Organizacja ochrony przeciwpożarowej oraz zabezpieczenie przeciwpożarowe w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MS.1993.6.28

Akt utracił moc

Wersja od: 15 października 1993 r.

INSTRUKCJA

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 15 września 1993 r.

w sprawie organizacji ochrony przeciwpożarowej oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości

I. Organizacja ochrony przeciwpożarowej

1. Instrukcja określa zasady organizacji ochrony przeciwpożarowej oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego w Ministerstwie Sprawiedliwości, sądach apelacyjnych, prokuraturach wojewódzkich i rejonowych, prokuraturach apelacyjnych, prokuraturach wojewódzkich i rejonowych oraz w ich ośrodkach zamiejscowych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych, ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych, kuratorskich ośrodkach pracy z młodzieżą, Instytucie Ekspertyz Sądowych, Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości, Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytucie Pamięci Narodowej i w okręgowych komisjach tej Komisji oraz w Przedsiębiorstwie Państwowym "Wydawnictwo Prawnicze", zwanych dalej jednostkami organizacyjnymi resortu sprawiedliwości.

2. Nadzór nad ochroną przeciwpożarową w stosunku do jednostek organizacyjnych resortu sprawiedliwości sprawuje, w imieniu Ministra Sprawiedliwości, dyrektor Biura Spraw Obronnych w Ministerstwie Sprawiedliwości.

3. Zapewnienie właściwych warunków ochrony przeciwpożarowej w obiektach i pomieszczeniach Ministerstwa Sprawiedliwości należy do obowiązków dyrektora Departamentu Budżetowo-Administracyjnego.

4. Zapewnienie właściwych warunków ochrony przeciwpożarowej na terenach, w budynkach, obiektach budowlanych i pomieszczeniach użytkowanych przez jednostki organizacyjne resortu sprawiedliwości należy do obowiązków kierowników tych jednostek.

5. Zadania w ramach nadzoru nad ochroną przeciwpożarową w resorcie sprawiedliwości realizuje główny specjalista do spraw ochrony przeciwpożarowej podległy dyrektorowi Biura Spraw Obronnych.

6. Zadania związane z zabezpieczeniem przeciwpożarowym w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości realizują pracownicy wyznaczeni przez kierowników jednostek, mający specjalistyczne przeszkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

7. Kierownicy jednostek organizacyjnych resortu sprawiedliwości dokonują rocznej analizy stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego.

II. Zadania i obowiązki w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego

1. Obowiązki kierowników jednostek organizacyjnych

Kierownicy jednostek organizacyjnych resortu sprawiedliwości ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za stan zabezpieczenia przeciwpożarowego użytkowanych terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń.

Do obowiązków kierowników jednostek organizacyjnych należy w szczególności:

1) zapewnienie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

2) zapewnienie wyposażenia terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń w sprzęt pożarniczy, ratowniczy i środki gaśnicze, zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, oraz utrzymywanie tego sprzętu w pełnej sprawności technicznej,

3) zapewnienie osobom przebywającym na terenach, w budynkach, obiektach budowlanych i pomieszczeniach bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia,

4) przygotowanie terenów, budynków i obiektów budowlanych do prowadzenia akcji ratowniczej na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia,

5) ustalenie sposobów postępowania na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia,

6) zaznajamianie pracowników z obowiązującymi przepisami przeciwpożarowymi,

7) wdrożenie systemu kontroli i analiz stanu bezpieczeństwa pożarowego i zabezpieczenia przeciwpożarowego na terenach, w budynkach, obiektach budowlanych i pomieszczeniach własnych, a także jednostek podległych.

2. Zakres działania stanowisk pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej

Do zakresu działania stanowisk pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości należy w szczególności:

1) inicjowanie organizowania i działalności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczenia przeciwpożarowego terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń w zakresie stanu bezpieczeństwa pożarowego i zabezpieczenia przeciwpożarowego terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń własnej jednostki organizacyjnej i jednostek organizacyjnych jej podległych,

2) prowadzenie okresowych i doraźnych kontroli wszystkich terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń w zakresie stanu bezpieczeństwa pożarowego i zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz opracowywanie wniosków w tym zakresie dla kierownika jednostki organizacyjnej,

3) przedstawianie kierownikowi jednostki organizacyjnej wniosków o ukaranie pracowników winnych rażących zaniedbań w przestrzeganiu obowiązujących przepisów i zasad ochrony przeciwpożarowej oraz braku właściwego nadzoru nad przestrzeganiem obowiązujących przepisów przeciwpożarowych, instrukcji technologicznych, technologiczno-ruchowych itp.,

4) organizowanie i sprawowanie nadzoru nad prawidłowością rozmieszczenia i stanem technicznym przeciwpożarowych urządzeń zabezpieczających i podręcznego sprzętu przeciwpożarowego, prawidłowym wyznaczeniem i oznakowaniem dróg ewakuacyjnych, stanem środków łączności na potrzeby alarmowania pożarowego, stanem punktów czerpania wody na potrzeby gaśnicze oraz stanem dróg pożarowych,

