Odmowa zawarcia umowy o sprzedaż energii elektrycznej przez Rejon Energetyczny Racibórz - GZE Sp. z o.o. z Przedsiębiorstwem Handlowo-Eksportowo-Importowym "BRTS" Bernard Rudziński w Raciborzu.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.UOKiK.2001.1.2

Akt nienormatywny
Wersja od: 18 grudnia 2001 r.

DECYZJA
PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
z dnia 6 kwietnia 2001 r.
w sprawie odmowy zawarcia umowy o sprzedaż energii elektrycznej przez Rejon Energetyczny Racibórz - GZE Sp. z o.o. z Przedsiębiorstwem Handlowo-Eksportowo-Importowym "BRTS" Bernard Rudziński w Raciborzu
(Nr RKT 14/2001)

Na podstawie art. 104 Kpa w związku z art. 85 ust. 1 i art. 113 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319), w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odmawia się wszczęcia postępowania antymonopolowego na wniosek Przedsiębiorstwa Handlowo-Eksportowo-Importowego "BRTS" Bernard Rudziński w Raciborzu, zawierający zarzut bezprawnej odmowy zawarcia umowy o sprzedaż energii elektrycznej przez Rejon Energetyczny Racibórz - GZE Spółka z o.o w Raciborzu oraz żądanie ukarania tego podmiotu grzywną w wysokości 10 milionów złotych za naruszenie przepisów prawa cywilnego oraz prawa karnego w taki sposób, że wykorzystano trudną sytuację wnioskodawcy dla osiągnięcia korzyści materialnych [...].
UZASADNIENIE

Żądania zapłaty zaległych należności pieniężnych nie można uznać za nadużycie siły rynkowej dostawcy energii elektrycznej, a co za tym idzie - stosowania praktyki monopolistycznej. Działania podjęte przez Rejon Energetyczny trzeba rozpatrywać w płaszczyźnie cywilnoprawnej. Były one konsekwencją niewywiązywania się kontrahenta (spółki cywilnej) z wynikającego z umowy obowiązku uiszczania opłat. Przepisy Kodeksu cywilnego określają skutki niewykonywania zobowiązań z umów wzajemnych, a taką umową jest umowa sprzedaży energii elektrycznej. Działania dostawcy energii elektrycznej nie były zatem bezprawne i znajdowały swoją podstawę w niezgodnym z zawartą umową postępowaniu kontrahenta (spółki cywilnej). Zapłata długu nie stanowi nieuzasadnionej korzyści wymienionej jako jedna z przesłanek koniecznych do wykazania bytu praktyki monopolistycznej. Mając na względzie powyższe odmowa świadczenia dłużnikowi nie może być uznawana za przejaw stosowania praktyki monopolistycznej, albowiem wykonywanie przez Rejon Energetyczny swoich uprawnień określa Kodeks cywilny. Podmiot o pozycji dominującej, a takim bezspornie jest Rejon Energetyczny, [...] powinien traktować swych kontrahentów w sposób równoprawny. Nie oznacza to obowiązku zawarcia umowy przez podmiot dominujący z każdym kontrahentem. Należy dopuścić odmowę zawarcia umowy z powołaniem się na obiektywne uzasadnione powody leżące po stronie potencjalnego kontrahenta, np. odmowa wywiązywania się ze słusznych zobowiązań wzajemnych lub z powodu niewypłacalności, albowiem są to takie przyczyny odmowy zawarcia umowy, które w normalnych warunkach obrotu uzasadniają odmowę zawarcia umowy przez każde przedsiębiorstwo.

Wyjaśniając niniejszą sprawę powołano także regulacje zawarte w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 ze zm.) i poinformowano przedsiębiorcę o kompetencjach Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Informowano, że art. 7 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne określa, iż przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła są obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie, umowy sprzedaży paliw lub energii, lub umowy o świadczenie usług przesyłowych z odbiorcami lub podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki dostarczania, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Rejon Energetyczny uznał, że w niniejszej sprawie nie były spełnione warunki ekonomiczne, albowiem nie została dokonana zapłata za wcześniej dostarczoną energię elektryczną, pobraną na podstawie umowy zawartej ze wspólnikiem spółki cywilnej. [...]

Fakty świadczące o stosowaniu praktyk monopolistycznych powinny być udowodnione. W sprawie wszczętej na wniosek uprawnionego - ten podmiot zobowiązany jest udowodnić fakt stosowania praktyki monopolistycznej, tak więc ciężar dowodu spoczywa na tym podmiocie. Zgodnie z orzecznictwem, żądający wszczęcia postępowania zobowiązany jest wykazać i udowodnić stosowanie praktyk monopolistycznych, natomiast Urząd jak i Sąd Antymonopolowy, odpowiednio do art. 7 i art. 77 Kpa oraz art. 3 § 2 Kpc są zobowiązani do wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Delegatura w Katowicach w postępowaniu wyjaśniającym zbadał i ustalił okoliczności sprawy, w której nie zostały naruszone przepisy ustawy antymonopolowej. Także [...] w niniejszej sprawie ustalono, że żądanie od dłużnika zapłaty za spełnione świadczenie nie stanowi naruszenia interesu publicznoprawnego, koniecznego do uruchomienia mechanizmów ustawy, oraz nie narusza zakazu nadużywania pozycji dominującej określonego w art. 8. [...]

Przedsiębiorca podniósł zarzut odmowy zawarcia umowy o sprzedaż energii elektrycznej i zażądał ukarania Rejonu Energetycznego "grzywną" w wysokości 10 milionów złotych oraz podniósł, iż Rejon Energetyczny naruszył przepisy prawa cywilnego oraz prawa karnego w taki sposób, że wykorzystał jego trudną sytuację dla osiągnięcia korzyści materialnych. Także podnosił, iż zachowanie pracowników Rejonu Energetycznego było niewłaściwe. Orzekanie w sprawach cywilnych i karnych stanowi właściwość sądów powszechnych, a w sprawach odmowy zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo energetyczne właściwym do orzekania i nałożenia kary jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, o czym kilkakrotnie informowano przedsiębiorcę. Wskazywano także i wyjaśniano, iż w niniejszej sprawie nie zostały naruszone przepisy ustawy antymonopolowej. Jak wykazano w uzasadnieniu niniejszej decyzji - w sposób oczywisty - z zawartych w żądaniu oraz posiadanych przez Urząd informacji wynika, że nie naruszono zakazu nadużywania pozycji dominującej. [...]