Sytuacja na Ukrainie (2012/2889(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2015.434.132

Akt nienormatywny

Wersja od: 23 grudnia 2015 r.

Sytuacja na Ukrainie

P7_TA(2012)0507

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie (2012/2889(RSP))

(2015/C 434/13)

(Dz.U.UE C z dnia 23 grudnia 2015 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje i sprawozdania, w szczególności sprawozdanie z dnia 1 grudnia 2011 r. zawierające zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji oraz Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie negocjacji dotyczących układu o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą ¹ oraz rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i sprawy Julii Tymoszenko ² ,

- uwzględniając wstępne sprawozdania i wnioski misji obserwacji wyborów na Ukrainie z ramienia OBWE/ODIHR, zwłaszcza oświadczenie o wstępnych ustaleniach oraz wnioskach, wydane dnia 29 października 2012 r. wspólnie ze Zgromadzeniem Parlamentarnym OBWE, Zgromadzeniem Parlamentarnym Rady Europy, Parlamentem Europejskim i Zgromadzeniem Parlamentarnym NATO,

- uwzględniając wspólne oświadczenie wysokiej przedstawiciel Catherine Ashton i komisarza Štefana Fülego z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Ukrainie,

- uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Ukrainy z dnia 10 grudnia 2012 r.,

- uwzględniając oświadczenie byłego prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego i byłego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Pata Coksa z dnia 3 października 2012 r., w którym stwierdzono, że wybory te będą miały "decydujące" znaczenie dla przyszłości Ukrainy oraz że "nastąpił zastój w stosunkach między UE i Ukrainą";

- uwzględniając sprawozdanie delegacji obserwacji wyborów ad hoc Parlamentu wysłanej na wybory parlamentarne na Ukrainie, przedstawione na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych w dniu 6 listopada 2012 r.,

- uwzględniając plan działania UE-Ukraina na rzecz liberalizacji reżimu wizowego, przyjęty dnia 22 listopada 2010 r.,

- uwzględniając sprawozdanie na temat postępów w realizacji europejskiej polityki sąsiedztwa na Ukrainie, opublikowane dnia 15 maja 2012 r.,

- uwzględniając art. 110 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że na szczycie UE-Ukraina, który odbył się w Kijowie w 2011 r., uznano Ukrainę za państwo europejskie, z europejską tożsamością, które łączy z państwami Unii Europejskiej wspólna historia i wspólne wartości;

B. mając na uwadze, że OBWE/ODIHR oraz międzynarodowi obserwatorzy wyborów wskazali dowody na to, wybory na Ukrainie charakteryzował brak równowagi w otoczeniu medialnym, złe zarządzanie w odniesieniu do składu komisji wyborczych, brak przejrzystości w finansowaniu partii, nadużywanie środków administracyjnych oraz nierówne warunki gry, co odzwierciedla również nieobecność głównych kandydatów opozycji, których uwięziono z powodów politycznych, oraz że sytuacja ta stanowi krok wstecz w porównaniu z poprzednimi wyborami powszechnymi;

C. mając na uwadze, że chociaż OBWE wydała ogólnie pozytywną ocenę procesu głosowania w dniu wyborów, to międzynarodowi obserwatorzy wskazali na brak przejrzystości w przedstawianiu ostatecznych wyników i negatywnie ocenili zarówno procedurę zestawiania wyników w 77 z 161 obserwowanych obwodowych komisji wyborczych, jak i opóźnienia w zestawianiu wyników utrzymujące się w dniu 10 listopada w 12 w okręgach jednomandatowych;

D. mając na uwadze, że według sprawozdań OBWE/ODIHR przebieg procesu powyborczego charakteryzowały nieprawidłowości, opóźnienia w liczeniu głosów i brak przejrzystości w komisjach wyborczych;

E. mając na uwadze, że we wspólnym oświadczeniu wysoka przedstawiciel/wiceprzewodnicząca Komisji Catherine Ashton i komisarz Štefan Füle wyrazili zaniepokojenie z powodu przebiegu procesu powyborczego, w którym wystąpiły nieprawidłowości;

