Obowiązek przekazania danych statystycznych rocznych w zakresie zatrudnienia, wynagrodzeń, czasu i warunków pracy za rok 1995.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.GUS.1995.19.111

Akt utracił moc

Wersja od: 26 października 1995 r.

ZARZĄDZENIE Nr 38

PREZESA GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

z dnia 23 października 1995 r.

w sprawie obowiązku przekazania danych statystycznych rocznych w zakresie zatrudnienia, wynagrodzeń, czasu i warunków pracy za rok 1995

(znak: PR-1-130-34/95)

Na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 40, poz. 221) w związku z poz. 06.1.01, 06.1.05, 06.1.06 Programu badań statystycznych na lata 1991-1995, stanowiącego załącznik do uchwały nr 207/90 Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1990 r., zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Ustala się obowiązek przekazania danych statystycznych na formularzach oznaczonych symbolami:

1) Z-01 - sprawozdanie o stanie zatrudnienia za 1995 r.,

2) Z-06 - sprawozdanie o zatrudnieniu i wynagrodzeniach w jednostkach sfery budżetowej oraz rolnictwie i pośrednictwie finansowym za 1995 r.,

3) Z-07 - sprawozdanie o zatrudnieniu, wynagrodzeniach i czasie pracy w działalności gospodarczej za 1995 r.,

4) Z-10 - sprawozdanie o warunkach pracy w 1995 r.

2. Wzory formularzy sprawozdań, o których mowa w ust. 1, stanowią odpowiednio załączniki od nru 1 do nru 4.

§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, dotyczy podmiotów, do których wojewódzkie urzędy statystyczne prześlą formularz sprawozdawczy, a w szczególności:

1) w zakresie sprawozdania Z-01 - osób prawnych, samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz części składowych wyżej wymienionych jednostek prawnych. Obowiązek sporządzania sprawozdania Z-01 nie dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie potwierdzonego zgłoszenia działalności gospodarczej albo w formie spółki cywilnej, objętych obowiązkami sprawozdawczymi na formularzu SP-3, a także rolników indywidualnych;

2) w zakresie sprawozdania Z-06 - osób prawnych, samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą; obowiązkiem sprawozdawczym objęte są wyżej wymienione jednostki prawne, jeśli prowadzą działalność klasyfikowaną według Europejskiej Klasyfikacji Działalności do działalności w zakresie: rolnictwa, łowiectwa i pokrewnych działalności usługowych (dział 01), rybołówstwa i rybactwa (dział 05, z wyłączeniem rybołówstwa w wodach morskich - podklasa 05.01.20), pośrednictwa finansowego (działy 65-67), prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (dział 73), administracji publicznej (dział 75), edukacji (dział 80), ochrony zdrowia i opieki socjalnej (dział 85), działalności organizacji członkowskich, gdzie indziej nie sklasyfikowanych (dział 91, z wyłączeniem organizacji religijnych klasa 91.31) oraz w jednostkach sfery budżetowej do działalności klasyfikowanej do pozostałych grupowań;

3) w zakresie sprawozdania Z-07 - osób prawnych - niezależnie od liczby pracujących, samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej (z wyłączeniem jednostek i zakładów budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych) oraz osób fizycznych prowadzących działalność, jeżeli liczba pracujących przekracza 5 osób; obowiązkiem sprawozdawczym objęte są wyżej określone jednostki prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą klasyfikowaną według Europejskiej Klasyfikacji Działalności do działalności w zakresie: leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych (dział 02), rybołówstwa w wodach morskich (podklasa 05.01.20), górnictwa i kopalnictwa (działy 10-14), działalności produkcyjnej (działy 15-37), zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę (działy 40, 41), budownictwa (dział 45), handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego (działy 50-52), hoteli i restauracji (dział 55), transportu, gospodarki magazynowej i łączności (działy 60-64), obsługi nieruchomości (dział 70), wynajmu maszyn i sprzętu bez obsługi operatorskiej oraz wypożyczania artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego (dział 71), informatyki i działalności pokrewnej (dział 72), pozostałej działalności związanej z prowadzeniem interesów (dział 74), pozostałej działalności usługowej komunalnej, socjalnej i indywidualnej (działy 90, 92, 93);

4) w zakresie sprawozdania Z-10 - osób prawnych, samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz części składowych wymienionych wyżej jednostek prawnych; obowiązkiem sprawozdawczym objęte są wyżej określone jednostki prawne, w których występują zagrożenia czynnikami szkodliwymi lub uciążliwymi dla zdrowia i realizowane były świadczenia związane z ochroną pracy, w których liczba pracujących wynosi 10 lub więcej osób i prowadzą działalność klasyfikowaną według Europejskiej Klasyfikacji Działalności do działalności w zakresie: rolnictwa, łowiectwa i pokrewnych działalności usługowych (dział 01 z wyłączeniem gospodarki łowieckiej, hodowli i pozyskiwania zwierząt łownych łącznie z pokrewnymi działalnościami usługowymi (klasa 01.5) oraz gospodarstw indywidualnych w rolnictwie), leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych (dział 02), rybołówstwa i rybactwa (dział 05), górnictwa i kopalnictwa (działy 10-14), działalności produkcyjnej (działy 15-37), zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę (działy 40, 41), budownictwa (dział 45), handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego (działy 50-52), transportu, gospodarki magazynowej i łączności (działy 60-64), informatyki i działalności pokrewnej (dział 72), prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w dziedzinie nauk przyrodniczych (grupa 73.1), szkolnictwa wyższego (grupa 80.3), działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego (grupa 85.1), działalności weterynaryjnej (grupa 85.2) oraz w zakresie odprowadzania ścieków, wywozu śmiecie, usług sanitarnych i pokrewnych (dział 90).

2. Kryterium ustalania obowiązków dla podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, jest liczba pracujących według stanu w dniu 30 listopada 1994 r.; zmiana tej liczby w ciągu roku, którego dotyczą dane sprawozdawcze, na mniejszą lub większą, nie powoduje zmiany zakresu obowiązków ustalanych na ten rok. Obowiązki sprawozdawcze tworzonych w ciągu roku nowych podmiotów powstają z datą rozpoczęcia działalności.

§ 3. Podmioty zobowiązane do sporządzania sprawozdań na formularzach, o których mowa w § 1, przekażą je z danymi za rok 1995 do urzędu statystycznego właściwego dla województwa, na terenie którego mają siedzibę w terminie:

1) Z-01 - do dnia 19 stycznia 1996 r.,

2) Z-06 - do dnia 10 stycznia 1996 r.,

3) Z-07 - do dnia 16 stycznia 1996 r.,

4) Z-10 - do dnia 16 lutego 1996 r.

§ 4. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Z - 01

Sprawozdanie o stanie zatrudnienia

za 1995 r.

grafika

OBJAŚNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO SPORZĄDZANIA SPRAWOZDANIA Z-01

Stosownie do postanowień z § 2 Zarządzenia nr 38 Prezesa GUS z dnia 23 października 1995 r. (Dz. Urz. GUS Nr 19, poz. 111), sprawozdanie sporządzają przedsiębiorstwa jednozakładowe oraz zakłady posiadające wewnętrzne numery statystyczne, wchodzące w skład przedsiębiorstw wielozakładowych. Przedsiębiorstwa jednozakładowe przesyłają sprawozdania do wojewódzkiego urzędu statystycznego, na terenie którego mają swoją siedzibę, natomiast zakłady składają sprawozdania do jednostki macierzystej, która przekazuje komplet sprawozdać do właściwego terytorialnie dla jej siedziby wojewódzkiego urzędu statystycznego. W przypadku jednostek nie w pełni dzielonych, jednostka macierzysta sporządza sprawozdanie tylko z części działalności niewyodrębnionej.

Dział 1. Do pracujących (wiersz 01), zgodnie z przyjętymi zasadami zalicza się wszystkie osoby pozostające w ewidencji jednostki w dniu 31 XII, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy, tj.:

1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (tj. umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania) łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo,

2) osoby wykonujące pracę nakładczą,

3) agentów we wszystkich systemach agencji oraz osoby zatrudnione przez agentów,

4) właścicieli i współwłaścicieli zakładów (z wyłączeniem wspólników spółek kapitałowych, którzy nie pracują w spółce), łącznie z bezpłatnie pomagającymi pełnoletnimi członkami ich rodzin,

5) członków spółdzielni produkcji rolniczej (RSP).

