Obsługa kasowa i rozliczeniowa budżetu państwa.
Dzienniki resortowe
Dz.Urz.MF.1978.2.5
Akt utracił moc Wersja od: 1 kwietnia 1978 r.
ZARZĄDZENIE Nr 23
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 16 marca 1978 r.
w sprawie obsługi kasowej i rozliczeniowej budżetu państwa.
Na podstawie art. 91, ust. 1, pkt 3 ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 29, poz. 244) oraz art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. Prawo bankowe (Dz. U. Nr 20, poz. 108) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Ilekroć w zarządzeniu jest mowa bez bliższego określenia: 1)
o jednostkach - należy przez to rozumieć samodzielnie bilansujące jednostki budżetowe i zakłady budżetowe oraz gospodarstwa pomocnicze, prowadzone według zasad uproszczonych, 2)
o budżecie gminy - należy przez to rozumieć również budżet miasta oraz budżet miasta i gminy.§ 2.
1.
Obsługę kasową i rozliczeniową jednostek wykonuje Narodowy Bank Polski.2.
Obsługę kasową i rozliczeniową jednostek objętych budżetem gminy wykonuje Bank Spółdzielczy mający siedzibę na terenie gminy. Jeżeli na terenie gminy nie ma Banku Spółdzielczego obsługę kasową i rozliczeniową wykonuje oddział NBP.§ 3.
1.
W zakresie kasowej i rozliczeniowej obsługi budżetu banki prowadzą następujące rachunki bankowe: 1)
rachunki budżetowe:a)
rachunki podstawowe budżetów jednostkowych,b)
rachunki dochodów budżetowych,c)
rachunki wydatków budżetowych, 2)
rachunki rozliczeniowe, 3)
rachunki środków funduszów specjalnych, 4)
rachunki sum depozytowych, 5)
rachunki sum na zlecenie, 6)
rachunki akredytyw budżetowych, 7)
rachunki środków na zakupy inwestycyjne i remonty kapitalne.2.
Banki finansujące inwestycje polegające na budownictwie prowadzą rachunki funduszów inwestycyjnych oraz rachunki środków i finansowania inwestycji budowlanych stosownie do przepisów o zasadach i trybie finansowania inwestycji.§ 4.
1.
Banki otwierają następujące rachunki bankowe: 1)
rachunki podstawowe budżetów jednostkowych z uwzględnieniem przepisów o podziale administracyjnym państwa, 2)
rachunki dochodów i wydatków budżetowych głównych dysponentów kredytów budżetowych:a)
w zakresie budżetu centralnego - z uwzględnieniem przepisów o podziale tego budżetu na części budżetowe,b)
w zakresie budżetów terenowych - z uwzględnieniem przepisów o podziale administracyjnym państwa, 3)
rachunki dochodów i wydatków budżetowych innych jednostek - na podstawie zaświadczeń właściwych jednostek nadrzędnych, 4)
rachunki środków pozabudżetowych - w trybie określonym w przepisach o środkach pozabudżetowych, 5)
rachunki sum depozytowych, sum na zlecenie i rachunki akredytyw budżetowych - w trybie określonym w § 9-11, 6)
rachunki środków na zakupy inwestycyjne i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych - na podstawie wniosków tych jednostek.2.
Nie otwiera się rachunków dochodów budżetowych dla urzędów gmin (miast i gmin) oraz odrębnych rachunków dla wpływów z tytułu podatków i opłat oraz dochodów państwa, pobieranych przez urzędy terenowych organów administracji państwowej.§ 5.
1.
Rachunek podstawowy budżetu centralnego służy do lokowania nadwyżki budżetu centralnego i dokonywania rozliczeń z budżetami terenowymi. Rachunkiem tym dysponuje Ministerstwo Finansów.2.
Rachunki podstawowe budżetów terenowych służą do gromadzenia środków pieniężnych budżetu w tym również funduszu zasobowego oraz dokonywania rozliczeń z innymi budżetami, np. z tytułu środków przekazanych innym budżetom z tytułu dotacji, udziałów w dochodach własnych rad narodowych, zasiłków kasowych z funduszu zasobowego. Na rachunki podstawowe wpłaca się również wpływy z tytułu podatków i opłat oraz dochodów państwa pobieranych przez urzędy terenowych organów administracji państwowej.3.
