Niestwierdzenie stosowania praktyki ograniczającej konkurencję przez Multimedia Polska Sp. z o.o. w Gdyni.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.UOKiK.2002.5.178

Akt nienormatywny
Wersja od: 25 listopada 2002 r.

DECYZJA
PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
z dnia 2 sierpnia 2002 r.
w sprawie niestwierdzenia stosowania praktyki ograniczającej konkurencję przez Multimedia Polska Sp. z o.o. w Gdyni

(Nr RGD-21/2002)

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319 ze zm.), zwanej dalej "ustawą antymonopolową" po przeprowadzeniu postępowania wszczętego z urzędu przeciwko Multimedia Polska Sp. z o.o. w Gdyni, nie stwierdza się stosowania przez skarżoną praktyk ograniczających konkurencję, polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku przesyłu sygnału telewizji kablowej w Ełku poprzez stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw, polegających na odmowie przyjmowania bezpośrednio od abonentów telewizji kablowej opłat za świadczone usługi, zakazanych z mocy art. 8 ust. 2 pkt 7 ustawy antymonopolowej.

UZASADNIENIE

W związku z wystąpieniem Rzecznika Praw Obywatelskich wskazującym na otrzymywane skargi obywateli, przedmiotem których była sprawa braku możliwości gotówkowego regulowania w punktach kasowych, opłat za świadczone przez operatora telewizji kablowej - Multimedia Polska Sp. z o.o. w Gdyni, zwanej dalej Spółką, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej Prezesem Urzędu bądź organem antymonopolowym, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w dniu 2 kwietnia 2002 r. wszczął z urzędu postępowanie przeciwko Spółce pod zarzutem stosowania praktyk ograniczających konkurencję, polegających na stwarzaniu konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw poprzez odmowę pobierania w punktach obsługi klienta opłat abonamentowych za świadczone usługi, co może stanowić naruszenie art. 8 ust. 2 pkt 7 ustawy antymonopolowej.

Skarżony przedsiębiorca, odpowiadając na zawiadomienie o wszczęciu postępowania, nie zakwestionował faktu generalnej rezygnacji z utrzymywania i otwierania punktów kasowych, również w Ełku, w których abonenci mogli bezpośrednio i bez prowizji regulować opłaty za świadczone przez firmę usługi. Według wyjaśnień Spółki decyzja powyższa podyktowana była względami ekonomicznymi, zaś celem jej podjęcia nie był zamiar stworzenia sytuacji będącej uciążliwą dla klientów. Spółka wskazała również, iż żaden z przepisów prawa, jak również warunków umów zawieranych z klientami nie nakłada nań obowiązku utrzymywania punktów kasowych. Wcześniejsza możliwość regulowania opłat w punktach kasowych była wyrazem polityki firmy, ponoszone jednak z tego tytułu koszty, działania takie uczyniły nieracjonalnymi ekonomicznie, uzasadniając konieczność rezygnacji z takiej formy pobierania opłat. Niezależnie od tego, jak podniósł skarżony, podjęto rozmowy z bankami posiadającymi rozbudowaną sieć punktów detalicznych oraz z innymi podmiotami, w tym administratorami zasobów mieszkaniowych, mające na celu umożliwienie dokonywania opłat w ich placówkach na preferencyjnych warunkach.

Analizując zebrany materiał dowodowy organ antymonopolowy zważył, co następuje.

Przepisem stanowiącym w niniejszym postępowaniu podstawę do ewentualnego zakwestionowania przez Prezesa Urzędu wskazanych wyżej działań operatora jest art. 8 ust. 2 pkt 7 ustawy antymonopolowej, uznający za bezprawne, co do zasady, każde działanie, którego celem lub skutkiem jest stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw. Zarzut stosowania powyższej praktyki można przedstawić jedynie podmiotowi - przedsiębiorcy posiadającemu pozycję dominującą na rynku.

Posiłkując się treścią definicji rynku relewantnego oraz orzecznictwem Sądu Antymonopolowego w innych, podobnych sprawach (patrz np.: wyrok z dnia 6 grudnia 2000 r., sygn. akt XVII Ama 101/99, z dnia 2 kwietnia 2001 r., sygn. akt Ama 12/01 i z dnia 9 maja 2001 r., sygn. akt Ama 91/00), Prezes Urzędu stanął na stanowisku, iż wymiar produktowy konstytuują usługi polegające na umożliwieniu odbiorcy dostępu do programów telewizyjnych i radiowych, krajowych i zagranicznych, niezależnie od rodzaju transmitera (sieci kablowej, przekazu satelitarnego, w tym z platform cyfrowych lub z nadajników naziemnych), za pomocą którego są dystrybuowane.

