Określenie minimalnych wymagań programowych dla studiów licencjackich na kierunku "towaroznawstwo".
Dz.Urz.MEN.2000.1.4
Akt utracił mocUCHWAŁA Nr 8/2000
Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego
z dnia 27 stycznia 2000 r.
w sprawie określenia minimalnych wymagań programowych dla studiów licencjackich na kierunku "towaroznawstwo"
ZAŁĄCZNIK
Minimalne wymagania programowe dla studiów licencjackich
Minimalne wymagania programowe dla studiów licencjackich
I.
WYMAGANIA OGÓLNE
WYMAGANIA OGÓLNE
II.
SYLWETKA ABSOLWENTA
SYLWETKA ABSOLWENTA
III.
GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 360
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 615
--------------- ------
Razem: 1185
D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE 30% ogólnej
USTALONE PRZEZ UCZELNIĘ liczby godzin.
UWAGA
Przez przedmioty specjalizacyjne należy rozumieć przedmioty przygotowujące do wykonywania zawodu (w szczególności do uzyskania uprawnień zawodowych), przez przedmioty specjalnościowe - przedmioty pogłębiające wykształcenie kierunkowe w określonych zakresach wiedzy.
IV.
PRAKTYKI
PRAKTYKI
V.
PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
1. Języki obce 90
2. Przedmioty humanistyczne (np. socjologia, filozofia, historia gospodarcza, geografia, demografia, nauka o państwie) 60
3. WF 60
--------------- ------
Razem: 210
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
1. Mikroekonomia 45
2. Makroekonomia 45
3. Matematyka 60
4. Statystyka 45
5. Informatyka 45
6. Rachunkowość 30
7. Finanse 30
8. Elementy prawa 30
9. Marketing 30
--------------- ------
Razem: 360
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
1. Chemia 90
2. Fizyka 60
3. Analiza instrumentalna 60
4. Biochemia i mikrobiologia 60
5. Ekotechnologie 30
6. Towaroznawstwo 210
7. Opakowalnictwo i przechowalnictwo 45
8. Zarządzanie jakością (Zarządzanie przez jakość) 30
9. Statystyczna kontrola procesów 30
--------------- ------
Razem: 615
UWAGA
Ujęte w programie nazwy przedmiotów mogą być modyfikowane pod warunkiem zachowania merytorycznej zawartości (przedmioty mogą też być dzielone lub łączone).
VI.
TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW
TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW
1. Mikroekonomia
Ekonomia - nauka o gospodarowaniu. Potrzeby człowieka. Podmioty i systemy gospodarcze. Rynek - elementy, mechanizm, analiza. Popyt i czynniki wpływające na popyt. Podaż i czynniki wpływające na podaż. Mechanizm kształtowania się ceny równowagi rynkowej. Elastyczność popytu i podaży. Proces podejmowania decyzji przez konsumenta i producenta. Użyteczność - miara zadowolenia z konsumpcji. Istota i cele produkcji. Funkcja produkcji jedno- i wieloczynnikowa. Izokwanta produkcji i linia jednakowego kosztu. Optimum produkcji i ścieżka ekspansji. Koszty produkcji. Równowaga przedsiębiorstwa. Konkurencja doskonała - założenia i konsekwencje. Krzywa podaży przedsiębiorstwa i gałęzi w konkurencji doskonałej. Monopol - popyt i koszty w warunkach monopolu. Konkurencja monopolistyczna i oligopolistyczna - założenia i konsekwencje. Model P. Sweezego.
2. Makroekonomia
Makroekonomia - podstawowe kategorie. Systemy szacunku kategorii makroekonomicznych. Warunek równowagi makroekonomicznej. Wzrost gospodarczy - pojęcie i mierniki. Cykl koniunkturalny jako konsekwencja braku równowagi makroekonomicznej. Nierównowaga na rynku siły roboczej. Rodzaje i formy bezrobocia. Pieniądz w gospodarce rynkowej. Instytucje rynku pieniężno-kredytowego. Bank komercyjny i jego funkcje. Bank centralny. Rynek papierów wartościowych. Inflacja - pojęcie i wskaźniki. Interwencjonizm państwowy. Mechanizm działania środków pieniężno-kredytowych i ogólny warunek równowagi. Budżet państwa. Równowaga budżetowa i finansowanie deficytu budżetowego. Polityka stabilizacji. Długookresowa regulacja gospodarki. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Handel zagraniczny - teoria kosztów komparatywnych. Wymiana kapitałowa - przyczyny i formy wywozu kapitału. Kursy walutowe i ich zmiany. Procesy integracji gospodarczej.
