Ograniczanie zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2014 roku.

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2014.5.28

Akt utracił moc

Wersja od: 26 marca 2014 r.

ZARZĄDZENIE Nr 18

DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH

z dnia 26 marca 2014 r.

w sprawie ograniczania zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2014 roku

ZO-7200-1-4/2014

Na podstawie art. 33 ust. 1 i ust. 3 pkt 1a i 3 Ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity z 2011 r., Dz. U. Nr 12, poz. 59, z późn. zm.) i § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 50 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 maja 1994 r., zarządzam, co następuje:

§ 1. Zobowiązuję kierowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych do zapoznania się i wykorzystywania w bieżącej działalności "Krótkoterminowej prognozy występowania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2014 roku", opracowanej przez Instytut Badawczy Leśnictwa (IBL). Wyżej wymieniona prognoza znajduje się na stronie intranetowej LP.

§  2.

1. Powołuję Zespoły Zadaniowe, zwane dalej Terenowymi Stacjami Ochrony Lasu (TSOL).

2. Skład osobowy i lokalizację TSOL oraz Punktów Obserwacyjnych, zwanych dalej PO, w 2014 roku, zawiera załącznik nr 1 do zarządzenia.

3. Termin rozpoczęcia i zakończenia pracy TSOL uzależniony jest od biologii monitorowanych szkodników owadzich.

4. Do obowiązków kierowników TSOL należy:

- organizowanie i koordynowanie pracy TSOL;

- opracowywanie ocen rozwoju populacji szkodliwych owadów i innych czynników szkodotwórczych, z uwzględnieniem zapisów "Instrukcji ochrony lasu", "Instrukcji działania Zespołów Ochrony Lasu", oraz przekazywanie tych ocen właściwemu nadleśniczemu, który podejmuje decyzje o zabiegach ratowniczych;

- sporządzenie sprawozdania końcowego z działalności TSOL w terminie jednego miesiąca od zakończenia pracy.

5. Zalecenia w zakresie postępowania ze szkodliwymi owadami liściożernymi w 2014 roku określa załącznik nr 2 do zarządzenia.

§ 3. Zobowiązuję:

1. Dyrektorów Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) do bieżącego monitorowania zagrożeń ze strony czynników biotycznych, ustalania ich sprawców i podejmowania skutecznych działań profilaktycznych oraz ratowniczych w celu niedopuszczenia do istotnych szkód w lasach.

2. Kierowników Zespołów Ochrony Lasu (ZOL) do świadczenia stałej pomocy dyrektorom RDLP i nadleśniczym w rozpoznawaniu i ograniczaniu zagrożeń oraz do bieżącego informowania Wydziału Ochrony Ekosystemów w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych (DGLP) o sytuacji.

3. Nadleśniczych do zorganizowania niezbędnej służby ochrony lasu zwalczającej zagrożenia, którą należy wspierać w miarę potrzeby odpowiednią pomocą ze strony RDLP i ZOL, a w szczególnych przypadkach także DGLP i IBL.

§  4.

1. Zobowiązuję Wydział Ochrony Ekosystemów w DGLP i Zakład Produkcyjno Usługowo Handlowy Lasów Państwowych w Olsztynie do realizacji zadań w przedmiocie centralnych zakupów i dystrybucji środków ochrony roślin na potrzeby poszczególnych RDLP.

2. Zakupu pozostałych środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w lasach i niezbędnych do prowadzenia gospodarki leśnej dokonują nadleśnictwa w uzgodnieniu z RDLP, ZOL lub IBL.

3. Przy zakupach, o których mowa w ust. 2, należy kierować się listą pestycydów dopuszczonych do stosowania w 2014 roku, opracowaną przez IBL w broszurze pt. "Środki ochrony roślin oraz produkty do rozkładu pni drzew leśnych zalecane do stosowania w leśnictwie w roku 2014", zamieszczoną również na stronie internetowej i intranetowej LP.

4. Usługodawców lotniczych i warunki korzystania z usług lotniczych w 2014 roku określają odpowiednie umowy zawarte przez DGLP i RDLP.

5. Rozwiązania techniczne, jakie powinny być zastosowane podczas wykonywania zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego, określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 roku (Dz. U. 2013, poz. 504).

