Ograniczenie zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2012 roku.

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2012.5.56

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 marca 2012 r.

ZARZĄDZENIE Nr 27

DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH

z dnia 28 marca 2012 r.

w sprawie ograniczania zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2012 roku

ZO-7200-9/2012

Na podstawie art. 33 ust. 1 i ust. 3 pkt 1a i 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity z 2011 r., Dz.U. Nr 12, poz. 59) i § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 r. oraz § 10 Regulaminu organizacyjnego Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 61 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 31 sierpnia 2009 r. zarządzam, co następuje:

§ 1. Zobowiązuję kierowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych do szczegółowego zapoznania się i wykorzystywania w bieżącej działalności materiałów prognostycznych opracowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa (IBL), określających występowanie i ograniczanie czynników szkodotwórczych w lasach (w szczególności owadów i grzybów patogenicznych) w 2011 roku i prognozę ich wystąpienia w 2012 roku, których streszczenie zawiera załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia.

§  2.

1. Powołuję Zespoły Zadaniowe, zwane dalej Terenowymi Stacjami Ochrony Lasu (TSOL).

2. Skład osobowy i lokalizację TSOL oraz Punktów Obserwacyjnych, zwanych dalej PO, w 2012 roku zawiera załącznik nr 2 do zarządzenia.

3. TSOL są zobowiązane do bieżącego dokonywania oceny rozwoju populacji szkodliwych owadów i innych czynników szkodo twórczych, z uwzględnieniem zapisów "Instrukcji ochrony lasu", "Instrukcji działania Zespołów Ochrony Lasu", oraz przekazywania tych ocen właściwemu nadleśniczemu, który podejmuje decyzje o zabiegach ratowniczych.

4. Termin rozpoczęcia i zakończenia pracy TSOL uzależniony jest od biologii monitorowanych szkodników owadzich.

5. Do kompetencji i obowiązków kierowników TSOL należy organizowanie i koordynowanie pracy TSOL, opracowywanie ocen i przekazywanie ich właściwemu nadleśniczemu oraz sporządzenie sprawozdania końcowego z działalności TSOL w terminie jednego miesiąca od zakończenia pracy.

6. Zalecenia w zakresie postępowania z owadami liściożernymi w 2012 roku określa załącznik nr 3 do zarządzenia.

§ 3. Zobowiązuję:

1. Dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) do bieżącego monitorowania zagrożeń ze strony czynników biotycznych, ustalania ich sprawców i podejmowania skutecznych działań profilaktycznych oraz ratowniczych w celu niedopuszczenia do istotnych szkód w lasach.

2. Kierowników Zespołów Ochrony Lasu (ZOL) do świadczenia stałej pomocy dyrektorom RDLP i nadleśniczym w rozpoznawaniu i ograniczaniu zagrożeń oraz do bieżącego informowania Wydziału Ochrony Lasu w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych (DGLP) o sytuacji.

3. Nadleśniczych do zorganizowania niezbędnej służby ochrony lasu zwalczającej zagrożenia, którą należy wspierać w miarę potrzeby odpowiednią pomocą ze strony RDLP i ZOL, a w szczególnych przypadkach także DGLP i IBL.

§  4.

1. Zobowiązuję Wydział Ochrony Lasu w DGLP i Zakład Produkcyjno Usługowo Handlowy Lasów Państwowych w Olsztynie do realizacji zadań w przedmiocie centralnych zakupów i dystrybucji następujących środków ochrony roślin: Foray 76 B SC, Dimilin 480 SC i Mospilan 20 SP oraz dystrybucji środka ochrony roślin Rimon 100 EC na potrzeby poszczególnych RDLP.

2. Zakup pozostałych środków ochrony roślin: insektycydów, rodentycydów, fungicydów i innych preparatów dopuszczonych do stosowania w lasach i niezbędnych do prowadzenia gospodarki leśnej zapewnią nadleśnictwa w uzgodnieniu z RDLP, ZOL lub IBL.

3. Przy zakupach, o których mowa w ust. 2, należy kierować się listą pestycydów dopuszczonych do stosowania w 2012 roku, opracowaną przez IBL w broszurze pt. "Środki ochrony roślin oraz produkty do rozkładu pni drzew leśnych zalecane do stosowania w leśnictwie w roku 2012" (IBL, 2011), zamieszczoną również na stronie internetowej i intranetowej LP.

4. Wykonawców usług lotniczych i warunki korzystania z usług lotniczych w 2012 roku określają odpowiednie umowy zawarte przez DGLP i RDLP.

