Niestwierdzenie stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów przez Salon Płytek Ceramicznych "Gaja" Katarzyna R., Tomasz M. Sp. j. w Zielonej Górze.
Dz.Urz.UOKiK.2006.1.11
Akt nienormatywnyDecyzja
z dnia 22 grudnia 2005 r.
w sprawie niestwierdzenia stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów przez Salon Płytek Ceramicznych "Gaja" Katarzyna R., Tomasz M. Sp. j. w Zielonej Górze
Na podstawie art. 23d ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2080) oraz stosownie do art. 28 ust. 6 tej ustawy i § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. Nr 18, poz. 172 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, wszczętego z urzędu przeciwko Salonowi Płytek Ceramicznych "Gaja" Katarzyna R., Tomasz M. Sp. j. w Zielonej Górze, w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, stwierdza się, że działania Salonu Płytek Ceramicznych "Gaja" Katarzyna R., Tomasz M. Sp. j. w Zielonej Górze, polegające na zamieszczaniu na zewnątrz i wewnątrz sklepu prowadzonego przez Salon Płytek Ceramicznych "Gaja", zlokalizowanego w Centrum Handlowym Budownictwa Sp. z o.o. w Zielonej Górze, wprowadzającej w błąd reklamy o treści: "KUPISZ PŁYTKI - Wczasy gratis", - "ZA 1.000 ZŁ - 7 DNI", - "ZA 2.000 ZŁ -14 DNI", nie stanowią naruszenia art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.), a tym samym nie stanowią praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, określonej w art. 23a ust. 2 w zw. z art. 23a ust. 1 ww. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura we Wrocławiu wpłynęło pismo Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie, dotyczące wyników kontroli przeprowadzonej przez Delegaturę Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Zielonej Górze w sklepie prowadzonym przez Salon Płytek Ceramicznych "Gaja" Katarzyna R., Tomasz M. Sp. j. w Zielonej Górze (zwanej dalej: "Spółką" lub "Uczestnikiem"). W wyniku przeprowadzonej kontroli ustalono, iż w ww. sklepie Uczestnik zamieszczał reklamę zachęcającą klientów do zakupu płytek ceramicznych za określoną kwotę, w zamian oferując możliwość bezpłatnego skorzystania z urlopu wypoczynkowego w ramach otrzymanego Karnetu Wypoczynkowego. Zdaniem Inspekcji Handlowej, powyższe działania mogły wprowadzać w błąd konsumentów zainteresowanych uzyskaniem Karnetów Wypoczynkowych, uprawniających do bezpłatnego skorzystania z noclegów w danym ośrodku i w związku z tym mogły wpływać na podejmowane przez klientów decyzje, dotyczące zakupu płytek ceramicznych. Zakupienie towaru za określoną cenę umożliwiało bowiem skorzystanie z bezpłatnego pobytu w danym obiekcie, ale nie zwalniało konsumenta od konieczności wykupienia w ośrodku całodziennego wyżywienia. W związku z powyższym, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej: "Prezesem Urzędu"), postanowieniem z dnia 21 lipca 2005 r., wszczął postępowanie w sprawie możliwości naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, o których mowa w art. 23a powołanej wyżej ustawy, polegającego na zamieszczaniu na zewnątrz i wewnątrz sklepu wprowadzającej w błąd w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji reklamy o treści: "KUPISZ PŁYTKI - Wczasy gratis", - "ZA 1.000 ZŁ - 7 DNI", -"ZA 2.000 ZŁ - 14 DNI".
Prezes Urzędu zważył, co następuje.
Zbiorowe interesy konsumentów podlegają ochronie prawnej przed godzącymi w nie naruszeniami, polegającymi na sprzecznych z prawem (zakazanych przez przepisy innych ustaw) oraz zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami, działaniach przedsiębiorców. Tworząc katalog działań, które będą uznawane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów ustawodawca posłużył się zwrotem "w szczególności". Oznacza to, że wskazany katalog ma charakter przykładowy. Zamiarem ustawodawcy było uznanie za praktykę działań, które naruszają przepisy innych ustaw. W przepisie art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie ma odwołania do konkretnych ustaw (z tego względu, iż byłoby to sprzeczne z zasadami poprawnej legislacji, ale także ograniczało Prezesa Urzędu w jego decyzjach w sprawie niedozwolonych praktyk naruszających interesy konsumentów). Do stwierdzenia praktyki z art. 23a powołanej ustawy konieczne jest wykazanie, że spełnione zostały łącznie następujące przesłanki:
- bezprawność działań przedsiębiorcy, polegająca na stosowaniu wprowadzającej w błąd reklamy,
- godzenie tymi działaniami w zbiorowy interes konsumentów.
W powyższej sprawie, poddano analizie sposób informowania konsumentów o warunkach promocji poprzez zamieszczanie, na zewnątrz i wewnątrz sklepu prowadzonego przez Spółkę, reklamy o treści: "KUPISZ PŁYTKI - Wczasy gratis", - "ZA 1.000 ZŁ - 7 DNI", -"ZA 2.000 ZŁ - 14 DNI", zachęcającej do zakupu płytek ceramicznych o określonej wartości.
