Postępowanie z zadłużeniami gospodarstw rolnych przekazywanych następcom lub na własność Państwa w zamian za emeryturę lub rentę.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1979.5.10

Akt utracił moc
Wersja od: 2 kwietnia 1979 r.

OKÓLNIK Nr 5/FR
MINISTERSTWA FINANSÓW
z dnia 22 marca 1979 r.
w sprawie postępowania z zadłużeniami gospodarstw rolnych przekazywanych następcom lub na własność Państwa w zamian za emeryturę lub rentę.

W związku z wątpliwościami powstałymi przy wykonywaniu ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 32, poz. 140), zwanej dalej "ustawą" i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1977 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. Nr 37, poz. 166), zwanego dalej "rozporządzeniem", dotyczącymi postępowania z zadłużeniami rolnika przekazującego gospodarstwo rolne, Ministerstwo Finansów po porozumieniu z Ministerstwem Rolnictwa i Ministerstwem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych wyjaśnia, co następuje:
1. Jeżeli rolnik zgłosi zamiar przekazania gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu, naczelnik gminy ustala na podstawie danych z księgowości urzędu gminy stan zaległych składek na fundusz emerytalny rolników, podatków i opłat związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego obciążających rolnika przekazującego gospodarstwo rolne i podaje te dane w karcie informacyjnej do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Zaległości z tytułu wymienionych należności podaje się łącznie z wymagalnymi ratami przypadającymi za dany rok podatkowy według stanu na dzień zgłoszenia.

2. W przypadku gdy rolnik po uzyskaniu informacji oddziału ZUS o spełnieniu warunków do świadczeń i ich wysokości zgłosi wniosek o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu za emeryturę lub rentę, naczelnik gminy po sporządzeniu umowy lub stwierdzeniu, że decyzja stała się ostateczna (art. 52 ust. 1 i 2 ustawy), zawiadamia w terminie 2 tygodni właściwy oddział ZUS o aktualnym stanie zaległości rolnika z tytułu składek na fundusz emerytalny rolników oraz podatków i opłat związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Stan zaległości za bieżący rok podatkowy ustala się w sposób następujący:

1) w zakresie składek na fundusz emerytalny rolników - przyjmuje się odpowiednią część wymierzonej składki przypadającej proporcjonalnie do końca miesiąca, w którym rolnik przekazał gospodarstwo (art. 38 ustawy),

2) w zakresie podatków i opłat - przyjmuje się wysokość rat wymagalnych do dnia sporządzenia umowy lub do dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.

3. Zaległości w zakresie składek na fundusz emerytalny rolników oraz podatków i opłat związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego wykazuje się bez dodatku za zwłokę. Naliczone dodatki za zwłokę umarza się na podstawie art. 35 dekretu z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 49, poz. 452 z późniejszymi zmianami), dokonując odpowiedniej adnotacji na kopii zaświadczenia o stanie zaległości. Zaświadczenie o stanie zaległości naczelnik gminy sporządza na formularzu Min. Fin. Nr 3041/D (zaświadczenie) i Nr 4039/C (kopia zaświadczenia) w 2 egzemplarzach. Kopia zaświadczenia stanowi podstawę do odpisania zaległości wymienionych w tym zaświadczeniu w urządzeniach księgowych urzędu gminy. Z dniem wydania zaświadczenia wierzycielem zaległości staje się ZUS.

4. W przypadku przekazania gospodarstwa rolnego (gruntów i budynków) następcy naczelnik gminy po wydaniu zaświadczenia o stanie zaległości rolnika przekazującego gospodarstwo, podejmuje niezwłocznie decyzję o powstaniu obowiązku opłacania przez następcę składek na fundusz emerytalny rolników i zawiadamia go o wysokości tych należności przypadających do uiszczenia za dany rok począwszy od następnego miesiąca po przejęciu gospodarstwa (art. 38 ustawy). Jednocześnie w tej decyzji zawiadamia następcę o obowiązku uiszczenia niewymagalnych (pozostałych) rat podatków i opłat za dany rok (art. 48 ustawy).