5. Ze względu na możliwość uzyskania pełnej dokumentacji wykonanych zabiegów agrolotniczych i ograniczenia powierzchni zabiegów tylko do niezbędnego minimum oraz na wymierne oszczędności ekonomiczne i organizacyjne, przyjmuje się zasadę obligatoryjnego stosowania systemów GPS AGRO przy wykonywaniu w Lasach Państwowych wszelkich zabiegów agrolotniczych. W uzasadnionych przypadkach, po konsultacji z Wydziałem Ochrony Lasu w DGLP, dopuszcza się wykonywanie zabiegów agrolotniczych bez wykorzystania systemu GPS AGRO przy zastosowaniu innych systemów naprowadzania zapewniających wysoką dokładność oprysków.

6. W roku 2012 obowiązuje zasada pokrywania z funduszu leśnego kosztów akcji ograniczania populacji szkodników liściożernych techniką lotniczą (wszystkie zabiegi) i naziemną (tylko w wypadku ograniczania populacji chrabąszczowatych, w tym zbiór ręczny) w ramach kwot określonych w planie finansowo-gospodarczym PGL Lasy Państwowe. Rozliczenie finansowe należy przekazać do DGLP po całkowitym zakończeniu ww. akcji.

§  5.

1. Wszelkie działania związane z ograniczaniem liczebności szkodliwych owadów i skutków aktywności grzybów powodujących szkody w lasach powinny być prowadzone w sposób jak najmniej zakłócający funkcjonowanie ekosystemów na obszarach objętych zabiegami i muszą być zgodne z zaleceniami umieszczonymi na etykiecie stosowanego środka ochrony roślin.

2. Zaleca się upowszechnianie, w miarę możliwości, biologicznych, mechanicznych i agrotechnicznych (hylotechnicznych) metod ograniczania liczebności szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych czynników szkodotwórczych. W przypadkach największego zagrożenia lasu dopuszczalne jest łączenie powyższych metod z metodą chemiczną, polegającą na wykorzystaniu środków ochrony roślin zarejestrowanych dla leśnictwa.

3. Wyznaczając drzewostany do zabiegów ograniczania szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych czynników szkodotwórczych na obszarach Natura 2000, należy zwracać szczególną uwagę na przedmioty ochrony w tych obszarach.

4. Wszystkie czynności związane z ochroną lasu w 2012 roku powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

§ 6. Nadleśniczowie nadleśnictw, na terenie których prowadzone będą zabiegi ograniczające zagrożenia lasów ze strony czynników szkodotwórczych, odpowiadają za techniczne i organizacyjne warunki prawidłowego przeprowadzenia zabiegów. Działania te powinny uwzględniać w szczególności:

1. Wyegzekwowanie od wykonawców usług lotniczych spełnienia warunków technicznych zawartych w umowach oraz zapewnienie realizacji obowiązków wynikających z tych umów dla jednostek Lasów Państwowych.

2. Przekazanie do DGLP (za pośrednictwem RDLP) danych dotyczących obszarów leśnych przewidywanych do zabiegów lotniczych w 2012 roku - współrzędnych geograficznych lotnisk i pól zabiegowych - w celu uzyskania zgody Urzędu Lotnictwa Cywilnego na loty agrolotnicze.

3. Przeszkolenie pracowników jednostek LP kierowanych do udziału w akcjach ratowniczych w zakresie stosowanych metod i środków ochrony roślin oraz wymogów wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Zabezpieczenie odbioru ilościowego i jakościowego środków ochrony roślin, dostarczanych na potrzeby ograniczania liczebności szkodliwych owadów oraz dopilnowanie prawidłowej ich dystrybucji.

5. Zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych, niezbędnego wyposażenia i udzielanie wszechstronnej pomocy w organizacji i funkcjonowaniu TSOL.

6. Nadzór nad przebiegiem przygotowań do zabiegów ratowniczych oraz bieżącą kontrolę realizacji zadań ochronnych.

7. Składanie drogą elektroniczną za pośrednictwem RDLP do DGLP cotygodniowych meldunków (w czwartki) o zaawansowaniu realizacji zabiegów ratowniczych w lasach, według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do zarządzenia.

8. Opracowanie sprawozdania końcowego z przebiegu zabiegów ratowniczych w 2012 roku. RDLP przekazują zbiorcze sprawozdanie do DGLP po całkowitym zakończeniu akcji zwalczania.

§ 7. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WYSTĘPOWANIE I OGRANICZANIE

czynników szkodotwórczych w lasach w 2011 roku oraz prognoza ich występowania w 2012 roku

Występowanie i zwalczanie szkodliwych owadów leśnych w 2011 roku

W roku 2011 w porównaniu z 2010 r. zagrożenie drzewostanów przez szkodniki owadzie uległo zwiększeniu o ok. 180%.

