Określenie szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy, legitymacji ubezpieczeniowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1992.11.21

Akt utracił moc

Wersja od: 30 września 1992 r.

INSTRUKCJA NR 5

Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 11 września 1992 r.

określająca szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy, legitymacji ubezpieczeniowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących

Na podstawie:

- art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą i ich rodzin (Dz. U. z 1989 r., Nr 46, poz. 250, z 1990 r., Nr 36, poz. 206, z 1991 r., Nr 110, poz. 474),

- § 53 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r., w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. Nr 7, poz. 41, Nr 41, poz. 238 i Nr 71, poz. 418, z 1991 r. Nr 12, poz. 49, Nr 28, poz. 120 i Nr 69, poz. 295, z 1992 r. Nr 18, poz. 76),

zarządza się, co następuje.

Rozdział  I

Postanowienia ogólne

§ 1. Instrukcja określa:

1) tryb zgłaszania i ustalania obowiązku ubezpieczenia społecznego oraz zawiadamiania o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego,

2) ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, wysokości składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy oraz deklarowanie dochodu do podstawy wymiaru składek,

3) tryb zwalniania z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy,

4) tryb wydawania legitymacji ubezpieczeniowych i dokonywania w nich wpisów,

5) wzory druków:

a) zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego osoby prowadzącej działalność gospodarczą,

b) zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego osoby współpracującej.

§ 2. Użyte w instrukcji określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 110, poz. 474),

2) działalność - działalność gospodarczą prowadzoną na podstawie ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149, Nr 34, poz. 198, Nr 86, poz. 504, z 1991 r., Nr 31, poz. 128, Nr 41, poz. 179, Nr 73, poz. 321, Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457 i Nr 107, poz. 460) lub uprawnień określonych w przepisach szczególnych,

3) ubezpieczenie - ubezpieczenie społeczne, którym są obejmowane osoby prowadzące działalność gospodarczą i osoby współpracujące z osobą prowadzącą działalność gospodarczą,

4) ubezpieczony - osoba wykonująca działalność i osoba z nią współpracująca, podlegające z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu określonemu ustawą,

5) składki - składki na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy,

6) oddział ZUS - oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwy ze względu na siedzibę zakładu pracy,

7) przeciętne wynagrodzenie - przeciętne wynagrodzenie miesięczne z poprzedniego kwartału, ogłaszane dla celów emerytalnych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim,

8) świadczenia - świadczenia wypłacane ubezpieczonym:

a) zasiłki rodzinne,

b) zasiłki chorobowe,

c) zasiłki porodowe,

d) zasiłki macierzyńskie,

e) zasiłki pielęgnacyjne,

f) zasiłki pogrzebowe.

Rozdział  II

Tryb zgłaszania i ustalania obowiązku ubezpieczenia społecznego oraz zawiadamiania o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego

A. Zgłaszanie do ubezpieczenia

§  3.

1. Osoby prowadzące działalność zgłaszają siebie oraz osoby współpracujące do ubezpieczenia społecznego w ciągu 10 dni od rozpoczęcia działalności lub współpracy.

2. Osoby prowadzące działalność dokonują zgłoszenia do ubezpieczenia na formularzu ZUS S-51 "Zgłoszenie do ubezpieczenia osoby prowadzącej działalność", stanowiącym załącznik nr 1 do instrukcji.

3. Zgłoszenie wypełnia się następująco:

1) w rubryce 1 i 2 wpisuje się dane osobowe osoby prowadzącej działalność, tj. nazwisko i imię oraz imię ojca i matki,

2) w rubryce 3 należy wpisać (odcisnąć pieczątkę) numer statystyczny "REGON". Rubrykę tę wypełniają osoby, które posiadają ten numer nadany przez Wojewódzki Urząd Statystyczny,

3) w rubryce 4 podaje się dzień, miesiąc i rok urodzenia osoby prowadzącej działalność oraz miejsce jej urodzenia,

