Rozporządzenie 1390/97 zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1091/94 ustanawiające niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.1997.190.3

Akt jednorazowy

Wersja od: 19 lipca 1997 r.

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1390/97

z dnia 18 lipca 1997 r.

zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1091/94 ustanawiające niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 3528/86 z dnia 17 listopada 1986 r. w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym⁽¹⁾, ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 307/97⁽²⁾, w szczególności jego art. 3 ust. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

zgodnie z art. 2 ust. 1 tiret trzecie rozporządzenia (EWG) nr 3528/86, celem systemu wspólnotowego jest pomaganie Państwom Członkowskim w prowadzeniu intensywnego i ciągłego nadzoru nad ekosystemami leśnymi na stałych działkach obserwacyjnych;

na podstawie art. 2 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 3528/86 od Państw Członkowskich wymaga się przekazywania do Komisji danych zbieranych poprzez sieć stałych działek obserwacyjnych służących do prowadzenia ciągłego intensywnego nadzoru;

sieć ta została założona przez Państwa Członkowskie zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1091/94⁽³⁾, ostatnio zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 690/95⁽⁴⁾; wspólna metodologia i format dla dostarczania danych dla prowadzenia ciągłej inwentaryzacji stanu korony, inwentaryzacji gleby i ulistnienia, danych dotyczących pomiarów przyrostu i osadzania oraz obserwacji meteorologicznych, zostały określone w załącznikach III-IX do rozporządzenia (WE) nr 1091/94;

wyniki zbioru danych i analizy roztworu glebowego są już obecnie rejestrowane, a wspólną metodologię i format dla dostarczania danych należy dodać do rozporządzenia (WE) nr 1091/94;

wyniki obserwacji prowadzonych na stałych działkach obserwacyjnych służących do prowadzenia ciągłego nadzoru ekosystemów leśnych powinny być przekazywane do Komisji corocznie;

środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Leśnictwa,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W rozporządzeniu (WE) nr 1091/94 wprowadza się następujące zmiany:

1. Artykuł 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Na stałych działkach obserwacyjnych prowadzony jest ciągły, intensywny nadzór ekosystemów leśnych. Obejmuje on ciągłą inwentaryzację stanu koron drzew, inwentaryzację stanu gleby i ulistnienia oraz pomiary zmian przyrostowych, szybkości osadzania i obserwacje meteorologiczne, zgodnie z obiektywnymi metodami pobierania próbek roztworu glebowego, a także analizę zgodnie z ustalonymi metodami."

2. Artykuł 1 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Państwa Członkowskie przesyłają Komisji na znormalizowanym formularzu, przed końcem każdego roku, co najmniej wszystkie dane pomiarów przeprowadzonych w roku poprzednim w odniesieniu do wszystkich stałych działek obserwacyjnych, jak określono w załączniku VIIa, wraz z towarzyszącym tym danym sprawozdaniem, jak określono w załączniku VIIb. Ponadto przed dniem 31 grudnia każdego roku należy przesłać do Komisji roczne sprawozdanie okresowe w sprawie ocen i interpretacji wyników przeprowadzonych na poziomie krajowym, jak określono w załączniku VIIb."

3. Artykuł 1 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Szczegóły techniczne wymienione w załącznikach III- X."

4. W art. 2 ust. 1 po ostatnim tiret dodaje się tiret w brzmieniu:

"- na pobieranie próbki i przeprowadzenie analizy roztworu glebowego."

5. Załącznik II, formularze 2a i 2b, zastępuje się załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia.

6. W załączniku III wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia.

7. W załączniku VIIa wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem III do niniejszego rozporządzenia.

8. Załącznik VII b zastępuje się załącznikiem IV do niniejszego rozporządzenia.

9. Załącznik V do niniejszego rozporządzenia dodaje się jako załącznik X.

Artykuł  2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 18 lipca 1997 r.

	W imieniu Komisji
	Franz FISCHLER
	Członek Komisji

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 326 z 21.11.1986, str. 2.

⁽²⁾ Dz.U. L 51 z 21.2.1997, str. 9.

⁽³⁾ Dz.U. L 125 z 18.5.1994, str. 1.

