Podatkowe normy szacunkowe.
Dz.Urz.MF.1983.9.24
Akt utracił mocZARZĄDZENIE Nr 45
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 30 czerwca 1983 r.
w sprawie podatkowych norm szacunkowych.
ZAŁĄCZNIK
B.
Zasady stosowania norm szacunkowych.
Zasady stosowania norm szacunkowych.
II.
Normy dla rzemiosła.
Normy dla rzemiosła.
11. Normy - zarówno w zakresie działalności wytwórczej ("a"), jak i w zakresie działalności usługowej ("b") - zakładają wykonywanie świadczeń przy użyciu materiałów własnych (podstawowych i pomocniczych).
12. Tabela norm dla rzemiosła, z wyjątkiem rzemiosł spożywczych, wymienia tylko dwa podstawowe elementy kalkulacyjne, mianowicie element zysku netto i element kosztu materiałów. Elementy te są wykazane we wskaźnikach procentowych do obrotu, przy czym obrót rozumiany jest jako wskaźnik 100.
13. Zawarte w tabeli norm wskaźniki oznaczone lit. "a" dotyczą obrotów towarowych ze sprzedaży po cenach produkcyjnych (zbytu), hurtowych i detalicznych. Zastosowanie odpowiedniego wskaźnika w określonych granicach zależne jest - obok wielu innych okoliczności (patrz ust. 5) - przede wszystkim od ceny, po jakiej wyroby są sprzedawane, mianowicie od ceny:
1) produkcyjnej (przy sprzedaży rzemieślnik osiąga tylko marżę produkcyjną),
2) hurtowej (przy sprzedaży do handlu detalicznego rzemieślnik osiąga marżę produkcyjną i hurtową),
3) detalicznej (przy sprzedaży detalicznej konsumentom rzemieślnik osiąga marżę produkcyjną, hurtową i detaliczną).
14. Rubryka 6 "koszt materiałów" obejmuje procentowe wskaźniki kosztu materiałów własnych (podstawowych i pomocniczych) oraz półwyrobów obcej produkcji - zużytych do wytworzenia sprzedanych wyrobów i usług. Element "koszt materiałów" uwzględnia również koszty obróbki obcej surowców i materiałów. Znak "0" - oznacza, że element ten nie występuje w danym rzemiośle.
15. Jeżeli podatnik wykonuje świadczenia w całości lub w części z materiałów powierzonych, należy odpowiednio skorygować wskaźniki kosztu materiałów (rubryka 6) oraz wskaźniki zysku netto (rubryka 4 lub 5).
Wskaźniki kosztu materiałów:
- eliminuje się (koszt materiałów = 0) w razie wykonywania świadczeń wyłącznie z materiałów powierzonych,
- zmniejsza się w razie wykonywania świadczeń w części z materiałów powierzonych.
Zmniejszenie wskaźników kosztu materiałów ilustruje następujący przykład:
Podatnik, przy zatrudnieniu pracowników, wykonuje ślusarstwo produkcyjne w części z materiałów powierzonych. Procentowy udział kosztu materiałów własnych w ogólnej ich wartości wynosi 40% (pozostałe 60% stanowi wartość materiałów powierzonych).
Określone w rubryce 6 wskaźniki kosztu materiałów 30-15% zmniejsza się do 15-7% w sposób następujący.
Przyjmując za 100 obrót podatnika, gdyby wykonywał świadczenia wyłącznie z materiałów własnych, koszt tych materiałów kształtowałby się w granicach 30-15. Faktyczny koszt materiałów własnych kształtuje się w granicach 12-6, ponieważ 60% wartości materiałów, tj. 18-9, stanowią materiały powierzone.
O wartość materiałów powierzonych zmniejsza się obrót podatnika, tj. do 82-91, a wskaźniki faktycznego kosztu materiałów własnych w stosunku do obrotu zmniejszą się do
tj. do 15-7%.
Uwaga: Korekta wskaźników kosztu materiałów wymaga równoczesnej korekty wskaźników zysku netto. Sposób tej korekty omawia się w ust. 18.
16. Aby obliczyć obrót na podstawie elementu kosztów materiałów, należy ustalić faktyczny koszt własny zużytych w danym okresie materiałów, podzielić go przez odpowiedni procentowy wskaźnik określony w rubryce 6 i wynikły z tego działania iloraz powiększyć o dodatnią względnie ujemną różnicę wartości remanentu początkowego i końcowego wyrobów gotowych po cenach sprzedaży (ostatniego działania nie dokonuje się przy ustalaniu obrotu z działalności usługowej).
