Obliczanie i ewidencja oprocentowania środków trwałych przedsiębiorstw państwowych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1972.6.15

Akt utracił moc
Wersja od: 15 maja 1972 r.

INSTRUKCJA Nr 14/KS
z dnia 3 maja 1972 r.
w sprawie obliczania i ewidencji oprocentowania środków trwałych przedsiębiorstw państwowych.

W związku z zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 1971 r. w sprawie oprocentowania środków trwałych przedsiębiorstw państwowych (Monitor Polski z 1972 r. Nr 1, poz. 7 i Nr 26, poz. 147 - zwanym dalej "zarządzeniem" - ustala się, co następuje:
1.
Przedsiębiorstwa obowiązane do oprocentowania środków trwałych (tj. przedsiębiorstwa państwowe, które należą do działów, gałęzi i branż zaliczonych do sfery produkcji materialnej, według wydanej przez Główny Urząd Statystyczny obowiązującej "Klasyfikacji gospodarki narodowej" i które objęte zostały załącznikiem nr 1 do zarządzenia) obliczają miesięczne kwoty oprocentowania w oddzielnej na każdy rok tabeli oprocentowania środków trwałych - zwanej dalej "tabelą". Tabelę prowadzi się według wzoru załączonego do instrukcji, przy czym poz. 1 do 6 wypełnia się w tysiącach złotych z jednym znakiem po przecinku, zaś poz. 7 do 10 - w pełnych złotych.

W poz. 1 do 6 tabeli przedsiębiorstwa dokonujące obliczeń oprocentowania:

1)
za okresy miesięczne (§ 3 ust. 2 zarządzenia) - wykazują dane według stanu na początek pierwszego dnia danego miesiąca,
2)
za okresy kwartalne (§ 3 ust. 7 zarządzenia) - wypełniają jedynie rubryki dotyczące pierwszego i ostatniego miesiąca danego kwartału, podając dane według stanu na początek pierwszego i na koniec ostatniego dnia tego kwartału.
2.
W poz. 1 podaje się wartość początkową (brutto) wszystkich środków trwałych przedsiębiorstwa - własnych, księgowanych na koncie 000 "Środki trwałe" (lub na kontach od 001 do 008), oraz otrzymanych w trwały zarząd i użytkowanie, powiernictwo itp. ewidencjonowanych na koncie pozabilansowym 092 "Środki trwałe obce otrzymane w zarząd i użytkowanie" i amortyzowanych przez przedsiębiorstwo.
3.
W poz. 2 wykazuje się wartość początkową środków trwałych nie objętych oprocentowaniem, zgodnie z postanowieniem § 1 uchwały nr 178 Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1970 r. w sprawie oprocentowania środków trwałych przedsiębiorstw państwowych (Monitor Polski Nr 40, poz. 295), jak również określonych w zarządzeniu. Do nie objętych oprocentowaniem środków trwałych służących ochronie powietrza i wód przed zanieczyszczeniem zalicza się te samodzielne obiekty, które zainstalowano jako urządzenia służące głownie ochronie otaczającego zakład produkcyjny środowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, trującymi bądź szkodliwymi dla życia i rozwoju przyrody oraz dla zdrowia człowieka. W szczególności są to obiekty, które nie są konieczne do:

- realizacji procesu technologicznego produkcji (proces ten mógłby się odbywać normalnie także i wtedy, gdyby obiekty te nie były zainstalowane),

- uzasadnionego względami ekonomicznymi pozyskania odpadów (to znaczy jeżeli ochrona powietrza i wód stanowi główny cel zainstalowania obiektu a nie jest wynikiem działania ubocznego przy pozyskiwaniu odpadów),

- zapewnienia w obrębie zakładu nieodzownych, określonych przepisami, warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

4.
W poz. 3 wykazuje się część wartości obiektów majątku trwałego zwolnioną od oprocentowania w okresie osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej.

Oblicza się ją według wzorów:

1) S2 = S0 - 81;

2)

gdzie:

S0 - oznacza wartość początkową środków trwałych wchodzących w skład zakończonych i oddanych do użytku zadań inwestycyjnych, według stanu na początek tego miesiąca, od którego liczy się dla poszczególnych zadań dyrektywne cykle uruchomienia produkcji i osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej; wartość ta powinna wynikać z ewidencji analitycznej majątku trwałego i raz ustalona, dla pierwszych obliczeń, nie może być później zmieniana (w tej samej wysokości stosuje się ją również przy obliczaniu zwrotów oprocentowania - por. omówienie do poz. 9 tabeli),

S1 - oznacza część wartości początkowej środków trwałych podlegającą oprocentowaniu w okresie osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej,

S2 - oznacza część wartości początkowej środków trwałych zwolnioną od oprocentowania w okresie osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej,

p - oznacza liczbę określającą procent zdolności produkcyjnej, która zgodnie z założeniami techniczno-ekonomicznymi inwestycji powinna być osiągnięta w kwartale obejmującym miesiąc, za który liczy się oprocentowanie środków trwałych; w każdym miesiącu, w którym - zgodnie z założeniami techniczno-ekonomicznymi - zmienia się wielkość "p", oblicza się nowy podział wartości "S0" na wartość "S1" i "S2".