Na podstawie analizy danych dotyczących zabiegów ochronnych przeciwko szkodnikom leśnym i występowania chorób infekcyjnych można stwierdzić, że:

1. W 2011 r. zwalczano w Polsce ok. 50 gatunków szkodników leśnych na łącznej powierzchni 128 156 ha, czyli dziewięciokrotnie większej niż rok wcześniej.

2. W drzewostanach sosnowych zabiegi chemicznego zwalczania przeciwko szkodnikom liściożernym przeprowadzono na powierzchni 70 647 ha. Na największych powierzchniach zwalczano boreczniki - 55 377 ha, brudnicę mniszkę - 8643 ha i barczatkę sosnówkę - 4916 ha.

3. Ogólna powierzchnia upraw i młodników sosnowych objętych zabiegami ograniczania liczebności populacji szkodliwych owadów wyniosła 11 515 ha, w tym szeliniaki zwalczane były na powierzchni 6039 ha, smolik znaczony na 4576 ha i smolik drągowinowiec na 634 ha.

4. Szkodniki liściożerne drzewostanów liściastych objęto zabiegami ochronnymi na powierzchni 45 269 ha, o ok. 43 tys. ha większej niż w roku poprzednim. Owady doskonałe chrabąszczy zwalczano na 44 894 ha, zwójki dębowe na 205 ha, a pozostałe gatunki na 170 ha.

5. Łączna powierzchnia objęta zabiegami ratowniczymi przeciwko szkodnikom drzewostanów jodłowych, świerkowych i modrzewiowych wyniosła 486 ha i była prawie pięciokrotnie mniejsza niż w poprzednim roku.

6. W roku 2011 w obszarach górskich i podgórskich nie zanotowano szkód atmosferycznych o znacznych lub katastrofalnych rozmiarach. Występowanie owadów liściożernych, zwłaszcza związanych ze świerkiem, ma charakter lokalny i nie stanowi obecnie zagrożenia dla drzewostanów. Problemem ochronnym o największym znaczeniu w górach jest nadal zamieranie drzewostanów świerkowych i gradacyjne występowanie owadów kambiofagicznych - kornika drukarza i rytownika pospolitego. W sezonie wegetacyjnym 2011 r. doszło do dalszego wyraźnego zmniejszenia się dynamiki zamierania zasiedlonych przez nie świerków.

7. Zabiegi ratownicze w uprawach i szkółkach przeciwko szkodnikom korzeni drzew i krzewów leśnych przeprowadzono na łącznej powierzchni 239 ha.

8. Pozyskanie drewna w drzewostanach iglastych w ramach cięć sanitarnych od 1.10.2010 r. do 30.09.2011 r. wyniosło 4 323 312 m³, w tym 3 036 228 m³ (70,2%) stanowiły wywroty i złomy. Natomiast miąższość drewna liściastego pozyskanego w ramach cięć sanitarnych w porównywalnym okresie wyniosła 1 081 396 m³, w tym 791 381 m³ wywrotów i złomów, co stanowiło 73,2% ogółu.

Występowanie i zwalczanie patogenów grzybowych w 2011 roku

Powierzchnia występowania patogenów grzybowych w uprawach i drzewostanach w 2011 r. wyniosła 401 278 ha, łącznie zaś z chorobami siewek w szkółkach - 401 778 ha. W porównaniu z rokiem poprzednim jest to areał mniejszy o 17,1 tys. ha, czyli o 4,3%.

Wielkość szkód wyrządzanych przez patogeny grzybowe w szkółkach wzrosła (dwukrotnie) tylko w wypadku dwóch chorób: szarej pleśni oraz zamierania siewek, pozostałe choroby siewek wystąpiły w mniejszym nasileniu (o 1-90%). Dla niemal wszystkich chorób występujących łącznie w uprawach i drzewostanach nastąpił spadek wielkości powierzchni powodowanych przez nie szkód, zwłaszcza w wypadku skrętaka sosny, grzybów rdzawnikowych na igłach i liściach oraz zjawiska zamierania dębów (dwukrotnie). Natomiast w większym nasileniu wystąpiły osutki sosny (trzykrotny wzrost) oraz zjawisko zamierania pędów sosny, które objęło swoim zasięgiem powierzchnię 37-krotnie większą niż w 2010 r. (zagrożenie dotyczy tylko RDLP w Toruniu). Łączny areał występowania chorób korzeni uległ niewielkim zmianom i w wypadku huby korzeni zmalał o 4%, a opieńkowej zgnilizny korzeni o 3%. Powierzchnia występowania zjawiska zamierania drzewostanów liściastych, chorób kłód i strzał oraz obwaru sosny zmniejszyła się w różnym stopniu (o 3-20%).