5) wyposażenie terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń w instrukcje alarmowe na wypadek pożaru, znaki bezpieczeństwa i wywieszki z numerami telefonów alarmowych,

6) opracowywanie projektów instrukcji bezpieczeństwa pożarowego,

7) współdziałanie z właściwymi komórkami jednostki organizacyjnej w zakresie ustalania warunków zabezpieczenia przeciwpożarowego prowadzonych w pomieszczeniach jednostki organizacyjnej prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych,

8) kontrolowanie służb porządkowo-ochronnych pod względem sprawności dozoru przeciwpożarowego,

9) organizowanie szkolenia przeciwpożarowego pracowników jednostki organizacyjnej,

10) udział w pracach związanych z zamierzeniami inwestycyjno-remontowymi i technologicznymi jednostki organizacyjnej w zakresie oceny spełnienia wymagań ochrony przeciwpożarowej oraz udział w komisjach odbiorczych,

11) udział w postępowaniu popożarowym,

12) prowadzenie działalności popularyzatorskiej ochrony przeciwpożarowej,

13) współdziałanie w przygotowaniu jednostki organizacyjnej na potrzeby obrony cywilnej w zakresie ochrony przeciwpożarowej,

14) współpraca z właściwą terenowo komendą wojewódzką i komendami rejonowymi Państwowej Straży Pożarnej.

3. Obowiązki wszystkich pracowników jednostki organizacyjnej

Wszyscy pracownicy jednostek organizacyjnych resortu sprawiedliwości, bez względu na zajmowane stanowisko i rodzaj wykonywanej pracy, zobowiązani są:

1) znać przepisy i zasady ochrony przeciwpożarowej, zawarte w ogólnych instrukcjach bezpieczeństwa pożarowego lub ustalonych odrębnie dla konkretnych stanowisk pracy,

2) brać udział w instruktażach z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz poddawać się określonym sprawdzianom wiedzy w tym przedmiocie,

3) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami, instrukcjami i zasadami bezpieczeństwa pożarowego oraz przestrzegać wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych,

4) dbać o należyty stan techniczny powierzonych im maszyn, urządzeń, aparatury, narzędzi i sprzętu oraz przestrzegać zasad i warunków bezpiecznej ich eksploatacji,

5) dbać o ład i porządek w miejscu pracy,

6) powiadamiać niezwłocznie przełożonych o zauważonych w miejscu pracy zagrożeniach stanu bezpieczeństwa pożarowego,

7) znać zasady alarmowania pożarowego i posługiwania się podręcznym sprzętem przeciwpożarowym.

III. Szkolenie przeciwpożarowe

1. Udział w szkoleniu przeciwpożarowym jest obowiązkiem wszystkich pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości.

2. Szkolenie przeciwpożarowe prowadzi się jako:

1) wstępne przeszkolenie pracowników nowo przyjmowanych do pracy,

2) szkolenie podstawowe.

3. Wstępne przeszkolenie pracowników nowo przyjmowanych polega na zapoznaniu ich z występującym w miejscu pracy zagrożeniem pożarowym i wybuchowym oraz z obowiązującymi w jednostce organizacyjnej przepisami z zakresu zapobiegania pożarom oraz zasadami postępowania na wypadek pożaru.

4. Szkolenie podstawowe, w wymiarze minimum 4 godzin lekcyjnych, obejmuje następującą tematykę:

1) zagrożenie pożarowe występujące na tego rodzaju terenach, w budynkach, obiektach budowlanych i pomieszczeniach, jakie użytkuje dana jednostka organizacyjna, oraz przyczyny, jakie mogą złożyć się na powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru w tego rodzaju obiektach,

2) zadania i obowiązki pracowników w zakresie zapobiegania pożarom,

3) zadania i obowiązki pracowników w wypadku powstania pożaru,

4) rodzaje pożarów, środki gaśnicze, podręczny sprzęt gaśniczy i urządzenia przeciwpożarowe oraz sposób ich użycia w wypadku pożaru.

5. Szkolenie podstawowe pracowników należy ponawiać w okresach 5-letnich w celu przypomnienia zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego, zawartych w obecnie obowiązujących przepisach.

6. Pracownicy uczestniczący w szkoleniu przeciwpożarowym obowiązani są podpisać oświadczenia o zapoznaniu się z zasadami zapobiegania i zwalczania pożarów, według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszej instrukcji. Oświadczenia przechowuje się w aktach osobowych pracownika.

IV. Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego

1. Stosownie do postanowień § 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460) kierownicy jednostek organizacyjnych zobowiązani są opracować i wdrożyć w życie instrukcje bezpieczeństwa pożarowego, regulujące problematykę ochrony przeciwpożarowej w specyfice danej jednostki organizacyjnej.

2. Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego powinny określać zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego użytkowanych przez jednostkę organizacyjną terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń, zasady postępowania na wypadek pożaru oraz obowiązki pracowników w zakresie zapobiegania pożarom i ich zwalczania.

3. W szczególności instrukcje bezpieczeństwa pożarowego powinny obejmować:

1) instrukcję alarmową na wypadek pożaru (wzór takiej instrukcji przedstawiono w załączniku nr 2 do niniejszej instrukcji),

2) instrukcję informacyjną określającą zagrożenie pożarowe terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń użytkowanych przez daną jednostkę organizacyjną oraz przyczyny, które mogą w tego rodzaju obiektach spowodować powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru,

3) właściwą instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, regulującą podstawową problematykę zapobiegania pożarom; instrukcję taką należy oprzeć na postanowieniach przepisów:

a) § 4 do 12 oraz rozdziału 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460),

b) rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 stycznia 1993 r. w sprawie szczegółowych zasad przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz warunków, którym powinny odpowiadać drogi pożarowe (Dz. U. Nr 8, poz. 42),

c) działu VI rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. Nr 17, poz. 62),

4) instrukcję dotyczącą normatywu wyposażenia budynków i pomieszczeń w podręczny sprzęt przeciwpożarowy; instrukcję taką należy opracować na podstawie postanowień przepisów § 13 do 15 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 92, poz. 460), z dostosowaniem tych przepisów do specyfiki obiektów użytkowanych przez daną jednostkę organizacyjną,

5) instrukcję określającą zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego prowadzonych w obiektach ochrony przeciwpożarowej jednostki organizacyjnej prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych; instrukcję taką należy opracować na podstawie "Wytycznych dotyczących zabezpieczenia przeciwpożarowego prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych", stanowiących załącznik nr 3 do niniejszej instrukcji,

6) instrukcję dotyczącą zasad postępowania popożarowego; instrukcję taką należy opracować na podstawie "Wytycznych dotyczących zasad postępowania popożarowego", stanowiących załącznik nr 4 do niniejszej instrukcji.

V. Postanowienia końcowe

Instrukcja wchodzi w życie z dniem 15 października 1993 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

Wzór

...........................

miejsce pracy

...........................

imię i nazwisko pracownika

...........................

komórka organizacyjna

OŚWIADCZENIE

Ja, niżej podpisany(a), niniejszym oświadczam,

że zostałem(am) zapoznany(a) z obowiązkami i zadaniami

w zakresie zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu

się pożarów oraz z obowiązkami na wypadek powstania pożaru w

.............................................................

(nazwa jednostki organizacyjnej)

..............................

podpis pracownika

................... dnia .................

ZAŁĄCZNIK Nr 2

Wzór

INSTRUKCJA ALARMOWA NA WYPADEK POWSTANIA POŻARU

I. Alarmowanie

Każdy, kto zauważy pożar, obowiązany jest natychmiast zaalarmować:

- STRAŻ POŻARNĄ - telefon miejski 998 lub .............. i najbliższe otoczenie, w którym przebywają ludzie,

- kierownika jednostki organizacyjnej - telefon .....................

Alarmując straż pożarną, należy wyraźnie określić:

1) gdzie się pali - dokładny adres, nazwę obiektu, instytucji, piętro,

2) co się pali,

3) czy istnieje zagrożenie ludzi,

4) numer telefonu powiadamiającego o pożarze i nazwisko powiadamiającego.

Uwaga: Nie odkładać słuchawki telefonu do czasu uzyskania potwierdzenia zgłoszenia pożaru przez dyżurnego straży pożarnej.

II. Prowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej

1. Natychmiast po zaalarmowaniu należy przy pomocy współpracowników przystąpić do ratowania zagrożonych ludzi i gaszenia pożaru, wykorzystując w tym celu znajdujący się w budynku sprzęt gaśniczy (gaśnice i agregaty gaśnicze, hydranty przeciwpożarowe, koce gaśnicze).

2. Do czasu przybycia straży pożarnej akcją ratowniczo-gaśniczą kieruje pracownik, który pierwszy podjął czynności ratownicze, lub inny najbardziej energiczny pracownik.

3. W pierwszej kolejności należy ratować osoby poszkodowane i zagrożone przez pożar.

W przypadku powstania obrażeń ciała alarmować natychmiast: POGOTOWIE RATUNKOWE - telefon miejski 999 lub ..............................................

4. Usunąć z zasięgu ognia materiały palne, ważną dokumentację i cenne urządzenia techniczne.

5. Wyłączyć dopływ energii elektrycznej do pomieszczeń objętych pożarem.

Nie wolno gasić wodą instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem. Stosować gaśnice śniegowe lub proszkowe.