6. W roku 2014 obowiązuje zasada dofinansowania z funduszu leśnego kosztów akcji ograniczania populacji szkodników liściożernych techniką lotniczą w następującym zakresie:

- użycia sprzętu lotniczego zgodnie z zawartymi umowami,

- zakupu środków ochrony roślin i ich nośników (adiuwantów),

- magazynowania i transportu środków ochrony roślin,

oraz naziemną (tylko w wypadku ograniczania populacji chrabąszczowatych, w tym zbiór ręczny) w ramach kwot określonych w planie finansowo-gospodarczym PGL Lasy Państwowe. Rozliczenie finansowe należy przekazać do DGLP po całkowitym zakończeniu ww. akcji.

§  5.

1. Wszelkie działania związane z ograniczaniem liczebności szkodliwych owadów i skutków aktywności grzybów patogenicznych powodujących szkody w lasach powinny być prowadzone w sposób niezakłócający funkcjonowania ekosystemów na obszarach objętych zabiegami i muszą być zgodne z etykietą stosowanego środka ochrony roślin.

2. Zaleca się upowszechnianie, w miarę możliwości, biologicznych, mechanicznych i agrotechnicznych metod ograniczania liczebności szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych czynników szkodotwórczych, przedstawionych w wykonanych przez IBL opracowaniach "Metodyka integrowanej ochrony drzewostanów iglastych" oraz "Metodyka integrowanej ochrony drzewostanów liściastych". W przypadkach największego zagrożenia lasu dopuszczalne jest łączenie powyższych metod z metodą chemiczną, polegającą na wykorzystaniu środków ochrony roślin zarejestrowanych dla leśnictwa.

3. Wyznaczając drzewostany do zabiegów ograniczania szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych czynników szkodotwórczych na obszarach Natura 2000, należy zwracać szczególną uwagę na przedmiot ochrony na tych obszarach.

4. Wszystkie czynności związane z ochroną lasu w 2014 roku powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

§ 6. Nadleśniczowie nadleśnictw, na terenie których prowadzone będą zabiegi ratownicze, odpowiadają za techniczne i organizacyjne warunki prawidłowego przeprowadzenia zabiegów ograniczających zagrożenia lasów ze strony czynników szkodotwórczych. Działania te powinny uwzględniać w szczególności:

1. Wyegzekwowanie od wykonawców usług lotniczych spełnienia warunków technicznych zawartych w umowach oraz zapewnienie realizacji obowiązków wynikających z tych umów dla jednostek Lasów Państwowych.

2. Przekazanie do DGLP (za pośrednictwem RDLP) danych dotyczących obszarów leśnych przewidywanych do zabiegów agrolotniczych w 2014 roku - współrzędnych geograficznych lotnisk, lądowisk, innych terenów startów i lądowań oraz pól zabiegowych - w celu uzyskania od Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej priorytetu na wykorzystanie przestrzeni powietrznej podczas ww. zabiegów.

3. Przeszkolenie pracowników jednostek LP kierowanych do udziału w akcjach ratowniczych w zakresie stosowanych metod i środków ochrony roślin oraz wymogów wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Zabezpieczenie odbioru ilościowego i jakościowego środków ochrony roślin, dostarczanych na potrzeby ograniczania liczebności szkodliwych owadów oraz dopilnowanie prawidłowej ich dystrybucji.

5. Zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych, niezbędnego wyposażenia i udzielanie wszechstronnej pomocy w organizacji i funkcjonowaniu TSOL.

6. Nadzór nad przebiegiem przygotowań do zabiegów ratowniczych oraz bieżącą kontrolę realizacji zadań ochronnych.

7. Składanie drogą elektroniczną za pośrednictwem RDLP do DGLP cotygodniowych meldunków (w czwartki) o zaawansowaniu realizacji zabiegów ratowniczych w lasach, według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do zarządzenia.

8. Opracowanie sprawozdania końcowego z przebiegu zabiegów ratowniczych w 2014 roku. RDLP przekazują zbiorcze sprawozdanie do DGLP po całkowitym zakończeniu akcji zwalczania.

