Postępowanie z zadłużeniami rolnika ciążącymi na gospodarstwie rolnym przekazanym Państwu lub nabytym przez jednostki gospodarki uspołecznionej za rentę lub spłaty pieniężne.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1975.7.18

Akt utracił moc

Wersja od: 2 maja 1975 r.

OKÓLNIK Nr 8/FR

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 9 kwietnia 1975 r.

w sprawie postępowania z zadłużeniami rolnika ciążącymi na gospodarstwie rolnym przekazanym Państwu lub nabytym przez jednostki gospodarki uspołecznionej za rentę lub spłaty pieniężne.

Przy wykonywaniu ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 118) zwanej dalej ustawą i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 1974 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 125) zwanego dalej rozporządzeniem nasunęły się wątpliwości, jak postępować z zadłużeniami rolnika ciążącymi na gospodarstwie rolnym przekazanym Państwu lub nabytym przez jednostki gospodarki uspołecznionej za rentę lub spłaty pieniężne.

W związku z tym Ministerstwo Finansów po porozumieniu z Ministerstwem Rolnictwa wyjaśnia, co następuje:

1. Jeżeli rolnik wniósł podanie o przekazanie gospodarstwa za rentę lub spłaty pieniężne, albo gdy zachodzą okoliczności uzasadniające przejęcie gospodarstwa za rentę z urzędu (art. 9 ust. 2 ustawy), naczelnik gminy zwraca się do jednostek gospodarki uspołecznionej o podanie wysokości zadłużeń rolnika mających związek z jego gospodarstwem rolnym.

Jednostkami, do których należy zwrócić się w tej sprawie są: oddział Banku Rolnego, spółdzielnia oszczędnościowo-pożyczkowa, gminna spółdzielnia "Samopomoc Chłopska", kółko rolnicze i spółdzielnia kółek rolniczych.

Naczelnik gminy zwraca się ponadto do wydziału finansowego właściwego urzędu powiatowego z zapytaniem, czy rolnik nie posiada zaległości w należnościach scalonych na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1962 r. o przejmowaniu nieruchomości rolnych na własność Państwa za zaległe należności (Dz. U. z 1969 r. Nr 17, poz. 130).

Jeżeli gospodarstwo ma być przejęte za spłaty pieniężne, naczelnik gminy zwraca się również do państwowego biura notarialnego o podanie, czy nieruchomość jest obciążona na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej lub zbiorze dokumentów.

2. Naczelnik gminy ustala także na podstawie danych z księgowości urzędu gminy:

1) stan zaległości zobowiązań podatkowych i innych zobowiązań rolnika wymagalnych do końca roku, w którym wniesione zostało podanie o przejęcie gospodarstwa za rentę;

2) stan zadłużeń w części nie przypisanej do zobowiązania pieniężnego, których terminy płatności przypadają w latach następnych, tj. należności Państwowego Funduszu Ziemi, opłaty melioracyjnej, elektryfikacyjnej i za urządzenia wodne.

3. Niewymagalne należności Państwowego Funduszu Ziemi z tytułu nabycia nieruchomości rolnych w trybie przepisów o reformie rolnej i osadnictwie rolnym oraz zaległe i niewymagalne należności Państwa z tytułu sprzedaży przez Bank Rolny nieruchomości rolnych - stosownie do art. 14 ustawy - bierze się pod uwagę przy ustalaniu wysokości renty.

Natomiast nie mają wpływu na zmniejszenie wysokości renty niewymagalne opłaty melioracyjne oraz opłaty za półpodstawowe urządzenia wodne. Opłaty te należy traktować na równi z niewymagalnymi kredytami na inwestycje budowlane, o których mowa w § 3 rozporządzenia.

4. W razie przejęcia gospodarstwa rolnego (gruntów i budynków) na własność Państwa w zamian za rentę, jeżeli zadłużenia rolnika wobec Państwa i jednostek gospodarki uspołecznionej nie przekraczają 25% wartości przekazanego gospodarstwa, to zadłużenia wobec Państwa umarza się. W szczególności umarza się wymagalne i niewymagalne opłaty: melioracyjne, za urządzenia wodne, elektryfikacyjne oraz należności Państwowego Funduszu Ziemi, jak również kredyty udzielone przez Bank Rolny.

Decyzję o umorzeniu podejmuje wierzyciel po otrzymaniu zawiadomienia od naczelnika gminy o przejęciu gospodarstwa za rentę.

5. Jeżeli zadłużenia rolnika wobec Państwa oraz jednostek gospodarki uspołecznionej przekraczają 25% wartości przekazanego gospodarstwa, to wówczas zadłużenia wobec Państwa odpisuje się. Odpisuje się również opłaty i należności wymienione w ust. 4. Zadłużenie to odpisuje wierzyciel po otrzymaniu zawiadomienia od naczelnika gminy o przejęciu gospodarstwa za rentę.

6. Odpisanie zadłużenia, o którym mowa w ust. 5 nie jest równoznaczne z umorzeniem i nie pozbawia rolnika rencisty możliwości spłaty zadłużenia stosownie do art. 14 ust. 3 ustawy.

