Zwalczanie niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie (2015/2564(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.316.109

Akt nienormatywny

Wersja od: 30 sierpnia 2016 r.

Zwalczanie niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie

P8_TA(2015)0070

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie (2015/2564(RSP))

(2016/C 316/12)

(Dz.U.UE C z dnia 30 sierpnia 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r. wraz z jej protokołami,

- uwzględniając art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 7, 8, 47, 48 i 52 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

- uwzględniając Konwencję Rady Europy o cyberprzestępczości z dnia 23 listopada 2001 r.,

- uwzględniając Konwencję Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych z dnia 25 października 2007 r.,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującą decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW ¹ ,

- uwzględniając sprawozdanie Europolu z 2014 r. w sprawie oceny zagrożenia przestępczością zorganizowaną (iOCTA),

- uwzględniając uwagę ogólną nr 14 (2013) Komitetu Praw Dziecka ONZ w sprawie prawa dziecka do tego, aby stawiać zawsze na pierwszym miejscu jego dobro,

- uwzględniając agendę UE na rzecz praw dziecka, przyjętą w lutym 2011 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie 25. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka ² ,

- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Większy nacisk na kwestię dzieci w działaniach zewnętrznych UE" (COM(2008)0055),

- uwzględniając wytyczne UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka,

- uwzględniając strategię UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012-2016, a szczególnie przepisy dotyczące finansowania pracy nad wytycznymi w zakresie systemów ochrony dzieci oraz wymiany dobrych praktyk,

- uwzględniając debatę plenarną z dnia 12 lutego 2015 r. na temat walki z niegodziwym traktowaniem dzieci w celach seksualnych w internecie,

- uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że niegodziwe traktowanie w celach seksualnych i wykorzystywanie seksualne dzieci, w tym obrazy przedstawiające niegodziwe traktowanie dzieci, stanowią poważne pogwałcenie praw podstawowych, w szczególności prawa dzieci do ochrony i opieki niezbędnych dla ich dobra, jak określono w Konwencji ONZ o prawach dziecka z 1989 r. i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej;

B. mając na uwadze, że podejmując jakiekolwiek działania służące zwalczaniu tych przestępstw, należy przede wszystkim uwzględnić najlepszy interes dziecka, zgodnie z Kartą praw podstawowych UE oraz Konwencją ONZ o prawach dziecka;

C. mając na uwadze, że poważne przestępstwa, takie jak wykorzystywanie seksualne dzieci i obrazy przedstawiające niegodziwe traktowanie dzieci, wymagają kompleksowego podejścia obejmującego ściganie przestępstw i sprawców, ochronę pokrzywdzonych dzieci i zapobieganie temu zjawisku;

D. mając na uwadze, że internet może stawiać dzieci przed szczególnym ryzykiem, ponieważ mogą one uzyskać dostęp lub być narażone na materiały związane z wykorzystywaniem seksualnym dzieci lub paść ofiarą cybernapastników, wymiany materiałów dotyczących przemocy, zastraszania, nękania lub nagabywania; mając na uwadze, że narażenie dzieci na te zagrożenia jest spotęgowane szeroko rozpowszechnionym wykorzystaniem technologii mobilnych i internetu oraz dostępem do nich;

E. mając na uwadze, że niegodziwe traktowanie dzieci w internecie powinno być włączone w szerszą strategię zwalczającą ogólne zjawisko wykorzystywania seksualnego dzieci i ich niegodziwego traktowania w celach seksualnych, która nadal odnosi się głównie do przestępstw popełnianych przez osoby i grupy działające umyślnie poza przestrzenią internetową;

F. mając na uwadze, że wykorzystywanie seksualne w środowisku online może przybierać różne formy, a młodzież jest przekonywana lub zmuszana do wysyłania lub publikowania swoich wizerunków o jednoznacznie seksualnym charakterze, uczestniczenia w czynnościach seksualnych za pośrednictwem kamer internetowych lub smartfonów lub prowadzenia seksualnych rozmów tekstowych lub online, co oznacza, że osoby nadużywające i cybernapastnicy mogą grozić przesłaniem obrazów, filmów wideo lub kopii rozmów do rodziny i przyjaciół zastraszonych nieletnich, chyba że ci wezmą udział w dalszych działaniach o charakterze seksualnym; mając na uwadze, że fakt dzielenia się zdjęciami lub filmami wideo z innymi osobami może mieć miejsce jeszcze długo po ustaniu konkretnego niegodziwego traktowania w celach seksualnych oraz że mogą one być swobodnie dostępne w internecie do oglądania przez kogokolwiek, co sprawia, że ofiara takiego procederu żyje w stałym zagrożeniu ponownym postawieniem jej w roli ofiary i napiętnowaniem;

