Określenie minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunkach: "fizjoterapia", "turystyka i rekreacja" oraz "wychowanie fizyczne".

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MEN.1998.3.12

Akt utracił moc

Wersja od: 10 lutego 1998 r.

Uchwała Nr 152/97

Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego

z dnia 13 listopada 1997 r.

w sprawie określenia minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunkach: "fizjoterapia", "turystyka i rekreacja" oraz "wychowanie fizyczne".

Działając na podstawie art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z późniejszymi zmianami) Rada Główna uchwala, co następuje:

§  1.

1. Określa się minimalne wymagania programowe na studiach magisterskich dla kierunków studiów:

– "fizjoterapia",

– "turystyka i rekreacja",

– "wychowanie fizyczne".

2. Wymagania, o których mowa w ust. 1, stanowią załączniki do niniejszej uchwały.

§ 2. Przekazuje się niniejszą uchwałę Ministrowi Edukacji Narodowej oraz rektorom szkół wyższych.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 października 1998 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

Minimalne wymagania programowe dla studiów magisterskich na kierunku

FIZJOTERAPIA

I.

WYMAGANIA OGÓLNE

Studia na kierunku fizjoterapia trwają co najmniej cztery lata (osiem semestrów). Zakłada się, że globalny wymiar zajęć w czasie studiów wynosi około 3600 godzin, w tym minimalne wymagania programowe obejmują 1685 godzin.

II.

SYLWETKA ZAWODOWA ABSOLWENTA

Absolwent kierunku fizjoterapii powinien dzięki studiom uzyskać wiadomości i umiejętności niezbędne do:

– kształtowania i podtrzymywania sprawności i wydolności osób w różnym wieku w celu zapobiegania niepełnosprawności;

– przywracania sprawności i wydolności osób w różnym wieku, utraconej lub obniżonej wskutek różnych chorób bądź urazów, a w cięższych przypadkach – kształtowania tych cech na poziomie optymalnym dla danej osoby;

– kształtowania i podtrzymywania sprawności i wydolności osób niepełnosprawnych tak, by mogły stosownie do swych potencjalnych możliwości brać czynny udział w życiu społecznym;

– operowania wiedzą i rozwiązywania problemów związanych z planowaniem, przeprowadzeniem i kontrolowaniem efektywności procesu rehabilitacji medycznej;

– dostosowania swych działań do nadrzędnych celów rehabilitacji poszczególnych osób, w ramach funkcjonowania zespołów rehabilitacyjnych.

Wiadomości i umiejętności uzyskane podczas studiów określają możliwości zatrudnienia absolwentów w takich miejscach pracy jak:

– publiczne i niepubliczne placówki służby zdrowia (np. szpitale o różnym profilu, specjalistyczne przychodnie, poradnie i gabinety rehabilitacyjne, przychodnie wielospecjalistyczne oraz ośrodki i sanatoria rehabilitacyjne);

– placówki oświatowe (np. przyszkolne i międzyszkolne ośrodki gimnastyki korekcyjnej i ośrodki wychowawczo-rehabilitacyjne);

– zakłady pracy chronionej i warsztaty terapii zajęciowej;

– publiczne i niepubliczne placówki prowadzące działalność w zakresie sportu niepełnosprawnych;

– szkoły wyższe i medyczne studia zawodowe fizjoterapii;

– jednostki gospodarki i podmioty gospodarcze prowadzące działalność prozdrowotną (np. ogniska TKKF, ośrodki i gabinety odnowy biologicznej, gabinety masażu, terapii manualnej i usprawniania, a także tzw. "fitness centra");

– placówki sportowe (np. klubowe gabinety odnowy biologicznej, przychodnie sportowo-lekarskie i centralne ośrodki sportu);

– inne placówki (w zależności od rodzaju dodatkowych kwalifikacji zawodowych uzyskanych przez absolwenta).

III.

GRUPY PRZEDMIOTÓW I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.	PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO	170 godzin
B.	PRZEDMIOTY PODSTAWOWE	675 godzin
C.	PRZEDMIOTY KIERUNKOWE	840 godzin
Razem:		1685 godzin

PRAKTYKI I OBOZY SZKOLENIOWE

Praktyka zawodowa minimum 18-tygodniowa – 720 godzin

Dwa obozy szkoleniowe (letni i zimowy) trwające łącznie nie mniej niż 20 dni.

IV.

PRZEDMIOTY W GRUPACH I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1.	Socjologia	30 godzin
2.	Język obcy	120 godzin
3.	Informatyka	20 godzin
Razem:		170 godzin

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1.	Anatomia prawidłowa, funkcjonalna i rentgenowska	120 godzin
2.	Biologia medyczna	30 godzin
3.	Fizjologia człowieka	80 godzin
4.	Biochemia	40 godzin
5.	Biofizyka	30 godzin
6.	Biomechanika kliniczna	30 godzin
7.	Psychologia rozwojowa i kliniczna	30 godzin
8.	Pedagogika i pedagogika specjalna	30 godzin
9.	Ogólna metodyka nauczania ruchu	30 godzin
10.	Kształcenie umiejętności ruchowych	180 godzin
11.	Patofizjologia ogólna	45 godzin
12.	Demografia i epidemiologia	30 godzin
Razem:		675 godzin

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1.	Ogólna teoria fizjoterapii	30 godzin
2.	Kinezyterapia	150 godzin
3.	Fizykoterapia i masaż	150 godzin
4.	Kliniczne podstawy fizjoterapii	180 godzin
5.	Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu	180 godzin
6.	Fizjoterapia kliniczna w innych specjalnościach	150 godzin
Razem:		840 godzin

Uwaga: Pozostała część globalnego wymiaru godzin na studia powinna być w znacznym stopniu wykorzystana na rozszerzenie godzinowe i tematyczne przedmiotów wchodzących w skład minimum programowego, a także na realizację innych, ważnych dla wykształcenia ogólnego i zawodowego absolwentów przedmiotów.

V.

TREŚCI PROGRAMOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. Socjologia

Mikro i makrosocjologia. Grupy społeczne. Rodzina. Więź społeczna. Wartości i normy społeczne. Jednostka i społeczeństwo, oddziaływania społeczne: Życie społeczne i jego determinanty. Zdrowie – choroba – społeczeństwo: Przedmiot i funkcje socjologii rehabilitacji. Społeczne i przyrodnicze uwarunkowania zdrowia i choroby. Środowisko jako czynnik terapeutyczny i patogenny. Socjomedyczne wskaźniki stanu zdrowia. Socjotechnika w medycynie i rehabilitacji. Choroba i niepełnosprawność jako problem społeczny. Polityka społeczna w dziedzinie ochrony zdrowia. Systemy zabezpieczeń społecznych. Socjologiczne koncepcje niepełnosprawności i procesu rehabilitacji – rola społeczna chorego.

2. Język obcy

Językiem obcym podstawowym fizjoterapii (podobnie jak w medycynie) jest język angielski. Zalecane jest opanowanie podstawowych składowych i terminologii medycznej języka, które umożliwi swobodne korzystanie z literatury fachowej oraz uczestnictwo w działalności naukowej w różnych jej formach.

3. Informatyka

Wprowadzenie do informatyki, budowa komputera, system operacyjny. Opanowanie podstawowych umiejętności korzystania z wybranego edytora tekstów oraz jednego z aktualnie stosowanych programów statystycznych (tworzenie plików z danymi, wykonywanie obliczeń statystycznych).

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Anatomia prawidłowa, funkcjonalna i rentgenowska

Budowa kości i ich połączeń, kości jako element podporowy, ruchowy i ochronny. Układ kostno-stawowy i mięśniowy w statyce i dynamice – elementy kostne, więzadła i mięśnie jako stabilizatory i ograniczniki ruchu, ruchomość stawowa, jednostki funkcjonalne i zespoły dynamiczne. Układ nerwowy – budowa i funkcja, ważniejsze ośrodki i poziomy sterowania ruchami, unerwienie obwodowe, unerwienie segmentarne. Układ krążenia i oddychania, topografia drzewa oskrzelowego, mechanika oddychania. Ogólna budowa i funkcja narządów jamy brzusznej. Wybrane zagadnienia z anatomii rentgenowskiej.

