Dyrektywa 78/764/EWG w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących siedzenia kierowcy w kołowych ciągnikach rolniczych lub leśnych
Dz.U.UE.L.1978.255.1
Akt utracił mocDYREKTYWA RADY
z dnia 25 lipca 1978 r.
w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących siedzenia kierowcy w kołowych ciągnikach rolniczych lub leśnych
(Dz.U.UE L z dnia 18 września 1978 r.)
RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 100,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(1),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
a także mając na uwadze, co następuje:
wymogi techniczne, które ciągniki muszą spełniać w myśl obowiązujących przepisów krajowych, dotyczą między innymi siedzenia kierowcy;
wymogi te są różne w poszczególnych Państwach Członkowskich; w związku z tym zachodzi konieczność przyjęcia przez wszystkie Państwa Członkowskie takich samych wymogów, w uzupełnieniu lub w miejsce istniejących przepisów, w szczególności w celu wprowadzenia w odniesieniu do każdego typu ciągnika procedury homologacji typu EWG, będącej przedmiotem dyrektywy Rady 74/150/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do homologacji typu kołowych ciągników rolniczych lub leśnych(3);
zasady odnoszące się do siedzenia kierowcy obejmują nie tylko wymogi dotyczące ich montażu na ciągnikach, ale także ich konstrukcji; zharmonizowana procedura homologacji typu umożliwia każdemu Państwu Członkowskiemu sprawdzenie zgodności ze wspólnymi wymogami konstrukcyjnymi i wymogami badań oraz informowanie innych Państw Członkowskich o wynikach badań przez przesłanie egzemplarza świadectwa homologacji typu części, sporządzonego dla każdego typu siedzenia kierowcy; umieszczenie znaku homologacji typu EWG danej części na wszystkich siedzeniach kierowcy wytwarzanych zgodnie z homologowanym typem eliminuje konieczność przeprowadzania kontroli technicznych tych siedzeń kierowcy w pozostałych Państwach Członkowskich,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
(1) Dz.U. C 299 z 12.12.1977, str. 61.
(2) Dz.U. C 84 z 8.4.1978, str. 11.
(3) Dz.U. L 84 z 28.3.1974, str. 10.
ZAŁĄCZNIK I
2 DEFINICJE
2 DEFINICJE
"Siedzenie kierowcy" oznacza siedzenie zdolne do pomieszczenia tylko jednej osoby, przeznaczone do użytku przez kierowcę podczas kierowania ciągnikiem.
2. Powierzchnia siedzenia
"Powierzchnia siedzenia" oznacza prawie poziomą część siedzenia kierowcy, którą zajmuje kierowca siedząc.
3. Oparcie
"Oparcie" oznacza prawie pionową część siedzenia kierowcy, o którą kierowca opiera się plecami siedząc.
4. Wsporniki boczne siedzenia
"Wsporniki boczne siedzenia" oznaczają elementy lub kształty powierzchni siedzenia, które zapobiegają przemieszczaniu się kierowcy na boki.
4.1. Podłokietniki
"Podłokietniki" oznaczają elementy po obu stronach siedzenia, które podtrzymują ręce kierowcy podczas siedzenia.
5. Punkt odniesienia siedzenia (S)
"Punkt odniesienia siedzenia (S)" oznacza punkt przecięcia na wzdłużnej płaszczyźnie symetrii siedzenia między płaszczyzną styczną i podstawą wyściełanego oparcia oraz płaszczyzny poziomej. Ta płaszczyzna pozioma przecina się z niższą powierzchnią siedzenia w odległości 150 mm od punktu odniesienia siedzenia (S) (patrz załącznik II dodatek 1).
6. iGłębokość powierzchni siedzenia
"Głębokość powierzchni siedzenia" oznacza odległość w poziomie między punktem odniesienia siedzenia (S) i przednią krawędzią siedzenia.
7. Szerokość powierzchni siedzenia
"Szerokość powierzchni siedzenia" oznacza odległość w poziomie między zewnętrznymi krawędziami siedzenia mierzoną w płaszczyźnie prostopadłej do środkowej płaszczyzny siedzenia.
8. Zakres dostosowania obciążenia
"Zakres dostosowania obciążenia" oznacza zakres między dwoma obciążeniami odpowiadającym średnim pozycjom krzywych układu zawieszenia wykreślonych dla najcięższego i najlżejszego kierowcy.
9. Zakres odchylenia pionowego zawieszenia
Zakres odchylenia pionowego zawieszenia oznacza odległość w pionie między najwyższym położeniem a położeniem w danym momencie punktu znajdującego się na powierzchni siedzenia 200 mm przed punktem odniesienia siedzenia na środkowej płaszczyźnie wzdłużnej.
10. Drganie
"Drganie" oznacza pionowy ruch w górę i w dół siedzenia kierowcy.
11. Przyspieszenie drgań (a)
"Przyspieszenie drgań (a)" oznacza drugą pochodną odchylenia wywołanego drganiem względem czasu.
12. Wartość skuteczna przyspieszenia drgań (aeff)
"Wartość skuteczna przyspieszenia drgań (aeff)" oznacza pierwiastek ze średniej kwadratów przyspieszeń.
13. Ważone przyspieszenie drgań (aw)
"Ważone przyspieszenie drgań (aw)" oznacza przyspieszenie drgań określone za pomocą filtra ważącego, zgodnie z załącznikiem II ppkt 2.5.3.3.5.2.
awS = wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań siedzenia zmierzonego podczas badania na stanowisku lub badania drogowego;
awB = wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań zmierzonego w punkcie zamocowania siedzenia podczas badania na stanowisku;
= wzorcowa wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań zmierzonego w punkcie zamocowania siedzenia;
= skorygowana wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań siedzenia zmierzonego podczas badania na stanowisku;
= wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań zmierzonego w punkcie zamocowania siedzenia podczas badania na drodze standardowej.