Przykład
Podatnik wykonujący betoniarstwo przy zatrudnieniu pracowników wykazał:
- na dzień 1 stycznia 1984 r., obliczoną według kosztu własnego (ust. 14) wartość remanentu materiałów w kwocie 100.000 zł i obliczony według cen sprzedaży remanent wyrobów gotowych w kwocie 200.000 zł,
- na dzień 31 grudnia 1984 r., obliczoną według kosztu własnego wartość remanentu materiałów w kwocie 80.000 zł i obliczoną według cen sprzedaży wartość remanentu wyrobów gotowych w kwocie 300.000 zł,
- w ciągu 1984 r. zakup materiałów w kwocie 2.000.000 zł.
W celu obliczenia obrotu na podstawie powyższych danych przy zastosowaniu normy szacunkowej kosztu materiałów, należy ustalić następujące elementy:
1) koszt zużytych do produkcji materiałów; wynosi on 100.000 + 2.000.000 - 80.000 = 2.020.000 zł,
2) właściwy wskaźnik kosztu materiałów w stosunku do obrotu: w lp. 59 normy dla rzemiosła "betoniarstwo" wskaźniki tego kosztu są określone w granicach 40-25%; po rozważeniu okoliczności omówionych w ust. 5 i 13 określono jako właściwy wskaźnik 35%,
3) różnicę wartości remanentu początkowego i końcowego wyrobów gotowych według cen sprzedaży; wynosi ona 200.000 - 300.000 = - 100.000 zł (różnica ujemna).
Obrót podatnika bez podatku obrotowego za 1984 r. wynosi więc:
,
a z podatkiem (4%)
,
w zaokrągleniu 5.900.000 zł.
17. Rubryki 4 i 5 określają procentowe wskaźniki zysku netto w stosunku do obrotu.
18. Jeżeli podatnik wykonuje świadczenia w całości lub w części z materiałów powierzonych, należy również odpowiednio skorygować (podwyższyć) wskaźniki zysku netto określone w rubryce 4 lub 5 (korektę wskaźników kosztu materiałów omówiono w ust. 15). Sposób dokonania korekty wskaźników zysku netto ilustrują następujące przykłady:
1) ciąg dalszy przykładu z ust. 15.
W wyniku analizy ustalono, że w warunkach działania podatnika, gdyby wykonywał świadczenia wyłącznie z materiałów własnych, właściwy byłby wskaźnik kosztu materiałów 25%, a wskaźnik zysku netto 30%. Przyjmując za 100 obrót podatnika, gdyby wykonywał świadczenia wyłącznie z materiałów własnych, koszt tych materiałów wynosiłby więc 25, a zysk netto 30.
Faktyczny koszt materiałów własnych wynosi jednak tylko 10, ponieważ 60% wartości materiałów, tj. 15, stanowią materiały powierzone. O wartość materiałów powierzonych zmniejsza się obrót podatnika, tj. do 85, a wskaźnik faktycznego kosztu materiałów własnych w stosunku do tego obrotu zmniejsza się do 12% 
Natomiast wskaźnik zysku netto podwyższa się do
, tj. do 35%,
2) podatnik bez zatrudnienia pracowników wykonuje instalatorstwo elektryczne wyłącznie z materiałów powierzonych. W wyniku analizy ustalono, że w warunkach działalności podatnika, gdyby wykonywał usługi wyłącznie z materiałów własnych, byłby wskaźnik kosztu materiałów 35%, a wskaźnik zysku netto 40%. Przyjmując za 100 obrót podatnika, gdyby wykonywał usługi z materiałów własnych, koszt tych materiałów wynosiłby więc 35, a zysk netto 40. Faktycznie koszt materiałów własnych nie występuje, ponieważ są one w całości powierzone. O wartość tych materiałów zmniejsza się zatem obrót podatnika, tj. do 65. Zysk netto pozostaje bez zmian w wysokości 40, ale jego wskaźnik w stosunku do zmniejszonego obrotu podwyższa się do
tj. do 61,5%.
19. Aby obliczyć dochód na podstawie elementu zysku netto należy uprzednio obliczyć prawidłowo obrót. Dochód stanowi iloczyn, wynikający z przemnożenia obliczonego obrotu przez odpowiedni procentowy wskaźnik zysku netto określony w rubryce 4 lub 5 tabeli norm.
