Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2003.317.11

Akt utracił moc

Wersja od: 8 lipca 2008 r.

ZASADY RAMOWE DOTYCZĄCE POMOCY PAŃSTWA DLA PRZEMYSŁU STOCZNIOWEGO

(2003/C 317/06)

(Dz.U.UE C z dnia 30 grudnia 2003 r.)

1.

WPROWADZENIE

1. Od początku 1970 r., pomoc państwa dla przemysłu stoczniowego podlegała licznym szczególnym systemom wspólnotowym. W porównaniu do sektorów przemysłu, które nie były przedmiotem szczególnych zasad, systemy stosowane do przemysłu stoczniowego były związkiem zarówno surowych jak i bardziej łagodnych przepisów. Niniejsze zasady ramowe przewidują nowe zasady oceny pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego w następstwie wygaśnięcia rozporządzenia Rady (WE) nr 1540/98 z dnia 29 czerwca 1998 r. ustanawiającego nowe reguły dotyczące pomocy dla przemysłu stoczniowego⁽¹⁾ z dnia 31 grudnia 2003 r.

2. Celem niniejszych zasad ramowych jest, możliwie jak największe rozszerzenie, usunięcie różnic między zasadami mającymi zastosowanie do przemysłu stoczniowego a tymi stosowanymi do innych sektorów przemysłu oraz, skutkiem tego, uproszczenie i osiągnięcie większej przejrzystości polityki Komisji w tym zakresie, rozszerzając ogólne przepisy horyzontalne do sektora przemysłu stoczniowego.

3. Niemniej jednak, Komisja uznaje, że niektóre szczególne czynniki oddziałujące na sektor przemysłu stoczniowego powinny mieć wpływ na politykę Komisji dotyczącą kontroli pomocy państwa. Tymi czynnikami są:

a) niewystarczająca przepustowość, niskie ceny oraz zakłócenia w handlu na światowym rynku przemysłu stoczniowego;

b) charakter statków jako bardzo dużych, dóbr inwestycyjnych, który powoduje możliwość wykorzystywania narzędzi kredytowych wspieranych przez państwo zakłócających wolną konkurencję;

c) fakt, że nieuczciwe dyscypliny handlu Światowej Organizacji Handlu ("WTO") są trudne do zastosowania w sektorze przemysłu stoczniowego;

d) istnienie porozumień w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju ("OECD") w sektorze przemysłu stoczniowego, takich jak Porozumienie OECD z 1998 r. w sprawie wytycznych dotyczących kredytów eksportowych wspieranych przez państwo wraz z jej Porozumieniem Sektorowym w sprawie kredytów eksportowych dla statków, które stosuje się we Wspólnocie na mocy decyzji Rady 2001/76/WE z dnia 22 grudnia 2000 r. zastępującej decyzję z dnia 4 kwietnia 1978 r. w sprawie zastosowania niektórych wytycznych w dziedzinie kredytów eksportowych wspieranych przez państwo⁽²⁾.

4. Komisja uznaje, że została podjęta praca w zakresie ram OECD w celu zastąpienia porozumienia z 1994 r. o przestrzeganiu normalnych warunków konkurencji w komercyjnym przemyśle budowy i remontu statków⁽³⁾, które nie weszło w życie. Zamiarem niniejszych zasad ramowych nie jest dokonanie uszczerbku dla wyników tej pracy a ramy te mogą zostać poddane przeglądowi w świetle porozumienia w ramach OECD.

5. W świetle tych szczególnych właściwości, celem niniejszych zasad ramowych, poza uproszczeniem stosowanych zasad, jest:

a) zwiększenie skuteczności oraz konkurencyjności stoczni wspólnotowych, w szczególności promując innowacje;

b) ułatwienie zmniejszenia niewykonalnej ekonomicznie przepustowości w miarę potrzeby;

c) poszanowanie mających zastosowanie zobowiązań międzynarodowych w sektorze kredytów eksportowych oraz pomocy przeznaczonej na rozwój.

6. Aby osiągnąć te cele, niniejsze zasady ramowe przewidują szczególne środki w odniesieniu do pomocy przeznaczonej na innowacje, pomocy restrukturyzacyjnej, kredytów eksportowych oraz pomocy przeznaczonej na rozwój i pomocy regionalnej.