G. mając na uwadze, że środki przyjmowane dotychczas przez państwa członkowskie w celu zapobieżenia nielegalnym treściom internetowym nie zawsze są wystarczająco skuteczne;

H. mając na uwadze, że narzędzia dochodzeniowe dostępne osobom odpowiedzialnym za rozpracowywanie i ściganie niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie powinny uwzględniać m.in. zasadę proporcjonalności oraz charakter i wagę ściganego przestępstwa, zgodnie z prawem UE i państw członkowskich;

I. mając na uwadze, że ochroną dzieci w świecie cyfrowym należy się zająć w drodze podejmowania przez branżę inicjatyw w celu wspólnego ponoszenia odpowiedzialności, w tym poprzez edukację i szkolenia dla dzieci, rodziców i nauczycieli, w perspektywie uniemożliwiania małoletnim dostępu do nielegalnych treści;

J. mając na uwadze, że ze względu na jego międzynarodowy charakter, problem wykorzystywania dzieci i wykorzystywania seksualnego dzieci w internecie, wspólny dla setek krajów, ich jurysdykcji krajowych i organów ścigania, jest problemem międzynarodowym, który wymaga międzynarodowego rozwiązania; mając na uwadze, że obawy budzą też handlarze ludźmi, wykorzystujący w celach seksualnych w internecie dzieci nieposiadające osobowości prawnej, które są "niewidzialne" dla organów władzy;

K. mając na uwadze, że z uwagi na charakter przestępstwa i wiek ofiar większość przypadków seksualnego wykorzystywania dzieci i ich niegodziwego traktowania - w większym stopniu, niż ma to miejsce w innych obszarach działalności przestępczej - nie jest w ogóle zgłaszana organom ścigania; mając w związku z tym na uwadze, że dostępne dane dotyczące liczby przestępstw nie odzwierciedlają dokładnie zakresu problemu; mając na uwadze, że według informacji organizacji pozarządowych z analizy stron internetowych zawierających materiały przedstawiające niegodziwe traktowanie dzieci wynika, iż ponad 80 % ofiar stanowią dzieci poniżej 10. roku życia; mając też na uwadze, że dane z Międzynarodowego Stowarzyszenia Internetowych Punktów Kontaktowych wskazują na wzrost liczby małoletnich ofiar niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania w sposób skrajny i sadystyczny;

L. mając na uwadze, że duża liczba przestępców korzysta z "darknetu", w którym stworzyli oni anonimowe społeczności, wykorzystujące tajne fora, serwisy internetowe, portale społecznościowe oraz usługi przechowywania materiałów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci, co pozwala na praktycznie niemożliwe do zidentyfikowania seksualne wykorzystywanie dzieci i ułatwia je;

M. mając na uwadze, że przestępcy używają środków ochronnych, takich jak szyfrowanie i inne narzędzia, dla zabezpieczenia swojej działalności, co poważnie utrudnia dochodzenia prowadzone przez organy ścigania;

N. mając na uwadze, że organizacje pozarządowe ujawniają, iż w 2012 r. zaledwie ośmiu dystrybutorów najwyższego poziomu było odpowiedzialnych za 513 dystrybucyjnych marek handlowych przedstawiających wykorzystywanie dzieci, a wszystkie 10 najbardziej produktywnych marek w 2012 r. było związanych z jednym dystrybutorem najwyższego poziomu;

O. mając na uwadze, że dyrektywa 2011/93/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej miała zostać przetransponowana przez państwa członkowskie do dnia 18 grudnia 2013 r., a do tej pory wdrożyła ją w całości mniej niż połowa państw członkowskich;

1. zdecydowanie podkreśla, że ochrona dzieci i zapewnienie bezpiecznego środowiska dla ich rozwoju jest jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej i jej państw członkowskich;

2. podkreśla z całą mocą, że konieczne jest zagwarantowanie praw i ochrona dzieci w internecie, podejmowanie kroków zapewniających szybkie usuwanie wszelkich nielegalnych treści oraz zgłaszanie ich organom ścigania, a także zapewnienie wystarczających instrumentów prawnych do prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępców;

3. uważa, że należy odpowiednio chronić dane osobowe dzieci w internecie oraz informować dzieci w przystępny i zrozumiały dla nich sposób o zagrożeniach i konsekwencjach wykorzystywania w internecie ich danych osobowych; podkreśla znaczące zmiany, które reforma ochrony danych przyniesie w zakresie dalszej ochrony praw dzieci w internecie;

4. podkreśla potrzebę kompleksowej i skoordynowanej europejskiej strategii w celu zapewnienia spójności w opracowaniu polityki i wynikających z niej działań, uwzględniających tak walkę z przestępczością, jak prawa podstawowe, ochronę prywatności i danych, bezpieczeństwo cybernetyczne, ochronę konsumentów i handel elektroniczny;

5. uważa, że trzeba podjąć dalsze działania mające na celu zwalczanie nagabywania w sieci, oraz że Komisja, wraz z rządami krajowymi, społeczeństwem obywatelskim, firmami zarządzającymi mediami społecznościowymi, rodzicami, nauczycielami, pracownikami socjalnymi, osobami ustawowo odpowiedzialnymi za ochronę dzieci, pediatrami oraz organizacjami zrzeszającymi dzieci i młodzież, musi aktywnie uczestniczyć w uświadamianiu obywatelom tej problematyki poprzez określone wytyczne, wymianę najlepszych praktyk, ustanowienie społecznych platform współpracy i wymiany informacji na ten temat, tak aby zidentyfikować potencjalne ryzyko i zagrożenia dla dzieci;

6. wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozpoczęcia kampanii informacyjnej z udziałem wszystkich zainteresowanych podmiotów, aby wzmocnić pozycję dzieci, wspomóc rodziców i wychowawców w rozumieniu niebezpieczeństw istniejących w sieci i reagowaniu na nie oraz chronić bezpieczeństwo dzieci w internecie, a także do wspierania państw członkowskich w tworzeniu programów zapobiegania przypadkom niegodziwego traktowania dzieci w internecie w celach seksualnych, do promowania kampanii informacyjnych o odpowiedzialnym zachowaniu w mediach społecznościowych oraz do zachęcania najpopularniejszych wyszukiwarek i portali społecznościowych do aktywnego podejścia do ochrony bezpieczeństwa dzieci w internecie;

7. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia odpowiednich środków ułatwiających zgłaszanie przez dzieci przypadków niegodziwego traktowania, a także usprawniających działania podejmowane w reakcji na te zgłoszenia, oraz do rozważenia możliwości utworzenia systemowych mechanizmów bezpośrednich zgłoszeń; popiera rozwój telefonów zaufania dla dzieci, gdzie mogą one anonimowo zgłaszać nadużycia;

8. podkreśla potrzebę doskonalenia międzynarodowej współpracy i ponadnarodowych dochodzeń w tej dziedzinie poprzez umowy o współpracy oraz wzmocnienie współpracy między organami ścigania, w tym poprzez Europol i Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3), tak aby skuteczniej rozpracowywać, rozbijać i ścigać siatki osób dopuszczających się przestępstw seksualnych na dzieciach, a jednocześnie stawiać na pierwszym miejscu prawa i bezpieczeństwo dzieci, które padły ofiarą tych przestępstw;

9. w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje wspólną inicjatywę UE i 55 krajów z całego świata, skupionych w światowym sojuszu przeciwko niegodziwemu traktowaniu dzieci w internecie w celach seksualnych, mającą na celu uratowanie większej liczby ofiar, zapewnienie skuteczniejszego ścigania oraz ogólne zmniejszenie liczby dostępnych w internecie materiałów dotyczących niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych; wzywa Komisję do bardziej regularnego składania sprawozdań z postępów poczynionych w ramach tego sojuszu; wzywa państwa członkowskie do wdrażania tych zaleceń na szczeblu krajowym;

10. wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania i wzmocnienia środków przeznaczonych na identyfikację ofiar i usługi na rzecz ofiar, a także wzywa do pilnego ustanowienia odnośnych platform i wzmocnienia platform już istniejących w ramach Europolu;

11. wzywa państwa członkowskie do wdrożenia dyrektywy 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw;

12. uważa, że zasadnicze znaczenie ma stosowanie poprawnej terminologii w przypadku przestępstw wobec dzieci, co obejmuje też opis obrazów niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych, i stosowanie odpowiedniego terminu "materiały przedstawiające niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych" zamiast "pornografia dziecięca";

