Decyzja wykonawcza 2015/1478 w sprawie utworzenia Europejskiego Źródła Spalacyjnego jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Europejskie Źródło Spalacyjne - ERIC)

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2015.225.16

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 sierpnia 2015 r.

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2015/1478

z dnia 19 sierpnia 2015 r.

w sprawie utworzenia Europejskiego Źródła Spalacyjnego jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Europejskie Źródło Spalacyjne - ERIC)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 723/2009 z dnia 25 czerwca 2009 r. w sprawie wspólnotowych ram prawnych konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) ¹ , w szczególności jego art. 6 ust. 1 lit. a),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Republika Czeska, Królestwo Danii, Republika Federalna Niemiec, Republika Estońska, Republika Francuska, Republika Włoska, Węgry, Królestwo Norwegii, Rzeczpospolita Polska, Królestwo Szwecji i Konfederacja Szwajcarska zwróciły się do Komisji o utworzenie Europejskiego Źródła Spalacyjnego jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (dalej: "Europejskie Źródło Spalacyjne - ERIC"). Królestwo Belgii, Królestwo Hiszpanii, Królestwo Niderlandów i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej powiadomiły o swojej decyzji, aby początkowo uczestniczyć w Europejskim Źródle Spalacyjnym - ERIC w charakterze obserwatora.

(2) Komisja dokonała oceny wniosku zgodnie z art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 723/2009 i stwierdziła, że spełnia on wymogi określone w tym rozporządzeniu.

(3) Republika Czeska, Królestwo Danii, Republika Federalna Niemiec, Republika Estońska, Republika Francuska, Republika Włoska, Węgry, Królestwo Norwegii, Rzeczpospolita Polska, Królestwo Szwecji i Konfederacja Szwajcarska uzgodniły, że przyjmującym państwem członkowskim Europejskiego Źródła Spalacyjnego - ERIC będzie Królestwo Szwecji.

(4) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 20 rozporządzenia (WE) nr 723/2009,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

1. Niniejszym tworzy się Europejskie Źródło Spalacyjne jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Europejskie Źródło Spalacyjne - ERIC).

2. Statut Europejskiego Źródła Spalacyjnego - ERIC znajduje się w załączniku. Statut ten podlega aktualizacji i jest dostępny publicznie na stronie internetowej Europejskiego Źródła Spalacyjnego - ERIC oraz w jego siedzibie statutowej.

3. Istotne elementy statutu, których zmiana wymaga zatwierdzenia przez Komisję zgodnie z art. 11 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 723/2009, określone są w jego art. 1, 2, 15-17, 20-22, 24 i 26.

Artykuł  2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie trzeciego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 19 sierpnia 2015 r.

	W imieniu Komisji
	Jean-Claude JUNCKER
	Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK

STATUT EUROPEJSKIEGO ŹRÓDŁA SPALACYJNEGO - ERIC

PREAMBUŁA

Republika Czeska

Królestwo Danii

Republika Federalna Niemiec

Republika Estońska

Republika Francuska

Republika Włoska

Węgry

Królestwo Norwegii

Rzeczpospolita Polska

Królestwo Szwecji

Konfederacja Szwajcarska

zwane dalej "członkami założycielami", oraz:

Królestwo Belgii

Królestwo Hiszpanii

Królestwo Niderlandów

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

zwane dalej "obserwatorami założycielami",

PRAGNĄC jeszcze bardziej wzmocnić pozycję Europy i państw członków założycieli w zakresie badań naukowych na świecie, jak również zacieśnić współpracę naukową sięgającą poza granice państw i obejmującą różne dyscypliny,

UWZGLĘDNIAJĄC wniosek sformułowany w 2003 r. przez Europejskie Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) powołane przez Radę Ministrów UE ds. Badań Naukowych, zgodnie z którym układ długoimpulsowej stacji jednocelowej o mocy 5 MW z 22 instrumentami stanowi optymalny projekt techniczny, który zaspokoi potrzeby europejskiego środowiska naukowego w pierwszej połowie obecnego stulecia,

BIORĄC ZA PODSTAWĘ obecne Europejskie Źródło Spalacyjne ESS AB i podpisany w dniu 3 lutego 2011 r. protokół ustaleń (którego obowiązywanie przedłużono w 2012 r. i w 2014 r.) w sprawie udziału w etapie aktualizacji projektu oraz zamiaru uczestniczenia w budowie i eksploatacji Europejskiego Źródła Spalacyjnego (ESS),

UZNAJĄC, że budowa ESS jest kluczowym elementem podejmowanych w Europie starań na rzecz dalszego rozwoju infrastruktury badawczej o czołowej pozycji w skali światowej i że ESS jest interdyscyplinarnym obiektem naukowym wykorzystywanym w naukach biologicznych, inżynierii materiałowej, energetyce i klimatologii, który stanowi realizację wizji leżącej u podstaw zaleceń Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dotyczących wielkoskalowych obiektów neutronowych na całym świecie,

OCZEKUJĄC od innych państw uczestnictwa w działaniach podjętych wspólnie na podstawie poniższego statutu,

NINIEJSZYM UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

ROZDZIAŁ  1

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Nazwa, siedziba i język roboczy

1. Ustanawia się europejską infrastrukturę badawczą pod nazwą Europejskie Źródło Spalacyjne (ESS).

2. Europejskie Źródło Spalacyjne (ESS) ma formę prawną konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) posiadającego osobowość prawną na mocy przepisów rozporządzenia (WE) nr 723/2009 i nosi nazwę Europejskie Źródło Spalacyjne - ERIC ("organizacja").

3. Organizacja ma swoją siedzibę statutową w Lund w Szwecji.

4. Językiem roboczym organizacji jest język angielski.

Artykuł  2

Zadania i działania

1. Zadaniem organizacji jest budowa źródła powolnych neutronów o wysokiej intensywności zgodnie z opisem w sprawozdaniu z projektu technicznego ESS, streszczeniu opartym na sprawozdaniu z projektu technicznego ESS z dnia 22 kwietnia 2013 r., załączonym jako załącznik 1, po kosztach nieprzekraczających 1 843 mln EUR w cenach ze stycznia 2013 r., a następnie eksploatacja, rozwój i wycofanie z eksploatacji obiektu. Koszty budowy, obejmujące łączne wydatki, określono w księdze kosztów z dnia 13 marca 2013 r. w cenach z 2013 r. Ta księga kosztów stanowi dokument referencyjny w odniesieniu do wkładów pieniężnych i rzeczowych wnoszonych przez członków.

2. Aby osiągnąć powyższy cel, organizacja podejmuje i koordynuje szereg różnorodnych działań, w tym między innymi:

a) wnosi wkład w najwyższej klasy badania naukowe, rozwój technologiczny, innowacje i rozwiązywanie problemów społecznych, tym samym stanowiąc dodatkową wartość zarówno dla rozwoju europejskiej przestrzeni badawczej (EPB), jak i w szerszym kontekście;

b) zapewnia pełne wykorzystanie naukowe ESS i jego zestawu instrumentów;

c) udziela użytkownikom skutecznego dostępu zgodnie z polityką w zakresie dostępu określoną w art. 17;

d) przyczynia się do rozpowszechniania wyników naukowych;

e) w optymalny sposób korzysta z zasobów i know-how;

oraz wszelkie inne powiązane działania niezbędne do realizacji jej zadania.

3. Organizacja prowadzi budowę i eksploatację ESS na zasadzie niedochodowej. W celu dodatkowego propagowania innowacji oraz transferu wiedzy i technologii możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej w ograniczonym zakresie, o ile nie zagraża to głównej działalności. Dochód z takiej działalności wykorzystuje się zgodnie z zadaniem organizacji.

4. Organizacja podejmuje działania wyłącznie w celach pokojowych.

ROZDZIAŁ  2

CZŁONKOSTWO

Artykuł  3

Członkostwo i podmiot reprezentujący

1. Następujące podmioty mogą zostać członkami organizacji lub obserwatorami bez prawa głosu:

a) państwa członkowskie Unii;

b) państwa stowarzyszone;

c) państwa trzecie inne niż państwa stowarzyszone;

d) organizacje międzyrządowe.

Warunki przyjmowania członków i obserwatorów określone są w art. 4.

2. Członkami organizacji muszą być jedno państwo członkowskie i co najmniej dwa inne państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone.

3. Państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone mają łącznie większość praw głosu w Radzie.

4. Każdy członek lub obserwator może być reprezentowany przez co najmniej jeden podmiot publiczny, w tym przez podmioty prywatne realizujące misję publiczną, wybrany przez członka lub obserwatora i mianowany zgodnie z jego zasadami i procedurami.

