Uwagi LV posiedzenia COSAC - Haga, 12-14 czerwca 2016 r.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.426.1

Akt nienormatywny

Wersja od: 18 listopada 2016 r.

UWAGI LV POSIEDZENIA COSAC

Haga, 12-14 czerwca 2016 r.

(2016/C 426/01)

(Dz.U.UE C z dnia 18 listopada 2016 r.)

1. Formy kontroli parlamentarnej

1.1. COSAC wyraża zadowolenie, że - jak przedstawiono w 25 raporcie półrocznym COSAC - parlamenty narodowe mają ambicję odgrywania aktywnej roli na szczeblu UE przy pełnym poszanowaniu obowiązujących traktatów. Ponadto COSAC zwraca uwagę, że najważniejsze działania kontroli parlamentarnej UE dla parlamentów narodowych to nadzór nad rządami, kształtowanie polityki, a także odgrywanie roli publicznego forum, oraz angażowanie się w aktywną wymianę z innymi parlamentami narodowymi.

Dlatego COSAC zachęca rządy krajowe, a także odpowiednie instytucje UE, aby ułatwiały parlamentom spełnianie ambicji na szczeblu UE, przyczyniały się do tego procesu oraz uwzględniały go w możliwie najszerszym zakresie i tam, gdzie to możliwe.

1.2. COSAC podkreśla, że większość parlamentów narodowych wymienia informacje na temat dialogu politycznego i opinii w zakresie pomocniczości w odniesieniu do wniosków UE. COSAC zachęca parlamenty do wykorzystywania wszystkich dostępnych kanałów wymiany informacji, również na temat wdrażania prawa Unii, celem podejmowania decyzji dotyczących stanowisk co do unijnych dossiers. COSAC zachęca parlamenty do dalszego poszukiwania nowych sposobów na poprawę współpracy w tej dziedzinie.

1.3. COSAC zachęca parlamenty państw, które będą sprawowały prezydencję w pierwszej połowie każdego roku, aby przy wsparciu sekretariatu COSAC, opracowywały roczny przegląd priorytetów parlamentów w oparciu o program prac Komisji i na podstawie danych otrzymanych z każdego parlamentu narodowego, a także by udostępniały ten przegląd wszystkim parlamentom/izbom i przesyłały go do instytucji UE.

1.4. COSAC zwraca uwagę, że roczny przegląd priorytetów parlamentarnych może być przydatny w celu wzmocnienia współpracy między parlamentami narodowymi a Parlamentem Europejskim w zakresie wyboru dossiers ustawodawczych. COSAC wyraża pragnienie, by zainteresowane parlamenty mogły na przykład współpracować podczas przygotowywania kontroli parlamentarnej ustawodawstwa UE. W tym celu zachęca się parlamenty na przykład do wypróbowania nowych form współpracy i wymiany w zakresie kontroli parlamentarnej w odniesieniu do jednego lub dwóch wybranych wniosków lub polityk UE, co mogłoby być ułatwiane w największym możliwym stopniu w ramach COSAC.

1.5. COSAC z zadowoleniem przyjmuje ambitny zamiar Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej dotyczący programowania rocznego, jak uzgodniono w porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa. COSAC zachęca wszystkie instytucje UE do czynnego udostępniania parlamentom narodowym i omawiania z nimi prac nad programowaniem rocznym.

1.6. COSAC zauważa, że Komisja ograniczyła liczbę wniosków ogłoszonych w swoim programie prac, jednak łączna liczba wniosków wzrosła. COSAC podkreśla, że realistyczne programowanie roczne przez instytucje UE mogłoby umożliwić parlamentom narodowym optymalne odgrywanie ich roli i wypełnianie obowiązków.

2. Sprawozdawcy

2.1. COSAC zwraca uwagę, jak przedstawiono w 25 raporcie półrocznym COSAC, że nie wszystkie parlamenty wyznaczają sprawozdawców do spraw związanych z UE, i przyznaje, że parlamenty przyjęły różne zasady i praktyki wykorzystania sprawozdawców.