⁽⁴⁾ Dz.U. L 71 z 31.3.1995, str. 25.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

Formularze 2a i 2b załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1091/94 zastępuje się niniejszymi formularzami:

Formularz 2a

PODZIAŁ KOSZTÓW I PROPONOWANE FINANSOWANIE (intensywny nadzór)

Środek

Liczba działek intensywnie nadzorowanych

Podział kosztów

Łączny koszt^(1)

Udział pozawspólnotowy

Personel^(1)

Sprzęt^(1)

Materiały^(1)

Podróże^(1)

Inne^(1)

Państwo^(1)

Region^(1)

Pozostałe fundusze publiczne^(1)

Fundusze prywatne^(1)

Wnioskowana pomoc^(1)

Na założenie i utrzymanie działek intensywnie nadzorowanych

Na ustanowienie i prowadzenie inwentaryzacji stanu korony

Na ustanowienie i prowadzenie inwentaryzacji stanu gleby leśnej

Na ustanowienie i prowadzenie inwentaryzacji składu chemicznego igieł oraz liści

Na ustanowienie i prowadzenie pomiarów zmian przyrostowych

Na ustanowienie i prowadzenie nadzoru osadzania

Na ustanowienie i prowadzenie nadzoru roztworu glebowego

Na ustanowienie i prowadzenie nadzoru meteorologicznego

Na stosowanie techniki zdjęć lotniczych^(2)

Zintegrowane zarządzanie danymi i ocenianiem danych

^(1) W walucie krajowej.

^(2) Odniesienie do podręcznika, Wniosek o przeprowadzenie teledetekcji" wydanego przez Komisję Europejską.

Formularz 2b

PLANOWANIE PERSPEKTYWICZNE REALIZACJI PROJEKTU

(uzupełniany dla każdej propozycji projektu)

Środki

Rok

199.

199.

199.

Miesiące

S

L

M

K

M

C

L

S

W

P

L

G

S

L

M

K

M

C

L

S

W

P

L

G

S

L

M

K

M

C

L

S

W

P

L

G

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ZAŁĄCZNIK  II

W załączniku III do rozporządzenia (WE) nr 1091/94 wprowadza się następujące zmiany:

– Ust. II.3 załącznika III otrzymuje brzmienie:

"II.3 Dodatkowe informacje ogólne

Należy zebrać następujące informacje dotyczące działki obserwacyjnej i drzewostanu:

- numer działki,

- działanie czynników zewnętrznych,

- numer drzewa,

- informacje dotyczące usuwania i obumierania,

- gatunki drzew,

- klasa drzewostanu,

- zwartość korony,

- widoczność,

i datę dokonania oceny."

– W ust. II.4 pkt 1 dodaje się zdania w brzmieniu:

"Drzewo o defoliacji między 95 % a 100 % klasyfikuje się jako żywe i punktuje notą skali 99. Nota 100 jest zarezerwowana dla drzew martwych."

– Zmienia się numerację ust. II.5 na ust. II.6 i dodaje się następujący nowy ustęp:

"II.5 Metody

Podręcznik do prowadzenia oceny wzrokowej stanu drzew na działkach (ICP Forests) intensywnie nadzorowanych, zawiera dodatkowe szczegóły w sprawie wyboru drzew i dokonywania oceny. Zawiera również informacje techniczne dotyczące dodatkowych parametrów oceny oraz dostarczania danych na temat tych parametrów. Doradza się stosowanie się do szczegółów technicznych, określonych w tym podręczniku i fakultatywne dostarczanie Komisji wyników oceny wybranych parametrów dokonywanej w oparciu o odpowiednie szczegółowe wskazówki podręcznika."

ZAŁĄCZNIK  III

W załączniku VIIa rozporządzenia (WE) nr 1091/94 dodaje się, co następuje:

– do ust. 1 (Przegląd nazw plików według badań) dodaje się następujące wyrazy:

Ocena	Załącznik	Częstotliwość	Nazwa pliku
"roztwór glebowy	X	Ciągła	XXI1996.PSS, XXI1996.SSM, XXI1996.SSO"

– a ostatni akapit otrzymuje brzmienie:

"Każda nazwa pliku składa się z dwuliterowego kodu kraju (reprezentowanego przez znaki XX w wykazie nazw), po którym następuje rok dokonania oceny (w przykładzie 1996) lub GENER, jeżeli informacja podawana jest jednokrotnie, kropka (.), a w rozwinięciu trzyliterowy kod. Powyższy trzyliterowy kod dla plików dotyczących działek składa się z liter PL (lub P) oraz pierwszej litery/liter oceny: gleby (Soil), ulistnienia (Foliage), przyrostu (Increment), osadzania (Deposition), meteorologii (Meteorology) i roztworu glebowego (Soil Solution). Trzyliterowy kod dla plików zawierających dane składa się z dwóch (lub jednej) liter dla gleby (Soil), ulistnienia (Foliage), przyrostu (Increment), osadzania (Deposition), meteorologii (Meteorology) lub roztworu glebowego (Soil Solution) i jednej (lub dwóch) liter dla oznaczenia parametrów obowiązkowych (Mandatory) lub nieobowiązkowych (Optional) bądź różnych części oceny przyrostu (Evaluation) oceny osadzania (Air) lub meteorologii (Climate lub Damage)."

– Dodaje się następujące 3 formularze (XX1996.PSS, XX1996.SSM i XX1996.SSO):

– Formularze 3a i 3b zastępuje się formularzami 3a i 3b załączonymi do niniejszego rozporządzenia.

– W "wykazie kodów dla danych, które mają być przekazane Komisji, pochodzących z badań stałych działek obserwacyjnych" dodaje się następujące jego części:

– w pkt 1 Państwo dodaje się trzy następujące kody:

"13 Sverige

14 Österreich

15 Suomi-Finland"

i po pkt 50:

"- Informacja w odniesieniu do monitorowania roztworu glebowego

(51) Numer próbnika

Próbniki na działce należy ponumerować w sposób stały (1-99).

(52) Kod próbnika

Do próbników roztworu glebowego stosuje się następujące kody:

1: Lizymetr

2: Lizymetr przesączania zerowego

3: Odwirowywanie

4: Ekstrakcja nasycenia

(53) Głębokość pobierania próbek

Głębokość pobierania próbek w metrach poniżej powierzchni (np. 0,40)

- Informacja w odniesieniu do oceny stanu drzew

(54) Działanie czynników zewnętrznych

1 Brak specyficznych czynników zewnętrznych (działka usytuowana w obrębie większego obszaru leśnego o słabo lub w niewielkim stopniu ukształtowanej rzeźbie terenu)

2 Ograniczone czynniki zewnętrzne (działki w pobliżu brzegu lasu, na zboczach itp.)

3 Działki poważnie narażone na wpływ czynników zewnętrznych (na szczytach gór itp.)

(55) Usuwanie i obumieranie

Drzewo zostało ścięte i usunięte, pozostaje karcz:

11 planowana utylizacja, np. trzebież

12 utylizacja z przyczyn biotycznych, np. niszczenie szkodników

13 utylizacja z przyczyn abiotycznych, np. powalenia przez wichurę

18 przyczyna zniknięcia nieznana

Drzewo stojące i żywe, ale parametry już nie są poddawane ocenie

21 drzewo z obciętymi lub uschniętymi gałęziami bocznymi

22 poważne uszkodzenia korony (powyżej 50 % korony) lub złamany pień główny

23 drzewo już nie znajduje się w klasie Kraft 1, 2 lub 3 (nie ma zastosowania do pierwszej inwentaryzacji na działce)

29 inne przyczyny (wyszczególnić)

Drzewo stojące martwe

31 przyczyny biotyczne, np. inwazja korników

32 przyczyny abiotyczne, np. susza, piorun

38 nieznane przyczyny obumierania

Drzewa powalone (żywe lub martwe)

41 przyczyny abiotyczne, np. burza

42 przyczyny biotyczne, np. bobry

48 przyczyny nieznane

Uwagi:

- klasa 22 jest stosowana tylko w krajach, które nie rejestrują drzew z uszkodzeniami korony powyżej 50 %

- klasa 23 jest wyłącznie stosowana w krajach, które ograniczają pobieranie próbek do klasy Kraft 1, 2 i 3

(56) Klasa drzewostanu

1 pojedyncze drzewa dominujące (włączając w to drzewa wolnostojące) - drzewa z górną koroną wystającą ponad główny poziom korony lasu

2 drzewa dominujące - drzewa z koronami tworzącymi główny poziom korony lasu

3 drzewa współdominujące - drzewa sięgające do głównego poziomu korony i otrzymujące światło z góry, ale krótsze niż 1 lub 2

4 zdominowane - drzewa z koronami poniżej głównego poziomu koron, nie otrzymujące bezpośredniego światła z góry.