4) w rubryce 5 wpisuje się dokładny adres zamieszkania osoby prowadzącej działalność, czyli kod pocztowy, nazwę miejscowości oraz nazwę ulicy, nr domu i nr mieszkania,

5) w rubryce 6 należy wpisać rodzaj wykonywanej działalności wynikający z uzyskanego uprawnienia np. fryzjerstwo, handel okrężny, bar kawowy itp. W tej rubryce należy również wpisać rodzaj posiadanego uprawnienia do prowadzenia działalności np. wpis do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 23 marca 1992 r. Urzędu Gminy Warszawa Śródmieście, koncesja Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą z dnia 2 lutego 1992 r., zezwolenie Ministerstwa Przemysłu i Handlu z dnia 15 marca 1992 r.,

6) w rubryce 7 należy podać dokładny adres siedziby, gdzie działalność jest prowadzona, wpisany jako miejsce prowadzenia działalności w uzyskanym uprawnieniu do prowadzenia działalności; osoby wykonujące prywatny transport podają miejsce postoju samochodu, który używany jest do prowadzenia działalności, a nie zasięg przewozów,

7) w rubryce 8 podaje się datę faktycznego rozpoczęcia działalności, na którą zainteresowany uzyskał odpowiednie uprawnienia,

8) w rubryce 9 należy podać dane o członkach rodziny osoby prowadzącej działalność, których należy uprawnić do świadczeń leczniczych:

a) z uwagi na pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność,

b) ze względu na brak uprawnień do świadczeń z tytułu własnego ubezpieczenia tych osób,

c) ze względu na wyłączne i całkowite utrzymywanie przez osobę prowadzącą działalność.

Świadczenia udzielane są następującym członkom rodziny ubezpieczonego:

a) żonie lub niezdolnemu do zarobkowania mężowi,

b) dzieciom ślubnym, uprawnionym (legitymowanym), przysposobionym (przybranym) i nieślubnym, wnukom w wieku do lat 16 lub ponad 16, jeżeli są niezdolni do zarobkowania, jeśli zaś kształcą się w zakładach naukowych publicznych lub mających prawo publiczności, najdłużej do ukończenia dwudziestego pierwszego roku życia lub - w razie odbywania studiów w wyższych szkołach lub zakładach naukowych - do ukończenia dwudziestego czwartego roku życia. Na równi z członkami rodziny prawo do świadczeń mają najwyżej dwie osoby spośród pozostałej rodziny obowiązkowo ubezpieczonego lub kontynuującego ubezpieczenie, odpowiadające wyżej wymienionym warunkom.

W przypadku, gdy ubezpieczony nie zgłosi jednej lub obu tych osób z pozostałej rodziny, ma prawo zgłosić jedną osobę nie należącą do rodziny, lecz posiadającą co najmniej od sześciu miesięcy warunki, o których mowa wyżej.

9) w rubryce 10 osoba prowadząca działalność informuje, czy miała już wcześniej wydaną legitymację ubezpieczeniową z tytułu prowadzenia działalności; jeśli miała legitymację z tytułu innego ubezpieczenia (np. jako pracownik), to w rubryce tej należy wpisać, że nie ma legitymacji ubezpieczeniowej,

10) rubrykę 11 wypełniają osoby prowadzące działalność, które mają już ustalone decyzją oddziału ZUS uprawnienia do emerytury lub renty; osoby te wyrażają swoją wolę podlegania ubezpieczeniu, mimo posiadania już ustalonego prawa do emerytury lub renty poprzez wpisanie numeru przyznanego świadczenia na podstawie odcinka emerytury lub renty, albo wnoszą o nieobejmowanie ubezpieczeniem,

11) w rubryce 12 należy podać:

a) w treści oznaczonej literą "a", w jakim wymiarze czasu pracy osoby prowadzące działalność są zatrudnieni równocześnie jako pracownicy oraz nazwę i adres zakładu pracy, który zawarł z nimi umowę o pracę,

b) w treści oznaczonej literą "b", z jakiego tytułu osoba prowadząca działalność jest równocześnie objęta ubezpieczeniem, np. z tytułu wykonywania działalności twórczej,

12) w rubryce 13 podać należy, jakiej spółdzielni, za pośrednictwem której wykonuje roboty, jest członkiem oraz adres tej spółdzielni,

13) w rubryce 14 wpisać należy numery kont płatników (NKP), które osoba prowadząca działalność ma już w oddziale ZUS, np. z tytułu ubezpieczenia pomocy domowej.

