Organizacja i tryb działania kontroli resortowej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1999.2.4

Akt utracił moc

Wersja od: 28 lutego 2003 r.

ZARZĄDZENIE Nr 1

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 14 stycznia 1999 r.

w sprawie organizacji i trybu działania kontroli resortowej.

Na podstawie art. 5 ust. 11 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędzie Ministra Finansów oraz o urzędach i izbach skarbowych (Dz. U. Nr 106, poz. 489 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 943) w związku z art. 34 ust. 1 pkt 3 i art. 35 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania Rady Ministrów (Dz. U. Nr 106, poz. 492 i Nr 156, poz. 775) oraz art. 278 § 1 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. Nr 23, poz. 117, Nr 64, poz. 407, Nr 121, poz. 770, Nr 157, poz. 1026 i Nr 160, poz. 1084) i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. o Inspekcji Celnej (Dz. U. Nr 71, poz. 449) zarządza się, co następuje:

§ 1 ¹  

1. W Ministerstwie Finansów działa kontrola resortowa, której zadaniem jest przeprowadzanie w imieniu Ministra Finansów kontroli w podległych mu oraz nadzorowanych przez niego organach i urzędach administracji państwowej.

2. Zadania kontroli resortowej w Ministerstwie Finansów realizuje Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej przy pomocy Departamentu Kontroli Skarbowej we współpracy z komórkami organizacyjnymi Ministerstwa Finansów.

3. Działanie kontroli resortowej nie zwalnia komórek organizacyjnych Ministerstwa Finansów, organów i urzędów od obowiązku nadzoru i kontroli podległych lub nadzorowanych przez nie organów i urzędów w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów.

§ 2 ²  Celem kontroli resortowej jest badanie prawidłowości wykonywania zadań należących do zakresu działania określonych w § 3 ust. 1 organów i urzędów, a także zapobieganie, ujawnianie naruszeń obowiązków służbowych ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw, o których mowa w art. 228-231 Kodeksu karnego dokonywanych przez pracowników lub funkcjonariuszy tych organów lub urzędów, a także badanie przestrzegania przez pracowników lub funkcjonariuszy tych organów lub urzędów zasad etyki zawodowej, bezstronności, obiektywizmu działania, ochrony słusznych interesów Skarbu Państwa oraz prawidłowości ustalania lub określania oraz poboru podatków i niepodatkowych należności budżetowych.

§  3.

1. 3  Kontrola resortowa prowadzona jest w:

1) komórkach organizacyjnych Ministerstwa Finansów,

2) izbach i urzędach skarbowych,

3) urzędach kontroli skarbowej,

4) izbach i urzędach celnych.

2. Kontrola resortowa prowadzona jest również w zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych utworzonych przy wyżej wymienionych organach i urzędach.

3. Jednostki wymienione w ust. 1 określa się jako "jednostki kontrolowane", chyba że przepis wskazuje, której jednostki dotyczy.

§ 4 ⁴  (skreślony).

§ 5 ⁵  Do zadań kontroli resortowej w szczególności należy:

1) prowadzenie kontroli prawidłowości wykonania zadań, przypisanych jednostce kontrolowanej,

2) zapobieganie i ujawnianie naruszeń obowiązków służbowych, w tym przestępstw lub wykroczeń lub innych obowiązków wynikających z odrębnych przepisów przez pracowników lub funkcjonariuszy,

3) współdziałanie z organami prokuratury, Policją oraz innymi organami i urzędami właściwymi w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez pracowników lub funkcjonariuszy przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

4) badanie przestrzegania zasad etyki zawodowej, bezstronności i obiektywizmu działania pracowników lub funkcjonariuszy oraz wykorzystywania przez nich czasu pracy,

5) przedstawianie kierownikom jednostek wniosków i zaleceń dotyczących pracowników lub funkcjonariuszy naruszających przepisy prawa lub obowiązki pracownicze,

6) zbieranie danych i informacji niezbędnych do przeprowadzania analiz i badań w zakresie właściwości kontroli resortowej,

7) analizowanie przyczyn powstawania stwierdzonych nieprawidłowości,

8) analizowanie wyników kontroli resortowej i przedstawianie ministrowi propozycji ich wykorzystania,

9) wykonywanie innych zadań zleconych przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.

