Kierowanie lotami szkolnymi.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ULC.2004.3.17

Akt utracił moc

Wersja od: 30 marca 2005 r.

WYTYCZNE Nr 5

PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO

z dnia 1 czerwca 2004 r.

w sprawie kierowania lotami szkolnymi ^*

Na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 16 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 230, poz. 2036 oraz z 2004 r. Nr 54, poz. 535, Nr 96, poz. 959 i Nr 99, poz. 1002) zarządza się, co następuje:

§ 1. Przez określenie "lot szkolny" należy rozumieć lot statku powietrznego, wykonywany w celu nauczenia umiejętności lotniczych.

§ 2. W zakresie dotyczącym kierowania lotami szkolnymi, zapewnia się wyznaczenie kierującego tymi lotami.

§ 3. Kierowanie ruchem statków powietrznych przez kierującego lotami szkolnymi polega na:

1) obserwowaniu nadlotniskowego ruchu statków powietrznych oraz na otrzymywaniu informacji o zamierzonych kierunkach lotu i o aktualnych pozycjach statków powietrznych;

2) udzielaniu pilotom zezwoleń, wskazówek i informacji niezbędnych do wykonywania zadań lotniczych, w celu ułatwienia im zachowania bezpiecznych odległości od innych statków powietrznych oraz od przeszkód na ziemi;

3) utrzymywaniu kontaktu z właściwym organem służby ruchu lotniczego w celu uzgadniania z nim zezwoleń oraz przekazywania niezbędnych informacji;

4) organizacji lotów.

§  4.

1. W zakresie dotyczącym czynności kierującego lotami szkolnymi, zapewnia się wykonywanie tych czynności:

1) w samodzielnych lotach szkolnych wymagających nadzoru instruktorskiego z ziemi - przez pilota posiadającego uprawnienia instruktora, specjalność i kwalifikacje odpowiadające rodzajowi kierowanych przez niego lotów;

2) w lotach innych niż samodzielne loty szkolne, wymagające nadzoru instruktorskiego z ziemi przez:

a) pilota posiadającego uprawnienia instruktora,

b) pilota nie posiadającego uprawnień instruktora, jeśli posiada on odpowiednie upoważnienie do kierowania lotami szkolnymi, wydane przez Inspektorat Personelu Lotniczego Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

2. W przypadku, gdy kierujący lotami szkolnymi nie posiada uprawnień instruktora w stosunku do niektórych załóg statków powietrznych, wykonujących pod jego kierownictwem loty wymagające nadzoru instruktorskiego z ziemi, zapewnia się wyznaczenie, przez użytkownika tych statków powietrznych, pomocnika kierującego lotami szkolnymi, posiadającego odpowiednie uprawnienia instruktora.

§ 5. W zakresie dotyczącym czynności kierującego lotami szkolnymi, zapewnia się wydawanie poleceń, wynikających z jego kompetencji, w stosunku do całego personelu uczestniczącego w lotach szkolnych lub skokach spadochronowych oraz wszystkich osób przebywających na polu manewrowym podczas lotów.

§ 6. Zapewnia się, aby przełożeni kierującego lotami i osoby kontrolujące, wydawały polecenia i wskazówki dotyczące wykonywanych lotów szkolnych wyłącznie za pośrednictwem kierującego lotami szkolnymi, o którym mowa w § 5.

§ 7. W zakresie dotyczącym działania kierującego lotami szkolnymi, zapewnia się:

1) przed rozpoczęciem lotów:

a) uzgodnienie z właściwym organem służby ruchu lotniczego, warunków wykonywania zaplanowanych lotów, jeżeli wymagają tego odrębne przepisy,

b) potwierdzenie gotowości lotniska zapasowego, jeżeli takie jest wymagane,

c) sprawdzenie tej części lotniska, która będzie użytkowana podczas lotów i przekazanie wyników tego sprawdzenia do właściwego organu służby ruchu lotniczego,

d) uzyskanie od właściwego organu służby ruchu lotniczego zezwolenia na wykonanie zaplanowanych lotów i potwierdzenia gotowości lotniska zapasowego, jeżeli takie lotnisko jest wymagane oraz uzgodnienie z tym organem zasad współdziałania na czas lotów szkolnych,

e) zapoznanie się z aktualnymi warunkami meteorologicznymi oraz z prognozą pogody w miejscu wykonywania lotów szkolnych,

f) ustalenie miejsc i kierunków startów, miejsc ustawienia sprzętu lotniczego oraz ich właściwe oznakowanie,

g) ustalenie sposobów poruszania się po terenie wykorzystywanym w czasie lotów szkolnych,

h) zapoznanie personelu wyznaczonego do wykonywania lotów z:

– aktualną i planowaną sytuacją ruchu lotniczego w tej części przestrzeni powietrznej, w której wykonywane są loty szkolne,

– sytuacją meteorologiczną,

– organizacją lotów szkolnych,

– przeszkodami znajdującymi się w pobliżu miejsca wykonywania lotów szkolnych,

i) niezwłoczne zawiadomienie właściwego organu służby ruchu lotniczego o rozpoczęciu lotów;

2) podczas lotów:

a) nadzorowanie użytkowania przestrzeni powietrznej zgodnie z przydziałem przestrzeni ujętym w zaktualizowanym planie użytkowania przestrzeni powietrznej (AUP) lub w planie użytkowania przestrzeni powietrznej (UUP),

b) zgłaszanie, w dniu prowadzenia działań, do ośrodka zarządzania przestrzenią powietrzną Agencji Ruchu Lotniczego (AMC), trwających co najmniej 1 godzinę przerw w użytkowaniu przydzielonej przestrzeni powietrznej,

c) bieżące odwoływanie niewykorzystywanej przestrzeni powietrznej w dniu prowadzenia działań,

d) kierowanie ruchem lotniczym statków powietrznych uczestniczących w szkoleniu,

e) uwzględnianie na bieżąco zmian warunków meteorologicznych i wydawanie odpowiednich zarządzeń w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotów,

f) kontrolowanie przestrzegania przepisów lotniczych przez personel lotniczy,

g) zgłaszanie do właściwego organu służby ruchu lotniczego czasu startu i lądowania statków powietrznych wykonujących loty trasowe i przeloty, na które złożony został plan lotu oraz informowanie o zmianach w zgłoszonych planach lotów,

h) zawiadamianie przełożonych i właściwego organu służb ruchu lotniczego o poważniejszych naruszeniach przez personel lotniczy przepisów lotniczych, podczas wykonywania lotów szkolnych oraz o wypadkach i incydentach lotniczych,

i) organizowanie pomocy w przypadku powstania sytuacji niebezpiecznych, wypadku lub incydentu lotniczego,

3) po zakończeniu lotów:

a) nadzorowanie złożenia znaków startowych oraz usunięcia z pola wzlotów sprzętu latającego i startowego,

b) niezwłoczne zawiadomienie właściwego organu służby ruchu lotniczego o zakończeniu lotów,

c) omówienie przebiegu lotów z personelem lotniczym uczestniczącym w lotach,

d) skontrolowanie i uzupełnienie obowiązującej dokumentacji.

§  8.

1. Należy zapewnić, aby kierujący lotami szkolnymi przebywał w miejscu startu głównego.

2. Jeżeli charakter wykonywanych lotów i natężenie ruchu lotniczego na to zezwala, dopuszcza się, aby kierujący lotami szkolnymi przebywał w innym miejscu niż określone w ust. 1, dogodnym do kierowania lotami szkolnymi i zapewniającym obserwację ruchu lotniskowego i łączność ze statkami powietrznymi.

§  9.

1. W zakresie dotyczącym konieczności chwilowego opuszczenia miejsca, o którym mowa w § 8 przez kierującego lotami szkolnymi, zapewnia się wyznaczenie zastępcy, na czas nieobecności kierującego lotami szkolnymi.

2. Zastępca, o którym mowa w ust. 1, powinien posiadać wymagane uprawnienia do kierowania lotami szkolnymi oraz powinien być zapoznany z aktualną sytuacją w ruchu lotniczym, przez dotychczas kierującego lotami szkolnymi.

§ 10. Kierujący lotami szkolnymi na starcie pomocniczym powinien podlegać kierującemu lotami szkolnymi na starcie głównym.

§ 11. W przypadku, gdy na lotnisku wykonywane są loty z dwóch startów, w zakresie dotyczącym działalności kierującego lotami szkolnymi, na starcie głównym zapewnia się:

1) określenie części przestrzeni i części pola manewrowego, w odniesieniu do których będzie działał kierujący lotami szkolnymi na starcie pomocniczym;

2) wyznaczenie miejsca dla startu pomocniczego oraz kierunku kręgu nadlotniskowego;

3) ustalenie zasady współdziałania z nim kierującego lotami szkolnymi na starcie pomocniczym z kierującym lotami szkolnymi na starcie głównym.

