Prowadzenie ksiąg handlowych przez osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą, prowadzące na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalność zarobkową.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1974.10.24

Akt utracił moc

Wersja od: 25 kwietnia 1974 r.

OKÓLNIK Nr 15/PO

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 12 kwietnia 1974 r.

w sprawie prowadzenia ksiąg handlowych przez osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą, prowadzące na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalność zarobkową.

Osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą, a wykonujące na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalność zarobkową, zwane dalej "przedsiębiorstwami zagranicznymi", są obowiązane na podstawie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 listopada 1973 r. w sprawie opodatkowania osób zamieszkałych lub mających siedzibę za granicą, osiągających przychody na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 46, poz. 274), zwanego dalej "rozporządzeniem", prowadzić księgi handlowe.

W związku z wątpliwościami w tym zakresie Ministerstwo Finansów na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 1 dekretu z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym (Dz. U. z 1963 r. Nr 11, poz. 60 z i 1972 r. Nr 53, poz. 338) wyjaśnia, co następuje:

1. Przepisy rozporządzenia nie określają bliżej sposobu prowadzenia ksiąg. Z uwagi na ograniczony zakres działalności przedsiębiorstw zagranicznych na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej księgi mogą być, w stosunku do zasad obowiązujących jednostki gospodarki nieuspołecznionej, prowadzone w sposób uproszczony. Dopuszczalne są zatem wszelkie formy ksiąg, powinny one jednak zawierać podane niżej dane niezbędne dla ustalenia podstaw opodatkowania i dla kontroli działalności z punktu widzenia przepisów podatkowych i dewizowych.

2. Księgi powinny być prowadzone bieżąco w języku polskim i w walucie polskiej. Jeżeli obroty na poszczególnych rachunkach są wyrażane w walucie zagranicznej, zapisy powinny być dokonywane w tej walucie oraz w walucie polskiej po przeliczeniu na złote według obowiązującego kursu specjalnego lub kursu podstawowego z dopłatą, w dniu zapisu.

3. Księgi powinny obejmować wszystkie obroty dokonywane na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami dewizowymi wszystkie wydatki ponoszone w kraju, a w szczególności koszty związane z utrzymaniem biura oraz wynagrodzeniem pracowników, mogą być dokonywane wyłącznie z przekazów realizowanych poprzez rachunek walutowy prowadzony w Banku Handlowym S.A. w Warszawie, księgi powinny być tak prowadzone, żeby bez względu na rodzaj działalności przedsiębiorstwa wynikały z nich co najmniej następujące dane:

1) stan obrotów na rachunku w Banku Handlowym S.A. w Warszawie,

2) stan gotówki w kasie,

3) wydatki ponoszone w związku z utrzymaniem biura z wyodrębnieniem:

a) płac,

b) ogólnych kosztów administracyjnych (komorne, światło, telefon, utrzymanie samochodu itp.),

c) innych wydatków (np. zakup ruchomości),

4) rozrachunek z przedsiębiorstwem macierzystym za granicą,

5) stan zadłużenia i wierzytelności w kraju,

6) wartość ruchomości.

4. Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia, księgi powinny obejmować wszystkie obroty ze sprzedaży towarów polskim odbiorcom bez względu na miejsce zawarcia kontraktu. Wymóg ten będzie spełniony, jeżeli przedsiębiorstwo zagraniczne będzie prowadzić ewidencję sprzedanych towarów zawierającą następujące dane co do każdego kontraktu: datę zawarcia kontraktu, wskazanie odbiorcy, przedmiot kontraktu, wartość dostawy wg kontraktu w walucie zagranicznej i w złotych, datę każdorazowej wysyłki towaru i jego wartość w walucie kontraktu i w złotych, a w wypadku gdy transakcja została zawarta za pośrednictwem polskiego przedsiębiorstwa przedstawicielskiego także wysokość prowizji należnej temu przedsiębiorstwu.

Zapisy w ewidencji sprzedawanych towarów powinny być dokonywane na podstawie zawiadomień otrzymywanych z przedsiębiorstwa macierzystego za granicą. Jeżeli nie można na podstawie zapisów w księgach ustalić faktycznego dochodu, ewidencja sprzedanych towarów stanowi podstawę dla szacunkowego ustalenia wysokości dochodu w sposób określony w § 5 ust. 1 rozporządzenia.

W tym wypadku wartość towarów wysłanych w miesiącu stanowi podstawę ustalenia dochodu, od którego powinna być uiszczona za ten miesiąc zaliczka na podatek dochodowy należna w myśl § 7 pkt 2 rozporządzenia. Obowiązek opłacania zaliczek na podatek dochodowy powstaje poczynając od miesiąca, w którym nastąpiła pierwsza dostawa towarów wynikająca z kontraktu zawartego po uruchomieniu biura na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

5. W wypadku prowadzenia działalności zarobkowej w zakresie handlu na własny rachunek, jeżeli przedsiębiorstwo zagraniczne działające na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest upoważnione do zawierania kontraktów i takie kontrakty zawiera, powinna być prowadzona ewidencja sprzedanych towarów według zasad omówionych w ust. 4, a ponadto księgi powinny zawierać konta odbiorców oraz konto towarów, jeżeli na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest utrzymywany magazyn.

6. W wypadku prowadzenia działalności zarobkowej w zakresie handlu na warunkach prowizyjnych w imieniu i na rachunek innych osób, mających miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą, z ksiąg powinny wynikać, co do każdej transakcji: data jej zawarcia, wartość transakcji wyrażona w walucie zagranicznej oraz data i kwota uzyskanej prowizji wyrażona w walucie zagranicznej i w złotych.

7. Jeżeli przedsiębiorstwo zagraniczne prowadzi działalność budowlaną lub montażową albo świadczy odpłatnie inne usługi, księgi powinny zawierać odrębne konta poszczególnych budów lub montaży albo świadczonych innych usług, wskazujące związane z tą działalnością koszty poniesione na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i ewentualnie koszty poniesione za granicą, którymi została obciążona działalność na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

8. W wypadku, gdy przedsiębiorstwo zagraniczne prowadzi na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalność, z której dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, i równocześnie działalność nie powodującą powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu, przychody z działalności, z której dochody nie podlegają opodatkowaniu, oraz koszty związane z tą działalnością powinny być wyodrębnione.

9. Zapisy w księgach powinny być udokumentowane, w szczególności: dotyczące wydatków ponoszonych na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - rachunkami, a dotyczące obrotów z osobami nie mającymi na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej miejsca zamieszkania lub pobytu - rachunkami lub odpowiednią korespondencją.

Wydatki na płace, zarówno pracowników cudzoziemskich jak i krajowych, powinny być udokumentowane listami płacy, których odpisy powinny być składane właściwemu terenowemu organowi administracji państwowej przy odprowadzaniu potrąconego tym pracownikom podatku od wynagrodzeń.

10. Na koniec roku kalendarzowego przed upływem terminu złożenia zeznania o dochodzie księgi powinny być zamknięte i sporządzony bilans, a ewidencja sprzedanych towarów podsumowana.