Zalecenie 2023/1425 w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej
Dz.U.UE.L.2023.174.19
Akt obowiązującyZALECENIE KOMISJI (UE) 2023/1425
z dnia 27 czerwca 2023 r.
w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) Transformacja w stronę gospodarki zrównoważonej do 2050 r. stanowi dla gospodarki Unii wyzwanie, ale stwarza również dla niej nowe możliwości. Inwestowanie w zieloną transformację pomoże uczynić Europę pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem o gospodarce zrównoważonej.
(2) W tym dziesięcioleciu konieczne jest podjęcie pilnych działań, aby do 2030 r. zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 55 % i osiągnąć nasze cele środowiskowe, w szczególności te związane z kryzysem ekologicznym i wodnym. W latach 2021-2030 Unia będzie musiała inwestować o około 700 mld EUR rocznie więcej niż w latach 2011-2020, aby zdekarbonizować swoją gospodarkę, osiągnąć cele środowiskowe 1 i cele określone w proponowanym akcie w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie 2 .
(3) Finansowanie transformacji w stronę gospodarki neutralnej dla klimatu i zrównoważonej jest dziś potrzebne tym przedsiębiorstwom, które chcą zyskać zrównoważony charakter, ale nie są w stanie przejść, bez etapów pośrednich, na model wydajności, który byłby w pełni przyjazny dla środowiska i neutralny dla klimatu. Finansowanie transformacji będzie niezbędne w nadchodzących latach, aby zapewnić terminową i uporządkowaną transformację gospodarki realnej w kierunku zrównoważonego rozwoju przy zapewnieniu konkurencyjności gospodarki UE. Nie wszystkie technologie są jeszcze dostępne na potrzeby gospodarki zrównoważonej, a podmioty gospodarcze mogą osiągać wskazane cele w różnym tempie.
(4) Zrównoważone finansowanie polega na finansowaniu zarówno tego, co już jest przyjazne dla środowiska, jak i tego, co stopniowo osiąga taki poziom efektywności. Poziom zrównoważonych inwestycji ma z czasem rosnąć wraz z postępem transformacji.
(5) Chociaż w unijnych ramach prawnych nie zdefiniowano pojęcia finansowania transformacji, finansowanie transformacji należy rozumieć jako finansowanie poprawy efektywności klimatycznej i środowiskowej w celu transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej w tempie zgodnym z unijnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi.
(6) Unijne ramy zrównoważonego finansowania, w tym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 3 , metody określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2089 4 , dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 5 oraz wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie europejskich zielonych obligacji 6 , zawierają gwarancje i zasady, które mogą dodatkowo wskazywać, czym jest finansowanie transformacji.
(7) Finansowanie transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki leży u podstaw komunikatu Komisji z 2021 r. w sprawie strategii finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej 7 , w którym podkreślono potrzebę sprzyjającego włączeniu społecznemu podejścia do zrównoważonego finansowania niezależnie od sektorów, obszarów geograficznych, podmiotów i różnych punktów wyjściowych transformacji.
(8) W niniejszym zaleceniu wyjaśniono pojęcie finansowania transformacji, uznając istotną rolę, jaką mogą odegrać uczestnicy rynku przez dobrowolne wykorzystanie do finansowania transformacji narzędzi uwzględnionych w unijnych ramach zrównoważonego finansowania, stosownie do potrzeb.
(9) Przedsiębiorstwa, pośrednicy finansowi i inwestorzy, państwa członkowskie i organy nadzoru mogą pozyskiwać finansowanie transformacji, zapewniać je lub wypracować do niego odpowiednie podejście przez dobrowolne stosowanie narzędzi zrównoważonego finansowania określonych w niniejszym zaleceniu.
(10) Niniejsze zalecenie ma na celu wspieranie finansowania transformacji w zaufanym środowisku dla inwestorów przez zachęcanie do dobrowolnego stosowania narzędzi zrównoważonego finansowania i ujawniania informacji w sposób, który może zapewnić wiarygodność możliwości inwestycyjnych związanych z transformacją.
(11) Niniejsze zalecenie opiera się na unijnych ramach zrównoważonego finansowania i na elementach pochodzących z wiodących międzynarodowych inicjatyw w zakresie finansowania transformacji, takich jak wytyczne OECD w sprawie finansowania transformacji 8 , ramy G20 dotyczące finansowania transformacji 9 , sprawozdanie międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania w sprawie finansowania transformacji 10 oraz sprawozdanie grupy ekspertów wysokiego szczebla ONZ ds. zobowiązań podmiotów niepaństwowych do neutralności emisyjnej 11 . W związku z tym międzynarodowi inwestorzy stosujący się do niniejszego zalecenia powinni być w stanie dopasować główne aspekty swoich celów transformacji i potrzeb w zakresie finansowania do międzynarodowej praktyki rynkowej.
(12) Transformacja w kierunku osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu 12 obejmuje transformację w stronę neutralności klimatycznej do roku 2050, z założeniem ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C zgodnie z porozumieniem paryskim przyjętym na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 13 , transformację w stronę gospodarki odpornej na zmianę klimatu oraz transformację w stronę gospodarki zrównoważonej pod względem środowiskowym, a mianowicie gospodarki o obiegu zamkniętym, o zerowym poziomie emisji zanieczyszczeń i przyjaznej dla przyrody, oraz w stronę zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych i morskich.
(13) Uczestnicy rynku mogą stosować niniejsze zalecenie zarówno do transformacji klimatycznej, jak i ekologicznej.
(14) Przedsiębiorstwa (w tym zarówno przedsiębiorstwa niefinansowe, jak i finansowe) mogą mieć różne punkty wyjściowe transformacji w stronę zrównoważonego rozwoju, w zależności od różnych czynników, takich jak sektory i obszary geograficzne, w których działają. Przedsiębiorstwa mają także różne możliwości i zdolności transformacji, w zależności od wielkości, dostępnych zasobów finansowych i fizycznych lub dostępności infrastruktury i technologii. W rezultacie przedsiębiorstwa będą miały różne potrzeby w zakresie finansowania.
(15) Korzystanie z finansowania transformacji jest dobrowolne. Nie wszystkie przedsiębiorstwa i nie wszystkie sektory gospodarki mają znaczące potrzeby w zakresie finansowania transformacji klimatycznej lub środowiskowej. Jeżeli jednak szkodliwy wpływ można zmniejszyć i jest on zmniejszany, należy docenić tę optymalizację i ułatwić jej finansowanie.