2. Biologia medyczna

Budowa i podstawowe funkcje komórki. Budowa i funkcja gonad. Skóra – budowa, funkcja i wytwory. Podstawy genetyki człowieka ze szczególnym uwzględnieniem genetyki klinicznej i genetycznych uwarunkowań uzdolnień ruchowych, cytologia i histologia, podstawowe tkanki. Anatomia mikroskopowa i funkcja wybranych narządów i układów. Wybrane zagadnienia embriologii ogólnej, rozwój embrionalny, organogeneza, etapy rozwoju zarodkowego człowieka. Błony płodowe i łożysko. Czynniki teratogenne. Wady rozwojowe.

3. Fizjologia człowieka

Ośrodkowy układ nerwowy – regulacja czynności narządów i układów. Obwodowy i wegetatywny układ nerwowy. Fizjologia bólu. Mięśnie – rodzaje włókien mięśniowych, połączenie nerwowo-mięśniowe. Istota i energetyka skurczu mięśniowego. Zmęczenie – rodzaje, lokalizacja i objawy. Wypoczynek, sposoby jego aktywacji. Krew i krążenie krwi – skład i właściwości krwi. Czynność, regulacja i automatyzm serca. Transport tlenu. Krążenie obwodowe, regulacja światła naczyń. Limfa i płyny tkankowe. Krzepnięcie krwi. Układ oddechowy – wskaźniki funkcjonalne płuc. Hipoksja i jej rodzaje. Przemiana materii – spoczynkowa i wysiłkowa. Termoregulacja oraz jej mechanizmy. Wysiłek fizyczny – klasyfikacja fizjologiczna. Zmiany regulacyjne funkcji poszczególnych narządów i układów podczas wysiłków fizycznych. Reakcje na wysiłek fizyczny osób w różnym wieku. Wydolność fizyczna, czynniki ją warunkujące i metody oznaczania. Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej, zmiany potreningowe.

4. Biochemia

Równowaga kwasowo-zasadowa, bufory krwi. Podstawowe elementy biochemii statycznej – aminokwasy i białka (budowa, reakcje chemiczne), enzymy (budowa i rola składników enzymu, budowa centrum aktywnego). Glikoza. Cykl Krebsa. Łańcuch oddechowy – bilans energetyczny. Cykl pentozowy. Glukonenogeneza – przebieg, bilans energetyczny i sens biologiczny. ß–oksydacja kwasów tłuszczowych. Biosynteza białka i jej regulacja. Budowa hemoglobiny – jej rola w organizmie, krzywa dysocjacji.

5. Biofizyka

Komórka standardowa i błona komórkowa – własności biofizyczne i elektryczne, energetyka komórki. Tkanka nerwowa, przewodnictwo nerwowe. Tkanka mięśniowa – energetyka i mechanizm skurczu mięśnia. Tkanka łączna – podział i własności biofizyczne. Proces słyszenia i widzenia. Układ krążenia i przepływ krwi – opór naczyniowy, lepkość, prawa przepływu. Układ oddechowy – wentylacja, sprężyste i niesprężyste opory oddychania. Czynniki fizyczne: wibracja, zmienne przyspieszenie, hipo- i hiperbaria, infradźwięki, napięcia, prądy elektryczne i pola elektromagnetyczne, zmienna temperatura i wilgotność, promieniowania optyczne, promieniowania jonizujące.

6. Biomechanika kliniczna

Biomechaniczna interpretacja obciążeń i odciążeń stawów. Wyliczanie obciążeń zewnętrznych w kinezyterapii. Biomechaniczna analiza wyciągów. Określenie parametrów statyki stawów. Czynność mięśni w biomechanizmach chwilowych. Biomechanika chodu. Obciążenia stawów kończyn dolnych oraz kręgosłupa w chodzie normalnym. Kliniczna ocena chodu. Chód patologiczny – przyczyny zaburzające kinematykę i dynamikę chodu. Biomechanika kręgosłupa – ruchomość połączeń i ich struktura kinematyczna. Obciążenia zewnętrzne i wewnętrzne kręgosłupa. Zasady szacowania odciążeń zewnętrznych kręgosłupa. Biomechaniczne podstawy pierwotnej (ergonomicznej) i wtórnej (rehabilitacyjnej) profilaktyki przeciążeń narządu ruchu.

7. Psychologia rozwojowa i kliniczna

Stadia rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży, rozwój psychomotoryczny i podstawowe sposoby jego oceny. Psychologiczne uwarunkowania rehabilitacji osób w różnym wieku. Psychologiczne aspekty starzenia się, i starości, problemy rehabilitacji osób starych. Człowiek i choroba, reakcje na chorobę – akceptacja, frustracja, postawy chorego i jego otoczenia. Relacja personel medyczny – pacjent. Błędy jatrogenne. Trudności początkującego fizjoterapeuty. Uczenie się pomagania. Empatia. Psychologiczne aspekty i konsekwencje niektórych chorób i inwalidztwa – samoocena inwalidy, akceptacja inwalidztwa, przystosowanie się do nowej sytuacji. Choroby przewlekłe i nieuleczalne. Pacjent umierający. Nerwice i ich geneza. Metody psychokorekcyjne. Psychoterapia i psychoterapeutyczne wartości aktywności ruchowej i sportu.

8. Pedagogika i pedagogika specjalna

Pedagogika specjalna: oligofrenopedagogika, tyflopedagogika, surdopedagogika, pedagogika terapeutyczna, resocjalizacja. Psychopedagogiczne uwarunkowania skuteczności pracy fizjoterapeuty. Metody poznania pacjenta i uwarunkowań procesu rehabilitacji. Czynniki rozwojowe, nowoczesne tendencje edukacyjne, konsekwencje dla interakcji pacjent – fizjoterapeuta. Elementy procesu nauczania warunkujące skuteczne usprawnianie – cele, zasady, metody, formy organizacyjne, kontrola i ocena, przyczyny niepowodzeń, postawa pedagogiczna fizjoterapeuty. Elementy teorii wychowania w procesie usprawniania. Społeczne i pedagogiczne mechanizmy kształtowania postaw pacjenta. Metody oddziaływania na pacjenta. Współdziałanie fizjoterapeuty z rodziną.

9. Ogólna metodyka nauczania ruchu

Ogólna charakterystyka procesu uczenia się i nauczania w wychowaniu fizycznym. Proces uczenia się i nauczania czynności ruchowych. Diagnoza i prognoza pedagogiczna w procesie nauczania czynności ruchowych osób niepełnosprawnych. Cele i zadania, zasady, formy, środki i metody nauczania czynności ruchowych. Planowanie procesu nauczania czynności ruchowych osób niepełnosprawnych. Metody stosowane w wychowaniu fizycznym z akcentem na ich przydatność w procesie usprawniania. Kontrola i ocena w nauczaniu czynności ruchowych. Bezpieczeństwo i higiena zajęć.

10. Kształcenie umiejętności ruchowych

Sportowo-ruchowe formy i środki rehabilitacji: pływanie, gimnastyka, lekkoatletyczne formy rehabilitacji, gry sportowe i rekreacyjne, ćwiczenia muzyczno-ruchowe z elementami choreoterapii oraz teoria i praktyka turystyki, rekreacji i sportu osób niepełnosprawnych. Metodyka nauczania czynności ruchowych, uczenie się i doskonalenie czynności sportowych studentów – w zakresie niezbędnym przyszłym fizjoterapeutom. Rekreacja, sport i turystyka integracyjna.

