Obowiązki sprawozdawcze w zakresie nauki i techniki.
Dz.Urz.GUS.1992.11.69
Akt utracił mocZARZĄDZENIE Nr 26
PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO
z dnia 10 sierpnia 1992 r.
w sprawie obowiązków sprawozdawczych w zakresie nauki i techniki
Na podstawie art. 16 ust. 2 z dnia 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 40, poz. 221) w związku z poz. 06.3.01 do 06.3.06 Programu badań statystycznych na lata 1991-1995, stanowiącego załącznik do uchwały nr 207/90 Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1990 r. zarządza się, co następuje:
1) PNT-01 - sprawozdanie o działalności naukowej i badawczo-rozwojowej, według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia,
2) PNT-02 - sprawozdanie o innowacjach, według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do zarządzenia,
3) PNT-03 - karta statystyczna wykorzystania licencji, według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do zarządzenia,
4) PNT-04 - sprawozdanie o wskaźnikach techniczno-produkcyjnych oraz jednostkowego zużycia i wykorzystania materiałów, według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do zarządzenia,
5) 1 (skreślony).
do których zwrócą się wojewódzkie urzędy statystyczne,
wybranych przez Główny Urząd Statystyczny metodą doboru celowego, do których zwrócą się wojewódzkie urzędy statystyczne.
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
ZAŁĄCZNIK Nr 1 3
PNT-01
PNT-01
za rok 199...
OBJAŚNIENIA
do sposobu sporządzania sprawozdania na formularzu PNT-01 o działalności naukowej i badawczo-rozwojowej
Dział 1. Przychody i koszty
W wierszu 1 rubr. 1 podaje się przychody ze sprzedaży prac naukowych i badawczo-rozwojowych oraz ich wyników, uzyskane w okresie od początku do końca roku sprawozdawczego, natomiast w rubr. 2 koszt własny osiągnięcia tych przychodów. Prace naukowe i badawczo-rozwojowe obejmują badania naukowe podstawowe i stosowane oraz prace rozwojowe.
W wierszu 2 rubr. 1 podaje się środki finansowe ustalone z budżetu państwa, otrzymane na finansowanie lub dofinansowanie działalności statutowej, natomiast w rubr. 2 faktyczne koszty dotowanej działalności statutowej.
W wierszu 3 - podaje się odpowiednio sprzedaż i koszt własny sprzedaży produkcji aparatury i urządzeń, a także innej działalności gospodarczej bądź usługowej prowadzonej na potrzeby kraju i eksportu w zakresie objętym przedmiotem ich działania, stosownie do postanowień art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 44, poz. 194 i Nr 107, poz. 464).
Suma przychodów i kosztów poz. wymienionych w dziale 1 stanowi z reguły część przychodu ogółem i kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w sprawozdaniu finansowym na formularzu F-01 lub F-01/s.
Dział 2. Dane uzupełniające
W wierszu 1 podaje się wartość ewidencyjną aparatury naukowo-badawczej figurującą w księgach, tj. bez potrącenia umorzeń.
Do aparatury naukowo-badawczej zalicza się zestawy urządzeń badawczych, pomiarowych lub laboratoryjnych o małym stopniu uniwersalności i wysokich parametrach technicznych (zazwyczaj wyższych o kilka rzędów dokładności pomiaru w stosunku do typowej aparatury stosowanej dla celów produkcyjnych lub eksploatacyjnych). Do aparatury naukowo-badawczej nie zalicza się sprzętu komputerowego i innych urządzeń nie wykorzystywanych bezpośrednio do realizacji badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych.
W wierszu 2 - podaje się wartość umorzenia aparatury naukowo-badawczej wykazanej w wierszu 1.
W wierszu 3 - podaje się koszty usług badawczych odnoszące się do części prac naukowych i badawczo-rozwojowych wykonywanych przez inne jednostki organizacyjne na rzecz jednostki sprawozdawczej.
W wierszu 4 - podaje się koszty prac naukowych i badawczo-rozwojowych nie zakończonych (w toku). Wartość tę otrzymuje się przez odjęcie kosztów prac naukowych i badawczo-rozwojowych nie zakończonych według stanu na koniec poprzedniego roku od kosztów prac nie zakończonych według stanu na koniec okresu sprawozdawczego.