2.2. COSAC z zadowoleniem przyjmuje aktywną wymianę między sprawozdawcami parlamentarnymi do spraw UE, w związku z czym zachęca parlamenty do dalszego rozwijania tej aktywnej wymiany w celu poprawy kontroli parlamentarnej w parlamentach.

3. "Żółta kartka" i "zielona kartka" (pogłębiony dialog polityczny)

3.1. COSAC przypomina uwagi LIV posiedzenia COSAC w Luksemburgu dotyczące procedury "żółtej kartki" (pkt 4) oraz wymóg jej poprawy bez zmiany Traktatów. COSAC przypomina również postulat skierowany do Komisji Europejskiej, aby rozważyć wyłączenie niektórych okresów z ośmiotygodniowego terminu. COSAC wyraża zadowolenie z obowiązującego wyłączenia sierpnia i zachęca Komisję Europejską do przyjęcia podobnego rozwiązania w stosunku do wspomnianego postulatu.

3.2. COSAC popiera starania Komisji Europejskiej na rzecz lepszego i szybszego reagowania na uzasadnione opinie i uwagi przedstawiane przez parlamenty narodowe.

3.3. COSAC zwraca uwagę, że w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 roku dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (COM(2016) 128) parlamenty narodowe 11 państw członkowskich przyjęły uzasadnione opinie, co stanowi 22 głosy, a tym samym oznacza osiągnięcie progu jednej trzeciej głosów, wymaganego do uruchomienia tzw. procedury "żółtej kartki".

COSAC przypomina Komisji Europejskiej o jej zobowiązaniu do umacniania roli parlamentów narodowych, w tym poprzez "stworzenie nowego partnerstwa z parlamentami narodowymi".

3.4. W sprawie wprowadzenia procedury "zielonej kartki" (pogłębionego dialogu politycznego) COSAC przypomina uwagi LIV posiedzenia COSAC w Luksemburgu (pkt 5). COSAC zwraca uwagę, że parlamenty mają różne poglądy w sprawie określenia minimalnego progu dla uruchomienia procedury "zielonej kartki", terminu do udziału w procedurze "zielonej kartki" i ram czasowych na przeprowadzenie procedury "zielonej kartki".

3.5. COSAC będzie oczekiwać dalszych inicjatyw dotyczących "zielonej kartki" ze strony zainteresowanych parlamentów celem dalszego kształtowania i badania możliwości użycia tego instrumentu w ramach dialogu politycznego z Komisją i bez wprowadzania nowych procedur formalnych. Zachęca przyszłe prezydencje COSAC do kontynuowania wcześniejszych inicjatyw w tym zakresie, a po uzyskaniu szerszego wglądu w potencjał pogłębionego dialogu politycznego, do dążenia do przedstawienia wniosków COSAC w sprawie między innymi progu, terminu i ram czasowych dla procedury "zielonej kartki".

4. Trialogi (rozmowy trójstronne)

4.1. COSAC zachęca parlamenty do wymiany informacji na temat rozmów trójstronnych, na przykład podczas spotkań międzyparlamentarnych lub między sprawozdawcami, jako że taka wymiana jest uważana za użyteczne narzędzie poprawy kontroli parlamentarnej w sprawach UE.

4.2. COSAC z zadowoleniem przyjmuje Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie lepszego stanowienia prawa, w którym uzgodniono zapewnienie przejrzystości procedur ustawodawczych na podstawie odpowiednich przepisów prawnych i orzecznictwa, w tym odpowiedniego prowadzenia negocjacji trójstronnych.

4.3. Ponadto COSAC z zadowoleniem przyjmuje porozumienie tych trzech instytucji co do tego, że dostarczanie informacji parlamentom narodowym musi umożliwić tym ostatnim pełną realizację ich prerogatyw na mocy Traktatów. COSAC wzywa zatem te trzy instytucje, a także rządy krajowe do zapewnienia - odpowiednio do ich kompetencji - parlamentom narodowym i opinii publicznej odpowiednich informacji na temat rozmów trójstronnych (trialogów).