5. Członków i obserwatorów organizacji oraz podmioty ich reprezentujące wymieniono w załączniku 7. Załącznik 7 jest aktualizowany przez Przewodniczącego Rady.

Artykuł  4

Przyjmowanie członków i obserwatorów

1. Nowi członkowie przyjmowani są na następujących warunkach:

a) przyjęcie nowych członków wymaga zatwierdzenia przez Radę;

b) wnioskodawcy przedkładają pisemny wniosek Przewodniczącemu Rady;

c) we wniosku opisuje się, w jaki sposób wnioskodawca przyczyni się do realizacji zadań i działań organizacji opisanych w art. 2 i w jaki sposób wypełni obowiązki, o których mowa w art. 6;

d) nowi członkowie przystępujący do niniejszego statutu w okresie 12 miesięcy od jego wejścia w życie mogą to uczynić na takich samych warunkach jak członkowie założyciele;

e) warunki przystąpienia nowych członków są przedmiotem umowy między organizacją a przystępującym członkiem i podlegają zatwierdzeniu przez Radę;

f) nowi członkowie, którzy zostają członkami organizacji po upływie jednego roku od wejścia w życie niniejszego statutu, są zobowiązani do dokonania specjalnego wkładu na rzecz już poniesionych nakładów inwestycyjnych organizacji, oprócz ich zwykłego wkładu na rzecz przyszłych inwestycji kapitałowych, bieżących kosztów eksploatacyjnych i kosztów wycofania z eksploatacji.

2. Podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 i które pragną wesprzeć organizację, ale nie mają jeszcze możliwości przystąpienia jako członkowie, mogą złożyć wniosek do Rady o przyznanie statusu obserwatora. Obserwatorzy przyjmowani są na następujących warunkach:

a) obserwatorów przyjmuje się zwykle na okres trzech lat; w wyjątkowych przypadkach Rada może przedłużyć okres obowiązywania statusu obserwatora;

b) wnioskodawcy przedkładają pisemny wniosek Radzie.

We wniosku opisuje się, w jaki sposób wnioskodawca wesprze organizację oraz wniesie wkład w jej działania opisane w art. 2.

Artykuł  5

Rezygnacja członka lub obserwatora/Pozbawienie członkostwa lub statusu obserwatora

1. Członek może zrezygnować z członkostwa w organizacji z końcem roku budżetowego po złożeniu w Radzie wniosku na 3 lata przed rezygnacją. Rezygnacja może stać się skuteczna najwcześniej w dniu 31 grudnia 2026 r.

2. Obserwatorzy mogą zrezygnować w dowolnym momencie po złożeniu w Radzie wniosku na sześć miesięcy przed rezygnacją.

3. Decyzję o warunkach i skutkach rezygnacji członka z członkostwa w organizacji, a w szczególności o jego udziale w kosztach budowy, eksploatacji i wycofania z eksploatacji ESS oraz odszkodowaniu za straty, podejmuje Rada, zanim rezygnacja członka stanie się skuteczna. W decyzji tej określa się udział członka w kosztach wycofania z eksploatacji.

4. Rada może pozbawić członka członkostwa lub obserwatora - statusu obserwatora, jeżeli spełnione są następujące warunki:

a) członek lub obserwator dopuścił się poważnego naruszenia co najmniej jednego ze swoich obowiązków wynikających z niniejszego statutu;

b) członek lub obserwator nie naprawił takiego naruszenia w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania pisemnego zawiadomienia o naruszeniu.

Zanim Rada podejmie decyzję o pozbawieniu członka członkostwa lub obserwatora - statusu obserwatora, członkowi lub obserwatorowi umożliwia się zaskarżenie takiej decyzji i przedstawienie Radzie argumentów na swoją obronę.

ROZDZIAŁ  3

PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁONKÓW I OBSERWATORÓW

Artykuł  6

Członkowie

1. Prawa członków obejmują:

a) dostęp do ESS dla ich środowiska naukowego na warunkach określonych w art. 17;

b) prawo uczestniczenia w posiedzeniach Rady i prawo głosu na tychże posiedzeniach. Członek nie ma jednak prawa głosu w sprawach dotyczących pozbawienia członkostwa tegoż członka.

2. Członkowie założyciele zobowiązują się do dokonania następujących wkładów, pieniężnych lub rzeczowych, na rzecz kosztów budowy, z uwzględnieniem wkładów przeznaczonych na etap przedbudowlany wymienionych w załączniku 4 i wkładów pieniężnych przeznaczonych na etap przedbudowlany i etap budowy wymienionych w załączniku 5:

Republika Czeska 5,52 mln EUR

Królestwo Danii 230 mln EUR

Republika Federalna Niemiec 202,5 mln EUR

Republika Estońska 4,61 mln EUR

Republika Francuska 147 mln EUR

Republika Włoska 110,6 mln EUR

Węgry 17,6 mln EUR

Królestwo Norwegii 46,07 mln EUR

Rzeczpospolita Polska 33,2 mln EUR

Królestwo Szwecji 645 mln EUR

Konfederacja Szwajcarska 64,5 mln EUR

Wszystkie kwoty odnoszą się do cen ze stycznia 2013 r.

Wkład pozostałych członków innych niż członkowie założyciele jest zgodny z tabelą wkładów członkowskich określoną w załączniku 6.

Koszty na etapie przedbudowlanym i koszty budowy obejmują całkowite wydatki (koszty osobowe, wydatki stałe i nakłady inwestycyjne) na budowę ESS określone w załączniku 2. Wykaz zatwierdzonych wkładów rzeczowych przeznaczonych na etap przedbudowlany załączono jako załącznik 4. Wykres ilustrujący szacowane coroczne obciążenie wydatkami na etapie budowy, eksploatacji i wycofania z eksploatacji przedstawiono w załączniku 2.

Podstawowe reguły i zasady dotyczące wkładów rzeczowych określono w załączniku 3.

3. Każdy członek:

a) wpłaca swój wkład na rzecz kosztów budowy ustalony (w postaci planowanych kwot i harmonogramu płatności) w budżecie rocznym przyjętym zgodnie z art. 9 ust. 10 lit. d);

b) partycypuje w kosztach eksploatacyjnych przewidzianych w art. 18 i w kosztach wycofania z eksploatacji przewidzianych w art. 19;

c) w stosownych przypadkach mianuje co najmniej jeden podmiot reprezentujący wymieniony w art. 3 ust. 4 oraz udziela reprezentującemu go podmiotowi pełnego umocowania do głosowania we wszystkich kwestiach poruszanych podczas posiedzeń Rady i ujętych w porządku obrad.

4. Wszelkich zasobów organizacji, czy to wkładów pieniężnych, czy rzeczowych, używa się jedynie w celu działania na rzecz realizacji zadania organizacji zgodnie z art. 2.

Artykuł  7

Obserwatorzy

1. Prawa obserwatorów obejmują:

a) prawo uczestniczenia w posiedzeniach Rady bez prawa głosu;

b) prawo do zachęcania swojego środowiska badawczego do uczestnictwa, po stawkach preferencyjnych, w organizowanych przez ESS imprezach, takich jak szkoły letnie, warsztaty, konferencje i szkolenia, w miarę dostępności miejsc.

2. Każdy obserwator w stosownych przypadkach mianuje co najmniej jeden podmiot reprezentujący zgodnie z art. 3 ust. 4.

ROZDZIAŁ  4

ZARZĄDZANIE

Artykuł  8

Organy organizacji

Organami organizacji są Rada i Dyrektor Generalny.

Artykuł  9

Rada

1. Rada jest organem zarządzającym organizacji, a w jej skład wchodzi maksymalnie dwóch delegatów każdego członka organizacji. Delegaci mogą korzystać z pomocy ekspertów.

2. Mianowanie delegatów do Rady oraz odwołanie ich mianowania odbywa się zgodnie z zasadami, o których decyduje każdy z członków. Każdy członek niezwłocznie powiadamia na piśmie Przewodniczącego Rady o każdym mianowaniu lub odwołaniu mianowania swoich delegatów do Rady.

3. Rada zbiera się co najmniej dwa razy w roku i odpowiada zgodnie z postanowieniami niniejszego statutu za ogólne kierownictwo organizacji i nadzór nad nią w odniesieniu do kwestii naukowych, technicznych i administracyjnych. Rada może wydawać polecenia Dyrektorowi Generalnemu.

4. Posiedzenia Rady zwoływane są przez Przewodniczącego. Posiedzenie Rady zwołuje się również na wniosek co najmniej dwóch członków.