W wierszu 6 - podaje się liczbę uzyskanych przez jednostkę w roku sprawozdawczym patentów i patentów tymczasowych na wynalazki, natomiast w wierszu 7 liczbę uzyskanych praw ochronnych na wzory użytkowe.
Uzyskanie patentu podaje się na podstawie dokumentu patentowego, a prawa ochronne przez wydanie świadectwa ochronnego Urzędu Patentowego RP.
W wierszu 8 - podaje się liczbę wydanych w roku sprawozdawczym publikacji naukowych.
Przez publikację naukową rozumie się dzieło piśmiennicze przedstawiające wyniki badania, myśli i pracy autora, wydane w formie samoistnej (tj. książki naukowej, wydawnictwa zbiorowego lub artykułu w czasopiśmie naukowym), a mające charakter podręcznika, artykułu lub komunikatu naukowego.
ZAŁĄCZNIK Nr 2 4
PNT-02
PNT-02
za rok 199...
OBJAŚNIENIA
do sposobu sporządzania sprawozdania na formularzu PNT-02 o innowacjach
Dział 1. Źródła innowacji
W wierszu 1 podaje się liczbę wprowadzonych innowacji technicznych, przez które rozumie się:
- wyroby nowe i zmodernizowane odpowiadające definicjom podanym w wyjaśnieniach do działu 4; do innowacji należy zaliczyć tylko te wyroby, dla których zakończono etap wdrożenia i rozpoczęto produkcję na skalę przemysłową,
- nowe technologie,
- procesy technologiczne (nowe lub częściowo zmienione),
- zmechanizowanie lub zautomatyzowanie procesów produkcyjnych,
- skomputeryzowanie wydziałów bezpośrednio produkcyjnych i pomocniczych (nie zalicza się do innowacji technicznych komputeryzacji wprowadzonej w komórkach administracyjnych przedsiębiorstwa).
W wierszu 2 podaje się liczbę innowacji dotyczących nowych i zmodernizowanych wyrobów; przy wypełnianiu wiersza 2 należy uwzględnić wyjaśnienia podane do wiersza 1 akapit 1.
W rubr. 2 podaje się innowacje będące rezultatem działalności badawczej i rozwojowej własnego zaplecza rozwojowego, a w rubr. 3 innowacje wprowadzone w oparciu o prace badawcze i rozwojowe nabyte przez przedsiębiorstwo.
W rubr. 5 podaje się innowacje oparte na zagranicznej myśli technicznej (oprócz innowacji powstałych w wyniku wdrożenia licencji, które podaje się w rubr. 4) nabytej lub otrzymanej nieodpłatnie.
Dział 2. Nakłady finansowe na innowacje
W dziale 2 podaje się nakłady finansowe poniesione na:
- ze sporządzeniem pełnej dokumentacji technicznej, w tym również prace związane z opracowaniem norm i dokumentacji w zakresie typizacji,
- z wykonaniem prototypu przemysłowego, pierwszego kompletu narzędzi i oprzyrządowania oraz próbnych instalacji,
- z wykonaniem próbnej serii nowego wyrobu, a w uzasadnionych przypadkach serii informacyjnej, przeprowadzeniem poprawek po próbach;
W wierszu 1 podaje się nakłady finansowe, niezależnie od źródeł finansowania, poniesione na prace zakończone, nie zakończone i przerwane w roku sprawozdawczym.
W wierszu 5 podaje się nakłady finansowe na prace badawcze i rozwojowe, których zakres podano w wyjaśnieniach do działu 2, pkt 1.
W wierszu 7 podaje się wydatki ze środków pozyskanych od jednostek i ośrodków zagranicznych na finansowanie działalności innowacyjnej.
Dział 3. Przeciętne zatrudnienie
W wierszu 1 podaje się przeciętną liczbę zatrudnionych przy pracach badawczych lub rozwojowych w wyodrębnionych jednostkach rozwojowych lub w tzw. zakładowym zapleczu rozwojowym, tj. w wydziałach (działach, pracowniach konstrukcyjnych, technicznych itp.). Do zatrudnionych zalicza się pracowników, którzy przy pracach badawczych i rozwojowych przepracowali ponad połowę nominalnego czasu pracy. Z ustalonej w ten sposób liczby zatrudnionych oblicza się przeciętną roczną liczbę zatrudnionych, która stanowi sumę stanów zatrudnienia w ostatnim dniu poszczególnych miesięcy podzieloną przez 12.