(57) Zwartość korony - zacienienie

1 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z jednej strony

2 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z dwóch stron

3 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z trzech stron

4 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z czterech stron

5 korona rozwinięta w pełnym oświetleniu lub bez śladu skutków zacienienia

6 drzewa zdominowane

(58) Widoczność

1 widoczna jest cała korona

2 korona widoczna tylko częściowo

3 korona widoczna tylko przy oświetleniu tła (tj. w konturach)

4 korona niewidoczna.".

Formularz 9a

XX1996.PSS

Zawartość zredukowanego p liku danych dotyczącego działki do wykorzystania przy pomiarach roztworu glebowego

grafika

Formularz 9b

XX1996.SSM Zawartość pliku danych z pomiarami roztworu glebowego (obowiązkowo)

grafika

Formularz 9c

XX1996.SSO

Zawartość pliku danych z pomiarami roztworu glebowego (fakultatywne)

grafika

Formularz 3a

XX1996.PLT Zawartość pliku z informacjami na temat działki do wykorzystania przy ocenie koron drzew

grafika

Formularz 3b

XX1996.TRM Zawartość pliku z informacjami o poziomie drzewa (obowiązkowo) do wykorzystania przy ocenie stanu drzew

grafika

ZAŁĄCZNIK  IV

"ZAŁĄCZNIK VII B

DANE SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE PRZEKAZYWANIA OGÓLNYCH INFORMACJI W SPRAWIE NADZORU STOSOWANYCH METOD I WYNIKÓW OCENY/INTERPRETACJI UZYSKANYCH NA POZIOMIE KRAJOWYM

I. Uwagi ogólne

W uzupełnieniu przekazywania danych z prowadzonego intensywnego monitorowania ekosystemów leśnych, Państwa Członkowskie przygotowują i przedkładają Komisji dokument zawierający ogólne informacje na temat monitorowania stosowanych metod (sprawozdanie towarzyszące danym, STD) i roczne sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie prowadzenia interpretacji/oceny wyników (roczne sprawozdanie z postępów).

STD składa się z dwóch części: części opisującej obecnie stosowane metody planowania pobierania próbek, wykorzystywany sprzęt, oceny, analizy, itp. (patrz dane szczegółowe w ust. II.1) i części traktującej o napotkanych sytuacjach wyjątkowych lub powodujących zakłócenia (patrz dane szczegółowe w ust. II.2).

Państwa Członkowskie przedkładają Komisji coroczne sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie prowadzenia interpretacji/oceny wyników, począwszy od 1997 r. Sprawozdanie obejmuje:

- informację o osiągnięciach samego Krajowego Centrum Koordynacji (KCK)

- zaktualizowany opis krajowej strategii dokonywania oceny,

- podsumowanie wyników osiągniętych na poziomie krajowym, i

- informacje na temat opublikowania w wyżej wymienionej dziedzinie na poziomie krajowym i międzynarodowym wydanych przez KCK lub inne zainteresowane instytucje.

Zalecenia w odniesieniu do dokonywania interpretacji i oceny wyników na poziomie krajowym podaje się poniżej w ust. III.

II. Sprawozdanie towarzyszące danym

II.1 Część STD opisująca obecnie stosowane metody itd.

Ta część STD opisuje obecnie stosowane metody planowania próbkowania, stosowany sprzęt, metody dokonywania oceny, analizy, itd. Podaje się następujące szczegóły:

Metody inwentaryzacji/pobierania próbek

W wielu badaniach prowadzonych w ramach intensywnego nadzoru ekosystemów leśnych istnieje duża dowolność w wyborze sprzętu, określaniu głębokości pobierania próbek, wyboru terminu, intensywności badania itd. Podaje się szczegółowe dane dotyczące sprzętu obecnie stosowanego, głębokości pobierania próbek, wyboru terminu i częstotliwości badania/pobierania próbek. W przypadku dokonania pobierania próbek, podaje się szczegółowe dane na temat tego pobrania, włącznie z ich składowaniem i transportem.

Podaje się krótki opis każdego ze stosowanych pomiarów kontrolnych.

Metody analizy i obliczania wyników

W odniesieniu do analizy próbek, podaje się dane szczegółowe dotyczące przygotowywania próbek i metod stosowanych w analizie. W odniesieniu do większości badań zalecane są pewne określone metody przygotowania próbek i dokonywania analizy. Jeżeli stosowane metody były inne niż zalecane, wtedy podaje się szczegółowe dane dotyczące tych metod, włącznie z określającymi możliwość ponownego obliczania otrzymywanych danych. Podaje się skrócony opis każdego za stosowanych pomiarów kontrolnych (udział w próbach pierścieniowych itd.).