4. Zgłoszenie podpisuje osoba prowadząca działalność, wpisując także miejscowość i datę wypełnienia zgłoszenia.

5. Zgłoszenia do ubezpieczenia osoby współpracującej dokonuje się na formularzu ZUS S-56 "Zgłoszenie do ubezpieczenia osoby współpracującej", stanowiącym załącznik nr 2 do instrukcji.

6. W zgłoszeniu, poza informacjami wymienionymi w ust. 3 należy dodatkowo podać:

1) w rubryce 8 - stopień pokrewieństwa lub powinowactwa osoby współpracującej z osobą prowadzącą działalność, np. ojciec, siostra, szwagierka,

2) w rubryce 10 - wymiar czasu współpracy przy prowadzeniu działalności (np. 1/2 czy 1/3). Tylko współpraca wykonywana w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy obowiązującego w całej gospodarce powoduje podleganie ubezpieczeniu,

3) w rubryce 14 - zamierzony okres współpracy przy prowadzeniu działalności (ubezpieczeniu podlegają tylko te osoby współpracujące, które zamierzają współpracować co najmniej przez sześć miesięcy).

7. Zgłoszenie podpisuje osoba współpracująca i osoba prowadząca działalność.

8. Zgłoszenia, o których mowa w ust. 2 i 5 należy przesłać do oddziału ZUS lub inspektoratu właściwego dla miejsca prowadzenia działalności lub współpracy.

9. Oddział ZUS na podstawie otrzymanego zgłoszenia ustala, czy osoba której to zgłoszenie dotyczy, podlega ubezpieczeniu.

10. Po stwierdzeniu, że dana osoba podlega ubezpieczeniu - oddział ZUS wysyła osobie prowadzącej działalność książeczkę wpłat składek na ubezpieczenie, zawierającą informację o objęciu ubezpieczeniem.

§ 4. Osoba, która prowadzi dwa lub więcej rodzajów działalności, w zgłoszeniu do ubezpieczenia wpisuje rodzaj działalności wybrany dla objęcia ubezpieczeniem.

§ 5.

1. Osoba prowadząca działalność jest obowiązana zawiadomić oddział ZUS na piśmie o:

1) wszelkich zmianach w stosunku do danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczenia,

2) zaprzestaniu działalności lub współpracy,

3) wznowieniu działalności lub współpracy w ciągu 10 dni po nastąpieniu tych zmian.

2. Pismo o zaprzestaniu współpracy podpisuje osoba współpracująca i osoba prowadząca działalność.

§  6.

1. Osoba prowadząca działalność obowiązana jest złożyć nowe zgłoszenie do ubezpieczenia w przypadku:

1) gdy objęcie ubezpieczeniem następuje na wniosek, a w poprzednim zgłoszeniu osoba ta nie wniosła o objęcie ubezpieczeniem,

2) zmiany miejsca prowadzenia działalności powodującej przejście na teren działania innego oddziału ZUS.

2. Osoba podlegająca już ubezpieczeniu jako osoba współpracująca, która podejmuje prowadzenie działalności składa zgłoszenie do ubezpieczenia na formularzu, o którym mowa w § 3, ust. 2.

B. Ustalanie obowiązku ubezpieczenia społecznego.

§  7.

1. Obowiązek ubezpieczenia jest ustalany na podstawie zgłoszenia do ubezpieczenia.

2. W przypadku wątpliwości wynikających ze zgłoszenia do ubezpieczenia, oddział ZUS przeprowadza postępowanie wyjaśniające.

