Określenie minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunku "prawo kanoniczne".

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MEN.1999.4.41

Akt utracił moc

Wersja od: 30 grudnia 1999 r.

UCHWAŁA

Nr 588/99 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego

z dnia 25 listopada 1999 r.

w sprawie określenia minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunku: "prawo kanoniczne".

Działając na podstawie art. 42, ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z późn. zm.), Rada Główna uchwala, co następuje:

§  1.

1. Określa się minimalne wymagania programowe na studiach magisterskich dla kierunku:

- "prawo kanoniczne".

2. Wymagania, o których mowa w ust. 1, stanowią załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Przekazuje się niniejszą uchwałę Ministrowi Edukacji Narodowej.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

Minimalne wymagania programowe dla studiów magisterskich

Kierunek: PRAWO KANONICZNE

1.

WYMAGANIA OGÓLNE

Studia magisterskie na kierunku prawo kanoniczne trwają 5 lat (10 semestrów) i opierają się na Konstytucji Apostolskiej "Sapientia christiana" wydanej przez papieża Jana Pawła II z dnia 15 kwietnia 1979 roku oraz Zarządzeniach Kongregacji Wychowania Katolickiego wprowadzających w życie tę Konstytucję z dnia 29 kwietnia 1979 roku. Łączna liczba godzin zajęć w czasie studiów wynosi około 3200, w tym 240 godzin na przygotowanie rozprawy magisterskiej. 2130 godzin stanowią minimalne wymagania programowe.

II.

SYLWETKA ABSOLWENTA

Studia magisterskie na kierunku prawo kanoniczne powinny dostarczyć absolwentom ogólną wiedzę prawnokanoniczną wymaganą do podjęcia samodzielnych zawodów, do których wykonania prawo kościelne wymaga ukończonych studiów kanonistycznych: pracownik administracji kościelnej, sądownictwa kościelnego (sędzia, notariusz, adwokat i inne). Powinny także wyposażyć w umiejętność podejmowania naukowych prac badawczych.

III.

GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO	585
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE	465
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE	1080
Razem:	2130

IV.

PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO585

1. Podstawy światopoglądu katolickiego	30
2. Elementy logiki i metodologii dla prawników	45
3. Etyka	60
4. Historia filozofii	60
5. Język obcy nowożytny	150
6. Język łaciński	150
7. Wychowanie fizyczne	60
8. Przedmiot do wyboru (przedmiot humanistyczny lub inny nie związany bezpośrednio z kierunkiem studiów)	30

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE465

1. Wstęp do nauki o państwie i prawie	45
2. Prawo rzymskie	90
3. Historia powszechnego prawa kanonicznego	45
4. Historia kościelnego prawa polskiego	90
5. Teologia prawa kanonicznego	45
6. Normy generalne	90
7. Normy o chrześcijanach	30
8. Zadanie nauczania Kościoła	30

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE1080

1. Ustrój hierarchiczny Kościoła	90
2. Prawo zakonne	120
3. Prawo o sakramentach św.	120
4. Prawo małżeńskie	120
5. Pozostałe akty kultu Bożego oraz miejsca i czasy święte	45
6. Kościelne prawo majątkowe	30
7. Kościelne prawo karne materialne	60
8. Proces zwyczajny	90
9. Proces administracyjny	30
10. Procesy małżeńskie	120
11. Proces karny	30
12. Postępowania w sprawie sakramentu święceń	15
13. Prawo kanonizacyjne	60
14. Kościelne prawo publiczne	90
15. Prawo katolickich Kościołów wschodnich	60

UWAGA: Przedmioty podstawowe i kierunkowe mogą być realizowane w czasie różnych zajęć lub łączone.

V.

TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Wstęp do nauki o państwie i prawie.

Pojęcie i rodzaje państw. Systemy polityczne. Kościół a państwo. Koncepcje prawa. Budowa normy prawnej. Stosunki prawne. Źródła prawa. Wykładnia i stosowanie prawa. Koncepcje praworządności.

2. Prawo rzymskie.

Źródła prawa rzymskiego. Rzymskie postępowanie sądowe w sprawach cywilnych. Prawo osobowe. Rzymskie prawo rodzinne. Prawo spadkowe. Rzymskie prawo rzeczowe. Zobowiązania według prawa rzymskiego.

3. Historia powszechnego prawa kanonicznego.

Źródła prawa kanonicznego. Zbiory prawa kanonicznego przed dekretem Gracjana. Corpus luris Civilis. Kodeksy Prawa Kanonicznego z 1917 r. i z 1983 r. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich z 1990 r.

4. Historia kościelnego prawa polskiego.

Geneza i początki synodów w Polsce. Charakterystyka synodów legackich. Charakterystyka synodów prowincjalnych. Znaczenie Soboru Trydenckiego dla rozwoju ustawodawstwa prowincjalnego. Kodyfikacja ustawodawstwa prowincjalnego. Synod prowincjalny w KPK 1983. Synod plenarny w KPK 1983. Synod diecezjalny - historia. Synod diecezjalny w KPK 1983.