Rachunkami podstawowymi budżetów terenowych dysponują terenowe organy administracji państwowej.§ 6.
1.
Rachunki dochodów budżetowych służą do gromadzenia wpływów budżetowych. Na rachunki dochodów budżetowych zalicza się: 1)
wpływy jednostek budżetowych, z wyjątkiem objętych gospodarką pozabudżetową, 2)
zwroty wydatków budżetowych, jeżeli zwrot nastąpił po upływie roku, w którym wydatku dokonano, z wyjątkiem wymienionych w § 7 ust. 2.2.
Z rachunków dochodów budżetowych nie mogą być dokonywane żadne wypłaty, z wyjątkiem zwrotów nadpłat.3.
Wpływy zgromadzone na rachunkach dochodów budżetowych do końca roku oraz w okresie przejściowym, o którym mowa w § 17, banki przelewają na rachunek podstawowy.§ 7.
1.
Rachunki wydatków budżetowych służą do realizacji wydatków budżetowych.2.
Na rachunki wydatków budżetowych zalicza się wpływy z tytułu zwrotu wydatków, jeżeli zwrot nastąpił w tym samym roku, w którym dokonano wydatków. Na rachunek wydatków budżetowych zalicza się ponadto następujące wpływy: 1)
wpływy należności z tytułu niedoborów i szkód, 2)
wpływy należności za opakowania zwrotne, 3)
wpływy należności od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu zwrotu wypłaconych pieniężnych świadczeń z ubezpieczenia, 4)
wpływy ze sprzedaży posiłków i odpadów pokonsumpcyjnych, 5)
wpływy ze sprzedaży materiałów i przedmiotów nietrwałych oraz wpływy z likwidacji i sprzedaży środków trwałych do wysokości poniesionych kosztów likwidacji i sprzedaży, 6)
zwroty wydatków z tytułu zastępczo pokrytych kosztów podróży na wezwanie lub zaproszenie, 7)
wpłaty użytkowników pomieszczeń w budynkach pozostających w zarządzie jednostek budżetowych, z tytułu pokrywania części kosztów utrzymania czystości, oświetlenia, ogrzewania pomieszczeń itp., z wyjątkiem wpłat w wypadku prowadzenia administracji budynku w formie gospodarstwa pomocniczego lub środków specjalnych, 8)
wpływy z tytułu kar umownych, odszkodowań i odsetek należnych od dostawców, 9)
wpływy z tytułu zasądzonych kosztów postępowania arbitrażowego i sądowego.3.
Salda rachunków wydatków budżetowych, ustalone na koniec roku oraz w okresie przejściowym (§ 17) banki wyrównują w ciężar rachunku podstawowego właściwego budżetu.§ 8.
1.
Rachunki rozliczeniowe jednostek służą do gromadzenia środków pieniężnych i finansowania zakładów budżetowych oraz działalności jednostek budżetowych w zakresie środków specjalnych i gospodarstw pomocniczych.2.
Rachunek rozliczeniowy może być otwarty tylko samodzielnie bilansującej jednostce budżetowej, zakładowi budżetowemu lub gospodarstwu pomocniczemu. Samodzielnie bilansująca jednostka może posiadać tylko jeden rachunek rozliczeniowy.3.
Rachunki środków funduszy specjalnych służą do przechowywania środków funduszy celowych i innych funduszy specjalnego przeznaczenia (z wyjątkiem inwestycyjnych), które są lokowane na oddzielnych rachunkach bankowych stosownie do przepisów dotyczących poszczególnych funduszy specjalnych.§ 9.
1.
Rachunki sum depozytowych służą do przechowywania sum obcych, a mianowicie: kaucji i wadiów, sum stanowiących przedmiot sporu, otrzymanych przez jednostkę w związku z postępowaniem sądowym, administracyjnym i arbitrażowym, sum otrzymanych od innych jednostek na wypłatę pracownikom i innych sum obcych znajdujących się w przechowaniu jednostki.2.
Rachunki sum depozytowych mogą być otwierane tylko jednostkom budżetowym. Zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze przechowują sumy depozytowe na rachunku rozliczeniowym.3.
