Zalecenie 2021/2279 w sprawie stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej
Dz.U.UE.L.2021.471.1
Akt obowiązującyZALECENIE KOMISJI (UE) 2021/2279 1
z dnia 15 grudnia 2021 r.
w sprawie stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 191 i 292,
(1) Wiarygodne i prawidłowe pomiary i informacje dotyczące efektywności środowiskowej produktów i organizacji są dla wielu podmiotów istotnym elementem procesu decyzyjnego w zakresie środowiska.
(2) Metody oznaczania śladu środowiskowego produktu oraz metody oznaczania śladu środowiskowego organizacji (zwane dalej: "metodami oznaczania śladu środowiskowego") umożliwiają przedsiębiorstwom pomiar swojej efektywności środowiskowej i informowanie o niej, a tym samym konkurowanie na rynku w oparciu o wiarygodne informacje środowiskowe. Metody te obejmują szczegółowe instrukcje dotyczące sposobu modelowania i obliczania oddziaływania produktów i organizacji na środowisko. Opierają się one na istniejących, uznanych na szczeblu międzynarodowym praktykach, wskaźnikach i zasadach.
(3) W 2013 r. Komisja przyjęła zalecenie Komisji 2013/179/UE 2 , aby promować stosowanie wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej. Dokument ten zawiera dwa załączniki, w których opisano proponowane metody, i zaleca ich stosowanie przez państwa członkowskie, przedsiębiorstwa, organizacje prywatne i sektor finansowy.
(4) Komisja określiła plan dalszego opracowania metod oznaczania śladu środowiskowego w formie fazy pilotażowej, przy udziale wielu zainteresowanych stron, w tym przemysłu, a zwłaszcza MŚP.
(5) W fazie pilotażowej, która trwała od 2013 do 2018 r., przetestowano opracowanie zasad dotyczących poszczególnych produktów (zasady dotyczące kategorii śladu środowiskowego produktu, Product Environmental Footprint Category Rules, PEFCR) oraz zasad sektorowych (zasady sektorowe dotyczące śladu środowiskowego organizacji, Organisation Environmental Footprint Sector Rules, OEFSR) przy aktywnym udziale zainteresowanych stron; w wyniku tych działań sfinalizowano 19 PEFCR i 2 OEFSR.
(6) Metody oznaczania śladu środowiskowego zostały również zaktualizowane w odniesieniu do kilku aspektów technicznych, takich jak: (1) stosowanie zasady istotności ("działania tam, gdzie ma to znaczenie"); (2) definiowanie poziomu referencyjnego odpowiadającego profilowi śladu środowiskowego przeciętnej produkcji na rynku, zwanego również produktem reprezentatywnym/organizacją reprezentatywną; 3) ustalenia w zakresie modelowania kluczowych aspektów dotyczących zmiany klimatu, energii elektrycznej, transportu, infrastruktury i urządzeń, pakowania, wycofania z eksploatacji i rolnictwa; (4) uwzględnienie normalizacji i ważenia; (5) wytyczne dotyczące sposobu uwzględniania różnorodności biologicznej jako dodatkowych informacji środowiskowych; (6) poprawa niektórych metod oceny oddziaływania, ze szczególnym uwzględnieniem metod związanych z toksycznością (działanie toksyczne dla ludzi - działanie rakotwórcze; działanie toksyczne dla ludzi - działanie inne niż rakotwórcze; ekotoksyczność wody słodkiej, zużycie wody, użytkowanie gruntów, zasoby i cząstki stałe); (7) określenie współczynników charakterystyki w oparciu o dane REACH; (8) oraz przewodnik dotyczący zbiorów danych zgodnych z przepisami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego.
(7) Wyniki etapu pilotażowego zostały przedstawione w dokumencie roboczym służb Komisji z 2019 r. pt. "Zrównoważone produkty w gospodarce o obiegu zamkniętym - W kierunku ram unijnej polityki produktu wnoszącej wkład w gospodarkę o obiegu zamkniętym" 3 . W tym samym dokumencie roboczym służb Komisji wskazano również możliwe zastosowania metod oznaczania śladu środowiskowego przy opracowywaniu polityki na szczeblu UE. Od 2019 r., po opublikowaniu zaproszenia do wyrażenia zainteresowania skierowanego do przemysłu, Komisja kontynuowała opracowywanie nowych zasad dotyczących kategorii śladu środowiskowego produktu.
(8) W konkluzjach Rady z października 2019 r. 4 z zadowoleniem przyjęto pilotaż unijnej metodyki dotyczącej śladu środowiskowego oraz wszystkie inicjatywy mające na celu wspieranie informowania o oddziaływaniu na środowisko w oparciu o projekt pilotażowy dotyczący śladu środowiskowego.
(9) W Europejskim Zielonym Ładzie 5 , który ma na celu zmobilizowanie przemysłu do przejścia na czystą gospodarkę o obiegu zamkniętym, podkreśla się, że aby umożliwić nabywcom podejmowanie bardziej zrównoważonych decyzji i ograniczyć ryzyko "nieuczciwego zielonego PR", potrzebne są wiarygodne, porównywalne i weryfikowalne informacje.
(10) W swoim komunikacie "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy" 6 Komisja podkreśliła, że przedsiębiorstwa powinny uzasadniać swoje twierdzenia dotyczące ekologiczności przy użyciu metod oznaczania śladu środowiskowego produktów i organizacji oraz zobowiązała się do sprawdzenia, czy metody te zostały odpowiednio uwzględnione w ramach oznakowania ekologicznego UE.
(11) W komunikacie pt. "Nowy program na rzecz konsumentów. Poprawa odporności konsumentów na potrzeby trwałej odbudowy" 7 wskazano, że aby stymulować organizowanie większej liczby dobrowolnych zdarzeń korporacyjnych, Komisja planuje nawiązać współpracę z przedsiębiorcami w celu zachęcenia ich do zamieszczania w swoich dobrowolnych zobowiązaniach skierowanych do konsumentów informacji na temat śladu środowiskowego przedsiębiorstwa, a także do poprawy ich zrównoważoności i ograniczania wywieranego przez nich wpływu na środowisko.
(12) W konkluzjach Rady z grudnia 2020 r. stwierdzono, że metoda oznaczania śladu środowiskowego produktu może potencjalnie stać się wspólną metodologią stanowiącą fundament różnorakich narzędzi polityki produktowej w UE i ram zrównoważonych produktów, z uwzględnieniem także innych odpowiednich metodologii.
(13) Stosowanie metod oznaczania śladu środowiskowego przewidziano już w kontekście polityki i przepisów UE, np. w rozporządzeniu w sprawie systematyki 8 , inicjatywie na rzecz zrównoważonych baterii 9 lub inicjatywie na rzecz zobowiązania do ekologicznej konsumpcji 10 .
(14) W świetle powyższych zmian należy zaktualizować zalecenie Komisji 2013/179/UE w celu uwzględnienia rozwoju technicznego w fazie pilotażowej, w szczególności rozwoju przepisów dotyczących poszczególnych kategorii i sektorów, zapewniając w ten sposób solidne podstawy dalszego rozwoju i wdrażania polityki. Aktualizacja ułatwi przedsiębiorstwom obliczanie efektywności środowiskowej na podstawie wiarygodnych, weryfikowalnych i porównywalnych informacji, a innym podmiotom (np. organom administracji publicznej, organizacjom pozarządowym, partnerom biznesowym) - dostęp do takich informacji. Przyczyni się ona również do rozwoju unijnej bazy danych dotyczących śladu środowiskowego.
(15) MŚP nie zawsze dysponują wiedzą i zasobami, które pozwoliłyby im na udzielanie odpowiedzi na pytania o efektywność środowiskową w cyklu życia. W związku z tym wsparcie dla MŚP powinna zapewniać nie tylko Komisja, ale również państwa członkowskie i stowarzyszenia branżowe.
(16) W miarę pojawiania się nowych, uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym podejść planuje się aktualizację metod oznaczania śladu środowiskowego w celu uwzględnienia nowych wskaźników lub zasad dotyczących modelowania. Aspekty te są omawiane przez grupę ekspertów Komisji w ramach Technicznej Rady Konsultacyjnej ds. Śladu Środowiskowego. Obecnie rozważane są oddziaływania związane z różnorodnością biologiczną.
(17) Zgodnie z zapowiedzią zawartą w nowym planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym Komisja zbada możliwość opracowania ram regulacyjnych na potrzeby poświadczania usuwania dwutlenku węgla w oparciu o solidne i przejrzyste rozliczanie emisji dwutlenku węgla w celu monitorowania i weryfikowania autentyczności jego usuwania. Ramy te zostaną opracowane z zachowaniem wzajemnej synergii i spójności z metodą oznaczania śladu środowiskowego i w razie potrzeby zostaną uwzględnione w przyszłych aktualizacjach niniejszego zalecenia.
(18) Niniejsze zalecenie koncentruje się na oddziaływaniu na środowisko, jednak w kontekście globalnym coraz istotniejszą rolę odgrywają również inne czynniki, takie jak skutki gospodarcze i społeczne, jak również kwestie dotyczące zatrudnienia. Komisja będzie nadal uważnie śledzić te zmiany, a także metody analizy oddziaływania na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę łańcucha dostaw produktów, które są konsumowane w UE, lecz mają wpływ na cały łańcuch dostaw w państwach trzecich.
(19) Niniejsze zalecenie zastępuje zalecenie Komisji 2013/179/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
1. CEL I ZAKRES ZASTOSOWANIA
1.1. W niniejszym zaleceniu zachęca się do stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego w odpowiednich strategiach i programach dotyczących pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia wszelkiego rodzaju produktów, w tym towarów i usług, oraz organizacji, i informowania o ich efektywności środowiskowej.
1.2. Niniejsze zalecenie skierowane jest do państw członkowskich oraz organizacji prywatnych i publicznych dokonujących pomiarów efektywności środowiskowej w cyklu życia swojego produktu lub swojej organizacji lub zamierzających dokonywać takich pomiarów, lub też informujących albo mających zamiar informować o efektywności środowiskowej w cyklu życia zainteresowane strony reprezentujące interesy prywatne, publiczne lub społeczeństwo obywatelskie w UE.
1.3. Niniejsze zalecenie nie ma zastosowania do wdrażania obowiązującego unijnego prawodawstwa, w którym przewidziano konkretne metody obliczania efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów lub organizacji. W prawodawstwie lub polityce UE można jednak odwołać się do niniejszego zalecenia jako metody obliczania efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów lub organizacji.
2. DEFINICJE
Do celów niniejszego zalecenia stosuje się następujące definicje:
a) metoda oznaczania śladu środowiskowego produktu (zwana dalej "PEF"): ogólna metoda mająca na celu pomiar potencjalnego oddziaływania produktu na środowisko w całym cyklu życia oraz informowanie o nim, określona w załączniku I;
b) metoda oznaczania śladu środowiskowego organizacji (zwana dalej "OEF"): ogólna metoda mająca na celu pomiar potencjalnego oddziaływania organizacji na środowisko w całym cyklu życia oraz informowanie o nim, określona w załączniku III;
c) ślad środowiskowy produktu: wynik badania śladu środowiskowego produktu w oparciu o metodę oznaczania śladu środowiskowego produktu;
d) ślad środowiskowy organizacji: wynik badania śladu środowiskowego organizacji w oparciu o metodę oznaczania śladu środowiskowego organizacji;
e) zasady dotyczące kategorii śladu środowiskowego produktu (zwane dalej "PEFCR"): zasady odnoszące się do danej kategorii produktu i oparte na cyklu życia, które uzupełniają ogólne wytyczne metodologiczne dotyczące badań PEF poprzez zapewnienie dalszej specyfikacji na poziomie określonej kategorii produktu. Jeżeli PEFCR istnieją, należy je wykorzystać do obliczenia śladu środowiskowego produktu należącego do danej kategorii produktów.
f) zasady sektorowe dotyczące śladu środowiskowego organizacji (dalej zwane "OEFSR"): zasady odnoszące się do danego sektora i oparte na cyklu życia, które uzupełniają ogólne wytyczne metodologiczne dotyczące badań OEF poprzez zapewnienie dalszej specyfikacji na poziomie danego sektora. Jeżeli OEFSR istnieją, należy je wykorzystać do obliczenia śladu środowiskowego organizacji należącej do danego sektora;
g) efektywność środowiskowa w cyklu życia: określony ilościowo pomiar potencjalnego oddziaływania na środowisko uwzględniający wszystkie istotne etapy cyklu życia produktu lub organizacji z perspektywy łańcucha dostaw;
h) informowanie o efektywności środowiskowej w cyklu życia: wszelkie ujawnienie informacji dotyczących efektywności środowiskowej w cyklu życia, między innymi partnerom biznesowym, inwestorom, organom publicznym lub konsumentom;
i) organizacja: spółka, korporacja, firma, przedsiębiorstwo, organ lub instytucja albo część lub kombinacja powyższych, posiadająca osobowość prawną lub jej nieposiadająca, publiczna lub państwowa, mająca własne funkcje i administrację;
j) program: komercyjna lub niekomercyjna inicjatywa podjęta przez przedsiębiorstwa prywatne lub ich stowarzyszenie, partnerstwo publiczno-prywatne, organizacje rządowe lub pozarządowe, wymagająca dokonywania pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej;
k) stowarzyszenie przemysłowe: organizacja reprezentująca przedsiębiorstwa prywatne będące jej członkami lub przedsiębiorstwa prywatne należące do danego sektora na szczeblu lokalnym, regionalnym lub międzynarodowym;
l) społeczność finansowa: wszystkie podmioty świadczące usługi finansowe (w tym doradztwo finansowe), w tym banki, inwestorzy i przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe;
3. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI W STRATEGIACH POLITYCZNYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
Państwa członkowskie powinny:
3.1. Stosować odpowiednio metodę PEF lub metodę OEF lub powiązane PEFCR i OEFSR w polityce obejmującej dobrowolny pomiar efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów lub organizacji lub informowanie o niej, zapewniając jednocześnie, aby polityka ta nie tworzyła przeszkód dla swobodnego przepływu towarów w UE.
3.2. Uznawać informacje dotyczące efektywności środowiskowej w cyklu życia lub twierdzenia oparte na stosowaniu metody PEF lub metody OEF i powiązanych zasad PEFCR i OEFSR za ważne w odpowiednich programach krajowych dotyczących pomiaru efektywności środowiskowej produktów lub organizacji w cyklu życia lub informowania o niej.
3.3. Podejmować wysiłki w celu zwiększenia dostępności wysokiej jakości danych na temat cyklu życia poprzez prowadzenie działań w celu opracowania, przeglądu i udostępniania krajowych baz danych oraz przyczynienie się do uzupełniania istniejących publicznych baz danych, na podstawie wymogów dotyczących zbiorów danych zgodnych z przepisami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego. Zapewnić spójność między poszczególnymi bazami danych.
3.4. Wnieść wkład w wysiłki Komisji mające na celu zwiększenie dostępności wysokiej jakości zbiorów danych zgodnych z wymogami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego.
3.5. Zapewnić wsparcie i narzędzia dla MŚP, aby pomóc im w pomiarze i poprawie efektywności środowiskowej w cyklu życia ich produktów lub organizacji lub w informowaniu o efektywności środowiskowej produktów lub organizacji w oparciu o metodę PEF lub OEF lub PEFCR i OEFSR. Czyniąc to, organy powinny unikać powielania istniejących narzędzi, jeżeli są one adekwatne do zakładanych celów.
3.6. Zachęcać organizacje publiczne do stosowania metody oznaczania śladu środowiskowego organizacji oraz powiązanych OEFSR, w odpowiednich przypadkach, w celu pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej.
3.7. Promować i wspierać stosowanie metod PEF i OEF na poziomie międzynarodowym, w tym na forach wielostronnych lub w odniesieniu do systemów pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej. W tym celu organy powinny rozważyć zapewnienie MŚP w krajach partnerskich UE wsparcia i narzędzi służących do pomiaru i poprawy efektywności środowiskowej w całym cyklu życia wszelkich wytwarzanych przez te MŚP dóbr zaopatrzeniowych lub półproduktów.
4. STOSOWANIE METOD OZNACZANIA ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO PRODUKTU I ORGANIZACJI PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA I INNE ORGANIZACJE PRYWATNE
Przedsiębiorstwa i inne organizacje prywatne podejmujące decyzję o pomiarze efektywności środowiskowej w cyklu życia swoich produktów lub organizacji lub informowaniu o niej powinny:
4.1. Stosować metodę PEF i metodę OEF oraz powiązane PEFCR lub OEFSR w celu pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia swoich produktów lub organizacji lub informowania o niej.
4.2. Uczestniczyć w przeglądzie publicznych baz danych i uzupełniać je wysokiej jakości danymi dotyczącymi cyklu życia spełniającymi wymogi dotyczące zbiorów danych zgodnych z przepisami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego. Wnieść wkład w wysiłki Komisji mające na celu zwiększenie dostępności wysokiej jakości zbiorów danych zgodnych z wymogami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego.
4.3. Rozważyć zapewnienie pomocy dla przedsiębiorstw, szczególnie MŚP, w ich łańcuchach dostaw, w celu dostarczenia informacji opierających się na PEF i OEF lub PEFCR lub OEFSR oraz w celu poprawy efektywności środowiskowej w cyklu życia ich produktów i organizacji.
Stowarzyszenia przemysłowe powinny:
4.4. Promować stosowanie metody PEF i metody OEF oraz powiązanych PEFCR i OEFSR wśród swoich członków.
4.5. Uczestniczyć w przeglądzie publicznych baz danych i uzupełniać je wysokiej jakości danymi dotyczącymi cyklu życia spełniającymi wymogi dotyczące zbiorów danych zgodnych z przepisami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego. Wnieść wkład w wysiłki Komisji mające na celu zwiększenie dostępności wysokiej jakości zbiorów danych zgodnych z wymogami w zakresie oznaczania śladu środowiskowego.
4.6. Zapewniać uproszczone narzędzia obliczeniowe i wiedzę specjalistyczną, aby pomóc MŚP będącym ich członkami w obliczaniu efektywności środowiskowej w cyklu życia ich produktów lub organizacji w oparciu o metodę PEF lub metodę OEF i powiązane PEFCR i OEFSR.
4.7. Promować i wspierać stosowanie metod PEF i OEF na poziomie międzynarodowym, w tym na forach wielostronnych lub w odniesieniu do systemów pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej.
5. STOSOWANIE METOD PEF I OEF ORAZ POWIĄZANYCH PEFCR I OEFSR W PROGRAMACH W ZAKRESIE POMIARU EFEKTYWNOŚCI ŚRODOWISKOWEJ W CYKLU ŻYCIA LUB INFORMOWANIA O NIEJ
5.1. Systemy związane z pomiarem efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowaniem o niej powinny wykorzystywać metodę PEF i metodę OEF oraz powiązane PEFCR/OEFSR jako metodę referencyjną pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji lub informowania o niej.
6. STOSOWANIE METOD PEF LUB OEF ORAZ POWIĄZANYCH PEFCR/OEFSR PRZEZ SEKTOR FINANSOWY
Podmioty sektora finansowego powinny w stosownych przypadkach:
6.1. Promować wykorzystywanie informacji dotyczących efektywności środowiskowej w cyklu życia obliczonych na podstawie metody PEF lub metody OEF i powiązanych PEFCR i OEFSR w ocenie ryzyka finansowego związanego z efektywnością środowiskową w cyklu życia.
6.2. Promować wykorzystywanie informacji opierających się na badaniach śladu środowiskowego organizacji w ocenie poziomów efektywności stosowanych w odniesieniu do środowiskowego komponentu indeksów zrównoważonego rozwoju.
6.3. Promować i wspierać stosowanie metod PEF i OEF na poziomie międzynarodowym, w tym na forach wielostronnych lub w odniesieniu do systemów pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia lub informowania o niej.
7. WERYFIKACJA
7.1. Jeżeli badania PEF i OEF są ujawniane osobom trzecim, powinny one zostać zweryfikowane zgodnie z wymogami metod PEF i OEF oraz wszelkimi szczególnymi wskazówkami w PEFCR i OEFSR.
8. SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZĄCA REALIZACJI ZALECENIA
8.1. Państwa członkowskie powinny corocznie informować Komisję o działaniach podjętych w związku z niniejszym zaleceniem. Pierwsze informacje należy przekazać rok po przyjęciu niniejszego zalecenia. Informacje te powinny uwzględniać:
a) sposób zastosowania metody PEF i metody OEF oraz powiązanych PEFCR/OEFSR w inicjatywach politycznych;
b) liczbę produktów i organizacji objętych inicjatywą;
c) zachęty związane z efektywnością środowiskową w cyklu życia;
d) inicjatywy związane z opracowaniem wysokiej jakości danych na temat cyklu życia;
e) pomoc świadczoną MŚP w zakresie dostarczania informacji na temat cyklu życia dotyczących środowiska oraz w zakresie poprawy efektywności środowiskowej w cyklu życia;
f) ewentualne problemy lub wąskie gardła stwierdzone przy stosowaniu wspomnianych metod.
9. UCHYLENIE POPRZEDNIEGO ZALECENIA
Zalecenie Komisji 2013/179/UE traci moc. Odesłania do uchylonego zalecenia należy traktować jako odesłania do niniejszego zalecenia.
| W imieniu Komisji | |
| Virginijus SINKEVICIUS | |
| Członek Komisji |