W wierszu 2 podaje się przeciętną liczbę zatrudnionych z kwalifikacjami inżynierów.
Dział 4. Nowe i zmodernizowane wyroby
Za nowy uważa się wyrób spełniający nowe funkcje, zaspokajający nowe potrzeby użytkowników lub wyrób zastępujący dotychczas produkowany, oparty na nowym rozwiązaniu technicznym.
Za nowy nie uważa się wyrobu, który:
- zawartością głównego składnika lub zużytego materiału, kształtem i właściwościami, które nie wpływają na zasadniczą zmianę funkcji wyrobu oraz nie wymagają istotnych zmian w procesie technologicznym,
- rodzajem opakowania,
- usunięciem wad i usterek konstrukcyjnych;
Do wyrobów nowych zalicza się tylko wyroby dotychczas nie produkowane w kraju.
Za wyrób zmodernizowany uważa się wyrób, który powstał przez udoskonalenie konstrukcji (receptury lub wzorca) lub modyfikacji procesu technologicznego na podstawie nowych lub stosowanych w kraju rozwiązań technicznych, w wyniku czego nastąpiła poprawa istotnych właściwości użytkowych wyrobu.
W wierszu 1 do 7 podaje się wartość sprzedaży wyrobów nowych i zmodernizowanych, których produkcję na skalę przemysłową uruchomiono w roku sprawozdawczym. W wierszach tych wykazuje się również wartość sprzedaży wyrobów o charakterze prototypów, pochodzących z serii próbnej, z serii informacyjnej. Wartość sprzedaży podaje się w przeliczeniu na skalę roczną, obliczoną jako sumę wartości sprzedaży uzyskanej od momentu uruchomienia produkcji do końca roku sprawozdawczego i wartości oszacowanej (na podstawie prognoz sprzedaży roku następnego) za okres brakujący do pełnych 12 miesięcy.
W rubr. 0 i 1 podaje się nazwę i symbol gałęzi wyrobów według Systematycznego Wykazu Wyrobów (symbol 2-cyfrowy).
Dział 5. Środki automatyzacji
W dziale 5 wykazuje się ważniejsze środki automatyzacji procesów produkcyjnych zainstalowanych w wydziałach bezpośrednio produkcyjnych, w narzędziowniach oraz innych wydziałach pomocniczych według stanu na koniec roku.
Maszyny i urządzenia zainstalowane są to maszyny i urządzenia znajdujące się w ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa oraz dzierżawione, które zostały oddane do eksploatacji. Maszyny i urządzenia będące w remoncie zalicza się do zainstalowanych.
W wierszach 1 i 2 podaje się liczbę całych zainstalowanych linii produkcyjnych (technologicznych) automatycznych (wiersz 1) i linii produkcyjnych (technologicznych) sterowanych komputerem (wiersz 2), a nie liczbę maszyn wchodzących w skład danej linii technologicznej.
W wierszu 7 podaje się liczbę komputerów (komputerów dużych, minikomputerów i mikrokomputerów) zastosowanych do sterowania i regulacji procesów technologicznych, kontroli procesów technologicznych, jak również do sporządzania dokumentacji technicznej.
ZAŁĄCZNIK Nr 3
PNT-03
PNT-03
statystyczna wykorzystania licencji
OBJAŚNIENIA
do sposobu sporządzania karty statystycznej wykorzystania licencji na formularzu o symbolu PNT-03
Kartę statystyczną wykorzystania licencji sporządza się w okresie ważności umowy licencyjnej oraz w ciągu 3 lat po jej wygaśnięciu.
W przypadku gdy jedna umowa licencyjna obejmuje np. kilka różnych wyrobów lub ich odmian i realizowana jest przez więcej niż jednego licencjobiorcę, to każdy licencjobiorca realizujący produkcję poszczególnych wyrobów określonych wspólną umową licencyjną, sporządza odrębną kartę.
Dział 1. Ogólne dane o licencji
Przez licencję rozumie się uzyskanie uprawnień do wykorzystania zagranicznych osiągnięć naukowo-technicznych.
