Dyrektywa 2018/844 zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej
Dz.U.UE.L.2018.156.75
Akt jednorazowyDYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2018/844
z dnia 30 maja 2018 r.
zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Unia jest zaangażowana w działania na rzecz rozwijania zrównoważonego, konkurencyjnego, bezpiecznego i niskoemisyjnego systemu energetycznego. Unia energetyczna i ramy polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 r. ustanawiają ambitne zobowiązania Unii do dalszej redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40 % do 2030 r. w porównaniu z 1990 r., do zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii, do uzyskania oszczędności energii zgodnie z poziomem ambicji Unii, a także do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego, konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy.
(2) Aby zrealizować te cele, przegląd w 2016 r. dotyczący unijnych aktów prawnych w sprawie efektywności energetycznej łączy ponowną ocenę celu Unii w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r., o co zwróciła się Rada Europejska w konkluzjach z 2014 r.; przegląd kluczowych przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE 4 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE 5 oraz wzmocnienie ram finansowych, z uwzględnieniem europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), co ostatecznie przyczyni się do poprawy warunków finansowych dla inwestycji w zakresie efektywności energetycznej na rynku.
(3) Dyrektywa 2010/31/UE nakłada na Komisję obowiązek, aby do dnia 1 stycznia 2017 r. przeprowadziła przegląd w świetle zdobytego doświadczenia i postępów poczynionych podczas stosowania tej dyrektywy i, w razie konieczności, przedstawiła wnioski.
(4) Aby się przygotować do tego przeglądu, Komisja podjęła szereg kroków w celu zebrania dowodów pokazujących, w jaki sposób dyrektywa 2010/31/UE została wdrożona w państwach członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem tego, co zadziałało i co można poprawić.
(5) Wyniki przeglądu i przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków wskazały, że konieczny jest szereg zmian w celu wzmocnienia obecnych przepisów dyrektywy 2010/31/UE i uproszczenia niektórych jej aspektów.
(6) Unia jest zaangażowana w działania na rzecz rozwoju zrównoważonego, konkurencyjnego, bezpiecznego i niskoemisyjnego systemu energetycznego do 2050 r. Aby zrealizować ten cel, państwa członkowskie i inwestorzy potrzebują środków zmierzających do osiągnięcia do 2050 r. długoterminowego celu dotyczącego emisji gazów cieplarnianych i dekarbonizacji zasobów budowlanych odpowiedzialnych za około 36 % wszystkich emisji CO2 w Unii. Państwa członkowskie powinny dążyć do racjonalnej pod względem kosztów równowagi między dekarbonizacją dostaw energii a zmniejszeniem końcowego zużycia energii. W tym celu państwa członkowskie i inwestorzy potrzebują jasnej wizji, która ukierunkuje ich polityki i decyzje inwestycyjne oraz obejmie orientacyjne krajowe kluczowe etapy i działania na rzecz efektywności energetycznej z myślą o osiągnięciu celów krótko- (do 2030 r.), średnio- (do 2040 r.) i długoterminowych (do 2050 r.). Z uwagi na te cele i z uwzględnieniem ogólnych ambicji Unii w odniesieniu do efektywności energetycznej konieczne jest, by państwa członkowskie określiły oczekiwane rezultaty ich krajowych długoterminowych strategii renowacji i monitorowały rozwój sytuacji poprzez ustanowienie krajowych wskaźników postępów, zależnie od krajowych warunków i rozwoju sytuacji.
(7) Porozumienie paryskie dotyczące zmiany klimatu przyjęte w 2015 r. na zakończenie 21. konferencji stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP 21) stymuluje wysiłki Unii na rzecz dekarbonizacji jej zasobów budowlanych. Jako że na ogrzewanie i chłodzenie przeznacza się prawie 50 % zużycia energii końcowej w Unii, z czego 80 % przypada na budynki, osiągnięcie celów Unii w dziedzinie energii i klimatu jest powiązane z wysiłkami Unii na rzecz renowacji jej zasobów budowlanych, co wymaga priorytetowego potraktowania efektywności energetycznej, zastosowania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" oraz rozważenia stosowania odnawialnych źródeł energii.
