Ewidencja księgowa ubocznej gospodarki rolnej prowadzonej przez przedsiębiorstwa nie będące przedsiębiorstwami gospodarki rolnej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1977.13.31

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1977 r.

INSTRUKCJA Nr 15/KS

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 27 sierpnia 1977 r.

w sprawie ewidencji księgowej ubocznej gospodarki rolnej prowadzonej przez przedsiębiorstwa nie będące przedsiębiorstwami gospodarki rolnej.

W związku z uchwałą Nr 86 Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1977 r. w sprawie prowadzenia ubocznej gospodarki rolnej przez przedsiębiorstwa państwowe (Monitor Polski Nr 15, poz. 83) - ustala się, co następuje:

§  1.

1. W wykazach kont, które dla ewidencji działalności pomocniczej przewidują prowadzenie większej liczby kont niż konto 530 "Działalność pomocnicza", wprowadza się nowe konto 537 "Gospodarka rolna". Jeżeli przewidziano tylko jedno konto 530 "Działalność pomocnicza", w ewidencji szczegółowej wyodrębnia się gospodarkę rolną.

2. W wykazach kont, które dla ewidencji produktów gotowych przewidują prowadzenie większej liczby kont niż konto 600 "Produkty gotowe", wprowadza się nowe konto 605 "Produkty rolne". Jeżeli przewidziano tylko jedno konto 600 "Produkty gotowe", w ewidencji szczegółowej wyodrębnia się produkty rolne.

§  2.

1. Konto 530 "Działalność pomocnicza", w zakresie ubocznej gospodarki rolnej, (537 "Gospodarka rolna") służy do ewidencji kosztów tej gospodarki. Konto 530 (537) obciąża się:

1) kosztami produkcji roślinnej w toku na początek roku - w korespondencji z kontem 630 "Produkcja nie zakończona" (631 "Produkcja w toku"),

2) odpowiednimi kosztami prostymi - w tym również kosztem zużycia materiałów zakupionych, jak np. pasz przemysłowych, nawozów mineralnych, środków weterynaryjnych i ochrony roślin ewidencjonowanych na koncie 310 "Materiały i przedmioty nietrwałe" (311 "Materiały i przedmioty nietrwałe na składzie"), a także zakupionych produktów rolnych obcej produkcji np. nasion, sadzeniaków, jeżeli przekazano je bezpośrednio do zużycia - w korespondencji z kontem 490 "Rozliczenie kosztów",

3) kosztami usług działalności pomocniczej świadczonych na rzecz ubocznej gospodarki rolnej - w korespondencji z kontem 530 "Działalność pomocnicza" (odpowiednie konto grupy 53),

4) kosztami zużycia produktów rolnych, np. roślinnych własnej produkcji i obcej, jeżeli nie przekazano ich bezpośrednio do zużycia - w korespondencji z kontem 600 "Produkty gotowe" (605 "Produkty rolne"),

5) kosztami rozliczanymi w czasie, np. większych remontów - w korespondencji z kontem 640 "Rozliczenia międzyokresowe" (643 "Remonty rozliczane w czasie"),

6) Równowartością rozliczonych niedoborów i szkód produktów rolnych oraz inwentarza żywego w tym również padnięć zwiększających koszty - w korespondencji z kontem 263 "Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek" (264 "Rozliczenie niedoborów i szkód"),

7) ewentualną różnicą między ceną ewidencyjną a ceną zakupu nabytych produktów rolnych obcej produkcji księgowanych na koncie 600 (605) - w korespondencji z kontem 490 "Rozliczenie kosztów".

Konta 530 (537) nie obciąża się narzutami kosztów ogólnozakładowych.

2. Konto 530 (537) uznaje się:

1) wartością według cen ewidencyjnych uzyskanej produkcji zwierzęcej (przychówek, przyrost wagi i wartości hodowlanej inwentarza żywego) - w korespondencji z kontem 670 "Inwentarz żywy",

2) wartością według cen ewidencyjnych uzyskanych produktów roślinnych i ewentualnie produktów pochodzenia zwierzęcego - w korespondencji z kontem 600 "Produkty gotowe" (605 "Produkty rolne"), a w przypadku ich sprzedaży bezpośrednio z produkcji - w korespondencji z właściwym kontem kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej (np. w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych konto 719 "Koszt własny sprzedaży produkcji obcych działów gospodarki narodowej"),

3) kosztami produkcji roślinnej w toku na koniec roku - w korespondencji z kontem 630 "Produkcja nie zakończona" (631 "Produkcja w toku").

