Ewidencja kosztów remontów, amortyzacji oraz kosztów i dochodów likwidacji i sprzedaży środków trwałych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1974.3.4

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1975 r.

INSTRUKCJA Nr 37/KS

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 29 grudnia 1973 r.

w sprawie ewidencji kosztów remontów, amortyzacji oraz kosztów i dochodów likwidacji i sprzedaży środków trwałych.

W związku z uchwałą Nr 95 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1973 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych (Monitor Polski Nr 25, poz. 151) - zwaną dalej "uchwałą" ustala się, co następuje:

§  1.

1. Państwowe jednostki organizacyjne, działające według zasad rozrachunku gospodarczego, zwane dalej "przedsiębiorstwami", księgują finansowane ze środków obrotowych koszty remontów własnych i obcych środków trwałych obsługujących działalność operacyjną, w tym także remontów kapitalnych wykonanych zarówno przez inne jednostki jak i we własnym zakresie na koncie 538 - "Remonty".

Obciążenie konta 538 następuje:

- w przedsiębiorstwach nie prowadzących kont kosztów według rodzaju - bezpośrednio w korespondencji z odpowiednimi kontami np. Zespołu 1 - "Środki pieniężne i kredyty", 2 - "Rozrachunki", 3 - "Materiały i towary", 5 - "Koszty działalności",

- w przedsiębiorstwach prowadzących konta kosztów według rodzaju - za remonty wykonane przez inne jednostki - za pośrednictwem konta 407 - "Usługi remontowe" i konta 410 - "Przeniesienie kosztów", natomiast za koszty remontów wykonanych we własnym zakresie - w korespondencji z odpowiednimi kontami zespołu 5, np. 530 - "Produkcja pomocnicza"; w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych księguje się za pośrednictwem kont 407 i 410 również koszty remontów wykonanych we własnym zakresie w korespondencji z kontami zespołu 7 - "Sprzedaż".

Koszty remontów księguje się na koncie 538 z podziałem umożliwiającym kontrolę planu remontów. Co najmniej wyodrębnia się koszty remontów:

- budynków i budowli,

- maszyn i urządzeń technicznych,

- środków transportowych,

- pozostałych środków trwałych.

Można nie prowadzić konta 538, jeżeli inny sposób prowadzenia ewidencji remontów zapewnia prawidłowe ustalenie kosztów remontów według podanych przekrojów.

Do kosztów remontów nie zalicza się kosztów czynności (robót i usług) mających charakter przeglądów i konserwacji.

2. Koszty remontów w tym również dokumentacji remontowej, których skutki rozciągają się na czas dłuższy, mogą być - po zaksięgowaniu na koncie 538 - rozliczane w czasie na kontach rozliczeń międzyokresowych kosztów (np. na koncie 450 - "Rozliczenia międzyokresowe kosztów działalności operacyjnej") przez okres do lat 3, a jeżeli uzasadniają to ich długotrwałe skutki ekonomiczne - do lat 5, nie dłużej jednak niż do dnia rozpoczęcia następnego remontu lub daty likwidacji środka trwałego, którego remont dotyczył.

Na koszty remontów planowanych do wykonania w danym roku można tworzyć rezerwy na kontach rozliczeń międzyokresowych kosztów według zasad ogólnych.

Koszty rozliczanych w czasie remontów środków trwałych powinny być ustalone według poszczególnych obiektów środków trwałych.

Koszty niewykorzystanej w ciągu 3 lat dokumentacji remontowej podlegają odpisaniu w ciężar konta 800 - "Straty i zyski".

3. 1  Jeżeli remont jest nieopłacalny i zamiast remontu wykonano inwestycję, o ile przepisy systemu finansowego na to zezwalają, równowartość planowanego kosztu nie wykonanego remontu przenosi się na dobro odpowiedniego funduszu, z którego finansowane są inwestycje przedsiębiorstw. Kwota ta obciąża odpowiednie konto kosztów (w przedsiębiorstwach prowadzących konta kosztów według rodzaju - konto 407 - "Usługi remontowe"). Koszty te mogą być rozliczane w czasie przez okres do lat 3 lub wyjątkowo do lat 5 na kontach rozliczeń międzyokresowych kosztów np. 450.