11. Patofizjologia ogólna

Choroba – klasyfikacja, objawy, przebieg, rokowanie, zejście. Czynniki chorobotwórcze i mechanizm ich działania. Etiologia i patogeneza. Odczynowość ustroju, odporność swoista i nieswoista. Zapalenia, choroby na tle immunizacyjnym. Alergia. Zmiany postępowe i wsteczne. Zaburzenia krążenia, przemiany węglowodanów, tłuszczów, białek i przemiany wodno–elektrolitowej. Awitaminozy. Wstrząs. Patofizjologia układu endokrynnego. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia czucia i ból. Zaburzenia zróżnicowania komórkowego. Patologia ogólna krwi, krążenia i oddychania.

12. Demografia i epidemiologia

Charakterystyka metod i zasad analizy demograficznej. Podstawowe parametry trwania życia. Współczesne podejście do zdrowia i choroby. Pojęcia statystyki epidemiologicznej: chorobowość, zapadalność, umieralność, swoiste współczynniki umieralności, współczynniki standaryzowane. Epidemiologia opisowa i behawioralna. Czynniki ryzyka w poszczególnych grupach tzw. chorób cywilizacyjnych. Badania przesiewowe (screening) – procedura, dobór testów.

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1. Ogólna teoria fizjoterapii

Ogólna problematyka niepełnosprawności oraz podstawowe pojęcia i definicje. Rehabilitacja medyczna i jej składowe, miejsce fizjoterapii. Możliwości ruchowe oraz sterowanie podstawowymi aktami ruchowymi. Wyrównywanie ubytków funkcjonalnych – regeneracja, kompensacja, adaptacja. Efektywność rehabilitacji, plastyczność o. u. n., potencjał rehabilitacyjny. Osoba rehabilitowana jako podmiot, podejście fizjoterapeuty do osoby rehabilitowanej. Ocena stanu funkcjonalnego, dokumentacja tego stanu i zabiegów fizjoterapeutycznych. Ogólna metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania fizjoterapeutycznego (hierarchia i racjonalizacja celów, ogólne zasady doboru środków, form i metod fizjoterapii, fizjoterapia jako element rehabilitacji kompleksowej). Organizacja rehabilitacji i fizjoterapii, zespół rehabilitacyjny. Rehabilitacja szpitalna, ambulatoryjna i domowa. Rehabilitacja w sanatorium i ośrodku rehabilitacyjnym. Obozy i turnusy rehabilitacyjne. Etyka zawodowa fizjoterapeuty, kompetencje oraz odpowiedzialność moralna i prawna.

2. Kinezyterapia

Miejsce i rola kinezyterapii w procesie rehabilitacji. Teoretyczne podstawy kinezyterapii. Podstawy metodyczne kinezyterapii – ogniwa, cele i zadania, podstawowe zasady, formy i środki kinezyterapii, pojęcie metody. Ocena stanu pacjenta dla potrzeb kinezyterapii i jej znaczenie – wywiady, podstawowe pomiary i sposoby oceny funkcjonalnej, testy, plan postępowania kinezyterapeutycznego, dokumentacja. Systematyka kinezyterapii. Baza techniczna, urządzenia i sprzęt. Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych indywidualnych i prowadzenia ćwiczeń zespołowych. Wybrane zagadnienia reedukacji nerwowo-mięśniowej. Podstawy stosowania metod kinezyterapii.

3. Fizykoterapia i masaż

Podstawy fizyczne, fizjologiczne, stosowana aparatura i urządzenia oraz ich obsługa. Metodyka wykonywania zabiegów oraz wskazania i przeciwwskazania do leczenia ciepłem i zimnem, wodolecznictwa, światłolecznictwa, laseroterapii niskoenergetycznej, elektrolecznictwa, ultradźwięków i wziewań. Elektrodiagnostyka – metody jakościowe i ilościowe. Masaż – reakcje fizjologiczne, warunki i higiena wykonywania masażu, techniki masażu klasycznego, wskazania i przeciwwskazania. Masaż aparaturowy, urządzenia, metodyka zabiegów.

4. Kliniczne podstawy fizjoterapii

Wiadomości o różnych jednostkach chorobowych, podstawowe dla programowania procesu rehabilitacji i zrozumienia uwarunkowań jego skuteczności oraz przeciwwskazań do stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych – w zakresie ortopedii i traumatologii, reumatologii, neurologii, pediatrii, kardiologii, pulmonologii, chirurgii, ginekologii i położnictwa, geriatrii, psychiatrii oraz intensywnej terapii. Podstawowe wiadomości o poszczególnych chorobach, z uwzględnieniem mechanizmu i dynamiki rozwijających się zmian, ich odwracalności, mechanizmów kompensacyjnych i powiązań przyczynowo-skutkowych pomiędzy poszczególnymi objawami. Rokowanie, zejście choroby i jej skutki, z uwzględnieniem rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Opanowanie umiejętności zbierania wywiadów i przeprowadzania badań czynnościowych oraz interpretacji wyników tych badań i badań dodatkowych, a także prowadzenie dokumentacji klinicznej w stopniu niezbędnym w praktyce fizjoterapeutycznej.

5. Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu

Teoria i praktyka fizjoterapii osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży z rozmaitymi dysfunkcjami aparatu ruchu. Podstawowe wiadomości niezbędne dla programowania procesu rehabilitacji, kontrolowania jego przebiegu i dostosowania postępowania fizjoterapeutycznego do celów kompleksowej rehabilitacji. Opanowanie umiejętności dobierania zabiegów fizjoterapeutycznych i metod fizjoterapii stosownie do rozpoznania klinicznego, okresu choroby i funkcjonalnego stanu rehabilitowanej osoby oraz wykonywania tych zabiegów i stosowania metod, a także prowadzenia odpowiedniej dokumentacji.

6. Fizjoterapia kliniczna w innych specjalnościach

Teoria i praktyka fizjoterapii osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży ze schorzeniami nie dotyczącymi w swej istocie aparatu ruchu. Podstawowe wiadomości niezbędne dla programowania procesu rehabilitacji i kontrolowania jego przebiegu oraz dostosowania postępowania fizjoterapeutycznego do celów kompleksowej rehabilitacji. Opanowanie umiejętności dobierania zabiegów fizjoterapeutycznych i metod fizjoterapii stosownie do rozpoznania klinicznego, okresu choroby i funkcjonalnego stanu rehabilitowanej osoby oraz wykonywania tych zabiegów i stosowania metod, a także prowadzenia odpowiedniej dokumentacji.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

Minimalne wymagania programowe dla studiów magisterskich na kierunku

TURYSTYKA I REKREACJA

I.

WYMAGANIA OGÓLNE

Studia na kierunku turystyka i rekreacja trwają co najmniej 8 semestrów. Zakłada się, że globalny wymiar zajęć wynosi około 3400 godzin, w tym minimalne wymagania programowe obejmują 1365 godzin.

II.

SYLWETKA ABSOLWENTA

Absolwent kierunku turystyka i rekreacja powinien posiadać wiedzę: humanistyczną – pozwalającą poznać potrzeby ludzkie oraz rozumieć związki i procesy społeczne odzwierciedlające się w turystyce i rekreacji, przyrodniczą – dającą podstawy zrozumienia systemu człowiek – środowisko – aktywność ruchowa, oraz ekonomiczną, organizacyjną i prawną – umożliwiającą ocenę i świadome wykorzystywanie mechanizmów typowych dla gospodarki rynkowej. Absolwent powinien posiadać umiejętności: kierowania oraz samodzielnego planowania i realizacji złożonych przedsięwzięć organizacyjnych w zakresie turystyki i rekreacji, samodzielnego opracowywania i realizacji imprez turystycznych, zajęć i imprez rekreacyjnych, swobodnego nawiązywania kontaktów z ludźmi, opartego na umiejętności wykorzystywania nowoczesnych środków przekazu oraz posługiwania się językami obcymi.