14. Współczynnik drgań
"Współczynnik drgań" oznacza stosunek ważonego przyspieszenia drgań zmierzonego na siedzeniu kierowcy do tego zmierzonego w punkcie zamocowania siedzenia zgodnie z załącznikiem II ppkt 2.5.3.3.2.
15. Klasa drgań
"Klasa drgań" oznacza klasę lub grupę ciągników o takiej samej charakterystyce drgań.
16. Ciągnik kategorii A
Ciągnik kategorii A oznacza ciągnik, który można przypisać do danej klasy drgań z powodu konstrukcyjnego podobieństwa cech.
16.1. właściwości tych ciągników są następujące:
liczba osi: dwie
zawieszenie: tylna oś bez amortyzacji.
16.2. ciągniki kategorii A dzielą się na trzy klasy:
klasa I: ciągniki o masie własnej do 3600 kg;
klasa II: ciągniki o masie własnej 3600-6500 kg;
klasa III: ciągniki o masie własnej powyżej 6500 kg.
17. Ciągnik kategorii B
"Ciągnik kategorii B" oznacza ciągnik, którego właściwości nie pozwalają na włączenie go do kategorii A.
18. Siedzenia tego samego typu
"Siedzenia tego samego typu" oznaczają siedzenia, które nie różnią się od siebie pod żadnym istotnym względem. Mogą różnić się one jedynie:
18.1. wymiarami;
18.2. położeniem i nachyleniem oparcia;
18.3. nachyleniem siedzenia;
18.4. podłużną i pionową regulacją siedzenia.
Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
ZAŁĄCZNIK II
3 WYMOGI KONSTRUKCYJNE I WYMOGI BADAŃ - HOMOLOGACJA TYPU EWG CZĘŚCI ORAZ WYMOGI DOTYCZĄCE OZNAKOWANIA
3 WYMOGI KONSTRUKCYJNE I WYMOGI BADAŃ - HOMOLOGACJA TYPU EWG CZĘŚCI ORAZ WYMOGI DOTYCZĄCE OZNAKOWANIA
1.1. Siedzenie kierowcy musi być tak zaprojektowane, aby zapewniało kierowcy wygodną pozycję podczas kierowania ciągnikiem, powinno także zapewnić mu jak najkorzystniejsze warunki pod względem zdrowia i bezpieczeństwa.
1.2. Siedzenie musi być regulowane wzdłuż oraz na wysokość bez użycia narzędzi.
1.3. Siedzenie musi być tak zaprojektowane, aby zmniejszało wstrząsy i drgania. Musi zatem być wyposażone w sprężyny, dobrze pochłaniać drgania i stanowić właściwą podporę z tyłu oraz z boków.
Wsporniki boczne uznaje się za odpowiednie, gdy kształt siedzenia zapobiega ześliźnięciu się na boki ciała kierowcy.
1.3.1. Siedzenie musi być regulowane dla osób o różnej masie ciała. Każda regulacja konieczna do spełnienia tego wymogu musi zostać przeprowadzona bez użycia narzędzi.
1.4. Siedzenie, oparcie, wsporniki boczne oraz, jeśli występują, usuwane, składane lub przymocowane na stałe podłokietniki muszą być wyściełane.
1.5. Położenie punktu odniesienia siedzenia (S) musi być obliczone w sposób określony w załączniku II dodatek 1.
1.6. Jeżeli przepisy nie stanowią inaczej, pomiary i zakresy tolerancji muszą spełniać następujące wymagania:
1.6.1. wyniki pomiarów muszą być podane w jednostkach całkowitych, w razie potrzeby z zaokrągleniem wyniku do najbliższej jednostki całkowitej;
1.6.2. urządzenia zastosowane do wykonywania pomiaru muszą pozwolić na zaokrąglenie wyniku do najbliższej jednostki całkowitej i musi być on dokładny w następujących zakresach tolerancji błędu:
- dla długości: ± 0,5 %,
- dla pomiarów kątów: ± 1 °,
- dla określenia ciężaru ciągnika: ± 20 kg,
- dla pomiaru ciśnienia opon: ± 0,1 bara;
1.6.3. w przypadku danych odnoszących się do wymiarów dozwolona jest tolerancja ± 5 %.
1.7. Siedzenie musi zostać poddane następującym badaniom, przeprowadzonym na tym samym siedzeniu i w następującej kolejności:
1.7.1. określenie charakterystyki zawieszenia i zakresu regulacji do ciężaru kierowcy;
1.7.2. określenie stabilności bocznej;
1.7.3. Określenie charakterystyki drgań pionowych.
1.7.4. Określenie charakterystyk tłumienia w zakresie rezonansu.
1.8. Jeżeli siedzenie jest wyprodukowane w taki sposób, iż może obracać się wokół pionowej osi, testy są przeprowadzane przy siedzeniu ustawionym przodem, zablokowanym w pozycji równoległej do wzdłużnej płaszczyzny symetrii ciągnika.
1.9. Siedzenie poddane badaniom musi posiadać takie same właściwości w zakresie konstrukcji i montażu jak siedzenia produkowane seryjnie.
1.10. Przed przeprowadzeniem badań siedzenie musi być sprawdzone przez producenta.
1.11. Sprawozdanie z badań, które potwierdza, że siedzenie przeszło z powodzeniem wszystkie wyszczególnione badania bez uszkodzenia i które zawiera wszystkie szczegóły charakterystyki drgań siedzenia, musi zostać przygotowane przez jednostkę przeprowadzającą badania.