(8) Przepisy dotyczące długoterminowych strategii renowacji ustanowione w dyrektywie 2012/27/UE należy przenieść do dyrektywy 2010/31/UE, z którą są bardziej spójne. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wykorzystania swoich długoterminowych strategii renowacji, aby zająć się bezpieczeństwem przeciwpożarowym i ryzykiem związanym z intensywną aktywnością sejsmiczną, mającymi wpływ na renowacje zwiększające efektywność energetyczną i na okres eksploatacji budynków.
(9) Aby osiągnąć wysoką efektywność energetyczną i dekarbonizację zasobów budowlanych oraz zapewnić, aby długoterminowe strategie renowacji przyniosły niezbędne postępy w zakresie przekształcania istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii, zwłaszcza dzięki zwiększeniu liczby ważniejszych renowacji, państwa członkowskie powinny, uwzględniając kwestię przystępności cenowej, zapewnić jasne wytyczne oraz określić wymierne i ukierunkowane działania, a także wspierać równy dostęp do finansowania, w tym w odniesieniu do tych segmentów krajowych zasobów budowlanych, które wykazują najgorszą charakterystykę energetyczną, w odniesieniu do konsumentów dotkniętych ubóstwem energetycznym, mieszkalnictwa socjalnego oraz gospodarstw domowych, w których występuje problem sprzeczności bodźców. Aby dalej wspierać niezbędne ulepszenia w ich krajowych zasobach nieruchomości na wynajem, państwa członkowskie powinny rozważyć wprowadzenie lub dalsze stosowanie wymagań dotyczących pewnego poziomu charakterystyki energetycznej nieruchomości na wynajem, zgodnie ze świadectwami charakterystyki energetycznej.
(10) Zgodnie z przeprowadzoną przez Komisję oceną skutków niezbędny średni poziom renowacji pozwalający na opłacalne zrealizowanie unijnych ambicji w zakresie efektywności energetycznej wynosi 3 %. Z uwagi na fakt, że zwiększenie oszczędności energii o 1 % przynosi zmniejszenie przywozu gazu o 2,6 %, ogromne znaczenie mają jasne i ambitne cele w zakresie renowacji istniejących zasobów budowlanych. W związku z tym wysiłki na rzecz poprawy charakterystyki energetycznej budynków aktywnie przyczyniłyby się do zwiększenia niezależności energetycznej Unii, a ponadto miałyby ogromny potencjał w zakresie tworzenia miejsc pracy w Unii, w szczególności w małych i średnich przedsiębiorstwach. W tym kontekście państwa członkowskie powinny uwzględniać potrzebę jednoznacznego powiązania ich długoterminowych strategii renowacji z odpowiednimi inicjatywami służącymi wspieraniu rozwoju umiejętności i kształcenia w sektorach budownictwa i efektywności energetycznej.
(11) Należy uwzględnić potrzebę złagodzenia ubóstwa energetycznego, zgodnie z kryteriami określonymi przez państwa członkowskie. Określając w strategiach renowacji działania krajowe, które przyczyniają się do złagodzenia ubóstwa energetycznego, państwa członkowskie mają prawo do określenia, jakie działania uznają za stosowne.
(12) W swoich długoterminowych strategiach renowacji oraz w planowaniu działań i środków państwa członkowskie mogłyby wykorzystywać koncepcje, takie jak punkty aktywacji, mianowicie odpowiednie momenty w cyklu życia budynku, na przykład z punktu widzenia opłacalności lub zakłóceń, do przeprowadzania renowacji zwiększających efektywność energetyczną.
(13) W wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia z 2009 r. zaznaczono, że jeżeli chodzi o jakość powietrza w pomieszczeniach, budynki o lepszej charakterystyce dają wyższy poziom komfortu i samopoczucia ich użytkownikom oraz przynoszą poprawę stanu zdrowia. Mostki cieplne, niedostateczna izolacja i nieplanowane ciągi powietrza mogą powodować, że temperatura powierzchni spada poniżej punktu rosy w powietrzu i dochodzi do zawilgocenia. Dlatego należy zapewnić pełną i jednolitą izolację budynków, w tym balkonów, otworów okiennych, dachów, ścian, drzwi i podłóg, i należy zwrócić szczególną uwagę na to, by temperatura na dowolnej wewnętrznej powierzchni budynku nie spadała poniżej temperatury punktu rosy.
