Program nauczania na kursie specjalistycznym z zakresu zapobiegania przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczania.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.KGP.2014.56

Akt utracił moc

Wersja od: 27 sierpnia 2014 r.

DECYZJA Nr 307

KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

z dnia 27 sierpnia 2014 r.

w sprawie programu nauczania na kursie specjalistycznym z zakresu zapobiegania przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczania

Na podstawie § 54 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji (Dz. U. Nr 126, poz. 877, z późn. zm.) postanawia się, co następuje:

§ 1. Określa się program nauczania na kursie specjalistycznym z zakresu zapobiegania przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczania, stanowiący załącznik do decyzji.

§ 2. Realizację programu, o którym mowa w § 1, powierza się Szkole Policji w Pile.

§ 3. Traci moc decyzja nr 206 Komendanta Głównego Policji z dnia 14 maja 2009 r. w sprawie programu kursu specjalistycznego w zakresie zwalczania handlu ludźmi (Dz. Urz. KGP Nr 8, poz. 36).

§ 4. Decyzja wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIK

PROGRAM NAUCZANIA NA KURSIE SPECJALISTYCZNYM Z ZAKRESU ZAPOBIEGANIA PRZESTĘPSTWOM HANDLU LUDŹMI I ICH ZWALCZANIA

SPIS TREŚCI

1. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE KURSU

1.1. Nazwa kursu

1.2. Wnioskodawca

1.3. Cele kursu

1.4. Kryteria formalne dotyczące kandydatów kierowanych na kurs

1.5. System prowadzenia kursu

1.6. Czas trwania kursu i organizacja zajęć

1.7. Zasady oceniania słuchaczy

1.8. Zakończenie kursu

1.9. Wykaz zagadnień i tematów

1.10. Obowiązki nauczyciela realizującego kurs

2. INFORMACJE O ZESPOLE AUTORSKIM

3. TREŚCI KSZTAŁCENIA

1.

 ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE KURSU

1.1. Nazwa kursu

Kurs specjalistyczny z zakresu zapobiegania przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczania, zwany dalej "kursem".

1.2. Wnioskodawca

Biuro Służby Kryminalnej Komendy Głównej Policji.

1.3. Cele kursu

Program kursu przygotowuje funkcjonariuszy i pracowników Policji do wykonywania zadań służbowych związanych z zapobieganiem przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczaniem.

1.4. Kryteria formalne dotyczące kandydatów kierowanych na kurs

Na kurs kierowani są funkcjonariusze i pracownicy Policji, którzy posiadają Poświadczenie Bezpieczeństwa upoważniające ich do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych co najmniej klauzulą "Tajne" oraz spełniają jeden z poniższych warunków:

a) realizują zadania w etatowych komórkach organizacyjnych Policji do walki z handlem ludźmi;

b) realizują zadania związane z zapobieganiem przestępstwom handlu ludźmi i ich zwalczaniem, zgodnie z kartą opisu stanowiska pracy;

c) prowadzą zajęcia dydaktyczne w zakresie zwalczania przestępstw handlu ludźmi i zapobiegania tym przestępstwom.

1.5. System prowadzenia kursu

Kurs jest prowadzony w systemie stacjonarnym. Funkcjonariusze i pracownicy Policji w czasie trwania kursu są kwaterowani w jednostce szkoleniowej. Na kursie nie obowiązuje umundurowanie ćwiczebne.

1.6. Czas trwania kursu i organizacja zajęć

Czas trwania kursu wynosi 38 godzin lekcyjnych, tj. 5 dni. Liczba godzin dydaktycznych - liczonych w jednostkach 45-minutowych - nie powinna przekraczać 8 godzin dziennie. Na całkowity wymiar czasu trwania kursu składają się:

Przedsięwzięcia	Czas realizacji w godz. lekcyjnych
Rozpoczęcie kursu	1
Realizacja treści kształcenia	36
Zakończenie kursu	1
Ogółem	38

Podczas prowadzenia zajęć symulacyjnych bądź ćwiczeń dopuszczalne jest regulowanie czasu trwania zajęć w sposób zapewniający optymalne osiągnięcie zakładanych celów, z zastrzeżeniem rozpoczęcia kolejnej jednostki metodycznej w czasie przyjętym w rozkładzie zajęć dydaktycznych.