1.12. Siedzenia badane dla ciągników klasy I są odpowiednie tylko dla ciągników tej klasy, podczas gdy siedzenia badane dla ciągników klasy II są odpowiednie zarówno dla ciągników klasy, I jak i klasy II a siedzenia badane dla ciągników klasy III są odpowiednie dla ciągników klasy II i III..
2. WYMOGI SZCZEGÓŁOWE
2.1. Wymiary powierzchni siedzenia
2.1.1. Głębokość powierzchni siedzenia, mierzona równolegle do i w odległości 150 mm od wzdłużnej płaszczyzny symetrii siedzenia, musi wynosić 400 mm ± 50 mm (patrz rysunek poniżej).
2.1.2. Szerokość powierzchni siedzenia, mierzona prostopadle do środkowej płaszczyzny siedzenia w odległości 150 mm przed punktem odniesienia siedzenia (S) i nie więcej niż 80 mm nad tym punktem, musi wynosić przynajmniej 450 mm (patrz rysunek poniżej).
2.1.3. Głębokość i szerokość powierzchni siedzenia przeznaczonego dla ciągników, których szerokość rozstawu tylnych kół nie przekracza 1150 mm, może zostać zmniejszona, jeżeli konstrukcja ciągnika nie pozwala spełnić wymogów określonych w ppkt 2.1.1 i 2.1.2, w szczególności nie więcej niż do 300 mm głębokości i nie więcej niż do 400 mm szerokości.
2.2. Położenie i nachylenie oparcia
2.2.1. Górna krawędź oparcia siedzenia musi znajdować się przynajmniej 260 mm powyżej punktu odniesienia siedzenia (S) (patrz rysunek poniżej).
2.2.2. Oparcie musi mieć nachylenie 10 ± 5 ° (patrz rysunek poniżej).
2.3. Nachylenie powierzchni siedzenia
2.3.1. Nachylenie do tyłu (patrz kąt na rysunku poniżej) powierzchni obciążonej poduszki, mierzone wraz z urządzeniem obciążającym zgodnie z dodatkiem 1, musi się wynosić 3-12° w stosunku do poziomu.
2.4. Regulacja siedzenia (patrz rysunek poniżej)
2.4.1. Siedzenie musi być regulowane wzdłużnie na minimalnej odległości:
- 150 mm dla ciągników o rozstawie tylnych kół wynoszącym ponad 1.150 mm,
- 60 mm dla ciągników o rozstawie tylnych kół wynoszącym 1.150 mm lub mniej.
2.4.2. Siedzenie musi być regulowane w kierunku pionowym na odległości:
- 60 mm dla ciągników o rozstawie tylnych kół wynoszącym ponad 1.150 mm,
- 30 mm dla ciągników o rozstawie tylnych kół wynoszącym 1.150 mm lub mniej.
2.5. Badania siedzenia
2.5.1. Określenie właściwości zawieszenia i zakresu regulacji do ciężaru kierowcy.
2.5.1.1. Właściwości zawieszenia są mierzone w drodze badania statycznego. Zakres regulacji do ciężaru kierowcy jest wyliczany z charakterystyki zawieszenia. Obliczenia te nie są konieczne w przypadku siedzeń, które nie mogą być ręcznie regulowane do ciężaru kierowcy.
2.5.1.2. Siedzenie umieszczone jest na stanowisku badawczym lub na ciągniku, obciążone bezpośrednio lub przez specjalne urządzenie; obciążenie to nie może różnić się o ponad 5 N od obciążenia nominalnego. Błąd pomiarowy dla odchylenia pionowego zawieszenia nie może przekroczyć ± 1 mm. Obciążenie musi być przyłożone zgodnie z procedurą określoną w dodatku 1 sekcja 3.
2.5.1.3. Całkowita krzywa charakterystyki przedstawiająca ugięcie układu zawieszenia musi być nakreślona począwszy od obciążenia zerowego, do obciążenia maksymalnego i z powrotem do obciążenia zerowego. Stopniowe obciążenia, przy których mierzone jest odchylenie zawieszenia nie mogą przekraczać 100 N; musi zostać określone przynajmniej 8 punktów pomiarowych w podobnych odcinkach odchylenia zawieszenia. Punkt maksymalnego obciążenia jest tym, w którym nie występuje już dalsze pionowe ugięcie zawieszenia, lub odpowiada punktowi pod obciążeniem 1.500 N. Po każdym przyłożeniu lub odjęciu obciążenia, pionowe ugięcie zawieszenia musi być mierzone w odległości 200 mm z przodu punktu odniesienia siedzenia na środkowej płaszczyźnie wzdłużnej powierzchni siedzenia. Po przyłożeniu lub odjęciu obciążenia, siedzenie musi powrócić do swojej pozycji spoczynkowej.
2.5.1.4. W przypadku siedzeń wyposażonych w skalę regulacji obciążenia, krzywe charakterystyki obrazujące ugięcia pionowe zawieszenia są nanoszone w punktach regulacji obciążenia dla kierowców o masie 50 i 120 kg. W przypadku siedzeń nie wyposażonych w skalę regulacji obciążenia, zaś wyposażonych w zamki regulacyjne, pomiary są dokonywane przy regulacji dla największego i najmniejszego obciążenia. W przypadku siedzeń bez skali regulacji obciążenia lub zamków regulacyjnych, regulacje muszą być tak dobrane, aby:
2.5.1.4.1. przy ustawieniu dla najmniejszego obciążenia, siedzenie wracało do górnej pozycji odchylenia zawieszenia po odjęciu obciążenia, oraz
2.5.1.4.2. przy ustawieniu dla największego obciążenia, obciążenie o wartości 1.500 N obciążało siedzenie do najniższej pozycji pionowego odchylenia zawieszenia.
2.5.1.4.3. (skreślony).
2.5.1.4.4. (skreślony).