6. Nie otwierać bez wyraźnej potrzeby drzwi i okien w pomieszczeniach objętych pożarem.

.................................

kierownik jednostki organizacyjnej

...................., dnia ..................

ZAŁĄCZNIK Nr 3

WYTYCZNE DOTYCZĄCE ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC POŻAROWO I WYBUCHOWO NIEBEZPIECZNYCH

W razie zamierzenia prowadzenia w budynkach i pomieszczeniach prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych, w szczególności takich, jak:

- prace związane z używaniem aparatów i urządzeń do cięcia i spawania metali,

- prace malarsko-lakiernicze i impregnacyjne, wykonywane przy użyciu wyrobów lakierowych i impregnacyjnych łatwo zapalnych,

- prace wymagające użycia klejów o właściwościach pożarowych (wybuchowych),

- prace wymagające użycia ognia otwartego, a w szczególności do rozgrzewania substancji bitumicznych itp.,

podjęcie takich prac wymaga poprzedzającej procedury szczególnej, a mianowicie:

1) zamiar podjęcia prac pożarowo niebezpiecznych powinien być bezwzględnie skonsultowany z osobą zatrudnioną na stanowisku pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej jednostki organizacyjnej, w pomieszczeniach której planuje się przeprowadzenie takich prac,

2) osoba zatrudniona na stanowisku pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej po zgłoszeniu zamiaru realizacji takich prac dokonuje oceny stanu bezpieczeństwa pożarowego w miejscu przewidywanych prac oraz ocenia poziom zagrożenia pożarowego (wybuchowego), jakie mogą powodować te prace,

3) po dokonaniu rozeznania, o którym mowa wyżej, osoba zatrudniona na stanowisku pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej ustala niezbędny zakres przedsięwzięć organizacyjno-technicznych, mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru mogącego wyniknąć w toku prac,

4) ustalenia niezbędnych warunków prowadzenia prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych dokonuje się w zezwoleniu na wykonanie prac niebezpiecznych pożarowo, według wzoru stanowiącego załącznik do wytycznych,

5) wydania zezwolenia na prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo, które następuje po wykonaniu zaleconych prac zabezpieczających,

6) przy prowadzeniu w pomieszczeniach prac spawalniczych obowiązuje stały dozór miejsca prowadzenia tych prac i jego najbliższego otoczenia, w czasie i na warunkach określonych każdorazowo przez osobę zatrudnioną na stanowisku pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej,

7) po zakończeniu prac spawalniczych należy przeprowadzić dokładną kontrolę pomieszczeń, w których wykonywano te prace, oraz pomieszczeń sąsiednich, mającą na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się częsteczek metalu, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt spawalniczy został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych.

W obiektach szczególnie niebezpiecznych pod względem pożarowym lub mających palne elementy konstrukcyjne kontrolę taką należy ponowić po upływie 4, a następnie 8 godzin, licząc od czasu zakończenia prac spawalniczych.

Zalecenia prewencyjne

1. W zakresie prac spawalniczych:

Przy ocenie stanu bezpieczeństwa pożarowego w miejscu prowadzenia prac spawalniczych należy zwracać uwagę w szczególności na następujące zagadnienia:

a) jakie są właściwości pożarowe składowanych w tym miejscu stosowanych lub przerabianych materiałów palnych oraz które z nich, w jaki sposób i gdzie należy przemieścić poza obręb miejsca prowadzenia prac spawalniczych na czas ich trwania,

b) jakie istnieją w miejscu zaplanowanych prac spawalniczych urządzenia technologiczne, instalacje techniczne itp. i jakie środki należy zastosować do ich zabezpieczenia (np. oczyszczenie z substancji łatwo zapalnych, przewietrzenie, wentylowanie, uszczelnienie materiałem ognioodpornym itp.),

c) czy ze względu na charakter środowiska miejsca planowanych prac spawalniczych (stężenie gazów i par cieczy palnych, wybuchowe pyły itp.) nie zachodzi potrzeba dokonania uprzednio pomiaru tych stężeń,

d) jakie należy przewidzieć sposoby zabezpieczenia wszystkich tych miejsc i urządzeń, z których nie można usunąć materiałów palnych lub które mogą przenosić wysokie temperatury przez przewodnictwo cieplne.

Zabronione jest ze względu na zagrożenie wybuchowe wykonywanie prac spawalniczych w pomieszczeniach, w których wykonywano tego samego dnia prace malarskie lub impregnacyjne przy użyciu wyrobów lakierowych i impregnacyjnych łatwo zapalnych lub inne prace przy użyciu substancji łatwo zapalnych. Czas, po jakim można wykonywać prace spawalnicze, uzależniony jest od szybkości całkowitego odparowania rozpuszczalników, którą producent wyrobów lakierowych i impregnacyjnych określa zawsze jako czas schnięcia. W stosunku do tego czasu należy przyjąć minimum 12-godzinną rezerwę bezpieczeństwa.