W pkt. 3 - podaje się nazwę osoby fizycznej lub prawnej mającej swoją siedzibę za granicą, z którą zawarta została umowa licencyjna oraz nazwę kraju licencjodawcy.
W pkt. 4 - podaje się datę wejścia w życie i zakończenia umowy licencyjnej. W przypadku gdy w umowie nie ma ustaleń dotyczących daty jej wejścia w życie, okres ważności należy liczyć od daty podpisania umowy.
W sytuacji gdy w umowie nie określono terminu zakończenia jej ważności, za termin zakończenia ważności przyjmuje się najdalszy termin jakiegokolwiek zawartego w niej warunku ograniczającego licencjobiorcę, np.: termin wygaśnięcia ochrony patentowej, termin spłaty ostatniej raty należności z tytułu opłat licencyjnych, datę wykonania produkcji wymienionej w umowie licencyjnej itp. bądź - w przypadku braku powyższych ograniczeń - licencjobiorca określa umownie, że kontrakt licencyjny ważny jest w ciągu 5 lat od daty wdrożenia przedmiotu licencji do praktyki gospodarczej.
Dział 2. Wykorzystanie licencji zagranicznych
Wartość importu (w tym także opłaty licencyjne) oraz eksportu należy podawać w złotych, wynikających z przeliczeń wartości w walutach obcych na złote przy pomocy obowiązujących kursów walut (według aktualnych tabel NBP) na bazie franco granica polska lub CIF (FOB) port polski.
W przypadku prowadzenia działalności postlicencyjnej, podaje się w formie załącznika do karty opis przebiegu prac prowadzonych nad doskonaleniem (rozwojem) przedmiotu umowy licencyjnej, wydatki na rozwój i doskonalenie licencji oraz uzyskane efekty działań na rzecz rozwoju licencji, np. poprawa jakości wyrobów, eliminacja importu, usprawnienie procesu produkcyjnego, uruchomienie produkcji nowych wyrobów, nowe procesy technologiczne itp.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
PN-04
PN-04
za rok 199...
OBJAŚNIENIA
do sposobu sporządzania sprawozdania na formularzu PNT-04 o wskaźnikach techniczno-produkcyjnych oraz jednostkowego zużycia i wykorzystania materiałów
W części dotyczącej wskaźników techniczno-produkcyjnych wykazuje się te wskaźniki, które wiążą się z rodzajem działalności produkcyjnej jednostki sprawozdawczej, np. przedsiębiorstwo przemysłu elektromaszynowego, które posiada piec martenowski, piec elektryczny lub kuźnię mechaniczną, wykazuje zarówno wskaźniki obowiązujące przemysł elektromaszynowy (wymienione dla symbolu 060...), jak również obowiązujące przemysł metalurgii żelaza i stali (symbol 042...).
W sprawozdaniu wykazuje się także te wskaźniki, które charakteryzują udział określonych wyrobów w ogólnej produkcji, np. wyrobów z własnej syntezy w ogólnej produkcji wyrobów farmaceutycznych - wskaźnik 134-4-14, tarcicy sztucznie wysuszonej w ogólnej produkcji tarcicy - wskaźnik 171-4-10 nawet wtedy, gdy wyroby z własnej syntezy lub tarcica sztucznie wysuszona w jednostkach nie występuje. W tym przypadku należy wykazać tylko dane w mianowniku.
W części dotyczącej wskaźników zużycia i wykorzystania materiałów wykazuje się również wskaźniki związane z działalnością jednostki, np. przedsiębiorstwa kopalnictwa siarki wykazują oprócz udziałów o symbolu 138... również wskaźnik o symbolu 121..., 122..., 123..., a huty żelaza posiadające odlewnie żeliwa i staliwa, wykazują oprócz wskaźników o symbolu 042... również odpowiednie wskaźniki o symbolu 061...
ZAŁĄCZNIK Nr 5
PNT-05
PNT-05
w 1992 r.
OBJAŚNIENIA
do sposobu sporządzania ankiety na formularzu PNT-05 o innowacjach
Objaśnienia ogólne
Ankieta dotyczy innowacji technicznych rozumianych jako wprowadzenie zmian w wyrobach, procesach technologicznych oraz organizacji produkcji.