Absolwent powinien być przygotowany do zajmowania stanowisk w jednostkach obsługi ruchu turystycznego i rekreacji, do pracy w hotelach, domach wypoczynkowych, ośrodkach rekreacyjnych, instytucjach oraz do pracy w administracji samorządowej i rządowej na stanowiskach odpowiedzialnych za rozwój turystyki i rekreacji oraz w organizacjach społecznych.

III.

GRUPY PRZEDMIOTÓW I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.	PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO	255 godzin
B.	PRZEDMIOTY PODSTAWOWE	360 godzin
C.	PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE	750 godzin

w tym: zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa, ćwiczenia terenowe

Liczba godzin minimum ogółem: 1365 godzin

Przedmioty objęte minimum programowym mogą być realizowane oddzielnie lub łączone w szersze bloki tematyczne.

IV.

PRZEDMIOTY W GRUPACH I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1.	Filozofia	30
2.	Psychologia	30
3.	Socjologia	30
4.	Historia kultury i sztuki	45
5.	Języki obce	120
Razem:		255

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1.	Ekonomia	60
2.	Organizacja i zarządzanie	30
3.	Podstawy marketingu	30
4.	Finanse przedsiębiorstw i podstawy rachunkowości	30
5.	Podstawy informatyki	45
6.	Podstawy statystyki	30
7.	Fizjologia pracy i wypoczynku	45
8.	Pedagogika czasu wolnego	30
9.	Wychowanie zdrowotne i promocja zdrowia	30
10.	Ekologia	30
Razem:		360

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1.	Geografia turystyczna	60
2.	Krajoznawstwo	30
3.	Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne	45
4.	Podstawy turystyki	30
5.	Teoria i metodyka rekreacji	45
6.	Ekonomika turystyki i rekreacji	45
7.	Marketing usług turystycznych i rekreacyjnych	30
8.	Informatyka w turystyce i rekreacji	30
9.	Prawo w turystyce i rekreacji	45
10.	Metody i techniki obsługi ruchu turystycznego	60
11.	Zajęcia praktyczne (ćwiczenia terenowe i praktyki zawodowe)	120
12.	Obozy, rekreacja ruchowa, turystyka kwalifikowana	120
13.	Usprawnienie ruchowe	90
Razem:		750
Liczba minimum ogółem:		1365

V.

TREŚCI PROGRAMOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. Filozofia

Filozofia jako nauka. Dzieje filozofii. Główne kierunki filozoficzne i ich znaczenie dla rozwoju cywilizacji. Turystyka i rekreacja jako formy poznania i przeżywania świata, jako przyczyna i podstawa refleksji filozoficznej. Turystyka i rekreacja wobec przyrody. Antropomorfizacja przyrody. Poznanie jedności organicznej z przyrodą a kategorie mistycyzmu, panteizmu, deizmu i ateizmu.

2. Psychologia

Cele i zadania psychologii. Procesy poznawcze. Zachowanie się człowieka i jego determinant. Charakterystyka potrzeb ludzkich. Motywacja w turystyce i rekreacji. Emocje i ich źródła. Postawy i ich komponenty. Współczesne koncepcje osobowości. Zainteresowania. Człowiek w sytuacji trudnej. Lęki i stresy. Poznawanie i ocenianie ludzi. Komunikowanie się ludzi. Negocjacje. Psychoprofilaktyczne wartości turystyki i rekreacji.

3. Socjologia

Pojęcie socjologii i jej znaczenie w turystyce i rekreacji. Podstawy i formy organizacji życia społecznego, wielkie i małe struktury społeczne. Rodzina jako grupa i instytucja społeczna. Terytorialne postacie życia zbiorowego. Różnicowanie się stylów życia i potrzeb w sferze czasu wolnego i wypoczynku. Kultura i jej wpływ na życie społeczne. Kultura masowa a czas wolny. Osobowość społeczna, rola społeczna, uwarunkowania roli turysty i rekreanta.

4. Historia kultury i sztuki

Wpływ kultury starożytnej na kulturę i sztukę wieków późniejszych (religia i mitologia, porządki architektoniczne, człowiek w plastyce, teatr, sport). Cechy charakterystyczne dla europejskich stylów architektonicznych poszczególnych epok. Analiza najwybitniejszych dzieł sztuki z zakresu architektury, malarstwa i rzeźby – typ, styl, kierunek, kompozycja, analiza treści i formy. Miejsce i rola dzieł sztuki i kultury w turystyce.

5. Języki obce

Czynne opanowanie języka ze szczególnym uwzględnieniem następujących tematów: Terminologia geograficzna i geografia Polski. Cechy charakterystyczne stylów architektonicznych oraz elementy historii Polski. Zagadnienia społeczno-polityczne. Baza noclegowo-hotelowa oraz żywieniowa. Formy spędzania czasu wolnego: kino, teatr, muzea, galerie, sport, formy rekreacji. Język biznesu i reklama, korespondencja handlowa, prowadzenie rozmów i negocjacji.

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Ekonomia

Podstawowe problemy ekonomii. Potrzeby a działalność gospodarcza. Racjonalność gospodarowania. Teoria rynku. Gospodarka rynkowa i mechanizm rynkowy. Elementy rynku: popyt, podaż, cena. Wartość i cena. Istota, funkcja, rodzaje pieniądza. Przedsiębiorstwo (firma) na rynku. Konkurencja. Produkt narodowy, dochód narodowy. Handel międzynarodowy. Bilans płatniczy i handlowy. Kurs walut. Cła. Kontyngenty. Procesy integracyjne w gospodarce światowej.

2. Organizacja i zarządzanie

Przedmiot i kierunki rozwoju organizacji i zarządzania. Cele, rodzaje i funkcje struktur systemowo-organizacyjnych. Formalne i nieformalne struktury organizacyjne. Zarządzanie i jego funkcje. Techniki zarządzania. Podejmowanie decyzji kierowniczych. Zarządzanie personelem. Współczesny menedżer i warunki jego sukcesu. Organizacja pracy własnej menedżera. Organizacja i zarządzanie w turystyce i rekreacji.

3. Podstawy marketingu

Pojęcie i elementy marketingu. Marketing tradycyjny i współczesny. Funkcje marketingu. Badania marketingowe – pojęcie, przedmiot, etapy badań, klasyfikacja, sposób wykorzystania wyników badań. Segmentacja i typologia rynku. Marketing-mix, cechy charakterystyczne, elementy. Produkt: klasyfikacja, fazy "cyklu życia" produktu. Strategia dystrybucji. Strategia cen jako przykład strategii marketingowej. Strategia promocji – reklama, public relations, znak firmowy. Kadry jako element strategii marketingowej.

4. Finanse przedsiębiorstw i podstawy rachunkowości

Rola i funkcje finansów i rachunkowości w firmie (koszty, przychody, rozchody, ceny usług i ich kalkulacja, środki gospodarcze, kapitały, wyniki finansowe, cash flow, wartość rynkowa, dywidendy, inwestycje). Planowanie finansów i kontrola w firmie. Syntetyczna analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej firmy. Biznes plan. Sprawozdawczość finansowa w firmie (bilans, rachunek wyników). Zasady prowadzenia rachunkowości w firmie. System podatkowy i kredytowy.

5. Podstawy informatyki

System operacyjny. Zarządzanie danymi dyskowymi. Edytor tekstu (pisanie i edycja dokumentu, drukowanie dokumentu, formatowanie tekstu, style, układ strony, praca z tabelami i ramkami). Arkusz kalkulacyjny (wprowadzenie, edycja i formatowanie danych, tworzenie formuł i stosowanie własnych funkcji, sporządzanie wykresów, drukowanie dokumentów, zarządzanie bazami danych). Sieci komputerowe (organizacja, zasady korzystania z Internetu).