5.
W poz. 4 wykazuje się:
1)
wartość początkową obiektów majątku trwałego wynajętych (wydzierżawionych) innym jednostkom oraz maszyn i urządzeń użyczonych osobom zatrudnionym przez przedsiębiorstwo w systemie pracy nakładczej,
2)
wartość lokali użytkowych wynajmowanych innym jednostkom.

W poz. 4 nie wykazuje się wartości wynajętych innym jednostkom lokali użytkowych znajdujących się w budynkach nie objętych obowiązkiem oprocentowania, ponieważ wartość tych budynków odjęto od podstawy oprocentowania w poz. 2 tabeli.

Określenie "inne jednostki" oznacza zarówno jednostki uspołecznione (np. inne przedsiębiorstwa państwowe objęte, jak i nie objęte obowiązkiem oprocentowania, jednostki budżetowe, spółdzielnie pracy i ich związki, kółka rolnicze i ich związki, organizacje społeczne, polityczne itp.) jak i jednostki nieuspołecznione oraz osoby fizyczne.

6.
W poz. 5 wykazuje się:
1)
wartość początkową obcych środków trwałych, najmowanych lub dzierżawionych od innych jednostek, określonych w ust. 5 (konto 091 "Środki trwałe dzierżawione"),
2)
wartość lokali użytkowych najmowanych od innych jednostek (dla ustalenia wartości lokali użytkowych stosuje się średnie ceny, określone w § 3, ust. 3 pkt 1 i 2 zarządzenia, również wówczas, gdy przedmiotem najmu lub dzierżawy jest cały budynek).

Nie wykazuje się w poz. 5:

- wartości lokali użytkowych najmowanych na okres sezonowy, nie przekraczający trzech następujących po sobie miesięcy,

- wartości lokali użytkowych znajdujących się w budynkach poza granicami kraju.

7.
W poz. 6 wykazuje się, wyliczoną na podstawie danych tabeli, wartość środków trwałych, stanowiących w danym miesiącu podstawę oprocentowania. Przedsiębiorstwa, które dokonują obliczeń oprocentowania za okresy kwartalne, wykazują dodatkowo w poz. 6 (pod kreską ułamkową w rubrykach ostatnich miesięcy poszczególnych kwartałów) przeciętną wartość środków trwałych stanowiących w danym kwartale podstawę oprocentowania (połowa sumy kwot obliczonych uprzednio w poz. 6 w rubrykach pierwszego i ostatniego miesiąca kwartału).
8.
W poz. 7 wykazuje się naliczoną za dany okres kwotę oprocentowania środków trwałych. W przedsiębiorstwach dokonujących obliczenia oprocentowania kwartalnie kwotę oprocentowania wykazuje się w rubryce ostatniego miesiąca danego kwartału.
9.
W poz. 8 wykazuje się z odpowiednim znakiem (+ lub -) ew. korekty oprocentowania naliczonego w ubiegłych miesiącach (np. na skutek opóźnionego ujęcia w księgach przychodu lub rozchodu środków trwałych, zmiany wyceny obiektów majątku trwałego, błędów rachunkowych i in.). Za podstawę obliczeń korekty przyjmuje się - niezależnie od stosowanego sposobu obliczeń - iloczyn wartości środków trwałych i liczby miesięcy, których korekta dotyczy.

Do korekt wyceny środków trwałych mają zastosowanie te same zasady co do korekt odpisów amortyzacyjnych i umorzeń środków trwałych.

10.
W poz. 9 wykazuje się przysługujący przedsiębiorstwu zwrot faktycznie naliczonego oprocentowania za terminowe i przedterminowe osiągnięcie projektowanej zdolności produkcyjnej.

Sumę faktycznie naliczonego oprocentowania stanowi iloczyn 1/12 (1/4) sumy wartości środków, trwałych ("S1"), obliczonych według wzoru II (poz. 3) oddzielnie za każdy miesiąc (kwartał) w okresie osiągania zdolności produkcyjnej i obowiązującej przedsiębiorstwo w tych miesiącach (kwartałach) stawki oprocentowania.

11.
Kwotę zwrotu oprocentowania (poz. 9) wykazuje się w tabeli w rubryce tego miesiąca, w którym organ finansowy wydał decyzję zwrotu, bez względu na to czy dotyczy ona oprocentowania naliczonego w roku bieżącym czy w latach ubiegłych. Jeżeli kwota zwrotu oprocentowania wykazana w poz. 9 przewyższa kwotę z poz. 7 powiększoną lub pomniejszoną o kwotę korekty wykazaną w poz. 8, wówczas należną przedsiębiorstwu nadwyżkę wpisuje się do poz. 10 w nawiasach, ze znakiem minus.

