Zalecenie 2022/553 w sprawie monitorowania obecności toksyn Alternaria w żywności

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2022.107.90

Akt obowiązujący

Wersja od: 5 kwietnia 2022 r.

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2022/553

z dnia 5 kwietnia 2022 r.

w sprawie monitorowania obecności toksyn Alternaria w żywności

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Panel ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM) Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął w 2011 r. opinię naukową w sprawie zagrożeń, jakie obecność Alternaria w żywności stwarza dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego ¹ .

(2) EFSA opublikował również niedawno sprawozdanie naukowe na temat oceny narażenia z dietą na toksyny Alternaria w populacji europejskiej ² . Ustalono, że szacowane przewlekłe narażenie z dietą na toksyny Alternaria: alternariol, eter monometylowy alternariolu i kwas tenuazonowy przekracza odpowiednią wartość progową zagrożenia toksykologicznego, co wskazuje na potrzebę uzyskania dodatkowych danych dotyczących toksyczności specyficznej dla danego związku.

(3) EFSA zalecił zgromadzenie większej ilości danych na temat występowania toksyn Alternaria w odpowiednich środkach spożywczych (m.in. owocach i przetworach owocowych, pomidorach i produktach na bazie pomidorów oraz produktach zbożowych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci). EFSA zalecił również stosowanie bardziej wrażliwych metod analitycznych w celu zmniejszenia niepewności co do narażenia na różne toksyny Alternaria, z uwagi na to, że w obecnie dostępnym zbiorze danych wysoki odsetek zgłaszanych danych dotyczy poziomu "poniżej granicy oznaczalności", ponieważ stosowane metody analityczne nie zawsze były wystarczająco wrażliwe.

(4) Dobre praktyki rolnicze, dobre warunki przechowywania i transportu oraz dobre praktyki wytwarzania mogą ograniczać obecność toksyn Alternaria w żywności lub jej zapobiegać. Należy jednak zgromadzić więcej informacji na temat czynników, które prowadzą do stosunkowo wysokiego poziomu toksyn Alternaria w niektórych środkach spożywczych, aby móc określić, jakie środki należy zastosować w celu uniknięcia lub ograniczenia obecności toksyn Alternaria w tych środkach spożywczych.

(5) Aby określić, w jakich przypadkach należy identyfikować czynniki, które prowadzą do stosunkowo wysokich lub nawet znacznych poziomów toksyn Alternaria w środkach spożywczych, konieczne jest ustalenie orientacyjnych wartości dla żywności na podstawie danych dostępnych w bazie danych EFSA. Ustalono jedynie poziomy orientacyjne dla środków spożywczych, dla których dostępne są wystarczające dane o występowaniu.

(6) Należy zatem zalecić monitorowanie toksyn Alternaria w żywności oraz identyfikację czynników powodujących ich wysoki poziom w niektórych rodzajach żywności.

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

(1) Państwa członkowskie, w ścisłej współpracy z podmiotami prowadzącymi przedsiębiorstwa spożywcze, powinny monitorować toksyny Alternaria: alternariol, eter monometylowy alternariolu i kwas tenuazonowy w żywności, w szczególności w przetworach z pomidorów, papryce w proszku, nasionach sezamu, nasionach słonecznika, oleju słonecznikowym, orzechach z drzew orzechowych, suszonych figach i produktach zbożowych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci. W miarę możliwości należy również przeanalizować występowanie innych toksyn Alternaria, a wyniki należy przekazać Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności.

(2) W celu zapewnienia reprezentatywności próbek państwa członkowskie powinny stosować odpowiednie procedury pobierania próbek określone w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 401/2006 z dnia 23 lutego 2006 r. ³ . W przypadku przetworów z pomidorów procedurę pobierania próbek należy przeprowadzać zgodnie z zasadami określonymi w części H (produkty płynne) lub w części I (produkty stałe) załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 401/2006. Jeżeli procedura pobierania próbek zastosowana przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze odbiega od określonej w rozporządzeniu (WE) nr 401/2006, powinna być ona reprezentatywna dla danej partii.

(3) W przypadku oznaczania zawartości alternariolu i eteru monometylowego alternariolu w produktach zbożowych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci granica oznaczalności nie powinna przekraczać 2 µg/kg oraz 4 µg/kg w innych środkach spożywczych, a w przypadku oznaczania kwasu tenuazonowego dla wszystkich środków spożywczych granica oznaczalności nie powinna przekraczać 20 µg/kg.

(4) Państwa członkowskie, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, powinny przeprowadzić badania w celu zidentyfikowania czynników sprawiających, że te poziomy są powyżej poziomów orientacyjnych oraz zbadać wpływ przetwarzania na poziom tych toksyn Alternaria, jak określono w załączniku do niniejszego zalecenia.

(5) Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny do dnia 30 czerwca każdego roku przekazywać EFSA dane za poprzedni rok w celu ich zestawienia w jednej bazie danych zgodnie z wymogami wytycznych EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SOP) dla żywności i paszy oraz dodatkowymi szczegółowymi wymogami EFSA w zakresie sprawozdawczości ⁴ .

Sporządzono w Brukseli dnia 5 kwietnia 2022 r.

	W imieniu Komisji
	Stella KYRIAKIDES
	Członek Komisji

ZAŁĄCZNIK

Poziom orientacyjny alternariolu, eteru monometylowego alternariolu i kwasu tenuazonowego w niektórych środkach spożywczych, na podstawie dostępnych danych z bazy danych EFSA, powyżej którego należy przeprowadzić badania dotyczące czynników prowadzących do obecności toksyn Alternaria lub zbadać wpływ przetwarzania żywności. Poziomy orientacyjne nie stanowią poziomów bezpieczeństwa żywności.

Środek spożywczy	Alternariol (AOH) (µg/kg)	Eter monometylowy alternariolu (AME) (µg/kg)	Kwas tenuazonowy (TeA) µg/kg)
Przetwory z pomidorów	10	5	500
Papryka w proszku	-	-	10 000
Nasiona sezamu	30	30	100
Nasiona słonecznika	30	30	1 000
Olej z nasion słonecznika	10	10	100
Orzechy z drzew orzechowych	-	-	100
Suszone figi	-	-	1 000
Produkty zbożowe przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci	2	2	500

¹ Panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); "Scientific Opinion on the risks for animal and public health related to the presence of Alternaria toxins in feed and food" [Opinia naukowa w sprawie zagrożeń dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego związanych z obecnością toksyn Alternaria w żywności i paszy]. Dziennik EFSA 2011;9(10):2407. [97 s.] doi:10.2903/j. efsa.2011.2407. Dostępny pod adresem: www.efsa.europa.eu/efsajournal.

² EFSA, Arcella D, Eskola M i Gómez Ruiz JA, 2016. "Scientific report on the dietary exposure assessment to Alternaria toxins in the European population" [Sprawozdanie naukowe dotyczące oceny narażenia na toksyny Alternaria w populacji europejskiej]. Dziennik EFSA 2016; 14(12):4654, 32 s. doi:10.2903/j.efsa.2016.4654.

³ Rozporządzenie Komisji (WE) nr 401/2006 z dnia 23 lutego 2006 r. ustanawiające metody pobierania próbek i analizy do celów urzędowej kontroli poziomów mikotoksyn w środkach spożywczych (Dz.U. L 70 z 9.3.2006, s. 12).

⁴ https://www.efsa.europa.eu/en/call/call-continuous-collection-chemical-contaminants-occurrence-data-0