3. Matematyka
Elementy teorii zbiorów. Elementy geometrii analitycznej. Rachunek macierzowy. Rozwiązywanie układów równań liniowych metodą operacji elementarnych. Zadania programowania liniowego w zastosowaniu do optymalizacji. Ciągi liczbowe. Rachunek różniczkowy jednej zmiennej. Zastosowania ekonomiczne rachunku marginalnego. Funkcje dwu i wielu zmiennych i ich zastosowania. Elastyczność funkcji. Całki nieoznaczone. Całki oznaczone. Zastosowanie rachunku całkowego. Zmienne losowe. Zastosowania rachunku prawdopodobieństwa.
4. Statystyka
Metody zbierania danych statystycznych. Etapy badania statystycznego. Podstawy stosowania metody reprezentacyjnej. Charakterystyki liczbowe rozkładu jednej cechy. Analiza struktury szeregów statystycznych. Metody graficznej interpretacji. Analiza współzależności zjawisk. Metody badania korelacji i regresji. Analiza szeregów dynamicznych (momentów i okresów). Badanie tendencji rozwojowej. - Wskaźniki sezonowości. Wskaźniki agregatowe. Wybrane rozkłady zmiennej losowej jednowymiarowej. Rozkłady statystyk z próby. Wnioskowanie statystyczne. Weryfikacja hipotez statystycznych. Statystyczne testy istotności. Analiza szeregów przestrzennych. Normy statystycznej kontroli jakości.
5. Informatyka
Sprzęt komputerowy. Budowa i działanie mikrokomputerów. Praca w systemie DOS na plikach z danymi. Wykorzystanie nakładki Norton Commander. Różnorodność nośników informacji. Możliwości różnych pakietów oprogramowania. Praca w systemie WINDOWS. Praca z pakietem MS WORKS. - Wykorzystanie edytora tekstów. Zastosowanie arkusza kalkulacyjnego. Współpraca pakietu WORKS z bazą danych. Systemy mikrokomputerowe i ich różnorodność. Praca w sieciach lokalnych i sieciach rozległych. Bazy danych. Wykorzystanie grafiki komputerowej. Wybrane zastosowania mikrokomputerów w zarządzaniu przedsiębiorstwem.
6. Rachunkowość
Podstawowe informacje o rachunkowości i zasadach rachunkowości. Środki gospodarcze i źródła finansowania w bilansie. Operacje gospodarcze i ich wpływ na bilans, istota konta i zasady funkcjonowania kont bilansowych. Operacje wynikowe - pojęcie i podstawowe klasyfikacje kosztów i przychodów. Rachunkowość memoriałowa a rachunkowość kasowa. Rachunek wyników jako metoda pomiaru zysku, problemowe rachunki wyników z wykorzystaniem podziału kosztów na stałe i zmienne. Bilans i rachunek wyników jako podstawa oceny sytuacji finansowej i efektów działalności.
7. Finanse
Formy organizacyjno-prawne jednostek gospodarczych a zasady budowy systemu finansowego, pozyskiwanie kapitału - zarządzanie pasywami. Kontrola struktury majątkowej - zarządzanie aktywami. Bilans a stan równowagi finansowej przedsiębiorstwa. Wynik finansowy - kryteria oceny i zasady podziału. Problem horyzontu czasowego i ryzyka w strategii finansowej. Powiązanie finansów przedsiębiorstwa z budżetem państwa. Redystrybucyjny i sterujący charakter systemu fiskalnego. Rynek finansów i jego charakterystyka.