4.  Koszty remontów środków trwałych (ust. 1 i 2) lub ich równowartość (ust. 3) - ujęte na kontach 538 lub 450 - obciążają konta kosztów tych komórek (działalności, wydziałów) przedsiębiorstwa, w których te środki się znajdują.

5. Koszty remontów środków trwałych obsługujących działalność zaliczoną do usług bytowych księgowane są bezpośrednio na koncie 562 - "Usługi bytowe" oraz na odpowiednich kontach analitycznych prowadzonych dla poszczególnych rodzajów tej działalności w korespondencji z kontami zespołów 1, 2, 3 i 7 - według zasad ogólnych. Ewidencja tych kosztów powinna umożliwić ich podział na koszty grup środków trwałych, o których mowa w ust. 1. Koszty te mogą być rozliczane w czasie według zasad określonych w ust. 2 za pomocą konta 459 - "Rozliczenia międzyokresowe działalności nieoperacyjnej".

§  2.

1. Amortyzacja środków trwałych księgowana jest na stronie Ma konta 265 - "Rozrachunki z tytułu amortyzacji". Obciąża ona konta tych komórek (działalności, wydziałów), w których te środki się znajdują lub konto 800 w odniesieniu do amortyzacji środków trwałych zbędnych, nie użytkowanych lecz nie uznanych za trwałe nieczynne.

Koszty amortyzacji środków trwałych obsługujących działalność socjalną (zakładową działalność socjalną i inne urządzenia socjalne) obciążają koszty ogólne (ogólnozakładowe, zarządu). Obciążenie kont kosztów amortyzacją środków trwałych obsługujących działalność operacyjną oraz działalność socjalną następuje w przedsiębiorstwach prowadzących konta kosztów według rodzaju - za pośrednictwem konta 402 - "Amortyzacja" i 410. Rozliczenie amortyzacji księguje się na stronie Wn konta 265 oraz w zależności od zasad systemu finansowego obowiązującego przedsiębiorstwo - na stronie Ma odpowiednich kont funduszy na inwestycje - w przypadku przeznaczenia amortyzacji na inwestycje przedsiębiorstwa lub konta 110 - "Rachunek rozliczeniowy" - w przypadku odprowadzania amortyzacji poza przedsiębiorstwo (np. do jednostki nadrzędnej).

2. W razie ujawnienia środków trwałych nie objętych ewidencją lub też przypadków niewłaściwego obliczenia amortyzacji środków trwałych na skutek korekty wartości obiektów, stosowania nieprawidłowych stawek, przyjęcia niewłaściwych dat rozpoczęcia lub zakończenia amortyzacji itp., kwotę amortyzacji za rok, w którym ujawniono niewłaściwość, koryguje się do prawidłowej wysokości, nie wyżej jednak aniżeli do wartości początkowej środka trwałego. O ile nieprawidłowości te dotyczą również lat ubiegłych kwotę amortyzacji za rok, w którym ujawniono niewłaściwość zwiększa się (zmniejsza) o wysokość nie naliczonej (naliczonej zbyt wysoko) za rok poprzedni amortyzacji. Jeżeli przyczyną zmiany kwoty amortyzacji jest zmiana stawki amortyzacyjnej, wówczas daty i charakter zmian powinny być uwidocznione w ewidencji analitycznej środków trwałych na karcie obiektu lub w innym szczegółowym księgowym urządzeniu dotyczącym tego obiektu.

3. Dodatkowy odpis amortyzacyjny, odpowiadający nie umorzonej wartości początkowej własnych środków trwałych postawionych w stan likwidacji na skutek zużycia, zniszczenia, niedoboru itp. lub sprzedaży, księguje się na dobro konta 265, obciążając:

- konto 951 - "Inwestycje" za pośrednictwem kont sprzedaży np. 759 - "Pozostała sprzedaż" - w odniesieniu do budynków i budowli oraz nieprzenośnych środków trwałych zlikwidowanych w związku z wykonywaniem inwestycji; dodatkowy odpis amortyzacyjny, stanowi koszt pośredni tej inwestycji;

- konto 800 - "Straty i zyski" w odniesieniu do pozostałych środków trwałych w tym także obsługujących działalność socjalną, zaliczanych do grup 3-8 klasyfikacji rodzajowej środków trwałych.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do środków trwałych:

- w stosunku do których nie ma obowiązku dokonywania dodatkowych odpisów amortyzacyjnych,

- nie w pełni umorzonych na dzień postawienia w stan likwidacji lub sprzedaży na skutek uprzedniego ich uznania za trwale nieczynne - za okres uznania za trwale nieczynne,

- otrzymanych w zamian za środki trwałe oddane do remontu w drodze wymiany (przekazanie środków trwałych do remontów i przyjęcie środków z remontów, wykonywanych w drodze wymiany, księguje się tak jak nieodpłatny obrót środkami trwałymi).

§ 3. 2  Umorzenie własnych środków trwałych oblicza się w wysokości i według zasad stosowanych przy obliczaniu amortyzacji środków trwałych, w tym również amortyzacji dodatkowej, o której mowa w § 2 ust. 3. Dotyczy to również zakładowych domów mieszkalnych mimo, że nie są one amortyzowane.

§  4.

1. Wartość początkową własnych środków trwałych i ich umorzenie wyliczone na dzień postawienia w stan likwidacji lub sprzedaży, odnosi się na konto 851 - "Fundusz statutowy w środkach trwałych".

2. Wszystkie poniesione w danym roku koszty i uzyskane dochody (np. wartość złomu, części) z likwidacji i sprzedaży własnych lub obcych, otrzymanych w nieodpłatny zarząd i użytkowanie środków trwałych, księguje się bieżąco - w korespondencji z odpowiednimi kontami np. zespołów 1, 2, 3, 7 i 9 - na stronie Wn (koszty) lub na stronie Ma (dochody) kont:

- 987 - "Fundusz na zakładowe inwestycje socjalne" - w odniesieniu do środków trwałych działalności socjalnej,

- 875 - "Zakładowy fundusz mieszkaniowy" - w odniesieniu do zakładowych domów mieszkalnych,

- 951 - "Inwestycje" - w odniesieniu do budynków i budowli oraz nieprzenośnych środków trwałych zlikwidowanych w związku z wykonywaniem inwestycji; zwiększają one lub zmniejszają koszty pośrednie inwestycji,

- 800 - "Straty i zyski" - w odniesieniu do pozostałych środków trwałych.

3. Do dochodów z likwidacji środków trwałych zalicza się również równowartość należności z tytułu niedoborów środków trwałych przeniesioną z konta 889 - "Dochody przyszłych okresów" (Wn 889, Ma 987 lub 890).

§  5. ³

1.  Roczna strata z likwidacji lub sprzedaży środków trwałych figurująca na koncie 800, będąca różnicą między sumą odpisów dodatkowej amortyzacji (§ 2 ust. 3) i kosztów likwidacji lub sprzedaży środków trwałych (§ 4 ust. 2) a sumą dochodów z likwidacji i sprzedaży środków trwałych (§ 4 ust. 2 i 3) może być rozliczona w czasie, w okresie do 3 lat. W takim przypadku nie więcej niż 2/3 straty przenosi się na stronę Wn konta 459 Ma 800.

2. Stratę z likwidacji lub sprzedaży środków trwałych figurującą na koncie 800, o której mowa w ust. 1, można również rozliczać zaliczkowo co kwartał odnosząc 2/3 poniesionej od początku roku straty na stronę Wn konta 459 - "Rozliczenia międzyokresowe działalności nieoperacyjnej" w korespondencji ze stroną Ma konta 800. Roczna kwota przeniesionej na konto 459 straty nie być jednak większa od 2/3 rocznej straty z tego tytułu. Okres rozliczeń straty biegnie od 1 stycznia następnego roku.

§  6.

1. Zezwolenia na uznanie środków trwałych za trwale nieczynne udziela na piśmie dyrektor (kierownik) jednostki nadrzędnej na wniosek zainteresowanego przedsiębiorstwa, zaopiniowany przez komórki jednostki nadrzędnej odpowiedzialne za prawidłową gospodarkę środkami trwałymi.