Otwarcie rachunku sum depozytowych następuje na podstawie wniosku jednostki budżetowej.§ 10.
1.
Rachunki sum na zlecenie służą do finansowania zadań zleconych do wykonania jednostce budżetowej (zleceniobiorcy) przez inne jednostki organizacyjne (zleceniodawców) i finansowanych ze środków zleceniodawców.2.
Rachunki sum na zlecenie otwiera się odrębnie dla każdego rodzaju zlecenia udzielonego jednostce budżetowej.3.
Rachunki sum na zlecenie otwiera się na podstawie decyzji Ministerstwa Finansów.4.
Dla jednostek budżetowych, objętych budżetami terenowymi, rachunki sum na zlecenie mogą być otwierane na podstawie decyzji wojewody; rachunki te mogą być otwierane tylko do finansowania centralnych zakupów.5.
Decyzja otwarcia rachunku sum na zlecenie określa rodzaj zlecenia i termin ważności tego rachunku.6.
Po wykonaniu zlecenia nie później jednak niż w terminie określonym w decyzji o otwarciu rachunku, rachunek sum na zlecenie ulega zamknięciu, a zleceniobiorca wylicza się przed zleceniodawcą z otrzymanych od niego środków przelewając na jego rachunek pozostałość tych środków.§ 11.
1.
Rachunek akredytywy budżetowej może być otwarty dla jednostki organizacyjnej lub dla osoby fizycznej, realizującej zadanie finansowane ze środków budżetowych lub pozabudżetowych.2.
Otwarcie rachunku akredytywy następuje na podstawie polecenia jednostki finansującej zadanie.3.
Polecenie otwarcia rachunku akredytywy powinno zawierać: 1)
wskazanie oddziału banku, w którym rachunek ma być otwarty, 2)
wskazanie jednostki organizacyjnej, dla której rachunek ma być otwarty, jak również imienia i nazwiska, numeru i serii dowodu osobistego osoby upoważnionej do dysponowania rachunkiem oraz osoby upoważnionej do dysponowania rachunkiem w jej zastępstwie, 3)
określenie rodzaju środków objętych akredytywą, 4)
określenie warunków korzystania z akredytywy, np. określenie zadań finansowanych z rachunku akredytywy oraz terminów przesyłania rozliczeń kwot podjętych z rachunku akredytywy, 5)
określenie terminu ważności rachunku akredytywy.4.
W przypadku ciągłego finansowania zadań jednostki za pomocą akredytywy budżetowej w poleceniu otwarcia rachunku akredytywy nie określa się terminu ważności tego rachunku, lecz zastrzega się, że rachunek ważny jest do odwołania.5.
Jednostka finansująca zadanie przesyła polecenie otwarcia rachunku akredytywy w 2 egzemplarzach oddziałowi banku, w którym ma otwarte swoje rachunki bankowe. Oddział ten potwierdza otrzymanie dyspozycji otwarcia rachunku akredytywy na obu egzemplarzach polecenia i jeden z tych egzemplarzy przekazuje bankowi, w którym ma być otwarty rachunek, drugi zaś jednostce finansującej zadanie.Jednostka przekazuje drugi egzemplarz polecenia jednostce organizacyjnej kierownikowi lub osobie upoważnionej do dysponowania rachunkiem, która legitymuje się tym poleceniem przed bankiem.
6.
Rachunki akredytyw podlegają zamknięciu z upływem okresu, na który je otwarto w drodze przelania salda na rachunek, z którego otwarto akredytywę. Akredytywy otwarte ze środków budżetowych podlegają zamknięciu najdalej w dniu wygaśnięcia kredytów budżetowych; nie dotyczy to akredytyw o których mowa w ust. 4.§ 12.
1.
Jednostki obowiązane są pobrane do swojej kasy wpływy w całości przekazywać na właściwe rachunki bankowe.2.
Odprowadzenie do banków przyjętych wpływów bezpośrednio lub za pośrednictwem poczty powinno nastąpić w dniu ich pobrania. Jeżeli suma przyjętych wpływów nie przekracza 20.000 zł, odprowadzenie jej może nastąpić raz na tydzień.3.
Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą stałego zapasu gotówki na bieżące wydatki (§ 13).4.
Przy przekazywaniu gotówki do banku jednostki obowiązane są określić źródło przychodu, z którego pochodzi wpłata zgodnie z klasyfikacją obrotów gotówkowych ustaloną przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, a przy podejmowaniu gotówki z banku określać jej przeznaczenie według tej klasyfikacji.§ 13.
1.
Jednostki mogą dokonywać wypłat gotówkowych jedynie ze środków podjętych z rachunków bankowych.2.
Przy podejmowaniu gotówki z banku jednostka obowiązana jest określić jej przeznaczenie: 1)
na określone wypłaty np. wynagrodzenia, 2)
na bieżące wydatki (stały zapas gotówki),przy czym stosuje się odpowiednio przepisy § 12 ust. 4.
3.
Podjęta gotówka może być zużyta jedynie na cele określone przy jej podjęciu.4.
Kwotę stałego zapasu gotówki jaka może być przechowywana w kasie ustala kierownik jednostki, zawiadamiając o tym oddział banku finansującego. Przy ustalaniu stałego zapasu gotówki uwzględnia się minimum potrzeb jednostki w zakresie obrotu gotówkowego i warunki zabezpieczenia gotówki w kasie.5.
Środki pieniężne na wypłatę wynagrodzeń pracowniczych podejmują jednostki z banku w dniu obowiązującego terminu ich wypłaty. Jednostki mogą podejmować z banku środki pieniężne na wypłatę wynagrodzeń, w przeddzień terminu ich wypłaty, na podstawie pisemnego wniosku podpisanego przez kierownika jednostki. Do wcześniejszego podejmowania środków pieniężnych uprawnione są tylko te jednostki, które posiadają straż nocną oraz pomieszczenia i urządzenia kasowe gwarantujące należyte przechowanie i zabezpieczenie pieniędzy.6.
Do bieżących wydatków (ust. 2 pkt 2) zalicza się wypłaty, których wysokość dla jednorazowej transakcji nie przekracza 5.000 zł.§ 14.
1.
Do wartości pieniężnych poza wartościami określonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 1974 r. w sprawie zasad gospodarki kasowej jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 17, poz. 98) zalicza się także znaki wartościowe (znaki opłaty skarbowej, sądowej i blankiety wekslowe).2.
Jednostki uprawnione do dokonywania sprzedaży znaków wartościowych mogą przechowywać w kasie znaki wartościowe w wysokości stałego zapasu znaków.3.
Wartość stałego zapasu znaków wartościowych, jaki może być przechowywany w kasie ustala kierownik jednostki, zawiadamiając o tym oddział banku finansującego.4.
Stały zapas znaków wartościowych jednostka otrzymuje po raz pierwszy bezpłatnie z banku finansującego.5.
Uzupełnienie stałego zapasu znaków wartościowych następuje w drodze zakupu znaków w banku finansującym za gotówkę uzyskaną ze sprzedaży znaków.6.
Zmniejszenie lub likwidacja stałego zapasu znaków wartościowych następuje przez zwrot znaków lub wpłatę do banku gotówki uzyskanej z ich sprzedaży.§ 15.
1.
W razie ujawnienia niedoboru kasowego powinien być sporządzony protokół przez organ, który ujawnił niedobór.2.
Protokół powinien być przesłany właściwej jednostce nadrzędnej nad jednostką, w której ujawniono niedobór. Protokół ujawnienia niedoboru kasowego w urzędzie gminy (miasta i gminy) powinien być przesłany urzędowi wojewódzkiemu.3.
W razie niemożności natychmiastowego pokrycia niedoboru przez odpowiedzialną osobę powinien on być pokryty ze środków właściwego budżetu z odpowiedniej podziałki klasyfikacji wydatków. Właściwym budżetem jest budżet, którym objęta jest jednostka, w której ujawniono niedobór kasowy.4.
Pokrycie niedoboru z budżetu może być zaniechane, jeżeli niedobór został ujawniony po upływie roku, w którym powstał, a dotyczył środków pieniężnych przeznaczonych na wydatki budżetowe.§ 16.
1.