§ 6 ⁶  Dyrektor Departamentu Kontroli Skarbowej ma prawo do:

1) zlecenia określonych czynności kontrolnych pracownikom lub funkcjonariuszom jednostek, o których mowa w § 3 ust. 1, w uzgodnieniu z kierownikami tych jednostek,

2) powoływania, w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki, pracownika tej jednostki w charakterze konsultanta merytorycznego lub eksperta w sprawach wymagających specjalistycznej wiedzy zawodowej; konsultanci i eksperci podlegają wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w § 10.

§ 7. W izbach skarbowych działają komórki wewnętrznej, resortowej kontroli zwane dalej "kontrolą wewnętrzną", których zadaniem jest kontrola podległych urzędów skarbowych oraz komórek organizacyjnych izby.

§ 8 ⁷  (skreślony).

§ 9 ⁸  

1. Czynności kontrolne wykonywane są przez zespoły kontrolne lub przez indywidualnych kontrolerów wyznaczanych przez dyrektora Departamentu Kontroli Skarbowej, który udziela im imiennych upoważnień.

2. Pracownicy izby skarbowej wykonują czynności kontrolne na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez dyrektora izby.

3. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydane przez Dyrektora Departamentu Kontroli Skarbowej Ministerstwa Finansów lub dyrektora izby skarbowej określa:

1) imię i nazwisko kontrolującego oraz numer jego legitymacji służbowej,

2) dane identyfikujące kontrolowanego,

3) termin ważności upoważnienia,

4) zakres i przedmiot kontroli.

4. Kontrolowany ma prawo uczestniczyć w czynnościach kontrolnych.

5. Do przeprowadzania kontroli spraw lub dokumentów zakwalifikowanych jako tajne, konieczne jest posiadanie odrębnego upoważnienia.

6. Jeżeli kontrola jest wykonywana w zespole wieloosobowym, zarządzający kontrolę wyznacza kierownika zespołu (koordynatora), który dokonuje podziału czynności pomiędzy kontrolujących.

7. W sprawach wymagających specjalistycznej wiedzy zawodowej, zarządzający kontrolę może powołać rzeczoznawcę (biegłego).

8. Jeżeli w toku kontroli okaże się potrzebne zbadanie zagadnień należących do właściwości rzeczowej organu kontroli specjalistycznej, zarządzający kontrolę na wniosek kierownika zespołu kontrolnego lub kontrolującego może zwrócić się do tego organu o udział w czynnościach kontrolnych.

§  10.

1. Kontrolujący podlega wyłączeniu na wniosek lub z urzędu od czynności kontrolnych, jeżeli wyniki kontroli mogłyby oddziaływać na jego prawa lub obowiązki, na prawa lub obowiązki jego małżonka albo osoby pozostającej z nim faktycznie we wspólnym pożyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia bądź osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Powody wyłączenia od czynności kontrolnych trwają także po ustaniu małżeństwa, opieki lub kurateli.

2. Kontrolujący może być wyłączony, na wniosek lub z urzędu, od czynności kontrolnych w każdym czasie, jeżeli zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności.

3. O przyczynach powodujących wyłączenie kontrolujący powiadamia niezwłocznie swego bezpośredniego przełożonego.

4. O wyłączeniu kontrolującego od czynności kontrolnych postanawia jego bezpośredni przełożony; postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.

5. Do czasu wydania postanowienia, o którym mowa w ust. 4, kontrolujący podejmuje jedynie czynności nie cierpiące zwłoki.

§ 11. Przed rozpoczęciem czynności, kontrolujący zawiadamia kierownika jednostki kontrolowanej o przedmiocie kontroli, okazując dokumenty, o których mowa w § 9 oraz dokonuje każdorazowo adnotacji w księdze ewidencji kontroli prowadzonej przez kontrolowanego.

§  12.

1. 9  Kierownik jednostki kontrolowanej oraz jej pracownicy lub funkcjonariusze są obowiązani:

1) umożliwić kontrolującym dokonanie czynności kontrolnych,

2) udzielać wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli,

3) przedstawić żądane dokumenty i dowody,

4) zapewnić wgląd w dokumentację i ewidencje objęte zakresem kontroli,

5) sporządzić oraz potwierdzić za zgodność kopie dokumentów, odpisy i wyciągi określone przez kontrolującego oraz zestawienia i obliczenia oparte na dokumentach z kontroli (zgodność kopii, odpisów, wyciągów, zestawień i obliczeń finansowo-księgowych potwierdza główny księgowy),

6) zapewnić warunki do pracy, w tym w miarę możliwości, samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów,

7) udostępnić środki łączności, a także inne środki techniczne jakimi dysponuje w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności kontrolnych.