§ 7. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

SKŁAD OSOBOWY I LOKALIZACJA

Terenowych Stacji Ochrony Lasu (TSOL)

oraz Punktów Obserwacyjnych (PO)

w 2014 roku

1. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku - TSOL dla RDLP w Zielonej Górze.

Siedziba TSOL- biuro Nadleśnictwa Krzystkowice.

Skład osobowy:

- Małgorzata Stachowiak-ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- Katarzyna Szeląg - ZOL w Łopuchówku,

- Marta Wiler - RDLP w Zielonej Górze,

- Piotr Nietopiel - RDLP w Zielonej Górze.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Babimost, Lubsko, Cybinka.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Żagań, Lubsko.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Babimost.

2. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku - TSOL dla RDLP w Poznaniu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Łopuchówku.

Skład osobowy:

- Małgorzata Stachowiak - ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- Mirosław Maciąg - ZOL w Łopuchówku,

- Katarzyna Szeląg - ZOL w Łopuchówku,

- Marlena Kowalkowska - RDLP w Poznaniu,

- Marian Załóg - RDLP w Poznaniu.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Konin.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Grodziec, Konin, Przedborów.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Przedborów.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Przedborów, Jarocin, Kalisz.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w Nadleśnictwie Krotoszyn.

3. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP w Toruniu.

Siedziba TSOL - biuro Nadleśnictwa Cierpiszewo.

Skład osobowy:

- Piotr Fleischer - ZOL w Gdańsku - kierownik TSOL,

- Piotr Gawęda - ZOL w Gdańsku,

- Izabela Waszak - ZOL w Gdańsku,

- Jadwiga Gostyńska - ZOL w Gdańsku.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwie Trzebciny.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Dąbrowa.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Włocławek.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w nadleśnictwach: Brodnica, Lutówko.

Chrabąszczowate (imago) - PO w Nadleśnictwie Golub-Dobrzyń.

Zespół szkodników wtórnych świerka - PO w Nadleśnictwie Golub-Dobrzyń.

4. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP w Gdańsku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Gdańsku.

Skład osobowy:

- Piotr Gawęda - ZOL w Gdańsku - kierownik TSOL,

- Izabela Waszak - ZOL w Gdańsku,

- Jadwiga Gostyńska - ZOL w Gdańsku.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Lubichowo.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Lipusz.

Zespół szkodników wtórnych drzewostanów iglastych - PO w nadleśnictwach: Kartuzy, Kwidzyn, Lubichowo.

5. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP w Krakowie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie.

Skład osobowy:

- Jarosław Plata - ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- Alfred Król - ZOL w Krakowie,

- Marek Kozioł - ZOL w Krakowie,

- Agnieszka Bielawska - ZOL w Krakowie,

- Jan Widełka - RDLP w Krakowie.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Dąbrowa Tarnowska, Dębica, Niepołomice.

6. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP w Krośnie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie.

Skład osobowy:

- Alfred Król - ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- Marek Kozioł - ZOL w Krakowie,

- Jarosław Pląta - ZOL w Krakowie,

- Agnieszka Bielawska - ZOL w Krakowie,

- Piotr Brewczyński - RDLP w Krośnie,

- Tomasz Najbar - RDLP w Krośnie.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Głogów Małopolski, Mielec.

Chrabąszczowate (pędraki) - PO w nadleśnictwach: Jarosław, Lubaczów, Narol.

7. Zespół Ochrony Lasu w Łodzi -TSOL dla RDLP w Łodzi.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Łodzi.

Skład osobowy:

- Małgorzata Olczyk - ZOL w Łodzi - kierownik TSOL,

- Andrzej Kulesza - ZOL w Łodzi,

- Cezary Kieszek - ZOL w Łodzi.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Kolumna, Grotniki, Łąck, Piotrków, Złoczew.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Gostynin, Płock.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Złoczew, Kolumna, Wieluń.

8. Zespół Ochrony Lasu w Łodzi - TSOL dla RDLP w Warszawie.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Warszawie.

Skład osobowy:

- Andrzej Kulesza - ZOL w Łodzi - kierownik TSOL.

- Cezary Kieszek - ZOL w Łodzi.

Wahania wód gruntowych - PO w nadleśnictwach: Wyszków, Drewnica, Pułtusk, Lochów, Sokołów, Siedlce, Jabłonna.