Prognoza zagrożenia drzewostanów przez szkodniki owadzie w 2012 roku

W roku 2012 zagrożenie drzewostanów przez szkodliwe owady ulegnie zwiększeniu ponadtrzykrotnemu wobec zagrożenia z roku poprzedniego i będzie przedstawiać się następująco:

1. Przewiduje się zagrożenie drzewostanów przez ważniejsze szkodliwe owady na powierzchni ponad 300 tys. ha, w tym przez foliofagi sosny na ok. 264 tys. ha (co stanowi 10-krotny wzrost powierzchni zagrożonej w stosunku do 2011 roku). Foliofagi jodły, świerka i modrzewia mogą zagrozić drzewostanom na ok. 3 tys. ha, a pozostałe szkodniki na ok. 40 tys. ha.

2. Zagrożenie drzewostanów przez brudnicę mniszkę przewiduje się na terenie 15 RDLP na powierzchni 109 942 ha. Zagrożenie w stopniu słabym wystąpi na powierzchni 75 233 ha, średnim - na 22 232 ha i w silnym - na 12 477 ha. Najwięcej drzewostanów zagrożonych znajduje się na terenie RDLP w Toruniu (33 550 ha). Występowanie w stopniu ostrzegawczym odnotowano we wszystkich RDLP na łącznej powierzchni 168 101 ha, w tym w RDLP w Pile na ok. 61 500 ha.

3. Prognoza występowania boreczników sosnowych wskazuje, że będą one stanowiły zagrożenie w 15 RDLP na łącznej powierzchni 59 823 ha. Największe powierzchnie zagrożonych drzewostanów wystąpią w RDLP w Toruniu (30 850 ha). Drzewostany zagrożone w stopniu słabym zajmą powierzchnię 40 375 ha, w stopniu średnim - 9912 ha i silnym - 9536 ha. Obszar drzewostanów zagrożonych w stopniu ostrzegawczym wyniesie 35 037 ha i obejmie 105 nadleśnictw znajdujących się na terenie 15 RDLP.

4. Barczatka sosnówka wystąpi w 6 RDLP na powierzchni 29 563 ha. Największe zagrożenie przewiduje się w RDLP w Zielonej Górze (25 400 ha). Drzewostany zagrożone w stopniu słabym zajmować będą powierzchnię 13 268 ha, w stopniu średnim - 9427 ha, a w stopniu silnym - 6868 ha. Występowanie w stopniu ostrzegawczym spodziewane jest w 48 nadleśnictwach (7 RDLP) na łącznej powierzchni 24 594 ha.

5. Pojaw osnui gwiaździstej spodziewany jest na powierzchni 5138 ha. Największa powierzchnia drzewostanów zagrożonych wystąpi w RDLP w Poznaniu (1875 ha). Powierzchnia drzewostanów zagrożonych w stopniu słabym obejmie obszar 1351 ha, w stopniu średnim - 1476 ha i silnym - 2311 ha. Zagrożenie na poziomie ostrzegawczym odnotowano w 24 nadleśnictwach (8 RDLP) na powierzchni 1331 ha.

6. Zagrożenie drzewostanów przez poprocha cetyniaka przewidywane jest na powierzchni 26 547 ha na terenie 12 RDLP w 69 nadleśnictwach. Zagrożenie w stopniu słabym dotyczyć będzie powierzchni 18 917 ha, w stopniu średnim - 5282 ha, a w stopniu silnym - 2348 ha. W stopniu ostrzegawczym szkodnik wystąpi na 21 249 ha w 92 nadleśnictwach.

7. Zagrożenie powodowane przez strzygonię choinówkę przewidywane jest w 129 nadleśnictwach na powierzchni 33 151 ha, w tym w stopniu słabym - 27 010 ha, w stopniu średnim - 5741 ha, a w stopniu silnym - 400 ha. Strzygonia choinówka w stopniu ostrzegawczym wystąpi na powierzchni 59 497 ha w 193 nadleśnictwach.

8. Spośród szkodników liściożernych drzewostanów świerkowych, modrzewiowych i jodłowych przewiduje się zagrożenie ze strony: miechuna świerkowego na ok. 500 ha, krobika modrzewiowca na ok. 1000 ha, zwójek jodłowych na 380 ha, zasnuj świerkowych na ok. 50 ha w stopniu słabym i 363 ha w stopniu ostrzegawczym, zawodnicy świerkowej na 368 ha - głównie w stopniu ostrzegawczym.

9. Powierzchnia drzewostanów liściastych zagrożona wzmożonym występowaniem zwójek dębowych i miernikowców wyniesie ok. 10 000 ha, a chrabąszczy (imagines) - ok. 15 000 ha.