7. Niektóre cechy tworzą przemysł stoczniowy niepowtarzalny oraz odróżniający się od innych sektorów przemysłowych, takie jak krótki łańcuch produkcyjny, rozmiar, wartość oraz złożoność produkowanych jednostek, jak również fakt wykorzystywania prototypów w celach handlowych. W następstwie tego, przemysł stoczniowy jest jedynym sektorem uprawnionym do korzystania z pomocy przeznaczonej na innowacje. Pomoc inwestycyjna przeznaczona na innowacje została wprowadzona rozporządzeniem (WE) nr 1540/98 i była dopuszczona wyłącznie w należycie uzasadnionych przypadkach, jako zachęta do poniesienia technologicznego ryzyka. Jednakże wykonanie niniejszych przepisów nie było zadowalające. Uważa się, że wyjątkowy charakter przemysłu stoczniowego uzasadnia utrzymanie szczególnej dla tego sektora pomocy przeznaczonej na innowacje. Dlatego, niniejsze zasady ramowe mają za cel rozwinięcie wsparcia przeznaczonego na innowacje, biorąc pod uwagę szczególnie trudności w stosowaniu poprzednich przepisów.

8. Komisja może tylko rozważać pomoc dla przemysłu stoczniowego, remontu statków oraz adaptacji statków zgodnej ze wspólnym rynkiem, gdy spełnia postanowienia niniejszych ram.

9. Niniejsze zasady ramowe są bez uszczerbku dla środków tymczasowych ustanowionych rozporządzeniem Rady (WE) nr 1177/2002 z dnia 27 czerwca 2002 r. dotyczącym tymczasowego mechanizmu ochronnego dla przemysłu stoczniowego⁽⁴⁾.

2.

DEFINICJE

10. Dla celów niniejszych zasad ramowych stosuje się następujące definicje:

a) "przemysł stoczniowy" oznacza budowanie, we Wspólnocie, pełnomorskich statków handlowych z własnym napędem;

b) "naprawa statków" oznacza naprawę lub odnawianie we Wspólnocie pełnomorskich statków handlowych z własnym napędem;

c) "adaptacja statków" oznacza przekształcanie, we Wspólnocie, pełnomorskich statków handlowych z własnym napędem o nie mniej niż 100 tonach brutto, pod warunkiem że działania konwersyjne pociągają za sobą zasadnicze zmiany w planie przewożenia towarów, kadłubie, systemie napędowym lub zakwaterowaniu pasażerskim;

d) "pełnomorskie statki handlowe z własnym napędem" oznaczają:

i) statki, o nie mniej niż 100 tonach brutto używanych do transportu pasażerskiego i/lub towarowego,

ii) statki, o nie mniej niż 100 tonach brutto wykorzystywanych do specjalistycznych usług (np. pogłębiarki lub lodołamacze),

iii) holowniki o mocy nie mniejszej niż 365 kilowatów,

iv) statki rybackie, o nie mniej niż 100 tonach brutto, w odniesieniu do kredytów eksportowych oraz pomocy przeznaczonej na rozwój, gdy są zgodne z Porozumieniem OECD z 1998 r. w sprawie wytycznych dotyczących kredytów eksportowych wspieranych przez państwo wraz z jej Porozumieniem Sektorowym w sprawie kredytów eksportowych dla statków, lub z jakimkolwiek, które je zmienia lub zastępuje, jak również z regułami wspólnotowymi regulującymi pomoc państwa w sektorze rybołówstwa i akwakultury,

v) niewykończone kadłuby statków określonych w i)-iv), które są zwodowane i przenośne.

Dla powyższych celów "statek pełnomorski z własnym napędem" oznacza każdy statek, który dzięki własnemu stałemu systemowi napędu i sterowania posiada wszystkie cechy umożliwiające mu samodzielną żeglugę na pełnym morzu. Okręty wojskowe (tzn. okręty, które zgodnie z ich podstawowymi cechami konstrukcyjnymi oraz możliwościami są specjalnie przeznaczone do wykorzystania wyłącznie do celów wojskowych, takie jak okręty wojenne oraz inne okręty przeznaczone do działań obronnych lub ofensywnych) oraz dokonane modyfikacje lub dodane cechy do innych okrętów wyłącznie do celów wojskowych są wyłączone, o ile wszelkie środki lub praktyki stosowane w odniesieniu do takich okrętów, modyfikacji lub cech nie są ukrytym działaniem podjętym na rzecz handlowego przemysłu stoczniowego niezgodnym z zasadami pomocy państwa;

e) "jednostka powiązana" oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną która:

i) posiada lub kontroluje przedsiębiorstwo zaangażowane w przemysł stoczniowy, naprawianie statków lub adaptację statków, lub

ii) jest posiadana lub kontrolowana, bezpośrednio lub pośrednio, przez posiadanie akcji lub w inny sposób, przez przedsiębiorstwo zaangażowane w przemysł stoczniowy, naprawianie statków lub adaptację statków. Kontrola jest zakładana, w przypadku gdy osoba lub przedsiębiorstwo zaangażowane w przemysł stoczniowy, naprawianie statków lub adaptację statków posiada lub kontroluje więcej niż 25 % udziałów w innym lub vice versa;

f) "pomoc" oznacza pomoc w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, zaliczając środki takie jak narzędzia kredytowe, gwarancje oraz opłatę koncesyjną.

