Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2019 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej...

a)

wynegocjowanie i zawarcie ambitnej, kompleksowej i wyważonej umowy między UE a Kirgistanem, która zastąpi umowę o partnerstwie i współpracy z 1999 r. oraz będzie stanowić podstawę silnych i trwałych relacji oraz stabilnego, bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju obu stron;

b)

określenie w kompleksowej umowie krótko- i długoterminowych perspektyw strategicznych oraz ustanowienie szeregu dobrze zidentyfikowanych i uporządkowanych celów dla współpracy z Kirgistanem; wdrożenie dodatkowych wysiłków i pogłębienie stosunków w celu zapewnienia większej widoczności i skuteczności UE w kraju i w regionie;

c)

wspieranie gospodarki rynkowej poprzez zapewnianie wymiernych korzyści społecznych i gospodarczych obywatelom po obu stronach; przestrzeganie reguł konkurencji i pewności prawa, w tym przez wzmocnienie niezależnych i przejrzystych instytucji;

d)

zapewnienie zdecydowanego zaangażowania obu stron w poszanowanie i rozwój zasad demokratycznych, praw człowieka i praworządności, z pełnym poszanowaniem kryteriów wymaganych zgodnie ze statusem GSP Plus przyznanym Republice Kirgiskiej, łącznie z ratyfikacją właściwych konwencji międzynarodowych oraz skutecznym wdrażaniem konkluzji i zaleceń właściwych organów monitorujących ustanowionych na mocy tych konwencji; ułatwianie i prowadzenie regularnego i zorientowanego na wyniki dialogu na temat kwestii związanych z prawami człowieka, stanowiących przedmiot zainteresowania obu stron, który to dialog powinien obejmować władze i społeczeństwo obywatelskie oraz mieć na celu wzmocnienie ram instytucjonalnych i polityki publicznej; podkreślenie konstruktywnego członkostwa Kirgistanu w Radzie Praw Człowieka ONZ w latach 2016-2018 oraz zachęcanie Kirgistanu do dalszego zaangażowania międzynarodowego;

e)

zapewnienie wkładu we wzmocnienie multilateralizmu i współpracy międzynarodowej oraz rozwijanie wspólnych podejść do współpracy z partnerami Kirgistanu w celu promowania bezpieczeństwa międzynarodowego i skutecznego stawiania czoła globalnym wyzwaniom, takim jak terroryzm, zmiana klimatu, migracja i przestępczość zorganizowana, oraz przyczynienie się do realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i nowej krajowej strategii rozwoju 2018-2040; oraz, bardziej ogólnie, przyczynianie się do stabilizacji i wzrostu w Azji Środkowej;

f)

wzmocnienie dialogu politycznego i współpracy sektorowej; zapewnienie konstruktywnego, regularnego dialogu dotyczącego wszystkich istotnych kwestii, opartego na istniejących już formułach;

g)

zintensyfikowanie współpracy w obszarze zarządzania kryzysowego, zapobiegania konfliktom, zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej, cyberprzestępczości, zapobiegania radykalizacji postaw prowadzącej do aktów przemocy i przestępczości transgranicznej oraz zintegrowanego zarządzania granicami, z pełnym poszanowaniem ochrony praw człowieka i podstawowych wolności oraz zgodnie ze zmianami wprowadzonymi do kodeksu karnego; oraz dopilnowanie, by ustawa krajowa nr 150 z 2005 r. o przeciwdziałaniu działalności ekstremistycznej była w pełni zgodna z normami międzynarodowymi;

h)

wzmocnienie przepisów dotyczących stosunków handlowych i gospodarczych poprzez poprawienie klimatu inwestycyjnego oraz zapewnienie wkładu w dywersyfikację kirgiskiej gospodarki, sprzyjanie obopólnym korzyściom i umacnianie pewności prawa i przejrzystości regulacyjnej; wspieranie dobrych rządów, sprawnego systemu sądownictwa, ograniczania biurokracji i wykorzystywania wszelkich dostępnych środków w celu promowania zrównoważonego rozwoju gospodarczego z myślą o konsolidacji i rozwijaniu wielostronnego systemu handlowego opartego na zasadach; zapewnienie wkładu we wsparcie tworzenia i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw; dalsze wzmocnienie stosunków gospodarczych i handlowych między UE a Kirgistanem w odniesieniu do statusu GSP Plus oraz wezwanie Kirgistanu do wypełnienia zobowiązań międzynarodowych wynikających z tego statusu, aby wesprzeć rozwój gospodarczy kraju;

j)

zapewnienie wkładu we wzmocnienie członkostwa Kirgistanu w Światowej Organizacji Handlu dzięki odpowiednim reformom w obszarze inwestycji zagranicznych, organów celnych i dostępu do rynków międzynarodowych;

k)

poprawę koordynacji między stanowiskami UE i Kirgistanu na forach międzynarodowych;

l)

wzmocnienie dialogu międzyparlamentarnego między Kirgistanem a Parlamentem Europejskim;

m)

zapewnienie zdecydowanego skupienia się w umowie na zmianie klimatu i gospodarce wodnej oraz na zapobieganiu ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i na gotowości na wypadek klęsk żywiołowych ze względu na duże zagrożenie katastrofami naturalnymi, w tym trzęsieniami ziemi; zapewnienie wsparcia dla Kirgistanu w jego wysiłkach na rzecz ochrony środowiska i jego zdecydowanych działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju;

Postanowienia instytucjonalne

n)

zapewnienie przekazywania wytycznych negocjacyjnych Parlamentowi Europejskiemu, z zachowaniem zasad poufności, aby umożliwić odpowiednią kontrolę procesu negocjacji ze strony Parlamentu, oraz konsekwentne wypełnianie obowiązków międzyinstytucjonalnych wynikających z art. 218 ust. 10 TFUE, zgodnie z którym Parlament Europejski jest natychmiast i w pełni informowany na wszystkich etapach procedury;

o)

wzajemną wymianę wszystkich dokumentów dotyczących negocjacji, takich jak protokoły i projekty negocjowanych tekstów, oraz okresowe przekazywanie informacji Parlamentowi;

p)

zapewnienie poszanowania - na wszystkich szczeblach - ugruntowanej praktyki oczekiwania na zgodę Parlamentu przed tymczasowym stosowaniem nowej umowy;

q)

wzmocnienie i poszerzenie zakresu istniejącej współpracy zapisanej w obecnie obowiązującej umowie o partnerstwie i współpracy, która już ustanowiła następujące organy ds. współpracy i dialogu:

r)

wzmocnienie kontroli międzyparlamentarnej w ramach komisji współpracy parlamentarnej, której pozycja zostanie umocniona w nowej umowie, w szczególności w obszarach demokracji, praworządności i walki z korupcją;

s)

zapewnienie zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego na etapie negocjowania i wdrażania umowy;

t)

zapewnienie włączenia warunków dotyczących potencjalnego zawieszenia współpracy w przypadku naruszenia zasadniczych elementów przez jedną ze stron, w tym roli konsultacji z Parlamentem w takich przypadkach;

u)

przydzielanie, zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich, odpowiednich zasobów na potrzeby wdrażania kompleksowej umowy, tak aby zapewnić osiągnięcie wszystkich ambitnych celów określonych podczas negocjacji;

Wspólne obawy i interesy dotyczące obszarów współpracy objętych umową

v)

uwzględnienie roli Kirgistanu jako jednego z nielicznych rodzących się krajów demokratycznych w regionie, wymagającej długoterminowego wsparcia politycznego, dyplomatycznego, finansowego i technicznego ze strony UE;

w)

podejmowanie wysiłków w celu skonsolidowania funkcjonującej demokracji parlamentarnej z prawdziwym systemem wielopartyjnym oraz konstytucyjnymi mechanizmami równowagi i kontroli, a także zapewnienie nadzoru parlamentarnego nad władzą wykonawczą, ponieważ Kirgistan jest jednym z pierwszych krajów, w których UE zaangażowała się we wspieranie demokracji; przekazanie obaw dotyczących nowelizacji konstytucji z 2016 r., w szczególności znacznego wzmocnienia uprawnień premiera, nadrzędności orzeczeń sądów krajowych nad międzynarodowymi traktatami dotyczącymi praw człowieka oraz utraty niezależności Izby Konstytucyjnej w Sądzie Najwyższym; zachęcanie do angażowania organizacji pozarządowych w opracowywanie krajowych przepisów prawa i strategii politycznych oraz w dokonywanie ich przeglądu, w szczególności w odniesieniu do instrumentów lub mechanizmów, które bezpośrednio wpływają na działania organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

x)

potwierdzenie znaczenia systematycznego promowania wartości demokracji i praw człowieka, w tym wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń oraz niezależności sądownictwa;

y)

promowanie przyjaznego środowiska dla dziennikarzy i niezależnych mediów; dopilnowanie, by Kirgistan zezwolił na wjazd do kraju objętym zakazem zagranicznym działaczom na rzecz praw człowieka i dziennikarzom oraz na kontynuowanie przez nich działalności bez ingerencji;

z)

uznanie postępów poczynionych w związku ze spokojnym przebiegiem i zwiększoną przejrzystością wyborów parlamentarnych i prezydenckich oraz domaganie się dalszego wdrażania zaleceń przedstawionych przez międzynarodowe misje obserwacji wyborów;

aa)

wezwanie Kirgistanu do odwrócenia wszelkich negatywnych autorytarnych trendów, takich jak polityczna instrumentalizacja organizacji wymiaru sprawiedliwości, niesprawiedliwe kary sądowe, niesprawiedliwe i nieprzejrzyste procesy, ingerowanie w wolność mediów, bezkarność funkcjonariuszy organów ścigania oraz zarzuty złego traktowania i torturowania zatrzymanych osób, ekstradycje do krajów, w których występuje ryzyko poddawania torturom lub złego traktowania, a także dyskryminacja mniejszości oraz ograniczenia wolności zgromadzeń i wypowiedzi, jak również wezwanie Kirgistanu do dokładnego zbadania wszystkich zarzutów dotyczących podrzucania dowodów, wymuszeń, torturowania i złego traktowania; wyrażenie zaniepokojenia faktem, iż przywódcy polityczni oraz potencjalni kandydaci na prezydenta byli więzieni na podstawie rzekomych zarzutów korupcyjnych;

ad)

wspieranie zdecydowanego zaangażowania się w postęp społeczny, dobre sprawowanie rządów, demokrację oraz dobre stosunki międzyetniczne i międzyreligijne, kształcenie i edukację, także jako sposobu wzmacniania podstaw stabilności i bezpieczeństwa; dalsze wspieranie środków w zakresie budowania pokoju i bezpieczeństwa, a także zwiększenie wysiłków w dążeniu do pełnej integracji mniejszości w następstwie konfliktów etnicznych w Kirgistanie w 2010 r., aby zapobiegać przyszłym kryzysom;

af)

wspieranie, promowanie i ułatwianie dalszej współpracy regionalnej w Azji Środkowej, która jest jednym z najmniej zintegrowanych regionów na świecie, z wykorzystaniem obecnej pozytywnej dynamiki, również w celu sprzyjania stabilności i rozwojowi całej Azji Środkowej; uznanie zaangażowania kraju w programy UE ukierunkowane na tę kwestię, a także we wdrażanie strategii UE-Azja Środkowa w obszarach energii, gospodarki wodnej i wyzwań środowiskowych oraz w regularne dialogi polityczne i w kwestiach praw człowieka z UE;

ak)

uznanie obaw Kirgistanu dotyczących bezpieczeństwa w związku z pogorszeniem się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa w Afganistanie oraz w odpowiedzi na zwiększającą się radykalizację w regionie Azji Środkowej; zapewnianie pomocy w związku z powrotem islamskich zagranicznych bojowników i członków ich rodzin z zagranicy; wzmocnienie współpracy regionalnej z krajami Azji Środkowej w zakresie zwalczania ruchów dżihadystów i przestępczości ponadnarodowej, w oparciu o wdrażanie prawnych, instytucjonalnych i praktycznych środków kontroli granic związanych ze zwalczaniem terroryzmu oraz środków zapobiegających rosnącej brutalnej radykalizacji religijnej;

Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2019 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dotyczące kompleksowej umowy między UE a Republiką Kirgiską (2018/2118(INI)).

Dz.U.UE.C.2020.411.199