Do opisu metod i oceny danych można wykorzystywać kwestionariusze STD, które zostały opracowane przez Instytut Koordynacji Intensywnego Nadzoru Lasów przy Komisji Europejskiej, w bliskiej współpracy z przewodniczącymi zespołów ekspertów programu ICP Forests (EKGNZ). Informacje dostarczone na wymienionym kwestionariuszu STD pozostaną ważne przez całe lata, aż do czasu, gdy zostaną zmienione stosowane metody.

Szczególną uwagę poświęca się obserwowaniu i dokumentowaniu zmian w zakresie stosowanych metod prowadzenia inwentaryzacji, transportu i analizy. Ustala się i szczegółowo wyjaśnia różnice regionalne (np. korzystanie z różnych laboratoriów do dokonywania analiz).

II.2 Część STD traktująca o napotkanych sytuacjach wyjątkowych i powodujących zakłócenia (coroczne STD)

W uzupełnieniu informacji ogólnych w sprawie stosowanych metod opisanych przy wykorzystaniu kwestionariusza STD, należy opisać specyficzne problemy, wyjątki, zakłócenia i problemy związane z potwierdzania składanych corocznie danych.

Wyjątki i zakłócenia

Należy zgłosić wyjątkowe sytuacje i poważne zakłócenia rutynowych działań. Oprócz opisu stosowanych metod pobierania próbek, analizy itd., przedstawionych w kwestionariuszu STD, niezbędne jest prawidłowe udokumentowanie wyjątków, wyjątkowych sytuacji i zaistniałych zakłóceń. Będzie to dokumentowane w rocznym sprawozdaniu STD i przedkładane Komisji wraz z dostarczanymi danymi.

Zatwierdzanie danych i zarządzanie danymi

Podaje się informację o obowiązujących procedurach stosowanych w kontroli jakości danych, włącznie z limitami odrzucanych danych (kontrole wiarygodności, itd.) jak również procedury stosowane przy kontroli spójności zestawień danych krajowych.

W przypadku występowania luk w danych, w niektórych przypadkach można dokonać szacunków na podstawie wyników z innych źródeł. Dane szacunkowe są odpowiednio oznaczane i starannie dokumentowane są przyjmowane założenia.

III. Roczne sprawozdanie z postępu dokonanego w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym

Sprawozdanie to przewiduje informacje o postępach dokonywanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników. W odniesieniu do interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym podaje się następujące szczegółowe dane:

Ogólne informacje

Państwa Członkowskie dokonują oceny i interpretacji danych monitorowanych na poziomie krajowym.

Państwa Członkowskie mają swobodę podejmowania decyzji, jakiego rodzaju oceny i interpretacji dokonują na poziomie krajowym i zgłaszają Komisji. Jednakże w odniesieniu do oceny sugeruje się, co następuje:

Ocena i interpretacja pojedynczych badań

Jeżeli dostępne są wyniki z poprzednich badań, należy podjąć próbę określenia tendencji. Wyniki pojedynczego badania należy poddać przeglądowi i porównać z wynikami innych (podobnych) badań przeprowadzanych w tym samym regionie/kraju. Należy wskazać różnice i podobieństwa oraz, jeżeli jest to właściwe, ocenić istniejące różnice. Do oceny tej należy włączyć odpowiednie dane pochodzące z innych źródeł, które mogłyby wyjaśnić niektóre związki pomiędzy parametrami.

Zintegrowana ocena i interpretacja

Wraz z zakończenia różnych badań powstają możliwości dokonania zintegrowanej oceny. Wszystkie wyniki badań i sprawozdania z dokonywanych ocen są zbierane w KCK. KCK koordynuje na poziomie krajowym dokonywanie zintegrowanej oceny i interpretacji wyników różnych badań.

Ocena i interpretacja danych ze źródeł zewnętrznych

Wyniki zintegrowanej oceny i interpretacji należy poddać przeglądowi i porównać z wynikami z innych źródeł.

Jeżeli jest to tylko możliwe, należy odnotować i wyjaśnić różnice i podobieństwa.