Poszczególne treści kształcenia należy realizować w grupach szkoleniowych, których liczebność - z uwagi na efektywność stosowanych metod (technik) dydaktycznych oraz cele dydaktyczne zajęć - nie powinna przekraczać 20 osób.

Zaleca się, aby zajęcia w danej grupie szkoleniowej w obrębie zagadnienia prowadził ten sam nauczyciel, wchodzący w skład zespołu pedagogicznego. W przypadku braku określenia liczby prowadzących zajęcia przyjmuje się zasadę, że do realizacji wyodrębnionych zagadnień wyznacza się jednego nauczyciela. Natomiast w przypadku zajęć praktycznych liczba nauczycieli, wraz z określeniem ich roli, wynika ze sposobu realizacji zajęć w podgrupach oraz przyjętych założeń do stosowanej metody (techniki).

Wskazany jest udział w prowadzeniu zajęć psychologa oraz innych ekspertów wewnętrznych i zewnętrznych, posiadających specyficzną wiedzę bądź umiejętności, w szczególności przedstawicieli:

- komórek organizacyjnych KGP;

- służb prewencyjnej i kryminalnej szczebla KWP;

- Straży Granicznej;

- Europolu, Interpolu;

- prokuratury, Eurojustu;

- zespołu ds. handlu ludźmi MSW,

- organów administracji publicznej lub organizacji pozarządowych.

1.7. Zasady oceniania słuchaczy

Zasady oceniania słuchaczy kursu:

a) nabywane przez słuchaczy wiadomości i umiejętności, w tym sporządzone przez nich dokumenty, podlegają bieżącej ocenie przez zastosowanie dwustopniowej skali ocen z wpisem uogólnionym - zaliczono ("zal.") albo nie zaliczono ("nzal.");

b) każda negatywna ocena bieżąca musi być poprawiona na ocenę pozytywną do czasu zakończenia kursu;

c) ukończenie kursu następuje na podstawie pozytywnych ocen bieżących uzyskanych w toku realizacji poszczególnych zagadnień.

1.8. Zakończenie kursu

Warunkiem ukończenia kursu jest uzyskanie pozytywnej oceny końcowej. W świadectwie ukończenia kursu zaznacza się, że absolwent ukończył kurs z wynikiem pozytywnym.

1.9. Wykaz zagadnień i tematów

ZAGADNIENIA	TEMATY	Czas realizacji (w godz.)
I. Przepisy międzynarodowe i krajowe dotyczące handlu ludźmi.	1. Przepisy krajowe i międzynarodowe.	1
II. Ustawowe znamiona przestępstw dotyczących handlu ludźmi.	1. Przestępstwo handlu ludźmi.	1
	2. Przestępstwa towarzyszące handlowi ludźmi.	3
III. Metody działania sprawców.	1. Struktura grupy przestępczej.	1
	2. Mechanizmy działania sprawców handlu ludźmi.	2
IV. Taktyka prowadzenia czynności wykrywczych.	1. Formy i metody pracy operacyjnej.	3
	2. Narzędzia prawne wykorzystywane w zwalczaniu handlu ludźmi.	2
	3. Współpraca z OZI w sprawach o handel ludźmi.	1
	4. Przekształcanie materiałów operacyjnych w procesowe.	2
	5. Taktyka prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o handel ludźmi.	3
	6. Identyfikacja ofiary handlu ludźmi. Algorytm postępowania funkcjonariuszy Policji.	4
	7. Pierwszy kontakt i rozmowa z domniemaną ofiarą handlu ludźmi.	4
	8. Przesłuchanie pokrzywdzonego - ofiary handlu ludźmi.	4
	9. Przesłuchanie świadka i podejrzanego w sprawach o przestępstwo handlu ludźmi.	2
V. Współpraca w sprawach o handel ludźmi.	1. Współpraca międzynarodowa i krajowa w sprawach o handel ludźmi.	1
	2. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i organami administracji publicznej.	1
	3. Zapobieganie handlowi ludźmi.	1
Ogółem		36

1.10. Obowiązki nauczyciela realizującego kurs

Prowadzący zajęcia, przed rozpoczęciem realizacji tematu, jest obowiązany do:

a) przekazania słuchaczom materiałów niezbędnych do realizacji zajęć lub wskazania sposobu dostępu do nich;

b) określenia literatury;

c) zapewnienia niezbędnych pomocy dydaktycznych do realizacji zajęć;

d) omówienia zasad i sposobu oceniania;

e) określenia zasad i sposobu poprawiania ocen niedostatecznych - nie zaliczono ("nzal.").