9. Zespół Ochrony Lasu w Olsztynie - TSOL dla RDLP w Olsztynie i Białymstoku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Olsztynie.

Skład osobowy:

- Janusz Szwałkiewicz - ZOL w Olsztynie - kierownik TSOL,

- Wojciech Chmielewski - ZOL w Olsztynie,

- Rafał Zagroba - ZOL w Olsztynie,

- Grażyna Jędryczko - ZOL w Olsztynie.

10. Zespół Ochrony Lasu w Opolu - TSOL dla RDLP w Katowicach.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Opolu.

Skład osobowy:

- Grzegorz Guzik - ZOL w Opolu - kierownik TSOL,

- Andrzej Radzik - ZOL w Opolu,

- Dariusz Hutka - ZOL w Opolu,

- Mirosław Nowak - RDLP w Katowicach,

- Wiesław Szczepański - RDLP w Katowicach.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Lubliniec, Brynek.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Zawadzkie.

11. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSOL dla RDLP w Radomiu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Radomiu.

Skład osobowy:

- Marek Kamola - ZOL w Radomiu - kierownik TSOL,

- Piotr Lasota - ZOL w Radomiu,

- Wojciech Krawczyk - ZOL w Radomiu,

- Hanna Michalewska - ZOL w Radomiu,

- Andrzej Matysiak- RDLP w Radomiu.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Barycz, Ostrowiec Świętokrzyski, Staszów, Włoszczowa.

Poproch cetyniak - PO w nadleśnictwach: Chmielnik, Zwoleń, Włoszczowa.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Grójec, Zwoleń.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Barycz, Łagów, Staszów.

Osnujka modrzewiowa - PO w nadleśnictwach: Skarżysko, Barycz.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Jędrzejów, Dobieszyn, Grójec, Kielce, Marcule.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Grójec, Zwoleń, Kozienice.

Zwójki jodłowe - PO w Nadleśnictwie Łagów.

Chrabąszczowate (imago) - PO w nadleśnictwach: Dobieszyn, Kozienice.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w Nadleśnictwie Chmielnik.

12. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSOL dla RDLP w Lublinie.

Siedziba TSOL - pracownia ZOL w Lublinie.

Skład osobowy:

- Marek Kamola - ZOL w Radomiu - kierownik TSOL,

- Hanna Michalewska - ZOL w Radomiu,

- Sławomir Michalewski - ZOL w Radomiu,

- Dariusz Piasecki - RDLP w Lublinie.

Strzygonia choinówka - PO w nadleśnictwach: Janów Lubelski, Biała Podlaska, Sobibór.

Poproch cetyniak - PO w nadleśnictwach: Rozwadów, Puławy, Biała Podlaska.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Biała Podlaska, Chełm, Międzyrzec, Sobibór, Świdnik.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Nowa Dęba, Józefów, Janów Lubelski, Rozwadów, Rudnik, Puławy, Sobibór, Zwierzyniec.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Chełm, Gościeradów, Janów Lubelski, Józefów, Kraśnik, Nowa Dęba, Zwierzyniec, Rudnik, Rozwadów.

Osnuja gwiaździsta - PO w nadleśnictwach: Gościeradów, Janów Lubelski, Nowa Dęba, Rozwadów.

Zespół szkodników wtórnych drzewostanów iglastych - PO w Nadleśnictwie Sobibór.

13. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Pile.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Szczecinku.

Skład osobowy:

- Stanisław Ciesielski - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Sławomir Majewski - RDLP w Pile,

- Maciej Bujacz - RDLP w Pile.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Człopa.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w nadleśnictwach: Krucz, Lipka.

14. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Szczecinie.

Siedziba TSOL- biuro Nadleśnictwa Drawno.

Skład osobowy:

- Mirosław Gracjasz - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Mieczysław Zachaś - RDLP w Szczecinie,

- Józef Nizio - RDLP w Szczecinie.

Barczatka sosnówka - PO w nadleśnictwach: Drawno, Dębno, Głusko.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w nadleśnictwach: Gryfino, Mieszkowice, Smolarz.