2. W zakresie prac malarskich, impregnacyjnych, izolacyjnych, dekarskich itp.:

a) zabronione jest podgrzewanie mas bitumicznych na dachach budynków i w pomieszczeniach,

b) kotły do podgrzewania mas bitumicznych powinny być zaopatrzone w pokrywy i powinny być wypełniane najwyżej do 3/4 ich objętości,

c) mieszanie asfaltu z benzyną powinno odbywać się w odległości nie mniejszej niż 50 m od źródła ognia i przy użyciu wyłącznie drewnianych mieszadeł. Wlewanie podgrzewanego asfaltu do benzyny powinno odbywać się w trakcie stałego mieszania; zabroniona jest operacja odwrotna, tj. wlewanie benzyny do asfaltu,

d) zabronione jest używanie do rozcieńczania asfaltu benzyny etylizowanej i benzenu,

e) niedozwolone jest podgrzewanie naczynia z lepikiem bezpośrednio na otwartym ogniu; podgrzewanie powinno być dokonywane w naczyniach wstawianych do wody,

f) przy wykonywaniu prac izolacyjnych z tworzyw sztucznych, a w szczególności na bazie laminatów z żywicy poliestrowej, gdy do mieszanek dodaje się pastę HCH i naftenian kobaltu, składniki te należy mieszać w następującej kolejności:

żywica polimal 109 i 150 + naftenian kobaltu + wypełniacz + pasta aerosilowa + pasta HCH

bezpośrednie zmieszanie pasty HCH z naftenianem kobaltu grozi wybuchem,

g) w przypadku wykonywania prac malarskich itp. w pomieszczeniach zamkniętych stosowanie rozpuszczalników i innych cieczy łatwo zapalnych dozwolone jest pod warunkiem zapewnienia odpowiednio intensywnej wymiany powietrza,

h) przy mocowaniu w pomieszczeniach wykładzin podłogowych lub ściennych z zastosowaniem mas łatwo zapalnych (np. klejów typu Butapren) lub zawierających łatwo zapalne rozpuszczalniki, a także przy pokrywaniu podłóg lakierem rozpuszczalnikowym lub innymi substancjami o podobnych właściwościach należy:

- usunąć wszystkie otwarte źródła ognia na odległość co najmniej 30 m od tych pomieszczeń,

- wprowadzić absolutny zakaz palenia w rejonie prowadzenia prac,

- wyłączyć instalację elektryczną, a w razie potrzeby oświetlenia pomieszczeń stosować światło elektryczne w oprawie przeciwwybuchowej połączone kablem (przewodem OP) z punktem zasilania znajdującym się poza częścią obiektu, w którym wykonywane są roboty,

- zapewnić dostateczną wentylację pomieszczeń, w których wykonywane są prace,

- używać obuwia nie powodującego iskrzenia,

- nie rzucać narzędzi metalowych.

ZAŁĄCZNIK

Wzór

..................

miejsce pracy

ZEZWOLENIE

na przeprowadzenie prac pożarowo i wybuchowo niebezpiecznych

1. Miejsce prac .........................................

2. Rodzaj prac ..........................................

3. Czas wykonywania prac: dnia ..........................

od godz. ...................... do godz. .............

4. Zagrożenie pożarowe (wybuchowe) w miejscu wykonywania

prac .................................................

5. Sposób zabezpieczenia miejsca prac przed możliwością

zainicjowania pożaru (wybuchu) ........................

.......................................................

6. Środki zabezpieczenia:

1) przeciwpożarowe: .....................................

2) BHP: ................................................

3) inne: ...............................................

7. Sposób wykonywania prac:

........................................................

8. Odpowiedzialni za:

1) przygotowanie miejsca prac, środków zabezpieczających

i zabezpieczenie toku prac:

........................... Wykonano ..................

(imię i nazwisko) (podpis)

2) wyłącznie spod napięcia:

........................... Wykonano ..................

(imię i nazwisko) (podpis)

3) dokonanie analizy stężenia par cieczy i gazów oraz

pyłów:

........................... Wykonano; w miejscu prac nie

(imię i nazwisko)

występują stężenia niebezpieczne ..............

(podpis)

4) stosowanie środków zabezpieczających, organizację pracy

i instruktaż:

............................................................

(imię i nazwisko)

Przyjąłem do wykonania ..............................

(podpis)

9. Zezwalam na rozpoczęcie robót

.................................. .........................

(podpis pracownika (podpis kierownika

do spraw ochrony przeciwpożarowej) jednostki organizacyjnej)

10. Prace zakończono dnia ............... godz. ...........

11. Miejsce wykonywania prac i jego otoczenie sprawdzono

i nie stwierdzono zaniedbań mogących spowodować pożar.

Stwierdzam Skontrolował

odebranie robót

............................... .......................

(podpis odbierającego) (imię i nazwisko)

..................... dnia ...................