1. Wyjaśnienie pojęcia nowych i zmodernizowanych wyrobów podano w objaśnieniach do formularza PNT-02, Dział 4.
2. Wprowadzenie nowych procesów technologicznych (poza mechanizacją i automatyzacją) polega na zmianie całości lub części procesu technologicznego poprzez wprowadzenie nowych technologii i metod produkcyjnych, które wymagają zwykle zmian w wyposażeniu lub organizacji produkcji. Proces technologiczny jest częścią procesu produkcyjnego (obok procesów pomocniczych) i stanowi zespół czynności wykonanych na przedmiocie produkcji.
3. Mechanizacja i automatyzacja procesów produkcyjnych polega na zastosowaniu w procesie produkcyjnym maszyn i urządzeń mechanicznych i elektrycznych (mechanizacja), automatycznych urządzeń i agregatów wyposażonych w mechanizm sterujący i mechanizm kontrolujący (automatyzacja).
4. Innowacje organizacyjno-techniczne obejmują przedsięwzięcia związane ze zmianą organizacji wydziałów produkcyjnych, stanowisk pracy oraz wydziałów pomocniczych (transport wewnętrzny, gospodarka magazynowa itp.) oraz przedsięwzięcia związane z wprowadzeniem komputeryzacji w wydziałach bezpośrednio produkcyjnych i pomocniczych.
Sposób wypełniania ankiety
Na pytania 1, 2, 4 oraz 6 odpowiedź zaznacza się znakiem "x", w pytaniu 3 podaje się liczbę wprowadzonych innowacji, w pytaniu 5 podaje się cyfry oznaczające kolejność z punktu widzenia ważności trzech najważniejszych przeszkód utrudniających wprowadzenie innowacji w przedsiębiorstwie.
W pytaniu 1 może być zaznaczona tylko jedna odpowiedź.
Przy ocenie intensywności innowacji przyjmuje się umownie zasadę, że wprowadzenie w ciągu roku:
- 4 i więcej innowacji świadczy o silnej innowacyjności,
- 3 innowacji - o średniej innowacyjności,
- 2 lub 1 - innowacji - o słabej innowacyjności.
W pytaniu 2 uwzględnia się innowacje wprowadzone w latach 1991 i 1992. W kolumnie "tak" lub "nie" może być zaznaczonych kilka odpowiedzi. Nie powinny się jednak wykluczać. Odpowiedzi udziela się uwzględniając definicje innowacji podane w objaśnieniach ogólnych. W pytaniu 2 uwzględniono dodatkowo, nie zaliczane do nowych wyrobów, uruchomienie produkcji wyrobów nowych dla przedsiębiorstwa, ale istniejących już na rynku. Udzielone odpowiedzi pozwolą na określenie rozmiarów tego zjawiska.
W pytaniu 3 w polach od A1 do E1 podaje się liczbę wprowadzonych innowacji w podziale na poszczególne ich rodzaje. W przypadku wprowadzenia innowacji dotyczących uruchomienia produkcji nowych lub zmodernizowanych wyrobów wymagających wprowadzenia nowych technologii lub nowych procesów technologicznych wykazuje się te innowacje w polach A (lub B) i C jednocześnie. Pola oznaczone cyfrą 2 dotyczą źródła innowacji w postaci zakupionych licencji zagranicznych lub importu technologii. Pola oznaczone cyfrą 3 i 4 charakteryzują cechy jakościowe wprowadzonych innowacji. Pola oznaczone cyfrą 3 wypełnia się jeżeli wprowadzone innowacje przynoszą efekty oszczędnościowe w postaci zmniejszenia zużycia materiałów i energii. Pola oznaczone cyfrą 4 dotyczą tych innowacji, które wiążą się z ochroną środowiska naturalnego. Mogą to być urządzenia lub technologie. Jedna innowacja może odpowiadać wszystkim cechom wymienionym w polach 2, 3 i 4 i w związku z tym suma danych w tych polach będzie większa niż w polu A1. Innowacja może też nie odpowiadać żadnej z wymienionych cech i wówczas pola 2, 3 i 4 pozostaną nie wypełnione. Według analogicznej zasady wypełnia się pola 2, 3 i 4 dla dwóch lub więcej innowacji tego samego rodzaju (np. dwóch nowych wyrobów).