(16) Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mogą potrzebować finansowania swojej transformacji i w takim przypadku mogą odnieść korzyści z pozyskania finansowania transformacji, jeśli dostarczą kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Ze względu jednak na rozmiar tych przedsiębiorstw i bardziej ograniczone zasoby może to być trudne i kosztowne. MŚP mogą potrzebować wsparcia partnerów finansowych, dostawców i klientów w swoim łańcuchu wartości przy rozważaniu potrzeb w zakresie finansowania transformacji i uzyskiwaniu dostępu do finansowania transformacji w praktyce. Duże przedsiębiorstwa i pośredników finansowych zachęca się do stosowania zasady proporcjonalności przy współpracy z MŚP oraz do powściągliwości przy zwracaniu się o informacje do partnerów, dostawców i klientów z łańcucha wartości będących MŚP.
(17) Finansowanie transformacji może również pomóc w finansowaniu transformacji przedsiębiorstw, które działają w sektorach najbardziej dotkniętych transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej. Na przykład nowe inwestycje i powiązane nakłady inwestycyjne takich przedsiębiorstw mogą być zgodne z transformacją w kierunku osiągnięcia unijnych celów środowiskowych i klimatycznych.
(18) Potrzeby w zakresie finansowania transformacji można ustalić przez planowanie z wyprzedzeniem i wyznaczenie celów transformacji. Jest to możliwe na przykład przez określenie krótko-, średnio- i długoterminowych celów przedsiębiorstwa oraz działań zgodnych z transformacją w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki, a także planów inwestycyjnych i planów działania wskazujących zasoby, które już przydzielono, i zasoby, które są nadal potrzebne, aby zapewnić osiągnięcie celów oraz zaplanowanie i wdrożenie działań w przejrzysty, wiarygodny i spójny sposób. Można to zrobić zarówno na poziomie przedsiębiorstwa, jak i na poziomie działalności, w zależności od tego, gdzie pojawia się potrzeba finansowania transformacji.
(19) Planowanie transformacji, czyli proces, w którym przedsiębiorstwa przekuwają swoje ambicje środowiskowe i klimatyczne w działania, może pomóc przedsiębiorstwom zminimalizować ryzyko strategiczne i finansowe związane z transformacją, zidentyfikować możliwości biznesowe i zapewnić jasność strategii biznesowej, mogącej przyciągnąć nowych inwestorów i partnerów biznesowych.
(20) Przedsiębiorstwa mogą jednak również korzystać z unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania, takich jak systematyka, nie tylko w celu ujawniania rodzajów działalności i nakładów inwestycyjnych zgodnych z systematyką, lecz także jako przyszłościowego narzędzia w procesie transformacji, wykorzystując kryteria systematyki jako punkty odniesienia do ustalania celów. Systematyka jest coraz częściej wykorzystywana do celów finansowania transformacji, a wiele przedsiębiorstw zgłasza nakłady inwestycyjne zgodne z systematyką, które są znacznie wyższe niż analogiczne przychody, zwłaszcza w sektorach o dużym oddziaływaniu.
(21) Inwestycje mające na celu osiągnięcie zgodności z systematyką w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat są uznawane za nakłady inwestycyjne, które są w pełni zgodne z systematyką, jeśli towarzyszy im plan nakładów inwestycyjnych, który jest rodzajem planu transformacji na poziomie działalności 14 . Ponadto inwestycje w działalność na rzecz przejścia, w rozumieniu rozporządzenia (UE) 2020/852, są inwestycjami w najlepsze dostępne technologie, a zatem są również uznawane za zgodne z systematyką, pod warunkiem że nie prowadzą do długoterminowego uzależnienia od aktywów wysokoemisyjnych ani nie uniemożliwiają rozwoju bardziej ekologicznych technologii. Są to rodzaje działalności gospodarczej, w których nie istnieje obecnie żadna alternatywna technologia, a jej efektywność środowiskowa sytuuje ją na ścieżce prowadzącej do przyszłej neutralności klimatycznej. Aby zapewnić ciągłe doskonalenie poprzez transformację, w rozporządzeniu (UE) 2020/852 przewidziano przeprowadzany co trzy lata przegląd technicznych kryteriów kwalifikacji w odniesieniu do działalności na rzecz przejścia, który ma służyć uwzględnieniu nowych technologii i danych naukowych w miarę, jak stają się dostępne.
(22) Systematyka może być również przydatnym przewodnikiem, uzupełniającym cele klimatyczne, środowiskowe lub plany transformacji w odniesieniu do działalności gospodarczej, która nie może wnieść znaczącego wkładu w osiągnięcie jednego z celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu (UE) 2020/852, ale w przypadku której nadal możliwa jest znaczna poprawa efektywności środowiskowej. Kryteria i zasady systematyki można wykorzystać do ustalenia celów pośrednich lub minimalnych, na których realizację można pozyskać finansowanie transformacji, jeśli inwestycje są zgodne z unijnymi celami środowiskowymi i klimatycznymi 15 . Należy to zapewnić za pomocą planu transformacji dla konkretnej działalności (plan transformacji oparty na rodzaju działalności).
(23) Dane pokazują, że systematyka funkcjonuje zgodnie z założeniami w przypadku spółek z indeksu STOXX Europe 600, które do tej pory zgłosiły inną niż zerową zgodność z systematyką 16 , średnio zgłaszają zgodność z systematyką na poziomie około 23 % dla nakładów inwestycyjnych, 24 % dla wydatków operacyjnych i 17 % dla przychodów 17 .
(24) Unijne wskaźniki referencyjne transformacji klimatycznej i unijne wskaźniki referencyjne dostosowane do porozumienia paryskiego są odpowiednimi narzędziami do projektowania portfeli uwzględniających cele w zakresie dekarbonizacji. Fundusze inwestycyjne, które odwzorowują te wskaźniki referencyjne, znacznie wzrosły i są obecnie wyceniane na 116 mld EUR. Wzrasta również wykorzystanie rynkowych wskaźników referencyjnych ESG uwzględniających cechy zrównoważoności środowiskowej.
(25) Plany transformacji są przydatnym narzędziem do przekucia celów klimatycznych lub środowiskowych na poziomie zarówno przedsiębiorstw, jak i działalności gospodarczej w działania i plan inwestycyjny w kontaktach z pośrednikami finansowymi i inwestorami. Pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą również brać pod uwagę informacje zawarte w planach transformacji oraz rzetelność, przejrzystość i rozliczalność celów podanych w tych planach przy ocenie ryzyka związanego z transformacją i fizycznego ryzyka zrównoważonego rozwoju związanego z inwestycją.
(26) Plany transformacji nie są obecnie obowiązkowe, ale stają się jednym z kluczowych narzędzi przyszłościowych, które przedsiębiorstwa mogą wykorzystać do ustalenia i sformułowania swoich celów oraz określenia finansowania potrzebnego do ich osiągnięcia, a także zawierają informacje na temat kamieni milowych, działań, procesów i zasobów. Plany transformacji można sformułować na podstawie dyrektywy (UE) 2022/2464 i standardów sprawozdawczości wynikających z tej dyrektywy, w przypadku gdy plany transformacji są częścią ogólnej strategii biznesowej przedsiębiorstwa, które dąży do dostosowania się do celu porozumienia paryskiego, jakim jest ograniczenie wzrostu temperatury na świecie do 1,5 °C.