IV. Terminy dla składania STD i sprawozdania w sprawie postępów dokonywanych w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym

IV.1 Terminy dla składania STD

Kwestionariusz STD jest wypełniany i dostarczany Komisji wraz z dostarczeniem pierwszych danych. Jeżeli miała miejsce zmiana w zakresie stosowanych metod, podawana jest odpowiednia informacja o tych zmianach. Część STD, dotycząca opisu zaistniałych zakłóceń i wyjątków, dostarczana jest Komisji wraz z danymi rocznymi.

IV.2 Termin dostarczania sprawozdania z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników

Sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników przekazywane jest Komisji przed dniem 31 grudnia każdego roku."

ZAŁĄCZNIK  V

"ZAŁĄCZNIK X

WSPÓLNE METODY NADZORU ROZTWORU GLEBOWEGO NA STAŁYCH DZIAŁKACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Nadzór roztworu glebowego należy przeprowadzić na co najmniej 10 % stałych działek obserwacyjnych. Zaleca się nadzorowanie roztworu glebowego na działkach, na których prowadzi się nadzór osadzania. Założenie urządzeń do pomiaru roztworu glebowego należy zakończyć do dnia 30 czerwca 1998 r.

Niniejszy załącznik jest oparty na zaleceniach technicznych zespołu ekspertów EKGNZ ds. gleby Międzynarodowego Programu Współpracy w zakresie oceny i monitorowania wpływu zanieczyszczania powietrza na lasy (ICP Forest). Dokonuje się odniesienie do podręcznika (1996) przygotowanego przez wyżej wymieniony zespół.

II. Metodyka inwentaryzacji

II.1 Wybór miejsca pobierania próbek

Próbniki do badania roztworu glebowego należy zainstalować w pobliżu miejsca, gdzie przeprowadza się ocenę stanu korony. Zaleca się rozmieszczanie lizymetrów losowo lub regularnie w obrębie działki, chociaż może to być utrudnione kamienistym podłożem lub konarami drzew (odległość od drzewa nie jest określona). Niekorzystne warunki podłoża nie powinny powodować instalowania lizymetrów przesączania zerowego w centralnej części działki, gdzie dokonuje się monitorowania parametrów drzew. Z przyczyn praktycznych można wykorzystać reprezentatywne poletko. Lizymetry już zainstalowane mogą pozostać, ale nowe należy zainstalować w sposób podany powyżej.

II.2 Głębokość pobierania próbek

Zaleca się instalowanie lizymetrów na ustalonych głębokościach, ale dopuszczalna jest również instalacja w układzie poziomym.

- Kolektory roztworu glebowego

Zaleca się umieszczenie lizymetrów na co najmniej dwóch głębokościach, tj. jednego w obrębie strefy ukorzenienia (sugerowana głębokość 10 do 20 cm), dla uzyskania wglądu do zawartości składników odżywczych i substancji toksycznych w pobliżu korzeni głównych (cel 1), i kolejnego poniżej strefy ukorzenienia (sugerowana głębokość 40 do 80 cm) w celu oszacowania oddawania pierwiastków (cel 2). Zaleca się umieszczanie trzeciego lizymetru bezpośrednio poniżej warstwy humusu.

- Próbki gleby

Jeżeli stosuje się metody odwirowywania i ekstrakcji nasycenia roztworu glebowego, to próbki należy pobierać z warstw gleby wymienionych w podręczniku: warstwa humusu, 0-10, 10-20, 20-40 i 40-80 cm. Możliwy jest wybór lub połączenie kilku warstw do badania.

II.3 Częstotliwość pobierania próbek

Na działkach objętych programem intensywnego monitorowania, gdzie dokonuje się np. pomiarów osadzania i pomiarów meteorologicznych, należy pobierać próbki roztworu glebowego w odstępach tygodniowych lub dwutygodniowych. Pobierania próbek gleby do celów ekstrakcji roztworu glebowego można dokonywać maksymalnie cztery razy do roku, ponieważ próbkowanie takie postępowanie to wywiera niszczące skutki. Próbkowania należy dokonywać w tym samym miesiącu roku.

II.4 Transport, przechowywanie i przygotowanie

Próbki należy przewozić i przechowywać w taki sposób, żeby zminimalizować zakres zmian chemicznych.