Do pracujących zalicza się osoby wykonujące pracę w Polsce, a także za granicą na rzecz jednostek, w których zostały zatrudnione, niezależnie od czasu trwania tego zatrudnienia (np. przy realizacji budów eksportowych, jako pracownicy polskich przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów centralnych, polskich przedstawicielstw przy ONZ oraz innych misji, a także osoby skierowane za granicę w celach szkoleniowych i badawczych). Nie należy natomiast zaliczać do pracujących osób pracujących na umowę zlecenie lub umowę o dzieło oraz skreślonych czasowo z ewidencji, z którymi nie rozwiązano umowy o pracę, tj. między innymi:

1) osób korzystających z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 3 miesięcy (nieprzerwanie),

2) osób korzystających z urlopów wychowawczych, w wymiarze powyżej 3 m-cy (nieprzerwanie), udzielonych na podstawie rozporządzenia RM z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (Dz. U. z 1990 r. Nr 76, poz. 454 i z 1992 r. Nr 41, poz. 179). Za pracowników pełnozatrudnionych (bez sezonowych i zatrudnionych dorywczo) - wiersz 02 - należy uważać osoby, z którymi została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony, które pracują w pełnym wymiarze godzin pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Jako pracowników pełnozatrudnionych należy również traktować pracowników, z którymi została zawarta umowa na czas określony (np. w celu wykorzystania etatów zajmowanych przez osoby korzystające aktualnie z urlopów bezpłatnych bądź wychowawczych w celu sprawowania opieki nad małymi dziećmi). Za pracowników sezonowych (wiersz 03) należy uważać tych pracowników, z którymi zawarto umowę o pracę na okres z góry określony, a więc pracowników przyjętych do sezonowych prac rolnych, sezonowych prac w przemyśle (np. w cukrowniach), w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej, w placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży itp. Zatrudnieni dorywczo (wiersz 03) są to pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy na stosunkowo krótki okres czasu, w zasadzie nie dłuższy niż 1 miesiąc, do wykonywania określonych prac pomocniczych, opłacani z wynagrodzeń osobowych. Niepełnozatrudnieni (wiersz 04) są to pracownicy, którzy zgodnie z umową o pracę, pracują w jednostce sprawozdawczej stale w niepełnym wymiarze czasu pracy bez względu na to, czy osoby te są zatrudnione w innych jednostkach sprawozdawczych w pełnym wymiarze czasu pracy, lub też w niepełnym wymiarze czasu pracy. Pracownikami niepełnozatrudnionymi, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy (wiersz 05) są osoby, które w jednostce sprawozdawczej złożyły specjalne oświadczenie, stwierdzające, że to miejsce pracy jest ich głównym miejscem zatrudnienia. Dotyczy to np. pracowników zatrudnionych w placówkach oświatowo-wychowawczych. Pracownicy zatrudnieni w tych placówkach w niepełnym wymiarze czasu pracy uznają za główne miejsce pracy tę jednostkę, w której mają najwyższy wymiar godzin zajęć.

Emerytów i rencistów (wiersz 06) zatrudnionych w jednostce sprawozdawczej w niepełnym wymiarze czasu pracy należy traktować jako osoby dla których głównym miejscem pracy jest jednostka sprawozdawcza. Właściciele i współwłaściciele (wiersz 07) - to osoby wykonujące pracę na własny rachunek tj. prowadzące własne przedsiębiorstwo, zakład, bądź wykonujące wolny zawód. W wierszu tym uwzględnić należy również pomagających bezpłatnie w prowadzeniu rodzinnej działalności pełnoletnich członków rodziny. W wierszu 09 należy wykazać osoby, z którymi zawarto umowy o pracę nakładczą niezależnie od tego czy podjęły one pracę w okresie sprawozdawczym, czy nie podjęły z powodu: zwolnienia lekarskiego, urlopu wypoczynkowego, urlopu macierzyńskiego, przejściowego braku surowca, sezonowych prac polowych lub innych uzasadnionych przyczyn.

Agenci (wiersz 10) - to osoby ubezpieczone w ZUS, z którymi jednostka sprawozdawcza zawarła umowę agencyjną lub umowę na warunkach zlecenia o prowadzeniu placówek handlowych, usługowych lub o wykonywaniu zleconych czynności. W wierszu 11 wykazują swoich członków rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz powstałe na ich bazie spółdzielnie o innym profilu produkcyjnym, w odniesieniu do których funkcjonuje prawo spółdzielcze. W wierszu 12 jednostka wykazuje wszystkie osoby (młodociane i pełnoletnie), które pobierają w zakładzie pracy naukę praktyczną, niezależnie od tego czy uczęszczają do szkół zawodowych dla młodocianych pracowników, czy też nie uczęszczają do tych szkół. Do uczniów należy zaliczyć: członków ochotniczych hufców pracy odbywających naukę zawodu oraz uczniów zasadniczych szkół górniczych.

W wierszu 13 należy wykazać osoby przebywające w dniu 31 XII na urlopach wychowawczych udzielonych przez zakład pracy. W wierszu 14 należy wykazać osoby przebywające w dniu 31 XII na urlopach bezpłatnych przyznanych na okres powyżej 3 m-cy. W wierszu 15 - spośród ogółu pracujących - jednostka wyodrębnia wszystkich pracowników wykonujących aktualnie pracę poza granicami kraju, zgodnie z objaśnieniami podanymi wyżej.

W wierszu 16 należy wyodrębnić cudzoziemców wykonujących pracę w Polsce tj. zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. Nr 1, poz. 1).

W wierszu 17 jednostka wykazuje pracowników zgodnie z ewidencją tj. niezależnie od nieobecności w pracy w danym dniu (z powodu np. urlopu, zwolnienia lekarskiego, delegacji służbowej). Należy tu podać liczbę osób, dla których praca nocna wynika z obowiązującego rozkładu czasu pracy w zakładzie, a nie jest świadczona incydentalnie (zastępstwo).

W wierszu 18 należy wykazać osoby pracujące na umowę-zlecenie, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy, z którymi zawarta została umowa na wykonanie zleconych czynności na okres 15 dni i dłużej, a prace te wykonano w m-cu grudniu (bez względu na termin zawarcia umowy).

W wierszu 19 należy wyodrębnić z wiersza 18 emerytów i rencistów.

Dział 2. Za wolne miejsca pracy (wiersze od 1 do 3) należy uznać miejsca pracy powstałe w wyniku ruchu zatrudnionych bądź nowo utworzone, w stosunku do których spełnione zostały jednocześnie 3 warunki:

1) miejsca pracy w dniu sprawozdawczym były faktycznie nie obsadzone,

2) pracodawca czynił starania, aby znaleźć osoby chętne do podjęcia pracy,

3) w przypadku znalezienia właściwych kandydatów, pracodawca byłby gotów do natychmiastowego przyjęcia tych osób.

Nowo utworzone miejsca pracy, (wiersz 4) to wolne miejsca powstałe w wyniku innych zmian niż ruch zatrudnionych tj. m. in. w wyniku zmian organizacyjnych w jednostce sprawozdawczej (np. rozszerzenie działalności, zmiana profilu działalności). W jednostkach nowo powstałych, wszystkie wolne miejsca pracy będą jednocześnie miejscami nowo utworzonymi.

Stanowiska pracy niemożliwe do obsadzenia (wiersz 5) to takie stanowiska, które nie mogą być traktowane jako wolne miejsca pracy ponieważ obsadzenie tych stanowisk (w dniu 31 XII) było niemożliwe bądź nieuzasadnione ze względu na brak popytu na wykonywane usługi, produkcję bądź z uwagi na brak środków na wynagrodzenia.