10. Szkodniki korzeni drzew i krzewów, głównie pędraki chrabąszcza majowego i kasztanowca oraz guniaka czerwczyka, będą zagrażać szkółkom i uprawom leśnym w 245 nadleśnictwach na łącznej powierzchni 953 ha.

11. Zagrożenie upraw, młodników i drągowin iglastych przez owady, w stopniu wymagającym zabiegów ochronnych, nie powinno przekroczyć 15 000 ha. Powierzchnia upraw zagrożonych przez szeliniaka wyniesie ok. 6000 ha.

Prognoza zagrożenia drzewostanów przez grzybowe choroby infekcyjne w 2012 roku

1. Przewiduje się, że osutka sosny może rozwinąć się na powierzchni ok. 5000 ha.

2. Zagrożenie upraw dębowych ze strony mączniaka dębu zmniejszało się systematycznie w ciągu ostatnich 3 lat, w bieżącym roku patogen może objąć swym zasięgiem obszar ok. 7000 ha upraw.

3. Łączna powierzchnia występowania patogenów korzeni utrzymuje się od wielu lat na poziomie 200-300 tys. ha. Przewiduje się, że symptomy obecności patogenów korzeni będą rejestrowane w drzewostanach starszych klas wieku na łącznej powierzchni ok. 160 000 ha.

4. W wypadku wieloczynnikowego zjawiska, jakim jest zamieranie dębów (notowane od początku lat 80.), można prognozować możliwość wystąpienia objawów zamierania drzew na powierzchni ok. 16 000 ha.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

SKŁAD OSOBOWY I LOKALIZACJA

Terenowych Stacji Ochrony Lasu (TSOL) oraz Punktów Obserwacyjnych (PO) w 2012 roku

1. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku - TSOL dla RDLP w Zielonej Górze.

Siedziba TSOL - Nadleśnictwo Bytnica.

Skład osobowy:

- Małgorzata Stachowiak - ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- Robert Zander - ZOL w Łopuchówku,

- Ewa Kujawa - ZOL w Łopuchówku,

- Marta Wiler - RDLP w Zielonej Górze,

- Piotr Nietopiel - RDLP w Zielonej Górze.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Bytnica, Cybinka,

Krosno, Krzystkowice, Sława Śląska.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Bytnica, Babimost,

Zielona Góra.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Wymiarki.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Wymiarki.

2. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku - TSOL dla RDLP w Poznaniu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Łopuchówku.

Skład osobowy:

- Małgorzata Stachowiak - ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- Mirosław Maciąg - ZOL w Łopuchówku,

- Ewa Kujawa - ZOL w Łopuchówku,

- Marlena Kowalkowaka - RDLP w Poznaniu,

- Marian Załóg - RDLP w Poznaniu.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Grodziec i Sieraków.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Grodziec i Sieraków.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Przedborów.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Antonin.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Kalisz.

3. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP w Toruniu.

Siedziba TSOL - Nadleśnictwo Cierpiszewo.

Skład osobowy:

- Piotr Fleischer - ZOL w Gdańsku - kierownik TSOL,

- Izabela Waszak - ZOL w Gdańsku,

- Jadwiga Gostyńska - ZOL w Gdańsku.

Boreczniki - PO w nadleśnictwach: Bydgoszcz, Różanna i Włocławek.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwie Przymuszewo.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Gniewkowo, Rytel i Szubin.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Golub-Dobrzyń i Trzebciny.

Chrabąszcz kasztanowiec - PO w Nadleśnictwie Trzebciny.

Chrabąszcz majowy - PO w Nadleśnictwie Gołąbki.

Zespół szkodników wtórnych świerka - PO w Nadleśnictwie Trzebciny.

4. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP w Gdańsku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Gdańsku.

Skład osobowy:

- Piotr Gawęda - ZOL w Gdańsku - kierownik TSOL,

- Izabela Waszak - ZOL w Gdańsku,

- Jadwiga Gostyńska - ZOL w Gdańsku.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwie Kaliska.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Kościerzyna i Lipusz.

Zespół szkodników wtórnych świerka - PO w nadleśnictwach: Kartuzy, Lubichowo, Wejherowo.

5. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP w Krakowie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie.

Skład osobowy:

- Jarosław Plata - ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- Alfred Król - ZOL w Krakowie,

- Marek Kozioł - ZOL w Krakowie,

- Agnieszka Bielawska - ZOL w Krakowie,

- Jan Widełka - RDLP w Krakowie.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Dąbrowa Tarnowska, Dębica, Niepołomice.

6. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP w Krośnie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie.

Skład osobowy:

- Alfred Król - ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- Marek Kozioł - ZOL w Krakowie,

- Jarosław Plata - ZOL w Krakowie,

- Agnieszka Bielawska - ZOL w Krakowie,

- Piotr Brewczyński - RDLP w Krośnie,

- Tomasz Najbar - RDLP w Krośnie.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Głogów Małopolski.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Tuszyma.