Przy opracowaniu programu kursu specjalistycznego w zakresie zwalczania handlu ludźmi wykorzystano publikacje:

- "Przestępstwo handlu ludźmi w polskim procesie karnym" - Paweł Łabuz, Kwartalnik Prokurator 4/2011;

- "Handel żywym towarem jako działalność zorganizowanych grup przestępczych specjalizujących się w handlu ludźmi" - Paweł Łabuz i Daniel Śnieżek, Zeszyty Naukowe nr 1/2010 WSIZiA w Warszawie;

- "Czynniki kryminogenne handlu ludźmi" - Paweł Łabuz, Kwartalnik Policyjny 1/2011 CSP Legionowo;

- "Handel ludźmi" - Krzysztof Sawicki, Piła 2011;

- "Handel narządami w Polsce - mit czy rzeczywistość" - Maciej Romanowski, Przegląd Policyjny 1/2011;

- filmy szkoleniowe "Komisariat" i "Przesłuchanie" z publikacji "Jak uczyć o handlu ludźmi" - La Strada 2006;

- materiały programu szkoleniowego CEPOL "Handel ludźmi", © Europejskie Kolegium Policyjne (CEPOL), 2009.

2.

 INFORMACJE O ZESPOLE AUTORSKIM

Dane o wykonawcy	Imię i nazwisko	Nazwa jednostki organizacyjnej Policji
Przewodniczący zespołu	Maciej Romanowski	Biuro Służby Kryminalnej KGP
Z-ca przewodniczącego zespołu	Krzysztof Sawicki	Szkoła Policji w Pile
Sekretarz zespołu	Jarosław Zientkowski	Szkoła Policji w Pile
Członkowie zespołu	Paweł Łabuz	Centralne Biuro Śledcze KGP
	Jarosław Pytliński	KWP Gorzów Wielkopolski
	Marcin Jagusiak	KMP Piotrków Trybunalski

3.

 TREŚCI KSZTAŁCENIA

Zagadnienie nr 1. Przepisy międzynarodowe i krajowe dotyczące handlu ludźmi

CEL: Po zrealizowaniu zagadnienia słuchacz będzie potrafił wymienić i scharakteryzować przepisy międzynarodowe oraz krajowe dotyczące handlu ludźmi.

Nr	Temat	Czas	Metoda	Wskazówki do realizacji
1.	Przepisy międzynarodowe i krajowe.	1	wykład	Omów przepisy międzynarodowe europejskie i pozostałe. Zwróć uwagę na problematykę Praw Człowieka. Omawiając przepisy krajowe, zwróć uwagę na art. 189a Kodeksu karnego (k.k.) i art. 8 Przepisów wprowadzających Kodeks karny (p.w.k.k.) oraz ich wzajemną korelację.

Zagadnienie nr 2. Ustawowe znamiona przestępstwa handlu ludźmi

CELE: Po zrealizowaniu zagadnienia słuchacz będzie potrafił:

- scharakteryzować ustawowe znamiona przestępstwa handlu ludźmi,

- scharakteryzować ustawowe znamiona przestępstw towarzyszących handlowi ludźmi,

- kwalifikować stany faktyczne wybranych przestępstw dotyczących handlu ludźmi.