Dział 3. W danych dotyczących ruchu zatrudnionych nie należy ujmować tzw. ruchu wewnętrznego pracowników, z wyjątkiem przypadków przeniesienia służbowego w ramach jednostki sprawozdawczej na teren (z terenu) innego województwa. Przyjęcia (zwolnienia) do pracy dotyczą wszystkich pracowników pełnozatrudnionych, z którymi w okresie sprawozdawczym, tj. w okresie całego roku, zostały zawarte (rozwiązane) umowy o pracę. Do przyjętych (zwolnionych) należy również zaliczyć powracających do pracy (odchodzących z pracy) z urlopów: rehabilitacyjnych, zdrowotnych (nauczyciele). Za absolwentów podejmujących pracę po raz pierwszy (wiersze od 03 do 06) uznać należy osoby, które uzyskały świadectwo ukończenia szkoły: wyższej, policealnej, średniej (zawodowej i ogólnokształcącej) oraz zasadniczej, a praca w jednostce sprawozdawczej jest ich pierwszą pracą zawodową podjętą w okresie 12 miesięcy od ukończenia nauki, a także te osoby, które po ukończeniu w jednostce sprawozdawczej nauki zawodu przestały być uczniami i otrzymały zaświadczenie o obytej nauce i zostały przeniesione do grupy zatrudnionych. W wierszu 07 uwzględnione powinny być wszystkie osoby poza absolwentami, dla których praca w jednostce sprawozdawczej jest pierwszą pracą zawodową. W wierszach 08 do 10 należy wykazać te osoby spośród przyjętych do pracy, które pracowały uprzednio, a przerwa od ostatniego zatrudniania nie była dłuższa niż 1 miesiąc. Przez sektor publiczny rozumie się jednostki i zakłady stanowiące własność państwową, komunalną (gmin) bądź mieszaną - spółki z przewagą kapitału (mienia) sektora publicznego, zaś przez sektor prywatny- jednostki i zakłady stanowiące prywatną własność krajową (łącznie z rolnictwem indywidualnym), zagraniczną bądź mieszaną - spółki z przewagą kapitału (mienia) sektora prywatnego. W wierszu 10 jednostki wyodrębniają (z wiersza 09) te osoby, które poprzednio wykonywały pracę w rolnictwie indywidualnym w charakterze właściciela (współwłaściciela) lub dzierżawcy, pracownika najemnego bądź bezpłatnie pomagającego pełnoletniego członka rodziny, a obecna jednostka jest ich głównym miejscem pracy. W wierszach 11 i 12 należy wykazać byłych pracowników jednostki sprawozdawczej, którzy w 1995 roku powrócili do pracy w związku z zakończeniem urlopu wychowawczego bądź urlopu bezpłatnego. W wierszu 13 należy wyodrębnić (z ogólnej liczby przyjętych) osoby, które przed przyjęciem do pracy w jednostce sprawozdawczej zarejestrowane były w urzędach pracy, jako osoby bezrobotne. W wierszu 16 jednostka wykazuje wszystkie osoby, z którymi w ciągu roku rozwiązana została umowa o pracę w drodze wypowiedzenia przez zakład pracy, tj. łącznie np. ze zwolnieniami grupowymi. Należy tutaj uwzględnić również przypadki zwolnienia przez zakład pracy bez wypowiedzenia np. z winy pracownika. W wierszu 17 należy wyodrębnić (z wiersza 16) byłych pracowników, do których przy zwolnieniu zastosowane zostały przepisy ustawy z dnia 28.XII.1989 r. W wierszu 18 jednostka sprawozdawcza zobowiązana jest wykazać byłych pracowników, którzy w 1995 r. sami wypowiedzieli umowę o pracę. Nie należy ujmować tutaj osób wykazanych w wierszach 19 do 24.

W wierszu 21 jednostka wykazuje osoby, które skorzystały z uprawnień wcześniejszego przejścia na emeryturę tj. w stosunku do których miały zastosowanie postanowienia: - ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r., Nr 13, poz. 68 z późn. zm.); - ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 z późn. zm.) - ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. Nr 17, poz. 75 z późn. zm.). Do osób korzystających z uprawnień wcześniejszego przechodzenia na emeryturę nie należy zaliczać pracowników, którzy na podstawie odrębnych systemów emerytalno-rentowych uzyskują uprawnienia do emerytury osiągając wiek emerytalny niższy niż wymagany w powszechnym systemie emerytalnym (jak np. górnicy, kolejarze, nauczyciele, zatrudnieni w warunkach szkodliwych dla zdrowia itp.) oraz pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 272 z 27 stycznia 1990 r. W wierszach 23 i 24 wykazane zostają osoby, które uzyskały zgodę na urlop wychowawczy bądź bezpłatny w wymiarze dłuższym niż 3 m-ce.

Dział 4. Dane w wierszu "Ogółem" powinny być zgodne z danymi w dziale 1 wiersz 01. W dziale 4 należy wykazywać osoby pracujące w poszczególnych miastach (dzielnicach, delegaturach) oraz gminach, niezależnie od tego w jakim województwie zlokalizowanej jest miejsce pracy. Miejsce pracy należy określić wpisując w rubr. 0 dokładną nazwę miejscowości, gminy i województwa. W wierszach dotyczących gmin należy wykazać pracujących we wszystkich miejscowościach wchodzących w skład danej gminy. W przypadku pracujących na terenie gmin wiejskich oraz miast i gmin o wspólnych urzędach należy podać w odrębnych wierszach pracujących w mieście oraz pracujących na wsi.

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

Z-06

Sprawozdanie o zatrudnieniu i wynagrodzeniach za 1995 rok

w jednostkach sfery budżetowej, rolnictwie i pośrednictwie finansowym

grafika

OBJAŚNIENIA DO FORMULARZA Z-06

1) Jednostki zobowiązane do sporządzania i przekazywania sprawozdań rocznych na formularzu Z-06 o zatrudnieniu i wynagrodzeniach wypełniają pod częścią tytułowo-adresową pozycje 1 i 3, z wyjątkiem jednostek zaliczanych do rolnictwa, łowiectwa, rybołówstwa i rybactwa, pośrednictwa finansowego, administracji publicznej i obrony narodowej, organizacji społecznych, politycznych i związków zawodowych oraz jednostek i zakładów budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych w działach produkcyjnych.

Poz. 1 wypełniają jednostki zgodnie z załącznikiem do objaśnień.

Poz. 2 wypełniają tylko jednostki prowadzące działalność w zakresie edukacji oraz zespołów ekonomiczno-administracyjnych szkół.

Poz. 3 należy wpisać jedną z niżej wymienionych form finansowania:

01 - jednostka na rozrachunku gospodarczym

02 - jednostka budżetowa

03 - zakład budżetowy

04 - jednostka utrzymywana z narzutów na koszty przedsiębiorstw

05 - szkoła wyższa, jednostka naukowa nie będąca jednostką budżetową,

06 - gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej

08 - jednostka w sferze budżetu nie bilansująca samodzielnie

09 - inna

10 - środki specjalistyczne

11 - fundusze celowe

Poz. 4 wypełnia WUS tylko dla jednostek administ. rządowej ogólnej i samorządowej.

2) Jednostki sprawozdawcze prowadzące scentralizowaną ewidencję finansowo-księgową (np. zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół, zakłady opieki zdrowotnej, zespoły jednostek budżetowych, urzędy miast i gmin) sporządzają odrębne sprawozdania dla:

- każdej grupy EKD,

- każdej z form finansowania,

obejmując każdym ze sporządzanych sprawozdań, wszystkie jednostki objęte scentralizowaną ewidencją.

3) Banki oraz instytucje finansowe i kredytowe, prowadzące oddziały nie bilansujące samodzielnie zlokalizowane na tereni różnych województw, sporządzają odrębne sprawozdanie dla każdego oddziału i przesyłają do WUS zgodnie z siedzibą jednostki sprawozdawczej.

4) Organizacje społeczne zaliczone do jednostek "ochrony zdrowia i opieki socjalnej" (np. Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej), świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki socjalnej, zlecone i dotowane przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, sporządzają sprawozdania Z-06 "2" (dot. jednostek ochrony zdrowia i opieki socjalnej tylko z zakresu w/w działalności gospodarczej nie wyodrębnionej). Z działalności statutowej organizacje społeczne sporządzają tylko sprawozdanie Z-06 "5" dotyczące tych organizacji.

Dział 1. Zatrudnienie i wynagrodzenia

W wierszu 01 (rubr. 1) wykazuje się przeciętną liczbę zatrudnionych po przeliczeniu osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty.

Jednostki z udziałem podmiotów zagranicznych wykazują również zatrudnionych cudzoziemców.

Do zatrudnionych zalicza się:

1) osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, w tym również:

- osoby zatrudnione przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych, finansowanych z funduszu pracy,

- osoby młodociane pracujące na podstawie umowy o pracę, a nie o naukę zawodu,

- osoby przebywające za granicą na podstawie delegacji służbowej,

- osoby związane z działalnością finansową z zakładowego funduszu socjalnego;

2) osoby pracujące w zakładach pracy w formie zorganizowanej grup roboczych na podstawie zbiorowej lub indywidualnej umowy o pracę, tj. uczestnicy OHP z wyjątkiem odbywających naukę zawodu, żołnierze, skazani, junacy obrony cywilnej, junacy straży przemysłowej i pożarnej, osoby odbywające w zakładach pracy zastępczą służbę poborowych.

Do zatrudnionych nie zalicza się:

1) osób wykonujących pracę nakładczą,

2) uczniów, którzy zawarli z zakładem pracy umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,

3) zatrudnionych poza granicami kraju,

4) przebywających na urlopach wychowawczych,

5) pozostających na urlopach rehabilitacyjnych.

Metodę obliczania przeciętnego zatrudnienia w miesiącu należy dostosować do sytuacji kadrowej w jednostce. W przypadku dużej płynności kadr lub natężenia zjawiska udzielania urlopów bezpłatnych należy stosować metodę średniej arytmetycznej ze stanów dziennych w miesiącu. Osób przebywających na urlopach bezpłatnych nie należy liczyć do stanów dziennych w czasie trwania tych urlopów.

Przy stabilnej sytuacji kadrowej przeciętne zatrudnienie w miesiącu można obliczyć metodą uproszczoną, tj. na podstawie sumy dwóch stanów dziennych (w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca) podzielonej przez dwa lub metodą średniej chronologicznej obliczanej na podstawie sumy połowy stanu dziennego w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca oraz stanu zatrudnienia w 15 dniu miesiąca podzielonej przez 2. Przy zastosowaniu tych metod nie należy ujmować osób, które korzystały z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni.

Przeciętne zatrudnienie w okresach narastających należy obliczyć jako sumę przeciętnego zatrudnienia w poszczególnych miesiącach podzieloną przez liczbę miesięcy w okresie sprawozdawczym (bez względu na to, czy zakład funkcjonował przez cały okres sprawozdawczy czy nie).

Przeliczenia osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty dokonuje się według liczby godzin pracy ustalonej w umowie o pracę w stosunku do obowiązującej normy.

W wierszu 01 (rubr. 2) podaje się wynagrodzenia osobowe brutto pracowników najemnych (wykazanych w wierszu 01, rubr. 1), łącznie z wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród (dokonywane również w postaci obligacji bądź akcji), tj. wynagrodzenia zasadnicze, dodatki stałe i przejściowe, premie, prowizje (np. za zawieranie ubezpieczeń, za likwidacje szkód) i nagrody, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, wynagrodzenia za czas urlopów, odprawy (emerytalne, dla zwalnianych grupowo i odszkodowawcze), zasiłki chorobowe oraz inne sporadyczne składniki wynagrodzeń.

Jednostki prowadzące działalność artystyczną i agencje informacyjne uwzględniają ponadto honoraria wypłacane pracownikom własnym, z którymi zawarto dodatkowo umowę o dzieło lub umowę-zlecenie.

W jednostkach z udziałem kapitału zagranicznego uwzględnia się tę część wynagrodzenia, jaką zatrudnieni obcokrajowcy otrzymują w walutach obcych, przeliczoną na złote według obowiązującego kursu kupna waluty przez NBP w dniu wypłaty.

Do wynagrodzeń nie wlicza się wypłat osobom fizycznym, które nie są pracownikami własnymi, w tym również zatrudnionym na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło.

Nie zalicza się do wynagrodzeń świadczeń finansowanych przez ZUS, świadczeń rzeczowych, np. w postaci odzieży ochronnej, wartości posiłków regeneracyjnych itp.

Dane dotyczące wynagrodzeń podaje się w ujęciu brutto, bez potrąceń wszelkich zaliczek, w tym z tytułu podatku dochodowego, składek, alimentów itp.

Do wynagrodzeń w danym okresie sprawozdawczym należy zaliczyć należności z tytułu pracy wykonywanej w tym okresie i rozliczonej do terminu złożenia sprawozdania. W przypadku wynagrodzeń za ostatni miesiąc okresu sprawozdawczego, nie rozliczonych do terminu złożenia sprawozdania, a stanowiących wynagrodzenia comiesięczne, należy podać dane szacunkowe, opracowane w oparciu o wypłaty z poprzedniego miesiąca. Jednostki sprawozdawcze, które dokonały takiego szacunku zobowiązane są przekazać do wojewódzkiego urzędu statystycznego dane ostateczne w terminie uzgodnionym z WUS. Należności nie rozliczone do terminu zamykającego dany okres sprawozdawczy, ale nie wypłacane co miesiąc, wlicza się do okresu, w którym dokument płatniczy przekazano do wypłaty, np. premie za IV kwartał wypłacone w I kwartale roku sprawozdawczego wykazuje się w sprawozdaniu za I kwartał. Wynagrodzenia wypłacone "z góry" powinny być zaliczone do tego okresu, którego dotyczą, bez względu na wcześniejszą obsługę kasową tych wypłat, np. wypłaty dokonane w grudniu 1995 r. za styczeń 1996 r. należy wykazać w sprawozdaniu za I kwartał 1996 r.

Zasady podane wyżej wynikają z tego, że informacje dotyczące wynagrodzeń podane w sprawozdaniach stanowią podstawę do obliczania przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w skali roku.

W wierszu 04 (rubr. 2) podaje się wysokość obliczonych i pobranych w roku sprawozdawczym zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, które pobierają w tych jednostkach wynagrodzenia wynikające ze stosunku pracy i są wykazane w wierszu 01, rubr. 1. Należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych nie rozliczone do terminu zamykającego dany okres sprawozdawczy wlicza się do okresu, w którym dokument płatniczy przekazano do wypłaty.

W wierszu 05 (rubr. 2) należy wykazać kwoty wypłaconych odszkodowań przysługujących w razie rozwiązania umowy o pracę oraz odpraw wypłacanych przy przejściu na emeryturę w jednostkach administracji publicznej i obrony narodowej.

W wierszu 06 (rubr. 1 i rubr. 2) należy wykazać przeciętną liczbę zatrudnionych, oraz wynagrodzenia osób zatrudnionych przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych, finansowanych z funduszu pracy w jednostkach administracji publicznej i obrony narodowej.

W wierszu 07 (rubr. 1 i rubr. 2) należy wykazać osoby zatrudnione poza granicami kraju, w sprawozdawczości tych jednostek, które z wysłanymi pracownikami zawarły umowę o pracę na okres zatrudnienia za granicą. W sprawozdaniu Z-06 wykazuje się wyłącznie pracowników zatrudnionych poza granicami kraju u pracodawcy polskiego (rubr. 1) oraz ich wynagrodzenia (rubr. 2), tj.: w polskich misjach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielskich, organizacjach międzynarodowych oraz skierowanych za granicę w celach szkoleniowych i naukowo-badawczych. Nie zalicza się do tej grupy obywateli polskich zatrudnionych poza granicami kraju przez pracodawcę zagranicznego w ramach współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej.

Dział 2. Dane uzupełniające

W wierszu 13 (rubr. 1) wykazuje się liczbę osób (bez uczniów), będących w stanie ewidencyjnym w ostatnim dniu roku, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy, łącznie z pracującymi poza granicami kraju.

Dane podaje się bez przeliczenia na pełne etaty.

Do pracujących zalicza się:

1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (tj. umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania) łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo,

2) osoby wykonujące pracę nakładczą,

3) agentów we wszystkich systemach agencji oraz osoby zatrudnione przez agentów,

4) właścicieli i współwłaścicieli zakładów (z wyłączeniem wspólników spółek kapitałowych, którzy nie pracują w spółce), łącznie z bezpłatnie pomagającymi członkami ich rodzin,

5) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych pracujących w gospodarce zespołowej (łącznie z pracującymi członkami ich rodzin).

Do stanu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy nie zalicza się osób korzystających z urlopów wychowawczych, a także urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 3 miesięcy.

Załącznik  do objaśnień formularza Z-06

W jednostkach sprawozdawczych, w tym głównie prowadzących scentralizowaną obsługę finansowo-księgową, mogą wystąpić następujące symbole grup EKD (wyciąg z klasyfikacji EKD).