Aktem prawnym, do którego należy odwołać się w niniejszej sprawie jest ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji, określając m.in. prawa i obowiązki przedsiębiorców, którzy prowadząc działalność gospodarczą zobowiązani są do uczciwego informowania o zakresie świadczonych przez siebie usług i niewprowadzania w błąd konsumentów poprzez stosowanie reklamy zawierającej nierzetelne informacje. Art. 16 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy określa natomiast, iż czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Reklama pełni funkcję nie tylko informacyjną, ale również zachęca do skorzystania z danej usługi bądź zakupu towaru. W związku z tym, przy ocenie reklamy wprowadzającej w błąd, zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji należy uwzględnić, m.in. jej wpływ na zachowanie konsumenta i podejmowane przez niego decyzje, co do wyboru przedmiotu transakcji i kontrahenta. Jest bowiem oczywiste, że decyzje podjęte przez konsumenta w oparciu o informacje nierzetelne, niepełne lub zafałszowane mogą być dla niego niekorzystne. Zdaniem doktryny, z chwilą zainicjowania wzajemnych kontaktów pomiędzy profesjonalistą a konsumentem (moment, gdy oferta, czy reklama dociera do konsumenta bezpośrednio przed podjęciem przez niego decyzji o zawarciu umowy) następuje największe natężenie obowiązków profesjonalisty wobec konsumenta. Dotyczy to konieczności udzielenia tych informacji, które są niezbędne dla świadomego dokonania wyboru i podjęcia decyzji o wdaniu się w transakcję przez konsumenta. Ten właśnie moment jest miarodajny dla oceny, czy kontrahent konsumenta wywiązał się ze swych powinności (co do przedmiotu, treści i adekwatności informacji).
Analiza dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy wykazała, że reklama o treści: "KUPISZ PŁYTKI - Wczasy gratis", - "ZA 1.000 ZŁ - 7 DNI", - "ZA 2.000 ZŁ -14 DNI" nie wprowadzała konsumentów w błąd, albowiem o warunkach promocji Spółka informowała konsumentów, poprzez wręczanie im przed dokonaniem zakupu płytek ceramicznych katalogu, szczegółowo wyjaśniającego zasady udziału w programie. Zawarte w katalogu informacje wskazywały, iż możliwość skorzystania z bezpłatnego pobytu w jednym z ośrodków wskazanych w katalogu, nie zwalnia konsumenta od konieczności wykupienia całodziennego wyżywienia. Dodatkowo, o szczegółach promocji klient był informowany również przez sprzedawców, którzy wyjaśniali, do czego uprawnia nabyty karnet oraz jakie są warunki uczestnictwa w programie. Jak wynika z powyższego, informowanie o warunkach promocji miało miejsce jeszcze przed podjęciem przez konsumenta decyzji o zakupie płytek ceramicznych. Zamieszczana reklama nie mogła zatem kształtować zachowania klienta, prowadząc do nabycia przez niego reklamowanego towaru. Na fakt, iż reklama nie wpływała na decyzje konsumentów w przedmiocie zakupu produktów w sklepie Spółki, wskazuje również wielkość sprzedaży płytek ceramicznych, która w okresie stosowania reklamy była mniejsza niż w czasie, gdy tej reklamy nie zamieszczano.
Wobec powyższego, biorąc pod uwagę fakt, iż o zasadach promocji konsumenci informowani byli zarówno poprzez reklamę o treści: "KUPISZ PŁYTKI - Wczasy gratis", - "ZA 1.000 ZŁ - 7 DNI", - "ZA 2.000 ZŁ - 14 DNI", jak również poprzez wręczanie im katalogu wyjaśniającego zasady udziału w programie oraz wyjaśnienia sprzedawców przekazywane klientom przez zawarciem umowy sprzedaży, Prezes Urzędu uznał, iż zamieszczanie reklamy nie było bezprawne i tym samym nie wprowadzało konsumentów w błąd. Zdaniem Prezesa Urzędu, działanie Spółki nie miało wpływu na niekorzystne w skutkach decyzje konsumentów co do zakupu płytek ceramicznych, gdyż przed dokonaniem zakupów w sklepie Spółki, do konsumentów docierała pełna informacja o zasadach prowadzonej promocji.
W tym stanie rzeczy, wobec braku dowodów potwierdzających, iż stosowana reklama wprowadzała w błąd, Prezes Urzędu uznał, iż nie została spełniona pierwsza przesłanka analizowanego przepisu art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, tj. bezprawność działań przedsiębiorcy. Tym samym Prezes Urzędu stwierdza, iż Uczestnik nie dopuścił się stosowania zarzucanej praktyki zbiorowego naruszenia interesów konsumentów z art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, albowiem warunkiem naruszenia cytowanego przepisu jest działanie spełniające łącznie wszystkie (tj. dwie) przesłanki określone w tym przepisie. Brak spełnienia którejkolwiek przesłanki wyłącza możliwość stwierdzenia stosowania zarzucanej praktyki. Nie można bowiem mówić o zbiorowym naruszeniu interesów konsumentów, skoro postępowanie dowodowe wykazało, że analizowane działanie Spółki nie stanowiło reklamy wprowadzającej w błąd w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a tym samym nie można uznać działań Spółki za bezprawne.
Zgodnie z art. 23d ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jeżeli nie zachodzą okoliczności określone w art. 23a, Prezes Urzędu wydaje decyzję, w której stwierdza, że dana praktyka nie narusza zbiorowych interesów konsumentów.
Wobec powyższego należało orzec, jak w sentencji. [...]