(14) Państwa członkowskie powinny wspierać te modernizacje poprawiające charakterystykę energetyczną istniejących budynków, które przyczyniają się do tworzenia zdrowego środowiska w pomieszczeniach, w tym przez usuwanie azbestu i innych szkodliwych substancji, zapobieganie usuwaniu w sposób nielegalny substancji szkodliwych oraz ułatwianie przestrzegania obowiązujących aktów ustawodawczych, np. dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/148/WE 6 i (UE) 2016/2284 7 .
(15) Należy zapewnić, by środki służące poprawie charakterystyki energetycznej budynków nie koncentrowały się wyłącznie na przegrodach zewnętrznych, ale obejmowały wszystkie istotne elementy i systemy techniczne budynku, takie jak elementy pasywne, które są wykorzystywane w technikach pasywnych, służące ograniczeniu zapotrzebowania na energię do celów ogrzewania lub chłodzenia oraz zużycia energii na potrzeby oświetlenia i wentylacji, a tym samym poprawie komfortu cieplnego i wizualnego.
(16) Mechanizmy i zachęty finansowe oraz mobilizowanie instytucji finansowych na rzecz renowacji zwiększających efektywność energetyczną budynków powinny zajmować centralne miejsce w krajowych długoterminowych strategiach renowacji, a państwa członkowskie powinny je aktywnie promować. Takie środki powinny obejmować wspieranie kredytów hipotecznych na certyfikowane renowacje budynków przynoszące zwiększenie efektywności energetycznej, promowanie inwestycji organów publicznych w zasoby budynków energooszczędnych, np. dzięki partnerstwom publiczno-prywatnym lub opcjonalnym umowom o poprawie efektywności energetycznej, zmniejszanie postrzeganego ryzyka inwestycji, zapewnianie łatwo dostępnych i przejrzystych narzędzi doradczych i instrumentów pomocy, takich jak punkty kompleksowej obsługi, które świadczą usługi zintegrowanej renowacji zwiększającej efektywność energetyczną budynku, jak również stosowanie innych środków i inicjatyw, takich jak te, o których mowa w inicjatywie Komisji w zakresie inteligentnego finansowania inteligentnych budynków.
(17) Rozwiązania naturalne, takie jak dobrze zaplanowana zieleń miejska, zielone dachy i ściany zapewniające budynkom izolację i zacienienie, przyczyniają się do zmniejszenia popytu na energię, gdyż ograniczają zapotrzebowanie na ogrzewanie i chłodzenie oraz poprawiają charakterystykę energetyczną budynków.
(18) Należy wspierać badania naukowe dotyczące nowych rozwiązań służących poprawie charakterystyki energetycznej budynków i obiektów zabytkowych, a także testowanie takich rozwiązań oraz jednocześnie zapewniać ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego.
(19) W przypadku budynków nowych i tych poddawanych ważniejszym renowacjom państwa członkowskie powinny zachęcać do stosowania wysokoefektywnych systemów alternatywnych, o ile jest to możliwe z technicznego, funkcjonalnego i ekonomicznego punktu widzenia, przy jednoczesnym uwzględnieniu zdrowych warunków klimatycznych w pomieszczeniach, bezpieczeństwa przeciwpożarowego i ryzyka związanego z intensywną aktywnością sejsmiczną, zgodnie z krajowymi przepisami bezpieczeństwa.
(20) Aby osiągnąć cele polityki w zakresie efektywności energetycznej budynków, należy poprawić przejrzystość świadectw charakterystyki energetycznej poprzez zapewnienie, aby wszystkie parametry niezbędne do obliczeń, zarówno w odniesieniu do certyfikacji, jak i do minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej, były określone i stosowane jednolicie. Państwa członkowskie powinny przyjąć adekwatne środki w celu zapewnienia, aby, na przykład, parametry instalowanych, wymienianych lub udoskonalanych systemów technicznych budynku takich jak systemy służące do ogrzewania pomieszczeń, klimatyzacji lub podgrzewania wody, były dokumentowane do celów certyfikacji budynków i kontroli zgodności.