ZAŁĄCZNIK Nr 4

WYTYCZNE DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA POPOŻAROWEGO

I. Postanowienia ogólne

1. Wytyczne dotyczące zasad postępowania popożarowego mają na celu:

1) wdrożenie jednolitego trybu składania informacji o pożarach powstałych w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości,

2) wdrożenie jednolitej procedury postępowania kierowników jednostek organizacyjnych w wypadku powstania pożaru w nieruchomościach i ruchomościach użytkowanych przez daną jednostkę organizacyjną,

3) wskazanie podstawowych form współdziałania kierowników jednostek organizacyjnych z organami ścigania, Państwową Strażą Pożarną i innymi instytucjami w zakresie walki z pożarami,

4) stworzenie możliwości pełnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności towarzyszących pożarowi lub mających związek z zaistniałym pożarem na potrzeby działalności zapobiegawczej, karnej i odszkodowawczej.

2. Ilekroć w niniejszych wytycznych jest mowa o pożarze, należy przez to rozumieć:

1) każdy przypadek powstania źródła ognia wymagający interwencji człowieka w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia i zdrowia ludzi oraz mienia,

2) wybuch powstały na skutek reakcji chemicznych.

3. Jako pożar należy rozumieć również i te zdarzenia, kiedy powstałe ognisko pożaru gaśnie samorzutnie (np. pożar instalacji elektrycznej) lub stanowi zapłon technologiczny nie powodujący żadnych strat.

4. W razie wątpliwości, czy określone zdarzenie jest pożarem, wątpliwości te należy skonsultować z dowódcą akcji ratowniczo-gaśniczej lub z właściwą komendą rejonową Państwowej Straży Pożarnej.

5. W sytuacji gdy w wyniku pożaru powstałego w sąsiedztwie terenów, budynków, obiektów budowlanych i pomieszczeń jednostki organizacyjnej resortu sprawiedliwości powstaną straty w mieniu tej jednostki organizacyjnej, wynikające z prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej, nie należy tego traktować jako pożar, lecz jako inne zdarzenie powodujące szkody.

6. Jeżeli powstały pożar zniszczył obiekt użytkowany wspólnie z innymi instytucjami (lub osobami fizycznymi), a nie ustalono miejsca powstania pożaru, przyjmuje się, że pożar powstał w tej jednostce organizacyjnej, w której mieniu wysokość szkód pożarowych jest najwyższa.

II. Instrukcja alarmowa na wypadek pożaru

1. Wzór instrukcji alarmowej na wypadek powstania pożaru zawiera załącznik nr 2 do instrukcji Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 września 1993 r. w sprawie organizacji ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczenia przeciwpożarowego w jednostkach organizacyjnych resortu sprawiedliwości.

2. Instrukcja taka powinna być wywieszona na widocznych miejscach w budynkach - na drogach komunikacji ogólnej, dyżurkach służb porządkowo-ochronnych oraz w pomieszczeniach, w których istnieje permanentnie stan zagrożenia pożarowego.

III. Powiadamianie o pożarach

1. O każdym powstałym pożarze, także ugaszonym bez wzywania straży pożarnej, należy powiadamiać niezwłocznie:

1) właściwą miejscowo komendę rejonową Państwowej Straży Pożarnej,

2) właściwy miejscowo oddział towarzystwa ubezpieczeniowego, z którym jednostka organizacyjna ma zawartą umowę ubezpieczenia ogniowego.

2. W terminie 24-godzinnym od powstania pożaru należy złożyć wstępną informację o pożarze:

1) kierownikowi jednostki organizacyjnej wyższego szczebla,

2) dyrektorowi Biura Spraw Obronnych w Ministerstwie Sprawiedliwości.

3. Wstępna informacja o pożarze powinna zawierać:

1) określenie jednostki organizacyjnej, w której powstał pożar, i jej adres,

2) datę i godzinę powstania pożaru,

3) określenie, gdzie się paliło i co uległo spaleniu,

4) szacunkową wartość szkód pożarowych,

5) wypadki z ludźmi przy pożarze,

6) przypuszczalną przyczynę pożaru.

4. W terminie 1-miesięcznym od daty powstania pożaru informację wstępną o pożarze należy uzupełnić meldunkiem o pożarze według wzoru stanowiącego załącznik do niniejszych wytycznych, przesyłając go do adresatów wskazanych w części III ust. 2.