3.

STOSOWANE PRZEPISY

3.1. Zakres

11. Pomoc dla przemysłu stoczniowego zawiera pomoc dla stoczni, jednostki powiązanej, właściciela statku lub strony trzeciej, której jest przyznana, bezpośrednio lub pośrednio, na budowanie, naprawianie lub przekształcanie statków.

3.2. Stosowanie przepisów horyzontalnych

12. Główną zasadą jest, że pomoc dla przemysłu stoczniowego może być przyznana zgodnie z art. 87 i 88 Traktatu oraz wszystkimi aktami prawnymi oraz środkami przyjętymi na tej podstawie, włączając w to następujące przepisy:

a) rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE⁽⁵⁾;

b) rozporządzenie Komisji (WE) nr 68/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy szkoleniowej⁽⁶⁾;

c) rozporządzenie Komisji (WE) nr 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy w ramach zasady de minimis⁽⁷⁾;

d) rozporządzenie Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa małym i średnim przedsiębiorstwom⁽⁸⁾;

e) rozporządzenie (WE) nr 1177/2002;

f) wytyczne Wspólnoty dotyczące pomocy państwa na rzecz wspomagania i restrukturyzacji przedsiębiorstw przeżywających trudności⁽⁹⁾;

g) wytyczne Wspólnoty dotyczące pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego⁽¹⁰⁾; oraz

h) wspólnotowe ramy pomocy państwa na badania i rozwój⁽¹¹⁾.

3.3. Przepisy szczególne

13. Główna zasada wyrażona w ppkt 3.2 podlega następującym wyjątkom, które są uzasadnione szczególnymi czynnikami przedstawionymi w pkt 1.

3.3.1. Pomoc przeznaczona na badania, rozwój oraz innowacje

14. Pomoc przyznana na pokrycie wydatków przedsiębiorstw przemysłu stoczniowego, naprawy statków lub adaptacja statków na projekty badawcze oraz rozwój może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, gdy spełnia zasady ustanowione we wspólnotowych ramach pomocy państwa w dziedzinie badań i rozwoju lub w każdym następnym porozumieniu.

15. Pomoc przyznana na innowacje obecnego przemysłu stoczniowego, naprawy statków lub adaptacji stoczni może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, gdy intensywność pomocy jest nie większa niż 20 % brutto, pod warunkiem że:

a) odnosi się do przemysłowego jej wykorzystania na innowacje produktów lub procesów, tj. do nowych technologicznie lub zasadniczo ulepszonych produktów lub procesów w porównaniu do obecnej sytuacji w tym przemyśle we Wspólnocie, które niosą ze sobą ryzyko technologicznego lub przemysłowego niepowodzenia;

b) pomoc jest ograniczona do wspierania w wydatkach inwestycyjnych, dotyczących projektowania, inżynierii oraz badań, bezpośrednio i wyłącznie odnoszących się do innowacyjnej części projektu. Wyjątkowo, dodatkowe koszty produkcyjne, które są niezbędne do legalizacji technologicznej innowacji mogą być objęte tym zakresem, ograniczonym do niezbędnej kwoty minimalnej.

3.3.2. Pomoc restrukturyzacyjna

16. Pomoc na pokrycie normalnych kosztów wynikających z całkowitego lub częściowego zamykania przemysłu stoczniowego, naprawiania statków lub adaptacji stoczni może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem pod warunkiem że wynikająca z tego zmniejszona przepustowość ma charakter efektywny oraz nieodwołalny.

17. Do kosztów objętych pomocą określoną w ust. 16 zaliczamy:

a) płatności na rzecz pracowników zwalnianych lub odchodzących na wcześniejszą emeryturę;

b) koszty usług konsultacyjnych na rzecz pracowników zwolnionych lub tych, którzy mają być zwolnieni lub odchodzących na wcześniejszą emeryturę, w tym wpłaty dokonywane przez stocznie na rzecz ułatwienia tworzenia małych przedsiębiorstw niezależnych od tychże stoczni i których podstawowa działalność nie polega na budowie, przebudowie lub remoncie statków;

c) wypłaty dla pracowników na rzecz przekwalifikowania zawodowego;

d) wydatki poniesione na przekształcenie stoczni, jej budynków, instalacji oraz infrastruktury w celu ich wykorzystania w innym przemyśle.