Przykład
Ustalono, iż roczny obrót podatnika (pomniejszony o podatek obrotowy) z wytwarzania listew i parkietów przy zatrudnieniu pracowników wynosił 4.000.000 zł. W lp. 71 normy dla rzemiosła "wytwarzanie listew i parkietów" wskaźniki zysku netto są określone (rubryka 5) w granicach 40-50%; po rozważeniu okoliczności omówionych w ust. 5 i 13 określono jako właściwy wskaźnik 45%. Dochód podatnika wynosi więc:
20. Rubryka 7 "koszt robocizny" w dziale II "rzemiosła spożywcze" obejmuje procentowe wskaźniki kosztu robocizny bezpośredniej, bez uwzględnienia składek na ubezpieczenie społeczne pracowników i innych świadczeń publicznoprawnych ponoszonych przez podatnika z własnych funduszów. Jeżeli w toku postępowania zostanie stwierdzone, że udział w obrocie tego kosztu odbiega od określonego wskaźnika, należy zgodnie z postanowieniami ust. 8, odpowiednio skorygować wskaźnik zysku netto.
III.
Normy dla handlu.
Normy dla handlu.
22. Przez "zakup" w rubryce 3 należy rozumieć kwotę wynikającą z pomnożenia jednostkowych cen towaru przez ilość towaru. Zakup nie obejmuje: związanych z nim kosztów ubocznych ponoszonych do chwili złożenia towarów w magazynie, jak transport, ubezpieczenie towarów w drodze itp. oraz nie obejmuje kosztów czynności przygotowawczych, dokonywanych zgodnie z istniejącymi zwyczajami we własnym lub obcym przedsiębiorstwie przed sprzedażą towarów. Marże zarobkowe są bowiem kształtowane zasadniczo w ten sposób, iż wszelkie uboczne koszty zakupu towarów są z góry wkalkulowane w marże zarobkowe i powinny być ponoszone przez osobę trudniącą się działalnością zarobkową w zakresie handlu, z marży bez podwyższania ceny sprzedaży.
23. Wskaźniki zysku określone w tabeli skalkulowane są na podstawie średniej ważonej zysku brutto, uwzględniającej typowo występujące w danej branży udziały poszczególnych towarów o różnej marży zarobkowej w ogólnym obrocie handlowym przedsiębiorstwa oraz wysokość tych marż.
24. Aby obliczyć obrót na podstawie elementu zysku brutto, należy ustalić następujące dane:
- koszt własny sprzedanych w danym okresie towarów (wartość remanentu początkowego powiększona o wartość zakupu i pomniejszona o wartość remanentu końcowego),
- odpowiedni procentowy wskaźnik zysku brutto do zakupu, określony w rubryce 3.
Obrotem jest suma kosztu własnego sprzedanych towarów powiększona o iloczyn wynikający z przemnożenia tego kosztu przez procentowy wskaźnik zysku brutto.
Przykład
Podatnik prowadzący handel artykułami metalowymi wykazał w księdze podatkowej wartość remanentu początkowego towarów w kwocie 100.000 zł, zakup towarów w ciągu roku w kwocie 2.500.000 zł i wartość remanentu końcowego towarów w kwocie 70.000 zł.
Przewidziana w tabeli dla wykonywanego przez podatnika handlu norma szacunkowa zysku brutto do zakupu (lp. 19) wynosi 18-25%. Po rozważeniu okoliczności omówionych w ust. 5 określono jako właściwy wskaźnik 20%. Obrót roczny wynosi zatem:
a pomniejszony o podatek obrotowy (5%) - 2.884.200 zł, w zaokrągleniu 2.884.000 zł.
25. Normy zysku netto (rubryka 5) ujęte są we wskaźnikach wyrażających procentowy stosunek do obrotu - nadwyżki przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Aby obliczyć dochód na podstawie elementu zysku netto, należy uprzednio obliczyć prawidłowo obrót. Dochód stanowi iloczyn wynikający z przemnożenia obrotu (pomniejszonego o podatek obrotowy) przez procentowy wskaźnik zysku netto.
Przykład
Ciąg dalszy przykładu z ust. 24.
Przewidziana w tabeli dla wykonywanego przez podatnika handlu norma szacunkowa zysku netto (lp. 19) wynosi 10-13%. Po rozważeniu okoliczności omówionych w ust. 5 określono jako właściwy wskaźnik 10%.
Dochód roczny wynosi zatem:
w zaokrągleniu 288.000 zł.