(27) Przedsiębiorstwa objęte zakresem obowiązków sprawozdawczych wynikających z dyrektywy (UE) 2022/2464 będą musiały informować o wszelkich celach w zakresie zrównoważonego rozwoju, dla których wyznaczono termin ich realizacji, a także o wszelkich planach, które mogą mieć na celu zapewnienie, by ich model biznesowy i strategia były zgodne z założeniami transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej i ze ścieżką prowadzącą do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C.
(28) W lutym 2022 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju 18 w celu zapewnienia, aby przedsiębiorstwa działające na rynku wewnętrznym przyczyniały się do transformacji naszych gospodarek w stronę modelu zrównoważonego. Proponuje się w nim, aby przedsiębiorstwa objęte zakresem jego stosowania przyjęły plan służący zapewnieniu, by modele biznesowe i strategie przedsiębiorstwa były spójne z założeniami procesu przechodzenia na gospodarkę zrównoważoną oraz z celem zakładającym ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 °C zgodnie z postanowieniami porozumienia paryskiego.
(29) Plan transformacji, który jest aspektem ogólnej strategii przedsiębiorstwa, może również obejmować transformację w kierunku osiągania celów środowiskowych. Wiarygodność planu transformacji można wzmocnić przez jego przyjęcie przez kierownictwo spółki, przez uwzględnienie ustrukturyzowanego zestawu krótko-, średnio- i długoterminowych celów i działań, uwzględnienie przydzielonych i potrzebnych zasobów, które mają zapewnić realizację celów i działań w wiarygodny i spójny sposób, uwzględnienie i unikanie długoterminowego uzależnienia od rodzajów działalności lub aktywów, które generują znaczące emisje gazów cieplarnianych lub powodują poważne szkody dla środowiska, biorąc pod uwagę cykl życia tych aktywów.
(30) Pośrednicy finansowi mają do odegrania kluczową rolę we wspieraniu transformacji gospodarki realnej w kierunku zrównoważonego rozwoju. Zapewniając finansowanie transformacji gospodarki realnej, sektor finansowy może zatem pełnić swoją funkcję finansującą w okresie transformacji, co zmniejsza w miarę upływu czasu ryzyko związane z transformacją i umożliwia sektorowi przeprowadzenie własnej uporządkowanej transformacji. Finansowanie transformacji i powiązane z nim inwestycje mogą w przyszłości zmniejszyć finansowe ryzyko związane z transformacją, nawet jeśli nie są one automatycznie obarczone mniejszym ryzykiem finansowym niż inne inwestycje.
(31) Zarówno kredyty bankowe, jak i inwestycje są ważne dla finansowania gospodarki realnej i oczekuje się, że zapewnią one przedsiębiorstwom znaczną część środków potrzebnych do finansowania transformacji. Banki i inni inwestorzy instytucjonalni są w szczególnie dobrej sytuacji, aby udzielać swoim klientom finansowania transformacji, ponieważ mogą opierać się na bliskich relacjach, jakie łączą ich z ich klientami. W tym kontekście banki mogą rozważyć niniejsze zalecenie w połączeniu z przepisami dotyczącymi ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego zawartymi w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE 19 oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 20 , które są obecnie poddawane przeglądowi.
(32) Spodziewana opinia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dotycząca kredytów ekologicznych 21 , a także prace platformy ds. zrównoważonego finansowania 22 będą uwzględniać różne aspekty finansowania transformacji i zapewnią odpowiedni wkład w przyszłe rozważania na ten temat.
(33) Ujawnianie informacji na temat zrównoważonego rozwoju pomaga usprawnić wymianę informacji między pośrednikami finansowymi a przedsiębiorstwami w okresie transformacji. Na przykład prospektywne informacje na temat celów klimatycznych lub środowiskowych lub planów transformacji, jeśli takie istnieją, mogą dostarczyć przydatnych danych inwestorom i pośrednikom finansowym, którzy sami są zaangażowani w transformację. Informacje te pomogą pośrednikom finansowym i inwestorom w podjęciu decyzji o tym, co należy lub czego nie należy uwzględniać w produktach inwestycyjnych, a także w ocenie skutków różnych horyzontów czasowych inwestycji i ryzyka związanego z aktywami osieroconymi.
(34) Pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą również przyczynić się do transformacji, oferując konkretne rozwiązania finansowe związane z transformacją, które są powiązane z celami klimatycznymi lub środowiskowymi określonymi przez przedsiębiorstwa.
(35) Zachęca się państwa członkowskie do dalszego podnoszenia świadomości na temat podejść do ubiegania się o finansowanie transformacji lub zapewniania go. Zachęca się je również do dalszego zapewniania szkoleń i pomocy technicznej, które mogą pomóc w zwiększeniu wykorzystania finansowania transformacji i przynieść konkretne rozwiązania finansowe związane z transformacją dla przedsiębiorstw chcących zaangażować się w transformację.
(36) Europejskie Urzędy Nadzoru i właściwe organy krajowe w Unii powinny nadal podnosić świadomość na temat odpowiednich podejść do finansowania transformacji. Pomoże to wzbudzić zaufanie uczestników rynku do tego, jak skutecznie korzystać z unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania, i zachęci do korzystania z finansowania transformacji oraz zmniejszy ryzyko pseudoekologicznego marketingu.
(37) Niniejsze zalecenie nie zawiera wskazówek dotyczących wszystkich aspektów finansowania transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki. Jego celem jest wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z finansowaniem transformacji i stosowaniem narzędzi, które mogą zachęcić do zwiększenia wykorzystania prywatnego finansowania transformacji.
(38) Niniejsze zalecenie nie jest wyczerpujące, ponieważ uczestnicy rynku mogą znaleźć inne sposoby propagowania lub pozyskiwania finansowania transformacji, które są zgodne z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej. Przy stosowaniu niniejszego zalecenia należy uwzględniać wszelkie przyszłe zmiany rynkowe lub legislacyjne. Platforma ds. zrównoważonego finansowania pomoże zidentyfikować odpowiednie praktyki rynkowe związane z finansowaniem transformacji, a uczestnicy rynku mogą przekazywać informacje zwrotne w celu dalszego dopracowania elementów ram zrównoważonego finansowania i ich wykorzystania do finansowania transformacji za pośrednictwem platformy lub wydarzeń informacyjnych organizowanych przez Komisję, takich jak warsztaty i dialogi z zainteresowanymi stronami. Komisja zwiększy również swoje zaangażowanie we współpracę z partnerami międzynarodowymi, np. za pośrednictwem międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania i przyszłego centrum doradztwa ds. zrównoważonego finansowania w kontekście Global Gateway, aby promować wykorzystanie i międzynarodową interoperacyjność finansowania transformacji na całym świecie,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
1. CEL I ZAKRES
1.1. Niniejsze zalecenie stanowi kontynuację komunikatu Komisji "Strategia dotycząca finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej" 23 .