3. O ustaleniu obowiązku ubezpieczenia, zainteresowanego zawiadamia oddział ZUS.

4. W razie, gdy zainteresowany kwestionuje rozstrzygnięcie dotyczące obowiązku ubezpieczenia, oddział ZUS wydaje decyzję.

§  8.

1. Osobie, która prowadzi działalność obok zatrudnienia wynikającego ze stosunku pracy w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie, albo jest objęta odrębnymi przepisami w zakresie zaopatrzenia emerytalnego lub ubezpieczenia, oddział ZUS na podstawie przekazanego zgłoszenia do ubezpieczenia wydaje decyzję o niepodleganiu ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności.

2. Emeryt lub rencista składa zgłoszenie do ubezpieczenia, zaznaczając w nim czy chce zostać objęty ubezpieczeniem z tytułu prowadzenia działalności. W razie chęci dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia podaje datę, od kiedy chce zostać objęty ubezpieczeniem, z zastrzeżeniem ust. 4.

3. Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, podejmująca prowadzenie działalności składa zgłoszenie do ubezpieczenia, zaznaczając w nim czy chce zostać objęta ubezpieczeniem z tytułu prowadzenia działalności. W razie chęci dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia podaje datę, od kiedy chce zostać objęta ubezpieczeniem, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 3, objęcie ubezpieczeniem nie może nastąpić wcześniej niż od miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zgłoszony wniosek o objęcie ubezpieczeniem.

§  9.

1. Osoba wyłączona z ubezpieczenia obowiązana jest zawiadomić oddział ZUS w terminie 14 dni o ustaniu okoliczności, które powodowały nie objęcie jej ubezpieczeniem, np. o ustaniu zatrudnienia, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, itp.

2. W razie ustania okoliczności powodujących wyłączenie z ubezpieczenia, oddział ZUS ustala obowiązek ubezpieczenia od następnego dnia, po dniu, w którym powstały okoliczności uzasadniające objęcie ubezpieczeniem

C. Kontynuowanie ubezpieczenia.

§  10.

1. Osoba zamierzająca kontynuować ubezpieczenie, po ustaniu obowiązku ubezpieczenia składa wniosek o kontynuowanie ubezpieczenia w ciągu 30 dni po ustaniu obowiązku ubezpieczenia.

2. We wniosku należy podać okres, przez który zamierza się kontynuować ubezpieczenie.

3. Oddział ZUS w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przywrócić:

1) termin do zgłoszenia wniosku o kontynuowanie ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1,

2) termin opłacenia składek na ubezpieczenie za okres kontynuowania ubezpieczenia.

4. Oddział ZUS po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w ust. 1 przesyła zainteresowanemu niezwłocznie, nie później niż w ciągu 15 dni od jego otrzymania, zawiadomienie o przyjęciu wniosku oraz blankiety książeczki wpłat składek.

§  11.

1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie kontynuowania stanowi podstawa wymiaru składek z ostatniego miesiąca kalendarzowego, w którym istniał obowiązek ubezpieczenia, nie niższa od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał.

2. Stopa procentowa składek na ubezpieczenie w okresie kontynuowania ubezpieczenia jest taka sama jak w okresie ubezpieczenia obowiązkowego, tj. 40%.

3. Zakres świadczeń w okresie kontynuowania ubezpieczenia jest taki sam, jak w okresie obowiązkowego ubezpieczenia.

4. Osoba kontynuująca ubezpieczenie oblicza kwotę składki i opłaca składkę w terminie do 10 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

5. W razie nieopłacenia składki w terminie, o którym mowa w ust. 4 ubezpieczenie ustaje od miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono składki.

6. Składki za okres kontynuowania ubezpieczenia nie podlegają przymusowemu dochodzeniu.

Rozdział  III

Ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, wysokości składek na ubezpieczenie i na Fundusz Pracy oraz deklarowanie dochodu do podstawy wymiaru składek.

A. Ustalanie podstawy wymiaru składek

§  12.

1. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie osób prowadzących działalność oraz osób z nimi współpracujących stanowi dochód zadeklarowany przez osobę prowadzącą działalność.

2. Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek dla każdej z osób objętych ubezpieczeniem nie może być niższy od 60% przeciętnego wynagrodzenia.

3. Zadeklarowany dochód do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie za bieżący miesiąc rozliczeniowy nie może być wyższy od zwiększonego o 50% dochodu zadeklarowanego za poprzedni miesiąc kalendarzowy.

Przykład:

W miesiącu styczniu 1992 r. Jan Kowalski zdeklarował do podstawy wymiaru składek 10.000.000 zł Oznacza to, że w lutym 1992 r. podstawa wymiaru składek nie może być wyższa niż: 10.000.000 zł + (10.000.000 zł : 2) czyli 15.000.000 zł.

4. Zmiana przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2 następuje od trzeciego miesiąca każdego kwartału, to jest od marca, czerwca, września, grudnia na okres trzech miesięcy.

5. Najniższą podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 2 zmniejsza się odpowiednio w razie rozpoczęcia lub zakończenia wykonywania działalności współpracy, albo powstania lub ustania obowiązku ubezpieczenia w ciągu miesiąca.

6. Zmniejszenia, o którym mowa w ust. 5 dokonuje się dzieląc najniższą podstawę wymiaru składek przez 30 dni. Otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, w których działalność lub współpraca nie była wykonywana. Otrzymaną kwotę odejmuje się od najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie.

Przykład:

Podstawa wymiaru składek w kwietniu 1992 r. wynosiła 1.314.000 zł. Działalność w kwietniu nie była wykonywana od dnia 2 kwietnia do dnia 19 kwietnia, czyli przez 18 dni.

a) 1.314.000 zł : 30 = 43.800 zł

b) 43.800 zł x 18 = 788.400 zł (o tę kwotę należy zmniejszyć podstawę wymiaru składek za kwiecień 1992 r.).

c) 1.314.000 zł - 788.400 zł = 525.600 zł (ta kwota stanowi podstawę wymiaru składek za kwiecień 1992 r.).

7. Oddział ZUS nie zawiadamia indywidualnie osób prowadzących działalność o zmianie przeciętnego wynagrodzenia.

B. Ustalanie wysokości składek na ubezpieczenie.

§  13.

1. Składka na ubezpieczenie za osobę prowadzącą działalność i za osoby współpracujące wynosi 40% dochodu zadeklarowanego do podstawy wymiaru składek.

2. Osoba prowadząca działalność jest obowiązana sama obliczać kwotę należnych składek i bez uprzedniego wezwania opłacać składki za siebie i osoby współpracujące do 10 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

3. Osoba prowadząca działalność łączną kwotę składek na ubezpieczenie własne i osób współpracujących zaokrągla do pełnych 100 zł, w górę, jeżeli końcówka jest wyższa od 50 zł, lub w dół, jeżeli jest równa bądź niższa od 50 zł.

C. Deklarowanie dochodu i opłacanie składek.

§  14.

1. Deklarowanie dochodu do podstawy wymiaru składek przez osobę prowadzącą działalność i obliczanie kwoty składek zarówno na ubezpieczenie własne jak i osób współpracujących, następuje na odwrocie blankietu otrzymanej z oddziału ZUS książeczki wpłat.

2. Na odwrotnej stronie dowodu wpłaty osoby prowadzące działalność wpisują:

1) w rubryce NKP - numer konta płatnika, nadany przez oddział ZUS, z tytułu którego osoba prowadząca działalność reguluje należne składki,

2) okres, za który składki są regulowane; jest to najczęściej określony miesiąc; jeżeli płatnik zalega z zapłatą składek i dlatego reguluje składki za więcej niż jeden miesiąc, powinien podać jakich miesięcy dotyczy wpłata,

3) oddzielenie kwoty:

a) deklarowanego dochodu do podstawy wymiaru składek oddzielnie za każdego ubezpieczonego (osobę prowadzącą działalność oraz poszczególne osoby współpracujące),

b) składek na ubezpieczenie za poszczególnych ubezpieczonych, obliczone od zadeklarowanego dochodu.