W pytaniu 4 powinien być określony czas w jakim prowadzone były prace przygotowawcze i wdrożeniowe, przy uruchomieniu produkcji na skalę przemysłową nowego wyrobu. W przypadku uruchomienia produkcji kilku wyrobów w ciągu roku, odpowiedź należy podać dla maksimum 3 wyrobów, które przedsiębiorstwo uzna za najważniejsze. Dla wybranych wyrobów należy podać 4-cyfrowy symbol wyrobu według SWW i bardzo skróconą nazwę. Jeżeli uruchomienie produkcji nowego wyrobu nastąpiło bez fazy prac badawczo-rozwojowych nie zaznacza się odpowiedzi w polach A, B i C.
W pytaniu 5 należy określić, które z wymienionych przyczyn stanowiły najbardziej istotne przeszkody we wprowadzaniu innowacji. Należy określić maksimum trzy przyczyny, przy czym najważniejszą - określić cyfrą 1, następne w zależności od ważności cyfrą 2 i 3.
W pytaniu 6 w polu 1 (tak) lub 2 (nie) podaje się informację czy w przedsiębiorstwie podjęto prace przygotowawcze (lub czy są takie zamierzenia) do wprowadzenia innowacji w ciągu najbliższych 2 lat.
ZAŁĄCZNIK Nr 6
ZASADY METODYCZNE STATYSTYKI POSTĘPU TECHNICZNEGO
ZASADY METODYCZNE STATYSTYKI POSTĘPU TECHNICZNEGO
1. Innowacje techniczne
Przez innowacje techniczne rozumie się innowacje produktowe, polegające na przygotowaniu i uruchomieniu produkcji nowych i zmodernizowanych wyrobów, innowacje procesowe polegające na wprowadzeniu nowych technologii i zmian w procesach wytwarzania oraz innowacje organizacyjno-techniczne.
Przedsięwzięcia innowacyjne realizowane są w ramach prac badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych.
Prace badawcze obejmują opracowania konstrukcyjne, recepturowe i technologiczne oraz ich badanie w skali laboratoryjnej.
Prace rozwojowe obejmują prace:
- konstrukcyjne, technologiczno-projektowe i doświadczalne, w tym budowę i badanie prototypów oraz próbną eksploatację instalacji i urządzeń doświadczalnych mające na celu sprawdzenie założeń konstrukcyjnych i technologicznych,
- dotyczące normalizacji, w tym również unifikacji i typizacji wyrobów, urządzeń i procesów produkcyjnych,
- dotyczące innowacji organizacyjno-technicznych będących wynikiem prac badawczych.
Prace wdrożeniowe obejmują prace związane:
- ze sporządzeniem pełnej dokumentacji technicznej,
- z opracowaniem projektów norm i dokumentacji w zakresie typizacji,
- z wykonaniem prototypu przemysłowego, pierwszego kompletu narzędzi i oprzyrządowania oraz kompletacją urządzeń technologicznych,
- z wykonaniem próbnej serii nowego wyrobu, przeprowadzeniem prób oraz wprowadzeniem poprawek po próbach.
Zakończenie prac wdrożeniowych następuje w momencie uruchomienia produkcji na skalę przemysłową nowego lub zmodernizowanego wyrobu, wdrożenia technologii bądź rozwiązania organizacyjnego.
Za nowy uważa się wyrób spełniający nowe funkcje lub wyrób zastępujący dotychczas produkowany oparty na nowym rozwiązaniu technicznym.
Do wyrobów nowych zalicza się tylko wyroby dotychczas nie produkowane w kraju.
Do wyrobów nowych nie zalicza się wyrobu, który:
– zawartością głównego składnika lub zużytego materiału, kształtem i właściwościami, które nie wpływają na zasadniczą zmianę funkcji wyrobu oraz nie wymaga istotnych zmian w procesie technologicznym,
– rodzajem opakowania,
– usunięciem wad i usterek konstrukcyjnych,
Za wyrób zmodernizowany uważa się wyrób, który powstał przez udoskonalenie konstrukcji (receptury lub wzorca) lub modyfikacji procesu technologicznego na podstawie nowych lub stosowanych w kraju rozwiązań technicznych, w wyniku czego nastąpiła poprawa jego istotnych właściwości użytkowych.