1.2. Zalecenie to ma na celu wsparcie uczestników rynku, którzy chcą uzyskać lub zapewnić finansowanie transformacji, przez przedstawienie praktycznych wskazówek dotyczących podejścia do finansowania transformacji.
1.3. Niniejsze zalecenie skierowane jest do przedsiębiorstw, które chcą mieć swój udział w transformacji w kierunku neutralności klimatycznej i zrównoważenia środowiskowego, jednocześnie zwiększając swoją konkurencyjność, oraz z takim zamiarem ubiegają się o finansowanie inwestycji. Wyjaśniono w nim, jak korzystać w tym celu z narzędzi zrównoważonego finansowania. Finansowanie transformacji i zielone finansowanie 24 można odróżnić od finansowania ogólnego, któremu nie przyświecają cele w zakresie zrównoważonego rozwoju.
1.4. Niniejsze zalecenie zasadniczo nie ma zastosowania do mikroprzedsiębiorstw 25 ze względu na ich wielkość i możliwości administracyjne.
1.5. Niniejsze zalecenie skierowane jest do
a) pośredników finansowych i inwestorów, którzy chcą udzielać przedsiębiorstwom finansowania transformacji;
b) państw członkowskich i organów nadzoru finansowego, aby zwiększyć świadomość na ten temat i zapewnić pomoc techniczną, zachęcić do korzystania z finansowania transformacji i udzielania go w gospodarce realnej.
1.6. Niniejsze zalecenie pozostaje bez uszczerbku dla prawodawstwa Unii, które określa obowiązki prawne.
1.7. Podmioty spoza Unii mogą również korzystać z niniejszego zalecenia, ale mogą mieć szczególne potrzeby, których niniejsze zalecenie nie odzwierciedla.
2. DEFINICJE
Do celów niniejszego zalecenia stosuje się następujące definicje:
2.1. Transformacja oznacza przejście od obecnych poziomów efektywności środowiskowej i klimatycznej do gospodarki neutralnej dla klimatu, odpornej na zmianę klimatu i zrównoważonej środowiskowo w ramach czasowych umożliwiających osiągnięcie:
a) celu, jakim jest ograniczenie wzrostu temperatury na świecie do 1,5 °C zgodnie z porozumieniem paryskim, oraz, w odniesieniu do przedsiębiorstw i działalności w Unii, celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r., jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 26 ;
b) celu, jakim jest przystosowanie się do zmiany klimatu 27 ; oraz
c) innych celów środowiskowych Unii, określonych w rozporządzeniu (UE) 2020/852, takich jak zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola, ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów, zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów morskich i słodkowodnych oraz przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym.
2.2. Finansowanie transformacji oznacza finansowanie inwestycji zgodnych z transformacją i przyczyniających się do niej, w ramach którego unika się efektów uzależnienia, co obejmuje:
a) inwestycje w portfele odwzorowujące unijne wskaźniki referencyjne transformacji klimatycznej i unijne wskaźniki referencyjne dostosowane do porozumienia paryskiego ("unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne");
b) inwestycje w działalność gospodarczą zgodną z systematyką, w tym:
- w działalność gospodarczą na rzecz przejścia w rozumieniu art. 10 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2020/852 w odniesieniu do celu, jakim jest łagodzenie zmiany klimatu,
- w działalność gospodarczą kwalifikującą się do systematyki, która stanie się działalnością gospodarczą zgodną z systematyką, w rozumieniu art. 1 pkt 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178, w okresie maksymalnie pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat 28 ;
c) inwestycje w przedsiębiorstwa lub działalność gospodarczą, dla których istnieje wiarygodny plan transformacji na poziomie przedsiębiorstwa lub na poziomie działalności;
d) inwestycje w przedsiębiorstwa lub działalność gospodarczą, w przypadku których ustalono wiarygodne cele oparte na podstawach naukowych - jeżeli są one proporcjonalne - poparte informacjami zapewniającymi rzetelność, przejrzystość i rozliczalność.
2.3. Plan transformacji oznacza aspekt ogólnej strategii przedsiębiorstwa, określający cele i działania podmiotu w zakresie transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki, w tym działania takie jak ograniczenie emisji gazów cieplarnianych zgodnie z celem, jakim jest ograniczenie zmiany klimatu do 1,5 °C.
3. ZALECENIE DLA PRZEDSIĘBIORSTW UBIEGAJĄCYCH SIĘ O FINANSOWANIE TRANSFORMACJI
Narzędzia zrównoważonego finansowania służące do określania i formułowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji
3.1. Przedsiębiorstwa mogą rozważyć swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji na podstawie swojego wpływu, ryzyka i możliwości związanych ze zrównoważonym rozwojem. Potrzeby te można zidentyfikować na podstawie oceny istotności.
3.2. Aby określić potrzeby w zakresie finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogą zacząć od ustalenia celów transformacji i określenia indywidualnych ścieżek transformacji na podstawie scenariuszy i ścieżek opartych na podstawach naukowych 29 .
3.3. Narzędzia zrównoważonego finansowania, w szczególności systematykę lub unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne, a także wiarygodne plany transformacji, można wykorzystywać jako wsparcie przy określaniu celów transformacji i formułowaniu konkretnych potrzeb w zakresie finansowania transformacji na poziomie przedsiębiorstwa i na poziomie działalności gospodarczej 30 .
3.4. Wiarygodny plan transformacji, w którym wyraźnie uwzględniono cele transformacji i związane z nimi potrzeby w zakresie finansowania transformacji, pomoże pośrednikom finansowym i inwestorom lepiej zrozumieć, porównać i ocenić możliwości finansowania transformacji, jakie się przed nimi otwierają.
3.5. Potrzeby w zakresie finansowania transformacji można określić jako planowane nakłady inwestycyjne oraz, w stosownych przypadkach, wydatki operacyjne związane z osiągnięciem celów klimatycznych i środowiskowych, a także bieżące lub docelowe przychody związane z transformacją.
3.6. W stosownych przypadkach przedsiębiorstwa mogą omówić z pośrednikami finansowymi i inwestorami swoje konkretne potrzeby w zakresie finansowania transformacji i najbardziej odpowiednie rozwiązania finansowe.
4. KORZYSTANIE Z WIARYGODNYCH ŚCIEŻEK TRANSFORMACJI PRZY USTALANIU CELÓW OPARTYCH NA PODSTAWACH NAUKOWYCH
4.1. Przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać publicznie dostępne międzysektorowe lub sektorowe scenariusze i ścieżki dekarbonizacji, a także, jeśli istnieją, scenariusze poprawy stanu środowiska jako punkty odniesienia przy ustalaniu celów opartych na podstawach naukowych i określaniu swoich potrzeb w zakresie finansowania transformacji.