2. Zezwolenia na uznanie środków trwałych za trwale nieczynne rejestruje komórka księgowości jednostki nadrzędnej udzielającej zezwolenia i przedsiębiorstwa w specjalnych kontrolkach zawierających co najmniej następujące dane:

1) w jednostce udzielającej zezwolenia:

- numery i daty zezwoleń, nazwy przedsiębiorstw, dla których zezwolenia zostały udzielone,

- wartość środków trwałych uznanych za trwale nieczynne z podziałem na budynki i budowle, maszyny i urządzenia, środki transportowe, pozostałe środki trwałe,

- daty rozpoczęcia i zakończenia okresu uznania środków za trwale nieczynne,

2) w przedsiębiorstwie:

- numery inwentarzowe obiektów uznanych za trwale nieczynne i ich wartość początkową, z podziałem na budynki i budowle, maszyny i urządzenia, środki transportowe, pozostałe środki trwałe,

- numer i datę zezwolenia oraz określenie jednostki udzielającej zezwolenie,

- daty rozpoczęcia i zakończenia okresu uznania za trwale nieczynne,

- określenie przyczyny uznania środków za trwale nieczynne.

W kontrolce tej przedsiębiorstwo rejestruje ponadto środki trwałe służące celom obrony terytorialnej.

3. W przedsiębiorstwach objętych uchwałą wydane do końca 1973 r. zezwolenia na uznanie środków trwałych za trwale nieczynne podlegają do dnia 28 lutego 1974 r. weryfikacji według stanu na dzień 1 stycznia 1974 r.; nowe zezwolenia mogą być wydawane z ważnością do dnia 31 grudnia 1975 r. niezależnie od dotychczasowego okresu uznania danych środków za trwale nieczynne.

§ 7. W jednostkach, w których remonty kapitalne finansowane są ze środków obrotowych, ustala się następujące nazwy kont zespołu 9:

904 - Rachunek środków funduszu inwestycyjnego

907 - Rachunek środków funduszu na zakładowe inwestycje socjalne

919 - Pożyczki na inwestycje

920 - Rozrachunki z tytułu inwestycji

939 - Przygotowanie inwestycji

984 - Fundusz inwestycyjny

986 - Fundusz na zakładowe budownictwo mieszkaniowe

987 - Fundusz na zakładowe inwestycje socjalne

993 - Rozliczenie finansowania zakończonych inwestycji (konto fakultatywne - pozabilansowe).

§  8.

1. Przepisy § 2 ust. 1 i 2, § 3 oraz § 4 ust. 1 dotyczą także przedsiębiorstw nie objętych uchwałą, a § 1 i 7 - tych przedsiębiorstw nie objętych uchwałą, w których remonty kapitalne finansowane są ze środków obrotowych.

2. Zasady podane w instrukcji stosuje się odpowiednio do jednostek spółdzielczych oraz do jednostek objętych uchwałą, prowadzących księgowość w oparciu o inne plany kont aniżeli jednolity plan kont.

§ 9. Tracą moc:

1) instrukcja Nr KS 2/62 z dnia 24 lutego 1962 r. w sprawie ewidencji przez przedsiębiorstwa środków trwałych otrzymanych w zarząd i użytkowanie oraz dzierżawionych i ich amortyzacji (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 3, poz. 3),

2) okólnik Nr 16/KS Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 1969 r. w sprawie korekt odpisów amortyzacyjnych i umorzeń środków trwałych (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 16, poz. 40),

3) instrukcja Nr 51/KS z dnia 23 września 1971 r. w sprawie wyceny, ewidencji oraz amortyzacji używanych środków trwałych, stanowiących przedmiot obrotu (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 13, poz. 34).

§ 10. Instrukcję stosuje się od dnia 1 stycznia 1974 r.

¹ § 1 ust. 3 zmieniony przez § 4 pkt 1 instrukcji nr 1/KS z dnia 7 stycznia 1975 r. (Dz.Urz.MF.1975.2.6) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1975 r.

² § 3 zmieniony przez § 4 pkt 2 instrukcji nr 1/KS z dnia 7 stycznia 1975 r. (Dz.Urz.MF.1975.2.6) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1975 r.

³ § 5 zmieniony przez § 4 pkt 3 instrukcji nr 1/KS z dnia 7 stycznia 1975 r. (Dz.Urz.MF.1975.2.6) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1975 r.