(21) Instalacja w istniejących budynkach urządzeń samoregulujących do oddzielnego regulowania temperatury w każdym pomieszczeniu lub, w uzasadnionych przypadkach, w wyznaczonej strefie ogrzewanej modułu budynku powinna być rozważona, gdy jest ekonomicznie wykonalna, na przykład gdy jej koszt wynosi mniej niż 10 % całkowitych kosztów zastąpienia źródeł ciepła.
(22) Innowacje i nowe technologie umożliwiają również wspieranie przez budynki ogólnej dekarbonizacji gospodarki, w tym sektora transportu. Budynki mogą na przykład być wykorzystywane do pobudzania rozwoju infrastruktury niezbędnej do inteligentnego ładowania pojazdów elektrycznych oraz zapewniać bazę dla państw członkowskich, jeżeli zdecydują się one na wykorzystanie akumulatorów samochodowych jako źródła energii.
(23) Pojazdy elektryczne w połączeniu ze zwiększonym udziałem produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych powodują mniejszą emisję dwutlenku węgla poprawiając jakość powietrza. Pojazdy elektryczne stanowią istotny element przejścia na czystą energię w oparciu o środki w zakresie efektywności energetycznej, paliw alternatywnych, energii ze źródeł odnawialnych i innowacyjnych rozwiązań w zakresie zarządzania elastycznością energetyczną. Można skutecznie wykorzystywać kodeksy budowlane poprzez wprowadzanie konkretnych wymagań w celu wsparcia instalowania infrastruktury do ładowania na parkingach w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych. Państwa członkowskie powinny zapewnić środki ułatwiające instalowanie infrastruktury do ładowania z myślą o przekraczaniu barier, takich jak sprzeczne zachęty i komplikacje administracyjne, jakie poszczególni właściciele napotykają podczas prób instalowania punktu ładowania na swoim miejscu parkingowym.
(24) Infrastruktura kanałowa stwarza odpowiednie warunki, by w razie konieczności szybko instalować punkty ładowania tam, gdzie są potrzebne. Państwa członkowskie powinny zapewnić rozwój elektromobilności w sposób wyważony i opłacalny. W szczególności ważniejszym renowacjom dotyczącym infrastruktury elektrycznej powinno towarzyszyć trwałe zapewnienie infrastruktury kanałowej. Wdrażając w ustawodawstwie krajowym wymagania dotyczące elektromobilności, państwa członkowskie powinny należycie uwzględniać potencjalne zróżnicowane warunki, takie jak prawa własności budynków i przylegających do nich parkingów, publiczne parkingi obsługiwane przez podmioty prywatne i budynki, które pełnią funkcje zarówno mieszkalne, jak i niemieszkalne.
(25) Łatwo dostępna infrastruktura zmniejszy koszty instalacji punktów ładowania ponoszone przez indywidualnych właścicieli, a także zapewni użytkownikom pojazdów elektrycznych dostęp do punktów ładowania. Ustanowienie wymagań dotyczących elektromobilności na poziomie Unii w zakresie wstępnego wyposażania miejsc parkingowych oraz instalowania punktów ładowania jest skutecznym sposobem promowania pojazdów elektrycznych w niedalekiej przyszłości, przy jednoczesnym uwzględnieniu późniejszego rozwoju sytuacji wynikającego z obniżenia kosztów w perspektywie średnio- i długoterminowej.
(26) Ustanawiając krajowe wymagania, które mają być stosowane od 2025 r., dotyczące instalowania minimalnej liczby punktów ładowania w budynkach niemieszkalnych, w których jest więcej niż 20 miejsc parkingowych, państwa członkowskie powinny uwzględniać odpowiednie uwarunkowania krajowe, regionalne i lokalne, a także ewentualne zróżnicowanie potrzeb i sytuacji w oparciu o obszar, typologię budynków, zasięg transportu publicznego oraz inne istotne kryteria, tak aby zapewnić proporcjonalne i odpowiednie instalowanie punktów ładowania.