13. zachęca państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich środków krajowym punktom kontaktowym, aby umożliwić im zgłaszanie nielegalnych i szkodliwych treści i zachowań w internecie, jak określono w dyrektywie 2011/93/ UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej;

14. przypomina, że państwa członkowskie mają obowiązek podejmować niezbędne działania, aby zapewnić, że osoby, które obawiają się, iż mogą popełnić przestępstwa związane z niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych i wykorzystywaniem seksualnym, mogły w odpowiednich przypadkach mieć dostęp do skutecznych programów lub środków interwencyjnych służących do oceny ryzyka popełnienia tych przestępstw i zapobiegania ich popełnieniu;

15. zwraca się o zapewnienie organom ścigania państw członkowskich i Europolowi niezbędnych funduszy, zasobów ludzkich, uprawnień dochodzeniowych i możliwości technicznych, dzięki którym będą one mogły poważnie i skutecznie prowadzić dochodzenia oraz ścigać przestępców, co obejmuje odpowiednie szkolenia w celu budowania potencjału wśród organów sądownictwa i policji, jak również rozwój nowych zaawansowanych zdolności w zakresie analizy ogromnych ilości obrazów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci, w tym materiałów ukrytych w "ciemnej sieci", tak aby namierzać i ścigać przestępców w celu ochrony bezpieczeństwa i praw dzieci;

16. z zaniepokojeniem odnotowuje rozwój i coraz szersze tendencje do komercyjnego seksualnego wykorzystywania dzieci w internecie, co dotyczy też nowych sposobów rozpowszechniania materiałów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci oraz związanych z tym transakcji, zwłaszcza dzięki "ukrytej sieci" i "darknetowi", a zwłaszcza zjawiska płatnej transmisji na żywo takich nadużyć; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie, aby utrzymywały dalszy kontakt z przedstawicielami alternatywnych systemów płatności w celu określenia możliwości lepszej współpracy z organami ścigania, w tym wspólnych szkoleń na rzecz lepszej identyfikacji procesów płatniczych związanych z komercyjną dystrybucją materiałów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci;

17. apeluje o skuteczne podejście oparte na partnerstwie oraz o legalną wymianę informacji między organami ścigania, organami sądowymi, branżą TIK, dostawcami usług internetowych, dostawcami usług hostingowych, firmami zarządzającymi mediami społecznościowymi, sektorem bankowym i organizacjami pozarządowymi, w tym organizacjami zrzeszającymi dzieci i młodzież, w celu zagwarantowania praw i ochrony dzieci w internecie oraz szybkiego usuwania z internetu nielegalnych treści i zgłaszania ich organom ścigania, które w odpowiednich przypadkach winny regularnie składać sprawozdania ze swoich dochodzeń i postępowań w oparciu o te odnośne informacje, w stosownych przypadkach; w związku z tym przyjmuje z zadowoleniem koalicję dyrektorów generalnych firm (CEO) na rzecz uczynienia internetu lepszym miejscem dla dzieci, jak również prace europejskiej koalicji finansowej zwalczającej seksualne wykorzystywanie dzieci w internecie (EFC);

18. podkreśla, że nielegalne treści w internecie powinny być bezzwłocznie usuwane zgodnie z odpowiednią procedurą prawną; podkreśla rolę branży TIK, dostawców usług internetowych i dostawców usług hostingowych w zapewnianiu szybkiego i skutecznego usuwania nielegalnych treści z internetu na żądanie właściwego organu ścigania;

19. z całą mocą wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do zakończenia transpozycji dyrektywy 2011/93/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej; w związku z tym wzywa Komisję do ścisłego monitorowania jej pełnego i skutecznego wdrożenia oraz do przedstawienia Parlamentowi i jego właściwej komisji wyciągniętych wniosków w stosownym terminie;

20. zobowiązuje swoją Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, aby w dalszym stopniu monitorowała wdrażanie dyrektywy 2011/93/UE i przeprowadziła dogłębną analizę bieżących ram polityki walki z niegodziwym traktowaniem dzieci w celach seksualnych w internecie w formie sprawozdania z wykonania dyrektywy 2011/93/UE, a także aby złożyła sprawozdanie na posiedzeniu plenarnym;

21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie i parlamentom państw członkowskich.

¹ Dz.U. L 335 z 17.12.2011, s. 1.

² Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0070.