Wspieranie praw konsumentów na jednolitym rynku cyfrowym (2014/2973(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.289.65

Akt nienormatywny

Wersja od: 9 sierpnia 2016 r.

Jednolity rynek internetowy

P8_TA(2014)0071

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie wspierania praw konsumentów na jednolitym rynku cyfrowym (2014/2973(RSP))

(2016/C 289/11)

(Dz.U.UE C z dnia 9 sierpnia 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 3 ust. 3 oraz art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 9, 10, 12, 14, 16, 26, 36, art. 114 ust. 3 oraz art. 169 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 7, 8, 11, 21, 38 oraz 52,

- uwzględniając procedurę współdecyzji 2013/0309 dotyczącą wniosku w sprawie rozporządzenia ustanawiającego środki dotyczące europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej i mające na celu zapewnienie łączności na całym kontynencie (COM(2013)0627),

- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 23 kwietnia 2013 r. zatytułowany "Plan działania na rzecz handlu elektronicznego na lata 2012-2015 - sytuacja w 2013 r." (SWD(2013)0153),

- uwzględniając 26. tabelę wyników rynku wewnętrznego Komisji z dnia 18 lutego 2013 r.,

- uwzględniając sprawozdania Komisji z 2014 r. dotyczące tabeli wyników agendy cyfrowej,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. zatytułowany "Spójne ramy na rzecz wzmocnienia zaufania na jednolitym rynku cyfrowym handlu elektronicznego i usług online" (COM(2011)0942),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 czerwca 2013 r. w sprawie nowego europejskiego programu na rzecz konsumentów ¹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie stosowania dyrektywy 2005/29/WE dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych ² ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie wykorzystania potencjału chmury obliczeniowej w Europie ³ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie stworzenia jednolitego rynku cyfrowego ⁴ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie stworzenia jednolitego rynku cyfrowego ⁵ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie strategii na rzecz wzmocnienia praw szczególnie wrażliwych konsumentów ⁶ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 kwietnia 2012 r. pt. "Konkurencyjny jednolity rynek cyfrowy - administracja elektroniczna jako projekt przewodni" ⁷ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie nowej strategii dla polityki ochrony konsumentów ⁸ ,

- uwzględniając studium Departamentu Politycznego A z 2013 r. dotyczące metod tworzenia powszechnego społeczeństwa cyfrowego w UE,

- uwzględniając studium Departamentu Politycznego A z 2013 r. pt. "Entertainment x.0 to boost broadband deployment" [Rozrywka x.0, aby pobudzić wprowadzanie łączy szerokopasmowych],

- uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie utrwalenia bezpieczeństwa i podstawowych wolności w internecie ⁹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych ¹⁰ ,

- uwzględniając studium Departamentu Politycznego A z 2013 r. dotyczące dyskryminacji konsumentów w obrębie jednolitego rynku cyfrowego,

- uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawach połączonych C-293/12 i C-594/ 12, na mocy którego dyrektywa o zatrzymywaniu danych została uznana za nieważną,

- uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że jednolity rynek cyfrowy jest jednym z obszarów rozwoju, które - choć wiążą się z wyzwaniami - oferują możliwości osiągnięcia znacznych korzyści pod względem efektywności mogących sięgać 260 mld EUR rocznie, przyczyniając się tym samym do wyjścia Europy z kryzysu;

B. mając na uwadze, że realizacja europejskiego jednolitego rynku cyfrowego zaowocowałaby utworzeniem milionów miejsc pracy i potencjalnie umożliwi podwyższenie europejskiego PKB o 4 % do 2020 r.;

C. mając na uwadze, że sam sektor aplikacji do smartfonów ma do roku 2018 potroić swe przychody z 2013 r., tworząc w tym okresie 3 mln miejsc pracy;

D. mając na uwadze, że Parlament zlecił wykonanie badania mającego na celu przeanalizowanie kosztów niepodejmowania działań na szczeblu europejskim w dziedzinie jednolitego rynku cyfrowego, w którym podkreślono konieczność postrzegania rozwiązań cyfrowych jako szansy dla konsumentów, obywateli i przedsiębiorstw, nie zaś jako zagrożenia;

E. mając na uwadze, że Unia musi wspierać masowe przyjęcie posługiwania się chmurą obliczeniową w Europie, jako że jest ona silnym motorem wzrostu gospodarki europejskiej; mając na uwadze, że wspomniane badanie oferuje dowody na spodziewane znaczne zyski wynikające z szybkiego jej rozwoju;

F. mając na uwadze, że przeszkody na drodze udziału konsumentów w jednolitym rynku cyfrowym wiążą się z praktykami dyskryminacyjnymi, takimi jak ograniczanie dostawy usług do niektórych krajów lub terytoriów, zwykła odmowa sprzedaży, automatyczne przekierowywanie oraz nieuzasadniona dywersyfikacja warunków sprzedaży;

G. mając na uwadze, że pełne korzyści jednolitego rynku muszą obejmować bezpieczne, skuteczne, konkurencyjne i innowacyjne płatności mobilne oraz płatności elektroniczne;

H. mając na uwadze, że priorytetem na jednolitym rynku cyfrowym są ochrona danych osobowych i prywatności oraz bezpieczeństwo cybernetyczne i bezpieczeństwo sieci elektronicznych i łączności elektronicznej, gdyż są one podstawowymi warunkami jego funkcjonowania i zbudowania zaufania do niego ze strony obywateli i konsumentów;

I. mając na uwadze, że szeroki dostęp do bezpiecznego, szybkiego internetu oraz usług cyfrowych w całej Europie leży w interesie publicznym oraz stanowi podstawę wzrostu społecznego i gospodarczego, konkurencyjności, włączenia społecznego i jednolitego rynku;

J. mając na uwadze, że badania, rozwój i innowacje w gospodarce cyfrowej pomogą utrzymać Europie pozycję konkurencyjną w perspektywie średnio- i długoterminowej;

K. mając na uwadze fakt, że szybki rozwój sieci szerokopasmowych o dużej prędkości ma kluczowe znaczenie dla rozwoju produktywności europejskiej oraz powstawania nowych i małych przedsiębiorstw, które mają szansę stać się liderami w różnych sektorach, np.: opieki zdrowotnej, wytwórstwa i usług;

L. mając na uwadze, że sektor prywatny, wspierany przez konkurencyjne i sprzyjające inwestycjom ramy regulacyjne, powinien odgrywać główną rolę we wdrażaniu i modernizacji sieci szerokopasmowych;

M. mając na uwadze, że jednolity rynek cyfrowy jest jednym z najbardziej innowacyjnych sektorów gospodarki, a zatem odgrywa główną rolę w konkurencyjności gospodarki europejskiej i przyczynia się do wzrostu gospodarczego dzięki rozwojowi handlu elektronicznego, a jednocześnie ułatwia przedsiębiorstwom przestrzeganie przepisów administracyjnych i finansowych oraz oferuje konsumentom szerszy wybór towarów i usług;

N. mając na uwadze, że jednolity rynek cyfrowy nie tylko oferuje korzyści gospodarcze, ale również ma głęboki wpływ na codzienne życie polityczne, społeczne i kulturalne konsumentów i obywateli UE;

O. mając na uwadze, że konkurencyjny jednolity rynek cyfrowy nie może istnieć bez szybkich, wysoko wydajnych sieci szerokopasmowych i telekomunikacyjnych we wszystkich regionach UE, w tym regionach najbardziej oddalonych;

P. mając na uwadze, że istniejąca i wciąż pogłębiająca się przepaść cyfrowa wywiera bezpośredni negatywny wpływ na rozwój jednolitego rynku cyfrowego, zarówno pod względem dostępu do internetu, jak i umiejętności cyfrowych;

Q. mając na uwadze, że priorytetem na jednolitym rynku cyfrowym są ochrona danych osobowych i prywatności oraz bezpieczeństwo komunikacji i sieci elektronicznych, gdyż są to podstawowe warunki jego funkcjonowania i zapewnienia zaufania do niego ze strony obywateli i konsumentów;

R. mając na uwadze, że rynki online - jeżeli mają się rozwijać i poszerzać - muszą być elastyczne i przyjazne konsumentom;

S. mając na uwadze, że handel elektroniczny jest ważnym uzupełnieniem handlu offline oraz główną siłą napędową dokonywanych przez konsumentów wyborów, a także konkurencji i innowacji technologicznych, a tym samym przyczynia się do zbliżania Unii Europejskiej do gospodarki opartej na wiedzy;

T. mając na uwadze, że wolna konkurencja i równe warunki działania przedsiębiorstw, które będą sprzyjały inwestycjom, są niezwykle ważne dla tego sektora gospodarki, ponieważ zapewnią jego długofalowy trwały rozwój z korzyścią dla użytkowników końcowych; mając na uwadze, że rzeczywista konkurencja skutecznie napędza racjonalne inwestycje i może przynieść korzyści konsumentom pod względem wyboru, ceny i jakości;

U. mając na uwadze, że w niektórych obszarach jednolitego rynku cyfrowego istnieją słabe punkty spowodowane nadmierną koncentracją rynku i dominującą pozycją operatorów;

V. mając na uwadze, że wyzwanie związane z rozdrobnieniem rynku i brakiem interoperacyjności w Unii Europejskiej jest przeszkodą dla szybkiego rozwoju jednolitego rynku cyfrowego;

W. mając na uwadze, że stanowiska pracy tworzone dzięki jednolitemu rynkowi cyfrowemu wymagają zwykle wysokich kwalifikacji i są dobrze opłacane, a zatem stanowią ważny wkład w tworzenie trwałych miejsc pracy o wysokiej jakości;

X. mając na uwadze, że Komisja powinna przeciwdziałać praktykom monopolistycznym, które mają wpływ na pluralizm mediów, zarówno pod względem własności, jak i dostarczania treści, ponieważ dostęp do informacji jest kluczem do rozkwitu demokracji;

1. wzywa państwa członkowskie i Komisję, aby - w drodze stałych działań na rzecz wdrożenia obowiązujących przepisów i egzekwowania tych przepisów w ramach nadrzędnej strategii - zajęły się wszystkimi istniejącymi przeszkodami, które utrudniają rozwój jednolitego rynku cyfrowego, a jednocześnie upewniły się, że środki są objęte oceną skutków, perspektywiczne i dostosowane do ery cyfrowej; uważa, że działania te muszą się znaleźć w centrum działań UE mających na celu generowanie wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy oraz zwiększenie konkurencyjności i odporności Unii w skali gospodarki światowej;

2. podkreśla, że wszelkie wnioski ustawodawcze związane z jednolitym rynkiem cyfrowym muszą być zgodne z Kartą praw podstawowych UE, tak aby zawarte w niej prawa były w pełni chronione w środowisku cyfrowym;

3. zwraca w szczególności uwagę na potencjał handlu elektronicznego, który według szacunków mógłby przynieść konsumentom oszczędności w wysokości ponad 11,7 mld EUR rocznie, gdyby podczas zakupów online mogli oni wybierać z pełnej gamy unijnych towarów i usług;

4. z zadowoleniem przyjmuje wzrost handlu elektronicznego, a jednocześnie odnotowuje w niektórych państwach członkowskich dominującą pozycję tylko nielicznych podmiotów w bezpośredniej sprzedaży towarów lub jako rynkowej platformy dla innych sprzedawców towarów; podkreśla, że na szczeblu europejskim potrzebne jest monitorowanie i zapobieganie nadużywaniu takiej dominującej pozycji w odniesieniu do dostępności towarów dla konsumentów oraz opłat pobieranych od MŚP za korzystanie z takich platform rynkowych;

5. podkreśla konieczność opanowania i zwalczenia przepaści cyfrowej, aby w pełni wykorzystać potencjał jednolitego rynku cyfrowego oraz umożliwić włączenie wszystkich obywateli - niezależnie od ich dochodów, sytuacji społecznej, miejsca zamieszkania, zdrowia czy wieku - do społeczeństwa ery cyfrowej;

6. zauważa w szczególności konieczność zajęcia się przeszkodami w handlu elektronicznym, które nadal napotykają konsumenci i przedsiębiorcy, w tym usługami online, dostępem do treści cyfrowych, zapobieganiem oszustwom, rejestracją stron internetowych, promocjami cenowymi i etykietowaniem;

7. wzywa Komisję, by zadbała o szybkie wdrożenie jednolitego rynku usług oraz o wdrożenie i egzekwowanie przepisów, takich jak dyrektywa o prawach konsumentów, alternatywne metody rozwiązywania sporów i internetowe rozstrzyganie sporów, zapewniając jednocześnie ograniczenie obciążeń administracyjnych;

8. apeluje o szybkie przyjęcie nowego zmodernizowanego pakietu dotyczącego ochrony danych, aby zapewnić odpowiednią równowagę między wysokim poziomem ochrony danych osobowych, bezpieczeństwem użytkowników i kontrolą własnych danych osobowych a stabilnym, przewidywalnym otoczeniem legislacyjnym, w którym na wzmocnionym jednolitym rynku następuje rozkwit przedsiębiorstw z korzyścią dla użytkowników końcowych, równymi warunkami działania sprzyjającymi inwestycjom i środowiskiem zwiększającym atrakcyjność UE jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeznaczenia odpowiednich zasobów na zwalczanie cyberprzestępczości za pomocą środków legislacyjnych i w drodze współpracy w egzekwowaniu prawa zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym;

9. podkreśla konieczność zapewnienia równych warunków działania przedsiębiorstwom działającym na jednolitym rynku cyfrowym z myślą o ich konkurencyjności; w związku z tym wzywa Komisję do właściwego egzekwowania unijnych reguł konkurencji, tak aby zapobiec nadmiernej koncentracji rynku i nadużywaniu dominującej pozycji oraz monitorować konkurencję pod względem powiązanych treści i usług;

10. zauważa, że przedsiębiorstwom na jednolitym rynku cyfrowym trzeba zapewnić równe warunki działania, aby zagwarantować dynamiczną gospodarkę cyfrową w UE; podkreśla, że ścisłe egzekwowanie unijnych reguł konkurencji na jednolitym rynku cyfrowym będzie miało decydujące znaczenie dla wzrostu rynku, dostępu konsumentów i oferty dla nich oraz konkurencyjności w perspektywie długofalowej; podkreśla znaczenie przyznania konsumentom takiej samej ochrony online, z jakiej korzystają oni na tradycyjnych rynkach;

11. zwraca się do Komisji, by przedstawiła inicjatywę dotyczącą przedsiębiorczości cyfrowej, jako że ma ona kluczowe znaczenie dla tworzenia miejsc pracy oraz powstawania nowatorskich pomysłów, w tym środków poprawy dostępu przedsiębiorców do środków finansowych (np. w drodze pozyskiwania wiedzy na zasadzie crowdsourcing) oraz dla zaoferowania drugiej szansy przedsiębiorcom, którzy ponieśli porażkę w prowadzeniu działalności gospodarczej;

12. wzywa Radę, aby dokonała szybkich postępów i rozpoczęła negocjacje z Parlamentem na temat wniosku w sprawie rozporządzenia ustanawiającego środki dotyczące europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej i mające na celu zapewnienie łączności na całym kontynencie, gdyż definitywnie położyłoby to kres opłatom roamingowym w UE, zapewniło większą pewność prawa w zakresie neutralności sieci i poprawiło ochronę konsumentów w obrębie jednolitego rynku cyfrowego; jest zdania, że rozporządzenie to mogłoby stanowić kluczowy krok dla zrealizowania jednolitego europejskiego rynku łączności ruchomej;

13. jest zdania, że Komisja powinna podjąć działania w celu stworzenia i zapewnienia otoczenia legislacyjnego, które będzie pewne pod względem prawnym i będzie sprzyjało zachęcaniu przedsiębiorstw rozpoczynających działalność, mikroprzedsiębiorstw i MŚP do kreatywności i innowacji;

14. podkreśla konieczność równego traktowania całego ruchu internetowego, bez dyskryminacji, ograniczeń lub ingerencji, niezależnie od nadawcy, odbiorcy, rodzaju, treści, urządzenia, usługi lub aplikacji;

15. zauważa, że rynek wyszukiwania online ma szczególne znaczenie dla zapewnienia konkurencyjnych warunków na jednolitym rynku cyfrowym z uwagi na potencjalne przekształcenie się wyszukiwarek w podmioty kontrolujące przepływ informacji oraz możliwość skomercjalizowania wtórnego wykorzystania uzyskanych informacji; w związku z tym wzywa Komisję do zdecydowanego egzekwowania unijnych reguł konkurencji w oparciu o informacje od wszystkich istotnych podmiotów i z uwzględnieniem całej struktury jednolitego rynku cyfrowego, aby zapewnić środki naprawcze, które rzeczywiście przynoszą korzyści konsumentom, użytkownikom internetu i przedsiębiorstwom działającym w sieci; wzywa ponadto Komisję, aby zastanowiła się nad wnioskami mającymi na celu oddzielenie wyszukiwarek od innych usług komercyjnych jako jednym z ewentualnych długofalowych środków służących osiągnięciu wymienionych wyżej celów;

16. ponadto wzywa Komisję, by rychło podjęła działania, żeby zbadać potencjalne rozwiązania zmierzające do zrównoważonej, sprawiedliwej i otwartej struktury wyszukiwania internetowego;

17. podkreśla, że przy korzystaniu z wyszukiwarek przez użytkowników proces wyszukiwania i jego wyniki powinny być bezstronne, żeby zachować niedyskryminacyjny charakter wyszukiwania internetowego, zapewnić większą konkurencję i wybór dla użytkowników i konsumentów oraz zachować różnorodność źródeł informacji; dlatego zauważa, że indeksacja, ewaluacja, prezentacja i ranking stosowane przez wyszukiwarki muszą mieć bezstronny i przejrzysty charakter; wzywa Komisję, by zapobiegała wszelkim nadużyciom we wprowadzaniu do obrotu przez operatorów wyszukiwarek usług powiązanych;

18. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź dalszych badań Komisji w sprawie praktyk stosowanych w wyszukiwarkach i rynku cyfrowego w ogólności;

19. podkreśla znaczenie, jakie ma zapewnienie skutecznych i wyważonych ram ochrony praw autorskich i praw własności intelektualnej, dostosowanych do realiów gospodarki cyfrowej;

20. zachęca do szybkiego przyjęcia i wprowadzenia w życie międzynarodowych przepisów ułatwiających dostęp użytkowników niepełnosprawnych do treści cyfrowych oraz do dzieł drukowanych dzięki ich digitalizacji;

21. z zadowoleniem przyjmuje zawarcie traktatu z Marrakeszu w sprawie ułatwienia dostępu osób słabowidzących do książek oraz zachęca wszystkich sygnatariuszy do ratyfikacji tego traktatu; uważa, że traktat z Marrakeszu to pozytywny krok naprzód, ale wiele należy jeszcze zrobić, aby otworzyć dostęp do treści dla osób niepełnosprawnych, oprócz osób dotkniętych upośledzeniem wzroku; podkreśla znaczenie dalszego zwiększania dostępności w szerokim spektrum obszarów - od praw autorskich i wyszukiwarek po operatorów sieci telekomunikacyjnych;

22. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by dalej rozwijały i wdrażały unijne i krajowe ramy regulacyjne, żeby umożliwić zintegrowany i bezpieczny rynek płatności online i płatności realizowanych za pośrednictwem urządzeń przenośnych, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony danych konsumentów i klientów; podkreśla w związku z tym, że niezbędne są jasne i przewidywalne przepisy określone w prawodawstwie;

23. przypomina, że przetwarzanie w chmurze może stać się potężnym instrumentem rozwoju jednolitego rynku cyfrowego i może przynieść korzyści gospodarcze, zwłaszcza dla MŚP, dzięki ograniczeniu infrastruktury IT i innych kosztów; podkreśla w związku z tym, że jeżeli usługi przetwarzania w chmurze będą świadczone jedynie przez niewielką liczbę dużych usługodawców, w ich rękach gromadzić się będzie coraz większa ilość informacji; ponadto przypomina, że przetwarzanie w chmurze wiąże się także z ryzykiem dla użytkowników, zwłaszcza jeśli chodzi o dane wrażliwe; apeluje o prawidłowe wdrożenie strategii europejskiej, aby zagwarantować konkurencyjność i bezpieczeństwo przetwarzania w chmurze;

24. wzywa Komisję, by objęła przodującą rolę w propagowaniu międzynarodowych standardów i specyfikacji dotyczących chmury obliczeniowej, co umożliwi gwarantujące prywatność, rzetelne, dostępne, w wysokim stopniu interoperacyjne, pewne i energooszczędne usługi przetwarzania w chmurze będące nieodłączną częścią przyszłej polityki przemysłowej Unii; podkreśla, że niezawodność, bezpieczeństwo i ochrona danych są niezbędne dla zapewnienia zaufania konsumentów i konkurencyjności;

25. podkreśla konieczność zapewnienia bezpieczeństwa internetu online, w szczególności jeśli chodzi o dzieci, oraz zapobiegania wykorzystywaniu dzieci przez wprowadzenie środków wykrywania i usuwania z internetu nielegalnych obrazów niegodziwego traktowania dzieci oraz umożliwienie stosowania środków zapobiegających dostępowi dzieci i nastolatków do treści obwarowanych ograniczeniami wiekowymi;

26. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

¹ Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0239.

² Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0063.

³ Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0535.

⁴ Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0327.

⁵ Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0468.

⁶ Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 11.

⁷ Dz.U. C 258 E z 7.9.2013, s. 64.

⁸ Dz.U. C 153 E z 31.5.2013, s. 25.

⁹ Dz.U. C 117 E z 6.5.2010, s. 206.

¹⁰ Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230.