Nr	Temat	Czas	Metoda	Wskazówki do realizacji
1.	Przestępstwo handlu ludźmi.	1	wykład	Omów znamiona przestępstwa handlu ludźmi (art. 115 § 22 k.k.). Zwróć uwagę na art. 8 p.w.k.k., w którym określona została odpowiedzialność za przestępstwo spowodowania oddania innej osoby w stan niewolnictwa albo uprawianiu handlu niewolnikami (art. 115 § 23 k.k.).
2.	Przestępstwa towarzyszące handlowi ludźmi.	3	wykład, ćwiczenia	Omów znamiona przestępstw często towarzyszących handlowi ludźmi, w szczególności: 258 k.k., 204 § 1,2,3 k.k., 203 k.k., 157 k.k., 156 k.k., 189 k.k., 190 k.k., 191 k.k., 197 k.k., 198 k.k., 200 k.k., 202 k.k., 264 § 2 k.k., 270 k.k., 271 k.k., 273 k.k., 280 k.k., 282 k.k., 286 k.k., 299 k.k. Zwróć uwagę na problematykę zmuszania do żebractwa w aspekcie handlu ludźmi (art. 104 k.w.), a także proceder bezprawnego pozyskiwania organów ludzkich. Podkreśl problematykę prania pieniędzy w handlu ludźmi. Na podstawie przygotowanych założeń słuchacze dokonają kwalifikacji prawnej czynów związanych z handlem ludźmi.

Zagadnienie nr 3. Metody działania sprawców

CELE: Po zrealizowaniu zagadnienia słuchacz będzie potrafił:

- omówić strukturę grupy przestępczej zajmującej się handlem ludźmi,

- wymienić i scharakteryzować mechanizmy działania sprawców,

- wskazać obszary kryminogenne, w których może występować handel ludźmi oraz sposoby ich rozpoznania i monitorowania.

Nr	Temat	Czas	Metoda	Wskazówki do realizacji
1.	Struktura grupy przestępczej.	1	wykład	Przedstaw strukturę grupy przestępczej: werbownik, pośrednik/pomocnik, zleceniodawca. Zwrócić uwagę na rolę i podział zadań każdego z członków grupy przestępczej.
2.	Mechanizmy działania sprawców handlu ludźmi.	2	wykład, studium przypadku	Posługując się przykładami z praktyki, przedstaw mechanizmy działania sprawców handlu ludźmi. Omów psychologiczną charakterystykę werbownika w interakcji z ofiarą oraz sposób typowania przez niego potencjalnej ofiary. Na podstawie studium przypadku słuchacze zidentyfikują symptomy, które mogą świadczyć o zaistnieniu procederu handlu ludźmi oraz sposoby działania sprawców. Przy omawianiu ćwiczenia podkreśl znaczenie rozpoznania zjawisk i zdarzeń dotyczących handlu ludźmi. Zwróć uwagę na konieczność rozpoznania i monitorowania potencjalnych miejsc, w których może dochodzić do handlu ludźmi, m in. agencji towarzyskich, salonów masażu, miejsc prostytucji przydrożnej, skupisk osób żebrzących. Omów mechanizmy działania sprawców, np.: rekrutacji, nakłaniania i realizacji.

Zagadnienie nr 4. Taktyka prowadzenia czynności wykrywczych

CELE: Po zrealizowaniu zagadnienia słuchacz będzie potrafił:

- omówić formy i metody pracy operacyjnej wykorzystywane w zwalczaniu przestępstw związanych z handlem ludźmi,

- wskazać możliwości zastosowania regulacji prawnych korzystnych dla ofiary w postępowaniu przygotowawczym (przesłuchanie przed sądem w postępowaniu przygotowawczym, utajnienie danych osobowych, przesłuchanie z wykorzystaniem urządzeń rejestrujących itp.),

- sporządzić notatkę urzędową przekształcającą materiały operacyjne na procesowe.