Symbol grupy EKD	Nazwa grupowania	Wyszczególnienie (opis)
55.1	Hotele	Hotele, motele, zajazdy, hotele nastawione na obsługę konferencji
55.2	Pola campingowe i inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania	Schroniska młodzieżowe i górskie, pola campingowe wraz z polami dla samochodowych przyczep campingowych, internaty (bursy) szkolne, domy studenckie i hotele asystenckie, domy wczasów dziecięcych, sezonowe placówki wypoczynku dzieci i młodzieży, inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, gdzie indziej nie sklasyfikowane (m.in. domy akademickie, bursy szkolne), pozostałe miejsca krótkotrwałego zakwaterowania
55.5	Stołówki i punkty gastronomiczne	Stołówki szkolne, studenckie, szpitalne, pozostałe stołówki
60.2	Pozostały transport lądowy	Działalność autobusów szkolnych (dojazdy uczniów do szkół)
74.1	Rachunkowość, księgowość i kontrola ksiąg; doradztwo podatkowe	Zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół (finansowane z rozdz. budżetów 7961), zespoły jednostek i zakładów budżetowych powołanych do prowadzenia obsługi finansowej szkół i placówek oświatowych, kulturalnych i socjalnych
80.1	Szkolnictwo podstawowe	Wychowanie przedszkolne przy szkołach podstawowych, świetlice dziecięce, szkolnictwo podstawowe obejmujące pierwszy ogólnokształcący poziom nauczania dla niepracujących, szkolnictwo podstawowe specjalne dla dzieci z odchyleniami i zaburzeniami rozwojowymi, szkoły artystyczne pierwszego stopnia oraz pozostałe szkoły podstawowe
80.2	Szkolnictwo średnie	Szkolnictwo w liceach ogólnokształcących, liceach ogólnokształcących specjalnych dla młodzieży z odchyleniami i zaburzeniami rozwojowymi, pozostałe, szkoły średnie ogólnokształcące, szkolnictwo zawodowe w zasadniczych szkołach zawodowych i szkołach równorzędnych, licea i technika zawodowe, szkolnictwo zawodowe specjalne, szkoły przysposabiające do zawodu, ośrodki politechniczne, szkolnictwo artystyczne drugiego stopnia, pozostałe szkoły średnie techniczne i zawodowe
80.3	Szkolnictwo wyższe	Szkolnictwo wyższe uniwersyteckie, politechniczne, inżynierskie, rolnicze, ekonomiczne, medyczne, pedagogiczne, artystyczne, morskie, wychowania fizycznego, teologiczne; szkolnictwo na poziomie wyższym niż średnie realizowane w policealnych studiach zawodowych i nauczycielskich kolegiach języków obcych
80.4	Szkolnictwo dla dorosłych i pozostałe formy kształcenia	Szkoły podstawowe i podstawowe studia zawodowe dla dorosłych; licea ogólnokształcące, zasadnicze szkoły zawodowe, licea i technika zawodowe oraz policealne szkoły zawodowe dla dorosłych; kursy ogólnokształcące na poziomie szkoły podstawowej, kursy języków obcych, kursy zawodowe, ośrodki melodyczne prowadzące działalność w zakresie dokształcania i doskonalenia nauczycieli oraz uzyskiwania stopni specjalizacji zawodowej; uniwersytety powszechne, ludowe, robotnicze, dla rodziców, itp. przygotowujące uczestników do aktywnego udziału w działalności społecznej, gospodarczej, oświatowej i kulturalnej w określonych środowiskach; placówki organizujące kursy na prawo jazdy oraz pozostałe szkoły i placówki dla dorosłych i inne formy kształcenia osobno nie wymienione
85.1	Działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego	Szpitalnictwo, praktyka lekarska (w przychodniach, gabinetach lekarskich i Klinicznych), praktyka stomatologiczna, pozostała działalność związana z ochroną zdrowia ludzkiego (tj. działalność pielęgniarek, położnych, psychoterapeutów, logopedów, akupunktury, ziołolecznictwa), leczenie w spółdzielniach lekarskich oraz działalność lekarska prowadzona bezpośrednio w domu pacjenta
85.2	Działalność weterynaryjna	Leczenie zwierząt i opieka weterynaryjna zwierząt hodowlanych, domowych przez wykwalifikowanych weterynarzy w gabinetach i klinikach dla zwierząt, schroniskach dla psów; podczas wizyt domowych i działalność ambulansów weterynaryjnych
85.3	Opieka socjalna	Placówki opieki całkowitej dla dzieci i młodzieży (domy dziecka dla dzieci i młodzieży, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, pogotowia opiekuńcze i ogniska wychowawcze, rodziny zastępcze, wioski dziecięce), żłobki, przedszkola i ogniska przedszkolne, dziecince wiejskiej półkolonie, biwaki, poradnie wychowawczo-zawodowe, pomoc dla uchodźców prowadzona przez instytucje rządowe lub prywatne, samopomoc lokalna lub sąsiedzka opieka nad bezdomnymi, działalność charytatywna
92.3	Pozostała dziełalność rozrywkowa	Teatry, filharmonie, orkiestry, chóry, zespołu pieśni i tańca, galerie i salony wystawiennicze, domu kultury i ośrodki kultury, studia nagrań dźwiękowych; działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki oraz estrad i cyrków
92.5	Działalność bibliotek, archiwów, muzeów i pozostała działalność kulturalna	Biblioteki wszystkich rodzajów, czytelnie, archiwa, muzea, konserwacja i ochrona miejsc i budynków historycznych; działalność ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz naturalnych rezerwatów przyrody
92.6	Działalność związana ze sportem	Działalność stadionów i innych obiektów sportowych (np. basenów kąpielowych, pól golfowych, aren bokserskich, obiektów do uprawiania sportów zimowych, motorowych; działalność szkół sportowych, żeglarstwo, myślistwo sportowe i rekreacyjne, działalność stadnin koni wyścigowych itp.; działalność związana z promocją imprez sportowych
92.7	Pozostała działalność rekreacyjna	Działalność związana z grami hazardowymi i organizowaniem zakładów; placówki wychowania pozaszkolnego, tj. palące młodzieży, młodzieżowe domy kultury, świetlice, ogniska pracy pozaszkolnej, ogrody jordanowskie i inne o charakterze specjalistycznym (np. planetaria, stacje młodych techników), międzyszkolne ośrodki sportowe oraz pozostała działalność rekreacyjna gdzie indziej nie sklasyfikowana

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

Z - 07

Sprawozdanie o zatrudnieniu, wynagrodzeniach i czasie pracy w działalności gospodarczej za 1995 r.

grafika

OBJAŚNIENIA SZCZEGÓŁOWE

DO SPORZĄDZANIA SPRAWOZDANIA NA FORMULARZU Z-07

I

Dział 1. Zatrudnienie i wynagrodzenia brutto

W rubr. 1 wykazuje się przeciętną liczbę zatrudnionych, po przeliczeniu osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty:

Do zatrudnionych zalicza się:

1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, z wyjątkiem osób:

- zatrudnionych poza granicami kraju,

- przebywających na urlopach wychowawczych,

- pozostających na urlopach rehabilitacyjnych;

2) osoby pracujące w zakładach pracy, w formie zorganizowanych grup roboczych, tj. uczestników OHP, żołnierzy, skazanych, junaków obrony cywilnej, junaków straży przemysłowej i pożarnej, osoby odbywające w zakładach pracy zastępczą służbę poborowych oraz zatrudnionych przy pracach interwencyjnych i przy robotach publicznych;

3) osoby przebywające za granicą na podstawie delegacji służbowej.

Do zatrudnionych nie zalicza się:

1) osób wykonujących pracę nakładczą,

2) uczniów, którzy zawarli z zakładem pracy umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,

3) agentów.

Przeciętne zatrudnienie należy obliczać jako sumę przeciętnego zatrudnienia w poszczególnych miesiącach podzieloną przez 12 (bez względu na to czy zakład funkcjonował przez cały rok czy nie). Przeliczenia osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty dokonuje się według godzin pracy ustalonej w umowie o pracę, w stosunku do obowiązującej normy.

W rubr. 1 wierszu 01 należy podać przeciętne zatrudnienie ogółem bez uczniów, osób wykonujących pracę nakładczą oraz bez zatrudnionych poza granicami kraju.

W wierszu 02 należy wykazać dane wydzielone z wiersza 01 dotyczące pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i pokrewnych.

W wierszu 08 wykazuje się liczbę osób pracujących w dniu 31 XII, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy, łącznie z pracującymi poza granicami kraju.

Dane podaje się bez uczniów i przeliczania zatrudnionych na pełne etaty.