7. Zespół Ochrony Lasu w Łodzi - TSOL dla RDLP w Łodzi.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Łodzi.

Skład osobowy:

- Małgorzata Olczyk - ZOL w Łodzi - kierownik TSOL,

- Andrzej Kulesza - ZOL w Łodzi.

8. Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Kolumna, Grotniki, Łąck, Piotrków, Złoczew.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Płock.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwie Płock.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Gostynin, Grotniki, Skierniewice.

Zespół Ochrony Lasu w Łodzi - TSOL dla RDLP w Warszawie.

Siedziba TSOL - Nadleśnictwo Łochów.

Skład osobowy:

- Andrzej Kulesza - ZOL w Łodzi - kierownik TSOL.

- Cezary Kieszek - ZOL w Łodzi,

- Andrzej Rodziewicz - ZOL w Łodzi.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Pułtusk.

Boreczniki - PO w nadleśnictwach: Pułtusk i Celestynów.

Wydzielanie się posuszu w drzewostanach w wyniku podtopienia - PO w nadleśnictwach: Chojnów, Drewnica, Pułtusk, Łochów, Sokołów, Siedlce i Jabłonna.

9. Zespół Ochrony Lasu w Olsztynie - TSOL dla RDLP w Olsztynie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Olsztynie.

Skład osobowy:

- Janusz Szwałkiewicz - ZOL w Olsztynie - kierownik TSOL,

- Wojciech Chmielewski - ZOL w Olsztynie,

- Rafał Zagroba - ZOL w Olsztynie,

- Grażyna Jędryczko - ZOL w Olsztynie.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Myszyniec i Szczytno.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwie Korpele.

10. Zespół Ochrony Lasu w Olsztynie - TSOL dla RDLP w Białymstoku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Olsztynie.

Skład osobowy:

- Janusz Szwałkiewicz - ZOL w Olsztynie - kierownik TSOL,

- Wojciech Chmielewski - ZOL w Olsztynie,

- Rafał Zagroba - ZOL w Olsztynie,

- Grażyna Jędryczko - ZOL w Olsztynie.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Nowogród i Pisz.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Nowogród.

11. Zespół Ochrony Lasu w Opolu - TSOL dla RDLP w Katowicach.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Opolu.

Skład osobowy:

- Grzegorz Guzik - ZOL w Opolu - kierownik TSOL,

- Andrzej Radzik - ZOL w Opolu,

- Dariusz Hutka - ZOL w Opolu,

- Mirosław Nowak - RDLP w Katowicach,

- Wiesław Szczepański - RDLP w Katowicach.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Lubliniec.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Zawadzkie.

12. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSOL dla RDLP w Radomiu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Radomiu.

Skład osobowy:

- Łukasz Brodziak - ZOL w Radomiu - kierownik TSOL,

- Piotr Lasota - ZOL w Radomiu,

- Wojciech Krawczyk - ZOL w Radomiu,

- Hanna Michalewska - ZOL w Radomiu,

- Andrzej Matysiak - RDLP w Radomiu.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Dobieszyn, Kozienice, Włoszczowa.

Poproch cetyniak - PO w nadleśnictwach: Barycz i Stąporków.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Ostrowiec Św.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Barycz, Łagów, Przysucha, Ruda Maleniecka, Staszów, Stąporków.

Osnujka modrzewiowa - PO w nadleśnictwach: Skarżysko i Barycz.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Jędrzejów, Kielce, Kozienice.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Grójec, Suchedniów, Zwoleń.

Zwójki jodłowe - PO w Nadleśnictwie Łagów.

Opaślik sosnowy - PO w Nadleśnictwie Dobieszyn.

13. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSOL dla RDLP w Lublinie.

Siedziba TSOL - pracownia ZOL w Lublinie, w gmachu BULiGL.

Skład osobowy:

- Marek Kamola - ZOL w Radomiu - kierownik TSOL,

- Łukasz Brodziak - ZOL w Radomiu,

- Hanna Michalewska - ZOL w Radomiu,

- Sławomir Michalewski - ZOL w Radomiu,

- Dariusz Piasecki - RDLP w Lublinie.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Chotyłów, Nowa Dęba, Puławy, Sobibór.

Poproch cetyniak - PO w nadleśnictwach: Nowa Dęba, Puławy, Rozwadów, Rudnik.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Nowa Dęba, Rozwadów, Gościeradów.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Biała Podlaska, Krasnystaw, Puławy.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Nowa Dęba, Józefów, Janów Lubelski, Rozwadów, Rudnik, Puławy.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Gościeradów, Puławy, Rudnik, Sobibór.