Nr	Temat	Czas	Metoda	Wskazówki do realizacji
1.	Formy i metody pracy operacyjnej.	3	wykład, ćwiczenia, dyskusja	Na podstawie ustawy o Policji oraz innych przepisów omów praktyczne aspekty wybranych form i metod pracy operacyjnej, skutecznych w zwalczaniu handlu ludźmi. Omów możliwości wdrażania kontroli operacyjnej oraz zakupu kontrolowanego w sprawach o handel ludźmi. Omów możliwości wykorzystania rzeczowych środków pracy operacyjnej oraz dokumentów legalizacyjnych w prowadzonych czynnościach operacyjnych. Na podstawie przygotowanych założeń słuchacze sporządzą wniosek o zastosowanie kontroli operacyjnej oraz wniosek o dokonanie w sposób niejawny nabycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi, albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie, albo którymi obrót jest zabroniony. Sprawdź i omów sporządzone wnioski. Współpraca z komórką organizacyjną Policji realizującą operacje specjalne. Wskazane jest przeprowadzenie zajęć z przedstawicielami komórek organizacyjnych KGP i KWP w aspekcie praktycznego wykorzystania form i metod pracy operacyjnej na podstawie zakończonych spraw z całego kraju.
2.	Narzędzia prawne wykorzystywane w zwalczaniu handlu ludźmi.	2	wykład	Przedstaw możliwości wykorzystania analizy kryminalnej, instytucji świadka incognito (anonimowego), koronnego w prowadzonych sprawach handlu ludźmi. Omów możliwości zastosowania ochrony przez Policję tzw. osób szczególnie zagrożonych w sprawach dotyczących handlu ludźmi.
3.	Współpraca z OZI w sprawach o handel ludźmi.	1	wykład, dyskusja	Wyszczególnij i scharakteryzuj OZI (osoba informująca, informator, współpracownik, agent, konsultant) pod kątem typowania, pozyskania i współpracy. Omów współpracę z komórkami organizacyjnymi Policji do spraw wywiadu kryminalnego oraz rozpoznania i werbunku.
4.	Przekształcanie materiałów operacyjnych w procesowe.	2	wykład	Omów procedury związane z udostępnieniem (odtajnieniem) materiałów operacyjnych (w szczególności: uzyskanych w toku stosowania kontroli operacyjnej, obserwacji planowej, operacji specjalnej). Przedstaw procedury związane z przygotowaniem wniosków o wyrażenie tzw. zgód następczych.
5.	Taktyka prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o handel ludźmi.	3	wykład, ćwiczenia	Omów pierwsze źródła informacji o przestępstwie, czynności sprawdzające, wszczęcie postępowania przygotowawczego. Omów opracowanie notatki urzędowej mającej stanowić podstawę wszczęcia postępowania przygotowawczego, z uwzględnieniem różnych form zjawiskowych przestępstwa handlu ludźmi. Słuchacze na podstawie założenia sporządzą ww. notatkę. Przedstaw współpracę z powszechnymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury (praktyczne aspekty prowadzonych śledztw).
6.	Identyfikacja ofiary handlu ludźmi. Algorytm postępowania funkcjonariuszy Policji.	4	wykład, dyskusja, ćwiczenia	Scharakteryzuj kategorie ofiar handlu ludźmi. Omów psychologiczną i życiową sytuację ofiary. Wykaż potrzebę dostosowania sposobu postępowania policjanta do stanu i sytuacji ofiary. Wskaż możliwe sposoby wsparcia ofiary i zaoferowania pomocy. Podkreśl obowiązek ochrony (podjęcia odpowiednich działań) i przestrzegania (działania zgodnego z prawem) praw człowieka, wynikający z międzynarodowego prawa praw człowieka w kontakcie policjanta z ofiarą handlu ludźmi. Podkreśl potrzebę zachowania równowagi między interesem ofiar handlu ludźmi a wymogami nakładanymi na organy ścigania. Słuchacze, na podstawie własnego doświadczenia oraz zdobytych wcześniej wiadomości, opracują w grupach algorytm postępowania z ofiarą handlu ludźmi. Następnie omawiając go na forum grupy, wskażą istotne elementy i uzasadnią przyjęte rozwiązania. Podsumowując ćwiczenie omów wypracowane w Policji procedury postępowania. Wskazane jest przeprowadzenie zajęć z udziałem psychologa.
7.	Pierwszy kontakt i rozmowa z domniemaną ofiarą handlu ludźmi.	4	pokaz, dyskusja, praca w grupach	Zaprezentuj film przedstawiający taktykę pierwszego kontaktu z ofiarą pt. "Komisariat". Na podstawie pierwszej części filmu słuchacze w grupach odpowiedzą na pytania (skategoryzują trudności): co przeszkadza ofierze w złożeniu zawiadomienia o przestępstwie, a co dyżurnemu w jego przyjęciu. Słuchacze wskażą błędy popełnione przez dyżurnego jednostki Policji. Na zakończenie wyświetl drugą część filmu prezentującego właściwe zachowanie policjanta. Podsumowując zajęcia podkreśl rolę i znaczenie pierwszego kontaktu ofiary z Policją.
8.	Przesłuchanie pokrzywdzonego - ofiary handlu ludźmi.	4	pokaz, dyskusja, praca w grupach, symulacja	Zaprezentuj film przedstawiający taktykę przesłuchania ofiary pt. "Przesłuchanie", uświadamiający specyfikę przesłuchań świadków/pokrzywdzonych przestępstwem handlu ludźmi. Poleć słuchaczom, aby w trakcie oglądania filmu zwrócili uwagę na zachowania policjanta, które były korzystne dla wyniku kontaktu/przesłuchania oraz takie, które były negatywne (nieprawidłowe) lub mogły skutkować negatywnie (nieustalenie stanu faktycznego, utrata zaufania, utrata kontaktu ze świadkiem itp.). Po obejrzeniu filmu słuchacze wskażą zaobserwowane pozytywne i negatywne zachowania. Na podstawie przedstawionego założenia, przeprowadź symulację rozmowy wstępnej z ofiarą Podsumowując zajęcia podkreśl znaczenie prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia przesłuchania.
9.	Przesłuchanie świadka i podejrzanego w sprawach o przestępstwo handlu ludźmi.	2	wykład, ćwiczenia, dyskusja	Omów potrzeby przygotowania się do przesłuchania świadka i podejrzanego w sprawach o handel ludźmi. Na podstawie założenia słuchacze wypracują zestaw pytań do przesłuchania świadka i podejrzanego. Zwróć uwagę na możliwość zmiany statusu procesowego osoby świadka.