Do pracujących zalicza się:

1) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (tj. umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania), łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo;

2) osoby wykonujące pracę nakładczą;

3) agentów we wszystkich systemach agencji oraz osoby zatrudnione przez agentów;

4) właścicieli i współwłaścicieli zakładów (z wyłączeniem wspólników spółek kapitałowych, którzy nie pracują w spółce), łącznie z bezpłatnie pomagającymi członkami ich rodzin.

Do stanu zatrudnionych na podstawie stosunku pracy nie zalicza się osób korzystających w dniu 31 XII z urlopów wychowawczych, bezpłatnych w wymiarze powyżej 3 miesięcy, a także zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło.

W rubryce 2 podaje się wynagrodzenia osobowe brutto, łącznie z wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz zakładowego funduszu nagród (dokonywane również w postaci obligacji lub akcji), tj. wynagrodzenia zasadnicze, dodatki stałe i przejściowe, premie i nagrody, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, wynagrodzenia za czas urlopów, odprawy (emerytalne, dla zwalnianych grupowo i odszkodowawcze), zasiłki chorobowe wypłacane ze środków zakładu pracy, świadczenia deputatowe oraz inne sporadyczne składniki wynagrodzeń (niezależnie od źródła finansowania tych wypłat).

W wierszu 01 należy wykazać również wynagrodzenia wypłacane z funduszu honorariów pracownikom własnym na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło mające charakter wynagrodzenia pracowniczego - za pracę wynikającą z umowy o pracę, lecz przekraczającą określone normatywy (dotyczy np. dziennikarzy, aktorów, realizatorów filmów oraz pracowników radiowych i telewizyjnych).

W jednostkach z udziałem kapitału zagranicznego uwzględnia się również tę część wynagrodzeń jaką zatrudnieni obcokrajowcy otrzymują w walutach obcych, przeliczoną na złote według obowiązującego kursu kupna waluty przez NBP w dniu wypłaty.

Do wynagrodzeń wykazanych za dany okres sprawozdawczy wlicza się należności za prace wykonane lub zakończone w tym okresie oraz za prace wykonane w ubiegłych okresach, rozliczone do terminu zamykającego dany okres sprawozdawczy. Za termin zamykający okres sprawozdawczy uważa się obowiązujący termin sporządzenia sprawozdania na formularzu Z-07. Należności nie rozliczone do terminu zamykającego okres sprawozdawczy wlicza się do wynagrodzeń tego okresu, w którym dokument płatniczy przekazano do wypłaty (należności za 1994 r. rozliczone po 16 stycznia 1995 r. wlicza się do wynagrodzeń 1995 r.).

Do wynagrodzeń nie wlicza się wypłat osobom fizycznym, które nie są pracownikami własnymi, w tym również zatrudnionym na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło.

Nie zalicza się do wynagrodzeń świadczeń finansowanych przez ZUS, świadczeń rzeczowych, np. w postaci odzieży ochronnej, wartość posiłków regeneracyjnych itp.

Dane dotyczące wynagrodzeń podaje się w ujęciu brutto bez potrąceń wszystkich zaliczek, w tym z tytułu podatku dochodowego, składek, alimentów itp.

W wierszu 04 w wynagrodzeniach uczniów należy również ująć kwoty refundowane przez Min. Edukacji narodowej z funduszu aktywizacji zawodowej.

Pozycji tej nie należy wykazywać ekwiwalentów pieniężnych wypłaconych uczniom szkół zawodowych dla niepracujących z tytułu praktycznej nauki zawodu (Uchwała Nr 29 Rady Ministrów z dnia 13 marca 1987 r., MP Nr 9, poz. 78).

W wierszu 05 i 06 należy wykazać wynagrodzenia i świadczenia pracowników polskich zatrudnionych za granicą wypłacone w złotych.

W wierszu 09 podaje się wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych uzyskujących w jednostce sprawozdawczej wynagrodzenia ze stosunku pracy (wykazane w wierszu 01 rubryka 2).

Dział 2. Składniki wynagrodzeń - brutto

W wierszu 02 należy podać wyodrębnione z wiersza 01 wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych zatrudnionych ogółem, które obejmują:

1) wynagrodzenia wynikające z podstawowych zasad wynagradzania (stawek godzinowych, miesięcznych, akordowych, prowizyjnych) łącznie z dopłatami, dodatkami i innymi wypłatami z tytułu pracy przewidzianymi w układach zbiorowych pracy lub innych przepisach o wynagrodzeniach:

- za pracę przekraczającą dobową i tygodniową normę czasu pracy oraz za nadliczbową pracę w niedziele i ustawowe dni świąteczne wolne od pracy,

- za pracę w dodatkowych dniach wolnych od pracy;

2) zryczałtowane wynagrodzenia za wykonywanie czynności wchodzących w zakres obowiązków objętych umową o pracę w czasie przekraczającym obowiązującą normę czasu pracy.

Do wynagrodzeń za godziny nadliczbowe nie należy zaliczać wynagrodzeń wypłaconych pracownikom na podstawie odrębnej umowy o pracę, tj. dodatkowego zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W wierszu 04 nie należy wykazywać świadczeń na rzecz pracowników i ich rodzin finansowanych z zysku i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach z części przeznaczonej na cele socjalne i bytowe oraz oprocentowania udziałów członkowskich.

W wierszu 06 należy wykazać wynagrodzenia bezosobowe wypłacone osobom fizycznym za wykonane osobiście dzieło (na podstawie umowy o dzieło) lub określone czynności (na podstawie umowy zlecenia) oraz wynagrodzenia wypłacone za udział w komisjach, radach naukowych i naukowo-technicznych itp.

Dział 3. Czas pracy

W wierszu 01 należy podać czas przepracowany zatrudnionych ogółem, wykazanych w dziale 1, wierszu 01, rubryce 1 (zarówno w godzinach normalnych, jak i nadliczbowych).

W wierszu 03 należy wykazać tę część ustawowego czasu pracy, w ciągu którego zatrudniony był nieobecny w pracy lub nie przystąpił do niej, bez względu na powód (np. zwolnienia lekarskie, urlopy wypoczynkowe i profilaktyczne).

II

Dotyczy jednostek transportowych i łączności

1) przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe sporządza sprawozdanie zbiorcze i przesyła w terminie do 22 stycznia do Departamentu Pracy GUS - Warszawa, al. Niepodległości 208;

2) dla zapewnienia przekroju wojewódzkiego:

przedsiębiorstwo PKP, "Telekomunikacja Polska" Spółka Akcyjna - Dyrekcja Okręgu oraz Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej Poczta Polska dane w przekroju wojewódzkim przekazują do właściwego terytorialnie Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w terminie do 25 stycznia.

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

Z-10

Sprawozdanie o warunkach pracy

w 1995 r.

grafika

OBJAŚNIENIA DO FORMULARZA Z-10

Dział 1.

1. Za zagrażające zdrowiu uważa się te stanowiska pracy, na których występuje działanie czynników szkodliwych, w stężeniu (natężeniu) przekraczającym najwyższe dopuszczalne wartości (NDS i NDN), określone w obowiązujących normach higienicznych.

Według stanu prawnego na dzień podpisania zarządzenia wprowadzającego niniejszą sprawozdawczość, wykaz czynników szkodliwych oraz kryteria określające dopuszczalnych ich poziom zamieszczone są:

1) w rozporządzeniach:

- Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1989 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 351, z 1995 r.),

- Rada Ministrów z dnia 25 maja 1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne w zakresie mikrofalowym (Dz. U. Nr 21, poz. 153),

- Ministrów Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 19 lutego 1977 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy zastosowaniu urządzeń wytwarzających pole elektromagnetyczne w zakresie od 0,1 MHz do 300 MHz (Dz. U. Nr 8, poz. 33 i z 1988 r. Nr 30, poz. 212);

2) w Polskich Normach wprowadzonych przez Polski Komitet Normalizacyjny.

