Odmowa wszczęcia postępowania przeciwko Gminie Piotrków Trybunalski.
Dz.Urz.UOKiK.2002.5.195
Akt nienormatywnyDECYZJA
PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
z dnia 23 sierpnia 2002 r.
w sprawie odmowy wszczęcia postępowania przeciwko Gminie Piotrków Trybunalski
Na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319 ze zm.), zwanej dalej "ustawą antymonopolową" w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie nakazania zaniechania stosowania przez Zarząd Miasta Piotrków Trybunalski praktyk ograniczających konkurencję polegających na przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji przez eliminowanie z rynku przewozów pasażerskich Transportowiec Sp. z o.o. w Katowicach na skutek odmowy koordynacji rozkładów jazdy na osiem regularnych linii komunikacyjnych w granicach administracyjnych Gminy Piotrków Trybunalski, co może stanowić naruszenie art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy antymonopolowej.
W dniu 9 lipca 2002 r. do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w Łodzi wpłynął wniosek Transportowiec Sp. z o.o. w Katowicach, zwany dalej Wnioskodawcą, o nakazanie Zarządowi Miasta Piotrków Trybunalski, zwanemu dalej Zarządem Miasta, zaniechania stosowania praktyki monopolistycznej polegającej na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku przewozów pasażerskich poprzez przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania oraz rozwoju konkurencji i eliminowaniu z tego rynku Wnioskodawcy na skutek odmowy koordynacji rozkładów jazdy na osiem regularnych linii komunikacyjnych w granicach administracyjnych Gminy Piotrków Trybunalski, a tym samym uniemożliwianie korzystania z przystanków komunikacji miejskiej stanowiących własność miasta.
W uzasadnieniu Wnioskodawca podał, że w dniu 4 grudnia 2001 r. wystąpił do Zarządu Miasta o zezwolenie na korzystanie z przystanków autobusowych na terenie Gminy Piotrków Trybunalski oraz skoordynowanie rozkładów jazdy. Następnie, w piśmie z dnia 18 grudnia 2001 r. Wnioskodawca sprecyzował wniosek przedstawiając do koordynacji rozkłady jazdy wraz z przebiegiem tras na osiem linii na terenie Gminy Piotrków Trybunalski i ilością pojazdów do obsługi danej trasy. Zarząd Miasta odmówił koordynacji rozkładów jazdy decyzją z dnia 31 grudnia 2001 r. uzasadniając, iż przedłożone przez Wnioskodawcę rozkłady jazdy obejmują trasy komunikacyjne miejskie, na których potrzeby przewozowe są zabezpieczone m. in. przez spółkę MZK, która jest własnością Gminy i nie istnieje potrzeba świadczenia kolejnych usług przewozowych przez Wnioskodawcę. Ponadto zdaniem Zarządu Miasta, pojazdy Wnioskodawcy nie spełniają wymaganych warunków technicznych, a proponowane kursy pokrywają się w części z czasami odjazdów innego przewoźnika. Miasto ma na to zbyt małą przepustowość ciągów komunikacyjnych oraz zatok przystankowych. Od powyższej decyzji Wnioskodawca odwołał się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim, które utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
Zdaniem Wnioskodawcy działania Zarządu Miasta mają cechy przeciwdziałania ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji. Odmowa uzgodnienia rozkładów jazdy pozbawia Wnioskodawcę możliwości nawiązania skutecznej konkurencji. Praktyka taka utrwala silnie dominującą pozycję spółki MZK na rynku lokalnym. Wnioskodawca stwierdził, że odmowa przez przewoźnika posiadającego na rynku pozycję dominującą spełnienia ciążącego na nim z mocy art. 13 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.) obowiązku uzgodnienia urzędowego rozkładu jazdy, uwzględniającego przewozy świadczone przez konkurentów, jest przejawem praktyki monopolistycznej i powołał orzecznictwo Sądu Antymonopolowego w podobnej sprawie (por. wyrok z dnia 26 kwietnia 2001 r. sygn. akt XVII Ama 66/00).