5. Rada wybiera Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego spośród delegatów członków. Wiceprzewodniczący zastępuje Przewodniczącego w przypadku jego nieobecności oraz w przypadku wystąpienia konfliktu interesów. Osoby wybrane na stanowiska Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego stają się neutralnymi i niezależnymi członkami Rady (supra partes) i opuszczają swoje delegacje. Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego wybiera się na kadencję nieprze-kraczającą dwóch lat. Dozwolony jest jednokrotny ponowny wybór na drugą kadencję nieprzekraczającą dwóch lat.

6. Rada przyjmuje decyzję w sprawie swojego regulaminu z zastrzeżeniem postanowień niniejszego statutu.

7. Rada może powoływać takie komitety pomocnicze, jakie mogą być niezbędne dla realizacji zadania organizacji. Rada określa prawa i obowiązki takich komitetów.

8. Kadra kierownicza wyższego szczebla, określona przez Radę, jest mianowana przez Radę i może być przez nią zwolniona.

9. Następujące kwestie wymagają zgody Rady w drodze jednomyślnego głosowania:

a) zwiększenie kosztów budowy określonych w art. 2 ust. 1;

b) zmiany wkładów na rzecz kosztów budowy, eksploatacji i wycofania z eksploatacji;

c) wniosek dotyczący zmiany niniejszego statutu i zmiana jego załączników;

d) nadanie i pozbawienie członkostwa lub statusu obserwatora.

Wszelkie zmiany statutu podlegają przepisom określonym w art. 9 ust. 3 i art. 11 rozporządzenia (WE) nr 723/2009 zmienionego przez Radę w dniu 2 grudnia 2013 r. (rozporządzenie Rady (UE) nr 1261/2013 ² ).

10. Decyzje dotyczące następujących kwestii wymagają większości kwalifikowanej głosów:

a) mianowanie Dyrektora Generalnego oraz zawieszenie jego mianowania lub jego zwolnienie zgodnie z art. 11;

b) wybór Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego;

c) średniookresowy (pięcioletni) program naukowy;

d) budżety roczne, pięcioletnie plany budżetowe i średniookresowe (pięcioletnie) preliminarze finansowe;

e) przyjęcie rocznego sprawozdania finansowego;

f) polityka w zakresie przydziału dostępu do wiązki i czasu korzystania z niej;

g) przepisy finansowe organizacji;

h) likwidacja organizacji;

i) istotne zmiany w sprawozdaniu z projektu technicznego ESS i księdze kosztów, o których mowa w art. 2 ust. 1, bez uszczerbku dla przepisów ust. 9 lit. a) i b);

j) mianowanie i zwolnienie kadry kierowniczej wyższego szczebla;

k) zatwierdzenie zakresu zadań oraz działalności Naukowego Komitetu Doradczego (NKD) i Technicznego Komitetu Doradczego (TKD).

11. Wszystkie pozostałe decyzje Rady wymagają większości zwykłej.

Artykuł  10

Procedura głosowania

1. Do czasu rozpoczęcia etapu eksploatacji każdemu członkowi przysługuje liczba głosów odpowiadająca jego wkładowi na rzecz kosztów na etapie przedbudowlanym i kosztów budowy określonemu w art. 6 ust. 2. Z chwilą rozpoczęcia etapu eksploatacji Rada powróci do kwestii powyższego rozdziału głosów w ramach przeglądu wkładów. Ponowne rozpatrzenie tej kwestii powinno mieć miejsce co najmniej co pięć lat.

2. "Większość zwykła" oznacza większość ponad 50 % głosów członków reprezentowanych na posiedzeniu i nie więcej niż połowę członków głosujących przeciwko.

3. "Większość kwalifikowana" oznacza większość co najmniej 67 % głosów członków reprezentowanych na posiedzeniu i nie więcej niż połowę członków głosujących przeciwko.

4. "Głosowanie jednomyślne" oznacza co najmniej 90 % głosów członków reprezentowanych na posiedzeniu i brak głosów sprzeciwiających się.

5. Kworum na posiedzeniu Rady jest osiągnięte jedynie wtedy, jeżeli reprezentowani są delegaci 67 % wszystkich członków.

Artykuł  11

Dyrektor Generalny

1. Rada mianuje Dyrektora Generalnego organizacji zgodnie z art. 9 ust. 10 lit. a) według procedury przyjętej przez Radę. Dyrektor Generalny jest przedstawicielem prawnym organizacji. Dyrektor Generalny sprawuje bieżące kierownictwo nad organizacją z należytą starannością i zgodnie z niniejszym statutem, poleceniami i rezolucjami Rady oraz obowiązującymi wymogami prawnymi.

2. Dyrektor Generalny opracowuje i przedkłada Radzie decyzje strategiczne, techniczne, naukowe, prawne, budżetowe i administracyjne. Dyrektor Generalny przedstawia Radzie roczne sprawozdanie z działalności i raz do roku przedstawia Radzie skontrolowane sprawozdanie finansowe.

3. W przypadku wakatu na stanowisku Dyrektora Generalnego Rada może wyznaczyć osobę, która zajmie miejsce Dyrektora Generalnego, przy czym Rada określa uprawnienia i obowiązki tej osoby.

4. Kadencja Dyrektora Generalnego zwykle nie trwa dłużej niż pięć lat. Zmiana lub przedłużenie umów o pracę lub wyznaczonych zadań podlega zatwierdzeniu przez Radę.

Artykuł  12

Komitet Administracyjno-Finansowy (KAF), Naukowy Komitet Doradczy (NKD) i Techniczny Komitet Doradczy (TKD)

1. Rada powołuje Komitet Administracyjno-Finansowy (KAF), w którego skład wchodzi maksymalnie dwóch delegatów nominowanych przez każdego członka. Przewodniczącego KAF, który staje się neutralny i niezależny (supra partes), mianuje Rada. Komitet doradza Radzie we wszystkich sprawach dotyczących kwestii administracyjnych i prawnych oraz zarządzania finansowego. Zakres zadań tego komitetu i jego regulamin zostają przyjęte przez Radę i włączone do przepisów finansowych.

2. Rada powołuje Naukowy Komitet Doradczy (NKD) i Techniczny Komitet Doradczy (TKD). W skład tych komitetów wchodzą wybitni naukowcy niezatrudnieni przez organizację ani w inny sposób z nią bezpośrednio niepowiązani, którzy doradzają Radzie w sprawach naukowych (NKD) i technicznych (TKD) oraz innych sprawach mających znaczenie dla organizacji.

Członków NKD i TKD oraz ich odpowiednich przewodniczących mianuje Rada zgodnie z regulaminem. Rada przyjmuje zakres zadań i działalności NKD i TKD.

ROZDZIAŁ  5

SKŁADANIE SPRAWOZDAŃ KOMISJI

Artykuł  13

Składanie sprawozdań Komisji

1. Organizacja sporządza roczne sprawozdanie z działalności zawierające w szczególności opis naukowych, operacyjnych i finansowych aspektów swojej działalności. Sprawozdanie to jest zatwierdzane przez Radę i przekazywane Komisji oraz odpowiednim organom publicznym w ciągu sześciu miesięcy od końca danego roku budżetowego. Wspomniane sprawozdanie podaje się do wiadomości publicznej.

2. Organizacja informuje Komisję o wszelkich okolicznościach, które mogą w poważnym stopniu utrudnić realizację zadań organizacji lub przeszkodzić organizacji w spełnieniu wymogów określonych w rozporządzeniu (WE) nr 723/2009.

ROZDZIAŁ  6

POLITYKA

Artykuł  14

Porozumienia z osobami trzecimi

W przypadku gdy organizacja uzna to za korzystne, może zawrzeć porozumienie z dowolną osobą fizyczną lub prawną. W porozumieniu takim określa się wszystkie prawa i obowiązki stron.

Artykuł  15

Polityka w zakresie zamówień i zwolnień podatkowych

1. Rada ustala szczegółowe zasady postępowań o udzielenie zamówienia oraz kryteria, którymi organizacja jest zobowiązana się kierować. Ta polityka w zakresie zamówień jest zgodna z zasadami przejrzystości, proporcjonalności, wzajemnego uznawania, równego traktowania i niedyskryminacji.

2. Zwolnienia z VAT na podstawie art. 143 ust. 1 lit. g) i art. 151 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 2006/112/WE ³ oraz zgodnie z art. 50 i 51 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 ⁴ ograniczone są do zakupów dokonywanych przez organizację i przez członków organizacji oraz przeznaczonych do oficjalnego i wyłącznego użytku organizacji, pod warunkiem że takie zakupy dokonywane są w ramach działań organizacji wyłącznie na potrzeby jej działalności niemającej charakteru gospodarczego. Zwolnienia z VAT ograniczone są do zakupów o wartości przekraczającej 300 EUR. Zwolnienia z podatku akcyzowego na podstawie art. 12 dyrektywy Rady 2008/118/WE ⁵ ograniczone są do zakupów dokonywanych przez organizację oraz przeznaczonych do oficjalnego i wyłącznego użytku organizacji, pod warunkiem że takie zakupy dokonywane są w ramach działań organizacji wyłącznie na potrzeby jej działalności niemającej charakteru gospodarczego i że wartość zakupu przekracza kwotę 300 EUR.

