Ograniczanie zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2009 r.

Dzienniki resortowe

B.I.LP.2009.5.36

Akt utracił moc

Wersja od: 14 kwietnia 2009 r.

ZARZĄDZENIE Nr 26

DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCH

z dnia 14 kwietnia 2009 r.

w sprawie ograniczania zagrożeń ze strony szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach w 2009 r.

ZO-7200-7/09

Na podstawie art. 33, ust. 1 I 3 oraz ust. 3, pkt 1a Ustawy z 28 września 1991 roku o lasach (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r., nr 45, poz. 435, z późn. zmianami), a także w związku z § 6 Statutu Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 50 ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa z 18 maja 1994 roku, jak też § 10 Regulaminu Organizacyjnego Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 6 dyrektora generalnego Lasów Państwowych z 5 maja 2008 r., zarządzam, co następuje.

§ 1. Zobowiązuję kierowników jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych do szczegółowego zapoznania się i wykorzystywania w bieżącej działalności materiałów prognostycznych, opracowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa, określających występowanie czynników szkodotwórczych w lasach (w szczególności owadów i grzybów patogenicznych) w 2009 roku, których streszczenie zawiera załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia.

§  2.

1. Powołuję zespoły zadaniowe, zwane dalej Terenowymi Stacjami Ochrony Lasu (TSOL).

2. Skład osobowy i lokalizację TSOL oraz punktów obserwacyjnych, zwanych dalej PO, zawiera załącznik nr 2 do zarządzenia.

3. TSOL są zobowiązane do bieżącego oceniania rozwoju populacji szkodliwych owadów i innych czynników szkodotwórczych, z uwzględnieniem zapisów Instrukcji Ochrony Lasu, Instrukcji Działania Zespołów Ochrony Lasu oraz przekazywania tych ocen właściwemu nadleśniczemu, który podejmuje decyzje o zabiegach ratowniczych.

4. Termin rozpoczęcia i zakończenia pracy TSOL uzależniony jest od biologii monitorowanych szkodników owadzich.

5. Do kompetencji i obowiązków kierowników TSOL należy organizowanie i koordynowanie pracy TSOL, opracowywanie ocen i przekazywanie ich właściwemu nadleśniczemu oraz sporządzenie sprawozdania końcowego z działalności TSOL w terminie 1 miesiąca od zakończenia pracy.

6. Postępowanie w odniesieniu do szkodliwych owadów liściożernych w 2009 roku określone jest w załączniku nr 3 do zarządzenia.

§ 3. Zobowiązuję:

1) dyrektorów RDLP do zapewnienia bieżącego monitorowania zagrożeń ze strony czynników biotycznych, ustalania ich sprawców i podejmowania skutecznych działań profilaktycznych oraz ratowniczych w celu niedopuszczenia do istotnych szkód w lasach;

2) kierowników ZOL do zapewnienia szczególnego zaangażowania swoich pracowników do świadczenia stałej pomocy dyrektorom RDLP oraz nadleśniczym w rozpoznawaniu i ograniczaniu zagrożeń, a także do bieżącego informowania Wydziału Ochrony Lasu w DGLP o sytuacji, jak też przedkładania w tej sprawie wniosków merytorycznych i organizacyjnych;

3) nadleśniczych do zorganizowania spośród podległych pracowników niezbędnej służby ochrony lasu, zdolnej do opanowania zagrożeń, wspieranej, w miarę potrzeby, odpowiednią pomocą ze strony RDLP i ZOL, a w szczególnych przypadkach także DGLP i IBL.

§  4.

1. Zobowiązuję Wydział Ochrony Lasu w DGLP oraz Zakład Produkcyjno-Usługowo-Handlowy w Olsztynie do realizacji centralnych zakupów i dystrybucji środków ochrony roślin na potrzeby poszczególnych RDLP.

2. Zakup pozostałych środków ochrony roślin: insektycydów, rodentycydów, fungicydów i innych preparatów dopuszczonych do stosowania w lasach, niezbędnych w gospodarce leśnej, zapewnią nadleśnictwa w uzgodnieniu z RDLP, ZOL lub IBL.

3. Przy zakupach, o których mowa w ust. 2, należy kierować się listą pestycydów dopuszczonych do stosowania w 2009 roku, opracowaną przez IBL i zamieszczoną w broszurze, o której mowa w § 5, ust. 4, pkt 22.

4. Usługodawców lotniczych i warunki korzystania z usług lotniczych w 2009 roku określają odpowiednie umowy, zawarte przez DGLP i RDLP.