2. Dla potrzeb sprawozdawczych przyjęto następujący podział czynników i uciążliwości pracy szkodliwych dla zdrowia:

1) substancje chemiczne działające w procesie pracy na organizm człowieka:

a) toksyczne (powodujące zatrudnia ostre lub przewlekłe prowadzące do zmian w narządach wewnętrznych),

b) drażniące (powodujące ostre uszkodzenie skóry, nieżyt błon śluzowych, dróg oddechowych i spojówek),

c) uczulające (powodujące przewlekłe odczyny alergiczne skóry i błon śluzowych, astmę oskrzelową),

d) rakotwórcze;

2) pyły przemysłowe:

a) pyły zwłókniające - są to pyły, które mogą spowodować zwłóknienie tkanki płucnej, a zwłaszcza pyły zawierające dwutlenek krzemu (krzemionkę) i krzemiany. Do pyłów tych zaliczamy przykładowe: kwarc, piasek, talk, azbest, pyły ceramiczne, pyły mineralne (granit, bazalty), włókna szklane,

b) inne pyły przemysłowe - są to pyły nie będące substancjami toksycznymi i nie zawierające krzemionki i krzemianów, powstające w czasie rozdrabniania ciał stałych, niezupełnego spalania się różnych materiałów, w czasie paczkowania, przeładunku materiałów sypkich i pylących przewożonych luzem itp.;

3) hałas - są to dźwięki szkodliwe, które mogą powodować uszkodzenie słuchu i inne zmiany w organizmie lub w istotny sposób utrudniać wykonywanie pracy (po przekroczeniu NDN);

4) wibracje - są to drgania występujące podczas obsługi ręcznej narzędzi lub urządzeń udarowych (młotki nitownicze, młoty i dłuta pneumatyczne, piły motorowe, wiertarki, ubijaki, perforatory) oraz drgania występujące na stanowiskach pracy na skutek działania maszyn i urządzeń technicznych;

5) mikroklimat gorący - na stanowiskach pracy charakteryzowany jest przez wskaźnik obciążenia termicznego WBGT;

6) mikroklimat zimny - są to warunki środowiska pracy określone przy pomocy wskaźnika siły chłodzącej powietrza WCI;

7) niedostateczne oświetlenie stanowisk pracy - są to warunki środowiska pracy, w których nie są spełnione określone normą wymagania dotyczące oświetlenia miejsca pracy (Polska Norma PN-84/E-02033 - Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym);

8) promieniowanie jonizujące - są to warunki środowiska pracy, w których występuje narażenie na promieniowanie jonizujące w szczególności związane z:

a) bezpośrednią obsługą zamkniętych i otwartych źródeł promieniowania i urządzeń zawierających te źródła, np. defektoskopów, aparatów rentgenowskich itp.,

b) produkcją źródeł promieniotwórczych,

c) obsługą reaktorów jądrowych, akceleratorów i innych urządzeń stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym;

9) promieniowanie laserowe - są to warunki środowiska pracy, w których występuje narażenie na źródła promieniowania laserowego. Oddziaływanie promieniowania laserowego na organizm człowieka jest zależne od długości fali promieniowania, czasu ekspozycji, rozbieżności wiązki laserowej, wielkości napromienienia i luminacji energetycznej zintegrowanej;

10) promieniowanie nadfioletowe - są to warunki środowiska pracy, w których występuje narażenie na promieniowanie nadfioletowe charakteryzowane przez wartości skuteczne napromieniowanie erytemalnego (wywołującego rumień skóry) i koniunktywalnego (wywołującego zapalenie spojówki lub rogówki oka);

11) promieniowanie podczerwone - są to warunki środowiska pracy, w których występuje narażenie na promieniowanie podczerwone charakteryzowane przez wartości średnie i najwyższe chwilowe natężenia napromienienia oczu i skóry, odniesione do temperatury 20°C;

12) pola elektromagnetyczne - są to warunki środowiska pracy występujące w strefach ochronnych określonych w odpowiednich przepisach;

13) zagrożenia związane z uciążliwością pracy dotyczą stanowisk, na których czynności robocze:

a) odbywają się w wymuszonej pozycji ciała (np. kucznej, pochylonej), narzuconej czynnościami roboczymi (np. praca posadzkarza) lub spowodowane warunkami przestrzennymi (np. spawanie czy malowanie w podwójnych dnach statków, praca w wąskich kanałach).

Do tej grupy nie kwalifikuje się pracy stojącej (np. włókniarki) czy siedzącej (np. operatora maszyny budowlanej),

b) wymagają ciężkiego wysiłku fizycznego, przy którym wydatek energetyczny na pracę efektywną w okresie zmiany roboczej wynosi: dla mężczyzn około 8.333 kJ, dla kobiet około 5.000 kJ.

(1 kJ=0,24 kcal).

Do pracy powodujących ciężki wysiłek fizyczny (o ile wykonywane są przez co najmniej 4 godziny zmiany roboczej) należą przykładowo: nie zmechanizowany załadunek i rozładunek materiałów, czyszczenie odlewów, nie zmechanizowane prace przy budowie torów kolejowych, rąbanie węgla, ścinka drzewa, rozbiór tuszy, formowanie cegieł, brukowanie. W przypadku zatrudniania kobiet poza wymienionymi pracami należy również uwzględnić takie prace powodujące ciężki wysiłek fizyczny (o ile wykonywane są powyżej 4 godz.), jak: czyszczenie okien, garbowanie skór, dołowanie sadzonek drzew motyką itp.,

c) charakteryzują się monotypią, tj. jednostajnym powtarzanie ruchów przez człowieka, angażującym w pracy te same grupy mięśnie.

14) zagrożenia czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi, wymienionymi w PN-80/Z-08052 zależą przede wszystkim od możliwości kontaktu z czynnikiem niebezpiecznym oraz od cech i właściwości tego czynnika takich jak np.: energia kinetyczna oraz potencjalne (także płynów pod ciśnieniem), kształt, wymiary, rodzaj i stan powierzchni, stateczność, wytrzymałość mechaniczna i inne specyficzne parametry mogące wpływać na powstawanie sytuacji zagrażających urazami. Należy uwzględnić możliwość kontaktu z czynnikiem niebezpiecznym zarówno podczas potrzebnych (wymaganych czynnościami technologicznymi) jak i niezamierzonych (przypadkowych) ingerencji w strefę niebezpieczną.

Przy ocenie zagrożenia tymi czynnikami należy kierować się przede wszystkim obowiązującymi wymaganiami dotyczącymi:

- uniemożliwienia bądź ograniczenia dostępu do stref niebezpiecznych przez zachowanie odległości bezpieczeństwa, stosowanie osłon i nieodgradzających urządzeń ochronnych (np. kurtyn świetlnych, mat czułych na nacisk itp.), urządzeń blokujących i ryglujących,

- przeciwdziałania zakłóceniom w normalnym (ustalonym) funkcjonowaniu maszyn i przebiegu procesów lub awariom przez stosowanie urządzeń zapobiegających przekroczeniu ustalonych parametrów pracy (np. ciśnienia, obciążenie, zasięgu itp.), włączeniu kolizyjnych ruchów lub operacji itp.

Maszyny szczególnie niebezpieczne, to przede wszystkim maszyny wymienione w załączniku IV do Dyrektywy 89/392/EWG (wraz z uzupełnieniami), a mianowicie:

- pilarki tarczowe (jedno i wielo piłowe) do drewna i materiałów drewnopodobnych oraz mięsa i podobnych materiałów z posuwem ręcznym bądź mechanicznym oraz ręcznym podawaniem i (lub) odbieraniem materiału,

- pilarki taśmowe do drewna i materiałów drewnopodobnych lub mięsa i podobnych materiałów ze stołem nieruchomym bądź przesuwnym lub saniami, z ręcznym posuwem bądź podawaniem i (lub) odbieraniem materiału,

- strugarki - wyrówniarki do drewna z ręcznym posuwem,

- strugarki - grubiarki do jednostronnej obróbki drewna z ręcznym podawaniem i (lub) odbieraniem materiału,

- frezarki dolnowrzecionowe do drewna z ręcznym posuwem,

- wielooperacyjne maszyny do obróbki drewna łączące funkcje w/w maszyn,

- wielowrzecionowe czopiarki do drewna z ręcznym posuwem,

- przenośne pilarki z piłą łańcuchową do drewna,

- prasy i krawędziarki do obróbki metali na zimno z ręcznym podawaniem i (lub) odbieraniem materiału, skokiem suwaka ponad 6 mm i jego prędkością większą od 30 mm/s,

- wtryskarki i formierki prasujące do gumy i tworzyw sztucznych z ręcznym podawaniem i odbieraniem materiału,

- maszyny do wytwarzania materiałów pirotechnicznych,

- maszyny do prac pod ziemią: lokomotywy, wózki hamowane, hydrauliczne wsporniki stropu,

- pojazdy do zbierania domowych odpadków ręcznie ładowane z mechanizmem prasującym,

- pomosty podnoszone do pojazdów,

- urządzenie do podnoszenia osób stwarzające ryzyko spadnięcia z wysokości większej niż 3 metry,

- odłączalne wały odbioru mocy z przegubami uniwersalnymi.