Artykuł  16

Odpowiedzialność

1. Organizacja odpowiada za swoje długi.

2. Zobowiązania finansowe członków z tytułu długów organizacji ograniczają się do wysokości odpowiedniej rocznej składki każdego z członków uzgodnionej w budżecie rocznym.

3. Organizacja zawiera odpowiednie umowy ubezpieczenia pokrywające ryzyko specyficznie związane z budową i eksploatacją ESS.

Artykuł  17

Ocena naukowa i polityka w zakresie dostępu

1. Organizacja zapewnia skuteczny dostęp europejskim i międzynarodowym badaczom, jak również innym odpowiednim użytkownikom. Dostęp do ESS odbywa się w oparciu o wzajemną ocenę, której kryteria stanowią doskonałość i wykonalność naukowa, i jest przyznawany na podstawie polityki w zakresie dostępu przyjętej przez Radę. Polityka w zakresie dostępu odzwierciedla zobowiązania określone w art. 2 ust. 2 lit. a).

2. Dostęp do ESS jest otwarty dla podmiotów innych niż członkowie. Dostęp taki jest otwarty zarówno dla użytkowników europejskich, jak i międzynarodowych i jest oferowany na podstawie polityki w zakresie dostępu przyjętej przez Radę.

Artykuł  18

Eksploatacja

1. Członkowie partycypują w kosztach eksploatacyjnych organizacji proporcjonalnie do stopnia, w jakim korzystają z ESS. Ogólne zasady korzystania z obiektu i przeznaczania wkładów członków na koszty eksploatacyjne dokumentuje się w ramach odrębnej polityki uzgodnionej przez Radę.

2. Rada określa warunki niezbędne dla uniknięcia trwałej i istotnej nierównowagi między korzystaniem z obiektu ESS przez środowisko naukowe członka a wkładem tego członka na rzecz organizacji.

Artykuł  19

Wycofanie z eksploatacji

Członkowie zobowiązują się zorganizować demontaż całego zakładu i wszystkich budynków organizacji określonych w załączniku 1. Członkowie dzielą się odpowiednimi kosztami wycofania z eksploatacji. Koszty te nie mogą przekraczać kwoty stanowiącej równowartość trzech rocznych budżetów eksploatacyjnych, której podstawę stanowi średnia kosztów eksploatacji za ostatnie pięć lat. Za koszty ponad tę kwotę odpowiada państwo przyjmujące organizację.

Rada opracowuje i przyjmuje politykę wycofania z eksploatacji zawierającą spójny i wyczerpujący opis procedury wycofania z eksploatacji.

Artykuł  20

Polityka w zakresie rozpowszechniania

1. Rolą organizacji jest ułatwianie prowadzenia badań naukowych oraz ogólnie zachęcanie do zapewniania jak najszerszego swobodnego dostępu do danych z badań naukowych. Niezależnie od realizowania tej zasady organizacja propaguje wysokiej jakości badania i wspiera kulturę "najlepszych praktyk" poprzez działalność szkoleniową.

2. Organizacja zasadniczo zachęca badaczy do publicznego udostępniania wyników ich badań oraz zwraca się do badaczy z państw członkowskich organizacji o udostępnianie wyników w imieniu organizacji.

3. Polityka w zakresie rozpowszechniania obejmuje opis różnych grup docelowych, a celem dotarcia do odbiorców organizacja może wykorzystywać różne kanały, takie jak portal internetowy, biuletyny informacyjne, warsztaty, obecność na konferencjach, artykuły w czasopismach i magazynach oraz gazetach codziennych.

Artykuł  21

Polityka w zakresie praw własności intelektualnej i polityka w zakresie danych

1. Pojęcie "własności intelektualnej" rozumie się zgodnie z art. 2 Konwencji o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, podpisanej w dniu 14 lipca 1967 r.

2. Organizacja jest właścicielem wszystkich praw własności intelektualnej wynikających z utworzenia ESS i zarządzania nim, w tym - lecz nie tylko - praw własności intelektualnej wytworzonych przez pracowników zatrudnionych przez organizację, z wyjątkiem praw objętych odrębnymi uzgodnieniami umownymi lub przypadków, w których wiążące przepisy bądź niniejszy statut stanowią inaczej.

3. Co do zasady, preferuje się swobodny dostęp do danych zgromadzonych w wyniku korzystania z obiektu ESS oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe w przypadku oprogramowania i programów komputerowych stworzonych przez organizację, uwzględnia się zasady dotyczące otwartego oprogramowania.

4. Organizacja przyjmuje własną politykę w zakresie danych i praw własności intelektualnej.

Artykuł  22

Wynalazki

Organizacja podlega obowiązującym przepisom i regulacjom dotyczącym wynalazków oraz przyjmuje własną politykę w zakresie wynalazków.

ROZDZIAŁ  7

KWESTIE FINANSOWE

Artykuł  23

Rok budżetowy

Rok budżetowy organizacji rozpoczyna się w dniu 1 stycznia i kończy w dniu 31 grudnia każdego roku.

Pierwszy rok działalności jest krótkim rokiem budżetowym rozpoczynającym się z dniem wejścia w życie decyzji wykonawczej Komisji ustanawiającej organizację i kończącym się w dniu 31 grudnia tegoż roku.

Artykuł  24

Zasady audytu i zasady finansowe

1. Dyrektor Generalny przedkłada Komitetowi Administracyjno-Finansowemu (KAF) wyszczególnione w przepisach finansowych dokumenty budżetowe, które poddaje się przeglądowi, a następnie przedkłada Radzie z uwagami i zaleceniami KAF.

2. Rada mianuje audytorów zewnętrznych, którzy pełnią swoje funkcje przez okres czterech lat i mogą zostać ponownie mianowani. Audytorzy pełnią funkcje określone w przepisach finansowych.

3. Dyrektor Generalny udostępnia audytorom takie informacje i pomoc, jakich mogą potrzebować do pełnienia swoich obowiązków.

4. Do sprawozdania finansowego organizacji dołącza się sprawozdanie dotyczące zarządzania budżetowego i finansowego w danym roku budżetowym.

5. W przepisach finansowych określa się wszystkie pozostałe ustalenia dotyczące budżetu, standardów rachunkowości i finansów organizacji, w tym zasady odnoszące się do przygotowywania, przechowywania, audytu i publikacji sprawozdań finansowych.

ROZDZIAŁ  8

POSTANOWIENIA DOTYCZĄCE CZASU TRWANIA, LIKWIDACJI, SPORÓW I ROZPOCZĘCIA DZIAŁALNOŚCI

Artykuł  25

Czas trwania

Organizację ustanawia się na czas nieokreślony.

Artykuł  26

Likwidacja

1. O likwidacji organizacji postanawia Rada zgodnie z art. 9 ust. 10 lit h).

2. Bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie w ciągu 10 dni od przyjęcia decyzji o likwidacji organizacji, organizacja powiadamia Komisję o tej decyzji.

3. Aktywa pozostałe po spłacie zadłużenia organizacji rozdziela się między członków proporcjonalnie do ich skumulowanych składek rocznych na rzecz organizacji. Zgodnie z art. 16 ust. 2 zobowiązania pozostałe po uwzględnieniu aktywów organizacji rozdziela się między członków proporcjonalnie do ich składki rocznej na rzecz organizacji, przy czym są one ograniczone do wysokości odpowiedniej rocznej składki każdego z członków uzgodnionej w budżecie rocznym.

4. Bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie w ciągu 10 dni od zakończenia procedury likwidacji, organizacja powiadamia Komisję o tym fakcie.

5. Organizacja przestaje istnieć z dniem opublikowania przez Komisję stosownego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł  27

Prawo właściwe

Utworzenie i wewnętrzne funkcjonowanie organizacji podlega:

a) prawu Unii, a w szczególności rozporządzeniu Rady (WE) nr 723/2009 z dnia 25 czerwca 2009 r. w sprawie wspólnotowych ram prawnych konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC);

b) prawu państwa, w którym znajduje się siedziba statutowa organizacji, w przypadku kwestii nieuregulowanych lub uregulowanych tylko częściowo w aktach prawnych, o których mowa w lit. a);

c) niniejszemu statutowi i przepisom wykonawczym do statutu.