7. Jeżeli rolnik zatrzymał na własność budynki, płatność niewymagalnych zadłużeń z tytułu opłaty elektryfikacyjnej i za szczegółowe urządzenia wodne oraz płatność niewymagalnych kredytów inwestycyjnych, związanych z tymi budynkami, zawiesza się. Zadłużenia zawieszone ujmuje się w ewidencji na koncie pozabilansowym 92 - "Należności warunkowe", przewidzianym w przepisach o rachunkowości budżetowej, a w zakresie kredytów bankowych na odpowiednim koncie banku.

Zawieszone zadłużenia zostaną umorzone, gdy budynki stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy - przejdą na własność Państwa. W razie sprzedaży przez rolnika budynków i skorzystania przez Państwo z prawa pierwokupu, zadłużenie rolnika dotyczące tych budynków pokrywa się z kwot przypadających mu do wypłaty.

Jeżeli Państwo nie skorzysta z prawa pierwokupu, naczelnik gminy zawiadamia zainteresowane jednostki gospodarki uspołecznionej o zamierzonej sprzedaży budynków przez rolnika, w celu dochodzenia należności związanych z budynkami.

8. Jeżeli gospodarstwo zostało przejęte na własność Państwa za spłaty pieniężne, a rolnik jest zadłużony wobec Państwa lub jednostek gospodarki uspołecznionej, naczelnik gminy dokonuje odliczenia tych zadłużeń z kwoty przypadającej rolnikowi tytułem spłaty i zawiadamia o tym rolnika.

Jeżeli gospodarstwo jest obciążone na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów, naczelnik gminy przekazuje kwoty przypadające rolnikowi tytułem spłaty do depozytu sądowego zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy i zawiadamia o tym rolnika oraz wierzycieli spośród jednostek gospodarki uspołecznionej.

9. Stosownie do art. 7 ustawy i § 1 ust. 1 rozporządzenia - Państwo odpowiada wobec spółdzielni i kółek rolniczych za zobowiązania rolnika związane z przejętym gospodarstwem do wysokości wartości przejętych nieruchomości, ustalonej według przepisów o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych. Zobowiązania te przejmuje się do spłaty z budżetu gminnej rady narodowej (rady narodowej miasta i gminy) lub z budżetu rady narodowej miasta nie stanowiącego powiatu. Kwoty na spłacenie tych zobowiązań planuje się w budżecie - dział 40, rozdział 4491, § 42, w sposób określony w instrukcji Nr 23/FR Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 1974 r. (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 16, poz. 36). Spłata tych zobowiązań następuje przez przekazanie należnych kwot na rachunki bankowe właściwych wierzycieli.

10. Jednostki uspołecznionej gospodarki rolnej, które zgodnie z art. 37 ustawy zamierzają przejąć bezpośrednio od rolnika nieruchomość rolną za rentę lub za spłaty pieniężne, powinny przed zawarciem umowy o przeniesienie własności nieruchomości zwrócić się do naczelnika gminy o podanie zadłużeń rolnika związanych z tą nieruchomością. Naczelnik gminy, po ustaleniu zadłużenia rolnika w sposób przewidziany w ust. 1 i 2 przekazuje zainteresowanej jednostce wykaz tego zadłużenia.

11. Jeżeli gospodarstwo rolne zostało przejęte za spłaty pieniężne, przypadająca rolnikowi nadwyżka ponad kwotę 50 tys. zł podlega przekazaniu na imienny rachunek oszczędnościowy rolnika we właściwej spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowej wraz z dyspozycją określającą warunki wypłaty ustalone na podstawie art. 30 ustawy. Odsetki od tej nadwyżki w wysokości 3% w stosunku rocznym ponoszą spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe.

12. Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy rolnik może spłacić zadłużenia, które wpłynęły na obniżenie renty, przy czym na poczet spłaty zalicza się również kwoty powstałe z tytułu obniżenia renty. Wpłaty przyjmowane są przez urząd gminy (miasta) na rachunek dochodów w dziale 40 - Rolnictwo, rozdział 4495 - różna działalność i pozostałe zadania, § 7 - różne dochody. O przyjęciu wpłaty wierzyciel zawiadamia oddział ZUS wypłacający rentę.

13. Odpisanie, umorzenie lub zawieszenie spłaty zobowiązań rolnika, wywołuje taki sam skutek wobec osób, które udzieliły poręczenia.

14. Jeżeli rolnik po wydaniu decyzji przez naczelnika gminy o przejęciu gospodarstwa rolnego na własność Państwa za rentę lub spłaty grunty tego gospodarstwa nadal użytkuje, wówczas obowiązek w podatku gruntowym pobieranym przy zastosowaniu stawek procentowych i w świadczeniu na fundusz gminny ciąży na rolniku. Obowiązek ten obejmuje pełny rok podatkowy, jeżeli ustąpienie z gruntów nastąpiło dopiero po zbiorach, natomiast wygasa z końcem roku poprzedniego, jeżeli ustąpienie z gruntów nastąpiło przed zbiorami.

W okresie użytkowania gruntów stanowiących już własność Państwa nie pobiera się podatku gruntowego przy zastosowaniu stawek kwotowych (tj. świadczenia na Fundusz Rozwoju Rolnictwa).