8. Elementy prawa
System prawa w RP. Metody normowania stosunków prawnych, normy nakazujące, normy zakazujące, normy zezwalające. Prawo o znaczeniu przedmiotowym, system źródeł prawa, system aktów normatywnych. Przepis prawny i norma prawna. Rodzaje sankcji prawnych. Prawo, moralność, zasady współżycia społecznego. Stosunek prawny, elementy stosunku prawnego, podmioty stosunku prawnego, obowiązek, uprawnienie, roszczenie, kompetencja. Prawo w znaczeniu podmiotowym. Stosowanie prawa, sądowy proces stosowania prawa. Wykładnia prawa, pojęcie, rodzaje wykładni. Wiadomość prawna. Praworządność. Podstawowe gałęzie prawa. Prawo państwowe. Konstytucja jako ustawa zasadnicza. Podstawowe zasady ustroju. Prawa i wolności obywatelskie. Organy władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej. Sądy i prokuratura. Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny. Prawo administracyjne. Pojęcie i charakter. Organy administracji rządowej i samorządowej. Postępowanie administracyjne ogólne. Sądowa kontrola decyzji administracyjnych. Prawo karne. Pojęcie i funkcja prawa karnego. Źródła prawa karnego. Przestępstwo i wina w prawie karnym. Pojęcie i cele kary. Przedawnienia i zatarcie skazania. Prawo pracy, źródła, zakres. Stosunek pracy i jego rodzaje. Podmioty stosunku pracy. Odpowiedzialność materialna pracowników. Czas pracy, urlopy pracownicze. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy. Ochrona własności przemysłowej. Wynalazek, wzór użytkowy i projekt racjonalizatorski. Licencje. Wzory zdobnicze i znaki użytkowe. Prawo cywilne - odesłanie do odrębnego wykładu.
9. Marketing
Istota koncepcji marketingowej. Segmentacja i typologia strony popytowej rynku. Marketing mix i jego elementy. Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania działań marketingowych. Marketing dóbr konsumpcyjnych i marketing dóbr przemysłowych. Modele zachowań nabywców. Jakość produktów w ujęciu marketingowym. Rynkowy cykl życia produktu. Asortyment produktów i analiza "portfolio". Przesłanki rozwoju nowych produktów. Działania marketingowe w dystrybucji towarów: funkcje dystrybucji towarów, kanały dystrybucji i ich wybór; dystrybucja intensywna, selektywna i wyłączna; logistyka marketingowa. Działania marketingowe w polityce cenowej. Działania promocyjne: istota promocji, środki przekazów promocyjnych, promotion - mix. Strategie marketingowe.
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
1. Chemia
Budowa atomu, jądra i powłok elektronowych. Wiązania chemiczne i budowa związków nieorganicznych i organicznych. Podstawowe prawa chemiczne. Własności roztworów, procesy równowagowe i kinetyka chemiczna. Własności fizyczne i chemiczne pierwiastków chemicznych. Nieorganiczna analiza jakościowa i ilościowa. Analiza jakościowa związków organicznych. Chemia organiczna. Główne klasy związków organicznych, nomenklatura, ich otrzymywanie i własności. Występowanie w przyrodzie i własności biologiczne pierwiastków, związków nieorganicznych i organicznych.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 1:3.
2. Fizyka
Wybrane działy fizyki, przygotowanie do zajęć z analizy instrumentalnej, towaroznawstwa spożywczego i przemysłowego. Mechanika cieczy. Gęstość cieczy i ciężar właściwy cieczy. Ciśnienie hydrostatyczne. Przepływ cieczy doskonałej. Prawo Bernoulliego. Pomiary ciśnienia i prędkości płynących cieczy. Ciecze rzeczywiste. Lepkość cieczy. Przepływ cieczy rzeczywistej. Przepływ burzliwy. Napięcie powierzchniowe metody wyznaczania, wpływ detergentów. Ciepło. Pierwsza i druga zasada termodynamiki. Ciepło spalania i wartość opałowa paliw. Bilans cieplny. Kalorymetr Junkersa. Optyka. Elementy optyki geometrycznej. Prawa odbicia i załamania światła. Refraktometr Abbego. Oddziaływanie światła z materią. Absorpcja światła. Elementy optyki falowej. Polaryzacja światła. Substancje czynne. Polarymetry.