(27) Niektóre obszary geograficzne o szczególnie trudnej sytuacji mogą napotykać szczególne trudności w wypełnianiu wymagań dotyczących elektromobilności. Może to być przypadek regionów najbardziej oddalonych w rozumieniu art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) ze względu na ich oddalenie, wyspiarski charakter, niewielkie rozmiary, trudną topografię i klimat, a także mikrosystemów wydzielonych, w których mogą być konieczne modyfikacje elektroenergetycznej sieci przesyłowej, aby uporać się z dalszą elektryfikacją transportu lokalnego. W takich przypadkach państwa członkowskie powinny mieć możliwość niestosowania wymagań dotyczących elektromobilności. Niezależnie od tego odstępstwa elektryfikacja transportu może być potężnym narzędziem pozwalającym zająć się kwestią jakości powietrza lub problemem bezpieczeństwa dostaw, z którymi te regiony i systemy często się mierzą.
(28) Stosując określone w poprawkach do dyrektywy 2010/31/UE wymagania dotyczące infrastruktury elektromobilno-ści, o których mowa w niniejszej dyrektywie, państwa członkowskie powinny rozważyć potrzebę całościowego i spójnego planowania miejskiego oraz propagowania alternatywnych, bezpiecznych i zrównoważonych rodzajów transportu i infrastruktury je wspierającej, na przykład przez tworzenie specjalnej infrastruktury parkingowej dla rowerów elektrycznych i dla pojazdów dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
(29) Programy dotyczące jednolitego rynku cyfrowego i unii energetycznej powinny zostać do siebie dopasowane i powinny służyć wspólnym celom. Cyfryzacja systemu energetycznego zmienia w szybkim tempie uwarunkowania energetyczne, począwszy od integracji energii ze źródeł odnawialnych poprzez inteligentne sieci, aż po budynki przygotowane do obsługi inteligentnych sieci. W kontekście przeprowadzenia cyfryzacji sektora budynków duże znaczenie dla inteligentnych domów i wspólnot korzystających z dobrej łączności mają unijne cele w dziedzinie łączności i ambicje dotyczące tworzenia sieci łączności o wysokiej przepustowości. Należy zapewnić ukierunkowane zachęty, aby wspierać systemy przygotowane do obsługi inteligentnych sieci i rozwiązania cyfrowe w środowisku zabudowanym. Oferuje to nowe możliwości oszczędzania energii, dając konsumentom dokładniejsze informacje o ich modelu konsumpcji i umożliwiając operatorom systemów wydajniejsze zarządzanie siecią.
(30) Wskaźnika gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci należy używać w celu zmierzenia zdolności budynków do wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych i systemów elektronicznych w celu dostosowania funkcjonowania budynków do potrzeb użytkowników i sieci oraz w celu poprawy efektywności energetycznej i ogólnej charakterystyki budynków. Wskaźnik gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci powinien zwiększyć wiedzę właścicieli budynków i ich użytkowników na temat wartości związanej z automatyką budynku i elektronicznym monitorowaniem systemów technicznych budynku, a także powinien dać użytkownikom pewność co do faktycznych oszczędności z tytułu tych nowych ulepszonych funkcjonalności. Stosowanie programu oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci powinno być dla państw członkowskich opcjonalne.
(31) Aby dostosować dyrektywę 2010/31/UE do postępu technicznego, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w celu uzupełnienia tej dyrektywy poprzez ustanowienie definicji wskaźnika gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci i poprzez ustanowienie metodologii jego obliczania. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. 8 w sprawie lepszego stanowienia prawa W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą regularnie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(32) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania dyrektywy 2010/31/UE, zmienionej niniejszą dyrektywą, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze dotyczące warunków wdrożenia opcjonalnego wspólnego programu Unii w zakresie oceny gotowości budynków do obsługi inteligentnych sieci. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 9 .
(33) W celu zapewnienia, aby środki finansowe odnoszące się do efektywności energetycznej były jak najlepiej wykorzystywane w przypadku renowacji budynków, powinny one być powiązane z jakością prac renowacyjnych w odniesieniu do planowanej lub osiągniętej oszczędności energii. W związku z tym środki te powinny być powiązane z charakterystyką sprzętu lub materiałów używanych do renowacji, poziomem certyfikacji lub kwalifikacji instalatora, z audytem energetycznym lub z poprawą osiągniętą dzięki renowacji, co należy oceniać na podstawie porównania świadectw charakterystyki energetycznej wydanych przed renowacją i po renowacji poprzez zastosowanie standardowych wartości lub na podstawie innej przejrzystej i proporcjonalnej metody.