IV. Zasady postępowania popożarowego

1. Do obowiązków kierownika jednostki organizacyjnej, w której wybuchł pożar, należy m.in. zabezpieczenie miejsca pożaru, przez co należy rozumieć:

1) zabezpieczenie miejsca pożaru przed dostępem osób postronnych oraz zabezpieczenie mienia i dokumentów ewakuacyjnych z miejsca pożaru,

2) zabezpieczenie miejsca pożaru na potrzeby organów ścigania, w ramach czego należy w miarę możliwości zabezpieczyć wszelkie ślady i dowody wskazujące na przyczynę pożaru lub na zaistnienie innego zdarzenia, które mogło być powiązane skutkowo z pożarem; zabezpieczenie takie powinno polegać przede wszystkim na zaniechaniu jakichkolwiek działań w zakresie porządkowania pogorzeliska, do czasu uzyskania na takie działanie wyraźnego zezwolenia dowódcy akcji ratowniczo-gaśniczej lub przedstawiciela organów ścigania; obowiązek zabezpieczenia śladów i dowodów z miejsca pożaru ujawnionych podczas porządkowania pogorzeliska obowiązuje również po zakończeniu czynności na miejscu pożaru przez organy ścigania; fakt ujawnienia śladów i dowodów należy bezzwłocznie zgłosić organowi ścigania, który prowadził czynności na miejscu pożaru.

2. Każdy pożar powinien być przedmiotem popożarowego postępowania wyjaśniającego, które zarządzają kierownicy jednostek organizacyjnych, w której obiektach wybuchł pożar.

3. Popożarowe postępowanie wyjaśniające prowadzi się niezależnie od postępowania prowadzonego przez Państwową Straż Pożarną i organy ścigania.

4. Popożarowe postępowanie wyjaśniające ma na celu:

1) ustalenie faktycznej lub domniemanej przyczyny pożaru,

2) wskazanie ewentualnego sprawcy pożaru, a także osób winnych niedopełnienia obowiązków, które sprzyjały powstaniu pożaru i jego rozwojowi,

3) ustalenie wysokości szkód, jakie poniosła jednostka organizacyjna w wyniku pożaru,

4) ustalenie okoliczności wypadków z ludźmi w wyniku pożaru,

5) wskazanie wniosków prewencyjnych, mających na celu zapobieżenie w przyszłości podobnym zdarzeniom.

5. Do przeprowadzenia popożarowego postępowania wyjaśniającego właściwa jest komisja, którą powołuje kierownik jednostki organizacyjnej, w której obiektach zaistniał pożar.

6. Co do pożarów, które zakwalifikowane zostały przez komendy rejonowe Państwowej Straży Pożarnej jako "duże", w skład komisji, o której mowa wyżej, powinien wejść obligatoryjnie pracownik zajmujący stanowisko pracy do spraw ochrony przeciwpożarowej zwierzchniej jednostki organizacyjnej.

7. Do składu komisji można dokooptować, w razie potrzeby, biegłych określonych specjalności.

8. Komisja prowadząca popożarowe postępowanie wyjaśniające obowiązana jest w szczególności ustalić sytuację, w jakiej powstał i rozprzestrzenił się pożar, a zwłaszcza:

1) scharakteryzować zagrożenie pożarowe wynikające z wielkości znajdujących się w miejscu pożaru materiałów palnych i stosowanych technologii; należy określić liczbę materiałów palnych i wartość obciążenia ogniowego w miejscu pożaru,

2) określić warunki budowlane i instalacyjne istniejące faktycznie w miejscu pożaru oraz warunki wymagane przez właściwe przepisy w odniesieniu do klasyfikacji budynków w zakresie zagrożenia ludzi lub niebezpieczeństwa pożarowego i wybuchowego (odporność ogniowa, stopień palności elementów konstrukcji budowlanych, strefy pożarowe i oddzielenia przeciwpożarowe, dobór instalacji elektroenergetycznych, oświetleniowych, ogrzewczych, wentylacyjnych itp.),

3) określić zgodność użytkowania obiektu dotkniętego pożarem z jego pierwotnym przeznaczeniem,

4) określić istniejące warunki zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu, a w przypadku wyposażenia obiektu w stałe instalacje alarmowo-wykrywcze pożaru i instalacje gaśnicze wyjaśnić, czy zadziałały one podczas pożaru i z jakim skutkiem, a jeżeli nie były sprawne - co było tego przyczyną,

5) ustalić chronologiczny rozwój sytuacji pożarowej,

6) opisać zjawiska towarzyszące i wynikłe z przebiegu pożaru (zadymienie, wydzielanie gazów toksycznych, uszkodzenia instalacji, zawalenia konstrukcji itp.),

7) ocenić szybkość i skuteczność przebiegu alarmowania pożarowego,

8) ocenić szybkość i skuteczność przebiegu działań ratowniczo-gaśniczych pracowników przed przybyciem straży pożarnej,

9) ustalić, kiedy w obiekcie dotkniętym pożarem i przez kogo przeprowadzona była ostatnia kontrola stanu bezpieczeństwa pożarowego i zabezpieczenia przeciwpożarowego, jakie stwierdzono niedociągnięcia i uchybienia i czy te nieprawidłowości zostały usunięte, a jeżeli nie - czy istnieje ich związek przyczynowy z pożarem,

10) wyjaśnić i ustalić, dlaczego próby gaszenia pożaru siłami pracowników nie przyniosły pożądanych rezultatów oraz czy pracownicy byli przeszkoleni w zakresie umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem przeciwpożarowym,