3. Analiza instrumentalna
Podział metod instrumentalnych. Metody optyczne, elementy aparatury optycznej. Mikroskopia. Budowa mikroskopu. Metody badań mikroskopowych. Refraktometria. Zjawisko załamania i odbicia światła, kąt graniczny. Metody pomiarów refraktometrycznych. Badanie dyspersji. Polarymetria. Światło spolaryzowane, anizotropia materii, skręcanie światła spolaryzowanego. Absorpcjometria. Prawa absorpcji. Budowa absorpcjometrów. Metody pomiarów ilościowych. Spektrofotometria UV-VIS. Wzbudzenie elektronowe. Widma UV-VIS, ich struktura i interpretacja. Spektrofotometria IR. Rotacje i oscylacje, rodzaje drgań oscylacyjnych, interpretacja widm w podczerwieni. Pomiary w Nujolu, w pastylkach KBR i techniką ATR. Fluorymetria. Zjawisko fluorescencji, specyficzność fluorymetrii w porównaniu z absorpcjometrią. Widma emisyjne i wzbudzeniowe, pomiary synchroniczne. Nefelometria i turbidymetria. Rozpraszanie światła na cząsteczkach dużych i małych. Fotometria płomieniowa i absorpcja atomowa. Wzbudzanie atomów i ich emisje. Metody badania obecności i stężenia pierwiastków w produktach. Fotometria ciała stałego i kolorymetria. Teoria barwy i metody jej pomiaru. Kolorymetria trójchromatyczna i obiektywny pomiar barwy w systemie XYZ i Lab.
Metody elektrochemiczne: Potencjometria. Pehametria i jonometria. Konduktometria. Teoria i metody badań. Metody chromatograficzne. Rodzaje chromatografii i techniki chromatograficzne. Zastosowania metod instrumentalnych.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 1:1.
4. Biochemia i mikrobiologia
Komórkowa struktura organizmów. Cukrowce, tłuszczowce, aminokwasy i białka, witaminy, enzymy, struktura, własności, metody badań. Procesy metaboliczne - glikoza, cykl kwasów trójkarboksylowych oraz utlenianie biologiczne. Reakcje enzymatyczne, aktywność enzymów. Enzymatyczne procesy rozkładu cukrów, tłuszczów i białek. Znaczenie enzymów w technologii rolno-spożywczej. Stosowanie preparatów enzymatycznych w technologii i analityce.
Drobnoustroje bytujące w żywności. Bakterie: morfologia, budowa, funkcje, procesy metaboliczne. Charakterystyka wybranych rodzajów bakterii. Bakteryjne zatrucia pokarmowe. Grzyby i pleśnie. Drobnoustroje pożyteczne i szkodliwe w przetwórstwie i produktach spożywczych. Ochrona żywności i produktów przemysłowych (głównie pochodzenia organicznego) przed mikrobiologicznymi procesami psucia.
5. Ekotechnologie
Pojęcie czystej produkcji i technologie ekologicznie czyste. Bezpieczeństwo ekologiczne procesów technologicznych. Modelowanie aparatów i procesów technologicznych. Problemy powiększania skali procesu technologicznego. Bilanse materiałowe i energetyczne procesów technologicznych. Konwencjonalne i niekonwencjonalne metody pozyskiwania energii. Składowanie odpadów produkcyjnych, gospodarczych i paleniskowych. Zagadnienia powtórnego wykorzystania surowców. Ochrona powietrza atmosferycznego, wód i gleb. Ochrona środowiska przed hałasem, wibracjami, działaniem pola elektrycznego i magnetycznego. Opłacalność technologii ekologicznych. Regulacje prawne dotyczące ekoprodukcji.
6. Towaroznawstwo
Towaroznawstwo artykułów spożywczych.
Podstawowe składniki chemiczne produktów spożywczych: budowa, właściwości, przemiany. Surowce, technologie, produkty przetwórstwa płodów pochodzenia roślinnego. Zboża i przetwory zbożowe: odmiany, budowa i skład chemiczny ziarna, właściwości masy zbożowej, technologia przetwórstwa, przechowalnictwo, transport zbóż i przetworów. Owoce i warzywa: odmiany, budowa i skład chemiczny, wartość odżywcza, technologia przetwórstwa i utrwalania, przemiany biochemiczne i dojrzewanie. Cukier, miód i wyroby cukiernicze, surowce, technologie i wyroby przemysłu fermentacyjnego. Tłuszcze roślinne, budowa chemiczna, własności i technologie produkcji.