Zagadnienie nr 5. Współpraca w sprawach o handel ludźmi

CELE: Po zrealizowaniu tematu słuchacz będzie potrafił:

- określić postępowanie policjanta w przypadku konieczności wykonania czynności służbowych w sprawach o handel ludźmi w ramach współpracy międzynarodowej,

- wskazać podmioty pozapolicyjne zaangażowane w przeciwdziałanie i zwalczanie przestępstw związanych z handlem ludźmi,

- omówić możliwe działania Policji związane z zapobieganiem handlowi ludźmi.

Nr	Temat	Czas	Metoda	Wskazówki do realizacji
1.	Współpraca międzynarodowa i krajowa w sprawach o handel ludźmi.	1	wykład, dyskusja	Omów współpracę międzynarodową w ramach: umów międzynarodowych (bilateralne i multilateralne), Interpolu, Europolu, Eurojustu (możliwości poszczególnych platform współpracy, np. Europejski Nakaz Aresztowania - ENA, wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze - JIT); za pośrednictwem oficerów łącznikowych. Omów struktury Policji w zakresie zwalczania handlu ludźmi. Scharakteryzuj współpracę z MSW (Krajowy Plan Działań Przeciwko Handlowi Ludźmi, Zespół ds. Handlu Ludźmi) oraz przeprowadź dyskusję ze słuchaczami nt. ewentualnych trudności i możliwych rozwiązań.
2.	Współpraca z organizacjami pozarządowymi i organami administracji publicznej.	1	wykład, dyskusja	Omów i przedyskutuj ze słuchaczami możliwości i formy współpracy z organizacjami pozarządowymi, takimi jak: La Strada, ITAKA, Fundacja Dzieci Niczyje, Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM), Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć oraz lokalnymi organizacjami pozarządowymi, które udzielają wsparcia (pomocy) ofiarom handlu ludźmi. Omów współpracę z wojewodą, ośrodkami interwencji kryzysowej oraz ośrodkami pomocy społecznej. Wskazany jest udział w zajęciach w charakterze ekspertów przedstawicieli organizacji pozarządowych lub organów administracji publicznej.
3.	Zapobieganie handlowi ludźmi.	1	wykład, dyskusja	Przeprowadź dyskusję nt. możliwych działań funkcjonariuszy zajmujących się problematyką zwalczania handlu ludźmi, tj.: udziału w programach profilaktycznych, kampaniach informacyjnych, monitorowania mediów i obszarów zagrożonych pod kątem informacji związanych z handlem ludźmi (agencje towarzyskie, kluby nocne, prostytucja przydrożna) oraz innych. Wskazany jest udział w zajęciach w charakterze ekspertów przedstawicieli komórek prewencji szczebla KWP (lub wykorzystanie informacji i materiałów z tego źródła).