Drugim wymiarem rynku relewantnego jest - obok przedmiotowego - wymiar przestrzenny, zazwyczaj rozumiany jako obszar geograficzny, na którym warunki konkurencji dla wszystkich jego uczestników są - w odniesieniu do określonych towarów (usług) - jednakowe (bądź zbliżone). W niniejszym postępowaniu przyjęto, iż ma on charakter lokalny, wyznaczony przez zasięg sieci operatora telewizji kablowej, tworzącej trwałą infrastrukturę techniczną, służącą przesyłowi programów telewizyjnych i radiowych, zlokalizowaną w granicach Ełku.

Mając na uwadze fakt, iż skarżony przedsiębiorca jest jedynym podmiotem świadczącym usługi przesyłu sygnału telewizji kablowej na obszarze Ełku oraz fakt, iż telewizja satelitarna i inne formy przesyłu sygnału telewizyjnego nie stanowią na tym terenie znaczącej konkurencji uznano, iż skarżony przedsiębiorca posiada pozycję dominującą na rynku lokalnym.

Pomimo powyższego ustalenia, analiza postępowania skarżonego przedsiębiorcy nie upoważnia jednak Prezesa Urzędu do stwierdzenia, iż działania Spółki wypełniają stwarzają konsumentom uciążliwe warunki dochodzenia swoich praw.

W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia, warunki umowy abonenckiej nie określały zasad i sposobu uiszczania należności za świadczone usługi, pozostawiając te kwestie ogólnym przepisom Kc. Trudno więc - w istniejącym stanie faktycznym - dowodzić zasadności zarzutu dokonania bądź wprowadzenia do umowy jakiejkolwiek niekorzystnej zasady, utrudniającej drugiej stronie, niewątpliwie słabszej ekonomicznie, dochodzenie jej praw. Jednocześnie mając na uwadze obowiązujące reguły prawa cywilnego, nie sposób uznać, iż działanie niesprzeczne i zgodne z tymi przepisami, może naruszać interesy ekonomiczne albo inne prawa konsumenta lub stanowić niedozwolone prawem utrudnienie w dochodzeniu jego praw, które to postępowanie, dopiero w sytuacji pozostawania w sprzeczności z ogólnie obowiązującymi przepisami prawa cywilnego, można byłoby zdefiniować jako zakazaną praktykę ograniczającą konkurencję.

Mając na uwadze fakt, iż dług pieniężny ma charakter długu oddawczego, w ocenie organu antymonopolowego, operator uprawniony jest do domagania się, aby pieniężna należność za świadczone usługi przesyłania sygnału telewizyjnego została przekazana na adres siedziby jego organu zarządzającego (w przypadku Spółki mieści się ona w Gdyni), na koszt i ryzyko abonenta.

Biorąc pod uwagę powyżej wskazane okoliczności, organ antymonopolowy uznał, iż operator, na którym nie ciąży prawem określony obowiązek otwarcia i prowadzenia kas w każdej ze swoich jednostek, znajdujących się w miejscowościach, na terenie których prowadzi on działalność gospodarczą, nie dopuścił się zarzucanej temu przedsiębiorcy praktyki ograniczającej konkurencję.

Tym niemniej nie pozostaje bez znaczenia okoliczność, iż obowiązkiem operatora -wierzyciela jest współdziałanie z dłużnikiem przy wykonywaniu przezeń zobowiązania, zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający celowi społeczno - gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Mając na uwadze funkcjonujący powszechny zwyczaj, stosowany w szczególności przez przedsiębiorców świadczących usługi o charakterze powszechnym w tym przede wszystkim telekomunikacyjne, energetyczne, i inne, polegający na umożliwieniu odbiorcom usług spełnienia świadczeń pieniężnych poprzez bezpłatne uiszczenie opłat w punktach obsługi klientów, rezygnacja przez Spółkę, z przyjmowania opłat w swoich oddziałach, utrudniająca de facto klientom dokonanie zapłaty może być odbierana jako sprzeczna z ustalonymi zwyczajami. Dlatego też, niezależnie od rozstrzygnięcia w przedmiocie stosowania praktyk ograniczających konkurencję organ antymonopolowy rozważy celowość podjęcia wobec operatora statutowych działań w oparciu o przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 47, poz. 211 ze zm.). [...]