4.2. Podczas korzystania ze scenariuszy lub ścieżek zaleca się stosowanie tych, które są oparte na podstawach naukowych, a w przypadku ścieżek dekarbonizacji - tych, które są zgodne z porozumieniem paryskim, takich jak scenariusze zakładające ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C (bez przekroczenia tej granicy lub przy jej niewielkim przekroczeniu) opracowane przez Międzynarodową Agencję Energetyczną lub Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu 31 .
4.3. Zaleca się dostosowanie ścieżek dla poszczególnych przedsiębiorstw zgodnie z unijnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi oraz na podstawie lokalizacji, w których działają te przedsiębiorstwa, i punktu wyjścia tych przedsiębiorstw. W tym celu zaleca się również zapoznanie się z opartymi na kryteriach jakościowych unijnymi ścieżkami transformacji, które Komisja Europejska opracowała dla poszczególnych ekosystemów przemysłowych 32 , przy ocenie wyzwań związanych z transformacją klimatyczną i dostępnych technologii najwyższej klasy, a także szerszych wyzwań związanych z ekologią, cyfryzacją i odpornością w danym sektorze.
4.4. Oparte na podstawach naukowych cele transformacji można wykorzystywać do pozyskiwania finansowania transformacji bez planu transformacji, jeżeli jest to proporcjonalne do złożoności i wielkości przedsiębiorstwa oraz powodowanych przez niego skutków, a także jeżeli cele te są poparte informacjami zapewniającymi ich rzetelność i przejrzystość oraz rozliczność wdrażania działań służących ich osiągnięciu.
5. KORZYSTANIE Z UNIJNYCH KLIMATYCZNYCH WSKAŹNIKÓW REFERENCYJNYCH
5.1. W celu uzupełnienia scenariuszy lub ścieżek opartych na podstawach naukowych przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać, w stosownych przypadkach, metody stosowane do wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych. Metody te mogą wspomagać określanie indywidualnych ścieżek na poziomie przedsiębiorstwa lub projektu bądź służyć do wyznaczenia celów transformacji i pomagać w ustalaniu potrzeb w zakresie finansowania transformacji.
5.2. Te same metody można również stosować, aby uniknąć sytuacji, w której nowe inwestycje stają się potencjalnie aktywami osieroconymi, i aby umożliwić włączenie instrumentów emitowanych przez przedsiębiorstwo lub kapitału pozyskanego na odpowiedni projekt transformacji do portfela inwestycyjnego lub kredytowego, który odwzorowuje unijny klimatyczny wskaźnik referencyjny 33 .
6. WYKORZYSTANIE UNIJNEJ SYSTEMATYKI
6.1. Przedsiębiorstwa mogą określić swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji przez dobrowolne stosowanie systematyki, wraz z innymi punktami odniesienia opartymi na podstawach naukowych, przy ustalaniu celów transformacji dla konkretnych rodzajów działalności gospodarczej w sektorach gospodarki objętych aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie rozporządzenia (UE) 2020/852 34 .
6.2. Przedsiębiorstwa zachęca się do korzystania z systematyki w planowaniu inwestycji mających na celu spełnienie kryteriów systematyki dla danej działalności gospodarczej w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat, ponieważ takie inwestycje są już uznawane za w pełni zgodne z systematyką.
6.3. Przedsiębiorstwa mogą korzystać z systematyki w celu wyznaczenia kamieni milowych i celów pośrednich transformacji działalności gospodarczej, dalszej poprawy efektywności środowiskowej lub ostatecznego dostosowania się do systematyki w dłuższych ramach czasowych, które są nadal wystarczająco krótkie, aby były zgodne z transformacją. Na przykład w razie potrzeby przedsiębiorstwa mogą wykorzystać kryteria systematyki do zaplanowania stopniowego osiągania zgodności z systematyką: jako pierwszy cel z wyznaczonym terminem realizacji - wykroczenie poza poziomy wydajności określone przez kryteria zasady "nie czyń poważnych szkód", oraz jako drugi cel z wyznaczonym terminem realizacji - osiągnięcie zgodności z kryteriami istotnego wkładu, z wyjaśnieniami zawartymi w planie transformacji opartym na rodzaju działalności 35 .
6.4. Aby zoperacjonalizować wykorzystanie systematyki do pozyskania finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogłyby określić swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji pod względem nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstwa. W stosownych przypadkach mogą one również określić te potrzeby w odniesieniu do swoich bieżących i docelowych wydatków operacyjnych lub przychodów, które mogą:
a) być zgodne z systematyką;
b) w przyszłości osiągnąć zgodność z systematyką; lub
c) wykazywać ciągłą poprawę efektywności w ramach wiarygodnego planu transformacji, który jest zgodny z założeniami transformacji.
7. KORZYSTANIE Z WIARYGODNEGO PLANU TRANSFORMACJI
7.1. Bez uszczerbku dla wymogów prawnych przedsiębiorstwa, zwłaszcza te, których działalność wiąże się z istotnymi skutkami lub złożonymi ścieżkami transformacji, mogą opracowywać plany transformacji na poziomie przedsiębiorstwa lub działalności, lub na obu tych poziomach, do określenia celów transformacji, kamieni milowych, działań i potrzeb w zakresie zasobów w ustrukturyzowany i spójny sposób.
7.2. Standardy sprawozdawczości określone w dyrektywie (UE) 2022/2464 zawierają wzór na potrzeby opracowania wiarygodnych planów transformacji i planów działania, z którego przedsiębiorstwa mogą skorzystać w celu zapewnienia rzetelności, przejrzystości i rozliczalności takich planów.
7.3. Do określenia celów lub potrzeb w zakresie finansowania uwzględnionych w takich planach na poziomie zarówno przedsiębiorstw, jak i rodzajów działalności gospodarczej można wykorzystać systematykę oraz unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne wraz ze scenariuszami opartymi na podstawach naukowych lub ścieżkami transformacji.
7.4. Na potrzeby opracowania planów na rzecz zrównoważenia środowiskowego można także wykorzystać strategiczne plany działania UE w dziedzinie ochrony środowiska dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym 36 , różnorodności biologicznej 37 i eliminacji zanieczyszczeń 38 .
8. Instrumenty finansowe do celów pozyskiwania finansowania transformacji
8.1. Aby pozyskiwać finansowanie transformacji, przedsiębiorstwa zachęca się do korzystania z jednego lub kilku rodzajów instrumentów finansowych związanych z transformacją, takich jak określone rodzaje kredytów lub emisje na rynku kapitałowym o określonych cechach 39 .