5. W przypadku przekazania gospodarstwa rolnego (gruntów i budynków) Państwu, odpisuje się w urządzeniach księgowych urzędu gminy niewymagalną część składek na fundusz emerytalny rolników oraz niewymagalne raty podatków i opłat za bieżący rok podatkowy, a także niewymagalne należności Państwowego Funduszu Ziemi, opłaty melioracyjnej, elektryfikacyjnej i za urządzenia wodne.

6. Jeżeli rolnik przekazał na własność Państwa grunty, a zatrzymał własność budynków niewymagalne raty z tytułu opłat elektryfikacyjnych i za urządzenia wodne zawiesza się. Zawieszone zadłużenie ujmuje się w ewidencji na koncie pozabilansowym 291 "Należności warunkowe". W razie sprzedaży przez rolnika budynków i skorzystania przez Państwo z prawa pierwokupu, zadłużenie rolnika dotyczące tych budynków pokrywa się z kwot przypadających mu do wypłaty. Jeżeli Państwo nie skorzysta z prawa pierwokupu, naczelnik gminy dochodzi zawieszonych należności.

7. W razie gdy rolnik przekazał budynki na rzecz Państwa w zamian za dodatek do emerytury lub renty, zawieszone należności z tytułu opłat elektryfikacyjnych i za urządzenia wodne odpisuje się z konta pozabilansowego 291 "Należności warunkowe".

8. W razie złożenia przez rolnika wniosku o przekazanie gospodarstwa rolnego Państwu, naczelnik gminy zwraca się do banku spółdzielczego, jednostek spółdzielczych zrzeszonych w Centralnym Związku Spółdzielni Rolniczych "Samopomoc Chłopska", spółdzielni kółek rolniczych, spółek wodnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych, państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej oraz jednostek prowadzących na terenie gminy kontraktację roślin przemysłowych i świadczących usługi produkcyjne związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, o podanie stanu zadłużenia rolnika wobec tych jednostek. Naczelnik gminy zwraca się ponadto do państwowego biura notarialnego o podanie, czy nieruchomość rolnika jest obciążona prawami osób trzecich ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów.

9. W przypadku, gdy wartość przekazanego gospodarstwa rolnego Państwu jest niższa od stanu bezspornych lub stwierdzonych tytułem wykonawczym wierzytelności jednostek gospodarki uspołecznionej, naczelnik gminy przyjmuje do spłaty z budżetu zadłużenia do wysokości wartości przekazanego gospodarstwa rolnego (art. 50 ustawy) ustalonej według zasad określonych w przepisach o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych. Spłata zadłużeń na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej następuje w stosunku proporcjonalnym do udziału należności poszczególnych jednostek w kwocie zadłużenia. O dokonanym rozliczeniu naczelnik gminy zawiadamia rolnika.

10. Jeżeli rolnik przekazał na własność Państwa grunty i zatrzymał własność wszystkich lub części budynków a zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów przekraczają wartość przejętych gruntów i części budynków - spłata kredytów nie znajdujących pokrycia ulega zawieszeniu (§ 39 ust. 1 rozporządzenia).

11. W razie gdy rolnik przekazał budynki na rzecz Państwa w zamian za dodatek do emerytury lub renty, zawieszone kredyty pokrywa się do wysokości wartości przejętych budynków. Jeżeli wartość przekazanych budynków jest niższa od zawieszonych kredytów - rozliczenie wierzycieli z tytułu kredytów następuje analogicznie jak w ust. 9. Nie pokryte kredyty podlegają umorzeniu (§ 39 ust. 2 rozporządzenia) w ciężar wierzycieli.