3. Na koniec każdego półrocza przeksięgowuje się z konta 530 (537) różnicę między kosztami ubocznej gospodarki rolnej a wartością uzyskanej produkcji (zakończonej i nie zakończonej) na właściwe konto kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej (np. w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych konto 719).

4. Ceny ewidencyjne produktów ubocznej gospodarki rolnej stosowane zarówno do księgowania uzyskanej produkcji zakończonej na koncie 530 (537), jak i do ewidencji obrotów i stanów produktów rolnych na koncie 600 (605) oraz inwentarza żywego (1 sztuki zwierząt hodowlano-użytkowych lub 1 kg wagi zwierząt w tuczu i na opasie) na koncie 670 ustala się na poziomie obowiązujących przeciętnych cen skupu odpowiednich rodzajów (kategorii zwierząt) tych produktów.

5. Produkcję roślinną w toku, obejmującą uprawy polowe występujące na koniec półrocza oraz na koniec roku, wycenia się wyłącznie w wartości zużytych nasion i sadzeniaków oraz innych materiałów bezpośrednich (np. nawozów mineralnych, środków ochrony roślin). Można zaniechać ustalania i wyceniania produkcji roślinnej w toku, jeżeli wpłynie to nieznacznie na łączną sumę kosztów ubocznej gospodarki rolnej.

6. Ewidencja szczegółowa do konta 530 (537) powinna umożliwiać podział kosztów ubocznej gospodarki rolnej na:

1) płace i narzuty na płace,

2) materiały bezpośrednie produkcji roślinnej,

3) pozostałe materiały, paliwo i zużycie przedmiotów nietrwałych,

4) energia,

5) amortyzacja,

6) remonty,

7) pozostałe koszty.

Sposób szczegółowej ewidencji materiałów bezpośrednich produkcji roślinnej (pkt 2) powinien umożliwiać wycenę produkcji roślinnej w toku na koniec każdego półrocza.

§  3.

1. Zapasy produktów roślinnych i ewentualnie produktów pochodzenia zwierzęcego uzyskane zarówno z ubocznej gospodarki rolnej, jak i obcej produkcji księguje się łącznie na koncie 600 "Produkty gotowe" (605 "Produkty rolne"). Konto 600 (605) obciąża się z tytułu przychodu produktów rolnych:

1) uzyskanych z własnej produkcji - w korespondencji z kontem 530 (537),

2) zakupionych obcej produkcji - w korespondencji z kontem 490.

Ewentualne różnice między cenami zakupu a cenami ewidencyjnymi przeksięgowuje się z konta 490 na konto 530 (537).

2. Konto 600 (605) uznaje się z tytułu rozchodu produktów rolnych:

1) do zużycia na potrzeby ubocznej gospodarki rolnej - w korespondencji z kontem 530 (537),

2) do sprzedaży - w korespondencji z właściwym kontem kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej.

3. Niedobory, szkody i nadwyżki ewidencjonuje się na koncie 600 (605) według zasad ogólnych - w korespondencji z kontem 263 (264, 265).

§  4.

1. Inwentarz żywy księguje się na koncie 670 "Inwentarz żywy". Konto 670 obciąża się z tytułu przychodu:

1) produkcji zwierzęcej z własnej gospodarki rolnej - w korespondencji z kontem 530 (537); przychówek i przyrost wartości hodowlanej ewidencjonuje się bieżąco, a przyrost wagi - okresowo, nie rzadziej jednak niż na koniec każdego półrocza,

2) zwierząt zakupionych - w korespondencji z kontem 490.

Ewentualne różnice między cenami zakupu a cenami ewidencyjnymi przeksięgowuje się z konta 490 na właściwe konto kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej lub rozlicza według zasad określonych w ust. 4.

2. Konto 670 uznaje się z tytułu rozchodu inwentarza żywego do sprzedaży - w korespondencji z właściwym kontem kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej oraz za niedobory i szkody w tym również padnięcia - w korespondencji z kontem 263 (264).

3. Ewidencję szczegółową inwentarza żywego prowadzi się według poszczególnych grup i kategorii zwierząt - w sztukach, a zwierząt w tuczu i na opasie - również w kilogramach wagi.