Artykuł  28

Zatrudnienie

1. Organizacja jako pracodawca stosuje politykę równości szans. Umowa o pracę podlega prawu państwa, w którym pracownik zwykle wykonuje pracę, realizując umowę.

2. Z zastrzeżeniem wymogów prawodawstwa krajowego każdy członek ułatwia w ramach swojej jurysdykcji przemieszczanie się oraz pobyt zaangażowanych w realizację zadań organizacji obywateli państw członkowskich organizacji oraz członków rodzin tychże obywateli.

Artykuł  29

Spory

1. Sądem właściwym do rozstrzygania sporów pomiędzy członkami odnoszących się do organizacji, sporów między członkami a organizacją oraz wszelkich innych sporów, w których stroną jest Unia, jest Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

2. W przypadku sporów między organizacją a osobami trzecimi zastosowanie mają przepisy Unii dotyczące właściwości sądów. W sprawach nieobjętych przepisami Unii sąd właściwy do rozstrzygania takich sporów określa się zgodnie z prawem państwa, w którym mieści się siedziba statutowa organizacji.

Artykuł  30

Dostępność statutu

Statut jest dostępny publicznie na stronie internetowej ESS oraz w siedzibie statutowej.

Artykuł  31

Postanowienia dotyczące rozpoczęcia działalności

1. Posiedzenie założycielskie Rady zwołuje państwo przyjmujące w najwcześniejszym możliwym terminie, jednak nie później niż 45 dni kalendarzowych po tym, jak decyzja Komisji o utworzeniu organizacji staje się skuteczna.

2. Państwo przyjmujące powiadamia członków założycieli o wszelkich określonych pilnych czynnościach prawnych, które należy podjąć w imieniu organizacji przed posiedzeniem założycielskim. Jeżeli żaden członek założyciel nie złoży sprzeciwu w ciągu 5 dni roboczych od powiadomienia, osoba właściwie umocowana przez państwo przyjmujące przeprowadza takie czynności prawne.

ROZDZIAŁ  9

ZAŁĄCZNIKI I JĘZYKI

Artykuł  32

Załączniki

Do niniejszego statutu załączone są następujące załączniki:

1. Zakres techniczny i naukowy ESS.

2. Szacowane koszty i harmonogram.

3. Podstawowe reguły i zasady dotyczące wkładów rzeczowych.

4. Wykaz zatwierdzonych wkładów rzeczowych przeznaczonych na etap przedbudowlany.

5. Wykaz już otrzymanych wkładów pieniężnych przeznaczonych na etap przedbudowlany i na etap budowy (do czerwca 2015 r. włącznie).

6. Tabela wkładów.

7. Członkowie, obserwatorzy i podmioty reprezentujące.

Artykuł  33

Języki

Wszystkie wersje niniejszego statutu sporządzone w językach urzędowych Unii Europejskiej uznaje się za autentyczne. Żadna z wersji językowych nie jest wersją nadrzędną.

Załącznik  1

ZAKRES TECHNICZNY I NAUKOWY ESS

1. CEL I ZAKRES NINIEJSZEGO ZAŁĄCZNIKA

Celem niniejszego załącznika do statutu Europejskiego Źródła Spalacyjnego - ERIC jest określenie ram wytyczających zakres naukowy i techniczny obiektu ESS. Jego podstawę stanowi sprawozdanie z projektu technicznego (SPT) przedstawione Komitetowi Sterującemu ESS na posiedzeniu w lutym 2013 r. SPT jest rezultatem protokołu ustaleń dotyczącego etapu przedbudowlanego ESS i stanowi wynik wspólnej pracy, w której uczestniczyły organizacje badawcze z całej Europy i spoza niej. W niniejszym załączniku opisano również genezę projektu i międzynarodowy kontekst obiektu. Podsumowanie powiązanych szacunkowych kosztów oraz harmonogram opisano w załączniku 2.

2. GENEZA

ESS jest nową międzynarodową infrastrukturą naukową, która ma zostać wybudowana w Lund, a czynności zarządzania danymi będą się odbywać w Kopenhadze. Będzie to interdyscyplinarny obiekt naukowy wykorzystywany w naukach biologicznych, fizyce, chemii i inżynierii materiałowej, a także w energetyce i klimatologii. Stanowi on realizację wizji leżącej u podstaw zaleceń Forum Meganauk (Megascience Forum) OECD z 1999 r. dotyczących wielkoskalowych obiektów neutronowych na całym świecie.

Budowa źródła neutronów ESS na potrzeby inżynierii materiałowej jest kluczowym elementem podejmowanych w Europie starań na rzecz dalszego rozwoju europejskiego zespołu wiodących w skali światowej wielkoskalowych obiektów infrastruktury badawczej. W wyniku ogólnoeuropejskich starań w 2002 r. powstało sprawozdanie techniczne przedstawiające projekt koncepcyjny i powiązane argumenty naukowe. W 2003 r. Europejskie Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI), założone przez ministerstwa badań naukowych państw członkowskich i państw stowarzyszonych, uznało, że układ długoimpulsowej stacji jednocelowej o mocy 5 MW z nominalnie 22 "publicznymi" instrumentami stanowi optymalny wzorcowy projekt techniczny dla ESS, który zaspokoi potrzeby europejskiego środowiska naukowego w drugim ćwierćwieczu obecnego stulecia.

Dzięki budowie ESS, obiektu o niespotykanej dotąd wydajności źródła, wykorzystującego nowatorską technologię długoimpulsową, oraz eksploatowaniu go zgodnie z praktyką doskonałości naukowej i jako części europejskiej sieci źródeł Europa zachowa czołową pozycję światową w działalności badawczej obejmującej rozległe obszary nauki, w których wykorzystuje się metody rozpraszania neutronów.

3. PODSTAWOWE CELE

Podstawowe cele stawiane przed obiektem ESS to zapewnienie europejskiemu środowisku naukowemu najlepszych w skali światowej możliwości badawczych w zakresie rozpraszania neutronów, w dążeniu do doskonałości naukowej i optymalnych rezultatów pod względem wyników naukowych. Obiekt we wszystkich swoich częściach jest tak zaprojektowany, aby umożliwić realizację tych celów i zaspokoić europejskie zapotrzebowanie na unikalny najnowocześniejszy potencjał i zwiększone możliwości badawcze. Umożliwiając realizację tych celów, ESS stanie się źródłem nowej wiedzy nieosiągalnej przy pomocy innych obiektów lub metod, wzmocni społeczne oddziaływanie nauki i położy podstawy pod innowacje w Europie.

4. ZAKRES NAUKOWY

ESS stworzy unikalną możliwość badania szerokiego zakresu struktur i przedziałów czasowych dzięki generowaniu długich impulsów neutronów o wysokiej intensywności. ESS będzie źródłem wiązek neutronów o niespotykanej jasności, dostarczając do próbek wiązki o intensywności wyższej niż jakiekolwiek inne istniejące źródło spalacyjne. Wysoka jasność umożliwi prowadzenie wielu badań, które obecnie są poza zasięgiem, dzięki umożliwieniu pomiarów na mniejszych próbkach w środowiskach o bardziej ograniczonych parametrach, zwiększonego wykorzystania spolaryzowanych neutronów, wykrywania słabszych sygnałów i szybkich pomiarów kinematycznych w czasie rzeczywistym. Generowane będą jasne wiązki neutronów o unikalnej strukturze czasowej, z długimi impulsami neutronów i o niskiej częstotliwości. Taka struktura czasowa umożliwi skuteczne wykorzystanie neutronów o dużych długościach fali. Struktura ta zostanie wykorzystana w ramach zaawansowanych technologii neutronowych, aby umożliwić instrumentom ESS osiągnięcie szerszego zakresu dynamicznego, w szczególności dzięki użyciu wiązek bispektralnych, oraz rozdzielczości dostrajalnych w bardzo szerokim zakresie wedle potrzeb, a wszystko to znacznie poszerzy możliwości naukowe. Najnowocześniejsze metody zarządzania danymi i ich analizy dodatkowo zwiększą potencjał i zdolności.

Źródło spalacyjne będzie dostarczać wiązki neutronów do zestawu instrumentów badawczych. Bazując na argumentach naukowych sformułowanych w 2002 r. i określeniu czynników naukowych istotnych dla ESS, w SPT przedstawiono wzorcowy zestaw instrumentów.

5. ZAKRES TECHNICZNY

Na poniższym rys. 1 przedstawiono wyjściowy układ obiektu położonego na północny wschód od miasta Lund w Szwecji. Głównymi elementami obiektu ESS są akcelerator, stacja docelowa, zestaw instrumentów oraz powiązane budynki i infrastruktura.