Kredyty ekologiczne lub inne kredyty powiązane ze zrównoważonością
8.2. Jeśli przedsiębiorstwo potrzebuje finansowania transformacji, może ubiegać się o określone rodzaje kredytów, takie jak kredyty powiązane ze zrównoważonością, kredyty ekologiczne lub inne kredyty celowe.
8.3. Pośrednicy finansowi zaczynają oferować takie kredyty i mogą proponować konkurencyjne stopy procentowe, gdy przewidywana efektywność środowiskowa leżąca u podstaw kredytów pomaga zmniejszyć ryzyko związane z transformacją lub pozwala pośrednikowi finansowemu uzyskać niższe stopy refinansowania.
8.4. Inwestycje mające na celu osiągnięcie określonego celu transformacji, takie jak modernizacja aktywów lub realizowanie nowych inwestycji, które umożliwią produkcję o niewielkim wpływie na klimat i środowisko, mogą być finansowane za pomocą kredytu celowego, z którego środki można wykorzystać wyłącznie na taki cel (zwanego również "finansowaniem z przeznaczeniem środków na określony cel"). Określenie przeznaczenia kredytu za pomocą celów transformacji związanych z kryteriami systematyki mogłoby zachęcić do zaciągania kredytów przeznaczonych na transformację.
8.5. Inwestycje w poprawę wydajności na poziomie przedsiębiorstw mogłyby być finansowane za pomocą kredytów powiązanych ze zrównoważonością, w których przypadku za gwarancje służyłyby oparte na podstawach naukowych cele w zakresie efektywności klimatycznej lub środowiskowej z wyznaczonym terminem realizacji, a stopy procentowe powiązane byłyby z osiągnięciem zakładanych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju, przy uniknięciu efektu uzależnienia.
Zielone obligacje lub obligacje powiązane ze zrównoważonością
8.6. Aby sfinansować swoją transformację, przedsiębiorstwa mogą również emitować instrumenty rynku kapitałowego lub określone rodzaje obligacji, takie jak zielone obligacje lub inne obligacje powiązane ze zrównoważonością. Obligacje mogą być wykorzystywane do pozyskiwania kapitału na poziomie zarówno przedsiębiorstwa, jak i działalności gospodarczej.
8.7. Aby pozyskać finansowanie transformacji na określony cel, emitenci mogą rozważyć emisję obligacji, w przypadku których wykażą wykorzystanie wpływów z emisji na cele transformacji. Chociaż istnieją międzynarodowe standardy zielonych obligacji, które mogą być wykorzystywane do pozyskiwania finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogą również rozważyć wykorzystanie europejskiego standardu zielonych obligacji do emisji zielonych obligacji, aby sfinansować działalność gospodarczą, która stanie się zgodna z systematyką w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat.
8.8. Obligacje powiązane ze zrównoważonością można wykorzystać do pozyskiwania kapitału na poprawę wyników przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie zarówno przedsiębiorstwa, jak i działalności. Obligacje te powinny być powiązane z solidnymi docelowymi wynikami w zakresie zrównoważonego rozwoju, na przykład z kluczowymi wskaźnikami wyników systematyki, oraz z ramami czasowymi dostosowanymi do założeń transformacji, ponieważ odsetki są zwykle wypłacane pod warunkiem osiągnięcia zakładanych wyników, co jest w tym względzie źródłem zachęt.
8.9. Narzędzia zrównoważonego finansowania wymienione w pkt 3-7 mogą stanowić punkt odniesienia dla celów w zakresie efektywności oraz mogą być wykorzystywane do dalszego wzmacniania wiarygodności obligacji powiązanych ze zrównoważonością.
Finansowanie kapitałowe i kredytowanie specjalistyczne
8.10. Przedsiębiorstwa mogą również emitować instrumenty kapitałowe lub rozważyć specjalistyczne rozwiązania kredytowe, powiązane z docelowymi wynikami w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie przedsiębiorstwa, projektu lub działalności gospodarczej. Na potrzeby ustalenia takich docelowych wyników można zastosować podobne podejścia do tych opisanych powyżej.
9. ZALECENIE DLA POŚREDNIKÓW FINANSOWYCH I INWESTORÓW CHCĄCYCH UDZIELAĆ FINANSOWANIA TRANSFORMACJI
Narzędzia na potrzeby ustalania celów finansowania transformacji oraz identyfikacji projektów lub przedsiębiorstw
9.1. Pośrednicy finansowi mogą przyczynić się do finansowania transformacji przez odzwierciedlenie celów finansowania transformacji w swojej strategii kredytowej lub inwestycyjnej.
9.2. Przy ustalaniu celów transformacji i opracowywaniu podejść do finansowania transformacji dla portfeli i strategii inwestycyjnych lub kredytowych pośrednicy finansowi mogą:
a) uwzględnić zalecenia dla przedsiębiorstw dotyczące określania potrzeb w zakresie finansowania transformacji i wyznaczania celów 40 ;
b) dopilnować, aby podejście do finansowania transformacji pomagało w transformacji i dekarbonizacji gospodarki realnej, uwzględniało punkty wyjścia poszczególnych przedsiębiorstw, wykorzystywało zasadę proporcjonalności (w szczególności w odniesieniu do MŚP) oraz obejmowało odpowiednie gwarancje klimatyczne i środowiskowe, zgodnie z definicją finansowania transformacji zawartą w niniejszym zaleceniu;
c) przekuć podejście do finansowania transformacji w konkretne założenia związane z celami środowiskowymi i klimatycznymi, odnoszące się do wszystkich klas aktywów i obejmujące wszystkie rodzaje finansowania i wszystkie sektory gospodarki, które są istotne dla transformacji;
d) uznać doradztwo i współpracę za istotne elementy strategii finansowania transformacji.
9.3. Inwestorzy i właściciele aktywów mogą opracować podobne podejście do własnych aktywów.
9.4. Aby zoperacjonalizować strategie inwestycyjne z wykorzystaniem podejść do finansowania transformacji i zidentyfikować przedsiębiorstwa i projekty, które spełniają cele transformacji, pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą 41 :
a) wykorzystywać informacje dostarczone przez przedsiębiorstwa do określenia celów transformacji i potrzeb w zakresie finansowania transformacji, w tym planów transformacji i sprawozdawczości przedsiębiorstw;
b) stosować metody dekarbonizacji wymagane w unijnych klimatycznych wskaźnikach referencyjnych, na przykład jasne cele dekarbonizacji przyjęte przez przedsiębiorstwa i ograniczanie nowych inwestycji w aktywa potencjalnie osierocone;
c) wykorzystywać ramy i kryteria systematyki do identyfikacji inwestycji, które kwalifikują się do systematyki i mogą osiągnąć zgodność z nią, w razie potrzeby poprzez etapy przejściowe realizowane według harmonogramu zgodnego z założeniami transformacji. Na przykład, w razie potrzeby, jako pierwszy krok należy rozważyć sfinansowanie etapów transformacji wykraczających poza poziomy wydajności określone w kryteriach zasady "nie czyń poważnych szkód", a jako drugi krok - spełnienie kryteriów istotnego wkładu, wyjaśnionych w planie transformacji opartym na rodzaju działalności;
d) wykorzystywać ujawniane informacje i prospekty emisyjne, które towarzyszą emisji zielonych obligacji lub instrumentów kapitałowych powiązanych z ekologią, transformacją i zrównoważonym rozwojem.