5. Ze względu na możliwość uzyskania pełnej dokumentacji z wykonanych zabiegów agrolotniczych i ograniczenia powierzchni zabiegów tylko do niezbędnego minimum oraz na wymierne oszczędności ekonomiczne i organizacyjne, w 2009 roku przyjmuje się zasadę obligatoryjnego stosowania systemów DGPS AGRO przy wykonywaniu w Lasach Państwowych wszelkich zabiegów agrolotniczych.

6. W roku 2009 obowiązuje zasada pokrywania z funduszu leśnego kosztów akcji ograniczania populacji szkodników liściożernych techniką samolotową i naziemną (tylko w wypadku ograniczania populacji chrabąszczy - pędraków i imago) w ramach kwot określonych w planie finansowo-gospodarczym PGL Lasy Państwowe. Rozliczenie finansowe należy przekazać do DGLP po całkowitym zakończeniu ww. akcji. Zaleca się występowanie do NFOŚiGW i WFOŚiGW o środki finansowe na pokrycie kosztów podejmowanych zabiegów ratowania lasów przed szkodnikami.

§  5.

1. Wszelkie działania związane z ograniczaniem liczebności szkodliwych owadów i skutków aktywności grzybów powodujących szkody w lasach powinny być prowadzone w sposób niezakłócający funkcjonowania ekosystemów na obszarach objętych zabiegami i muszą być zgodne z zaleceniami umieszczonymi na etykiecie stosowanego środka ochrony roślin.

2. Zaleca się upowszechnianie, w miarę możliwości, biologicznych, mechanicznych i agrotechnicznych (hylotechnicznych) metod ograniczania liczebności szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych szkodników. W przypadkach największego zagrożenia lasu dopuszczalne jest łączenie ww. metod z metodą chemiczną, polegającą na wykorzystaniu selektywnych, najmniej szkodliwych dla środowiska leśnego, chemicznych środków ochrony roślin i technik aplikacyjnych.

3. Wyznaczając drzewostany do zabiegów ograniczania szkodników owadzich, chorób grzybowych i innych czynników szkodotwórczych na obszarach Natura 2000, należy zwracać szczególną uwagę na ochronę gatunków objętych ochroną prawną.

4. Wszystkie czynności związane z ochroną lasu w 2009 roku powinny być wykonane zgodnie z:

1) "Instrukcją ochrony lasu" stanowiącą załącznik do zarządzenia nr 43 dyrektora generalnego Lasów Państwowych z 22 czerwca 2004 roku;

2) ustawą z 18 grudnia 2003 roku o ochronie roślin (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 133, poz. 849);

3) ustawą z 11 maja 2001 roku o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r., nr 39, poz. 251, z późn. zmianami);

4) ustawą z 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r., nr 147, poz. 1229, z późn. zmianami);

5) ustawą z 27 kwietnia 2001 roku "Prawo ochrony środowiska" (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., nr 25, poz. 150, z późn. zmianami);

6) ustawą z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. z 2002 r., nr 62, poz. 558, z późn. zmianami);

7) ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r., nr 92, poz. 880, z późn. zmianami);

8) ustawą z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., nr 199, poz. 1227, z późn. zmianami);

9) ustawą z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r., nr 106, poz. 1002, z późn. zmianami);

10) rozporządzeniem ministra środowiska z 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. z 2004 r., nr 220, poz. 2237);

11) rozporządzeniem ministra środowiska z 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. z 2004 r., nr 168, poz. 1764);

12) rozporządzeniem ministra środowiska z 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. z 2004 r., nr 168, poz. 1765);

13) rozporządzeniem ministra środowiska z 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2004 r., nr 229, poz. 2313, z późn. zmianami);

14) rozporządzeniem ministra środowiska z 16 maja 2005 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. z 2005 r., nr 94, poz. 795);

15) etykietą - instrukcją stosowania określonego (nazwa handlowa) środka ochrony roślin;

16) opracowaniem pt.: "Krótkoterminowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2009 roku" (IBL, 2009 r.);

17) rozporządzeniem MŚ z 24 sierpnia 2006 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz. U. z 2006 r., nr 161, poz. 1141);

18) rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 4 października 2001 r. w sprawie wymagań technicznych dla opryskiwaczy (Dz. U. z 2001 r., nr 121, poz. 1303);

19) rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 24 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu i magazynowaniu środków ochrony roślin oraz nawozów mineralnych i organiczno-mineralnych (Dz. U. z 2002 r., nr 99, poz. 896, z późn. zmianami);

20) rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 grudnia 2002 r. w sprawie gatunków zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa (Dz. U. z 2002 r., nr 205, poz. 1732);

21) rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 26 marca 2004 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych (Dz. U. z 2004 r., nr 61, poz. 571, z późn. zmianami);

22) wytycznymi w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych, stanowiącymi załącznik nr 1 do zarządzenia nr 11A dyrektora generalnego Lasów Państwowych z 11 maja 1999 roku (znak: ZG-7120-2/99);

23) "Instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu podstawowych prac z zakresu gospodarki leśnej" (DGLP Warszawa, 1997 rok);

24) wytycznymi ograniczania liczebności pędraków chrabąszczowatych, ze szczególnym uwzględnieniem gruntów porolnych (IBL, 2000 rok);

25) broszurą pt.: "Środki ochrony roślin zalecane do stosowania w leśnictwie w roku 2009" (IBL, 2008 rok).

§ 6. Nadleśniczowie nadleśnictw, na terenie których będą wykonywane zabiegi ratownicze, odpowiadają za techniczne i organizacyjne warunki prawidłowego przeprowadzenia zabiegów ograniczających zagrożenie lasów ze strony czynników szkodotwórczych. Działania te powinny uwzględniać w szczególności:

1) wyegzekwowanie od wykonawców usług lotniczych spełnienia warunków technicznych zawartych w umowach oraz zapewnienie realizacji obowiązków wynikających z tych umów dla jednostek Lasów Państwowych;

2) przekazanie do DGLP (za pośrednictwem RDLP) danych dotyczących obszarów leśnych przewidywanych do zabiegów lotniczych w 2009 roku - współrzędne geograficzne lotnisk i pól zabiegowych w celu uzyskania zgody na loty agrolotnicze;

3) zorganizowanie przeszkolenia pracowników jednostek LP, kierowanych do udziału w akcjach ratowniczych w zakresie stosowanych metod i środków ochrony lasu oraz wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) zapewnienie odbioru ilościowego i jakościowego środków ochrony roślin, dostarczanych na potrzeby ograniczania liczebności szkodliwych owadów oraz dopilnowanie prawidłowej ich dystrybucji;

5) zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych, niezbędnego wyposażenia i udzielanie wszechstronnej pomocy w organizacji i funkcjonowaniu TSOL;

6) nadzór nad przebiegiem przygotowań do zabiegów ratowniczych oraz bieżąca kontrola realizacji zadań ochronnych;

7) składanie, za pośrednictwem RDLP, do DGLP cotygodniowych meldunków o zaawansowaniu realizacji zabiegów ratowniczych w lasach, w czwartki, drogą elektroniczną, na drukach stanowiących załącznik nr 4 do zarządzenia (meldunek powinien zawierać: nazwę szkodnika liściożernego lub zespołu szkodników, powierzchnię zabiegu (w kolejnych meldunkach narastająco), zastosowany środek ochrony roślin - nazwa handlowa oraz jego zużycie, sprzęt opryskujący: samolot, helikopter, aparatura naziemna);

8) opracowanie sprawozdania końcowego z przebiegu zabiegów ratowniczych w 2009 roku na terenie RDLP, wykonywanych techniką lotniczą oraz sprzętem naziemnym.

RDLP przekazują zbiorcze sprawozdanie do DGLP po całkowitym zakończeniu akcji zwalczania szkodników liściożernych techniką lotniczą i naziemną. Sprawozdanie powinno zawierać informacje o wszystkich zabiegach ograniczania szkodników owadzich podejmowanych na terenie RDLP, z podaniem nazw szkodników, powierzchni zagrożenia i zwalczania oraz zastosowanego sprzętu.

§ 7. Zobowiązuję głównego inspektora Lasów Państwowych do uwzględnienia problematyki realizacji niniejszego zarządzenia oraz szczegółowych zadań z zakresu ograniczania liczebności szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych i innych zjawisk szkodotwórczych w lasach, określonych w Instrukcji Ochrony Lasu, w bieżącej działalności kontrolnej Inspekcji Lasów Państwowych.

§ 8. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Dane prognostyczne zebrane w 2008 r. wskazują, że w roku 2009 zagrożenie drzewostanów przez szkodliwe owady ulegnie trzykrotnemu zmniejszeniu wobec zagrożenia z roku 2008 i będzie przedstawiało się następująco.

* Zagrożenie drzewostanów przez ważniejsze szkodliwe owady przewiduje się na powierzchni około 76 tys. ha (w tym przez foliofagi sosny na blisko 25,8 tys. ha, a przez pozostałe szkodniki na ponad 50 tys. ha).

* Zagrożenie drzewostanów przez brudnicę mniszkę przewiduje się na terenie 11 RDLP, na powierzchni 1.705 ha. Zagrożenie w stopniu słabym stwierdzono na powierzchni 1.552 ha, a w stopniu średnim na 153 ha. Najwięcej zagrożonych drzewostanów znajduje się na terenie RDLP Gdańsk (375 ha). Występowanie w stopniu ostrzegawczym odnotowano w 96 nadleśnictwach (14 RDLP), na łącznej powierzchni 21.674 ha, w tym w RDLP Toruń na ponad 10 tys. ha.

* Prognoza występowania boreczników sosnowych wskazuje, że będą one stanowiły zagrożenie w 12 RDLP, na łącznej powierzchni 4.563 ha. Największe powierzchnie zagrożonych drzewostanów stwierdzono na terenie RDLP Toruń (1.225 ha). Drzewostany zagrożone w stopniu słabym zajmują powierzchnię 4.275 ha, w stopniu średnim - 243 ha i silnym - 45 ha. Obszar drzewostanów zagrożonych w stopniu ostrzegawczym wynosi 12.966 ha i obejmuje 81 nadleśnictw znajdujących się na terenie 13 RDLP.

* Barczatka sosnówka wystąpi na terenie 4 RDLP, na powierzchni 2.350 ha. Największe zagrożenie przewiduje się na terenie RDLP Zielona Góra (800 ha). Drzewostany zagrożone w stopniu słabym zajmować będą powierzchnię 2.064 ha, a w stopniu średnim - 286 ha. Występowanie w stopniu ostrzegawczym stwierdzono w 38 nadleśnictwach (7 RDLP), na łącznej powierzchni 5.305 ha.

* Występowanie osnui gwiaździstej przewiduje się na powierzchni 2.327 ha. Największe powierzchnie zagrożonych drzewostanów znajdują się na terenie RDLP Katowice (813 ha). Powierzchnia drzewostanów zagrożonych w stopniu słabym obejmuje obszar 1.240 ha, w stopniu średnim - 832 ha i silnym - 255 ha. Zagrożenie na poziomie ostrzegawczym odnotowano w 30 nadleśnictwach (9 RDLP) na powierzchni 1.740 ha.

* Zagrożenie drzewostanów przez poprocha cetyniaka przewidywane jest na powierzchni 2.193 ha na terenie 5 RDLP, w 12 nadleśnictwach. Zagrożenie w stopniu słabym dotyczyć będzie powierzchni 1.725 ha, a w stopniu średnim - 468 ha. W stopniu ostrzegawczym szkodnik wystąpi na 6.273 ha w 40 nadleśnictwach.

* Zagrożenie ze strony strzygoni choinówki przewidywane jest w 49 nadleśnictwach (10 RDLP) na powierzchni 12.617 ha, w tym w stopniu słabym na 7.900 ha, średnim 3.617 ha i silnym 1.100 ha oraz w stopniu ostrzegawczym w 102 nadleśnictwach na powierzchni 10.371 ha.

* Zagrożenie drzewostanów świerkowych i modrzewiowych przewiduje się (głównie przez zasnuje świerkowe) na powierzchni około 110 ha, a w stopniu ostrzegawczym na blisko 370 ha, zaś ze strony krobika modrzewiowca na około 2-3 tys. ha.

* Przewiduje się, że powierzchnia drzewostanów liściastych zagrożona wzmożonym występowaniem zwójek dębowych, miernikowców i innych foliofagów wyniesie około 15 tys. ha, a owadów doskonałych chrabąszczy blisko 20 tys. ha.

* Szkodniki korzeni drzew i krzewów, głównie pędraki chrabąszcza majowego i kasztanowca oraz guniaka czerwczyka, będą zagrażać szkółkom i uprawom leśnym w 275 nadleśnictwach, na łącznej powierzchni 1.751 ha.

* Zagrożenie upraw, młodników i drągowin iglastych przez owady, w stopniu wymagającym zabiegów ochronnych, określone na podstawie występowania i zwalczania poszczególnych gatunków w roku poprzednim nie powinno przekroczyć 20 tys. ha. W omawianej grupie szkodników wyraźnie dominuje szeliniak. Powierzchnia upraw zagrożonych przez tego szkodnika wyniesie około 15 tys. ha. Drugą pozycję wśród tej grupy szkodników zwalczanych metodami mechanicznymi i chemicznymi zajmuje smolik znaczony, a następne: smolik drągowinowiec i rozwałek korowiec.

PROGNOZA ZAGROŻENIA DRZEWOSTANÓW PRZEZ GRZYBOWE CHOROBY INFEKCYJNE W 2009 R.

Prognozowana wielkość powierzchni zagrożenia drzewostanów ze strony grzybowych chorób infekcyjnych przewidywana na lata 2009-2010 (według modelu zależności, zbudowanego na podstawie danych źródłowych RDLP oraz parametrów meteorologicznych występujących 2 lata wstecz - średniej temperatury w lipcu, sumy opadów w kwietniu oraz odchylenia od średnich wieloletnich temperatury i wilgotności powietrza w kwietniu) zawierać się będzie w przedziale 300-400 tys. ha, a więc w wymiarze mniejszym niż notowany przez ostatnie kilkanaście lat.

Patogeny korzeni

Łączna powierzchnia występowania patogenów korzeni utrzymuje się od wielu lat na poziomie 300-400 tys. ha, choć w ostatnich 20 latach występowały gwałtowne wzrosty lub spadki wielkości powierzchni zagrożenia.

- w drzewostanach starszych (powyżej 20 lat) łączna powierzchnia występowania huby korzeni wyniesie około 170 tys. ha,

- w drzewostanach starszych niż 20 lat opieńkowa zgnilizna korzeni może wystąpić na łącznej powierzchni około 150 tys. ha,

- występowanie patogenów korzeni w drzewostanach wszystkich kategorii wiekowych może być odnotowane na łącznej powierzchni około 330 tys. ha.

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

Lokalizacja siedzib terenowych stacji ochrony lasu (TSOL) ds. ograniczania czynników szkodotwórczych w lasach oraz lokalizacja punktów obserwacyjnych (PO) w 2009 roku:

1. Zespół Ochrony Lasu w Łopchówku - TSOL dla RDLP Zielona Góra,

siedziba TSOL - Nadleśnictwo Krzystkowice.

Skład osobowy:

- mgr inż. Zbigniew Wierzbowski, ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- dr inż. Robert Zander, ZOL w Łopuchówku,

- mgr inż. Piotr Nietopiel, RDLP w Zielonej Górze,

- pracownicy zainteresowanych nadleśnictw RDLP Zielona Góra.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Krzystkowice i Wolsztyn.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Zielona Góra.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Wolsztyn

Chrabąszcze (imago) - PO w Nadleśnictwie Sława Śląska.

2. Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku - TSOL dla RDLP Poznań,

siedziba TSOL - biuro ZOL w Nadleśnictwie Łopuchówko.

Skład osobowy:

- mgr inż. Zbigniew Wierzbowski, ZOL w Łopuchówku - kierownik TSOL,

- mgr inż. Marian Załóg, ZOL w Łopuchówku,

- inż. Małgorzata Stachowiak, RDLP Poznań,

- pracownicy zainteresowanych nadleśnictw RDLP Poznań.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Przedborów i Włoszakowice.

Chrabąszcz (imago) - PO w Nadleśnictwach: Syców, Kościan, Włoszakowice.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwie Grodziec.

3. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP Toruń, siedziba TSOL - biuro Nadleśnictwa Cierpiszewo.

Skład osobowy:

- mgr inż. Piotr Fleischer (ZOL w Gdańsku) - kierownik TSOL,

- mgr inż. Izabela Waszak, ZOL Gdańsk,

- Jadwiga Gostyńska, ZOL w Gdańsku,

- mgr inż. Piotr Gawęda, ZOL w Gdańsku.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwie Solec Kujawski i Szubin.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwie Przymuszewo.

Rozwałek korowiec - PO w Nadleśnictwie Woziwoda.

Zespół szkodników wtórnych świerka - PO w Nadleśnictwach: Jamy, Osie i Skrwilno.

4. Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku - TSOL dla RDLP Gdańsk, siedziba TSOL - biuro ZOL w Gdańsku.

Skład osobowy:

- mgr inż. Piotr Gawęda, ZOL w Gdańsku - kierownik TSOL,

- mgr inż. Izabela Waszak, ZOL w Gdańsku,

- Jadwiga Gostyńska, ZOL w Gdańsku.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwie Lubichowo i Kaliska.

Zespół szkodników wtórnych świerka - PO w Nadleśnictwach: Gdańsk, Kartuzy, Kwidzyn i Lubichowo.

5. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP Kraków, siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie w gmachu RDLP Kraków.

Skład osobowy:

- dr inż. Alfred Król, ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- dr inż. Marek Kozioł, ZOL w Krakowie,

- mgr inż. Jarosław Plata, ZOL w Krakowie,

- mgr inż. Agnieszka Bielawska, ZOL w Krakowie,

- mgr inż. Jan Wdełka, RDLP w Krakowie.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwach: Dąbrowa Tarnowska, Dębica, Niepołomice.

6. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie - TSOL dla RDLP Krosno, siedziba TSOL - biuro ZOL w Krakowie w gmachu RDLP Kraków.

Skład osobowy:

- dr inż. Alfred Król, ZOL w Krakowie - kierownik TSOL,

- dr inż. Marek Kozioł, ZOL w Krakowie,

- mgr inż. Jarosław Plata, ZOL w Krakowie,

- dr inż. Piotr Brewczyński, RDLP w Krośnie,

- mgr inż. Tomasz Najbar, RDLP w Krośnie.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Głogów Małopolski i Mielec.

Opaślik Sosnowiec - PO w Nadleśnictwie Mielec.

Pędraki chrabąszczowatych - PO w Nadleśnictwach: Narol, Lubaczów i Jarosław.

7. Zespół Ochrony Lasu w Łodzi - TSOL dla RDLP Łódź, siedziba TSOL - biuro ZOL w Łodzi w gmachu RDLP Łódź.

Skład osobowy:

- mgr inż. Andrzej Kulesza, ZOL w Łodzi - kierownik TSOL,

- mgr inż. Andrzej Rodziewicz, ZOL w Łodzi,

- mgr inż. Cezary Kieszek, ZOL w Łodzi.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwach: Pułtusk, Wyszków i Ostrów.

8. Zespół Ochrony Lasu w Łodzi - TSOL dla RDLP Warszawa, siedziba TSOL - biuro Nadleśnictwa Lochów.

Skład osobowy:

- mgr inż. Małgorzata Olczyk, kierownik TSOL,

- mgr inż. Andrzej Rodziewicz, ZOL w Łodzi,

- mgr inż. Cezary Kieszek, ZOL w Łodzi.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwach: Kolumna, Grotniki, Piotrków i Spała.

9. Zespół Ochrony Lasu w Olsztynie - TSOL dla RDLP Olsztyn i Białystok,

siedziba TSOL - biuro ZOL w Olsztynie w ZPUH-LP w Olsztynie.

Skład osobowy:

- inż. Janusz Szwałkiewicz, ZOL w Olsztynie - kierownik TSOL,

- mgr inż. Wojciech Chmielewski, ZOL w Olsztynie,

- mgr inż. Rafał Zagroba, ZOL w Olsztynie,

- mgr inż. Grażyna Jędryczko, ZOL w Olsztynie.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Parciaki - dla RDLP w Olsztynie.

10. Zespół Ochrony Lasu w Opolu - TSOL dla RDLP Katowice, siedziba TSOL - biuro ZOL w Opolu.

Skład osobowy:

- mgr inż. Grzegorz Guzik, ZOL w Opolu - kierownik TSOL,

- mgr inż. Andrzej Radzik, ZOL w Opolu,

- mgr inż. Dariusz Hutka, ZOL w Opolu,

- mgr inż. Mirosław Nowak, RDLP w Katowicach,

- mgr inż. Wiesław Szczepański, RDLP w Katowicach.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Brynek.

Borecznik jasnobrzuchy - PO w Nadleśnictwie Zawadzkie.

11. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSOL dla RDLP Radom, siedziba TSOL - biuro ZOL w Radomiu, w gmachu RDLP Radom.

Skład osobowy:

- dr inż. Łukasz Brodziak - kierownik TSOL,

- mgr inż. Piotr Lasota, ZOL w Radomiu,

- mgr inż. Wojciech Krawczyk, ZOL w Radomiu,

- mgr Hanna Michalewska, ZOL w Radomiu,

- mgr inż. Jerzy Zawadzki, RDLP w Radomiu.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwach: Kielce, Kozienice, Ostrowiec Św., Włoszczowa.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwach: Chmielnik, Daleszyce, Kozienice, Włoszczowa.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwach: Barycz, Łagów, Ruda Maleniecka, Staszów, Stąporków.

Osnujka modrzewiowa - PO w Nadleśnictwie Skarżysko i Barycz.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwach: Jędrzejów, Kielce i Radom.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Kozienice i Zwoleń.

Zwójki jodłowe - PO w Nadleśnictwie Łagów i Daleszyce.

Chrabąszcze (imago) - PO w Nadleśnictwie Kozienice i Marcule.

Opaślik sosnowy - PO w Nadleśnictwie Dobieszyn.

12. Zespół Ochrony Lasu w Radomiu - TSO dla RDLP Lublin, siedziba TSOL - biuro BULiGL, pracownia ZOL w Lublinie.

Skład osobowy:

- dr inż. Marek Kamola, ZOL w Radomiu - kierownik TSOL,

- dr inż. Łukasz Brodziak, ZOL w Radomiu,

- mgr Hanna Michalewska, ZOL w Radomiu,

- Sławomir Michalewski, ZOL w Radomiu,

- mgr inż. Andrzej Marzęda, RDLP w Lublinie.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwach: Biała Podlaska, Chotyłów, Kraśnik, Parczew i Sobibór.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwie Biała Podlaska.

Osnuja gwiaździsta - PO w Nadleśnictwie Nowa Dęba i Rozwadów.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwach: Biała Podlaska, Międzyrzec, Radzyń Podlaski i Świdnik.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwach: Biłgoraj, Nowa Dęba, Józefów, Janów Lubelski, Parczew, Rozwadów, Rudnik, Sarnaki i Zwierzyniec.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwach: Janów Lubelski, Rozwadów, Sobibór i Strzelce.

Chrabąszcze (imago) - PO w Nadleśnictwach: Chotyłów, Gościeradów, Kraśnik, Nowa Dęba, Świdniki Włodawa.

13. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP Piła, siedziba TSOL - biuro ZOL w Nadleśnictwie Szczecinek.

Skład osobowy:

- mgr inż. Stanisław Ciesielski, ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- mgr inż. Janusz Sterczewski, ZOL w Szczecinku,

- mgr inż. Teresa Błaszczyk, RDLP w Pile.

Brudnica mniszka - PO w Nadleśnictwie Sarbia.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Wronki.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Krzyż i Sarbia.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwach: Jastrowie, Krucz, Potrzebowice i Sarbia (lepowanie drzew).

Szkodniki wtórne drzew iglastych - PO w nadleśnictwie Okonek i Trzcianka.

14. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP Szczecin,

siedziba TSOL - Nadleśnictwo Bolewice.

Skład osobowy:

- mgr inż. Mirosław Gracjasz, ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- mgr inż. Stefan Perz, ZOL w Szczecinku,

- mgr inż. Józef Nizio, RDLP w Szczecinie,

- mgr inż. Mieczysław Zachaś, RDLP w Szczecinie.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwach: Bolewice, Lubniewice i Trzciel (lepowanie drzew).

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Trzciel.

Chrabąszcze - PO w Nadleśnictwie Międzychód i Rzepin.

Szkodniki wtórne drzew iglastych - PO w Nadleśnictwach: Bolewice, Resko, Rokita i Skwierzyna.

15. Zespół Ochrony Lasu w Szczecinku - TSOL dla RDLP Szczecinek,

siedziba TSOL - biuro ZOL w gmachu Nadleśnictwa Szczecinek.

Skład osobowy:

- mgr inż. Mirosław Matusiak, ZOL w Szczecinku - kierownik TSOL,

- mgr inż. Rafał Perz, ZOL w Szczecinku,

- mgr inż. Gerard Bartknecht, RDLP w Szczecinku.

Chrabąszcz majowy - PO w Nadleśnictwach: Bytów, Czarne, Człuchów, Damnica, Leśny Dwór, Miastko, Sławno i Ustka.

Poproch cetyniak - PO w Nadleśnictwach: Bytów, Leśny Dwór, Łupawa i Trzebielino.

Boreczniki sosnowe - PO w Nadleśnictwie Czarne i Niedźwiady.

Szkodniki wtórne drzew iglastych - PO w Nadleśnictwach: Leśny Dwór, Miastko, Świdwin i Świerczyna.

16. Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu - TSOL dla RDLP Wrocław,

siedziba TSOL - biuro ZOL we Wrocławiu, w gmachu RDLP Wrocław.

Skład osobowy:

- mgr inż. Jarosław Góral, kierownik ZOL we Wrocławiu - kierownik TSOL,

- mgr inż. Katarzyna Nowik, ZOL we Wrocławiu,

- mgr Katarzyna Skałecka, ZOL we Wrocławiu,

- mgr inż. Wojciech Mazur, RDLP we Wrocławiu,

- inż. Tadeusz Włodarczyk, RDLP we Wrocławiu.

Zwójki dębowe, miernikowce, kuprówka rudnica - PO w Nadleśnictwach: Oława, Wołów i Żmigród.

Strzygonia choinówka - PO w Nadleśnictwie Milicz i Chocianów.

Zasnuje świerkowe i wydrążka świerkóweczka - PO w Nadleśnictwie Jugów i Świdnica.

Barczatka sosnówka - PO w Nadleśnictwach: Ruszów, Bolesławiec, Chocianów, Przemków i Świętoszów.