Protony są przyspieszane w akceleratorze aż do osiągnięcia energii odpowiedniej do skutecznego wywołania reakcji spalacyjnej. Akcelerator ESS został tak zaprojektowany, aby miał dużą moc i wysoką niezawodność, i wykorzystywane są w nim głównie wnęki nadprzewodzące.

W stacji docelowej następuje konwersja wiązki protonów z akceleratora w procesie spalacji, w którym powstaje szereg intensywnych wiązek powolnych neutronów dostarczanych do instrumentów, gdzie przeprowadzane są badania. Dla celu wybrano technologię okrągłej tarczy obracającej się w wiązce protonów. Zespół spowalniacz-reflektor otaczający cel przekształca szybkie neutrony wytwarzane w procesie spalacji w neutrony powolne. Te powolne neutrony są kierowane do instrumentów.

W instrumentach neutrony są wykorzystywane do badania właściwości materiałów w całej ich różnorodności i złożoności. Technika długich impulsów umożliwia dopasowanie wiązek neutronów do poszczególnych instrumentów i eksperymentów.

Rysunek 1

Wyjściowy układ obiektu ESS

grafika

Wyjściowy układ obiektu ESS składa się z tunelu akceleratora (kolor pomarańczowy), galerii częstotliwości radiowych (kolor różowy), budynku stacji docelowej (kolor czerwony), hali eksperymentacyjnych 1 i 2 (kolor niebieski) oraz 3 (kolor zielony). Pokazano również granice terenu obiektu (linia kreskowana), autostradę E22 (kolor ciemnoszary) oraz ewentualny układ dróg i budynków serwisowych (kolor jasnoszary). Początek celu spalacyjnego znajduje się w punkcie o następujących współrzędnych: szerokość geograficzna 55,7344°, długość geograficzna 13,2482° (WGS84).

Ośrodek Zarządzania Danymi i Oprogramowania w Kopenhadze (DMSC) udziela wsparcia i świadczy usługi w zakresie zarządzania danymi i ich naukowej analizy. DMSC odpowiada również za długoterminowe przechowywanie danych generowanych przez zestaw instrumentów ESS, jak również za świadczenie usług w zakresie zdobywania, przetwarzania i analizy danych oraz wsparcie przy symulacjach eksperymentów. DMSC stanowi w pełni zintegrowaną część organizacji ESS. DMSC będzie światowej klasy obiektem dla użytkowników, wspierającym szeroką grupę użytkowników naukowych i technicznych z uczelni, instytutów i przemysłu oraz współpracującym z nimi.

Rysunek 2

Funkcje DMSC ESS

grafika

Oprócz tych elementów istnieje infrastruktura usług, laboratoria i warsztaty pomocnicze, biura oraz udogodnienia dla użytkowników i personelu.

6. OSIĄGI I CELE PROJEKTU

W fazie pełnej eksploatacji obiekt ESS będzie miał unikalny, największy w skali światowej potencjał naukowy jako źródło neutronów. Dzięki dostarczaniu neutronów w długich impulsach o długości kilku milisekund (nominalnie 2,86 ms) i niskiej częstotliwości (nominalnie 14 Hz) do zestawu instrumentów ESS umożliwi skuteczne wykorzystanie wiązek neutronów termicznych i zimnych o wysokiej intensywności.

Celem jest, aby ESS miało 22 instrumenty działające w stanie ustalonym.

Wiązka protonów będzie mieć moc znamionową 5 MW, a osiągi będą optymalizowane zgodnie z podstawowymi celami naukowymi. W porównaniu z ILL (w 2013 r.) instrumenty ESS służące do rozpraszania neutronów osiągną do 100 razy większą czułość w zakresie wykrywania słabych sygnałów. W porównaniu z SNS i J-PARC (w 2013 r.) ESS zapewni do 30 razy większą intensywność wiązek w eksperymentach z taką samą rozdzielczością neutronów termicznych i zimnych.

Obiekt ESS zostanie tak zaprojektowany, aby był wysoce niezawodny, a celem projektu jest dostępność na poziomie 95 % podczas rocznych okresów eksploatacyjnych wynoszących ponad 4 000 godzin w fazie pełnej eksploatacji.

W celu utrzymania najwyższego w skali światowej potencjału w projekcie przyjęta zostanie wystarczająca techniczna wielkość pomieszczeń, aby nie uniemożliwiać przyszłych ulepszeń i modernizacji.

Obiekt ESS dysponować będzie najnowocześniejszą infrastrukturą naukową i informatyczną zaprojektowaną z myślą o pełnym wykorzystaniu źródła neutronów, zapewniając spójną obsługę naukową, która sprawi, że techniki neutronowe staną się dostępniejsze, skuteczniejsze i stworzą więcej możliwości w wielu różnorakich dyscyplinach naukowych.

Do celów planowania i oszacowania kosztów w całym okresie działania obiektu zaplanowano teoretycznie, że ESS zostanie wycofane z eksploatacji w 2065 r., a teren zostanie zrekultywowany celem innego wykorzystania zgodnie z warunkami panującymi w otoczeniu.

Obiekt ESS zostanie tak zaprojektowany, aby nie narażać jednostek, ogółu społeczeństwa ani środowiska na szkody podczas budowy, eksploatacji i wycofania z eksploatacji. Zostanie zaprojektowany w taki sposób, aby ułatwić wykorzystanie energii odnawialnej, zminimalizować jego zużycie energii i odzyskiwać znaczną ilość wytwarzanego ciepła odpadowego.

Załącznik  2

SZACOWANE KOSZTY I HARMONOGRAM

1. WPROWADZENIE

Niniejszy dokument, załącznik 2 do statutu, ma na celu opisanie ogólnych szacunków kosztów, budżetu i planowanego harmonogramu w odniesieniu do projektu ESS. Jest to syntetyczne streszczenie wyjściowego modelu działania określonego wiosną 2014 r. w oparciu o SPT i powiązane dokumenty przedstawione Komitetowi Sterującemu ESS w 2012 r. i zgodnie z zakresem technicznym i naukowym streszczonym w załączniku 1. Wszystkie wartości kosztów w niniejszym dokumencie podane są na podstawie cen ze stycznia 2013 r.

2. KOSZT PROJEKTU

Kalkulację kosztów i planowanie w odniesieniu do ESS przeprowadzono, przyjmując podejście oparte na cyklu życia, i jako takie obejmują one wszystkie różniące się etapy cyklu życia obiektu. Etapy uwzględnione w kalkulacji kosztów i planowaniu są następujące: etap przedbudowlany, etap budowy, etap eksploatacji (obejmujący wstępną eksploatację i eksploatację w stanie ustalonym) oraz etap wycofania z eksploatacji. Koszt w całym cyklu życia przedstawiono poniżej na wykresie 1.

Rysunek 1

Koszty w całym cyklu życia ESS, w milionach EUR

grafika

Koszty na etapie przedbudowlanym obejmują etap aktualizacji projektu obiektu. Koszty etapu przedbudowlanego wynoszą łącznie 80 mln EUR i obejmują zarówno wkłady pieniężne, jak i rzeczowe.

Budżet na budowę wynosi 1 843 mln EUR i obejmuje koszty inwestycji, począwszy od rozpoczęcia etapu budowy w dniu 1 stycznia 2013 r. aż do rozpoczęcia eksploatacji w stanie ustalonym w 2026 r. Budżet na budowę obejmuje inwestycje kapitałowe odnoszące się do 16 instrumentów.

W okresie obejmującym lata 2019-2025 równolegle z etapem budowy będzie miał miejsce etap wstępnej eksploatacji. Koszty na etapie wstępnej eksploatacji wynoszą 810 mln EUR i obejmują budżety na eksploatację całego obiektu i na realizację określonego w SPT celu, jakim jest zestaw 22 instrumentów. Podział budżetu na poziomie projektu budowy przedstawiono na wykresie 2. Obejmuje on zarówno wkłady pieniężne, jak i rzeczowe.

Rysunek 2

Podział budżetu na etap budowy. Budżet na DMSC wynoszący 32 mln EUR jest ujęty w budżecie układów rozpraszania neutronów (NSS)

grafika

Etap wstępnej eksploatacji rozpoczyna się wraz z wytworzeniem, dostarczeniem i wykryciem pierwszych neutronów. Budżet obejmuje koszty rozruchu maszyn, zwiększenia mocy wiązki, rozpoczęcia programu dla użytkowników, pierwszych części zamiennych i głównego wkładu na rzecz budowy 6 pozostałych instrumentów, które mają uzupełnić wyjściowy zestaw 22 instrumentów. Planuje się, że budżet przeznaczony na etap wstępnej eksploatacji zostanie zamknięty w 2025 r. i nastąpi płynne przejście do budżetu przeznaczonego na etap eksploatacji w stanie ustalonym.