6. Podstawy statystyki

Charakterystyka prawidłowości statystycznych – podstawowe pojęcia. Skale pomiaru i klasyfikacja cech. Podstawowe charakterystyki liczbowe rozkładu jednej zmiennej. Metody badania współzależności liniowej dwóch cech (korelacja-regresja). Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej – rozkład normalny. Weryfikacja hipotez statystycznych – podstawowe testy istotności. Analiza szeregów czasowych (wyodrębnianie trendu i wahań sezonowych). Zasady prognozowania.

7. Fizjologia pracy i wypoczynku

Sprawność do pracy i sprawność ruchowa. Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Praca dynamiczna i statyczna. Procesy energetyczne i zmiany fizjologiczne podczas wysiłku fizycznego. Zmęczenie, jego istota, postacie. Wypoczynek. Odnowa biologiczna. Elementy ergonomii. Praca i wypoczynek a problem starzenia się. Przystosowanie ustroju do zmieniających się warunków środowiska. Znaczenie turystyki i rekreacji w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym.

8. Pedagogika czasu wolnego

Pojęcie czasu wolnego oraz jego znaczenie wychowawcze, zdrowotne i kulturotwórcze. Historia problematyki czasu wolnego. Rola intencjonalnych i naturalnych środowisk wychowawczych w procesie wychowania i socjalizacji w czasie wolnym. Edukacja ustawiczna w kulturze fizycznej. Elementy andragogiki. Przemiany społeczne a zmiany w sferze rekreacji.

9. Wychowanie zdrowotne i promocja zdrowia

Zdrowie i czynniki je warunkujące: definicje, aspekty zdrowia, kryteria i ocena zdrowia. Edukacja zdrowotna: historia, definicje, koncepcje. Cele, podejścia, etapy: edukacja zdrowotna w różnych okresach życia. Realizacja celów w edukacji zdrowotnej – higiena osobista i otoczenia: bezpieczeństwo i pierwsza pomoc. Żywność i żywienie; Psychospołeczne aspekty zdrowia, seksualność człowieka; życie bez nałogów. Promocja zdrowia: koncepcja, definicje, podejścia w promocji zdrowia, strategia dokonywania zmian. Projekty w promocji zdrowia – struktura, organizacja, diagnoza, planowanie, ewolucja procesu wyników (podejście siedliskowe: zdrowe miasto (gmina), szkoła, zakład pracy promujący zdrowie).

10. Ekologia

Elementy środowiska i czynniki ekologiczne. Prawa i zasady ekologiczne dotyczące organizacji życia. Struktura ekosystemów i współzależności występujące w ich obrębie. Biosfera jako środowisko życia, zasoby biotyczne Ziemi. Człowiek – przyroda, sprzężenia zdrowotne. Ekorozwój – nowy trend XXI wieku.

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1. Geografia turystyczna

Terminologia geografii turystycznej. Elementy kartografii turystycznej. Podstawowe metody oceny atrakcyjności środowiska przyrodniczego dla turystyki. Atrakcyjność turystyczna krajobrazu naturalnego i kulturowego Polski. Regiony turystyczne Polski. Szlaki turystyczne Polski. Geograficzne uwarunkowania rozwoju turystyki światowej. Regiony turystyczne Europy. Szlaki turystyki międzynarodowej w Europie. Atrakcyjność turystyczna krajów pozaeuropejskich (wybrane przykłady).

2. Krajoznawstwo

Krajoznawstwo – jego ewolucja, zakres i funkcje we współczesnym społeczeństwie. Historia krajoznawstwa w Polsce od Oświecenia do czasów współczesnych. Główne kierunki i formy pracy krajoznawczej w Polsce. Organizacja krajoznawstwa w Polsce. Rola kadry turystycznej w realizacji celów krajoznawstwa. Zastosowanie metod krajoznawczych. Atrakcje i walory krajoznawcze jako podstawa tworzenia produktu turystycznego. Inwentaryzacja krajoznawcza. Treści krajoznawcze w programowaniu imprez turystycznych. Trasy i szlaki turystyki krajoznawczej w Polsce.

3. Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne

Przyrodnicze i przestrzenne czynniki warunkujące rozwój turystyki i rekreacji. Planowanie przestrzenne zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego. Elementy zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego. Geograficzne sfery kraju i ich zagospodarowanie. Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne form obszarów chronionych. Zagospodarowanie turystyczne terenów miejskich i wiejskich. Urządzenia turystyczne i rekreacyjne.

4. Podstawy turystyki

Podstawowe pojęcia i definicje. Kryteria klasyfikacji zjawisk turystycznych. Zarys dziejów turystyki. Potrzeby i motywy uprawiania turystyki. Uwarunkowania rozwoju turystyki. Charakterystyka podstawowych form ruchu turystycznego. Krajowy i zagraniczny ruch turystyczny. Struktura aktywności turystycznej ludności. Wpływ turystyki na człowieka, środowisko naturalne, społeczno-kulturowe i gospodarcze. Organizacja turystyki w Polsce i na świecie.

5. Teoria i metodyka rekreacji

Podstawowe pojęcia. Funkcje społeczno-wychowawcze rekreacji. "Sport dla wszystkich" w cyklu życia człowieka. Klasyfikacja form rekreacji. Paradygmat zdrowia we współczesnej rekreacji fizycznej. Minimum aktywności ruchowej. Środowiska i grupy rekreacyjne. Bariery rekreacji. Planowanie i programowanie. Motoryczność człowieka w ontogenezie. Rekreacja osób niepełnosprawnych. Rekreacja a praca zawodowa. Metodyka ćwiczeń rekreacyjnych dla osób w różnym wieku. Trening zdrowotny. Fitness: programy, placówki. Imprezy sportowo–rekreacyjne. Organizacja rekreacji w Polsce i na świecie.

6. Ekonomika turystyki i rekreacji

Turystyka i rekreacja w gospodarce narodowej i regionalnej. Turystyka i rekreacja a sfera konsumpcji. Rynek turystyczny i jego elementy. Polityka turystyczna. Efekt mnożnikowy w turystyce i rekreacji. Międzynarodowa wymiana w turystyce. Przedsiębiorstwo turystyczne i rekreacyjne jako kategoria rynkowa.

7. Marketing usług turystycznych i rekreacyjnych

Produkt na rynku usług turystycznych i rekreacyjnych – klasyfikacja, fazy życia produktu. Marketingowa strategia sprzedaży usług turystycznych i rekreacyjnych. Strategia dystrybucji na rynku usług turystycznych i rekreacyjnych. Różnicowanie cen usług turystycznych i rekreacyjnych jako przykład strategii marketingowej. Strategia promocji na rynku usług turystycznych i rekreacyjnych – reklama, public relations, znak firmowy.

8. Informatyka w turystyce i rekreacji

Światowe systemy rezerwacyjne, ich zasięg i zasady działania. Nowe technologie wprowadzane do usprawnienia obsługi ruchu turystycznego. Programy komputerowe przeznaczone do obsługi bazy noclegowej, biur podróży i dla touroperatorów. Programy informacyjne i systemy rezerwacji o zasięgu ogólnopolskim i regionalnym.

9. Prawo w turystyce i rekreacji

Podstawy i zasady stosowania prawa. Obowiązki administracyjne związane z podróżowaniem, z podejmowaniem działalności gospodarczej w turystyce i rekreacji oraz z zapewnieniem bezpieczeństwa uczestników turystyki i rekreacji. Podstawy prawa i postępowania cywilnego. Umowy o świadczenie usług turystycznych i rekreacyjnych. Odpowiedzialność kontraktowa i deliktowa organizatorów turystyki i rekreacji. Karna ochrona bezpieczeństwa w turystyce i rekreacji. Ustawa o Kulturze Fizycznej. Ustawa o Turystyce.

