Zabójstwa obrońców praw człowieka w Rosji.
Dz.U.UE.C.2010.224E.27
Akt nienormatywnyP7_TA(2009)0022
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 września 2009 r. w sprawie zabójstw obrońców praw człowieka w Rosji
(2010/C 224 E/07)
(Dz.U.UE C z dnia 19 sierpnia 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Rosji, zwłaszcza z dnia 25 października 2006 r. w sprawie zabójstwa rosyjskiej dziennikarki Anny Politkowskiej(1) i z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie ataków na obrońców praw człowieka w Rosji oraz procesu w sprawie morderstwa Anny Politkowskiej(2),
– uwzględniając oświadczenie prezydencji wydane w imieniu Unii Europejskiej dnia 12 sierpnia 2009 r. w sprawie zabójstwa czeczeńskiej obrończyni praw człowieka Zaremy Sadułajewej i jej męża Alika Dżabraiłowa,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską a Federacją Rosyjską, która weszła w życie w 1997 r. i która została przedłużona do czasu jej zastąpienia przez nową umowę,
– uwzględniając trwające negocjacje nowej umowy określającej nowe, kompleksowe ramy dla stosunków UE-Rosja,
– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Deklarację Narodów Zjednoczonych o obrońcach praw człowieka i Deklarację ONZ w sprawie praw i obowiązków jednostek, grup i organów społecznych na rzecz promowania i ochrony powszechnie uznawanych praw człowieka i wolności podstawowych,
– uwzględniając art.122 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że jako członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) Rosja zobowiązała się do ochrony i promowania praw człowieka, praw podstawowych i praworządności,
B. mając na uwadze, że ściślejsza współpraca i dobrosąsiedzkie stosunki pomiędzy UE a Rosją mają podstawowe znaczenie dla stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu całej Europy,
C. mając na uwadze, że UE ma na celu strategiczne partnerstwo z Rosją oparte na wartościach demokracji, przestrzeganiu praw człowieka i na praworządności,
D. mając na uwadze, że mamy do czynienia z niepokojącym pogarszaniem się sytuacji obrońców praw człowieka, zwłaszcza na Północnym Kaukazie,
E. mając na uwadze, że działalność organizacji praw człowieka, takich jak "Memoriał" i "Demos", jest kluczowa dla powstania stabilnego i wolnego społeczeństwa; mając na uwadze, że rosyjski rząd powinien w związku z tym być dumny z ważnej roli, jaką odgrywają te organizacje,
F. mając na uwadze, że Stanisław Markelow, adwokat broniący praw człowieka, który reprezentował zamordowaną dziennikarkę Annę Politkowską, został zamordowany dnia 20 stycznia 2009 r. wraz z dziennikarką Anastazją Baburową, która zginęła próbując go zasłonić,
G. mając na uwadze, że dnia 10 lipca 2009 r. ciało Andrieja Kułagina, działacza praw człowieka, zostało znalezione w kamieniołomach w Pietrozawodzku, dwa miesiące po jego zaginięciu,
H. mając na uwadze, że Natalia Estemirova, szefowa organizacji "Memoriał" w Czeczenii, została porwana dnia 15 lipca 2009 r. w Groznym, po czym znaleziono ją martwą w sąsiedniej Inguszetii; mając na uwadze, że Parlament Europejski uczcił minutą ciszy pamięć Natalii Estemirowej podczas posiedzenia dnia 16 lipca 2009 r.; mając na uwadze, że po tym morderstwie działalność "Memoriału" w Czeczenii została zawieszona,
I. mając na uwadze, że we wrześniu w Moskwie ma się rozpocząć proces o zniesławienie z powodu skargi złożonej przez czeczeńskiego prezydenta Ramzana Kadyrowa przeciw Olegowi Orłowowi, szefowi Ośrodka Praw Człowieka "Memoriału", którego prezydent oskarżył o zniesławienie z powodu oświadczenia opublikowanego 15 lipca 2009 r. przez O. Orłowa na stronie internetowej "Memoriału", w którym oskarżył on prezydenta Ramzana Kadyrowa o to, że jest zamieszany w zabójstwo Natalii Estemirowej,
J. mając na uwadze, że dnia 10 sierpnia 2009 r. czeczeńscy działacze praw człowieka Zarema Sadułajewa i jej mąż Alik Dżabraiłow, pracujący dla organizacji humanitarnej "Ratujmy pokolenie", zostali uprowadzeni z biura w Groznym, po czym następnego dnia znaleziono ich martwych,
K. mając na uwadze, że dnia 4 grudnia 2008 r. do znajdujących się w Sankt Petersburgu biur Ośrodka Badań i Informacji "Memoriał" wtargnęli zamaskowani mężczyźni z rosyjskiej Prokuratury Generalnej, po czym skonfiskowali dyski twarde i płyty kompaktowe zawierające całą bazę danych o tysiącach ofiar stalinowskich represji; mając na uwadze, że bazy danych zostały "Memoriałowi" zwrócone nakazem sądowym,
L. mając na uwadze, że dnia 3 września 2009 r. budynki, w których mieszkają Oleg Orłow, szef ośrodka praw człowieka "Memoriału", i jego współpracownik Aleksander Czerkasow, zostały przeszukane przez rządowych oficerów śledczych podających się za pracowników organów podatkowych,
M. mając na uwadze, że dnia 3 września 2009 r., dwa miesiące po wydaniu nakazu ponownego osądzenia trzech podejrzanych uniewinnionych w lutym br., rosyjski Sąd Najwyższy zarządził nowe śledztwo w sprawie zabójstwa Anny Politkowskiej,
N. mając na uwadze liczne skargi składane przez obywateli Rosji w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu,
1. całkowicie potępia nękanie i ataki na życie obrońców praw człowieka, prawników i dziennikarzy w Rosji i głęboko nad nimi ubolewa;
2. wzywa rosyjskie władze do uczynienia wszystkiego, co w ich mocy, aby zapewnić ochronę obrońcom praw człowieka, zgodnie z Deklaracją ONZ w sprawie praw i obowiązków jednostek, grup i organów społecznych na rzecz promowania i ochrony powszechnie uznawanych praw człowieka i wolności podstawowych; wzywa w szczególności odpowiedzialne władze do stworzenia warunków, które pozwolą organizacji "Memoriał" i innym organizacjom praw człowieka na wznowienie działalności w Czeczenii w bezpiecznej atmosferze; z zadowoleniem przyjmuje zwrot archiwum skonfiskowanego organizacji "Memoriał" w Sankt Petersburgu po wtargnięciu dokonanym dnia 4 grudnia 2008 r.;
3. wzywa władze Federacji Rosyjskiej do szybkiego, gruntownego, skutecznego i niezwłocznego przeprowadzenia śledztwa w sprawie tych zabójstw i do postawienia przed sądem osób za nie odpowiedzialnych i zamieszanych w zabójstwa;
4. podkreśla, że panująca w Czeczenii bezkarność prowadzi do destabilizacji całego regionu Północnego Kaukazu;
5. odnotowuje lipcowy telegram rosyjskiego prezydenta Dmitrija Miedwiediewa skierowany do organizacji praw człowieka "Memoriał", w którym deklaruje on zobowiązanie do przeprowadzenia gruntownego śledztwa w sprawie zabójstwa Natalii Estemirowej;
6. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę prezydenta Dmitrija Miedwiediewa zmierzającą do zmiany ustawy o działalności organizacji pozarządowych mającą na celu złagodzenie niektórych ograniczeń i utrudnień w rejestracji rosyjskich organizacji pozarządowych oraz oczekuje znaczącej poprawy;
7. z zadowoleniem przyjmuje decyzję rosyjskiego Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009 r. w sprawie wznowienia śledztwa dotyczącego zabójstwa Anny Politkowskiej i połączenia śledztw w sprawie trzech mężczyzn uniewinnionych w pierwszym procesie ze sprawą domniemanego zabójcy Rustama Machmudowa i tych, którzy go finansowali; wzywa do jak najszybszego rozpoczęcia procesu, do prowadzenia rozprawy z udziałem ławy przysięgłych oraz do dopuszczenia wszystkich dziennikarzy i mediów do procesu;
8. wzywa do nadania większego tempa konsultacjom UE-Rosja na temat praw człowieka oraz do otwarcia tego procesu konsultacji na rzeczywisty wkład Parlamentu Europejskiego, Dumy Państwowej, rosyjskich władz sądowniczych, społeczeństwa obywatelskiego oraz organizacji praw człowieka; wzywa Rosję do pełnego przestrzegania zobowiązań wynikających z członkostwa w OBWE i Radzie Europy, w tym przestrzegania prawa do zrzeszania się i prawa do pokojowych demonstracji; podkreśla swe stanowisko, zgodnie z którym ochrona praw człowieka powinna być kwestią priorytetową w programie następnego szczytu UE-Rosja i stać się integralną częścią nowej umowy między UE i Rosją;
9. wzywa władze rosyjskie do zastosowania się do wszystkich orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i do bezzwłocznego ratyfikowania dodatkowego protokołu nr 14 do Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w sprawie reformy systemu kontroli Konwencji;
10. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej, OBWE i Radzie Europy.
______
(1) Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, s. 271.
(2) Dz.U. C 58 E z 12.3.2009, s. 180.