Budżet na etap eksploatacji w stanie ustalonym zostanie otwarty w 2026 r. i obejmie okres trwający do 2065 r.; obejmuje on wszystkie przewidywane koszty związane ze stabilną i zrównoważoną eksploatacją zgodnie z załącznikiem 1. Zawiera on niewielki wkład na skompletowanie zestawu instrumentów w pierwszych latach i na utrzymanie konkurencyjności na etapie eksploatacji w stanie ustalonym. Budżet na etapie eksploatacji w stanie ustalonym wynosi 140 mln EUR rocznie.

Rysunek 3

Podział budżetu na etap eksploatacji. Budżet na zarządzanie obiektem jest ujęty w budżecie administracyjnym (Administracja)

grafika

Zgodnie z podejściem opartym na cyklu życia planuje się, że po etapie eksploatacji ESS zostanie wycofane z eksploatacji, a teren obiektu zostanie zrekultywowany, aby umożliwić wykorzystanie go w innym celu. Związane z tym koszty są uwzględnione w budżecie przeznaczonym na etap wycofania z eksploatacji i wynoszą łącznie 177 mln EUR.

3. HARMONOGRAM PROJEKTU

Syntetyczny schemat harmonogramu poszczególnych etapów: przedbudowlanego, budowy, wstępnej eksploatacji i eksploatacji w stanie ustalonym przedstawiono poniżej na rys. 4. Harmonogram jest ograniczony pod względem technicznym w tym sensie, że przyjęto założenie, iż nie wystąpią opóźnienia w zakresie zasobów (siły roboczej i finansowania).

Rysunek 4

Najważniejsze momenty na etapach budowy i wstępnej eksploatacji ESS

grafika

4. PROFIL BUDŻETU

Profil budżetu na etapie budowy (2013-2025), wstępnej eksploatacji (2019-2025) oraz w pierwszym roku eksploatacji w stanie ustalonym (2026-) przedstawiono poniżej na rys. 5. Obejmuje on zarówno wkłady pieniężne, jak i rzeczowe. Planowany profil wydatków opiera się na najlepszych szacunkach przy założeniu, że harmonogram jest ograniczony pod względem technicznym.

Rysunek 5

Profil budżetu przeznaczonego na etapy budowy, wstępnej eksploatacji i eksploatacji w stanie ustalonym

grafika

5. PROFIL ZATRUDNIENIA

Łączna liczba pracowników na etapie eksploatacji w stanie ustalonym wynosi 494. Planowany profil zatrudnienia na etapie eksploatacji w stanie ustalonym, wyrażony w ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC), przedstawiono poniżej na rys. 6.

Rysunek 6

Planowany profil zatrudnienia na etapie eksploatacji w stanie ustalonym

grafika

Na powyższym rys. 6 uwzględniono personel DMSC, przyjmując planowany poziom zatrudnienia na etapie eksploatacji w stanie ustalonym wynoszący 60-65 EPC. Zatrudnienie w DMSC ESS będzie stopniowo zwiększane.

Załącznik  3

PODSTAWOWE REGUŁY I ZASADY DOTYCZĄCE WKŁADÓW RZECZOWYCH

1. Wkład rzeczowy jest to wkład niepieniężny przekazywany przez członka na rzecz organizacji i może on obejmować:

- elementy techniczne obiektu ESS oraz personel niezbędny do przeprowadzenia testów, instalacji lub integracji tychże elementów,

- prace w zakresie badań i rozwoju oraz personel niezbędny do przeprowadzenia tychże prac,

- personel udostępniany do określonych celów na etapie budowy, lub

- inne produkty lub usługi mające znaczenie dla ukończenia obiektu ESS.

2. Organizacja wskazuje i określa odpowiednie wkłady rzeczowe i ich wartość z uwzględnieniem opisów projektu ESS zawartych w planie programu, który zostanie udostępniony wszystkim członkom. Wskazanie odpowiednich wkładów rzeczowych powinno być przedmiotem przeglądu i zaleceń przedstawianych Radzie przez Naukowy Komitet Doradczy i Techniczny Komitet Doradczy.

3. Każdy wkład rzeczowy będzie stanowił przedmiot pisemnej umowy pomiędzy organizacją a podmiotem przekazującym dany wkład rzeczowy. Umowa w sprawie wkładu rzeczowego powinna obejmować - co najmniej i w stosownych przypadkach - następujące kwestie:

- opis techniczny i specyfikację techniczną, w tym wymogi dotyczące interfejsu i integracji,

- plan projektu obejmujący harmonogramy, rezultaty i najważniejsze etapy,

- całkowitą przypisaną wartość,

- warunki dostawy i transportu,

- kontrolę jakości i badanie osiągów przed przyjęciem i oddaniem do eksploatacji,

- dokumentację, instrukcję obsługi, wykaz części, instrukcję konserwacji wraz z wykazem części zamiennych,

- szkolenie personelu obsługi,

- systemy kontroli technicznej i finansowej,

- wyznaczanie odpowiedzialnych pracowników,

- role i obowiązki organizacji i podmiotu przekazującego wkład,

- ubezpieczenia,

- prawa własności istniejącej i uzyskanej wiedzy,

- wykorzystanie i rozpowszechnianie uzyskanej wiedzy,

- licencje i prawa,

- prawa dostępu,

- przeniesienie prawa własności,

- procedury sprawozdawczości,

- zakres i treść formalnej oceny przeprowadzanej przy przekazaniu wkładu rzeczowego,

- ocenę ryzyka i zarządzanie ryzykiem.

4. Rada powołuje Komitet ds. Przeglądu Wkładów Rzeczowych (IKRC), którego zadaniem jest ocena wniosków dotyczących wkładów rzeczowych. Rada zatwierdza wszystkie umowy dotyczące wkładów rzeczowych w oparciu o zalecenia IKRC. Po takim zatwierdzeniu danemu członkowi przypisuje się wartość wkładu rzeczowego jako część jego całkowitego wkładu na rzecz ESS.

5. Rada określa wewnętrzne postanowienia dotyczące wkładów rzeczowych.

6. Całkowita wartość wkładów rzeczowych określona jest w księdze kosztów organizacji. Wartości w księdze kosztów organizacji wyrażone są na poziomie cen przyjętych w statucie i załącznikach, o ile nie uzgodniono inaczej. Podmiot przekazujący wkład odpowiada w całości za wkład łącznie z kosztami. Standardową jednostką walutową w odniesieniu do wszystkich wkładów rzeczowych jest euro. Wszelkie ryzyko walutowe ponosi podmiot przekazujący wkład.