Kwotę tej nadwyżki przenosi się do rubryki następnego miesiąca i wykazuje w nawiasach w poz. 9, pomniejszając o jej wartość kwotę naliczonego na ten miesiąc oprocentowania. Czynność tę powtarza się w następnych miesiącach, aż do całkowitego pokrycia przyznanego zwrotu oprocentowania.

Jeżeli jednak przedsiębiorstwo złożyło do organu finansowego wniosek o przekazanie na jego rachunek równowartości należnej mu różnicy (§ 5 ust. 2 zarządzenia), wówczas jej kwotę wykazuje się jedynie w poz. 10 ze znakiem minus, ale bez nawiasów i bez dalszego jej przenoszenia.

12.
Przedsiębiorstwa dokonujące obliczeń oprocentowania kwartalnie wykazują w poz. 10 (po uwzględnieniu ew. korekt i przyznanych zwrotów oprocentowania):

- w miesiącach nie kończących kwartału - kwoty wpłat zaliczkowych, w wysokości 1/3 oprocentowania naliczonego za kwartał ubiegły,

- w miesiącach kończących kwartał - kwoty wpłat wyrównawczych za dany kwartał, w wysokości różnicy pomiędzy kwotą naliczonego oprocentowania (poz. 7) i sumą wpłat zaliczkowych za miesiące nie kończące kwartału.

13.
W celu dostosowania analitycznej ewidencji środków trwałych do potrzeb obliczania oprocentowania, należy karty obiektów środków trwałych przyjmowanych do użytkowania przy ich włączaniu do ewidencji majątku trwałego oznaczać symbolem zadania inwestycyjnego, z którego środki te uzyskano. Na tej podstawie sporządza się jednorazowo zestawienia środków trwałych (por. omówienia do poz. 3 tabeli), objętych zakończonymi zadaniami inwestycyjnymi, dla których ustalono dyrektywne cykle osiągania projektowanej zdolności produkcyjnej, ujmujące:
1)
datę przyjęcia środków trwałych do użytkowania i włączenia do ewidencji majątku trwałego,
2)
symbol zadania inwestycyjnego, z którego środki trwałe uzyskano,
3)
numery inwentarzowe poszczególnych środków trwałych,
4)
wartość początkową poszczególnych środków trwałych.

Dane ewidencji analitycznej powinny nadto umożliwić ustalenie wartości środków trwałych nie objętych obowiązkiem oprocentowania, wykazywanej w poz. 2 tabeli (np. w drodze ich wydzielenia w tabeli odpisów amortyzacyjnych i umorzeń środków trwałych lub odpowiedniego grupowania kart tych obiektów i wpisania ich wartości początkowej na karty przewodnie).

Jeżeli kwoty wykazywane w poz. od 2 do 5 i w poz. 8 tabeli nie wynikają bezpośrednio z ewidencji środków trwałych zawierającej ich szczegółowe uzasadnienie (np. z tabeli odpisów amortyzacyjnych i umorzeń środków trwałych), wówczas należy załączyć do tabeli zestawienia danych zawierające takie uzasadnienie.

14.
Kwotę ustalonego w tabeli za dany miesiąc oprocentowania środków trwałych (poz. 7±8) księguje się: Wn konto 831 "Rozliczenia z budżetem z tytułu wyników", Ma konto 261 "Rozrachunki publiczno-prawne", a przyznanego przedsiębiorstwu zwrotu części oprocentowania (poz. 9) - Wn konto 261, Ma konto 831.

Odsetki za zwłokę, od nieprzekazanych w terminie kwot oprocentowania księguje się pod datą zapłaty, w ciężar konta 800 "Straty i zyski".

15.
Uchyla się Instrukcję z dnia 5 lutego 1971 r. Nr 10/KS w sprawie obliczania i ewidencji oprocentowania środków trwałych przedsiębiorstw państwowych (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 4, poz. 8 i Nr 8/3 gr., poz. 15).

ZAŁĄCZNIK 

(wzór)

TABELA OPROCENTOWANIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH ZA ROK 197..

TABELA OPROCENTOWANIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH ZA ROK 197..

TreśćMiesiąceRazemUwagi
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Wartość, wg stanu początkowego na pierwszy dzień miesiąca:środków trwałych przedsiębiorstwaogółem1x
nie objętych oprocentowaniem2x
część środków trwałych zwolnionych od oprocentowania w okresie osiągania zdolności produkcyjnej3x
środków trwałych i lokali użytkowych dzierżawionych i wynajmowanychinnym jednostkom4x
od innych jednostek5x
środków trwałych stanowiących podstawę oprocentowania (poz. 1-2-3-4+5)6
Kwota oprocentowanianaliczona za miesiąc lub kwartał7
korygująca naliczenia za ubiegłe miesiące8
zwrócona przedsiębiorstwu9
podlegająca wpłacie do budżetu (poz. 7+8-9)
Dowód przekazania lub zwrotudata11x
numer12x
Podpisyobliczającego13
akceptującego14