Prowadzenie audytu wewnętrznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz funduszach zarządzanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.PKRUS.2022.12

Akt obowiązujący

Wersja od: 11 maja 2022 r.

ZARZĄDZENIE Nr 10

PREZESA KASY ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

z dnia 11 maja 2022 r.

w sprawie prowadzenia audytu wewnętrznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz funduszach zarządzanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

Na podstawie art. 59 ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2022 r. poz. 933) oraz art. 274 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1. Zarządzenie określa organizację oraz zasady i tryb wykonywania audytu wewnętrznego w jednostkach organizacyjnych i zakładach rehabilitacji leczniczej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz funduszach zarządzanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, zwanej dalej "Kasą".

§  2. 

1. W celu realizacji zadań audytowych, zgodnie z rocznym planem audytu wewnętrznego, audytorzy wewnętrzni przeprowadzają audyt wewnętrzy na podstawie upoważnienia wydanego przez Prezesa Kasy.

2. W odniesieniu do realizacji zadań audytowych nie wynikających z rocznego planu audytu wewnętrznego, wydawane jest odrębne upoważnienie przez Prezesa Kasy.

3. W przypadku konieczności dokonania czynności audytowych w zakładzie rehabilitacji leczniczej Kasy, Prezes Kasy może upoważnić audytora wewnętrznego zatrudnionego w Centrali Kasy do ich przeprowadzenia.

§ 3. Wprowadza się Kodeks etyki audytora wewnętrznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, stanowiący załącznik nr 1 do zarządzenia oraz Kartę audytu wewnętrznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, stanowiącą załącznik nr 2 do zarządzenia.

§ 4. Traci moc zarządzenie nr 11 Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie prowadzenia audytu wewnętrznego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz w funduszach zarządzanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. Urz. KRUS poz. 12).

§ 5. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

KODEKS ETYKI AUDYTORA WEWNĘTRZNEGO W KASIE ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

§  1. 

1. Celem Kodeksu etyki audytora wewnętrznego w Kasie, jest zapewnienie rzetelnego, godnego i uczciwego postępowania audytora wewnętrznego przy wykonywaniu audytu wewnętrznego.

2. Kodeks etyki audytora wewnętrznego stanowi zestawienie zasad i reguł postępowania, jakimi powinien się kierować audytor wewnętrzny w codziennej pracy. Określa zasady dotyczące praktyki wykonywania audytu wewnętrznego oraz reguły postępowania, które stanowią normy zachowania oczekiwanego od audytora wewnętrznego.

§  2. 

1. Audytor wewnętrzny obowiązany jest do stosowania ogólnie przyjętych zasad etyki zawodowej, stanowiących reguły moralnego postępowania, takich jak:

1) uczciwość - powinien postępować w zgodzie ze swoimi przekonaniami, według najlepszej woli i wiedzy oraz z należytą starannością tak, by nie dawać powodu do podważania prezentowanych przez niego ocen i opinii. Uczciwość audytora wewnętrznego buduje zaufanie do jego pracy, a przez to stanowi podstawę do polegania na jego ocenie.

Audytor wewnętrzny powinien:

a) wykonywać swoją pracę uczciwie, rzetelnie i odpowiedzialnie,

b) przestrzegać prawa, przepisów wewnętrznych obowiązujących w Kasie oraz ujawniać wszystkie informacje zgodnie z wymogami obowiązującego prawa i regułami zawodu audytora,

c) uznawać i wspierać cele Kasy, które są zgodne z prawem i zasadami etyki,

d) przedkładać dobro publiczne nad interesy własne i swojego środowiska,

e) nie angażować się w działania sprzeczne z prawem lub w działania, które mogłyby podważać zaufanie do jego pracy lub działalności Kasy;

2) obiektywizm - powinien zachować najwyższy stopień obiektywizmu podczas przeprowadzania zadania audytowego, w szczególności przy zbieraniu, ocenianiu i przekazywaniu informacji na temat badanej działalności lub procesu, formułować swoje oceny w oparciu o fakty, w sposób bezstronny i wolny od uprzedzeń oraz unikać konfliktu interesów. Audytor wewnętrzny powinien unikać sytuacji, w których mógłby czuć się niezdolny do wydawania obiektywnych opinii, zgodnych z jego umiejętnościami i wiedzą.