Zespół szkodników wtórnych drzewostanów iglastych - PO w nadleśnictwach: Bolewice, Resko, Skwierzyna.

Szkodniki szyszek i nasion plantacji modrzewiowych - PO w nadleśnictwach: Głusko, Bierzwnik, Sulęcin.

15. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP w Szczecinku.

Siedziba TSOL - biuro ZOL w Szczecinku.

Skład osobowy:

- Mirosław Matusiak - ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- Rafał Perz - ZOL w Szczecinku,

- Grzegorz Herbaczewski - RDLP w Szczecinku,

- Gerard Bartknecht - RDLP w Szczecinku.

Foliofagi drzewostanów dębowych - PO w nadleśnictwach: Bobolice, Gościno, Karnieszewice, Manowo, Miastko, Połczyn, Polanów, Sławno, Świerczyna, Tychowo, Białogard, Czaplinek, Człuchów, Damnica, Drawsko, Świdwin, Ustka, Warcino.

Zespół szkodników wtórnych drzewostanów iglastych - PO w nadleśnictwach: Leśny Dwór, Miastko, Świdwin.

Szkodniki nasion i szyszek plantacji modrzewiowych - PO w Nadleśnictwie Warcino.

16. Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu - TSOL dla RDLP we Wrocławiu.

Siedziba TSOL - biuro ZOL we Wrocławiu.

Skład osobowy:

- Jarosław Góral - ZOL we Wrocławiu - kierownik TSOL,

- Katarzyna Nowik - ZOL we Wrocławiu,

- Katarzyna Skałecka - ZOL we Wrocławiu,

- Grzegorz Rogowski - ZOL we Wrocławiu,

- Wojciech Mazur - RDLP we Wrocławiu,

- Katarzyna Adamczyk - RDLP we Wrocławiu,

- Tadeusz Włodarczyk- RDLP we Wrocławiu.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Oborniki Śląskie.

Boreczniki sosnowe - PO w nadleśnictwach: Chocianów, Milicz, Oborniki Śląskie, Oleśnica Śląska, Żmigród, Węgliniec.

Brudnica mniszka - PO w nadleśnictwach: Bolesławiec, Chocianów, Przemków, Ruszów, Świętoszów, Węgliniec.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

ZALECENIA

w zakresie postępowania ze szkodliwymi owadami liściożernymi

w 2014 roku

Jednym z głównych problemów leśnictwa polskiego od ponad pięćdziesięciu lat są powtarzające się gradacje szkodliwych owadów liściożernych. W pierwszym kwartale każdego roku przygotowywana jest prognoza zagrożenia drzewostanów przez szkodniki owadzie. Na jej podstawie, po szczegółowej analizie zagrożenia drzewostanów przez różne gatunki owadów i szkód, jakie mogłyby wyrządzić w ekosystemach leśnych, opracowywane są zalecenia dla praktyki.

W 2014 roku zaleca się następujące postępowanie ochronne:

1. W stosunku do foliofagów sosny (barczatki sosnówki, brudnicy mniszki, boreczników itp. gatunków) zabiegi ograniczające liczebność ich populacji należy podejmować przy zagrożeniu silnym (+++) i średnim (++). Jeśli oddziały z drzewostanami zagrożonymi w stopniu słabym (+) znajdują się na granicy lub wewnątrz pola zabiegowego, a dany gatunek znajduje się w fazie progradacji lub kulminacji, należy je włączyć do powierzchni przeznaczonej do oprysku.

2. W pierwszej kolejności zabiegi ochronne należy stosować w drzewostanach:

- z defoliacją powyżej 60%, ponieważ tempo obumierania drzew zależy od stopnia uszkodzenia aparatu asymilacyjnego: im bardziej jest uszkodzony, tym tempo obumierania jest szybsze;

- na żyźniejszych siedliskach, ponieważ po żerach może nastąpić intensywne wydzielanie się posuszu;

- w wieku od 20 do 50 lat, gdyż przeżywalność młodszych drzewostanów jest mniejsza niż starszych;

- z dużym udziałem drzew przygłuszonych oraz o podwyższonej liczebności populacji szkodników wtórnych.

3. Przy ustalaniu terminów zabiegów ochronnych przeciwko foliofagom sosny należy na słabszych siedliskach borowych planować opryski na późniejsze stadia rozwojowe (L3 i starsze).