§ 12. W zależności od konkretnej sytuacji i ustaleń, zapewnia się współpracę kierującego lotami szkolnymi z właściwym cywilnym organem służby ruchu lotniczego lub organem wojskowym.

§  13.

1. Przed rozpoczęciem lotów na lotnisku wojskowym, zapewnia się uzgodnienie pomiędzy kierującym lotami szkolnymi i wojskowym lotniskowym organem kierowania lotami, działającym na tym lotnisku, czasu wykonywania lotów oraz wykorzystania przestrzeni powietrznej lotniska i pola manewrowego.

2. W zakresie dotyczącym zapewnienia bezpieczeństwa lotów, kierujący lotami, o którym mowa w ust. 1, powinien stosować się do wszelkich poleceń wojskowego lotniskowego organu kierowania lotami.

§  14.

1. Zapewnia się następującą dokumentację wymaganą na stanowisku kierowania lotami:

1) 1 książkę raportów kierującego lotami szkolnymi według wzoru stanowiącego załącznik do wytycznych

2) instrukcję użytkowania lotniska;

3) instrukcję przeciwpożarową - jako osobny dokument lub jako element książki kierującego lotami szkolnymi;

4) mapę rejonu lotniska sporządzoną w skali 1:200.000, obejmującą zasięgiem strefę ruchu lotniskowego (ATZ), z naniesionymi:

a) strefami pilotażu,

b) strefami zakazanymi, niebezpiecznymi i ograniczonymi,

c) przeszkodami terenowymi,

d) minimalnymi wysokościami lotu,

e) procedurą wznawiania orientacji;

5) wykaz telefonów alarmowych - jako osobny dokument lub jako element książki kierującego lotami szkolnymi;

6) osobistą dokumentację kierującego lotami szkolnymi, poświadczającą jego uprawnienie do kierowania lotami;

7) aktualny komunikat meteorologiczny;

8) listę wzlotów;

9) tablicę planową lotów;

10) druk kwestionariusza przyjęcia informacji o sytuacji wysokiego ryzyka.

2. Zapewnia się dodatkową dokumentację, do której kierujący lotami, w czasie wykonywania czynności, powinien mieć zapewniony dostęp:

1) Zbiór Informacji Lotniczych (AIP) - Polska;

2) szczegółowe techniczne przepisy ruchu lotniczego;

3) zasady działania służb ruchu lotniczego;

4) mapę operacyjną FIR Warszawa;

5) Instrukcję "Procedury służb żeglugi powietrznej - Zarządzanie ruchem lotniczym (PL - 4444)" określoną w załączniku do zarządzenia nr 11 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 24 grudnia 2003 r. w sprawie procedur służb żeglugi powietrznej - zarządzanie ruchem lotniczym (Dz. Urz. ULC Nr 1 z 2004 r., poz. 1).

6) Procedury służb żeglugi powietrznej - Operacje statków powietrznych - tom I "Procedury lotu" (PL-8168, t.1);

7) Instrukcję operacyjną (jeżeli Aeroklub posiada świadectwo operatora lotniczego (AOC) lub świadectwo usług lotniczych (AWC));

8) druki meldunków o nieprawidłowościach w ruchu lotniczym;

9) instrukcję wykonywania lotów.

§ 15. Na stanowisku kierowania lotami, należy zapewnić następujące wyposażenie:

1) radiostację umożliwiającą dwustronną łączność ze statkami powietrznymi wykonującymi loty w rejonie lotniska i znajdującymi się na lotnisku;

2) radiostację zapasową;

3) telefon umożliwiający łączność ze służbami zabezpieczającymi loty i służbami alarmowymi;

4) wyposażenie przeciwpożarowe (w szczególności gaśnice);

5) znaki (płótna) startowe;

6) zestaw pierwszej pomocy.

§ 16. Wytyczne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.

^* Numer pozycji wytycznych zmieniony przez pkt 1 lit. b) oraz numer wytycznych zmieniony przez pkt 2 obwieszczenia Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 15 września 2004 r. o sprostowaniu błędów (Dz.Urz.ULC.04.4.25).

¹ § 14 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 wytycznych nr 1 z dnia 2 lutego 2005 r. (Dz.Urz.ULC.05.2.9) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 marca 2005 r.