10. Metodyka i techniki obsługi ruchu turystycznego

Formy obsługi ruchu turystycznego. Pojęcie imprezy turystycznej i podstawowe zasady organizacji, aktywizacji i obsługi imprez. Prowadzenie pertraktacji handlowych. Usługi ubezpieczeniowe w turystyce – podstawowe dokumenty. Dokumenty podróży zagranicznych (paszporty, wizy, czeki podróżnicze, itd.). Techniki programowania, kalkulacji i organizowania imprez turystycznych. Realizacja imprezy i kontrola jej przebiegu.

11. Zajęcia praktyczne (ćwiczenia terenowe i praktyki zawodowe)

1. Ćwiczenia terenowe obejmują zagadnienia poznawcze przewidziane w programach różnych przedmiotów. Wynikiem zajęć jest opracowanie projektu przedstawiającego rozwiązanie poznanych w praktyce problemów.

2. Praktyka zawodowa obejmuje praktykę asystencką dającą możliwość empirycznej weryfikacji wiedzy poznanej w czasie studiów oraz rozwijania pewności w działaniu.

12. Obozy, rekreacja ruchowa, turystyka kwalifikowana

Celem tych zajęć praktycznych jest nabycie przez studentów kwalifikacji specjalistycznych w wybranych formach rekreacji lub turystyki, także będących alternatywą dla rekreacji i turystyki masowej.

13. Usprawnianie ruchowe

Podstawowym celem przedmiotu jest podniesienie poziomu sprawności i wydolności fizycznej studentów oraz wykształcenie nawyków ruchowych przydatnych na całe życie i w przyszłej pracy zawodowej. Udział w zajęciach z zakresu najpopularniejszych dyscyplin sportowych: gimnastyki, zespołowych gier sportowych, atletyki terenowej, pływania, itp.

ZAŁĄCZNIK Nr 3

Minimalne wymagania programowe dla studiów magisterskich na kierunku

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I.

WYMAGANIA OGÓLNE

Studia na kierunku wychowanie fizyczne trwają co najmniej cztery lata (8 semestrów). Zakłada się, że globalny wymiar zajęć w czasie studiów wynosi około 3300 godzin, w tym minimalne wymagania programowe obejmują łącznie 1110 godzin.

II.

SYLWETKA ABSOLWENTA

Dzięki uzyskanemu na studiach wykształceniu z zakresu nauk przyrodniczych i społecznych oraz opanowaniu umiejętności nauczania ruchu i usprawniania ciała, absolwent powinien posiadać kwalifikacje umożliwiające kompetentne oddziaływanie środkami fizycznymi na organizm i środkami społecznymi na osobowość w celu zaspokojenia doraźnych potrzeb wychowanków w zakresie somatyczno-motorycznego rozwoju oraz przygotowania ich do dbałości o zdrowie, sprawność i budowę własnego ciała po zakończeniu edukacji. Wymaga to m.in. gruntownej znajomości metod diagnozy i prognozy rozwoju fizycznego i psychicznego, umiejętności programowania środków kształcenia i wychowania fizycznego oraz kultury i wrażliwości pedagogicznej, gwarantujących efektywną realizację zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych i pozaszkolnych w zakresie wychowania fizycznego, sportu, rekreacji i turystyki młodzieży szkolnej.

Miejscem zatrudnienia absolwentów mogą być szkoły podstawowe, ponadpodstawowe i wyższe, placówki wychowania pozaszkolnego, kluby sportowe oraz organizacje społeczne kultury fizycznej i turystyki.

III.

GRUPY PRZEDMIOTÓW I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.	PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO	190 godzin
B.	PRZEDMIOTY PODSTAWOWE	360 godzin
C.	PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE	560 godzin
Razem:	1110 godzin

PRAKTYKI I OBOZY SZKOLENIOWE

Praktyka pedagogiczna minimum 150 godzin

Dwa obozy szkoleniowe (letni i zimowy) trwające łącznie nie mniej niż 20 dni

IV.

PRZEDMIOTY W GRUPACH I OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1.	Filozofia	30 godzin
2.	Język obcy	120 godzin
3.	Metodologia badań naukowych	20 godzin
4.	Informatyka	20 godzin
Razem:		190 godzin

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1.	Anatomia	45 godzin
2.	Biologia	20 godzin
3.	Fizjologia człowieka	40 godzin
4.	Biochemia	20 godzin
5.	Antropologia	20 godzin
6.	Antropomotoryka	30 godzin
7.	Biomechanika	25 godzin
8.	Pedagogika	60 godzin
9.	Psychologia	50 godzin
10.	Socjologia	30 godzin
11.	Historia kultury fizycznej	20 godzin
Razem:		360 godzin

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1.	Teoria wychowania fizycznego	45 godzin
2.	Teoria sportu	45 godzin
3.	Teoria rekreacji i turystyki	30 godzin
4.	Wychowanie zdrowotne i ochrona środowiska	30 godzin
5.	Medycyna sportowa	20 godzin
6.	Metodyka wychowania fizycznego	60 godzin
7.	Teoria i metodyka sportów indywidualnych	160 godzin
8.	Teoria i metodyka sportów zespołowych	110 godzin
9.	Muzyka, rytm, taniec	20 godzin
10.	Zabawy i gry ruchowe	20 godzin
11.	Ćwiczenia korekcyjne z elementami rehabilitacji	20 godzin
Razem:		560 godzin

Uwaga: Pozostała część globalnego wymiaru godzin na studia powinna być w znacznym stopniu przeznaczona na rozszerzenie godzinowe i tematyczne przedmiotów wchodzących w skład minimum programowego, a także na realizację innych, ważnych dla wykształcenia ogólnego i zawodowego absolwenta, przedmiotów.

V.

TREŚCI PROGRAMOWE

A.

PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. Filozofia

Filozofia w europejskim kręgu kulturowym – powstanie i rozwój. Sokratyczna i Platońska wizja człowieka. Arystoteles – człowiek jako substancja. Hedonizm Arystypa z Cyreny i epikuryzm. Augustyn Aureliusz i Tomasz z Akwinu wobec człowieka i jego ciała. Kartezjusz – dualizm duszy i ciała. Oświeceniowe teorie człowieka: Hume, Holbach Rousseau, Kant. Heglizm: miejsce człowieka w historii i świecie. Marks – człowiek jako istota społeczna. Bergson o związkach duszy i ciała. Heidegger – człowiek jako pasterz chroniący prawdę bycia. Sartre – jednostka ludzka twórcą wartości i sensu istnienia.

2. Język obcy

Czynne opanowanie jednego języka w mowie i w piśmie.

3. Metodologia badań naukowych

Metodologia nauki. Pojęcie nauki. Aparatura pojęciowa badań naukowych. Metody badań pedagogicznych stosowane w naukach o kulturze fizycznej. Techniki badań pedagogicznych w naukach o kulturze fizycznej. Pomiar w naukach o kulturze fizycznej. Narzędzia badawcze. Etapy badań naukowych. Warunki poprawności badań naukowych.

4. Informatyka

Wprowadzenie do informatyki, budowa komputera, system operacyjny. Opanowanie podstawowych umiejętności korzystania z wybranego edytora tekstów oraz jednego z aktualnie stosowanych programów statystycznych (tworzenie plików z danymi, wykonywanie obliczeń statystycznych).

B.

PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Anatomia

Tematyka obejmuje wiadomości z prawidłowej budowy człowieka, w której wydzielono 4 układy: układ kostny (wymagana jest znajomość budowy poszczególnych kości, połączeń stałych występujących między nimi oraz znajomość budowy i ruchomości stawów); układ mięśniowy (obejmuje wiedzę o położeniu mięśni w grupach topograficznych i czynnościowych, znajomość przyczepów i rodzajów wykonywanych przy ich udziale ruchów); układ trzewny (wiadomości dotyczą budowy i podstawowych funkcji poszczególnych narządów wchodzących w skład systemów: pokarmowego, oddechowego, naczyniowego, dokrewnego i moczowo-płciowego oraz ich współdziałania); układ nerwowy (wymagana jest znajomość ogólnej budowy centralnego układu nerwowego, ośrodków i dróg nerwowych w nim występujących, zakres unerwienia ciała przez nerwy układu obwodowego i autonomicznego, a także budowa i funkcje narządów zmysłów).