5. Współdziałanie w ramach COSAC

5.1. COSAC wskazuje, że sesje plenarne COSAC stanowią dla parlamentów wyjątkową platformę wymiany poglądów i dzielenia się opiniami na temat ważnych wyzwań dla polityki Unii Europejskiej. COSAC podkreśla znaczenie rozmów wysokiego szczebla podczas sesji plenarnych COSAC; takie rozmowy obejmowałyby aktualne informacje, wiedzę fachową, a zatem również wkład komisarzy europejskich.

COSAC wskazuje również, jak przedstawiono w 25 raporcie półrocznym COSAC, że większość parlamentów wspiera dalsze udoskonalenia dotyczące sesji plenarnych związane z tworzeniem wystarczającej przestrzeni dla sieci nieformalnych. Dlatego COSAC zachęca przyszłe trojki COSAC do dalszego zapewniania dostatecznego czasu na debaty i dyskusje podczas sesji plenarnych, a jednocześnie do pozostawienia wystarczająco dużo czasu na nieformalną wymianę między delegatami.

6. Parlamenty i państwo prawne

6.1. COSAC wskazuje, że odpowiedzialność instytucjonalna za zagwarantowanie praw człowieka i włączenie ich do przepisów krajowych, a także za przestrzeganie i promowanie państwa prawnego i demokratycznych rządów jest wspólną odpowiedzialnością parlamentu narodowego, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, osadzoną w krajowych tradycjach konstytucyjnych.

6.2. COSAC wskazuje, że UE opiera się na wspólnych wartościach, takich jak państwo prawne, rządy demokratyczne i prawa człowieka, zgodnie z postanowieniami Traktatów i Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, co pociąga za sobą odpowiedzialność za każde państwo członkowskie UE, a jednocześnie zagrożenia i naruszenia tych wartości są przedmiotem wspólnej troski dla tych, którzy podzielają te wartości i przestrzegają uzgodnionych zobowiązań i standardów.

6.3. COSAC podkreśla, że poszanowanie państwa prawnego w ramach Unii jest warunkiem wstępnym wzajemnego uznania i zaufania między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a Unią, niezbędnym dla dobrego funkcjonowania Unii we wszystkich obszarach polityki.

6.4. COSAC wspiera inicjatywy mające na celu ustanowienie trwałych mechanizmów dialogu na odpowiednich forach dotyczących tych kwestii. Po wdrożeniu mechanizmy te mogą być pomocne przy omawianiu politycznie wrażliwych przypadków naruszania praw człowieka i zagrożeń dla państwa prawnego.

6.5. COSAC może służyć jako platforma dla takiego dialogu międzyparlamentarnego, promując kulturę poszanowania praw człowieka, demokratycznych rządów i państwa prawnego w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich, uzupełniając tym samym pracę innych platform i zgromadzeń, takich jak Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (PACE).

6.6. COSAC z zadowoleniem przyjmuje dialog dotyczący państwa prawnego między państwami członkowskimi w Radzie Unii Europejskiej mający na celu wzmocnienie państwa prawnego w UE i jej państwach członkowskich. COSAC zwraca uwagę na sprawozdanie z inicjatywy własnej, przygotowywane obecnie w Parlamencie Europejskim na podstawie art. 225 TFUE, w sprawie ustanowienia mechanizmu UE w zakresie demokracji, państwa prawnego i praw podstawowych, a także z zadowoleniem przyjmuje dyskusję z parlamentami narodowymi w tych kwestiach.

6.7. COSAC podkreśla ważną i rosnącą rolę parlamentów w ochronie i urzeczywistnianiu państwa prawnego, demokratycznych rządów i praw człowieka. Parlamenty odgrywają wyrazistą rolę ze względu na ich podstawową funkcję prawodawczą, funkcję rozliczania egzekutywy z wdrażania i przestrzegania na szczeblu krajowym uzgodnionych na arenie międzynarodowej norm i zobowiązań dotyczących państwa prawnego i praw człowieka, a także funkcję umacniania legitymacji demokratycznej i odpowiedzialności za państwo prawne i standardy w zakresie praw człowieka.