4. Jeżeli ceny zakupu nabytych zwierząt są znacznie wyższe od ich cen ewidencyjnych a różnice tych cen zniekształcałyby wynik finansowy ubocznej gospodarki rolnej, można różnice te ewidencjonować na koncie 670, w korespondencji z kontem 490, wyodrębniając je w ewidencji szczegółowej. Różnice cen dotyczące zwierząt nabytych mogą figurować na koncie 670 dopóki zwierzęta te pozostają na stanie a ich cena ewidencyjna nie przewyższa ceny zakupu (np. na skutek przyrostu, przeklasowania). Figurujące na koncie 670 różnice cen nie spełniające tych warunków jak również dotyczące zwierząt, których cena ewidencyjna została obniżona (np. na skutek ich wybrakowania) przenosi się na właściwe konto kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej.

§  5.

1. Sprzedaż produktów ubocznej gospodarki rolnej (inwentarz żywy, produkty roślinne i pochodzenia zwierzęcego) dokonywaną zarówno na zewnątrz, jak i na potrzeby wewnętrzne (np. zaopatrzenie stołówek i bufetów przyzakładowych) księguje się według ogólnych zasad na właściwych kontach sprzedaży i kosztu własnego sprzedaży produkcji materialnej (np. w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych konto 709 "Sprzedaż produkcji obcych działów gospodarki narodowej" i konto 719). Dochody ze sprzedaży produktów ubocznej gospodarki rolnej bez względu na jej kierunek (na zewnątrz, na zaopatrzenie własnych stołówek i bufetów przyzakładowych) ustala się według obowiązujących cen skupu inwentarza żywego i produktów rolnych.

2. Różnica między dochodem a kosztem własnym sprzedaży produkcji rolnej przy uwzględnieniu ewentualnych tytułów wyrównań rentowności ściśle związanych z prowadzeniem ubocznej gospodarki rolnej (np. w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych różnica odpowiednich części sald kont 709 i 719 skorygowana o odpowiednie części sald konta 741 "Wyrównanie rentowności sprzedaży produkcji materialnej") stanowi na koniec każdego półrocza wynik finansowy ubocznej gospodarki rolnej. Przy ustalaniu tego wyniku nie uwzględnia się strat i zysków nadzwyczajnych.

3. W przypadku wspólnego prowadzenia ubocznej gospodarki rolnej przez kilka jednostek, część wyniku finansowego, rozliczana zgodnie z § 1 ust. 2 i § 6 ust. 3 uchwały Nr 86 Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1977 r. w sprawie prowadzenia ubocznej gospodarki rolnej przez przedsiębiorstwa państwowe (Monitor Polski Nr 15, poz. 83) między jednostką prowadzącą uboczną gospodarkę rolną a jednostkami uczestniczącymi w porozumieniu stanowi w tych jednostkach element wyrównania rentowności sprzedaży produkcji materialnej (np. w państwowych przedsiębiorstwach przemysłowych podlegają one ewidencji na koncie 741).

§  6.

1. Do ewidencji sztuk inwentarza żywego przekazanych do uboju z przeznaczeniem dla potrzeb własnych (np. zaopatrzenie stołówek i bufetów przyzakładowych), a następnie dla rozliczenia mięsa i przetworów mięsnych, uzyskanych z rozbioru tusz, służy konto 330 "Towary handlowe" (339 "Towary handlowe i artykuły spożywcze w przerobie"). Konto 330 (339) obciąża się wartością według cen skupu zwierząt przeznaczonych do uboju - w korespondencji z kontem 300 "Rozliczenie zakupu" (303 "Rozliczenie zakupu towarów handlowych"), a uznaje wartością artykułów uzyskanych z uboju i przerobu (np. mięso, przetwory mięsne) ustaloną według obowiązujących cen hurtowych lub jeżeli nie są one przedmiotem obrotu hurtowego, według obowiązujących cen zbytu - w korespondencji z odpowiednimi kontami, zależnie od przeznaczenia tych artykułów. Różnice między wartością zwierząt przekazanych do uboju a wartością artykułów uzyskanych z uboju oraz z rozbioru tusz (np. mięsa, przetworów mięsnych) - po uwzględnieniu ewentualnych niedoborów, szkód lub nadwyżek - przeksięgowuje się, na podstawie dokumentacji rozliczenia uboju i przerobu, z konta 330 (339), za pośrednictwem konta 410 (411) oraz 490 na konto 540 "Działalność bytowa" (koszty prowadzenia stołówek, bufetów przyzakładowych).

2. Koszty uboju i przerobu księgowane są na właściwych kontach zespołu 4 "Koszty do rozliczenia i straty", a następnie na koncie 540 (koszty prowadzenia stołówek, bufetów przyzakładowych); nie księguje się ich na koncie 330 (339).

§ 7. Zasady ewidencji księgowej określone w instrukcji stosuje się od dnia 1 stycznia 1977 r.