2. Biologia

W wiadomości z cytologii powinny zawierać informacje dotyczące budowy poszczególnych komponentów komórki zwierzęcej (cytoplazmy, błony komórkowej, jądra komórkowego, siateczki śródplazmowej, rybosomów, lizosomów, mitochondrium, Aparatu Golgiego, GERL, centrum komórkowego, cytoszkieletu), ze szczególnym uwzględnieniem ich funkcji w procesach zachodzących w komórce (transport przez błony, transkrypcja, translacja, ekspresja informacji genetycznej, biosynteza białek, oddychanie komórkowe, mejoza, mitoza, cykl komórkowy). Materiał z zakresu histologii powinien zawierać wiadomości o rodzajach i budowie poszczególnych tkanek (nabłonkowej, łącznej, właściwej, oporowej, krwi, mięśniowej, nerwowej), jak również informacje o ich występowaniu i funkcjach.

3. Fizjologia człowieka

Rola ośrodkowego układu nerwowego w regulacji czynności poszczególnych narządów organizmu. Budowa i funkcja mięśni. Rola krwi, jej skład oraz właściwości fizyczne i chemiczne. Czynność układu krążenia krwi. Budowa i czynność układu oddechowego. Przemiana materii. Kalorymetria. Hormony. Termoregulacja i jej mechanizmy. Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych. Pojęcie wydolności fizycznej oraz czynniki ją warunkujące (testy wysiłkowe). Reakcje fizjologiczne na wysiłek fizyczny u dzieci i młodzieży.

4. Biochemia

Podstawowe zagadnienia z chemii ogólnej i chemii organicznej. Równowaga kwasowo–zasadowa. Aminokwasy i białka. Enzymy. Glikoza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy. Cykl pentozowy. Glukoneogeneza. ß-oksydacja kwasów tłuszczowych. Biosynteza białka. Budowa hemoglobiny i mioglobiny. Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny i oksymioglobiny.

5. Antropologia

Biospołeczne skutki ewolucyjnych przemian i stan współczesnej ludzkiej populacji, wynikające z nich zagrożenia, ich ocena i rola środków kultury fizycznej w ich eliminowaniu. Biologiczny rozwój osobnika i populacji (czynniki kształtujące i sposoby oceny) jako przesłanka programowania edukacji. Biospołeczne uwarunkowania i skutki aktywności ruchowej, ich ocena oraz wykorzystanie w przeciwdziałaniu ujemnym skutkom stylu i trybu życia człowieka. Chronobiologiczne podstawy pracy nauczyciela, ich wykorzystanie w kształtowaniu aktywności ruchowej.

6. Antropomotoryka

Uwarunkowania i przejawy motoryczności człowieka – podstawowe pojęcia, struktura, systematyka; strona potencjalna i efektywna, predyspozycje, zdolności, umiejętności, sprawność motoryczna i sprawność fizyczna. Rozwój motoryczności człowieka w ontogenezie: aspekty jakościowe i ilościowe. Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania predyspozycji motorycznych – odziedziczalność a wytrenowalność. Somatyczne i rozwojowe uwarunkowania sprawności motorycznej – aspekty teoretyczne i implikacje praktyczne. Testowanie sprawności motorycznej.

7. Biomechanika

Parametry biomechaniczne mięśni, stawów i łańcuchów ruchowych. Składowe obciążeń treningu: praca, moc i czasy przerw odpoczynkowych a metody treningu. Statyczne i dynamiczne formy ruchu, ich kryteria. Środki ciężkości i ich przemieszczenia na lądzie, w wodzie i na śniegu. Pomiary sił reakcji oraz pracy i mocy podczas ruchu. Topografia momentów sił mięśniowych oraz proces ich treningu. Zasady i specyfika pomiarów parametrów biomechanicznych człowieka.

8. Pedagogika

Podstawy pedagogiki (pojęcie, rozwój, przedmiot i metody badań, dziedziny i dyscypliny szczegółowe) z elementami historii myśli pedagogicznej. Nowe koncepcje edukacyjne. Teoria i organizacja kształcenia (cele i proces, treści, zasady, metody, środki i formy kształcenia, kontrola i ocena). Edukacja alternatywna a kultura fizyczna. Teoria i organizacja wychowania (zmienność celów; społeczno-pedagogiczne uwarunkowania rozwoju wychowanka; interakcje wychowawcze; dziedziny wychowania a cele główne; zasady i metody wychowania; środowiska wychowawcze; edukacja zdrowotna i prorodzinna; źródła trudności wychowawczych). Wychowanie równoległe i współczesne jego funkcje. Nauczyciel wf i trener. Pedagogika kultury fizycznej.

9. Psychologia

Psychologia jako nauka. Psychologia sportu. Procesy sensoryczne i percepcyjne. Wyobraźnia. Rodzaje i struktura myślenia. Percepcja i myślenie w sporcie. Strategia i przeszkody w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji. Struktura i metody badania zdolności i inteligencji. Istota, teorie i rodzaje pamięci oraz uczenia się. Determinanty uczenia się motorycznego. Wymiary i metody badania temperamentu. Style działania w wychowaniu fizycznym i sporcie. Teorie i metody badania procesów emocjonalnych. Regulacja emocji w sporcie. Teoria i pomiar procesów motywacyjnych. Motywacja osiągnięć w wf i sporcie. Teoria, struktura i pomiar osobowości. Osobowość sportowców.

10. Socjologia

Socjologia jako dyscyplina naukowa. Powstanie i rozwój socjologii kultury fizycznej. Społeczeństwo, kultura, kultura fizyczna. Socjologiczna koncepcja osobowości – ciało jako fakt społeczny. Uczestnictwo w kulturze i kulturze fizycznej. Moralność jako zjawisko społeczne. Zasada "fair play". Socjologia zawodu. Procesy profesjonalizacji w kulturze fizycznej. Kultura masowa a kultura fizyczna. Narodowe i etniczne uwarunkowania kultury fizycznej. Państwo, polityka i kultura fizyczna. Symboliczne, społeczne i cywilizacyjne funkcje sportu. Dewiacje w sporcie wyczynowym.

11. Historia kultury fizycznej

Kultura fizyczna w epoce antycznej, w Średniowieczu, w dobie Odrodzenia i Oświecenia. Kierunki i czynniki rozwoju kultury fizycznej w Europie w XIX i XX w. Systemy wychowania fizycznego: szwedzki, niemiecki, angielski. Rola TG "Sokół". Wychowanie fizyczne w szkole polskiej w XIX i XX w. Park H. Jordana i pozaszkolne ośrodki wychowania fizycznego. Rozwój sportu w Europie i w Polsce w XIX i XX w. Nowożytne igrzyska olimpijskie.

C.

PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I ZAWODOWE

1. Teoria wychowania fizycznego

Ontologiczne i aksjologiczne podstawy wychowania fizycznego. Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań dotyczących ciała. Wychowanie fizyczne jako międzypokoleniowy przekaz wzorów wartości i zachowań wobec ciała. Orientacja biotechniczna, kulturowa i humanistyczna w polskiej teorii wychowania fizycznego. Teleologiczne podstawy wychowania fizycznego. Usprawnianie organizmu, nauczanie ruchu i kształtowanie postaw wobec ciała w aspekcie zadań aktualistycznych i prospektywnych wychowania fizycznego. Prakseologiczne podstawy wychowania fizycznego.