18. Dodatkowo, w przypadku przedsiębiorstw, które całkowicie odchodzą od przemysłu stoczniowego, naprawy statków oraz adaptacji statków, następujące środki mogą również zostać uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem:

a) pomoc nieprzekraczająca z tych dwóch kwot wyższej wartości, ustalonych w sprawozdaniu niezależnego konsultanta: końcowej księgowej wartości instalacji, lub zdyskontowanych zysków operacyjnych z zaplanowanego trzyletniego okresu, pomniejszonej o jakiekolwiek korzyści uzyskane z zamknięcia instalacji;

b) pomoc w postaci pożyczek lub gwarancji kredytowych na kapitał obrotowy potrzebny na zakończenie niedokończonej procesów produkcyjnych, pod warunkiem ograniczenia jej do niezbędnego minimum oraz znacznego stosunku już wykonanego procesu produkcyjnego.

19. Przedsiębiorstwa otrzymujące pomoc na częściową restrukturyzację nie mogą być przedmiotem systemu ratowania przedsiębiorstw, które znalazły się w trudnościach gospodarczych lub beneficjentem pomocy na cele restrukturyzacji w okresie ostatnich 10 lat. W przypadku gdy od czasu przyznanie takiej pomocy nie upłynęło 10 lat, Komisja może dopuścić pomoc na częściową restrukturyzację wyłącznie w wyjątkowych i nieprzewidywalnych okolicznościach za które przedsiębiorstwo nie jest odpowiedzialne.

20. Wysokość oraz intensywność pomocy musi być uzasadniona zakresem danej restrukturyzacji, biorąc pod uwagę problemy strukturalne danego regionu oraz, w przypadku przekwalifikowania się w stronę innej działalności przemysłowej, prawodawstwem wspólnotowym oraz zasadami mającymi zastosowanie do tych nowych działalności.

21. W celu zapewnienia nieodwracalnego charakteru pomocy przyznanej na restrukturyzację, dane Państwo Członkowskie zapewni, że zamknięta infrastruktura przemysłu stoczniowego pozostanie zamknięta przez okres nie krótszy niż 10 lat.

3.3.3. Pomoc przeznaczona na tworzenie miejsc pracy

22. Pomoc przeznaczona na tworzenie miejsc pracy, jak również na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych i tych najmniej uprzywilejowanych lub na pokrywanie dodatkowych kosztów zatrudniania pracowników niepełnosprawnych i tych najmniej uprzywilejowanych w przedsiębiorstwach przemysłu stoczniowego, naprawy statków lub remontowania statków może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, gdy spełnia merytoryczne wymagania ustanowione w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia⁽¹²⁾.

3.3.4. Kredyty eksportowe

23. Pomoc dla przemysłu stoczniowego w formie narzędzi kredytowych wspieranych przez państwo, przyznanych krajowym lub niekrajowym właścicielom statków lub stronom trzecim na budowę lub przekształcenie statków może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, gdy spełnia warunki Porozumienia OECD z 1998 r. w sprawie wytycznych dotyczących kredytów eksportowych wspieranych przez państwo wraz z jej Porozumieniem Sektorowym w sprawie kredytów eksportowych dla statków, lub warunki ustanowione w porozumieniach, które je zmieniają lub zastępują.

3.3.5. Pomoc przeznaczona na rozwój

24. Pomoc odnosząca się do przemysłu stoczniowego oraz adaptacji statków przyznana w formie pomocy przeznaczonej na rozwój rozwijającym się krajom może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, gdy spełnia warunki Porozumienia OECD z 1998 r. w sprawie wytycznych dotyczących kredytów eksportowych wspieranych przez państwo wraz z jej Porozumieniem Sektorowym w sprawie kredytów eksportowych dla statków, lub warunki ustanowione w porozumieniach, które je zmieniają lub zastępują.

25. Komisja weryfikuje plan dotyczący rozwoju wniosku o pomoc, aby ustalić niezbędną wysokość pomocy oraz żeby pomoc została objęta zakresem Porozumienia OECD z 1998 r. w sprawie wytycznych dotyczących kredytów eksportowych wspieranych przez państwo wraz z jej Porozumieniem Sektorowym w sprawie kredytów eksportowych dla statków, lub warunków ustanowionych w porozumieniach, które je zastępują. Oferta pomocy przeznaczonej na rozwój musi być otwarta na oferty z innych stoczni. W zakresie stosowanych wspólnotowych zasad dotyczących zamówień publicznych procedura składania ofert musi być z nimi zgodna.

3.3.6. Pomoc regionalna

26. Pomoc regionalna dla przemysłu stoczniowego, naprawiania statków lub adaptacji statków może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem wyłącznie gdy spełnia następujące warunki:

a) pomoc musi zostać przyznana na inwestycje przeznaczone na polepszenie stanu infrastruktury lub modernizację istniejących stoczni, niezwiązane z finansową restrukturyzacją danych stoczni, których celem jest poprawienie produktywność istniejących instalacji;

b) w regionach, o których mowa w art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu oraz zgodnych z mapą zatwierdzoną przez Komisję w stosunku do każdego Państwa Członkowskiego dotyczącą przyznawania pomocy regionalnej, intensywność pomocy nie może przekraczać 22,5 %;

c) w regionach, o których mowa w art. 87 ust. 3 lit. c) Traktatu oraz zgodnych z mapą zatwierdzoną przez Komisję w stosunku do każdego Państwa Członkowskiego dotyczącą przyznawania pomocy regionalnej, intensywność pomocy nie może przekraczać 12,5 % stosowanego pułapu regionalnej pomocy, odpowiednio tej niższej;

d) pomoc musi być ograniczona do wspierania w kwalifikujących się wydatkach określonych w wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy regionalnej.

4.

OBOWIĄZEK POWIADOMIENIA

27. Wszystkie plany przyznania pomocy dla przemysłu stoczniowego, naprawy statków lub adaptacji statków, zarówno w formie systemu jak i w formie pomocy indywidualnej nieobjętej systemem, są notyfikowane Komisji, z wyjątkiem sytuacji, gdy spełniają one warunki ustanowione w jednym z rozporządzeń stanowiących wyjątki dla niektórych kategorii pomocy państwa od wymogu uprzedniej notyfikacji.

5.

NADZÓR

28. Państwa Członkowskie składają Komisji roczne sprawozdania w sprawie wszystkich istniejących systemów pomocy, na zasadach ustanowionych w rozporządzeniu (WE) nr 659/1999 oraz jego przepisów wykonawczych.

6.

NAKŁADANIE SIĘ POMOCY Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ

29. Pułapy pomocy ustanowione w niniejszych zasadach ramowych stosują się niezależnie od tego, czy pomoc, o której mowa jest finansowana w całości czy w części ze środków państwa, czy też ze środków własnych Wspólnot. Pomoc zatwierdzona na podstawie niniejszych zasad ramowych nie może być łączona z innymi formami pomocy państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu ani innymi formami finansowania przez Wspólnotę, jeżeli w wyniku takiego nakładania się pomocy jej intensywność jest większa od ustanowionej w niniejszych wytycznych.

30. W przypadku pomocy służącej różnym celom, a dotyczącej takich samych kosztów kwalifikowanych, będzie miał zastosowanie najbardziej korzystny pułap pomocy.

7.

STOSOWANIE NINIEJSZYCH ZASAD RAMOWYCH

31. Niniejsze zasady ramowe będą miał zastosowanie od dnia 1 stycznia 2004 r. najpóźniej do dnia 31 grudnia 2006 r. ¹ W tym okresie, niniejsze ramy mogą być przedmiotem przeglądu dokonanego przez Komisję, w szczególności w świetle wspólnotowych zobowiązań międzynarodowych.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 202 z 18.7.1998, str. 1.

⁽²⁾ Dz.U. L 32 z 2.2.2001, str. 1. Decyzja zmieniona decyzją 2002/634/WE (Dz.U. L 206 z 3.8.2002, str. 16).

⁽³⁾ Dz.U. C 375 z 30.12.1994, str. 1.

⁽⁴⁾ Dz.U. L 172 z 2.7.2002, str. 1.

⁽⁵⁾ Dz.U. L 83 z 27.3.1999, str. 1.

⁽⁶⁾ Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 20.

⁽⁷⁾ Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 30.

⁽⁸⁾ Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 33.

⁽⁹⁾ Dz.U. C 288 z 9.10.1999, str. 2.

⁽¹⁰⁾ Dz.U. C 37 z 3.2.2001, str. 3.

⁽¹¹⁾ Dz.U. C 45 z 17.2.1996, str. 5.

⁽¹²⁾ Dz.U. L 337 z 13.12.2002, str. 3.

¹ Z dniem 8 lipca 2008 r. okres obowiązywania nin. zasad ramowych został przedłużony do dnia 31 grudnia 2008 r., zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 8 lipca 2008 r. (Dz.U.UE.C.08.173.3).