Przechowywanie próbki roztworu glebowego w chłodnym (4 °C) i zaciemnionym miejscu w ramach systemu stosowania lizymetru zmniejsza aktywność biologiczną. W wielu przypadkach, w szczególności podczas chłodnej pory roku, wystarczy przechowywanie szklanych pojemników z próbkami w ciemności. Dopuszcza się stosowanie organiczne i nieorganiczne środków konserwujących, ale mogą one zakłócić przebieg analizy. W celu zminimalizowania występowania możliwych zmian w próbkach, roztwór glebowy należy pobierać jak najszybciej po zastosowaniu urządzenia ssącego.

Należy powiadamiać o stosowanych procedurach transportu i przechowywania (łącznie z okresami oczekiwania). W przypadku pojawienia się problemów i odstępstw od określonych procedur należy je szczegółowo opisać w sprawozdaniu.

Próbki przeznaczone do celów ustalania zawartości śladowych ilości metali próbki należy przewozić do laboratorium w butelkach wymytych kwasem.

Jeżeli pobierane są próbki gleby, należy je przechowywać w workach plastykowych lub polietylenowych w temperaturze 4 °C do chwili dokonania ich odwirowania lub przygotowania ekstraktu nasycenia. Odwirowanie lub ekstrakcja powinny mieć miejsce w ciągu jednego dnia (18-30 godzin) od chwili pobrania próbek gleby.

II.5 Ogólne informacje podstawowe

Zbierane są następujące informacje:

- numer działki,

- informacja w sprawie próbnika (rodzaj, głębokość),

- data wyjściowa okresu monitorowania,

- data końcowa okresu monitorowania,

- liczba (równych) okresów dokonywania pomiarów podczas okresu nadzoru.

II.6 Metody analizy

W "Podręczniku pobierania i analizy roztworu glebowego", sporządzonym przez zespół ekspertów ICP-Forest ds. Gleb, opisane są zatwierdzone metody analizy różnych parametrów gleby.

Zaleca się stosowanie zatwierdzonych metod. W przypadku stosowania innych (krajowych) metod, sporządza się szczegółowe sprawozdanie z porównywalności wyników oraz przedstawia wyniki analizy. W inwentaryzacji dotyczącej nadzoru roztworu gleby leśnej rozróżnia się będzie parametry obowiązkowe i fakultatywne (patrz wykaz poniżej).

Wykaz parametrów

Parametry	Jednostki	Obowiązkowe/fakultatywne
Przewodność	µS/cm	Fakultatywne
pH		Obowiązkowe
Zasadowość	µmolc/l	Fakultatywne (jeśli pH > 5)
DOC	mg/l	Obowiązkowe
Sód (Na)	mg/l	Fakultatywne^(1)
Potas (K)	mg/l	Obowiązkowe
Wapń (Ca)	mg/l	Obowiązkow
Magnez (Mg)	mg/l	Obowiązkowe
Aluminium (trwały)	mg/l	Obowiązkowe (jeśli pH < 5)
Aluminium (nietrwały)	mg/l	Fakultatywne
Żelazo (Fe)	mg/l	Fakultatywne
Magnez (Mn)	mg/l	Fakultatywne
Fosfor całkowity (P)	mg/l	Fakultatywne
NO3-N	mg/l	Obowiązkowe
SO4-S	mg/l	Obowiązkowe
NH4-N	mg/l	Fakultatywne^(2)
Chlor (Cl)	mg/l	Fakultatywne^(1)
Chrom (Cr)	µg/l	Fakultatywne
Nikiel (Ni)	µg/l	Fakultatywne
Cynk (Zn)	µg/l	Fakultatywne^(3)
Miedź (Cu)	µg/l	Fakultatywne^(3)
Ołów (Pb)	µg/l	Fakultatywne
Kadm (Cd)	µg/l	Fakultatywne
Krzem (Si)	mg/l	Fakultatywne
Dokonywanie pomiaru jest zalecane, jeżeli obliczany jest bilans kwasowo-zasadowy.
^(1) Dokonywanie pomiaru NH4 jest zalecane na obszarach o wysokim poziomie osadzania NHx (rocznie powyżej 20 kg NHx/ha).
^(2) Zaleca się, bowiem stanowią one śladowy składnik odżywczy.
^(3) Państwa Członkowskie mają swobodę wyboru analizy wszystkich, części lub wiźcej niż podano wyżej parametrów fakultatywnych.

II.7 Przesyłanie danych.

Państwa Członkowskie przesyłają Komisji informację dla każdej działki na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VIIa, formularz 9a, 9b i 9c)."