2.5.1.5. Średnia pozycja układu zawieszenia jest tą, w której siedzenie znajduje się w pozycji połowy drogi układu zawieszenia.
2.5.1.6. Ponieważ krzywe charakterystyczne układu zawieszenia zwykle przyjmują kształt pętli histerezy, obciążenie w średniej pozycji układu zawieszenia musi być określone przez narysowanie środkowej prostej przechodzącej przez pętlę (patrz załącznik I sekcja 8 i załącznik II dodatek 2 sekcja A i B).
2.5.1.7. W celu ustalenia zakresu granic regulacji jako funkcji ciężaru kierowcy, siły pionowe określone zgodnie z ppkt 2.5.1.6 dla punktów A i B (patrz dodatek 2 do niniejszego Załącznika), muszą zostać pomnożone przez czynnik skali 0,13 kg/N.
2.5.2. Określenie stabilności bocznej
2.5.2.1. Siedzenie musi być ustawione dla górnej granicy regulacji obciążenia i połączone ze stanowiskiem badawczym lub ciągnikiem w taki sposób, aby jego płyta podstawy spoczywała na sztywnej płycie (stanowisku badawczym) nie mniejszej niż sama płyta podstawy siedzenia.
2.5.2.2. Obciążenie testowe o wartości 1.000 N jest przyłożone na powierzchnię lub poduszkę siedzenia. Punkt przyłożenia obciążenia musi znajdować się w odległości 200 mm przed punktem odniesienia siedzenia (S) i naprzemiennie po obu stronach płaszczyzny symetrii przechodzącej przez siedzenie w odległości 150 mm z każdej strony.
2.5.2.3. Podczas przyłożenia obciążenia poprzeczne kątowe nachylenia powierzchni siedzenia jest mierzone w ustawieniach krańcowych dla poziomej i pionowej regulacji siedzenia. Nie uwzględnia się stałego odkształcenia blisko punktu przyłożenia obciążenia.
2.5.3. Określenie charakterystyki drgań pionowych
Drgania siedzenia są określane w drodze badań przeprowadzonych na stanowisku badawczym lub na standardowej drodze w zależności od tego, czy siedzenie jest przeznaczone dla ciągników kategorii A czy B.
2.5.3.1. Badanie na stanowisku badawczym
2.5.3.1.1. Stanowisko badawcze musi sztucznie wywoływać pionowe drgania w punkcie zamocowania siedzenia kierowcy. Drgania są wytwarzane za pomocą urządzenia elektryczno - hydraulicznego. Wartości ustawienia drgań, które powinny zostać zastosowane, są albo tymi, które zostały określone w dodatkach 4, 5a i 5b niniejszego załącznika dla klasy ciągników, o których mowa, lub podwójnie zintegrowanymi sygnałami przyspieszenia zmierzonymi w punkcie zamocowania siedzenia ciągnika kategorii B, poruszającego się z prędkością około 12 ± 0,5 km/h po drodze standardowej, określonej w ppkt 2.5.3.2.1. Do wytworzenia drgań musi być zastosowana nieprzerwana podwójna seria wartości ustawionych.
Przejście od końca sekwencji sygnałów przyspieszenia pierwszego przejazdu zanotowanych na standardowej drodze do początku drugiego przejazdu musi być płynne i bez szarpnięć. Pomiary nie są dokonywane podczas pierwszej serii wartości ustawionych lub sygnałów przyspieszenia. Wartości powyżej 700 określonych w dodatkach 4, 5a i 5b niniejszego załącznika mogą być stosowane, jeżeli wartości te zostały wyliczone, np. z trzeciej potęgi funkcji krzywej składanej oryginalnych 700 wartości.
2.5.3.1.2. Oprócz zamocowania dla siedzenia poddanego badaniom stanowisko musi być wyposażone w kierownicę i podnóżek. Jego ustawienie określone jest w dodatku 6.
2.5.3.1.3. Stanowisko badawcze musi odznaczać się wysoką odpornością na zginanie i skręcanie, a jego łożyska i prowadnice muszą posiadać jedynie technicznie konieczny luz. Jeżeli stanowisko jest zamocowane na wysięgniku drgającym, wymiar r nie może być mniejszy od 2.000 mm (patrz dodatek 6). Wielkość stosunku drgań w częstotliwościach między 0,5 a 5,0 Hz mieści się w zakresie około 1,00 ± 0,05, zmierzona w odstępach nie przekraczających 0,5 Hz. Przesuniecie fazowe nie będzie się zmieniało bardziej niż o 20 º w tym samym zakresie częstotliwości.
2.5.3.2. Test na standardowej drodze
2.5.3.2.1. Droga składa się z dwóch równoległych pasów w odległości odpowiadającej rozstawowi kół ciągnika. Oba pasy muszą być wykonane ze sztywnego materiału, takiego jak drewno lub beton lub z bloków ustawionych w poziomą strukturę lub stanowić ciągłą gładką powierzchnię. Przekrój podłużny każdego pasa drogi jest określony współrzędnymi wzniesienia w stosunku do poziomu podstawowego; współrzędne te są zamieszczone w tabelach w dodatku 3. W przypadku drogi wzniesienie jest określone na odcinkach co 16 cm wzdłuż każdego pasa.
Droga musi być mocno osadzona w podłożu, a odległość miedzy pasami może jedynie lekko różnić się na całej ich długości; koła ciągnika muszą mocno opierać się na niej przez cały czas. W przypadku gdy pasy są ukształtowane z bloków, muszą mieć one od 6-8 cm grubości, z odległością 16 cm między środkami bloków. Długość standardowej drogi wynosi 100 m.
Pomiary muszą zostać rozpoczęte, gdy tylko oś osi tylnej ciągnika znajdzie się w pozycji prostopadłej do punktu D = 0 na bieżni drogi, oraz kończyć się, gdy tylko oś przedniej osi ciągnika znajdzie się w pozycji prostopadłej do punktu D = 100 bieżni drogi badawczej (patrz tabela w dodatku 3 do niniejszego Załącznika).