12. Rozliczenie między Państwem a wierzycielami z tytułu przejęcia nieruchomości rolnych i leśnych lub gospodarstwa (art. 50 ustawy) następuje poprzez Bank Gospodarki Żywnościowej lub Narodowy Bank Polski. Centrale tych banków w terminie do dnia 15 lipca każdego roku przekazują sporządzony według stanu na dzień 30 czerwca wykaz pokrytych zadłużeń do Ministerstwa Finansów, które refunduje bankowi dokonane wypłaty.

13. Jeżeli rolnik zamierza sprzedać, darować lub dokonać zamiany budynków, własność których zatrzymał, a Państwo nie skorzystało z prawa pierwokupu lub wykupu tych budynków, naczelnik gminy wydaje rolnikowi zaświadczenie o nieskorzystaniu z prawa pierwokupu lub wykupu oraz zawiadamia wierzycieli rolnika o zamierzonej sprzedaży, darowiźnie lub zamianie budynków.

14. W razie odpłatnego przejęcia przez Państwo nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w całości lub w części (art. 53 ustawy) obciążające rolnika zaległe podatki i opłaty oraz należności jednostek gospodarki uspołecznionej związane z nieruchomościami potrąca się z kwoty przypadającej do zapłaty. O dokonanym potrąceniu naczelnik gminy zawiadamia rolnika. Jeżeli wartość przejętych nieruchomości jest niższa od należności jednostek gospodarki uspołecznionej, spłata zadłużeń rolnika wobec tych jednostek następuje w sposób określony w ust. 9.

15. Zaległości rolnika w podatkach i opłatach odpisuje się w urządzeniach księgowych urzędu gminy w całości bez względu na wartość gospodarstwa, jeżeli gospodarstwo rolne zostało przejęte przez Państwo w całości. Jeżeli nieruchomości zostały przejęte w części zaległości rolnika w podatkach i opłatach odpisuje się w urządzeniach księgowych urzędu gminy do wysokości potrąconej z tego tytułu kwoty. Reszta zaległości obciąża pozostałą część nieruchomości.

16. O przekazaniu następcy lub przejęciu gospodarstwa rolnego przez Państwo za emeryturę lub rentę albo odpłatnie, naczelnik gminy zawiadamia na piśmie bank spółdzielczy, wymieniając datę i numer sporządzonej umowy, imię i nazwisko przekazującego gospodarstwo rolne oraz imię i nazwisko następcy, a w przypadku wydania decyzji - jej odpis.

17. Naczelnicy gmin sporządzą wykazy zawierające dane o wysokości zadłużeń rolników, którym przyznano renty na podstawie ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz. U. Nr 21, poz. 118) i przekażą je do właściwego oddziału ZUS. Kwoty zaległości podane w wykazach odpisuje się w urządzeniach księgowych urzędu gminy. Z dniem otrzymania wykazów ZUS staje się wierzycielem zaległości zmniejszonych o kwoty potrącone z renty na podstawie art. 14 ust. 3 tej ustawy.

18. Zaległości z tytułu podatków i opłat ciążące na rolnikach, którzy przekazali nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego na rzecz Państwa za spłaty pieniężne albo na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie ustawy wymienionej w ust. 17, za rentę lub spłaty pieniężne, odpisuje się w urządzeniach księgowych urzędu gminy.

19. Wydatki na wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez naczelników gmin do oszacowania wartości przejmowanych na własność Państwa drzewostanów leśnych, pokrywane są przez urzędy gmin z właściwego budżetu terenowego, z działu 40 - Rolnictwo, rozdziału 4495 - różna działalność, § 12 - bezosobowy fundusz płac.

20. W razie przekazania gospodarstwa rolnego następcy lub Państwu w zamian za emeryturę lub rentę, na którym ciążą należności scalone na podstawie ustawy z dnia 28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu nieruchomości rolnych na własność Państwa za zaległe należności (Dz. U. z 1969 r. Nr 17, poz. 130) - należności te umarza się na podstawie art. 35 dekretu o zobowiązaniach podatkowych.

21. Ilekroć w okólniku jest mowa o naczelniku gminy rozumie się przez to również inny terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego.