Ogłoszenie wymagań ustanawianych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) w Doc 7192-AN/857 - "Podręcznik szkolenia, część D-3 - instruktor obsługi lotów/dyspozytor lotniczy".

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ULC.2013.56

Akt obowiązujący
Wersja od: 8 kwietnia 2013 r.

WYTYCZNE Nr 3
PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO
z dnia 5 kwietnia 2013 r.
w sprawie ogłoszenia wymagań ustanawianych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) w Doc 7192-AN/857 - "Podręcznik szkolenia, część D-3 - instruktor obsługi lotów/dyspozytor lotniczy"

Na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 16 oraz art. 23 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933, z późn. zm.1)) ogłasza się, co następuje:
§  1.
Zaleca się stosowanie wymagań ustanowionych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) w Doc 7192-AN/857 - "Podręcznik szkolenia, część D-3 - instruktor obsługi lotów/dyspozytor lotniczy " (wydanie drugie), stanowiących załącznik do wytycznych.
§  2.
Wytyczne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
______

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 951 i 1544 oraz z 2013 r. poz. 134.

ZAŁĄCZNIK

PODRĘCZNIK SZKOLENIA

Część D-3

Część D-3

INSPEKTOR OBSŁUGI LOTÓW/DYSPOZYTOR LOTNICZY

Drugie wydanie - 1998 r.

Dokument zatwierdzony przez Sekretarza Generalnego i publikowany z jego upoważnienia

ORGANIZACJA MIĘDZYNARODOWEGO LOTNICTWA CYWILNEGO

ZMIANY

Wydawanie zmian jest regularnie ogłaszane w Dzienniku ICAO oraz w miesięcznych Suplementach do Katalogu publikacji i audiowizualnych pomocy szkoleniowych ICAO, z którymi posiadacze niniejszej publikacji powinni się zapoznać. Poniżej zapewniono miejsce do zapisu takich zmian.

ZAPIS ZMIAN I POPRAWEK

ZMIANYPOPRAWKI
NrData stosowaniaData wprowadzeniaWprowadzone przezNrData stosowaniaData wprowadzeniaWprowadzone przez

WSTĘP

W 1955 r., Komisja Żeglugi Powietrznej ICAO odnotowała, iż od czasu do czasu otrzymuje od operatorów lotniczych prośby o wyjaśnienia w sprawie wykonywania kontroli operacyjnej. W tamtym czasie brak było uniwersalnych zasad określających zasady sprawowania takiej kontroli przez operatorów, pomimo iż w niektórych częściach świata takie zasady i praktyki istniały od dawna. Z tego też powodu opublikowano okólnik wyjaśniający koncepcję informacji i obowiązków wspólnie dzielonych pomiędzy dowódcą statku powietrznego a personelem naziemnym, określający zakres współpracy uzależniony od wielu czynników tj. rozmiar operacji, dostępne wyposażenie oraz system operacji ustanowiony przez operatora. Koncepcja ta miała różne formy, poczynając od prostej dyspozycji do lotu, gdzie podstawowym zadaniem personelu naziemnego było zapewnienie pomocy dowódcy statku powietrznego w planowaniu przed lotem, kończąc na zapewnianiu dowódcy statku powietrznego pomocy po locie, gdzie duża ilość obowiązków związanych z operacją była wspólnie dzielona z personelem naziemnym. Szczególny nacisk położono na obowiązek uzyskania i zapewniania informacji istotnej dla statku powietrznego podczas lotu. Dlatego też, pierwszy okólnik stanowił podstawę do uwzględnienia tego tematu przez Trzecią Konferencję Żeglugi Powietrznej ICAO, jaka miała miejsce w Montrealu w 1956 r. Dyskusje dotyczyły przede wszystkim zapewnienia informacji meteorologicznych oraz wyjaśnienia ogólnej koncepcji oraz celu sprawowania kontroli operacyjnej. W ciągu kolejnych lat, wiele Państw doszło do wniosku, że dla zapewnienia sprawnego i bezpiecznego przepływu ruchu lotniczego, konieczne jest ustanowienie nadzoru nad operacjami lotniczymi. W związku z powyższym, dla zapewnienia takiego nadzoru, wprowadzono inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych, którzy mieli odgrywać rolę bliskiego łącznika pomiędzy statkiem powietrznym w locie a służbami naziemnymi, jak również pomiędzy członkami załogi lotniczej a personelem naziemnym operatora.

Z czasem, w miarę ugruntowania wymogu posiadania inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych i doprecyzowania zakresu ich praw i obowiązków, uznano za konieczne ustanowienie wymogów w zakresie wiedzy i doświadczenia jak również przepisów licencjonowania, które zawarte są w Załączniku 1 do Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym. Pomimo iż w niektórych Państwach inspektorom obsługi lotów/dyspozytorom lotniczym nie wydaje się licencji lub świadectw, potrzeba posiadania przez nich odpowiedniego szkolenia i kwalifikacji została zaakceptowana na całym świecie i objęta międzynarodowymi normami i praktykami ICAO. Podręcznik do szkolenia inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych, Część D-3, Dokumentu ICAO 7192, zawiera akceptowalne metody opracowywania kursów szkoleniowych w oparciu o wymogi zawarte w Załącznikach 1 i 6 ICAO oraz w oparciu o ogólnie akceptowany zakres i charakter wymogów i obowiązków odnoszących się do inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych.

Pierwsze wydanie opublikowane przez ICAO w 1975 r. miało na celu zapewnienie wytycznych na temat zawartości kursów, pozostawiając opracowanie programów nauczania i planów lekcji w gestii instruktorów lub innego specjalistycznego personelu ośrodków szkolenia. Niemniej jednak, standaryzacja kursów szkoleniowych została uznana za kluczową dla zapewnienia bezpieczeństwa międzynarodowej żeglugi powietrznej. ICAO, w ramach programu współpracy technicznej, opracowała model szczegółowego programu szkolenia, który został opublikowany w 1982 r. pod tytułem Kurs 201 - Inspektorzy obsługi lotów/dyspozytorzy lotniczy, w celu przygotowania osoby szkolonej do egzaminu na licencję, zgodnie z wymogami punktu 4.5 Załącznika 1 ICAO1.

Drugie wydanie zostało opracowane na podstawie pierwszego wydania Doc 7192, Część D-3, i Kursu 201. Zawiera ono programy szkolenia dla inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych obejmujące wymogi w zakresie wiedzy oraz stosowane praktyczne szkolenie. Zakres tematyczny, jaki musi być ujęty podczas pierwszego i drugiego etapu szkolenia zawarty jest w punkcie 1.2.5 - wytyczne do szkolenia, który zawiera również przybliżony czas trwania kursu (zarówno w przypadku szkolenia podstawowego jak i szkolenia w celu zmiany specjalności/kwalifikacji lotniczych) oraz zakres specjalistycznej wiedzy wymaganej w każdym przedmiocie. Szczegółowe informacje na temat szkolenia zawarte w niniejszym podręczniku nie są wyczerpujące a stanowią jedynie minimalny wymóg do szkolenia inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych. Program szkolenia inspektorów obsługi lotów/dyspozytorów lotniczych przypisany do ich obowiązków na podstawie wymogów zawartych w Załączniku 1 i 6 ICAO musi zawierać programy proponowane w niniejszym podręczniku, ale nie może się ograniczać tylko do nich.

Niniejszy podręcznik został opracowany przez Wydział szkolenia i licencjonowania personelu ICAO oraz zastępuje Doc 7192 ICAO - Podręcznik szkolenia, Część D-3 - Inspektorzy obsługi lotów/dyspozytorzy lotniczy (wydanie 1, 1975 r.) oraz Kurs 201 ICAO - Inspektorzy obsługi lotów/dyspozytorzy lotniczy (sierpień 1982 r.). ICAO wyraża podziękowania za wkład w prace dla Międzynarodowej Federacji Dyspozytorów Linii Lotniczych (IFALDA) oraz dla indywidualnych ekspertów za ich wsparcie i doradztwo.

Stosowanie w tekście niniejszego podręcznika rodzaju męskiego należy rozumieć jako odniesienie zarówno do osób płci męskiej jak i żeńskiej.

Uwagi dotyczące niniejszego podręcznika, w szczególności w odniesieniu do jego zastosowania, użyteczności oraz zakresu tematycznego od Państw będą mile widziane. Zostaną one uwzględnione w procesie przygotowania kolejnych wydań. Uwagi dotyczące niniejszego podręcznika należy przesyłać na poniższy adres:

The Secretary General

International Civil Aviation Organization

999 University Street

Montreal, Quebec, Canada

H3C 5H7

______

1 W całym niniejszym dokumencie, odniesienia do Załącznika 1 ICAO obejmują wszystkie zmiany łącznie ze Zmianą 161.

SPIS TREŚCI

Wybrane skróty

Rozdział 1 - Zasady szkolenia

1.1 Wymogi prawne

1.2 Wymogi szkoleniowe

grafika

Rozdział 2 - Zalecenia ogólne

2.1 Wyposażenie dla szkolenia w klasie

2.2 Ocena działania

grafika

ETAP PIERWSZY

Rozdział 3 - Prawo i regulacje lotnictwa cywilnego

3.1 Wstęp

3.2 Cele szkolenia

3.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 4 - Przekazanie wiedzy lotniczej

4.1 Wstęp

4.2 Ramy prawne

4.3 Terminologia lotnicza i materiały źródłowe

4.4 Teoria lotu i operacji lotniczych

4.5 Systemy napędowe statku powietrznego

4.6 Systemy statków powietrznych

grafika

Rozdział 5 - Masa (waga) i osiągi statku powietrznego

5.1 Wstęp

5.2 Podstawowe zasady dotyczące bezpieczeństwa lotu

5.3 Masa podstawowa i ograniczenia prędkości

5.4 Wymogi drogi startowej do startu

5.5 Wymogi osiągów do wznoszenia

5.6 Wymogi drogi startowej do lądowania

5.7 Ograniczenia prędkości występowania drgań płatowca

grafika

Rozdział 6 - Nawigacja

6.1 Wstęp

6.2 Cele szkolenia

6.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

6.4 Koncepcja CNS/ATM

grafika

Rozdział 7 - Zarządzanie ruchem lotniczym

7.1 Wstęp

7.2 Cele szkolenia

7.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 8 - Meteorologia

8.1 Wstęp

8.2 Cele szkolenia

8.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 9 - Kontrola masy (wagi) i równowagi

9.1 Wstęp

9.2 Cele szkolenia

9.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 10 - Transport materiałów niebezpiecznych drogą powietrzną

10.1 Wstęp

10.2 Cele szkolenia

10.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 11 - Planowanie lotu

11.1 Wstęp

11.2 Cele szkolenia

11.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 12 - Monitorowanie lotu

12.1 Wstęp

12.2 Cele szkolenia

12.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 13 - Łączność - radio

13.1 Wstęp

13.2 Cele szkolenia

13.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 14 - Czynnik ludzki

14.1 Wstęp

14.2 Znaczenie czynnika ludzkiego

14.3 Zarządzanie zasobami dyspozycji (DRM)

14.4 Świadomość

14.5 Praktyka i omówienie

14.6 Wzmocnienie

14.7 Cele szkolenia

14.8 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

Rozdział 15 - Ochrona (sytuacje awaryjne i nadzwyczajne)

15.1 Wstęp

15.2 Cele szkolenia

15.3 Wymogi w zakresie wiedzy, umiejętności i podejścia

grafika

ETAP DRUGI

Rozdział 16 - Stosowane szkolenie praktyczne

16.1 Wstęp

16.2 Stosowane praktyczne operacje lotnicze

16.3 Obserwacje symulatorowe LOFT i syntetyczne szkolenia lotnicze

16.4 Praktyki dyspozytorskie do lotu (szkolenie praktyczne)

16.5 Zapoznanie z trasą

grafika

Dodatek - Materiały źródłowe

grafika

WYBRANE SKRÓTY

ADFAutomatic direction finder
Radionamiernik automatyczny
AFTNAeronautical fixed telecommunication network
Stała telekomunikacyjna sieć lotnicza
AIDAeronautical Inspection Directorate
Dyrektoriat inspekcji lotniczych
AIPAeronautical information publication
Zbiór informacji lotniczych
AIREPAir-report
Meldunek z powietrza
AISAeronautical information service
Służba informacji lotniczej
ATCAir traffic control
Kontrola ruchu lotniczego
ATISAutomatic terminal information service
Służba automatycznej informacji lotniskowej
ATMAir traffic management
Zarządzanie ruchem lotniczym
ATSAir traffic service
Służby ruchu lotniczego
BOWBasic opertaing weight (mass)
Podstawowa masa/waga operacyjna
CADCCentral air-data computer
Centralny komputer danych lotniczych
CDUControl and display unit
Jednostka kontroli i zobrazowania
CGCentre of gravity
Środek ciężkości
CofACertificate of airworthiness
Świadectwo zdatności do lotu
CPCritical point
Punkt krytyczny
CRMCrew resource management
Zarządzanie zasobami załogi
DMEDistance measuring equipment
Radioodległościomierz
DOWDry operating weight (mass)
Sucha masa/waga operacyjna
DRMDispatch resource management
Zarządzanie zasobami dyspozycji
ETOPSExtended range operations by aeroplanes with two turbine power-units
Operacje o wydłużonym zasięgu wykonywane przez samoloty o dwóch jednostkach napędowych
FIRFlight information region
Rejon informacji powietrznej
FISFlight information service
Służba informacji powietrznej
FOO/FDFlight operations officer/flight dispatcher
Inspektor obsługi lotów/dyspozytor lotniczy
GNSSGlobal navigation satellite system
Globalny satelitarny system nawigacyjny
IATAInternational Air Transport Association
Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych
IAVWInternational airways volcano watch
System ostrzegania przed pyłem wulkanicznym
ILSInstrument landing system
System lądowania według wskazań przyrządów
INSInertial navigation system
Bezwładnościowy/inercyjny system nawigacyjny
ITCZInter-tropical convergence zone
Międzyzwrotnikowa strefa zbieżności
LOFTLine-orientated flight training
Szkolenie w lotach liniowych
MACMean aerodynamic chord
Średnia aerodynamiczna cięciwa
MATMass/altitude/temperature
Masa/wysokość bezwzględna/temperatura
MELMinimum equipment list
Wykaz wyposażenia minimalnego
METARAviation routine weather report
Komunikat regularnych obserwacji meteorologicznych dla lotnictwa
MMELMaster minimum equipment list
Główny wykaz wyposażenia minimalnego
MNPSMinimum navigation performance specifications
Zestawienie minimalnych wymagań nawigacyjnych
MPTOWMaximum permissible take-off operating weight (mass)
Maksymalna dopuszczalna operacyjna masa/waga startowa
MPZFWMaximum permissible zero-fuel operating weight (mass)
Maksymalna dopuszczalna operacyjna masa/waga przy zerowym paliwie
MTTMinimum time track
Linia drogi o minimalnym czasie
NDBNon-directional radio beacon
Radiolatarnia bezkierunkowa
NOTACNotification to the captain (pilot-in-command)
Powiadomienie kapitana (dowódcy statku powietrznego)
NOTAMNotices to airmen
Informacja dla pilota
PANSProcedures for air navigation services
Procedury służb żeglugi powietrznej
PNRPoint of no return
Krytyczny punkt powrotu
RMIRadio magnetic indicator
Wskaźnik radiomagnetyczny
RNAVArea navigation
Nawigacja obszarowa
RVRRunway visual range
Zasięg widzenia wzdłuż drogi startowej
SIDStandard instrument departure
Standardowy odlot według wskazań przyrządów
SPECIAviation selected special weather report
Specjalne lotniskowe raporty meteorologiczne
STARStandard instrument arrival
Standardowy dolot według wskazań przyrządów
TASTrue airspeed
Rzeczywista prędkość powietrza
TOWTake-off weight (mass)
Masa startowa
UTCCoordinated universal time
Uniwersalny czas skoordynowany
VFRVisual flight rules
Przepisy wykonywania lotów z widocznością
VORVHF omnidirectional radio range
Radiolatarnia ogólnokierunkowa VHF
WAFCWorld area forecast centre
Światowy ośrodek prognoz obszarowych
WAFSWorld area forecast system
Światowy system prognoz obszarowych
WMOWorld Meteorological Organization (United Nations Agency)
Światowa Organizacja Meteorologiczna (Agencja ONZ)
ZFWZero-fuel weight (mass)
Masa przy zerowym paliwie