2. Teoria sportu

Sport we współczesnym świecie: teoria sportu jako nauka i przedmiot nauczania (z uwzględnieniem wiedzy o treningu): systemowy opis procesu treningu z charakterystyką struktury ramowej i czasowej, a także rozpatrzeniem rodzajów treningu i rodzajów przygotowania; opis i analiza efektów adaptacyjnych z uwzględnieniem charakterystyki obciążeń oraz rodzajów i kryteriów kontroli; sport i trening w kolejnych fazach ontogenezy, dobór i kwalifikacja do wyczynu; etapizacja treningu; współzawodnictwo sportowe, prognoza rozwoju sportu. Tożsamość i tendencje integracyjne różnych form sportu.

3. Teoria rekreacji i turystyki

Podstawowe pojęcia z zakresu rekreacji. Istota rekreacji fizycznej, jej funkcje i znaczenie w życiu człowieka. Rola rekreacji fizycznej w promocji zdrowia. Ogniwa procesu rekreacji. Metody, formy i środki stosowane w rekreacji. Obciążenia wysiłkowe w treningu sportowo–rekreacyjnym. Wychowanie do rekreacji. Historia turystyki. Turystyka jako zjawisko społeczne. System organizacji turystyki. Krajoznawstwo. Całoroczne zajęcia krajoznawczo-turystyczne w szkole. Wycieczki – biwaki – obozy wędrowne – turystyka kwalifikowana. Terenoznawstwo turystyczne. Bezpieczeństwo i higiena w turystyce. Ochrona przyrody.

4. Wychowanie zdrowotne i ochrona środowiska

Pojęcie zdrowia – implikacje filozoficzne, religijne, kulturowe, społeczne i naukowe. Biomedyczny model zdrowia i choroby, jego ograniczenia. Holistyczno-systemowa koncepcja zdrowia. Promocja zdrowia, geneza, założenia. Narodowy Program Zdrowia. Wychowanie zdrowotne jako proces edukacyjny i społeczny (potencjał zdrowia, siedlisko prozdrowotne, szkoła promująca zdrowie). Zasadnicze elementy zdrowego trybu życia (żywienie, stres, używki, aktywność fizyczna). Stan zdrowia ludności w Polsce. Czynniki ryzyka w chorobach cywilizacyjnych. Środowisko bytowania człowieka a zdrowie (ekologizm). Higiena środowiska (mikroklimat, klimat akustyczny i świetlny). Ergonomiczne aspekty siedzącej pracy ucznia. Higiena ubioru i hartowanie. Higieniczna organizacja procesu nauczania.

5. Medycyna sportowa

Organizacja opieki medycznej w sporcie. Współczesne metody badania narządu ruchu. Podstawowe wiadomości z fizjoterapii narządu ruchu i traumatologii sportu. Postępowanie w nagłych wypadkach zagrożenia życia. Pierwsza pomoc w urazach sportowych. Profilaktyka stanów przeciążeniowych. Przeciwwskazania zdrowotne do uprawiania ćwiczeń fizycznych. Doping w sporcie, odnowa biologiczna.

6. Metodyka wychowania fizycznego

Proces oraz warunki wstępne kształcenia i wychowania fizycznego. Środowiskowe i społeczne aspekty tego procesu. Podstawowe środki komunikacji nauczyciela z uczniem. Założenia szkolnej kultury fizycznej. Diagnoza i prognoza pedagogiczna w procesie wychowania fizycznego. Morfofunkcjonalne, programowe i metodyczne uwarunkowania procesu wychowania fizycznego. Planowanie, metody i formy, kontrola i ocena w wychowaniu fizycznym; bezpieczeństwo i higiena zajęć wychowania fizycznego, z uwzględnieniem warunków trudnych. Hospitacja lekcji wychowania fizycznego. Pozalekcyjne i pozaszkolne formy wychowania fizycznego i sportu.

7. Teoria i metodyka sportów indywidualnych

Lekka atletyka. Charakterystyka i systematyka lekkiej atletyki. Organizacja i sędziowanie zawodów. Lekka atletyka w szkole. Technika i metodyka nauczania – start niski, biegi krótkie, sztafety, skoki i rzuty. Lekcje lekkiej atletyki w szkole. Ocena techniki nauczanych konkurencji, 3-bój – 100 m, pchnięcie kulą, bieg 800/1500 m.

Gimnastyka. Wyposażenie studentów w umiejętności stosowania ruchu jako środka kształtującego fizyczną i psychiczną osobowość człowieka. Studenci winni nabyć umiejętności stosowania ćwiczeń gimnastycznych w celu wszechstronnego przygotowania organizmu do wysiłku fizycznego, oraz zapobiegania i kompensowania skutków wpływów środowiska i współczesnej cywilizacji, a także umiejętność poprawnego wykonania, asekuracji oraz metodyki nauczania elementów ćwiczeń z zakresu programów wychowania fizycznego w szkołach.

Pływanie. Podstawowe cechy środowiska wodnego, znajomość sił działających na człowieka. Gry i zabawy w wodzie w początkowym nauczaniu pływania. Rola ćwiczeń oswajających w wodzie. Umiejętność zachowania się w wodzie ćwiczących, zasady organizacji lekcji. Pływanie podstawowe na piersiach i na grzbiecie. Charakterystyka pływania sportowego. Systematyka ćwiczeń pływania sportowego. Podstawowe zasady pływania synchronicznego (kobiety), gry w piłkę wodną (mężczyźni) i skoków do wody.

8. Teoria i metodyka sportów zespołowych

Cele i zadania nauczania gier sportowych w przygotowaniu zawodowym nauczycieli wychowania fizycznego. Zespołowe gry sportowe (koszykówka, piłka ręczna, piłka siatkowa, piłka nożna i inne) jako środki wychowania fizycznego. Znaczenie gier sportowych w doraźnej stymulacji psychofizycznego rozwoju oraz przygotowaniu do uczestnictwa w kulturze fizycznej. Metodyka nauczania zespołowych gier sportowych. Elementy taktyki w poszczególnych grach zespołowych. Gry i zabawy ruchowe w lekcyjnych i pozalekcyjnych zajęciach z wychowania fizycznego. Przepisy i organizacja zawodów w sportach zespołowych.

9. Muzyka, rytm, taniec

Przekazanie studentom wiadomości z zakresu ćwiczeń muzyczno-ruchowych, a także kształcenie umiejętności łączenia ruchu z muzyką, poznanie polskiego dorobku kulturalnego oraz uwrażliwienie na estetykę ruchu. Program przedmiotu obejmuje: ćwiczenia rytmiczne, pięć polskich tańców narodowych, wybrane tańce regionalne oraz wybrane tańce towarzyskie (z grupy tańców standardowych i latynoamerykańskich). Nowości taneczno-gimnastyczne, które pojawiają się w zależności od panujących trendów.

10. Zabawy i gry ruchowe

Zapoznanie z szerokim repertuarem zabaw i gier ruchowych. Przygotowanie konspektu i przeprowadzenie zabawy lub gry (z poszczególnych rodzajów). Opracowanie konspektu lekcji opartego na zabawach i grach ruchowych do realizacji w różnych warunkach. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu teorii i metodyki przedmiotu.

11. Ćwiczenia korekcyjne z elementami rehabilitacji

Celem przedmiotu jest przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć z gimnastyki korekcyjnej w szkołach, przedszkolach i pozaszkolnych placówkach oświatowych, a także przygotowanie do celowego stosowania ćwiczeń korekcyjnych i wyrównawczych w lekcjach wychowania fizycznego oraz indywidualnych ćwiczeń z uwzględnieniem stanu zdrowia, jego zagrożeń i rozwoju dziecka. Zapoznanie studenta z najczęściej spotykanymi odchyleniami w stanie zdrowia i rozwoju dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem wad postawy, sposobami diagnozowania, środkami i metodami szeroko pojętego postępowania korekcyjnego, z uwzględnieniem potrzeb indywidualizacji.