Audytor wewnętrzny powinien:

a) chronić swoją niezależność przed próbami wpływania na dokonywane ustalenia i zalecenia,

b) przedstawiać jasne i przejrzyste sprawozdania z przeprowadzonych przez siebie zadań audytowych, oparte na dowodach zebranych i ocenionych zgodnie z obowiązującymi regulacjami i uznaną praktyką w zakresie audytu wewnętrznego,

c) nie brać udziału w żadnych działaniach, które mogą utrudnić wypracowanie bezstronnej oceny lub być postrzegane jako utrudniające wypracowanie takiej oceny, tj. niezgodnych z celami lub interesami Kasy,

d) nie akceptować niczego, co mogłoby przeszkodzić w wypracowaniu obiektywnej oceny lub być postrzegane jako brak obiektywizmu przy ocenie,

e) ujawniać wszystkie istotne fakty, o których posiada wiedzę, a których nie ujawnienie mogłoby zniekształcić sprawozdanie z przeprowadzenia zadania audytowego w obrębie określonego obszaru działalności Kasy;

3) poufność - powinien szanować wartość i własność informacji, które otrzymuje i nie ujawniać ich bez odpowiedniego upoważnienia, chyba że istnieje prawny lub zawodowy obowiązek ich ujawnienia.

Audytor wewnętrzny:

a) powinien rozważnie wykorzystywać i chronić informacje uzyskane w trakcie wykonywania swoich obowiązków,

b) nie powinien wykorzystywać informacji dla jakiejkolwiek osobistej korzyści lub w jakimkolwiek innym celu, który byłby sprzeczny z prawem lub przynosiłby szkodę dla etycznych i zgodnych z prawem celów Kasy.

4) profesjonalizm - powinien wykorzystywać posiadaną wiedzę, umiejętności i doświadczenie do możliwie najbardziej profesjonalnego przeprowadzania audytu wewnętrznego.

Audytor wewnętrzny powinien:

a) podejmować się przeprowadzenia tylko takich zadań audytowych, do wykonania których posiada wystarczającą wiedzę, umiejętności i doświadczenie,

b) przeprowadzać audyt wewnętrzny zgodnie z przepisami prawa, Międzynarodowymi Standardami Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego oraz przepisami wewnętrznymi dotyczącymi prowadzenia audytu wewnętrznego,

c) stale podnosić swoje kwalifikacje zawodowe oraz efektywność i jakość wykonywanych zadań audytowych.

2. Jeśli audytor wewnętrzny nie posiada wystarczającej wiedzy, umiejętności lub kwalifikacji niezbędnych do wykonania danych czynności audytowych, powinien wystąpić o wsparcie merytoryczne lub pomoc do innych pracowników Kasy albo zgłosić Dyrektorowi Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy konieczność powołania rzeczoznawcy.

§  3. 

1. Audytor wewnętrzny powinien postępować w sposób sprzyjający umacnianiu zawodowej współpracy i dobrych stosunków z innymi audytorami.

2. Audytor wewnętrzny powinien:

1) swoim postępowaniem i wzajemną współpracą umacniać rangę i znaczenie audytu wewnętrznego dla właściwego funkcjonowania Kasy;

2) w stosunkach z innymi audytorami postępować w sposób godny i uczciwy.

§  4. 

1. Audytor wewnętrzny nie powinien brać udziału w zadaniu audytowym, które może prowadzić do powstania konfliktu interesów, a także nie powinien wykorzystywać swojej funkcji do celów prywatnych.

2. Audytor wewnętrzny powinien:

1) upewniać się, że zalecenia sformułowane w wyniku przeprowadzania zadania audytowego nie przenoszą na niego żadnych kompetencji ani odpowiedzialności w zakresie zarządzania Kasą oraz gwarantują, że funkcje tego rodzaju pozo stają w całkowitej i wyłącznej kompetencji Prezesa Kasy;

2) dbać o ochronę swojej niezależności i unikać konfliktu interesów, odmawiając przyjmowania jakichkolwiek korzyści, które mogłyby naruszać jego niezależność, uczciwość lub obiektywizm w wykonywanej pracy lub mogłyby być postrzegane jako naruszające te zasady;

3) unikać wszelkich związków z pracownikami Kasy oraz innymi osobami, które mogą wywierać na niego naciski albo w jakikolwiek sposób umniejszać lub ograniczać zdolność do działania;

4) unikać powiązań, które mogą powodować ryzyko korupcji lub mogą być źródłem wątpliwości co do jego obiektywizmu i niezależności.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

KARTA AUDYTU WEWNĘTRZNEGO W KASIE ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

§  1. 

1. Celem Karty audytu wewnętrznego jest określenie zasad funkcjonowania audytu wewnętrznego w Kasie. Stanowi wzór regulacji wewnętrznych dotyczących prowadzenia audytu wewnętrznego.