Rasy i odmiany zwierząt rzeźnych i drobiu, technologia uboju i przetwórstwa mięsa i przetworów mięsnych. Budowa, skład chemiczny i procesy biochemiczne dojrzewania i psucia się mięsa. Metody utrwalania mięsa i przetworów. Ryby morskie i słodkowodne, skład chemiczny, przetwórstwo i utrwalanie przetworów. Mleko i przetwory, skład chemiczny i wartość odżywcza, technologia przetwarzania i utrwalania produktów mleczarskich.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 2:3.
Towaroznawstwo artykułów przemysłowych.
Metale żelazne, podstawowe surowce. Metody produkcji i obróbki cieplnej stali. Korozja. Charakterystyka półfabrykatów i wyrobów gotowych. Metale nieżelazne i ich stopy, właściwości. Klasyfikacja wyrobów metalowych. Nieorganiczne i organiczne nawozy sztuczne oraz środki ochrony roślin i ich stosowanie.
Materiały budowlane konstrukcyjne i spoiwa, materiały ceramiczne i szklane. Trendy rozwojowe, klasyfikacja. Źródła energii, materiały opałowe, pędne i smary.
Drewno, materiały drewnopodobne oraz wyroby celulozowo-papiernicze. Charakterystyka ważniejszych wyrobów i klasyfikacja. Materiały włókiennicze i skórzane. Klasyfikacja surowców, półwyrobów oraz wyrobów gotowych.
Tworzywa sztuczne, guma, farby, lakiery i emalie. Klasyfikacja. Charakterystyka ważniejszych wyrobów. Artykuły chemii gospodarczej. Charakterystyka środków piorących i czyszczących.
Kształtowanie i zasady oceny jakości. Aspekty ochrony środowiska. Ekologiczne problemy związane z recyklingiem, zwłaszcza tworzyw sztucznych.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 2:3.
7. Opakowalnictwo i przechowalnictwo
Znaczenie gospodarcze opakowań i ich funkcje. Podstawowe rodzaje opakowań.
Normalizacja i systemy wymiarowe opakowań. Gospodarka opakowaniami, tendencje rozwojowe produkcji opakowań. Automatyczna identyfikacja wyrobów za pomocą kodów kreskowych, znakowanie opakowań.
Rodzaje magazynów - ich funkcje i wyposażenie. Technika i technologia przechowywania wyrobów. Urządzenia do pomiaru i regulacji warunków klimatycznych w magazynach. Czynniki wpływające na jakość przechowywanych produktów. Przykłady przechowywania wybranych grup towarowych.
8. Zarządzanie jakością (zarządzanie przez jakość)
Rynek a jakość. Zarządzanie jakością (system wewnętrzny) i zapewnienie jakości (system zewnętrzny). Guru jakości: Deming, Crosby, Juran, Feigeubaum. Normy serii ISO-PN 9000 i ISO 14000. System jakości, struktura, dokumentacja. Wdrażanie systemu audyt. Księga jakości, procedury i instrukcje. Certyfikacja wyrobów. Prawodawstwo polskie i Unii Europejskiej. Znak CE i klucza europejskiego. Nagrody jakości. TQM (Total Ouality Managemant). Zintegrowane Systemy Zarządzania Jakością.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 2:1.
9. Statystyczna kontrola procesów
Pojęcie procesu i jego składowych. Przebieg procesu metody rejestracji i zbierania danych. Kontrola - prewencja. Zmienne ciągłe i atrybuty, rozkłady prawdopodobieństwa. Histogramy, miary dokładności i precyzji. Karty kontrolne. Karty pomiarów indywidualnych i karty kroczące. Karty Kusum. Analiza Pareto, metoda Ishikawy, metoda FMEA. Zdatność procesów i maszyn. Normy statystyczne. Planowanie i analiza wyników eksperymentów metodami komputerowymi.
Zaleca się zachowanie proporcji wykładów do ćwiczeń jak 1:1.
VII.
ZALECENIA
ZALECENIA
1) w praktyce zawodowej
2) w grupie przedmiotów specjalizacyjnych i specjalnościowych ustalanych przez uczelnie.
Przebieg praktyki oraz sposób ujęcia przedmiotów specjalizacyjnych i specjalnościowych powinien być uzależniony od specyfiki uczelni i określonego przez nią profilu absolwenta dla danych studiów licencjackich.