Drukami ścisłego zarachowania są druki płatne oraz druki, które podlegają kontroli ilościowej co do każdego egzemplarza.2.
Druki ścisłego zarachowania powinny być przechowywane pod zamknięciem w miarę możności w kasie, pod odpowiedzialnością wyznaczonych pracowników.3.
W razie zagubienia, zniszczenia lub kradzieży druków ścisłego zarachowania powinny być przeprowadzone odpowiednie dochodzenia, a osoby winne pociągnięte do odpowiedzialności.4.
Ewidencję druków ścisłego zarachowania prowadzi się w książce druków ścisłego zarachowania (K 210), chyba że przepisy szczególne przewidują odmienne urządzenia.5.
Książka druków ścisłego zarachowania powinna mieć ponumerowane strony, przesznurowane karty oraz przytwierdzone końce sznura do ostatniej strony pieczęcią lakową lub naklejką z pieczęcią urzędową. Obok pieczęci kierownik jednostki i główny księgowy stwierdzają cyfrowo i słownie ilość stron (kart) podpisami.6.
Stan ilościowy druków ustala się w książce druków ścisłego zarachowania, na koniec każdego miesiąca.7.
Książkę druków ścisłego zarachowania wraz z dowodami stwierdzającymi zapisy w niej dokonane przechowuje się pod zamknięciem.§ 17.
1.
W celu zaliczenia dokonanych z końcem roku budżetowego operacji na rachunki właściwego roku budżetowego wprowadza się okres przejściowy dla operacji na budżetowych rachunkach bankowych po kalendarzowym zakończeniu roku budżetowego.2.
W okresie do dnia 8 stycznia, a gdy ten dzień jest wolny od pracy do dnia 9 stycznia roku następnego po roku budżetowym, zalicza się na rachunki bankowe roku ubiegłego: 1)
dochody pobrane do dnia 31 grudnia przez kasy jednostek i inkasentów, 2)
dochody budżetowe wpłacone przez płatników do dnia 31 grudnia do kas banków i urzędów pocztowych, 3)
należności podatkowe przelane lub zainkasowane przez bank płatnika do dnia 31 grudnia, 4)
wpłaty przedsiębiorstw i innych jednostek działających na zasadach rozrachunku gospodarczego, przelane lub zainkasowane przez bank płatnika do dnia 31 grudnia, 5)
nadwyżki zakładów budżetowych, środków specjalnych i gospodarstw pomocniczych, przelane do dnia 31 grudnia, 6)
rozliczone dochody budżetowe paragrafu klasyfikacji budżetowej "Wpływy do wyjaśnienia", 7)
wydatki budżetowe z tytułu przyjętych do dnia 31 grudnia przez bank, urzędy pocztowe i instytucje finansowe czeków rozrachunkowych i poleceń pobrania, 8)
przelewy wynikające z rozliczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z budżetem, 9)
zwroty wydatków budżetowych dokonanych z kredytów roku ubiegłego, 10)
zwroty sum niewłaściwie zaliczonych na rachunki wydatków budżetowych, 11)
przelewy z rachunku wydatków budżetowych z tytułu wynagrodzeń inkasentów i opłat pocztowych potrąconych z wpływów podatkowych.3.
W okresie do dnia 12 stycznia zalicza się na rachunki bankowe roku ubiegłego przelewy wynikające z rozliczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z funduszami.4.
Po upływie okresu przejściowego mogą być księgowane na rachunkach budżetowych tylko sprostowania pomyłek, stwierdzonych przy uzgadnianiu sprawozdań za rok ubiegły.§ 18.
Banki prowadzące rachunki jednostek wykonują kontrolę: 1)
prawidłowości otwierania rachunków bankowych przez jednostki, 2)
wypłat z rachunków bankowych co do ich pokrycia w otwartych kredytach budżetowych i środkach pieniężnych, 3)
prawidłowości zaliczania na rachunki starego i nowego roku dochodów i wydatków budżetowych w okresie przejściowym.§ 19.
W zakresie unormowanym niniejszym zarządzeniem nie stosuje się przepisów zarządzenia Nr 123 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1972 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania budżetu Państwa (Dz. Urz. Min. Fin. z 1973 r. Nr 1, poz. 1).§ 20.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.