4. Wyższe dawki zalecanych preparatów należy stosować w przypadku zagrożenia silnego (+++) i średniego (++), uwzględniając również fazę gradacji (progradacja lub kulminacja gradacji), a także defoliację drzewostanów z lat ubiegłych i zagrożenie z tytułu szkodników wtórnych.

5. W drzewostanach sosnowych zagrożonych wyłącznie przez barczatkę sosnówkę, w których redukcja aparatu asymilacyjnego drzew w wyniku żeru wiosenno-letniego przekroczyła 70%, należy rozważyć celowość zwalczania w okresie jesiennym z zastosowaniem pyretroidów.

6. W drzewostanach zagrożonych przez boreczniki, w których w 2013 roku nie doszło do widocznych żerów, decyzję o konieczności wykonania zabiegu ochronnego na generację wiosenną lub letnią należy podjąć w zależności od wyników wiosennych nadzwyczajnych kontroli (zgodnie z "Instrukcją ochrony lasu", 2012).

7. W przypadku osnui gwiaździstej obserwuje się obecnie poszerzenie obszaru jej występowania w starych ogniskach gradacyjnych oraz powstawanie nowych, szczególnie na terenie RDLP w Radomiu, Krakowie i Krośnie. Decyzje o ograniczaniu liczebności tego gatunku owada należy podejmować indywidualnie, z uwzględnieniem aktualnych i lokalnych uwarunkowań, takich jak wiek drzewostanów, zdrowotność populacji, czas trwania gradacji i jej fazy, stopień defoliacji drzewostanów itp. czynniki.

8. Nowym zjawiskiem obserwowanym w drzewostanach sosnowych jest masowe występowanie pryszczarka Baera, którego obecność w 2013 roku odnotowano na powierzchni ponad 74 tys. ha. W 2014 roku nie przewiduje się zabiegów ochronnych w stosunku do tego gatunku, natomiast zaleca się prowadzenie obserwacji stanu zdrowotnego drzewostanów (szczególnie pod względem występowania patogenów) w nadleśnictwach, w których stwierdzono ubytek aparatu asymilacyjnego spowodowany przez tego szkodnika.

9. W związku z zagrożeniem drzewostanów liściastych ze strony miernikowców i zwójek oraz imagines chrabąszczy, decyzję o konieczności ograniczania liczebności ich populacji podejmuje nadleśniczy w porozumieniu z RDLP i ZOL. Przed podjęciem decyzji konieczne jest dokładne rozpoznanie głównych gatunków występujących w koronach drzew i śledzenie ich rozwoju w celu prawidłowego wyznaczenia terminu przeprowadzenia zabiegu ochronnego.

10. W zabiegach ochronnych należy stosować środki ochrony roślin zalecane w leśnictwie http://www.lasy.gov.pl/dokumenty/gospodarka-lesna/ochrona_lasu

11. W drzewostanach iglastych i liściastych zagrożonych przez foliofagi należy przez cały okres trwania gradacji utrzymywać niski poziom populacji szkodników wtórnych i nie prowadzić zabiegów pielęgnacyjnych.

12. Przedstawione zalecenia mają charakter ogólny. Szczegółowa strategia postępowania winna być dostosowana do każdego gatunku, z uwzględnieniem aspektów ekologicznych i ekonomicznych oraz zaakceptowana przez RDLP, ZOL i nadleśnictwo.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

Meldunek nr …….. z dnia …………. 2014 r.

Ograniczanie populacji szkodliwych owadów w 2013 roku techniką lotniczą i naziemną

RDLP	Nadleśnictwo	Rodzaj sprzętu*	Powierzchnia zabiegu (ha)			Gatunek dominujący	Środek ochrony roślin	Ilość zużytego środka (l lub kg)	Uwagi^**
			ogółem	w tym
				zabieg powtórny	LN

* Rodzaj sprzętu - samolot, śmigłowiec, sprzęt naziemny (w wypadku chrabąszczowatych), zbiór ręczny (w wypadku chrabąszczowatych).

** Uwagi - np. jednorazowa zgoda MRiRW, zabieg w ramach doświadczeń IBL.