3. Proces technologiczny
Proces technologiczny jest częścią procesu produkcyjnego i stanowi zespół czynności wykonanych na przedmiocie pracy. Zmiana procesu produkcyjnego następuje przy wprowadzaniu nowych technologii, zmienionych postaci materiałów wyjściowych, metod obróbki lub urządzeń technologicznych i wiąże się ze zmianą w wyposażeniu lub organizacji produkcji.
Przez nowe technologie rozumie się te technologie, które w wyniku zakończonych prac badawczych i rozwojowych lub wdrożenia zagranicznych rozwiązań naukowych i technicznych, zostały zastosowane po raz pierwszy w kraju.
5. Mechanizacja i automatyzacja procesów produkcyjnych polega na zastosowaniu w procesie produkcyjnym maszyn i urządzeń mechanicznych i elektrycznych (mechanizacja), automatycznych urządzeń i agregatów wyposażonych w mechanizm sterujący i mechanizm kontrolujący (automatyzacja). Szczególny rodzaj automatyzacji posiadają urządzenia, linie produkcyjne (technologiczne) sterowane komputerem.
6. Innowacje organizacyjno-techniczne obejmują przedsięwzięcia związane ze zmianą organizacji wydziałów produkcyjnych, stanowisk pracy oraz wydziałów pomocniczych (transport wewnętrzny, gospodarka magazynowa itp.) oraz przedsięwzięcia związane z wprowadzeniem komputerów do sterowania i regulacji procesami produkcyjnymi.
2. Środki automatyzacji procesów produkcyjnych
Środki automatyzacji procesów produkcyjnych są to urządzenia (lub zestawy maszyn i urządzeń) wykonujące określone czynności bez udziału człowieka stosowane w celu samoczynnego sterowania, regulowania urządzeń technicznych oraz kontrolowania przebiegu procesów technologicznych.
1. Linia produkcyjna (technologiczna) automatyczna jest to zbiór maszyn i urządzeń przystosowanych do wykonywania wielu operacji na przedmiocie pracy według kolejności technologicznej, z automatycznym cyklem pracy i automatycznym sterowaniem procesem technologicznym, przy pomocy mechanizmów sterowniczych konwencjonalnych mechanicznych urządzeń sterowania automatycznego lub elektronicznych (bez sterowania komputerowego) łącznie z samoczynnym wykonywaniem czynności pomocniczych (np. samoczynne zamocowanie i zdjęcie przedmiotu pracy i samoczynne podnoszenie i przekazywanie półfabrykatów na następne stanowiska pracy itp.).
2. Linia produkcyjna (technologiczna) sterowana komputerem jest to linia technologiczna automatyczna, przy czym przebieg operacji na przedmiocie jest kompleksowo zaprogramowany i sterowany komputerem łącznie z samoczynnym ustaleniem optymalnych warunków przebiegu operacji i wymaganych parametrów.
3. Centrum obróbcze - maszyna (urządzenie) automatyczna, przystosowana do wykonywania wielu operacji na konkretnym przedmiocie pracy, przy czym sterowana jest programowo. Pracuje kolejno różnymi narzędziami, które zgromadzone są w magazynie narzędziowym stanowiącym integralną część maszyny. Zamocowanie narzędzi odbywa się samoczynnie według kolejności przewidzianej programem obróbki.
4. Obrabiarki laserowe do metali sterowane numerycznie są uzbrojone w głowice laserowe, generujące wiązki promieniowania elektromagnetycznego. Stosowane są do wycinania, przecinania, wykonywania otworów i profili w blachach stalowych.
5. Roboty i manipulatory przemysłowe - urządzenia stanowiące zestaw środków realizujących samodzielnie manipulowanie materiałami, detalami i narzędziami, służące do automatycznego wykonywania w podstawowych procesach produkcyjnych funkcji ruchowych, mające sztywne lub swobodne programowanie zmian pozycji i kolejności operacji roboczych, według jednej lub kilku osi ruchu i (lub) poruszania się po zadanej trajektorii. Do robotów i manipulatorów nie zalicza się urządzeń sterowanych ręcznie oraz automatów do produkcji części, automatów kopiujących oraz urządzeń do ciągłego ruchu i manipulowania materiałami sypkimi i płynnymi.