(34) Obecne niezależne systemy kontroli świadectw charakterystyki energetycznej mogą być wykorzystywane w celu przeprowadzania kontroli zgodności i powinny zostać wzmocnione, aby zapewnić dobrą jakość świadectw. W przypadku gdy niezależne systemy kontroli świadectw charakterystyki energetycznej uzupełnia opcjonalna baza danych, co wykracza poza wymagania dyrektywy 2010/31/UE zmienionej niniejszą dyrektywą, można tę bazę wykorzystać do przeprowadzania kontroli zgodności i opracowywania danych statystycznych dotyczących regionalnych lub krajowych zasobów budowlanych. Wysokiej jakości dane na temat zasobów budowlanych są niezbędne i można je częściowo uzyskać z baz danych dotyczących świadectw charakterystyki energetycznej, tworzonych i prowadzonych obecnie przez prawie wszystkie państwa członkowskie.
(35) Zgodnie z przeprowadzoną przez Komisję oceną skutków, przepisy dotyczące przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji uznano za nieskuteczne, gdyż nie zapewniają one w wystarczającym stopniu charakterystyki początkowej oraz trwałej charakterystyki tych systemów technicznych. Nawet tanie rozwiązania techniczne w zakresie efektywności energetycznej o bardzo krótkim okresie zwrotu, takie jak bilansowanie hydrauliczne systemu ogrzewania i montaż lub wymiana zaworów termostatycznych, nie są obecnie uwzględniane w wystarczającym stopniu. Przepisy dotyczące przeglądów powinny zostać zmienione w celu zapewnienia lepszych wyników przeglądów. Zmiany te powinny koncentrować się na przeglądach systemów centralnego ogrzewania i klimatyzacji, w tym gdy systemy te są połączone z systemami wentylacyjnymi. Zmiany te nie powinny obejmować małych systemów ogrzewania, takich jak grzejniki elektryczne i piece na drewno, gdy są one poniżej progów kwalifikujących do przeglądów zgodnie z dyrektywą 2010/31/UE, zmienioną niniejszą dyrektywą.
(36) Przy przeprowadzaniu przeglądów oraz w celu osiągnięcia przewidywanej poprawy charakterystyki energetycznej budynków w praktyce należy poprawiać rzeczywistą charakterystykę energetyczną systemów ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji w rzeczywistych warunkach użytkowania. Rzeczywista charakterystyka takich systemów zależy od energii wykorzystywanej w ramach dynamicznie zróżnicowanych typowych lub przeciętnych warunków eksploatacji. Takie warunki wymagają zazwyczaj jedynie części nominalnej wydajności, a zatem przeglądy systemów ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji powinny uwzględniać ocenę odpowiednich zdolności sprzętu do poprawy charakterystyki systemu w zróżnicowanych warunkach, takich jak warunki obciążenia częściowego.
(37) Automatyka budynków i elektroniczne monitorowanie systemów technicznych budynku okazały się skutecznymi środkami zastępczymi dla przeglądów, w szczególności w przypadku dużych systemów, i mają ogromny potencjał opłacalnego uzyskania znacznych oszczędności energii zarówno dla konsumentów, jak i dla przedsiębiorstw. Instalację takich urządzeń należy uznać za najbardziej opłacalną alternatywę dla przeglądów w dużych budynkach niemieszkalnych i budynkach wielorodzinnych o dostatecznej wielkości, które umożliwiają uzyskanie okresu zwrotu nieprzekraczającego trzech lat, gdyż dzięki tym rozwiązaniom można podejmować działania na podstawie
dostarczonych informacji, a tym samym uzyskiwać oszczędności energii na przestrzeni czasu. W przypadku małych instalacji dokumentowanie charakterystyki systemu przez instalatorów powinno wspierać weryfikację zgodności z minimalnymi wymaganiami określonymi dla wszystkich systemów technicznych budynku.