Przy ustaleniu zagrożeń należy korzystać z Polskiej Normy PN-80/2-08052. Ochrona Pracy. Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy.

3. Każdą osobę wykazuje się tyle razy i w tym grupach (równoznacznych z wierszami w formularzu) zagrożeń, do których kwalifikuje się czynniki szkodliwe, na które dana osoba jest narażone. Przykładowo: osobę narażoną na dwa lub trzy rodzaje substancji chemicznych, w tym substancję rakotwórczą, hałas oraz pracującą w wymuszonej pozycji, należy wymienić w wierszach: substancje chemiczne (wiersz 02) - 1, w tym rakotwórcze (wiersz 03) - 1, hałas (wiersz 07) - 1 i zagrożenia związane z uciążliwością pracy (wiersz 18) - 1.

Jeśli osoba ta ma kontakt z maszynami szczególnie niebezpiecznymi, należy ją uwzględnić też w wierszu 20 - "Zagrożenie czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi".

4. W rubrykach 1, 2 i 3 - "Liczba pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia w stosunku do których zagrożenia zlikwidowano lub ograniczono" należy wykazać:

1) w rubryce 1 "razem" - osoby, które przed poprawą warunków pracy zatrudnione były w warunkach przekroczenia obowiązujących norm i w stosunku do których:

- zlikwidowano lub ograniczono zagrożenia do poziomu zgodnego z normą,

- osiągnięto poprawę, jednak nie doprowadzono warunków pracy do poziomu zgodnego z normą;

2) w rubryce 2 "zlikwidowano lub ograniczono do poziomu zgodnego z normą" - osoby, które przed poprawą warunków pracy zatrudnione były na zagrożonych stanowiskach tzn. pracowały w warunkach, w których były przekroczone NDSiN, zaś w roku sprawozdawczym zlikwidowano zagrożenia poprzez doprowadzenie warunków pracy do poziomu zgodnego z normami bądź nawet poniżej norm.

W rubryce tej nie należy wykazywać przypadków, gdy na stanowisku pracy były zachowane normy NDSiN, a mimo to dokonano dalszej poprawy warunków pracy, jak również wstrzymania pracy na zagrożonych stanowiskach i przeniesienia pracowników na stanowiska bezpieczne, a także zwolnienie pracownika z pracy (bez względu na powód) i nieobsadzenie ponowne tego stanowiska.

3) w rubryce 3 - "Liczba pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia, w stosunku do których zagrożenia ograniczono" - osoby, które pracowały w warunkach, w których były przekroczone NDSiN, zaś w roku sprawozdawczym osiągnięto poprawę, jednak nie doprowadzono warunków pracy do poziomu zgodnego z normą.

5. W rubryce 4 - "Liczba pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia, w stosunku do których zagrożenia ujawniono" - należy podać liczbę osób zatrudnionych przy nowo uruchomionych technologiach względnie przy wprowadzonym nowym surowcu do obróbki albo w nowo uruchomionych wydziałach produkcyjnych, czy też na wprowadzonej dodatkowo zmianie w roku badanym, gdzie w wyniku procesu produkcyjnego stwierdzono zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia związanymi z pracą lub środowiskiem, w jakim jest ona wykonywana. W rubryce tej należy wykazać również osoby, które w ciągu roku zostały zatrudnione na stanowiskach zagrożonych traktując je (umownie) jako zagrożenie nowo powstałe. Należy również wykazać zatrudnionych na tych stanowiskach pracy, na których po raz pierwszy zostały stwierdzone zagrożenia.

6. W rubryce 5 - "Liczba pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia według stanu w dniu 31 grudnia" - należy podać liczbę osób pracujących na stanowiskach, na których przekroczone zostały obowiązujące normy higieniczne (NDS, NDN), sanitarne i inne (np. normy specjalne, ustalone dla danego stanowiska pracy lub wykonywanych czynności) w oparciu o wyniki pomiarów stężeń i natężeń określonych czynników. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się podanie danych w oparciu o opinię lekarza zakładu społecznej służby zdrowia sprawującego nadzór profilaktyczny nad zakładem pracy oraz opinie i doświadczenie w tym zakresie właściwych specjalistów i służb bhp.

W dziale 1 należy rozliczyć wszystkie zagrożenia i uciążliwości pracy, jakie występują w zakładzie pracy. Poszczególnych pracowników należy wykazać tyle razy na ile zagrożeń są narażeni.

Dział 2.

1. W dziele tym ujmuje się każdego pracownika tylko jeden raz, w pozycji czynnika przeważającego, tzn. mającego największe szkodliwe znaczenie na danym stanowisku pracy. Przykładowo pracownika wykonującego czynności robocze w wymuszonej pozycji ciała, a ponadto w hałasie i wibracji, uwzględnia się tylko jeden raz przyjmując czynnik najbardziej dla niego szkodliwy. Jeżeli najbardziej szkodliwą dla pracownika jest wymuszona pozycja ciała, pracownika należy uwzględnić w wierszu 2 - "zagrożenia czynnikami związanymi z uciążliwością pracy". Jeżeli jednak pracownik ten jest najbardziej zagrożony czynnikami mechanicznymi, należy go uwzględnić tylko, w wierszu 3 - "Zagrożenie czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi".

Sporządzając sprawozdanie należy mieć na uwadze następującą zależność danych z działu 1 (osobozagrożenia) i działu 2 (osoby zagrożone), a mianowicie:

jeśli dział 2 wiersz 1 rubr. 1 # 0 to dział 1 wiersz 1 rubr. 5 # 0,

jeśli dział 2 wiersz 2 rubr. 1 # 0 to dział 1 wiersz 18 rubr. 5 # 0,

jeśli dział 2 wiersz 3 rubr. 1 # 0 to dział 1 wiersz 20 rubr. 5 # 0.

2. W wierszu 3 - "Liczba zatrudnionych według stanu w dniu 31 XII" dotyczy pracowników pełnozatrudnionych sezonowych, zatrudnionych dorywczo, niepełnozatrudnionych, dla których głównym miejscem pracy jest jednostka sprawozdawcza i uczniów.

Dział 3.

Przez inne środki odżywcze rozumie się artykuły spożywcze, np. mleko, soki, owoce itp. przeznaczone na dożywianie pracowników w czasie pracy. Do środków odżywczych nie należy zaliczać wszelkiego rodzaju napojów chłodzących oraz przysługujących niektórym grupom pracowników deputatów żywnościowych.

Dział 4.

1. W dziale tym należy podać dane o świadczeniach zrealizowanych w roku sprawozdawczym, bez względu na datę powstania uprawnienia.

2. W wierszach 2 i 3 (dotyczących odszkodowań) należy uwzględnić:

1) jednorazowe odszkodowanie - dla pracownika, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

2) jednorazowe odszkodowanie - dla członków rodziny zmarłego pracownika lub rencisty;

3) odszkodowanie za przedmioty utracone lub uszkodzone wskutek wypadku przy pracy - dla pracownika lub członków jego rodziny.

3. W wierszu 4 "Świadczenia wyrównawcze z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych" dotyczą pracowników, którzy wskutek wypadku pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu co najmniej w 20% i osiągają wynagrodzenie zmniejszone co najmniej o 10%. Świadczenie wyrównawcze stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu przed powstaniem uszczerbku na zdrowiu, z wynagrodzeniem z okresu po powstaniu tego uszczerbku.

4. W wierszu 5 - "Dodatki wyrównawcze z tytułu przeniesienia do inne pracy wskutek wypadków przy pracy lub chorób zawodowych" dotyczą pracowników ze zmniejszoną sprawnością do dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, którzy nie zostali zaliczenie do żadnej z grup inwalidów.

5. W wierszu 6 - "Zasiłki wyrównawcze z tytułu odbywania rehabilitacji zawodowej" dotyczą pracowników ze zmniejszoną sprawnością do pracy, których wynagrodzenie uległo obniżeniu, wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy.

6. Wiersz 7 "Pozostałe świadczenia" - zakład pracy wypełnia w przypadku dokonanych wypłat ze środków własnych, związanych z wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi, mającymi jednak inny charakter niż wypłaty wykazane w wierszach od 2 do 6.