F. mając na uwadze, że wybory powszechne z dnia 28 października 2012 r. uznano za podstawowy sprawdzian dla Ukrainy, mający wykazać nieodwracalność zaangażowania kraju w tworzenie w pełni funkcjonującego systemu demokratycznego, umacnianie praworządności i kontynuowanie reform politycznych;

G. mając na uwadze, że komisja wenecka i Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy po raz pierwszy wydały zalecenia, w których stwierdzono dobitnie, że Ukraina powinna wprowadzić proporcjonalny system wyborczy i otwarte listy wyborcze;

H. mając na uwadze, że specjalny wysłannik Parlamentu Europejskiego Aleksander Kwaśniewski przestrzegał przed próbami izolowania Ukrainy, które mogłyby prowadzić do powstania warunków sprzyjających reżimom niedemokratycznym;

I. mając na uwadze, że szczyt UE-Ukraina, który odbył się w grudniu 2011 r. i miał doprowadzić do podpisania układu o stowarzyszeniu, nie spełnił tego celu ze względu na zaniepokojenie UE z powody sytuacji politycznej na Ukrainie, w szczególności aresztowania i procesu przeciwko liderom opozycji Julii Tymoszenko i Jurijowi Łucence;

J. mając na uwadze, że Rada Najwyższa rozpatruje obecnie projekt ustawy nr 8711, która jest antywolnościowym aktem prawnym ograniczającym wolność słowa i zgromadzeń w przypadku osób popierających prawa człowieka przysługujące lesbijkom, gejom, biseksualistom i osobom transgenderowym; mając na uwadze, że Komitet Praw Człowieka ONZ orzekł niedawno, iż ustawa ta narusza art. 19 i 26 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

1. wyraża ubolewanie z powodu faktu, że według OBWE, Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Zgromadzenia Parlamentarnego NATO i obserwatorów z ramienia Parlamentu Europejskiego kampania wyborcza oraz procedury wyborcze i powyborcze nie spełniły najważniejszych międzynarodowych standardów, co oznacza krok wstecz w porównaniu z wyborami krajowymi, które odbyły się w 2010 r.;

2. odnotowuje w szczególności, że niektóre aspekty okresu przedwyborczego (aresztowanie liderów opozycji politycznej, brak równych reguł gry spowodowany głównie nadużywaniem zasobów administracyjnych, przypadki nękania i zastraszania kandydatów i personelu wyborczego, brak przejrzystości kampanii i finansowania partii oraz brak wyważonych relacji w mediach) oraz nieprawidłowości i opóźnienia w obliczaniu głosów i przedstawianiu wyników stanowiły krok wstecz w porównaniu z niedawnymi wyborami krajowymi;

3. podkreśla, że negatywny wpływ na proces wyborczy miał fakt, iż w czasie wyborów dwóch przywódców opozycji, Julia Tymoszenko i Jurij Łucenko, a także inni działacze przetrzymywani byli w więzieniu;

4. podkreśla, że skuteczna współpraca między Ukrainą a Unią Europejską może opierać się wyłącznie na wyraźnej gotowości ukraińskich władz do przeprowadzenia i wdrożenia niezbędnych reform, w szczególności reformy systemu prawnego i sądownictwa, w celu pełnego przestrzegania zasad demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, praw mniejszości i praworządności; apeluje o aktywne i skuteczne wsparcie tego procesu reform przez instytucje Unii Europejskiej oraz Radę Europy wraz z komisją wenecką;

5. jest zaniepokojony niewłaściwym wykorzystaniem zasobów administracyjnych oraz systemem finansowania kampanii, które nie spełniły międzynarodowych standardów określonych przez Grupę Państw Przeciwko Korupcji Rady Europy (GRECO); wzywa nowy rząd do kontynuowania wysiłków na rzecz udoskonalenia przepisów dotyczących finansowania partii politycznych z myślą o większej przejrzystości wpływów i wydatków, pełnym ujawnieniu źródeł finansowania i wysokości wydatków na kampanię oraz wprowadzeniu sankcji, szczególnie w przypadku naruszania zasad finansowania kampanii;