6.8. COSAC podkreśla znaczenie społecznego zaangażowania parlamentów narodowych dla monitorowania i ochrony państwa prawnego, demokratycznych rządów oraz wartości, norm i zobowiązań związanych z prawami człowieka, np. poprzez postępowanie zgodnie z zaleceniami zarówno międzynarodowych mechanizmów w zakresie praw człowieka, jak również sprawozdaniami i zaleceniami między innymi krajowych instytucji praw człowieka, organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego.

6.9. Zważywszy, że państwo prawne, demokratyczne rządy i prawa człowieka zasługują na stałą uwagę, COSAC zachęca parlamenty narodowe do ciągłego poświęcania uwagi państwu prawnemu, demokratycznym rządom i prawom człowieka w ich pracy oraz do angażowania się w krajowy i międzynarodowy dialog na temat tych wartości i promowania go. Najlepsze praktyki, listy kontrolne z innych parlamentów, a także wspólne standardy i wytyczne opracowane przez organy takie jak Rada Europy powinny stanowić wskazówki i być rozwijane.

7. Dyplomacja parlamentarna w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa

7.1. COSAC wskazuje, że, jak przedstawiono w 25 sprawozdaniu półrocznym COSAC, wszystkie parlamenty angażują się w dyplomację parlamentarną w większości przypadków po to, by promować podstawowe wartości (demokrację, państwo prawne i prawa człowieka) oraz w celu poprawy wzajemnego zrozumienia między krajami oraz wymiany informacji i know-how.

7.2. COSAC z zadowoleniem przyjmuje działania podejmowane w ramach dyplomacji parlamentarnej na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa w celu pogłębienia relacji, zwiększenia współpracy i wzmocnienia partnerstwa UE ze wschodnimi i z południowymi krajami sąsiadującymi celem wspierania i umacniania pokoju, bezpieczeństwa i dobrobytu.

7.3. COSAC uważa, że rozwijając swoje kontakty parlamentarne, parlamenty jako instytucje i parlamentarzyści są w stanie wspierać parlamenty krajów sąsiadujących w procesach transformacji, by budować porozumienie między przeciwnikami oraz w celu wyrażania obaw lub promowania uniwersalnych wartości w sposób, który dla tradycyjnej dyplomacji może być nieosiągalny. COSAC zachęca zatem parlamenty do dalszej pracy w ramach dyplomacji parlamentarnej - jako formy uzupełniającej w stosunku do tradycyjnej dyplomacji - w dziedzinie europejskiej polityki sąsiedztwa.

7.4. Aby poprawić wyniki dyplomacji parlamentarnej i lepiej zrozumieć różnice w działaniu poszczególnych parlamentów, COSAC zachęca wszystkie parlamenty do dzielenia się najlepszymi praktykami w tej dziedzinie, a także do regularnej wymiany informacji i wzajemnych wizyt między krajami objętymi europejską polityką sąsiedztwa.

7.5. COSAC zachęca ponadto parlamenty do współpracy i wzajemnej wymiany informacji, a także do współdziałania z Parlamentem Europejskim i organami władzy wykonawczej w celu poprawy spójności w dziedzinie dyplomacji parlamentarnej, w szczególności w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa.

8. Migracja

8.1. COSAC podkreśla znaczenie realizacji europejskiego programu w zakresie migracji przy jednoczesnym poszanowaniu praw człowieka i wszystkich międzynarodowych traktatów i konwencji, a także wysiłków uporania się z przyczynami uchodźstwa i migracji, jak również konieczność realizacji krótko- i długoterminowych priorytetów poprzez wzmocnienie nacisku na zewnętrzny wymiar migracji w duchu partnerstwa z krajami pochodzenia i tranzytu. Dlatego COSAC wzywa do zorganizowanej strategii dotyczącej zewnętrznego wymiaru polityki migracyjnej UE, mającej na celu rozwój i stabilizację krajów pochodzenia migrantów.

COSAC uznaje potrzebę solidarności w stosunku do państw członkowskich w obliczu bezprecedensowego napływu uchodźców i migrantów.

COSAC z zadowoleniem przyjmuje dążenie Komisji do zreformowania wspólnego europejskiego systemu azylowego, a w szczególności zwraca uwagę na istotne przekształcenie rozporządzenia dublińskiego.