Chrabąszcze (imago) - PO w nadleśnictwach: Biała Podlaska, Radzyń Podlaski.

14, Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Pile.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Nadleśnictwie Szczecinek.

Skład osobowy:

- Stanisław Ciesielski - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Jadwiga Partyka - ZOL w Szczecinku,

- Stefan Perz - ZOL w Szczecinku,

- Teresa Błaszczyk - RDLP w Pile.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Człopa, Jastrowie, Krucz, Krzyż, Płytnica, Podanin, Potrzebowice, Sarbia, Tuczno, Wałcz, Wronki i Zdrojowa Góra.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Jastrowie, Płytnica i Wronki.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Płytnica.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Krucz, Krzyż, Płytnica, Potrzebowice i Wronki. Piędzik przedzimek - PO w Nadleśnictwie Złotów.

15. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Szczecinie.

Siedziba TSOL - Nadleśnictwo Międzychód.

Skład osobowy:

- Mirosław Gracjasz - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Stefan Perz - ZOL w Szczecinku,

- Józef Nizio - RDLP w Szczecinie,

- Mieczysław Zachaś - RDLP w Szczecinie.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Drawno i Karwin.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Drawno, Karwin i Międzychód.

Szkodniki wtórne drzew iglastych - PO w nadleśnictwach: Bolewice, Resko, Skwierzyna.

Szkodniki szyszek i nasion plantacji modrzewiowych - PO w nadleśnictwach: Głusko, Bierzwnik, Nowogard i Sulęcin.

16. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Szczecinku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Nadleśnictwie Szczecinek.

Skład osobowy:

- Mirosław Matusiak - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Rafał Perz - ZOL w Szczecinku,

- Stefan Perz - ZOL w Szczecinku,

- Grzegorz Herbaczewski - RDLP w Szczecinku,

- Gerard Bartknecht - RDLP w Szczecinku.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Borne Sulinowo, Czarne, Człuchów, Niedźwiady i Osusznica.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Człuchów i Osusznica.

Poproch cetyniak - PO w nadleśnictwach: Bytów, Osusznica, Szczecinek, Trzebielino.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Człuchów, Szczecinek, Trzebielino.

Szkodniki wtórne drzew iglastych - PO w nadleśnictwach: Leśny Dwór, Miastko, Świdwin.

Szkodniki nasion i szyszek plantacji modrzewiowych - PO w Nadleśnictwie Warcino.

17. Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu - TSOL dla RDLP we Wrocławiu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL we Wrocławiu.

Skład osobowy:

- Jarosław Góral - ZOL we Wrocławiu - kierownik TSOL,

- Katarzyna Nowik - ZOL we Wrocławiu,

- Katarzyna Skałecka - ZOL we Wrocławiu,

- Marcin Kałuża - ZOL we Wrocławiu,

- Wojciech Mazur - RDLP we Wrocławiu,

- Tadeusz Włodarczyk - RDLP we Wrocławiu.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Chocianów, Przemków, Ruszów.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwie Złotoryja.

Boreczniki - PO w nadleśnictwach: Oborniki Śląskie, Pieńsk.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Chocianów, Pieńsk, Przemków, Ruszów, Świeradów.

Zasnuje świerkowe - PO w nadleśnictwach: Jugów, Międzylesie, Szklarska Poręba, Świeradów, Świdnica.

Zwójki dębowe, miernikowce - PO w nadleśnictwach: Henryków, Milicz, Oborniki Śląskie, Oleśnica Śląska, Oława, Wołów, Złotoryja, Żmigród.

Kuprówka rudnica - PO w Nadleśnictwie Żmigród.

Chrabąszcze majowy i kasztanowiec - PO w nadleśnictwach: Lubin, Oborniki Śląskie, Oleśnica Śląska.

Szkodniki wtórne świerka - PO w nadleśnictwach: Jugów, Kamienna Góra, Milicz, Lądek Zdrój, Oborniki Śląskie, Szklarska Poręba, Śnieżka, Świdnica, Wałbrzych, Żmigród.

Szkodniki wtórne sosny - PO w nadleśnictwach: Wołów, Legnica, Żmigród.

Szkodniki wtórne dębu - PO w nadleśnictwach: Wołów, Legnica, Miękinia, Żmigród.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

ZALECENIA W ZAKRESIE POSTĘPOWANIA

ze szkodliwymi owadami liściożernymi w 2012 r.