2. Odmowa udzielenia wyjaśnień, o których mowa w ust. 1 pkt 2, może nastąpić jedynie w przypadkach, gdy wyjaśnienia mają dotyczyć tajemnicy ustawowo chronionej innej niż tajemnica służbowa, a kontrolujący nie posiada właściwego upoważnienia.

3. Udzielający wyjaśnień może uchylić się od odpowiedzi na pytania, jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w ust. 2.

§  13.

1. Obowiązkiem kontrolującego jest rzetelne i obiektywne ustalenie stanu faktycznego, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości i uchybień, ustalenie ich przyczyn i skutków oraz określenie osób za nie odpowiedzialnych.

2. Kontrolujący dokonuje ustaleń na podstawie dowodów.

3. Do dowodów zalicza się w szczególności: dokumenty i dowody rzeczowe, dane ewidencji i sprawozdawczości, zeznania świadków, protokoły przesłuchań, opinie biegłych, szkice, zdjęcia, jak również pisemne wyjaśnienia i oświadczenia.

4. Kontrolujący zabezpiecza dowody niezbędne do dalszego postępowania przez ich:

1) przechowanie w jednostce kontrolowanej w oddzielnym, zamkniętym i opieczętowanym pomieszczeniu,

2) opieczętowanie i oddanie na przechowanie kierownikowi lub innemu pracownikowi jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem,

3) zabranie z jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem odbioru.

5. O zwolnieniu dowodów spod zabezpieczenia decyduje kontrolujący, a w przypadku kontroli wykonywanej zespołowo koordynator kontroli, jeżeli dowody te nie zostały przekazane innym organom.

6. Kopie, odpisy i wyciągi z dokumentów zabezpieczonych w sposób określony w ust. 4 mogą być sporządzane za zgodą i w obecności kontrolującego, który na żądanie kierownika jednostki kontrolowanej potwierdza zgodność odpisu lub wyciągu z oryginałem.

7. Zabezpieczone przez kontrolującego dokumenty tajne, powinny być przechowywane zgodnie z przepisami o postępowaniu z aktami tajnymi.

8. Kontrolujący podlega przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązujących w kontrolowanej jednostce.

9. Kierownik jednostki kontrolowanej ma obowiązek zapoznać kontrolujących z przepisami, o których mowa w pkt 8.

10. Kontrolujący składa oświadczenie o zapoznaniu się z tymi przepisami.

§ 14. Kontrolujący w ramach udzielonego upoważnienia ma prawo do:

1) przeprowadzania kontroli w siedzibie jednostki kontrolowanej i jej komórkach organizacyjnych,

2) żądania informacji i danych niezbędnych do oceny prawidłowości wykonywania zadań oraz do udostępnienia mu dokumentów związanych z prowadzoną kontrolą,

3) pobierania za pokwitowaniem oraz zabezpieczania dokumentów i innych materiałów dowodowych związanych z prowadzoną kontrolą,

4) współdziałania z organami, o których mowa w § 5 pkt 5, w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia,

5) zlecania kontrolowanemu sporządzania niezbędnych fotokopii dokumentów oraz ich odpisów i wyciągów, jak również zestawień i obliczeń z dokumentów będących przedmiotem kontroli,

6) żądania wyjaśnień i przyjmowania oświadczeń,

7) przesłuchiwania świadków,

8) zasięgania opinii biegłych,

9) zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą,

10) wstępu i poruszania się po terenie jednostki kontrolowanej na podstawie legitymacji służbowej,

11) przesłuchania kontrolowanego w charakterze strony, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku, pozostały nie wyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.

§ 15 ¹⁰  Kontrolujący obowiązani są do przestrzegania tajemnicy państwowej i służbowej zgodnie z ustawą z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95, z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 39, poz. 462, z 2001 r. Nr 22, poz. 247, Nr 27, poz. 298, Nr 56, poz. 580, Nr 110, poz. 1189, Nr 123, poz. 1353 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 110, poz. 1189) oraz tajemnicy skarbowej, o której mowa w art. 293-305 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062, z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1315, z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475, Nr 110, poz. 1189, Nr 125, poz. 1368 i Nr 130, poz. 1452 oraz z 2002 r. Nr 89, poz. 804, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387).

§  16.

1. Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół z zastrzeżeniem § 17.