2.5.3.2.2. Pomiary pobiera się przy prędkości 12 ± 0,5 km/h.
Zalecana prędkość musi być utrzymywana bez użycia hamulców. Drgania muszą być mierzone na siedzeniu oraz w punkcie zamocowania siedzenia do ciągnika, obciążonego lekkim lub ciężkim kierowcą.
Prędkość 12 km/h musi zostać osiągnięta po przebyciu trasy rozbiegowej. Powierzchnia trasy rozbiegowej musi być płaska i musi łączyć się ze standardową drogą badawczą bez zmiany poziomu.
2.5.3.2.3. Siedzenie musi być ustawione zgodnie z ciężarem kierowcy i zaleceniami producenta.
2.5.3.2.4. Ciągnik musi być wyposażony w ramę zabezpieczającą lub kabinę, chyba że dany typ nie jest w te urządzenia wyposażony. Nie może mieć żadnych urządzeń pomocniczych. Ponadto na kołach lub ramie nie może znajdować się balast, a w oponach nie może znajdować się płyn.
2.5.3.2.5. Opony używane podczas badań muszą mieć standardowe wymiary i właściwości, określone we wskazaniach producenta. Głębokość bieżnika nie może być mniejsza niż 65 % głębokości nowego bieżnika.
2.5.3.2.6. Ściany boczne opon nie mogą być zniszczone. Ciśnienie opon musi odpowiadać średniej arytmetycznej wzorcowych ciśnień zaleconych przez producenta. Rozstaw kół ciągnika musi odpowiadać normalnym warunkom pracy modelu ciągnika, na którym montowane jest siedzenie.
2.5.3.2.7. Pomiary w punkcie zamocowania siedzenia i na siedzeniu muszą zostać przeprowadzone podczas tego samego przejazdu.
Do celów pomiaru drgań używa się przyspieszeniomierza, wzmacniacza pomiarowego oraz rejestratora z taśmą magnetyczną lub miernika drgań o bezpośrednim odczycie. Specyfikacje dla tych urządzeń są określone w ppkt 2.5.3.3.2-2.5.3.3.6.
2.5.3.3. Specyfikacje dla badań drogowego i spoczynkowego
2.5.3.3.1. Ciężar kierowcy.
Badania muszą zostać przeprowadzone z dwoma kierowcami: jednym o całkowitej masie 59 ± 1 kg, z której to masy nie więcej niż 5 kg może być w postaci pasa obciążającego wokół ciała kierowcy; drugim kierowcą o masie 98 ± 5 kg z pasem ważącym maksymalnie 8 kg.
2.5.3.3.2. Położenie przyspieszeniomierza
W celu zmierzenia drgań przenoszonych na kierowcę, przyspieszeniomierz jest przymocowany do płaskiej płyty o średnicy 250 ± 50 mm, której środkowa część o średnicy 75 mm musi być sztywna i musi zawierać sztywne urządzenie chroniące miernik przyspieszenia drgań. Płyta ta musi zostać umieszczona na środku powierzchni siedzenia między siedzeniem i kierowcą oraz posiadać powierzchnię przeciwpoślizgową.
W celu zmierzenia drgań w punkcie zamocowania siedzenia, przyspieszeniomierz drgań musi być przymocowany w pobliżu tego zamocowania w punkcie znajdującym się w odległości nie większej niż 100 mm od środkowej płaszczyzny wzdłużnej ciągnika i nie wykraczający poza rzut pionowy powierzchni siedzenia ciągnika.
2.5.3.3.3. Pomiar przyspieszenia drgań
Przyspieszeniomierz i współpracujące z nim urządzenia wzmacniające i przesyłające muszą posiadać czułość odpowiadającą drganiom o wartości skutecznej 0,05 m/s2 i móc zmierzyć drgania przy wartości skutecznej 5 m/s2 oraz współczynniku kształtu (stosunek wartości szczytowej do wartości skutecznej) 3 bez zniekształceń i z błędem minimalnym ± 2,5 % w zakresie 1-80 Hz.
2.5.3.3.4. Rejestrator z taśmą magnetyczną
Jeżeli używany jest rejestrator z taśmą magnetyczną, jego maksymalny błąd odtwarzania może wynosić najwyżej ± 3,5 %, w zakresie częstotliwości 1-80 Hz, włącznie ze zmianą prędkości przesuwu taśmy podczas odtwarzań do celów analizy.
2.5.3.3.5. Miernik drgań
2.5.3.3.5.1. Można pominąć drgania o częstotliwości większej niż 10 Hz. Jest, zatem możliwe podłączenie powyżej do urządzenia pomiarowego filtru dolnoprzepustowego o częstotliwości odcięcia około 10 Hz i tłumieniu 12 dB na oktawę.
2.5.3.3.5.2. Urządzenie to musi posiadać elektroniczny filtr ważący między czujnikiem i urządzeniem uśredniającym. Filtr musi odpowiadać krzywej przedstawionej w dodatku 8, a margines błędu musi wynosić ± 0,5 dB w paśmie częstotliwości 2-4 Hz i ± 2 dB w innych pasmach.
2.5.3.3.5.3. Elektroniczne urządzenie pomiarowe musi być zdolne do wskazywania:
- całki (I) z kwadratu ważonego przyspieszenia drgań (aw) w okresie badania (T):
- lub pierwiastka z tej całki
- lub bezpośrednio wartości skutecznej przyspieszenia drgań (aweff):
Ogólna niedokładność wartości skutecznej przyspieszenia drgań obliczonej tym sposobem musi się mieścić w granicach ± 5 %.
2.5.3.3.6. Kalibracja
Wszystkie urządzenia muszą być regularnie kalibrowane.
2.5.3.3.7. Wyznaczanie wartości badań drganiowych
2.5.3.3.7.1. Podczas każdego badania, przyspieszenie drgań dla całego czasu trwania badania musi zostać zmierzone za pomocą miernika drgań określonego w ppkt 2.5.3.3.5.
2.5.3.3.7.2. Sprawozdanie z przeprowadzonego badania musi zawierać średnią arytmetyczną wartości średnich kwadratowych przyspieszenia drgań siedzenia (awS) zarówno dla lekkiego jak i ciężkiego kierowcy. Sprawozdanie musi także podawać stosunek średniej arytmetycznej wartości średnich kwadratowych przyspieszenia drgań siedzenia (awS) do średniej arytmetycznej wartości średnich kwadratowych przyspieszenia drgań zmierzonych w punkcie zamocowania siedzenia (awB). Ten stosunek podawany jest z dokładnością do dwóch miejsc dziesiętnych.
2.5.3.3.7.3. Temperatura otoczenia podczas badania drgań musi być zmierzona i podana w sprawozdaniu.
2.5.4. Badanie drganiowe dla siedzeń ciągników zgodnie z ich zamierzonym przeznaczeniem.
2.5.4.1. Siedzenie przeznaczone do użytku w klasie (lub klasach) ciągników musi zostać poddane badaniu drganiowemu na stanowisku drganiowym przy użyciu odpowiednich sygnałów wzorcowych.
2.5.4.2. Siedzenie przeznaczone do użytku w ciągnikach kategorii B musi być poddane badaniu na standardowej drodze przy użyciu ciągnika tego typu. Jednakże symulacja badania może także zostać przeprowadzona przy zastosowaniu sygnałów wzorcowych odpowiadających krzywej charakterystycznej, która została wyznaczona podczas badania na standardowej drodze przy użyciu typu ciągnika, dla którego jest przeznaczone siedzenie.
2.5.4.3. Siedzenie przeznaczone do użytku tylko dla pewnego typu ciągników może także zostać poddane badaniu zgodnie z ppkt 2.5.4.2. W tym przypadku homologacja typu części będzie przyznana typom ciągników, dla których przeznaczone jest to siedzenie.
2.5.5. Procedura stosowana do określenia ważonego przyspieszenia drgań siedzeń przeznaczonych dla ciągników kategorii A
2.5.5.1. Badanie na stanowisku badawczym drgań przeprowadza się zgodnie z Podpunkt 2.5.3.1. Musi zostać określona rzeczywista wartość awB podczas badania w punkcie zamocowania siedzenia. W przypadku odchyleń od wartości odniesienia:
a*wB = 2,05 m/s2 dla ciągników kategorii A klasy I.
a*wB = 1,5 m/s2 dla ciągników kategorii A klasy II.
a*wB = 1,3 m/s2 dla ciągników kategorii A klasy III.
Przyspieszenie awS zmierzone na siedzeniu kierowcy musi zostać skorygowane zgodnie z poniższym równaniem:
2.5.5.2. Dla każdego z dwóch kierowców przewidzianych w ppkt 2.5.3.3.1, przyspieszenie drgań mierzone jest na siedzeniu przez 28 sekund w przypadku klas I i III oraz przez 31 sekund w przypadku klasy II. Pomiar musi rozpocząć się zestawem wartości odpowiadającym czasowi t = 0 sekund i kończyć się zestawem wartości odpowiadającym czasowi t = 28 lub 31 sekund (patrz tabele w dodatkach 4, 5a i 5b do niniejszego załącznika). Muszą odbyć się przynajmniej dwie próby. Zmierzone wartości nie mogą odbiegać od średniej arytmetycznej o więcej niż ± 5%.Każda ukończona sekwencja zadawanego sygnału musi być odtworzona w 28 lub 31 ± 0,5 s.
2.5.6. Procedura stosowana do określenia ważonego przyspieszenia drgań siedzeń przeznaczonych dla ciągników kategorii B.
2.5.6.1. Zgodnie z wymaganiami podpozycji 2.5.4.2. badania drgań siedzeń nie mają zastosowania w stosunku do klasy ciągników, lecz tylko do typu ciągnika, dla którego siedzenie jest przeznaczone.
2.5.6.2. Badanie na standardowej drodze musi zostać przeprowadzone zgodnie z wymaganiami określonymi w ppkt 2.5.3.2 i 2.5.3.3. Przyspieszenie drgań zmierzone na siedzeniu kierowcy (awS) nie musi być korygowane. Muszą się odbyć przynajmniej dwa przejazdy badawcze na standardowej drodze. Zmierzone wartości nie mogą odbiegać od średniej arytmetycznej o ponad ± 10 %.
2.5.6.3. Jeżeli przeprowadza się badanie stanowiskowe musi być przeprowadzone oprócz niego także badanie na drodze standardowej stosownie do wymagań określonych w ppkt 2.5.3.1 i 2.5.3.3.
Wartości wzorcowe dla urządzenia wytwarzającego drgania muszą być określone przez podwójnie scałkowany sygnał przyspieszenia zmierzony zgodnie z ppkt 2.5.3.1.1.
2.5.6.4. Stanowisko badania drgań ustawia się w taki sposób, aby wartość średnia kwadratowa ważonego przyspieszenia drgań zmierzonego w punkcie zamocowania siedzenia (awB) odbiegała o mniej niż ± 5 % od wartości średniej kwadratowej przyspieszenia drgań w punkcie zamocowania siedzenia odczytanej podczas badania na drodze standardowej ().
W przypadku odchyleń od wartości () mierzonej w punkcie zamocowania siedzenia podczas badania, ważone przyspieszenie drgań odczytane na siedzeniu kierowcy podczas trwania badania na stanowisku musi być skorygowane, jak następuje:
Każde z badań na stanowisku badawczym musi być przeprowadzone dwa razy. Zmierzone wartości nie mogą odbiegać od średniej arytmetycznej o ponad ± 5 %.
2.5.7. Badanie dotyczące charakterystyki tłumienia zakresu rezonansu
2.5.7.1. Badanie to przeprowadzane jest na stanowisku badawczym określonym w ppkt 2.5.3.1. Jednakże należy wziąć pod uwagę, co następuje:
2.5.7.2. Zamiast wartości ustawionych, określonych w ppkt 2.5.3.1.1 akapit drugi (patrz dodatki 4, 5a oraz 5b niniejszego załącznika), powstają drgania sinusoidalne o amplitudzie ± 15 mm i częstotliwości od 0,5-2 Hz. Zakres częstotliwości ma się zmieniać o stałą wartość w ciągu nie mniej niż 60 sekund lub w odcinkach nie większych niż 0,05 Hz z częstotliwością rosnącą, oraz w identyczny sposób z częstotliwością malejącą. Podczas tego pomiaru można filtrować sygnały emitowane przez mierniki przyspieszenia drgań przy pomocy filtru pasmowego o częstotliwościach odcięcia 0,5 i 2 Hz.
2.5.7.3. Siedzenie ma być obciążone obciążnikiem o masie 40 kg w pierwszym badaniu i 80 kg w drugim; obciążnik powinien być przyłożony na urządzeniu przedstawionym na rysunku 1 w dodatku 1, z tym samym kierunkiem działania siły jak w przypadku wyznaczania punktu odniesienia siedzenia.
2.5.7.4. Stosunek wartości średniej kwadratowej przyspieszenia drgań powierzchni siedzenia awS do odpowiedniej wartości zmierzonej w punkcie zamocowanie siedzenia awB:
określa się w zakresie częstotliwości od 0,5-2 HZ w odstępach nie większych niż 0,05 Hz.
2.5.7.5. Zmierzony stosunek musi być podany w sprawozdaniu z badania z dokładnością do dwóch miejsc dziesiętnych.
3. HOMOLOGACJA TYPU EWG CZĘŚCI ORAZ WYMOGI DOTYCZĄCE OZNAKOWANIA
3.1. Warunki konieczne do uzyskania przez siedzenie homologacji typu EWG części
Aby została przyznana homologacja typu EWG części, siedzenie musi, oprócz spełniania wymogów określonych powyżej, spełnić następujące warunki:
3.1.1. zakres regulacji w zależności od ciężaru kierowcy musi wynosić przynajmniej 50-120 kg;
3.1.2. zmiana kąta nachylenia zmierzona podczas badania stabilności bocznej nie może przekroczyć 5 %;
3.1.3. żadna z dwóch wartości określonych w ppkt 2.5.3.3.7.2 nie może przekroczyć 1,25 m/s2.
3.1.4. Stosunek, określony w ppkt 2.5.7.4 i 2.5.7.5, nie przekracza wartości 2.
3.2. Wniosek o homologację typu EWG części
3.2.1. Wniosek o homologację typu EWG części musi zostać wniesiony przez właściciela znaku fabrycznego lub towarowego lub jego upoważnionego przedstawicieli.
3.2.2. Dla każdego typu siedzenia kierowcy wniosek musi być uzupełniony o:
3.2.2.1. krótki opis techniczny, stwierdzający w szczególności typ ciągnika lub ciągników, dla których jest przeznaczone;
3.2.2.2. rysunki w trzech egzemplarzach; wystarczająco dokładne, aby na ich podstawie można było określić typ siedzenia i podające jego wymiary, masę, układ zawieszenia i sposoby zamocowania;
3.2.2.3. przynajmniej jedno siedzenie;
3.2.2.4. jeden ciągnik (jeżeli jest konieczny), należący do typu ciągników, dla których siedzenie jest przeznaczone.
3.3. Napisy
3.3.1. Siedzenie przedstawione do homologacji typu EWG części musi być oznakowane znakiem fabrycznym lub towarowym wnioskodawcy, w sposób czytelny i nieusuwalny.
3.3.2. Na każdym siedzeniu musi się znajdować miejsce wystarczające dla umieszczenia znaku homologacji typu EWG części; miejsce to musi być wskazane na rysunkach określonych w ppkt 3.2.2.2.
3.4. Homologacja typu EWG części
3.4.1. Jeżeli siedzenie przedłożone zgodnie z ppkt 3.2 spełnia wymogi ppkt 3.1 i 3.3, homologacja typu EWG części zostaje przyznana, a wraz z nią numer homologacji typu EWG części.
3.4.2. Numer ten nie może zostać przydzielony innemu typowi siedzenia.
3.5. Oznakowanie
3.5.1. Każde siedzenie zgodne z typem homologowanym na mocy niniejszej dyrektywy musi nosić znak zatwierdzenia typu EWG części składowych.