Załącznik  4

WYKAZ ZATWIERDZONYCH WKŁADÓW RZECZOWYCH PRZEZNACZONYCH NA ETAP PRZEDBUDOWLANY

grafika

No	ESS Project	ESS WU Name	Contract Partner	Country	TOTAL (tys. EUR)
1	Accelerator	B1 Superconducting Linac is for DESY	DESY	DE	971,4
2	Accelerator	Backup Study for ESS Proton Source	ESS-Bilbao	ES	477,08
3	Accelerator	Normal conducting linac	INFN	IT	3 725
4	DMSC	SD014DE - HDRI Communication Platform	HZG	DE	470,2
5	DMSC	Design update for the ESS Data Management and Software Centre (DMSC)	UCPH	DK	402,4
6	DMSC	Cluster Interim DMSC	UCPH	DK	1 205,9
7	DMSC	MANTID cooperation	UCPH	DK	123,9
8	Instrument	CAMEA	DTU	DK	480,5
9	Instrument	SD017DC/b DK Horizontal Focusing Reflectometer	DTU	DK	79,5
10	Instrument	Compact SANS	DTU	DK	82,1
11	Neutron Technologies	Neutron Optics	DTU	DK	80,2
12	Instrument	Hybrid Diffractometer	DTU	DK	168,9
13	Instrument	SD001DE/b Bispectral Chopper Spectroscopy	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	393,7
14	Instrument	SD001DE/a Cold Chopper Spectroscopy	TUM	DE	258,7
15	Instrument	SD002DE/a High Resolution NSE	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	318,8
16	Instrument	SD0002DE/b Wide Angle NSE	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	67,6
17	Instrument	SD003DE/a Reflectometer for Liquid Surfaces and Soft Matter	HZB	DE	533,6
18	Instrument	SD004DE/ab Conventional SANS	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	112,1
19	Instrument	SD004DE/C Small Sample SANS	HZG	DE	617,9
20	Instrument	SD005DE/a Bi-spectral Powder Diffractometer	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	272,7
21	Instrument	SD005DE/b Engineering Diffraction	HZG	DE	903,7
22	Instrument	SD006DE Multi Purpose High Resolution Imaging	HZB	DE	758,0
23	Instrument	SD007DE/b Alternative NSE and Add-ons	TUM	DE	635,9
24	Instrument	SD007DE/c Focusing Optics for Spectroscopy	TUM	DE	137,1
25	Instrument	SD007DE/a Phase Space Transformers	HZB	DE	65,1
26	Instrument	SD008DE Multi Purpose Extreme Environment Diffraction	HZB	DE	389,3
27	Neutron Technologies	SD009DE - Choppers	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	828,5
28	Neutron Technologies	SD010DE - Detectors	TUM	DE	4 785,8
29	Neutron Technologies	SD011DE - Polarizers (3HE)	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	417,4
30	Neutron Technologies	SD012DE ESS Specific Sample Environment	HZG	DE	179,0
31	Instrument	SD013DE Test Beam Line	HZB	DE	1 456,4
32	Instrument	SD003DE/b Reflectometer for Magnetic Layers	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	309,0
33	Instrument	SD033CZ Complex Environment Engineering Diffractometer	Institute of Physics ASCR	CZ	1 759,0
34	Instrument	Simulation of Neutron Instruments	KU	DK	938,8
35	Neutron Technologies	Detector Testing Facility	IFE	NO	1 785,6
36	Neutron Technologies	Detectors	CNR	IT	510,2
37	Target	Waste Disposal, Emissions, Dismantling and Decommissioning	KIT	DE	19,2
38	Target	Target Performance Modelling and Optimization	KIT	DE	95,9
39	Target	Material Properties	KIT	DE	9,6
40	Target	Rotating Tungsten Helium Cooled Target Concept - Replaceable System	KIT	DE	322,8
41	Target	Rotating Tungsten Helium Cooled Target Concept - Permanent System	KIT	DE	76,7
42	Target	Liquid Metal Target	KIT	DE	1 152,8
43	Target	Premoderator, Moderator and Reflector Engineering Design	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	1 512,5
44	Target	Shielded Target Monolith System and Beam Extraction	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	845,6
45	Target	Liquid Metal Target	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	163,9
46	Target	Liquid Metal Target	Paul Scherrer Institute	CH	221,5
47	Target	Rotating Tungsten Helium Cooled Target Concept - Permanent System	Forschungszentrum Jülich GmbH	DE	959,9
48	Instrument	SD015DE - Simulation Code Development, Help Desk	HZB	DE	472,9
49	Instrument	SD054NL ULTRA SANS USING NEUTRON SPIN-ECHO MODULATION	Delft University of Technology	NL	208,54
50	Instrument	SD055NL OPTIMISING THE BENEFITS OF SPINECHO LABELLING	Delft University of Technology	NL	135,21
51	Instrument	SD056NL SPIN-ECHO MODULATION IMAGING ADD-ON	Delft University of Technology	NL	247,58
52	Instrument	SD057NL LARMOR LABELLING IN DIFFRACTION	Delft University of Technology	NL	135,21
53	Target	THE ESS WATER TASK FORCE	ESS-Bilbao	ES	189,2
54	Instrument	SD016DC_DK CAMEA	DTU	DK	43,5
55	Instrument	SD018DC_DK COMPACT SANS	DTU	DK	51,2
56	Neutron Technologies	SD020DC_DK NEUTRON OPTICS	DTU	DK	54,0
57	Target	THE ESS TARGET STATION CONCEPT SELECTION (TSCS)	ESS-Bilbao	ES	264,9
58	Target	TARGET TEST STAND	ESS-Bilbao	ES	1 390,75
59	Accelerator	Backup Study for ESS Low Energy Beam Transport	ESS-Bilbao	ES	445,5
60	Accelerator	Backup Study for ESS Radio Frequency Quadrupole	ESS-Bilbao	ES	829,6
61	Accelerator	Backup Study for ESS Drift Tube Linac	ESS-Bilbao	ES	386,77
62	Accelerator	Backup Study for ESS Spoke Superconducting Linac	ESS-Bilbao	ES	296,1
63	Accelerator	Advance Welding Facility	ESS-Bilbao	ES	185,11
64	Instrument	SD067IT - Vibrational Spectroscopy Instrument	Elettra-Sincrotrone Trieste	IT	399,5
65	Instrument	SD067IT - Time Focussing Crystal-Chopper Spectrometer (Tempus Fugit)	Elettra-Sincrotrone Trieste	IT	528,0
66	Accelerator	HEBT, NC Magnets and Power Supplies	DTU	DK	1 201,9
67	Accelerator	Normal conducting linac MEBT	ESS-Bilbao	ES	138,5
68	Accelerator	Normal conducting linac	INFN	IT	1 023,1
69	DMSC	SD029CH ESS Data Aquisition & Software	Paul Scherrer Institute	CH	48,0
70	Instrument	SD016DC_CH TOF-TAS CAMEA	Paul Scherrer Institute	CH	481,0
71	Instrument	SD017DC_CH_a Vertical Focusing Reflectometer	Paul Scherrer Institute	CH	462,0
72	Instrument	SD018DC_CH Compact SANS	Paul Scherrer Institute	CH	287,0
73	Instrument	SD019DC_CH Hybrid Diffractometer	Paul Scherrer Institute	CH	305,0
74	Instrument	SD029CH Multi Purpose High Resolution Imaging	Paul Scherrer Institute	CH	238,5
75	Instrument	SD020DC_CH Neutron Optics	Paul Scherrer Institute	CH	407,5
76	Target	Hot Cell, Handling of Used Resources	Centrum výzkumu Řež s.r.o.	CZ	189,0
77	Target	Study of target radionuclide chemistry and target radio toxicity	DTU	DK	123,8
78	Target	Optimization of beam extraction	DTU	DK	206,4
79	Target	Hot Cell, Handling of Used Resources	ESS-Bilbao	ES	75,7
80	Target	Assessment of radioactive inventory after final shut-down	ESS-Bilbao	ES	47,3
81	Target	Target Performance Modelling and Optimization	ESS-Bilbao	ES	293,3
82	Target	Optimization of beam extraction	Paul Scherrer Institute	CH	547,5
83	Target	Material Properties	Paul Scherrer Institute	CH	249,5
					44 669,8

Załącznik  5

WYKAZ JUŻ OTRZYMANYCH WKŁADÓW PIENIĘŻNYCH PRZEZNACZONYCH NA ETAP PRZEDBUDOWLANY I NA ETAP BUDOWY (DO CZERWCA 2015 R. WŁĄCZNIE)

Republika Czeska 2,7 mln EUR

Królestwo Danii 67,6 mln EUR

Królestwo Szwecji ⁶ 192,8 mln EUR

Załącznik  6

TABELA WKŁADÓW

Następujące państwa zobowiązały się do dokonania następujących wkładów, pieniężnych lub rzeczowych, na rzecz kosztów budowy ESS (włącznie z kosztami na etapie przedbudowlanym) (wszystkie kwoty odnoszą się do cen ze stycznia 2013 r.):

Załącznik  7

CZŁONKOWIE, OBSERWATORZY I PODMIOTY REPREZENTUJĄCE

CZŁONKOWIE

Państwo lub organizacja międzyrządowa	Podmiot reprezentujący (tj. ministerstwo, rada ds. badań naukowych)
Republika Czeska	Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu
Królestwo Danii
Republika Federalna Niemiec
Republika Estońska
Republika Francuska	Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) oraz Commissariat à l'Energie Atomique et aux Energies Alternatives (CEA)
Republika Włoska	Istituto Nazionale di Fisica Nucleare (INFN)
Węgry
Królestwo Norwegii	Norweska Rada ds. Badań Naukowych
Rzeczpospolita Polska	Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Królestwo Szwecji
Konfederacja Szwajcarska

OBSERWATORZY

Państwo lub organizacja międzyrządowa	Podmiot reprezentujący (tj. ministerstwo, rada ds. badań naukowych)
Królestwo Belgii	Studiecentrum voor Kernenergie (SCK)
Królestwo Hiszpanii
Królestwo Niderlandów
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

¹ Dz.U. L 206 z 8.8.2009, s. 1.

² Rozporządzenie Rady (UE) nr 1261/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 723/2009 w sprawie wspólnotowych ram prawnych konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) (Dz.U. L 326 z 6.12.2013, s. 1).

³ Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1).

⁴ Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 77 z 23.3.2011, s. 1).

⁵ Dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG (Dz.U. L 9 z 14.1.2009, s. 12).

⁶ Kwota obliczona od dnia 1 stycznia 2013 r.