Pismem z dnia 15 lipca 2002 r. Urząd wezwał Wnioskodawcę do opłacenia i uzupełnienia wniosku, w tym wskazania podstawy prawnej zarzucanego naruszenia. Wnioskodawca wniósł stosowną opłatę w ustawowym terminie, a także w piśmie z dnia 19 lipca 2001 r. wskazał, że odmowa Zarządu Miasta skoordynowania rozkładów jazdy wyczerpuje przesłankę art. 8 ust. 2 pkt 5 ustawy antymonopolowej. Na podstawie art. 85 ust. 2 i art. 43 ustawy antymonopolowej Urząd wszczął postępowanie wyjaśniające, którego celem było ustalenie czy Gmina Piotrków Trybunalski ma w sprawie, o której mowa wyżej, jako koordynator rozkładów jazdy autobusów na trasach w komunikacji miejskiej, status przedsiębiorcy w rozumieniu definicji określonej w art. 4 pkt 1 ustawy antymonopolowej.
W odpowiedzi na pismo Urzędu z dnia 2 sierpnia 2002 r. Gmina Piotrków Trybunalski wyjaśniła, że odmowa koordynacji rozkładów jazdy przedłożonych przez Wnioskodawcę na osiem regularnych linii komunikacyjnych w granicach administracyjnych Gminy Piotrków Trybunalski, nastąpiła w formie decyzji administracyjnej wydanej na podstawie przepisów Kpa. Gmina podniosła, że problem rozstrzygany merytorycznie w ramach decyzji administracyjnej nie może być rozstrzygany odrębnym postępowaniem, gdyż byłoby to ominięcie właściwości. Ponadto Gmina wskazała, że decyzja nie zniekształciła konkurencji na rynku lokalnym, na którym działa gminna spółka przewozowa i trzech innych prywatnych przewoźników.
Urząd ustalił, że Decyzja Zarządu Miasta z dnia 31 grudnia 2001 r. odmawiająca Wnioskodawcy koordynacji rozkładów jazdy wydana została na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe przepisów wykonawczych do ustawy, art. 104 Kpa oraz art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.). W decyzji pouczono Wnioskodawcę o przysługującym mu prawie odwołania w trybie administracyjnym do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim. Odwołanie zostało rozpoznane i na podstawie art. 138 § pkt 1 Kpa wydana została Decyzja z dnia 3 kwietnia 2002 r., w której orzeczono o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji Zarządu Miasta. W decyzji SKO poinformowało Wnioskodawcę o trybie odwoławczym do NSA Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi.
Organ antymonopolowy zważył, co następuje:
W świetle informacji zawartych we wniosku o wszczęcie postępowania jak i dodatkowych informacji uzyskanych na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy antymonopolowej w trakcie postępowania wyjaśniającego, niniejsza sprawa nie ma charakteru antymonopolowego, z czego w sposób oczywisty wynika, że nie został naruszony zakaz określony w art. 8 ust. 1 pkt 5 ustawy antymonopolowej.
W przedmiotowej sprawie koordynację rozkładów jazdy regulują przepisy ustawy Prawo przewozowe, której art. 2 ust. 3 pkt 1 daje zarządowi gminy uprawnienia do koordynacji rozkładów jazdy przewoźników wykonujących zarobkowy przewóz osób pojazdami samochodowymi w regularnym transporcie zbiorowym dla linii komunikacyjnych przebiegających na obszarze gminy. O charakterze czysto prawnym - władczym - tych działań przesądziła uchwała NSA w składzie pięciu sędziów o sygnaturze akt OPK 8/2001 wydana w dniu 28 maja 2001 r., na mocy której NSA uznał, że uzgodnienie lub odmowa uzgodnienia rozkładu jazdy przez organ wykonawczy właściwej miejscowo jednostki samorządu terytorialnego należy uznać za decyzję administracyjną. Dla Gminy Piotrków Trybunalski uprawnionym do podejmowania decyzji administracyjnej w sprawie koordynacji rozkładów jazdy był Zarząd Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Decyzja z dnia 31 grudnia 2001 r. Zarządu Miasta odmawiająca Wnioskodawcy koordynacji rozkładów jazdy na proponowane przez niego linie komunikacyjne podlegała weryfikacji przez SKO w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie kontroli NSA.
Działalność Zarządu Miasta w przedmiocie koordynowania rozkładów jazdy nie odpowiada pojęciu przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy antymonopolowej i tym samym nie podlega właściwości rzeczowej Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. [...]