3.5.2. Znak ten musi składać się z następujących elementów:
3.5.2.1. prostokąta otaczającego małą literę "e", po której następuje numer lub litery wyróżniające Państwo Członkowskie, które przyznało homologację typu:
1 w przypadku Niemiec
2 w przypadku Francji
3 w przypadku Włoch
4 w przypadku Niderlandów
5 dla Szwecji
6 w przypadku Belgii
7 w odniesieniu do Węgier
8 w odniesieniu do Republiki Czeskiej
9 w przypadku Hiszpanii
11 w przypadku Wielkiej Brytanii
12 dla Austrii
13 w przypadku Luksemburga
17 dla Finlandii
19 dla Rumunii
20 w odniesieniu do Polski
25 w przypadku Chorwacji
26 w odniesieniu do Słowenii
27 w odniesieniu do Słowacji
29 w odniesieniu do Estonii
32 w odniesieniu do Łotwy
34 dla Bułgarii
36 w odniesieniu do Litwy
CY w odniesieniu do Cypru
DK w przypadku Danii
EL dla Grecji
IRL w przypadku Irlandii
MT w odniesieniu do Malty
P w przypadku Portugalii
3.5.2.2. numer homologacji typu EWG części, który odpowiada numerowi świadectwa homologacji typu EWG części wystawionego dla tego typu siedzenia, poniżej i blisko prostokąta; oraz
3.5.2.3. wskzanie, powyżej i blisko prostokąta, typu ciągnika kategorii A, dla którego przeznaczone jest siedzenie. Ma wyglądać w następujący sposób:
- dla ciągników kategorii A klasa I: I.
- dla ciągników kategorii A klasa I i II: I i II.
- II i III: dla ciągników w kategorii A klasy II i III.
Jeżeli powyżej prostokąta nie znajduje się żadne oznaczenie, oznacza to, że siedzenie jest przeznaczone dla ciągników kategorii B.
3.5.3. Znak homologacji typu EWG części musi być przytwierdzony do siedzenia w sposób nieusuwalny i wyraźnie czytelny nawet po zamontowaniu siedzenia na ciągniku.
3.5.4. Przykład znaku homologacji typu EWG części znajduje się w dodatku 11.
3.5.5. Wymiary różnych części tego znaku nie mogą być mniejsze od minimalnych wymiarów określonych dla znaków, jak uwidoczniono na rysunku w dodatku 11.
DODATEK 4
6 Wartości ustawione sygnałów dla kontroli na stanowisku badawczym siedzenia kierowcy ciągników kategorii A (klasa I) (ppkt 2.5.3.1.1):
6 Wartości ustawione sygnałów dla kontroli na stanowisku badawczym siedzenia kierowcy ciągników kategorii A (klasa I) (ppkt 2.5.3.1.1):
a = amplituda sygnału ustawionej wartości (w 10-4 m);
t = czas pomiaru (w sekundach).
Kiedy sekwencja sygnałów jest powtórzona w tabeli dla 701 punktów, pkt 700 i 0 zbiegają się w czasie i przy amplitudzie a = 0:
| nr PS |  |  |
| 0 | 0 000 | 0 |
| 1 | 0 089 | · |
| 2 | 0215 | · |
| · | · | · |
| · | · | · |
| · | · | · |
| 699 | 0 023 | · |
| 700 | 0 000 | 28,0 |
DODATEK 5a
7 Wartości ustawione sygnałów dla kontroli na stanowisku badawczym siedzenia kierowcy ciągników kategorii A (klasa II) (ppkt 2.5.3.1.1):
7 Wartości ustawione sygnałów dla kontroli na stanowisku badawczym siedzenia kierowcy ciągników kategorii A (klasa II) (ppkt 2.5.3.1.1):
a = amplituda sygnału ustawionej wartości (w 10-4 m);
t = czas pomiaru (w sekundach).
Kiedy sekwencja sygnałów jest powtórzona w tabeli dla 701 punktów, pkt 700 i 0 zbiegają się w czasie i przy amplitudzie a = 0:
| nr PS | | |
| 0 | 0 000 | 0 |
| 1 | 0 022 | |
| 2 | 0 089 | |
| · | · | |
| · | · | |
| · | · | |
| 699 | 0 062 | |
| 700 | 0 000 | 31,0 |
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 dyrektywy nr 82/890/EWG z dnia 17 grudnia 1982 r. (Dz.U.UE.L.82.378.45) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 21 grudnia 1982 r.
- zmieniony przez art. 1 tiret drugie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 97/54/WE z dnia 23 września 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.277.24) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 30 października 1997 r.
-zmieniony przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 83/190/EWG z dnia 28 marca 1983 r. (Dz.U.UE.L.83.109.13) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 1983 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 88/465/EWG z dnia 30 czerwca 1988 r. (Dz.U.UE.L.88.228.31) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 30 czerwca 1988 r.
-zmieniony przez art. 21 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Greckiej i dostosowań w Traktatach (Dz.U.04.90.864/19) z dniem 1 stycznia 1981 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 83/190/EWG z dnia 28 marca 1983 r. (Dz.U.UE.L.83.109.13) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 1983 r.
- zmieniony przez art. 26 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Królestwa Hiszpanii i Republiki Portugalskiej oraz dostosowań w Traktatach (Dz.U.04.90.864/23) z dniem 1 stycznia 1986 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy nr 87/354/EWG z dnia 25 czerwca 1987 r. (Dz.U.UE.L.87.192.43) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 29 czerwca 1987 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 88/465/EWG z dnia 30 czerwca 1988 r. (Dz.U.UE.L.88.228.31) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 30 czerwca 1988 r.
- zmieniony przez art. 29 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii i Królestwa Szwecji oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.04.90.864/29) z dniem 1 stycznia 1995 r.
- zmieniony przez art. 20 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w Traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U.UE.L.03.236.33) z dniem 1 maja 2004 r.
- zmieniony przez art. 1 dyrektywy nr 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006 r. (Dz.U.UE.L.06.363.81) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 stycznia 2007 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 1 dyrektywy nr 2013/15/UE z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.172) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 1 lipca 2013 r.
-zmieniony przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 83/190/EWG z dnia 28 marca 1983 r. (Dz.U.UE.L.83.109.13) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 8 kwietnia 1983 r.
- zmieniony i według numeracji ustalonej przez art. 1 dyrektywy Komisji nr 88/465/EWG z dnia 30 czerwca 1988 r. (Dz.U.UE.L.88.228.31) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 30 czerwca 1988 r.