2. Protokół kontroli zawiera:

1) nazwę i adres jednostki kontrolowanej oraz imiona i nazwiska osób, których dotyczy kontrola,

2) imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe pracownika kontrolującego,

3) przedmiot i zakres kontroli,

4) miejsce i czas przeprowadzenia kontroli,

5) opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli jednostki kontrolowanej, w tym ustalonych nieprawidłowości, z uwzględnieniem przyczyn ich powstania, zakresu i skutków tych nieprawidłowości oraz osób za nie odpowiedzialnych ze szczególnym uwzględnieniem przypadków naruszenia zasad etyki zawodowej, braku bezstronności oraz naruszenia interesów Skarbu Państwa,

6) zastrzeżenie, że służy tylko do użytku służbowego.

3. Protokół sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które podpisują wszyscy kontrolujący, kierownik jednostki kontrolowanej oraz pracownicy, których kontrola dotyczy.

4. Kierownik jednostki kontrolowanej oraz pracownicy, których kontrola dotyczy, mogą w terminie 14 dni od dnia podpisania protokołu złożyć zastrzeżenia lub wyjaśnienia co do ustaleń zawartych w protokole, wskazując równocześnie stosowne dowody.

5. Brak złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień w terminie, o którym mowa w ust. 4, równoznaczny jest z przyjęciem protokołu bez zastrzeżeń.

6. W razie odmowy podpisania protokołu kontroli przez osobę, o której mowa w ust. 4, prowadzący kontrolę czyni o tym wzmiankę w protokole.

7. Na odmawiającym ciąży obowiązek pisemnego uzasadnienia przyczyn odmowy w dniu sporządzenia protokołu.

8. Odmowa podpisania protokołu przez osobę, o której mowa w ust. 4, nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez prowadzącego kontrolę oraz realizacji ustaleń kontroli.

9. W razie zgłoszenia zastrzeżeń lub wyjaśnień przez osobę, o której mowa w ust. 4, prowadzący kontrolę obowiązany jest w terminie 14 dni dokonać ich analizy i podjąć w razie takiej potrzeby dodatkowe czynności kontrolne, a w przypadku uznania zasadności zastrzeżeń zmienić lub uzupełnić odpowiednią część protokołu kontroli.

10. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń w całości lub w części, prowadzący kontrolę w terminie 14 dni przedstawia swoje stanowisko zgłaszającemu zastrzeżenia lub wyjaśnienia.

§  17.

1. Z przeprowadzonej kontroli może być sporządzone sprawozdanie, w przypadku gdy czynności i ustalenia nie potwierdzą występowania nieprawidłowości, o których mowa w § 2.

2. Przepisy § 16 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 18 ¹¹  Kontrolujący przedstawia protokół kontroli dyrektorowi Departamentu Kontroli Skarbowej lub odpowiednio dyrektorowi izby skarbowej.

§  19.

1. W wystąpieniu pokontrolnym, opracowanym przez kontrolującego, powinny być zawarte wnioski z kontroli, a także polecenia dotyczące sposobu i terminu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w czasie kontroli.

2. Przy braku zastrzeżeń przez osobę, o której mowa w § 16 ust. 4, wystąpienie pokontrolne powinno być sporządzone w ciągu miesiąca od daty podpisania protokołu.

3. Wystąpienie pokontrolne powinno być sporządzone w ciągu miesiąca od daty zakończenia czynności, o których mowa w § 16 ust. 9 i 10.

4. 12 Wystąpienie pokontrolne podpisuje dyrektor Departamentu Kontroli Skarbowej.

5. Wystąpienie pokontrolne w izbie skarbowej podpisuje dyrektor izby.

6. Odpowiedź na wystąpienie pokontrolne powinna być udzielona w ciągu miesiąca od daty jego otrzymania.

§ 20. Zarządzenie nie ma zastosowania do postępowań wszczętych i nie zakończonych przed dniem jego wejścia w życie, do których stosuje się przepisy zarządzenia nr 84 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji i trybu działania kontroli resortowej (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 25, poz. 134).

§ 21. Traci moc zarządzenie nr 84 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji i trybu działania kontroli resortowej (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 25, poz. 134).

§ 22. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

² § 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

³ § 3 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁴ § 4 skreślony przez § 1 pkt 4 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁵ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 5 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁶ § 6 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁷ § 8 skreślony przez § 1 pkt 7 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁸ § 9 zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

⁹ § 12 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez § 1 pkt 9 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

¹⁰ § 15 zmieniony przez § 1 pkt 10 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

¹¹ § 18 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.

¹² § 19 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 12 zarządzenia nr 6 z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz.Urz.MF.03.4.20) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 28 lutego 2003 r.