3. Oddział ZUS wymierza składki z urzędu w przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nie zadeklaruje składek za dany miesiąc.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 oddział ZUS wymierza składki od najniższej podstawy ich wymiaru, czyli od 60% przeciętnego wynagrodzenia.

§  15.

1. Osoba prowadząca działalność zatrudniająca pracowników, składki za siebie i za osoby współpracujące opłaca w tym samym terminie, w którym opłaca składki na ubezpieczenie pracowników.

2. Opłacanie składek, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 następuje w dniu pobrania środków z banku na wynagrodzenia, nie później jednak niż do 15 dnia następnego miesiąca.

§  16.

1. W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nie opłaci składek w terminie, podlegają one przymusowemu dochodzeniu przez oddział ZUS w trybie egzekucji administracyjnej.

2. Koszty egzekucyjne obciążają dłużnika.

3. W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność uchyla się od opłacania składek oddział ZUS może:

- wymierzyć dodatkową opłatę do wysokości 100% należnych składek,

- skierować wniosek do kolegium do spraw wykroczeń.

§  17.

1. W razie zalegania przez osobę prowadzącą działalność z opłatą należnych składek na ubezpieczenie na kwotę przekraczającą trzymiesięczną składkę, świadczenia, o których mowa w § 2, pkt 8, lit. a-e nie przysługują.

2. Okres zalegania z opłatą składek, o którym mowa w ust. 1 należy ustalić dzieląc kwotę zadłużenia przez przeciętną wysokość składki obliczonej od najniższej podstawy wymiaru za okres trzech miesięcy przed zachorowaniem.

Przykład:

Osoba prowadząca działalność choruje od maja. Przeciętna wysokość składki wynosi 543.100 zł wg następującego wyliczenia:

a) 525.600 zł najniższa składka za luty,

b) 551.900 zł najniższa składka za marzec,

c) 551.900 zł najniższa składka za kwiecień

(525.600 zł + 551.900 zł + 551.900 zł) : 3 = 543.100 zł (po zaokrągleniu).

D. Obliczanie składek na Fundusz Pracy.

§  18.

1. Składka na Fundusz Pracy obciąża każdego ubezpieczonego jedynie w okresie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w wysokości 2% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie.

2. Osoba współpracująca pokrywa składkę na Fundusz Pracy z własnych środków za pośrednictwem osoby prowadzącej działalność.

3. Do składek na Fundusz Pracy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rozliczania składek na ubezpieczenie.

Rozdział  IV

Tryb zwalniania z opłacania składek na ubezpieczenie i na Fundusz Pracy.

§  19.

1. Zwolnienia z obowiązku opłacania składek dokonuje oddział ZUS za okres:

1) pobierania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego,

2) odbywania czynnej służby wojskowej, służby zastępczej lub zasadniczej służby w obronie cywilnej.

2. Zwolnienie z opłacania składek z przyczyn podanych w ust. 1 następuje za pełny miesiąc kalendarzowy.

3. Jeżeli okres pobierania zasiłku lub odbywania służby wojskowej przypada w dwóch lub więcej kolejnych miesiącach, osoba prowadząca działalność nie opłaca składek na ubezpieczenie za każdy miesiąc, w którym trwał on co najmniej 15 dni.

4. Oddział ZUS zwalnia osobę prowadzącą działalność od opłacania składek na podstawie nadesłanego zaświadczenia lekarskiego MZ L-4 o czasowej niezdolności do pracy trwającej co najmniej 30 dni oraz własnej dokumentacji o wypłacie zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego, albo świadczenia rehabilitacyjnego.

5. Zwolnienie od opłacania składek z przyczyn podanych w ust. 1 pkt 2 następuje na podstawie zaświadczenia organów wojskowych, potwierdzających odbywanie takiej służby.

6. W zaświadczeniu, o którym mowa w ust. 5 powinien być podany okres odbywania służby.

7. Zwolnienie od opłacania składek na ubezpieczenie, zwalnia również od płacenia składek na Fundusz Pracy.

Rozdział  V

Tryb wydawania legitymacji ubezpieczeniowych i dokonywania w nich wpisów.