(38) Istniejąca obecnie możliwość wyboru przez państwa członkowskie środków opartych na zapewnieniu doradztwa jako alternatywy dla przeglądu systemów ogrzewania, klimatyzacji, systemów łączonych ogrzewania i wentylacji oraz systemów łączonych klimatyzacji i wentylacji ma być utrzymana, pod warunkiem że ich ogólny skutek zostanie udokumentowany - poprzez przedłożenie Komisji sprawozdania - jako równoważny skutkowi przeglądu przed zastosowaniem tych środków.
(39) Wdrażanie regularnych programów przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji na podstawie dyrektywy 2010/31/UE związane było z poważnymi inwestycjami administracyjnymi i finansowymi dokonywanymi przez państwa członkowskie i sektor prywatny, obejmującymi szkolenie i akredytację ekspertów, zapewnienie i kontrolę jakości a także z kosztami przeprowadzania przeglądów. Państwa członkowskie, które przyjęły środki niezbędne do wprowadzenia regularnych przeglądów i wdrożyły skuteczne programy przeglądów, mogą uznać za właściwe dalsze stosowanie tych programów, w tym w odniesieniu do mniejszych systemów ogrzewania i klimatyzacji. W takich przypadkach państwa członkowskie nie są zobowiązane powiadamiać Komisji o tych bardziej rygorystycznych wymaganiach.
(40) Bez uszczerbku dla przysługującego państwom członkowskim prawa wyboru w zakresie stosowania zestawu norm dotyczących charakterystyki energetycznej budynków opracowanych na podstawie mandatu M/480 udzielonego przez Komisję Europejską Europejskiemu Komitetowi Normalizacyjnemu (CEN), uznawanie i propagowanie tych norm we wszystkich państwach członkowskich miałoby pozytywny wpływ na wdrażanie dyrektywy 2010/31/UE zmienionej niniejszą dyrektywą.
(41) W zaleceniu Komisji (UE) 2016/1318 10 dotyczącym budynków o niemal zerowym zużyciu energii opisano, w jaki sposób wdrożenie dyrektywy 2010/31/UE mogłoby jednocześnie zapewnić transformację zasobów budowlanych oraz przejście na bardziej zrównoważone dostawy energii, co wspiera również strategię dotyczącą ogrzewania i chłodzenia. W celu zapewnienia odpowiedniego wdrożenia należy zaktualizować ramy ogólne dotyczące obliczania charakterystyki energetycznej budynków i zachęcić do poprawy charakterystyki przegród zewnętrznych z wykorzystaniem prac wykonanych przez CEN na podstawie mandatu Komisji M/480. Państwa członkowskie mają możliwość podjęcia decyzji o dalszym uzupełnieniu tych działań poprzez zapewnienie dodatkowych wskaźników liczbowych, na przykład dotyczących łącznego zapotrzebowania całego budynku na energię lub emisji gazów cieplarnianych.
(42) Niniejsza dyrektywa nie powinna stanowić dla państw członkowskich przeszkody dla ustanowienia ambitniejszych wymagań w zakresie efektywności energetycznej w odniesieniu do budynków i elementów budynków, pod warunkiem że takie wymagania są zgodne z przepisami unijnymi. Takie wymagania mogą, co jest zgodne z celami dyrektyw 2010/31/UE oraz 2012/27/UE, w pewnych okolicznościach ograniczać instalację lub wykorzystanie produktów podlegających innym stosownym przepisom harmonizacyjnym Unii, pod warunkiem że takie wymagania nie stanowią nieuzasadnionej bariery rynkowej.
(43) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie zmniejszenie ilości energii potrzebnej do zaspokojenia zapotrzebowania na energię związanego z typowym użytkowaniem budynków, nie może zostać w wystarczającym stopniu osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na konieczność zagwarantowania spójności wspólnych celów, zrozumienia i impulsu politycznego możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, również określoną we wspomnianym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(44) Niniejsza dyrektywa w pełni respektuje specyfikę państw członkowskich i różnice między nimi oraz ich kompetencje, zgodnie z art. 194 ust. 2 TFUE. Ponadto celem niniejszej dyrektywy jest umożliwienie wymiany najlepszych praktyk, by ułatwić uzyskanie wysokiej efektywności energetycznej zasobów budowlanych w Unii.
(45) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 11 państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(46) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywy 2010/31/UE i 2012/27/UE,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
| A. TAJANI | L. PAVLOVA |
| Przewodniczący | Przewodniczący |