2. Przez użyte w Karcie audytu wewnętrznego określenia należy rozumieć:

1) jednostki organizacyjne Kasy - Centralę, oddziały regionalne, placówki terenowe;

2) komórki organizacyjne - biuro, zespół, wydział, referat, stanowisko pracy, wieloosobowe stanowisko pracy;

3) zakłady rehabilitacji leczniczej - centra rehabilitacji rolników Kasy.

§  2. 

1. Audyt wewnętrzny jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie Prezesa Kasy w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze. Ocena kontroli zarządczej dotyczy w szczególności adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej w jednostce organizacyjnej.

2. Celem prowadzenia audytu wewnętrznego jest przysparzanie wartości i usprawnianie funkcjonowania Kasy.

3. Rola audytu wewnętrznego polega na wykrywaniu i oszacowaniu potencjalnego ryzyka, mogącego się pojawiać w ramach działalności jednostki organizacyjnej Kasy oraz na badaniu i ocenianiu adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarządczej, mających na celu eliminowanie lub ograniczanie takiego ryzyka.

§  3. 

1. Audyt wewnętrzny jest realizowany jako zadania zapewniające oraz czynności doradcze. Podstawowe znaczenie mają czynności o charakterze zapewniającym. Działania o charakterze doradczym mogą być wykonywane, o ile ich cel i zakres nie naruszają zasady obiektywizmu i niezależności audytora wewnętrznego.

2. Zadania zapewniające mają na celu dostarczenie niezależnej i obiektywnej oceny kontroli zarządczej poprzez ocenę dowodów, dokonywaną przez audytorów wewnętrznych w celu dostarczenia niezależnej opinii lub wniosków na temat jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej, operacji, funkcji, procesu, systemu lub innego zagadnienia.

3. Do czynności doradczych należą działania, których charakter i zakres jest uzgodniony z kierownikiem jednostki, a ich celem jest przede wszystkim usprawnienie funkcjonowania jednostek organizacyjnych Kasy oraz zakładów rehabilitacji leczniczej.

4. Forma czynności doradczych jest dostosowana do specyfiki obszaru objętego działaniami. Czynności doradcze mogą być podejmowane na wniosek Prezesa Kasy lub z inicjatywy Dyrektora Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy.

§  4. 

1. W ramach audytu wewnętrznego są przeprowadzane czynności sprawdzające służące dokonaniu oceny sposobu wdrożenia i skuteczności wydanych zaleceń.

2. Zasady przeprowadzania audytu wewnętrznego zleconego określają odrębne przepisy.

§  5. 

1. Zadania audytowe są realizowane w szczególności poprzez:

1) przegląd ustanowionych mechanizmów kontroli wewnętrznej oraz wiarygodności i rzetelności informacji operacyjnych, zarządczych i finansowych;

2) ocenę procedur i praktyki sporządzania, klasyfikowania i przedstawiania informacji finansowej;

3) ocenę przestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych jednostki organizacyjnej oraz programów, strategii i standardów ustanowionych przez właściwe organy;

4) ocenę zabezpieczenia mienia jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej;

5) ocenę efektywności i gospodarności wykorzystania zasobów jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej;

6) przegląd programów i projektów w celu ustalenia zgodności funkcjonowania jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej z planowanymi wynikami i celami;

7) ocenę dostosowania działań jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej do przedstawionych wcześniej zaleceń audytu lub kontroli.

2. Audyt wewnętrzny może objąć swoim zakresem wszystkie obszary działania Kasy.

3. Zakres audytu wewnętrznego nie może być ograniczany. Prezes Kasy powinien być niezwłocznie powiadamiany o wszelkich próbach ograniczania zakresu audytu.

4. Audyt wewnętrzny dysponuje pełną swobodą w zakresie identyfikacji obszarów ryzyka.

§  6. 

1. Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy:

1) podlega bezpośrednio Prezesowi Kasy;

2) jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań;

3) postępuje zgodnie z przepisami prawa, Międzynarodowymi Standardami Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego i Kodeksem etyki audytora wewnętrznego Kasy oraz uznaną praktyką audytu wewnętrznego.

2. Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy jest odpowiedzialny za:

1) rzetelne i profesjonalne wykonanie zadań audytowych przewidzianych w planie audytu wewnętrznego jak również zadań pozaplanowych;

2) efektywną koordynację działań Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego i uznaną praktyką;

3) zapewnienie, że Biuro Audytu i Kontroli Centrali Kasy nie ponosi bezpośredniej odpowiedzialności za działania podlegające audytowi ani ich nie nadzoruje;

4) opracowanie, na podstawie wyników analizy ryzyka, długoterminowego (strategicznego) planu audytu obejmującego wszystkie obszary działania Kasy;

5) opracowanie rocznego (operacyjnego) planu audytu na podstawie wyników analizy ryzyka;

6) opracowanie sprawozdania z wykonania rocznego planu audytu;

7) opracowanie planu rekrutacji i doskonalenia zawodowego podległych mu pracowników.