§  20.

1. Ubezpieczony w celu uzyskania legitymacji ubezpieczeniowej dołącza do zgłoszenia jedną fotografię.

2. Osobie prowadzącej działalność wystawia się legitymację ubezpieczeniową na formularzu ZUS E-3.

3. Osobie współpracującej z osobą prowadzącą działalność wystawia się legitymację na formularzu ZUS E-4.

4. Legitymację ubezpieczeniową wydaje się bezpłatnie.

5. W przypadku utraty legitymacji ubezpieczeniowej wydaje się jej duplikat na wniosek zainteresowanego.

§  21.

1. Legitymację ubezpieczeniową oddział ZUS wysyła listem poleconym łącznie z zawiadomieniem o objęciu ubezpieczeniem.

2. Osoba prowadząca działalność lub osoba współpracująca może osobiście lub przez osobę upoważnioną odebrać legitymację za potwierdzeniem odbioru.

§  22.

1. W legitymacji ubezpieczeniowej dokonuje się wpisów dotyczących:

1) danych osobowych osoby prowadzącej działalność lub osoby współpracującej,

2) danych osobowych członków rodziny uprawnionych do świadczeń leczniczych,

3) miejsca zamieszkania,

4) potwierdzenia okresów ubezpieczenia oraz okresów zaliczanych do okresów ubezpieczenia,

5) corocznego (a w razie potrzeby - za okresy wsteczne) dochodu, od którego zostały ustalone składki na ubezpieczenie,

6) danych dotyczących świadczeń leczniczych.

2. Do dokonywania wpisów, o których mowa w ust. 1, pkt 1-5 jest zobowiązany oddział ZUS.

3. Wpisów, o których mowa w ust. 1 pkt 6 dokonują zakłady służby zdrowia.

4. Innych wpisów niż wymienione w ust. 1 może dokonywać wyłącznie oddział ZUS lub zakłady służby zdrowia na stronie legitymacji ubezpieczeniowej przeznaczonej na notatki.

5. Zmian wpisów oraz poprawek mogą dokonywać tylko uprawnieni do dokonywania wpisów do legitymacji ubezpieczeniowej.

6. Wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej dokonuje się na podstawie danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczenia.

§  23.

1. Wpisów okresów ubezpieczenia i okresów zaliczanych do okresów ubezpieczenia dokonuje się na wniosek osoby prowadzącej działalność lub osoby współpracującej.

2. Podstawę dokonywania wpisów, o których mowa w ust. 1 stanowią dokumenty znajdujące się w oddziale ZUS.

§  24.

1. Poświadczeń uprawniających do świadczeń leczniczych dokonują oddziały ZUS na podstawie dokumentacji potwierdzającej podleganie ubezpieczeniu (tj. zgłaszania do ubezpieczenia, deklaracji rozliczeniowej składek), niezwłocznie po zgłoszeniu żądania przez ubezpieczonego.

2. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 1 upoważnia do świadczeń leczniczych udzielanych przez zakłady służby zdrowia.

3. W okresie kontynuowania ubezpieczenia do świadczeń leczniczych upoważnia legitymacja ubezpieczeniowa wraz z dowodem bieżącego opłacania składek.

§ 25. W razie pobierania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego po ustaniu obowiązku ubezpieczenia lub okresu kontynuowania ubezpieczenia, zapisów w legitymacji ubezpieczeniowej uprawniających do świadczeń leczniczych dokonuje oddział ZUS.

Rozdział  VI

Postanowienia końcowe

§ 26. Traci moc instrukcja nr 4 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 czerwca 1990 roku określająca zasady postępowania w sprawach zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne (Dz. Urz. ZUS Nr 6, poz. 16).

§ 27. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK nr 1

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY PROWADZĄCEJ DZIAŁALNOŚĆ

(pominięto)

ZAŁĄCZNIK nr 2

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCEJ

(pominięto)