Brudnica mniszka i brudnica nieparka - PO w Nadleśnictwach: Ruszów, Głogów, Kamienna Góra i Złotoryja.

Boreczniki - PO w Nadleśnictwach: Chocianów, Milicz i Ruszów.

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

Postępowanie w odniesieniu do gradacji strzygoni choinówki, boreczników sosnowych, barczatki sosnówki oraz innych gatunków szkodników liściożernych w 2009 r.

Podstawą decyzji o zabiegu zwalczania foliofagów występujących w formie gradacji jest zagrożenie trwałości drzewostanu. Jednak każda gradacja poszczególnych gatunków szkodników liściożernych jest zjawiskiem niepowtarzalnym w czasie i przestrzeni, dlatego musi być traktowana indywidualnie, z uwzględnieniem gatunku szkodnika, jego stanu zdrowotnego i fazy rozwoju gradacji.

Każdorazowo przy podejmowaniu decyzji o zabiegach konieczna jest analiza ekologiczna i ekonomiczna przedstawiona w zaleceniach dla praktyki, opracowanych w temacie BLP-211 (2007 r.) dotyczącym racjonalizacji zabiegów ochronnych przeciwko szkodnikom liściożernym.

W bieżącym roku zaleca się następujące postępowanie:

1. Przy ustalaniu terminu chemicznego zabiegu foliofagów sosny należy planować opryski na późniejsze stadia gąsienic (L₃ lub L₄), a nie na L₁ i L₂. Umożliwi to śledzenie zmian liczebności i stanu zdrowotności owadów liściożernych, określenie fazy gradacji i trendu rozwoju populacji. Uwaga ta dotyczy przede wszystkim gatunków, które znajdują się w retrogradacji (np. brudnica mniszka czy barczatka sosnówka).

2. W odniesieniu do strzygoni choinówki zabiegi ograniczające liczebność jej populacji należy podejmować przy zagrożeniu silnym (+++) i wyjątkowo - średnim (++). Tam, gdzie strzygonia choinówka występuje wspólnie z innymi foliofagami sosny, wskazane jest zastosowanie środków ochrony roślin z grupy inhibitirów syntezy chityny, takich jak: NOMOLT 150 SC, RIMON 100 EC i DIMILIN 480 SC. Ostatni preparat nie jest zalecany przez FSC.

3. W drzewostanach z widocznymi gołożerami, gdzie występują zaawansowane w rozwoju stadia gąsienic lub larw boreczników, należy stosować te same preparaty co na strzygonię.

4. Wyższe z zalecanych dawek inhibitorów syntezy chityny należy stosować jedynie w wypadku zagrożenia silnego (+++). W drzewostanach zagrożonych w stopniu średnim (++) wskazane jest stosowanie niższych z zalecanych dawek.

5. W drzewostanach na małych, odizolowanych powierzchniach, zagrożonych przez brudnicę mniszkę lub gąsienice innych motyli celowe jest zastosowanie biopreparatów opartych na bazie B. thuringiensis, np. FORAY 04 UL. Nie jest wskazane włączanie do zabiegów ograniczania liczebności populacji brudnicy mniszki, barczatki sosnówki oraz boreczników małych, odizolowanych od pól zabiegowych, powierzchni zagrożonych w stopniu słabym (+) i ostrzegawczym (0/+).

6. W stosunku do osnui gwiaździstej, której gradacje mają charakter lokalny, decyzję o jej zwalczaniu w razie masowych pojawów należy podejmować indywidualnie z uwzględnieniem aktualnych i lokalnych okoliczności, jak: wiek drzewostanu, czas trwania gradacji i jej faza, dotychczasowy ubytek masy igliwia w koronach, dynamika liczebności populacji i inne.

7. W związku z koniecznością ograniczania liczebności owadów doskonałych chrabąszczy (Melolontha spp.) ich zwalczanie sprzętem agrolotniczym można wykonać stosując Mospilan 20 SP w dawce 0,4 kg/ha, po uprzednim uzyskaniu zgody na jednokrotne zastosowanie środka ochrony roślin w zezwoleniu MRiRW.

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

Powierzchnia (w hektarach) objęta zabiegiem według rodzaju użytego sprzętu w 2009 roku

Rodzaj sprzętu	Białystok	Gdańsk	Katowice	Kraków	Krosno	Lublin	Łódź	Olsztyn	Piła	Poznań	Radom	Szczecin	Szczecinek	Toruń	Warszawa	Wrocław	Zielona Góra	Ogółem
Samolot																		0
Śmigłowiec																		0
Sprzęt naziemny																		0
Ogółem	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0