3. Podczas planowania i wykonania zadań audytowych Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy powinien brać pod uwagę, o ile jest to możliwe, plan czynności kontrolnych i sprawdzających, wykonywanych przez Najwyższą Izbę Kontroli i inne instytucje kontrolne tak, by uniknąć nakładania się kontroli i audytów.

4. Przy dokonywaniu analizy ryzyka Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy powinien uwzględnić wyniki kontroli dokonanych przez Najwyższą Izbę Kontroli i inne instytucje kontrolne.

5. Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy współpracuje z Najwyższą Izbą Kontroli i innymi instytucjami kontrolnymi za pośrednictwem lub w porozumieniu z Prezesem Kasy.

§  7. 

1. Audytor wewnętrzny:

1) podlega bezpośrednio Dyrektorowi Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy;

2) jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań;

3) postępuje zgodnie z przepisami prawa, Międzynarodowymi Standardami Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego i Kodeksem etyki audytora wewnętrznego Kasy oraz uznaną praktyką audytu wewnętrznego.

2. Audytor wewnętrzny nie może być narażony na jakiekolwiek próby narzucenia zakresu audytu, wpływania na sposób wykonywania pracy i informowania o jej wynikach.

3. Audytor wewnętrzny:

1) jest uprawniony do przeprowadzania audytu wewnętrznego we wszystkich obszarach działalności Kasy;

2) ma zagwarantowane prawo dostępu do wszelkich dokumentów i materiałów, w tym utrwalonych na elektronicznych nośnikach danych, do wszystkich pracowników oraz wszelkich innych źródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu wewnętrznego, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej;

3) ma zagwarantowane prawo dostępu do pomieszczeń z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej;

4) ma prawo żądać od pracowników komórek organizacyjnych oraz zakładów rehabilitacji leczniczej informacji i wyjaśnień oraz uzyskać dokumenty w formie potwierdzonych kopii, odpisów, wyciągów lub zestawień;

5) może z własnej inicjatywy składać wnioski, mające na celu usprawnienie funkcjonowania jednostek organizacyjnych Kasy oraz zakładów rehabilitacji leczniczej;

6) nie jest odpowiedzialny za procesy zarządzania ryzykiem i procesy kontroli zarządczej, ale poprzez ustalenia i zalecenia poczynione w wyniku przeprowadzenia audytu wewnętrznego, udziela wsparcia (wspomaga kierownika jednostki organizacyjnej Kasy) we właściwej realizacji tych procesów;

7) nie jest odpowiedzialny za wykrywanie przestępstw, ale powinien posiadać wiedzę pozwalającą mu zidentyfikować znamiona przestępstwa;

8) nie może przyjmować takich zadań lub uprawnień, które wchodzą w zakres działania operacyjnego jednostki organizacyjnej Kasy oraz zakładu rehabilitacji leczniczej;

9) w zakresie wykonywania swoich zadań współpracuje z audytorami zewnętrznymi, a także z kontrolerami Najwyższej Izby Kontroli.

§ 8. Jeżeli w trakcie przeprowadzania audytu, audytor wewnętrzny dostrzeże znamiona czynów, które według jego oceny kwalifikują się do wszczęcia postępowania w zakresie dyscypliny finansów publicznych, postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub o wykroczenie skarbowe, wówczas ma obowiązek o tym fakcie zawiadomić Prezesa Kasy.

§  9. 

1. Audytor wewnętrzny sporządza sprawozdanie z przeprowadzenia audytu wewnętrznego, w którym przedstawia w sposób jasny, rzetelny i zwięzły, ustalenia i zalecenia poczynione w trakcie audytu wewnętrznego.

2. Do końca roku Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy w porozumieniu z Prezesem Kasy przygotowuje plan audytu na rok następny.

3. Dyrektor Biura Audytu i Kontroli Centrali Kasy, w terminie do końca stycznia sporządza sprawozdanie z wykonania planu audytu za rok poprzedni.

4. Dokumentacja z przeprowadzania audytu wewnętrznego, w tym sprawozdania i notatki z czynności sprawdzających, powinny być udostępniane Najwyższej Izbie Kontroli i innym instytucjom kontrolnym za pośrednictwem Prezesa Kasy.