11) ustalić, czy pracownicy pracujący w pomieszczeniach, w których powstał pożar, odbyli (i kiedy) obowiązkowe przeszkolenie przeciwpożarowe,

12) ustalić prawdopodobną wersję przyczyny pożaru i osoby jego sprawcy i wskazać, jakie działania podjęto przeciwko sprawcy,

13) ustalić osoby odpowiedzialne za dopuszczenie do możliwości rozprzestrzeniania się powstałego pożaru i wskazać, jakie podjęto działania w stosunku do tych osób,

14) dokonać szacunku globalnych szkód pożarowych,

15) przedstawić wynikające z dokonanej analizy wnioski prewencyjne.

9. Z czynności komisji sporządza się stosowny protokół, którego kopię po zatwierdzeniu przez kierownika jednostki organizacyjnej, przesyła się według rozdzielnika wskazanego w części III ust. 2 niniejszych wytycznych.

V. Szacowanie szkód pożarowych

1. Szacunek szkód sporządzany w wyniku postępowania popożarowego powinien obejmować:

1) szkody w mieniu wyrządzone bezpośrednio przez pożar,

2) szkody spowodowane akcją ratowniczo-gaśniczą,

3) szkody materialne spowodowane przerwą w działalności określonej komórki organizacyjnej,

4) wysokość kosztów przywrócenia miejsca pożaru do stanu pierwotnego,

5) odszkodowania (np. za spalone lub zniszczone mienie osobiste pracowników, depozyty, odzież pozostawioną w szatniach przez interesantów itp.),

6) inne straty (np. mienie utracone w czasie ewakuacji).

2. Wysokość szkód należy ustalać przede wszystkim na podstawie dokumentacji finansowej i inwentaryzacyjnej, szacunku likwidatorów towarzystwa ubezpieczeniowego oraz z ustaleń własnych komisji, przy czym szkody powstałe w wyniku pożaru w budynkach, innych obiektach budowlanych, urządzeniach itp. ustala się według ich wartości rzeczywistej, jaką miały w dniu zaistnienia pożaru.

ZAŁĄCZNIK

Wzór

MELDUNEK O POŻARZE

1. Nazwa jednostki organizacyjnej i adres obiektu, w którym powstał pożar.

2. Data i godzina powstania pożaru.

3. Nazwa i przeznaczenie terenu, budynku, obiektu budowlanego, czas pracy oraz stosowane formy dozoru.

4. Miejsce powstania pożaru i charakterystyka pożarowa tego miejsca, instalacje, składowane materiały itp.

5. Zauważenie pożaru - godzina, imię i nazwisko osoby, która pierwsza zauważyła pożar lub jego objawy; kim jest ta osoba.

6. Powiadomienie straży pożarnej o pożarze, wskazanie, kto, o której godzinie, i w jaki sposób zaalarmował straż pożarną, wskazanie przyczyny ewentualnych opóźnień w alarmowaniu.

7. Czy obiekt miał automatyczną sygnalizację pożaru i czy sygnalizacja ta zadziałała właściwie.

8. Co w chwili zauważenia pożaru (lub wykrycia pożaru przez automatyczną sygnalizację) objęte było pożarem.

9. Co uległo spaleniu - opisać szkody pożarowe (przedmiotowo i wartościowo), wielkość pożaru - powierzchnia w m², kubatura w m³.

10. Wypadki z ludźmi (imię i nazwisko, wiek, funkcja, rodzaj obrażeń, okoliczności wypadku, udzielenie pomocy - przez kogo, jakiej).

11. Działania przed przybyciem straży pożarnej i ich skuteczność.

12. Urządzenia gaśnicze i podręczny sprzęt przeciwpożarowy użyte w akcji przez pracowników i ich skuteczność.

13. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne zewnętrzne - rodzaj, odległość w metrach od miejsca pożaru.

14. Szacunkowa całkowita wartość szkód pożarowych w tysiącach złotych, w tym straty w substancji budowlanej.

15. Przypuszczalna przyczyna pożaru i jego sprawca.

16. Zabezpieczenie terenu, budynku, obiektu budowlanego pod względem przeciwpożarowym:

1) zgodność wykorzystania z przeznaczeniem,

2) stopień realizacji decyzji pokontrolnych organów wewnętrznych i zewnętrznych ochrony przeciwpożarowej oraz ewentualny wpływ braku ich realizacji na powstanie i przebieg pożaru,

3) stan przeszkolenia przeciwpożarowego pracowników.

17. Inne uwagi uzupełniające, dotyczące np. interwencji gaśniczej straży pożarnej, postępowania w stosunku do sprawcy pożaru, trudności w działaniach ratowniczych itp.

18. Wnioski dotyczące nadzoru prewencyjnego.

............................................

(podpis kierownika jednostki organizacyjnej)