Podstawą decyzji o zabiegu ograniczania populacji szkodliwych foliofagów występujących w formie gradacji jest zagrożenie trwałości drzewostanu. Każdorazowo przy podejmowaniu decyzji o zabiegach ochronnych konieczna jest analiza ekologiczna i ekonomiczna. Gradacje foliofagów są sygnałem istniejących zaburzeń w ekosystemach leśnych. W bieżącym roku po głębokiej analizie skali zagrożenia lasów Polski przez ważniejsze szkodniki liściożerne, przedstawionej w prognozie na 2012 r., zaleca się następujące postępowanie:

1. W odniesieniu do brudnicy mniszki, boreczników, barczatki sosnówki i strzygoni choinówki zabiegi ograniczające liczebność ich populacji należy podejmować przy zagrożeniu silnym (+++), średnim (++) i słabym (+). Jeśli oddziały z drzewostanami zagrożonymi w stopniu ostrzegawczym znajdują się na granicy lub wewnątrz pola zabiegowego, należy je włączyć do powierzchni przeznaczonej do oprysku.

2. W pierwszej kolejności zabiegi ochronne należy stosować w drzewostanach:

- z defoliacją powyżej 60%, ponieważ tempo obumierania drzew zależy od stopnia uszkodzenia ich aparatu asymilacyjnego: im bardziej jest on uszkodzony, tym tempo obumierania jest szybsze;

- na dobrych siedliskach, ponieważ po żerach może nastąpić intensywne wydzielanie się posuszu;

- w wieku od 20 do 50 lat, gdyż przeżywalność młodszych drzewostanów jest mniejsza niż starszych;

- o dużym udziale drzew przygłuszonych oraz o podwyższonej liczebności populacji szkodników wtórnych.

3. Przy ustalaniu terminu chemicznego zabiegu ochronnego przeciwko foliofagom sosny należy na słabych siedliskach borowych planować opryski na późniejsze stadia rozwojowe gąsienic (L3 i starsze).

4. Wyższe dawki zalecanych preparatów należy stosować w wypadku zagrożenia silnego (+++) i średniego (++), uwzględniając również defoliację drzewostanów z lat ubiegłych i stopień ich osłabienia przez czynniki biotyczne i abiotyczne.

5. W drzewostanach zagrożonych przez boreczniki, w których w 2011 r. nie doszło do widocznych gołożerów, należy wstrzymać się z zabiegiem na I generację, a zastosować chemiczne zwalczanie na II generację, o ile zajdzie taka potrzeba.

6. W związku ze wzrostem zagrożenia w drzewostanach liściastych ze strony miernikowców i zwójek oraz owadów doskonałych chrabąszczy decyzję o konieczności ograniczania liczebności ich populacji podejmuje nadleśniczy w porozumieniu z RDLP i ZOL. W zabiegach ochronnych należy stosować środki ochrony roślin aktualnie zalecane w leśnictwie (http://www.lasy.gov.pl/dokumenty/gospodarka-lesna/ochrona_lasu/srodki-ochrony-roslin-2012/view).

7. W stosunku do osnui gwiaździstej, której gradacje mają charakter lokalny, decyzje o ograniczaniu jej liczebności w razie masowych pojawów należy podejmować indywidualnie, z uwzględnieniem aktualnych i lokalnych okoliczności, takich jak wiek drzewostanów, czas trwania gradacji i jej fazę, dotychczasowy ubytek masy igliwia w koronach, dynamikę liczebności populacji i inne.

8. W drzewostanach iglastych i liściastych zagrożonych przez foliofagi należy przez cały okres trwania gradacji utrzymywać niski poziom populacji szkodników wtórnych.

9. Opisane wyżej zalecenia mają charakter ogólny. Szczegółowa strategia postępowania powinna być dostosowana do lokalnych warunków z uwzględnieniem aspektów ekologicznych i ekonomicznych oraz zaakceptowana przez ZOL, RDLP i Nadleśnictwo.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

MELDUNEK nr..... z dnia ....... 2012 r.

Ograniczanie populacji szkodliwych owadów w 2012 roku techniką lotniczą i naziemną

RDLP	Nadleśnictwo	Rodzaj sprzętu*	Powierzchnia (ha)	Gatunek / zespół gatunków**	Środek ochrony roślin	Ilość zużytego środka (I lub kg)	Uwagi***

* Rodzaj sprzętu - samolot, śmigłowiec, sprzęt naziemny (w wypadku chrabąszczowatych), zbiór ręczny (w wypadku chrabąszczowatych).

** Zespół gatunków - w wypadku zabiegu, w którym zwalczano więcej niż jeden gatunek, należy wpisać zespół gatunków, np. barczatka sosnówka / brudnica mniszka (pierwszy gatunek jest dominujący).

*** Uwagi - obligatoryjnie należy wpisać informację o powtórnym zabiegu na tej samej powierzchni oraz inne, np. jednorazowa zgoda MRiRW, zabieg w ramach doświadczeń IBL.