10. WSPÓŁPRACA Z PRZEDSIĘBIORSTWAMI POTRZEBUJĄCYMI FINANSOWANIA TRANSFORMACJI
10.1. Pośredników finansowych zachęca się do nawiązywania współpracy i kontaktów z klientami i przedsiębiorstwami, w które dokonuje się inwestycji, realizującymi proces transformacji - zwłaszcza tam, gdzie istnieje znaczne zapotrzebowanie na finansowanie transformacji.
10.2. Polityka współpracy mogłaby obejmować określenie odpowiednich strategii kredytowych lub inwestycyjnych, dostosowanych do odpowiednich potrzeb w zakresie finansowania transformacji, oraz warunków kwalifikowalności do finansowania w ramach tych strategii.
10.3. W ramach współpracy z klientami i przedsiębiorstwami, w które dokonuje się inwestycji, można omówić następujące aspekty:
a) istotny wpływ, ryzyko i możliwości związane ze zrównoważonym rozwojem, a także sposób uwzględnienia wpływu na klimat i środowisko i związanego z nim ryzyka;
b) sposób, w jaki określany jest wkład w osiąganie celów klimatycznych lub środowiskowych, oraz jakie są horyzonty czasowe kredytów lub inwestycji;
c) podstawowe ścieżki transformacji, które zapewnią zgodność strategii kredytowej lub inwestycyjnej z założeniami transformacji;
d) czy lub w jaki sposób stosowana jest zasada "nie czyń poważnych szkód" zdefiniowana w art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 oraz w jaki sposób traktowane są niekorzystne skutki;
e) w jaki sposób wyniki w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz cele i plany przedsiębiorstw w zakresie transformacji będą brane pod uwagę, w tym przy ocenie ryzyka wystąpienia aktywów osieroconych oraz ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego w szerszym ujęciu.
11. ROZWIĄZANIA FINANSOWE SPECJALNIE PRZEWIDZIANE NA POTRZEBY TRANSFORMACJI
11.1. Oprócz ogólnych rozwiązań w zakresu kredytów i finansowania pośrednicy finansowi mogą oferować rozwiązania finansowe specjalnie przewidziane na potrzeby transformacji przedsiębiorstwom lub projektom, które mają znaczne potrzeby w zakresie finansowania transformacji.
11.2. Obejmuje to na przykład oferowanie kredytów lub produktów finansowych, które mogą pomóc w finansowaniu inwestycji w transformację w terenie, takich jak te oparte na:
a) inwestycjach zgodnych z rozporządzeniem (UE) 2020/852, które w znaczący sposób pomagają zwiększyć udział prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności zgodnej z systematyką;
b) unijnych klimatycznych wskaźnikach referencyjnych, w przypadku gdy uzupełniają one scenariusze lub ścieżki oparte na podstawach naukowych;
c) wiarygodnych planach transformacji na poziomie podmiotu lub działalności wdrażających cele oparte na podstawach naukowych;
d) wiarygodnych, opartych na podstawach naukowych celach, tam gdzie jest to proporcjonalne, popartych informacjami zapewniającymi rzetelność, przejrzystość i rozliczalność;
e) zmniejszeniu śladu środowiskowego na podstawie strategicznych planów działania UE w dziedzinie ochrony środowiska dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym 42 , różnorodności biologicznej 43 i eliminacji zanieczyszczeń 44 oraz w zgodności z tymi planami.
f) połączeniu powyższych elementów, np. w przypadku gdy plany transformacji uwzględniają potrzeby w zakresie finansowania transformacji określone za pomocą systematyki lub unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych.
11.3. Pośrednicy finansowi mogą rozważyć ustanowienie zachęt, aby skłonić przedsiębiorstwa do osiągania dobrych wyników w stosunku do celów transformacji, na przykład przez nagradzanie postępów w realizacji celów transformacji lub spełnieniu kryteriów systematyki za pomocą atrakcyjnych stóp procentowych, np. dzięki zmniejszonemu ryzyku związanemu z transformacją lub korzystniejszym warunkom pozyskania kapitału.
12. RYZYKO ZWIĄZANE Z TRANSFORMACJĄ I RYZYKO FIZYCZNE
12.1. Pośredników finansowych i inwestorów zachęca się do oceny, w jaki sposób ich cele w zakresie transformacji i finansowania transformacji są zgodne z ich strategiami zarządzania ryzykiem i przyczyniają się do realizacji tych strategii, tak aby przeciwdziałać ryzyku finansowemu wynikającemu z niedostosowania się do transformacji.
12.2. W szczególności zachęca się pośredników finansowych i inwestorów, aby:
a) uwzględniali w ramach współpracy i zarządzania ryzykiem prospektywne informacje od kontrahentów, takie jak cele i plany transformacji, w tym informacje na temat ich wiarygodności i roczne sprawozdania z postępów;
b) rozważyli finansowanie projektów w zakresie transformacji, które mogą zmniejszyć negatywny wpływ na czynniki zrównoważonego rozwoju oraz przyszłe ryzyka związane z transformacją i ryzyka fizyczne, np. przez stosowanie się do wskazań systematyki dotyczących przystosowania do zmiany klimatu.
13. ZALECENIE DOTYCZĄCE MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW
Małe i średnie przedsiębiorstwa ubiegające się o finansowanie transformacji
13.1. Jeśli MŚP są zainteresowane pozyskaniem finansowania transformacji, będą potrzebować proporcjonalnych rozwiązań dopasowanych do ich wielkości, zdolności administracyjnych i zasobów i dlatego zachęca się je do współpracy z pośrednikami finansowymi i inwestorami w celu zbadania dostępnych opcji finansowania i usług wsparcia.
13.2. MŚP, które są zainteresowane wkładem w transformację, mogą rozważyć pozyskanie finansowania transformacji na swoje inwestycje związane z transformacją, które mogą być inwestycjami bieżącymi lub przyszłymi np. na następujące cele:
a) nowe ekologiczne technologie;
b) modernizacja istniejącej działalności gospodarczej lub aktywów;
c) inwestowanie w technologie prorozwojowe;
d) ekologiczna polityka zaopatrzenia (np. energia odnawialna);
e) działania zazieleniające funkcje pomocnicze MŚP, np. działania zwiększające efektywność energetyczną ich budynków, leasing lub zakup pojazdów elektrycznych, dekarbonizacja transportu, zazielenianie dostaw żywności itp.