6. Roboty przemysłowe - urządzenia stanowiące zestaw przeprogramowywalnych manipulatorów i urządzeń sterujących, służące do wykonywania w procesie produkcyjnym funkcji ruchowych, dysponujące możliwością swobodnego programowania zmian pozycji i kolejności operacji roboczych, według jednej lub kilku osi ruchu i (lub) poruszania się po zadanej trajektorii przy przemieszczaniu produkcji i (lub) technologicznego oprzyrządowania. Pod pojęciem przeprogramowywalności należy rozumieć możliwość wymiany programu sterującego przez automatyczne lub ręczne wybranie odpowiednich programów wprowadzonych uprzednio do pamięci maszyny, wymianę nośnika programów lub przez wprowadzenie do pamięci nowych programów sterujących uwzględniających zmienność ich przebiegu w oparciu o określone sygnały.
7. Komputery (komputery duże, minikomputery i mikrokomputery) do sterowania i regulacji procesami produkcyjnymi - są to jednostki zastosowane do przygotowania dokumentacji technologicznej, sterowania, regulacji i kontroli przebiegu procesu technologicznego. Jeśli komputer stanowi integralną część maszyny lub linii produkcyjnej (technologicznej) nie jest traktowany jako odrębne urządzenie.
3. Licencje zagraniczne
Przez licencje zagraniczne należy rozumieć uzyskanie uprawnień do wykorzystania zagranicznych rozwiązań naukowych i technicznych oraz doświadczeń produkcyjnych.
Do osiągnięć naukowych i technicznych zalicza się:
1) rozwiązania naukowo-techniczne chronione w całości lub w części prawami wyłącznymi (wynalazki i wzory użytkowe),
2) rozwiązania nie chronione prawami wyłącznymi, nie chronione projekty wynalazcze, wyniki prac badawczych, doświadczalnych, konstrukcyjnych, projektowych, organizacyjnych, sposoby i metody specjalistycznych badań, prób i pomiarów, doświadczenia i umiejętności produkcyjne, nowe czynne mikroorganizmy, wyniki prac rozwijających przedmiot nabytych licencji, programy komputerowe ("know how"),
3) eksportowaną i importowaną w pojedynczych lub prototypowych egzemplarzach aparaturę naukową, badawczą, pomiarową lub laboratoryjną oraz wzorce fizyczne i chemiczne niezbędne do zrozumienia osiągnięcia naukowego lub technicznego,
4) usługi techniczne mające na celu opracowanie osiągnięć naukowo-technicznych, np.: prace doświadczalne i analityczne, badania laboratoryjne i przemysłowe, doradztwo techniczne i ekonomiczne, realizowane głównie przez jednostki naukowo-badawcze i biura projektowe.
Eksport i import osiągnięć naukowo-technicznych jest realizowany na podstawie kontraktów handlowych.
4. Wskaźniki techniczno-produkcyjne i techniczno-ekonomiczne
Do charakterystyki postępu technicznego wykorzystywane są: wskaźniki syntetyczne jednolite dla wszystkich rodzajów działalności oraz wskaźniki techniczno-produkcyjne specyficzne dla poszczególnych rodzajów działalności.
Wskaźniki syntetyczne oparte są na miernikach wartościowych pochodzących z różnych badań statystycznych i dotyczą w szczególności:
- środków pracy: produktywność środków trwałych, techniczne uzbrojenie pracy, stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej, stopień zużycia środków trwałych i inne,
- przedmiotów pracy: materiałochłonność, energochłonność i kapitałochłonność,
- pracy: wydajność pracy, pracochłonność produkcji, zmiany w strukturze zatrudnienia,
- produktu: odnowienie produkcji, wskaźnik produkcji licencyjnej, wskaźnik eksportu i inne.
Wskaźniki specyficzne oparte są na miernikach wyrażanych w naturalnych jednostkach miary i są ściśle związane z określoną działalnością przemysłową lub określonym rodzajem produkcji lub procesem technologicznym. Charakteryzują w szczególności techniczne wyposażenie zakładu, mechanizację i automatyzację pracy, procesy produkcyjne, wydajność pracy robotników przy produkcji niektórych wyrobów oraz jednostkowe zużycie i wykorzystanie materiałów. Zakres wskaźników ujmowanych w sprawozdawczości reguluje zarządzenie wprowadzające obowiązki sprawozdawcze.
5. Nakłady finansowe
Do nakładów finansowych zalicza się wydatki, niezależnie od źródeł finansowania, poniesione na: