Wielojęzyczność: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie (2008/2225(INI)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2010.117E.59

Akt nienormatywny
Wersja od: 6 maja 2010 r.

Wielojęzyczność: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie

P6_TA(2009)0162

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wielojęzyczności: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie (2008/2225(INI))

(2010/C 117 E/10)

(Dz.U.UE C z dnia 6 maja 2010 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 149 i 151 traktatu WE,

– uwzględniając art. 21 i 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

– uwzględniając Konwencję UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 r.,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 września 2008 r. zatytułowany "Wielojęzyczność: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie" (COM(2008)0566) oraz dokument roboczy służb Komisji stanowiący uzupełnienie komunikatu (SEC(2008)2443, SEC(2008)2444, SEC(2008)2445),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2007 r. zatytułowany "Ramy europejskiego badania kompetencji językowych" (COM(2007)0184),

– uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 15 listopada 2007 r. zatytułowany "Sprawozdanie z realizacji planu działania pod tytułem »Promowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej«" (COM(2007)0554) oraz stanowiący jego uzupełnienie dokument roboczy służb Komisji (SEC(2007)1222),

– uwzględniając rezolucję z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji(1),

– uwzględniając rezolucję z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie nowej strategii ramowej na rzecz wielojęzyczności(2),

– uwzględniając rezolucję z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie działań promujących wielojęzyczność i naukę języków obcych w Unii Europejskiej: europejski wskaźnik kompetencji językowych(3),

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2003 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące europejskich języków regionalnych i rzadziej używanych - języków mniejszości w UE - w kontekście rozszerzenia i różnorodności kulturowej(4),

– uwzględniając decyzję nr 1934/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lipca 2000 r. w sprawie Europejskiego Roku Języków 2001(5),

– uwzględniając konkluzje prezydencji przyjęte podczas Rady Europejskiej w Barcelonie w dniach 15-16 marca 2002 r.,

– uwzględniając konkluzje Rady ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury w dniach 21-22 maja 2008 r., ze szczególnym uwzględnieniem wielojęzyczności,

– uwzględniając konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie propagowania różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego w stosunkach zewnętrznych Unii i jej państw członkowskich (20 listopada 2008 r.)(6),

– uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wielojęzyczności z dnia 18-19 czerwca 2008 r.(7) oraz opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wielojęzyczności z dnia 18 września 2008 r.,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A6-0092/2009),

A. mając na uwadze, że różnorodność językowa i kulturowa ma istotny wpływ na codzienne życie obywateli Unii Europejskiej ze względu na wszechobecność mediów, coraz większą mobilność i migrację oraz postępującą globalizację,

B. mając na uwadze, że zdobywanie różnorodnych umiejętności językowych uważane jest za bardzo ważne dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej, ponieważ pozwala im czerpać pełnię korzyści ekonomicznych, społecznych i kulturowych wynikających ze swobody przemieszczania się wewnątrz Unii oraz z jej kontaktów z państwami trzecimi,

C. mając na uwadze rosnące znaczenie wielojęzyczności w ramach stosunków między państwami członkowskimi, wspólnego życia w naszych społeczeństwach wielokulturowych oraz we wspólnej polityce Unii,

D. mając na uwadze konieczność potwierdzenia oceny wielojęzyczności poprzez uznane w tym celu narzędzia, takie jak europejski system opisu kształcenia językowego (CEFR) i inne,

E. mając na uwadze, że niektóre języki europejskie stanowią nieodzowny element utrzymywania stosunków z państwami trzecimi, a także kontaktów pomiędzy społecznościami i narodami z najróżniejszych zakątków świata,

F. mając na uwadze, że różnorodność językowa została uznana za prawo obywatela w art. 21 i 22 karty praw podstawowych, a wielojęzyczności powinien również przyświecać cel wspierania poszanowania różnorodności i tolerancji celem zapobiegania wybuchom ewentualnych konfliktów, zarówno czynnych, jak i biernych, pomiędzy różnymi wspólnotami językowymi w państwach członkowskich,

1. z zadowoleniem przyjmuje przedłożenie komunikatu Komisji w sprawie wielojęzyczności oraz uwagę, jaką poświęciła mu Rada;

2. podtrzymuje swe dotychczasowe stanowisko w sprawie wielojęzyczności i różnorodności kulturowej;

3. podkreśla konieczność uznania równości wszystkich języków urzędowych UE we wszystkich przejawach działalności publicznej;

4. uważa, że różnorodność językowa Europy stanowi ważny atut kulturalny i że ograniczenie się przez Unię Europejską do jednego głównego języka byłoby błędem;

5. podkreśla istotną rolę instytucji UE w gwarantowaniu poszanowania zasady równości językowej w stosunkach między państwami członkowskimi i wewnątrz samych instytucji europejskich, a także w kontaktach obywateli UE z administracją krajową oraz z instytucjami i podmiotami wspólnotowymi i międzynarodowymi;

6. przypomina, że znaczenie wielojęzyczności nie ogranicza się do aspektów ekonomiczno-społecznych oraz że należy również zwrócić uwagę na twórczość i przekaz kulturalny i naukowy oraz na znaczenie tłumaczenia, zarówno literackiego, jak i technicznego w życiu obywateli, a także w długofalowym rozwoju Unii; ponadto zwraca uwagę na równie istotną rolę języków w kształtowaniu i umacnianiu tożsamości;

7. podkreśla, że wielojęzyczność jest kwestią przekrojową mającą wielki wpływ na życie obywateli europejskich; wzywa zatem państwa członkowskie do włączenia jej do głównego nurtu polityk innych niż edukacja, np. do polityki w zakresie uczenia się przez całe życie, integracji społecznej, zatrudnienia, mediów i badań;

8. podkreśla istotne znaczenie stworzenia konkretnych programów wspierających tłumaczenie oraz ustanowienia sieci wielojęzycznych baz terminologicznych;

9. przypomina, że technologie informacyjno-komunikacyjne powinny być używane do promowania wielojęzyczności i podkreśla w związku z tym rolę i wykorzystywanie właściwego standardu międzynarodowego (ISO 10646), który umożliwia stosowanie alfabetów wszystkich języków, w europejskich i w krajowych systemach administracyjnych i mediach;

10. proponuje ustanowienie Europejskiego Dnia Tłumacza lub rozważenie podniesienia profilu tego zawodu podczas Europejskiego Dnia Języków obchodzonego co roku dnia 26 września;

11. potwierdza konieczność ochrony wielojęzyczności w krajach i regionach, w których współistnieją dwa lub więcej języki urzędowe;

12. podkreśla znaczenie zapewnienia w tych państwach członkowskich, na których terytorium używanych jest kilka języków urzędowych, pełnej obsługi obywateli we wszystkich językach, szczególnie w przypadku osób starszych oraz w zakresie systemu prawnego, opieki zdrowotnej, administracji i zatrudnienia;

13. zachęca do nauki drugiego języka Unii Europejskiej urzędników, którzy podczas pracy mają kontakt z obywatelami innych państw członkowskich;

14. uważa za potrzebne i właściwe tworzenie szans nauki języka obcego w wieku dorosłym oraz za pośrednictwem programów kształcenia zawodowego i ustawicznego, w celu rozwoju osobistego i zawodowego;

15. podkreśla niezbędną konieczność zwrócenia szczególnej uwagi i zapewnienia wsparcia szkolnego uczniom, którzy nie mogą pobierać nauki w języku ojczystym; z zadowoleniem przyjmuje projekt Komisji związany z propagowaniem w szkolnictwie zasady "język ojczysty plus dwa języki obce";

16. wyraża ubolewanie w związku z faktem, że jak dotąd Komisja nie dokonała instytucjonalizacji wieloletniego programu różnorodności językowej i nauki języka ani europejskiej agencji ds. różnorodności językowej i nauki języka, do czego wzywała wspomniana rezolucja przyjęta znaczną większością głosów przez Parlament dnia 4 września 2003 r.;

17. podkreśla również znaczenie gruntownej znajomości języków urzędowych kraju przyjmującego dla pełnej integracji imigrantów i ich rodzin oraz zaznacza, że rządy krajowe powinny skutecznie promować specjalne kursy językowe, zwłaszcza dla kobiet i osób starszych; wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiedzialnych działań na rzecz imigrantów, które zapewnią imigrantom środki potrzebne do nauki języka i kultury kraju przyjmującego, przy jednoczesnym umożliwieniu im i zachęcaniu do zachowania własnego języka;

18. przypomina, że z tego względu należy zapewnić odpowiednią jakość kształcenia w tym zakresie, w tym właściwe szkolenia dla nauczycieli;

19. podkreśla konieczność przywiązywania odpowiedniej wagi na poziomie przedszkolnym do nauki języków, a przede wszystkim do języka narodowego kraju, w którym dzieci uczęszczają do szkoły;

20. wyraża przekonanie, że dzieci powinny we własnym interesie umieć posługiwać się językiem kraju, w którym mieszkają, aby zagwarantować, że nie staną się obiektem dyskryminacji w toku kształcenia lub późniejszego szkolenia oraz że będą zdolne do brania udziału we wszystkich rodzajach działalności na równych zasadach;

21. sugeruje państwom członkowskim, aby rozważyły możliwość wymiany kadry nauczycielskiej na różnych poziomach kształcenia w celu nauczania różnych przedmiotów szkolnych w różnych językach, oraz uważa, że z możliwości tej można skorzystać w szczególności w regionach przygranicznych, zwiększając w ten sposób mobilność pracowników i znajomość języków u obywateli;

22. uważa wspieranie mobilności i wymiany nauczycieli języków obcych i studentów za niezwykle ważne; przypomina, że swobodne przemieszczanie się nauczycieli języków obcych w Unii Europejskiej pomoże zapewnić jak największej ich liczbie skuteczny kontakt z językiem, którego uczą, w jego naturalnym środowisku;

23. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania mobilności zawodowej nauczycieli oraz do współpracy między szkołami i różnymi krajami w realizacji innowacyjnych z technologicznego i kulturowego punktu widzenia przedsięwzięć w zakresie nauczania;

24. zaleca i wspiera wprowadzanie nieobowiązkowej nauki języków mniejszości lokalnych oraz języków obcych do programów nauczania lub do zajęć pozalekcyjnych dostępnych dla społeczności lokalnej;

25. wzywa Radę do sporządzenia rocznego sprawozdania w sprawie postępów w zakresie wielojęzyczności w formalnych i nieformalnych systemach kształcenia, szkolenia zawodowego i kształcenia dorosłych w państwach członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem związku między przewagą języków krajowych, regionalnych i mniejszościowych a imigracją;

26. podtrzymuje swoje stałe zobowiązanie do wspierania nauczania języków, wielojęzyczności i różnorodności językowej w Unii Europejskiej, w tym języków regionalnych i mniejszościowych, gdyż stanowi to dziedzictwo kulturowe, które musi być zachowane i pielęgnowane; uważa, że wielojęzyczność ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej komunikacji i stanowi środek ułatwiający wzajemne zrozumienie, a przez to akceptację różnorodności i mniejszości;

27. zaleca włączenie do programów akademickich w państwach członkowskich opcjonalnej nauki trzeciego języka obcego, poczynając od poziomu szkoły średniej;

28. podkreśla wagę nauki języków państw sąsiadujących jako sposobu na usprawnienie komunikacji i zwiększenie wzajemnego zrozumienia w Unii Europejskiej oraz na umocnienie Wspólnoty;

29. zaleca wspieranie nauczania języków państw i regionów sąsiadujących, szczególnie w regionach przygranicznych;

30. podtrzymuje opinię o ważnym znaczeniu promowania i wspierania rozwoju innowacyjnych modeli i podejść pedagogicznych z zakresu nauczania języka w celu zachęcania do nabywania umiejętności językowych oraz zwiększania świadomości i motywacji obywateli;

31. proponuje, aby na każdym szczeblu kształcenia, niezależnie od sytuacji geograficznej, zapewnione zostało wsparcie wykwalifikowanych nauczycieli języków obcych;

32. zaleca przeprowadzenie konsultacji z europejskimi federacjami i stowarzyszeniami nauczycieli języków nowożytnych na temat zalecanych programów i metod nauczania;

33. podkreśla konieczność ustanowienia polityki zachęcającej do czytania i kreatywnego pisania w celu osiągnięcia powyższych celów;

34. z zadowoleniem przyjmuje planowane przez Komisję uruchomienie kampanii informacyjnych i uświadamiających na temat korzyści uczenia się języków za pośrednictwem mediów masowych i przy użyciu nowych technologii; wzywa Komisję do korzystania z wniosków z konsultacji dotyczących uczenia się języków przez migrujące dzieci oraz nauczania języka i kultury kraju pochodzenia w przyjmującym państwie członkowskim;

35. zaleca i popiera wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych jako niezastąpionego narzędzia w nauczaniu języków obcych;

36. podtrzymuje swój polityczny priorytet dla zdobywania umiejętności językowych poprzez uczenie się innych języków UE, z których jeden powinien być językiem kraju sąsiadującego, a jeden międzynarodową "lingua franca": uważa, że zapewni to obywatelom kompetencje i kwalifikacje do udziału w demokratycznym społeczeństwie w zakresie aktywnego obywatelstwa, możliwości zatrudnienia i znajomości innych kultur;

37. proponuje także zapewnienie odpowiedniego poziomu wielojęzyczności w środkach społecznego przekazu i w Internecie, a w szczególności w polityce językowej europejskich stron i portali oraz innych stron i portali związanych z Unią Europejską, gdzie należy w pełni szanować zasadę wielojęzyczności, przynajmniej w odniesieniu do 23 języków urzędowych Unii Europejskiej;

38. stwierdza, że stosowanie napisów w programach telewizyjnych ułatwi naukę i praktyczne zastosowanie języków UE oraz lepsze zrozumienie kulturowego kontekstu produkcji audiowizualnych;

39. zachęca UE do czerpania potencjalnych korzyści związanych z europejskimi językami w ramach jej stosunków zewnętrznych oraz wzywa do rozwijania tego atutu w dialogu kulturowym, gospodarczym i gospodarczym z resztą świata w celu wzmocnienia roli UE i nadania jej znaczenia na arenie międzynarodowej oraz w celu zapewnienia korzyści państwom trzecim w duchu polityki rozwoju promowanej przez UE;

40. sugeruje zorganizowanie przez Radę, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, pierwszej europejskiej konferencji z zakresu różnorodności językowej, w celu dogłębnego przedyskutowania tej kwestii w myśl zalecenia międzynarodowej grupy ekspertów ONZ zajmującej się tematyką języków rodzimych, przyjętego w maju 2008 roku w ramach sprawozdania E/2008/43 przygotowanego w trakcie 7. sesji stałego forum UNPFII;

41. jest przekonany, że w kontekście uczenia się przez całe życie należy zapewnić obywatelom wszystkich grup wiekowych wystarczające wsparcie umożliwiające im stałe rozwijanie i stałą poprawę umiejętności językowych poprzez udostępnianie im odpowiednich pomocy językowych lub innych instrumentów dla lepszej komunikacji, łącznie z nauką w młodym wieku, w celu poprawy ich integracji społecznej, perspektyw zatrudnienia i dobrobytu;

42. zachęca Komisję i państwa członkowskie do propagowania środków ułatwiających naukę języków osobom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji, osobom należącym do mniejszości narodowych i migrantom w celu umożliwienia im nauki języka (języków) kraju lub regionu przyjmującego w celu osiągnięcia integracji społecznej i zwalczania wykluczenia społecznego; podkreśla, że dla migrantów niezbędne jest używanie ich języka głównego i wykorzystywanie przez to swojego potencjału językowego; apeluje w związku z tym do państw członkowskich o wspieranie zarówno używania przez migrantów języka głównego, jak i uczenia się przez nich języka (języków) kraju przyjmującego;

43. nawołuje do większego wsparcia dla międzynarodowej promocji języków europejskich na świecie, które stanowią atut projektu integracji europejskiej, zważywszy na kluczowe znaczenie związków językowych, historycznych i kulturowych Unii z państwami trzecimi oraz w duchu promowania demokratycznych wartości w tych krajach;

44. uważa, że unijne przedsiębiorstwa, a szczególnie MŚP, powinny otrzymywać odpowiednie wsparcie przeznaczone na naukę i używanie języków obcych, gdyż ułatwi im to dostęp do światowych rynków, zwłaszcza do rynków wschodzących;

45. podkreśla prawo konsumentów do otrzymywania informacji na temat produktów sprzedawanych na rynku w ich miejscu zamieszkania w języku lub językach, które są tam językami urzędowymi;

46. zwraca szczególną uwagę na możliwe zagrożenia związane z przepaścią komunikacyjną między osobami o różnym pochodzeniu kulturowym oraz dystansem między osobami wielojęzycznymi i jednojęzycznymi; wraca uwagę na fakt, że brak umiejętności językowych nadal stanowi w wielu państwach członkowskich przeszkodę na drodze do integracji społecznej oraz integracji na rynku pracy pracowników pochodzących z innych państw; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków na rzecz zmniejszenia przepaści między osobami wielojęzycznymi, które mają więcej możliwości w Unii Europejskiej, a osobami jednojęzycznymi pozbawionymi wielu możliwości;

47. uważa, że należy zapewnić wsparcie nauce języków państw trzecich, w tym również w UE;

48. domaga się, aby jak najszybciej rozszerzyć zasięg wskaźników kompetencji językowych na wszystkie języki urzędowe UE, z uwzględnieniem także innych języków używanych w Europie;

49. jest zdania, że gromadzenie danych powinno obejmować sprawdzanie czterech umiejętności językowych, tzn. rozumienia słowa pisanego, rozumienia ze słuchu, wypowiedzi pisemnych i ustnych;

50. wzywa Komisję i państwa członkowskie do nasilenia wysiłków służących zacieśnieniu współpracy między państwami członkowskimi poprzez zastosowanie otwartej metody koordynacji w celu ułatwienia wymiany doświadczeń i dobrych praktyk w dziedzinie wielojęzyczności przy uwzględnieniu korzyści ekonomicznych, np. w przypadku przedsiębiorstw wielojęzycznych;

51. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich.

______

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0124.

(2) Dz.U. C 314 E z 21.12.2006, s. 207.

(3) Dz.U. C 296 E z 6.12.2006, s. 271.

(4) Dz.U. C 76 E z 25.3.2004, s. 374.

(5) Dz.U. L 232 z 14.9.2000, s. 1.

(6) Dz.U. C 320 z 16.12.2008, s. 10.

(7) Dz.U. C 257 z 9.10.2008, s. 30.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.