13.3. MŚP notowane na giełdzie są objęte zakresem dyrektywy (UE) 2022/2464 i w przyszłości będą ujawniać informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju zgodnie z uproszczonymi standardami sprawozdawczości. MŚP, które nie są objęte zakresem tej dyrektywy, ale są zainteresowane przekazywaniem swoich kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, mogą rozważyć zastosowanie w tym celu tych uproszczonych standardów sprawozdawczości lub innych dobrowolnych standardów sprawozdawczości dostosowanych do MŚP 45 .
13.4. Duże przedsiębiorstwa zachęca się do proporcjonalnego wspierania MŚP (zainteresowanych finansowaniem transformacji) w ich łańcuchu wartości w ocenie potrzeb w zakresie finansowania transformacji oraz, w stosownych przypadkach, w uzyskiwaniu kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, niezależnie od tego, czy wchodzą one w zakres obowiązkowej sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.
13.5. W stosownych przypadkach większe przedsiębiorstwa mogłyby również współpracować z instytucjami finansowymi, aby oferować korzystne warunki finansowania lub zakupu swoim partnerom w łańcuchu wartości potrzebującym finansowania transformacji, w szczególności MŚP w sektorach istotnych dla transformacji 46 .
14. ROZWIĄZANIA FINANSOWE DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW
14.1. MŚP mają ograniczone możliwości dostarczania szczegółowych informacji, dlatego zachęca się pośredników finansowych i inwestorów do stosowania zasady proporcjonalności w kontaktach z klientami będącymi MŚP. Nie powinni oni domagać się informacji wykraczających poza to, co jest konieczne, i zachować powściągliwość przy zwracaniu się o informacje do partnerów z łańcucha wartości będących MŚP.
14.2. Pośredników finansowych zachęca się do oferowania programów edukacyjnych i zwiększających świadomość, usług doradczych lub narzędzi internetowych, aby pomóc MŚP zainteresowanym finansowaniem transformacji w podnoszeniu ich świadomości na temat ryzyka związanego z transformacją i możliwości związanych z transformacją.
14.3. W ramach tego rodzaju działań zainteresowanym MŚP można by udzielać wsparcia, które pomogłoby im w prosty sposób ocenić ich potrzeby w zakresie finansowania transformacji.
14.4. MŚP można zaoferować rozwiązania finansowe ukierunkowane na ekologię i transformację, które są proporcjonalne i odpowiednie dla MŚP oraz na tyle atrakcyjne, aby były zachęcające, biorąc pod uwagę, że MŚP nienotowane na giełdzie nie podlegają obowiązkom sprawozdawczym na mocy dyrektywy (UE) 2022/2464 i rozporządzenia (UE) 2020/852.
15. ZALECENIE DLA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
Zachęca się państwa członkowskie do uwzględnienia następujących zaleceń, aby pobudzić finansowanie transformacji:
15.1. Zachęca się państwa członkowskie do podnoszenia świadomości wśród uczestników rynku na temat potrzeby finansowania inwestycji w zieloną transformację oraz na temat istniejących standardów, zasad i gwarancji, które mogą zapewnić wiarygodność i integralność środowiskową takich inwestycji. Państwa członkowskie mogłyby wyjaśnić korzyści płynące z wykorzystania w tym celu unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania.
15.2. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać uczestników rynku do korzystania ze scenariuszy odniesienia, które są oparte na podstawach naukowych i odzwierciedlają ścieżki dekarbonizacji zgodne z porozumieniem paryskim, takie jak scenariusze Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) lub Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) dotyczące ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C, bez przekroczenia tej wartości granicznej lub przy niewielkim jej przekroczeniu, lub unijne, krajowe i sektorowe ścieżki odnoszące się do wspomnianych scenariuszy MAE lub IPCC.
15.3. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać uczestników rynku do nawiązywania między sobą współpracy, w graniach unijnych i krajowych ram konkurencji, aby dzielić się zdobytymi doświadczeniami i najlepszymi praktykami w zakresie udzielania finansowania transformacji lub ubiegania się o nie oraz stawiania czoła wspólnym wyzwaniom. Państwa członkowskie mogłyby wykorzystać rolę, jaką w tym zakresie mogą odegrać stowarzyszenia branżowe i inne organizacje o utrwalonej renomie.
15.4. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać do budowania potencjału w zakresie narzędzi i polityki finansowania transformacji, w tym do szkolenia urzędników służby cywilnej, organów regulacyjnych i specjalistów z sektora finansowego, aby wspierać opracowywanie rozwiązań i polityki finansowej związanych z transformacją, odzwierciedlających zależności geograficzne.
15.5. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać do stosowania innowacyjnych produktów i usług zrównoważonego finansowania dostosowanych do potrzeb MŚP i promować takie produkty i usługi, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności.
15.6. Państwa członkowskie mogłyby wspierać MŚP w dobrowolnym zgłaszaniu zainteresowanym stronom oraz pośrednikom finansowym i inwestorom kluczowych informacji na temat zrównoważonego rozwoju i finansowania transformacji, co mogłoby zwiększyć różnorodność opcji finansowania oferowanych MŚP.
15.7. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać wielostronne banki rozwoju i krajowe banki prorozwojowe do wspierania tych wysiłków przez oferowanie pomocy technicznej.
15.8. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać lokalne banki i MŚP do podejmowania inicjatyw mających na celu opracowanie i wdrożenie strategii zrównoważonego finansowania oraz wiarygodnych celów transformacji lub, w stosownych przypadkach, planów transformacji dla MŚP.
16. ZALECENIE DLA EUROPEJSKICH ORGANÓW NADZORU I WŁAŚCIWYCH ORGANÓW KRAJOWYCH
Zachęca się europejskie organy nadzoru i właściwe organy krajowe do:
16.1. uwzględnienia niniejszego zalecenia podczas monitorowania i nadzorowania ryzyka pseudoekologicznego marketingu związanego z transformacją;
16.2. uwzględniania istotnych informacji prospektywnych wykorzystanych do sformułowania celów transformacji, a także zawartych w wiarygodnych planach transformacji lub ujawnianych informacjach w zakresie systematyki przy ocenie związanego z transformacją ryzyka finansowego podmiotów nadzorowanych;
16.3. podnoszenia świadomości wśród nadzorowanych podmiotów na temat tego, w jaki sposób ramy regulacyjne pozwalają na wykorzystanie informacji prospektywnych uzyskanych od kontrahentów lub przedsiębiorstw, w które dokonano inwestycji, do oceny i monitorowania ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego oraz zarządzania takimi rodzajami ryzyka;
16.4. budowania zdolności w zakresie finansowania transformacji we współpracy z właściwymi organami krajowymi i promowania zaufanego środowiska na potrzeby finansowania transformacji w całej UE.
Sporządzono w Brukseli dnia 27 czerwca 2023 r.