5. Teologia prawa kanonicznego.

Metodologia w wykładzie prawa. Analiza zjawiska prawnego w Kościele. Próby definicji normy kościelnej. Obowiązywanie normy kanonicznej. Relacja do prawa natury i prawa Bożego. Stosowanie prawa w Kościele. Oryginalne instytucje prawne w systemie prawa kanonicznego.

6. Normy generalne.

Ustawy kościelne. Zwyczaj. Dekrety ogólne. Instrukcje. Poszczególne akty administracyjne. Statuty i przepisy porządkowe. Osoby fizyczne i prawne. Akty prawne. Władza rządzenia. Urzędy kościelne. Przedawnienie. Obliczanie czasu.

7. Normy o chrześcijanach.

Obowiązki i prawa wszystkich wiernych. Obowiązki i prawa wiernych świeckich. Duchowni. Prałatury personalne. Stowarzyszenia wiernych.

8. Zadanie nauczania Kościoła.

Posługa Słowa Bożego. Misyjna działalność Kościoła. Wychowanie Katolickie. Środki społecznego przekazu. Wyznanie wiary.

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE

1. Ustrój hierarchiczny Kościoła.

Najwyższa władza kościelna. Biskup Rzymski i Kolegium Biskupów. Synod Biskupów. Kuria Rzymska. Kościoły partykularne. Biskupi. Synody partykularne. Konferencja Episkopatu. Organizacja Kościołów partykularnych.

2. Prawo Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego.

Normy wspólne wszystkim instytutom życia konsekrowanego. Instytuty zakonne. Instytuty świeckie. Stowarzyszenia życia apostolskiego.

3. Prawo o sakramentach św.

Zagadnienia wstępne. Chrzest. Bierzmowanie. Eucharystia. Pokuta. Namaszczenie chorych. Święcenia.

4. Prawo małżeńskie.

Czynności poprzedzające zawarcie małżeństwa. Przeszkody małżeńskie. Zgoda małżeńska. Forma zawarcia. Małżeństwa mieszane. Skutki małżeństwa. Rozłączenie małżonków. Unieważnienie małżeństwa.

5. Pozostałe akty kultu Bożego oraz miejsca i czasy święte.

Sakramentalia. Liturgia Godzin. Pogrzeb kościelny. Kult świętych obrazów i relikwii. Ślub i przysięga. Miejsca święte. Czasy święte.

6. Kościelne prawo majątkowe.

Nabywanie dóbr. Zarząd dóbr. Umowy, zwłaszcza alienacja. Pobożne zapisy. Pobożne fundacje.

7. Kościelne prawo karne materialne.

Karanie przestępstw w ogólności. Ustawa karna i nakaz karny. Podmiot sankcji karnych. Kary oraz inne środki karne. Wymierzanie kar. Ustanie kar. Kary za poszczególne przestępstwa.

8. Proces zwyczajny.

Właściwości sądu. Stopnie trybunałów. Zasady działania. Strony w sprawie. Skargi i zarzuty. Wprowadzenie sprawy. Zawiązanie sporu. Instancja sporu. Dowody. Sprawy wypadkowe. Ogłoszenie akt, zamknięcie postępowania dowodowego, dyskusja sprawy. Orzeczenie sędziego. Zaskarżenie wyroku. Stan rzeczy osądzonej i przywrócenie do stanu poprzedniego. Koszty sądowe i bezpłatna pomoc. Wykonanie wyroku.

9. Proces administracyjny.

Rekurs przeciwko dekretom administracyjnym. Pozahierarchiczne środki odwoławcze. Rekurs hierarchiczny.

10. Procesy małżeńskie.

Sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa. Sprawy o separację małżonków. Proces do dyspensy od małżeństwa zawartego i niedopełnionego. Proces dotyczący domniemanej śmierci współmałżonka.

11. Proces karny.

Denuncjacja. Postępowanie wyjaśniające wobec rzecznika sprawiedliwości. Zaskarżenie formalne. Postępowanie karne. Dekret. Wyrok.

12. Postępowania w sprawie sakramentu święceń.

Proces o nieważność święceń. Postępowanie w sprawie udzielenia dyspensy od obowiązków wynikających z przyjętych święceń.

13. Prawo kanonizacyjne.

Instytucje kanonizacyjnego prawa materialnego. Historia procedury kanonizacyjnej. Prawo obowiązujące - dochodzenie diecezjalne; postępowanie w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.

14. Kościelne prawo publiczne.

Systemy relacji między państwem a Kościołem. Ochrona wolności religijnej w umowach międzynarodowych. Stolica Apostolska w stosunkach międzynarodowych. Stosunki dyplomatyczne Stolicy Apostolskiej. Konwencje między Stolicą Apostolską i państwami.

15. Prawo katolickich Kościołów wschodnich.

Obrządek i Kościół sui iuris. Ustrój hierarchiczny Kościołów wschodnich. Patriarchat. Sakramenty św. w prawie Kościołów wschodnich. Wschodnie prawo małżeńskie. Elementy wschodniego prawa karnego.