6. wzywa rząd Ukrainy, by w oparciu o dialog ze wszystkimi partiami politycznymi naprawił nieprawidłowości wyborcze, w tym problem braku rozstrzygających wyników w niektórych okręgach wyborczych; ponadto oczekuje, że parlament Ukrainy w stosownym czasie zajmie się problemem niedostatków ordynacji wyborczej; oczekuje, że Rada Najwyższa będzie mogła oprzeć się na propozycjach opracowanych do tej pory przez ustępujący parlament, przy pełnym wsparciu ze strony Unii Europejskiej i komisji weneckiej;

7. wyraża zaniepokojenie problemami, jakie wystąpiły w procesie liczenia głosów i przedstawiania wyników w niektórych jednomandatowych okręgach wyborczych; z zadowoleniem przyjmuje decyzję centralnej komisji wyborczej o niepodawaniu wyników z tych okręgów wyborczych oraz fakt, że ukraińskie władze rozpoczęły działania mające na celu jak najszybsze powtórzenie wyborów w tych okręgach;

8. jest zaniepokojony wzrostem nastrojów nacjonalistycznych na Ukrainie, wyrażających się w poparciu dla partii Swoboda, która w konsekwencji weszła do Rady Najwyższej jako jedna z dwóch nowych partii w tym organie; przypomina, że poglądy rasistowskie, antysemickie i ksenofobiczne są sprzeczne z podstawowymi wartościami i zasadami Unii, w związku z czym apeluje do partii prodemokratycznych w Radzie Najwyższej o niestowarzyszanie się z tą partią, niepopieranie jej ani nietworzenie z nią koalicji;

9. wyraża nieustające poparcie dla europejskich aspiracji narodu ukraińskiego; ubolewa, że ostatnie wybory parlamentarne nie okazały się krokiem naprzód w umacnianiu wiarygodności Ukrainy w tym względzie; podkreśla, że UE nadal jest zdecydowana współpracować z Ukrainą, w tym ze społeczeństwem obywatelskim (organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe itd.), aby usprawnić instytucje demokratyczne, umocnić praworządność, zapewnić wolność mediów i kontynuować zasadnicze reformy gospodarcze;

10. potwierdza zaangażowanie UE na rzecz dalszego rozwoju stosunków z Ukrainą dzięki podpisaniu układu o stowarzyszeniu, gdy tylko władze Ukrainy wykażą się zdecydowanym działaniem i namacalnymi postępami, do czego wezwano powyżej, być może do czasu szczytu partnerstwa wschodniego, który odbędzie się w Wilnie w listopadzie 2013 r.; zauważa, że postępy na drodze ku stowarzyszeniu politycznemu i integracji gospodarczej zależą od rzeczywistego zaangażowania Ukrainy w sprawę przestrzegania zasad demokracji, praworządności, niezawisłości sądownictwa i wolności mediów;

11. odnotowuje przyjęcie i podpisanie ustawy o referendach na Ukrainie; oczekuje od ukraińskich władz rozważenia zaleceń komisji weneckiej, gdy tylko będą one dostępne, aby zapobiec wszelkim potencjalnym nadużyciom przepisów tej ustawy;

12. z całą mocą apeluje do ukraińskich władz, by wraz z wysłannikami Parlamentu Europejskiego Aleksandrem Kwaśniewskim i Patem Coksem znalazły racjonalne i sprawiedliwe rozwiązanie sprawy Julii Tymoszenko; wzywa ukraiński rząd do poszanowania i wykonania ostatecznych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w toczącej się sprawie Julii Tymoszenko i Jurija Łucenki;

13. wzywa Ukrainę, by położyła kres selektywnemu stosowaniu prawa na Ukrainie na wszystkich szczeblach sprawowania rządów oraz by umożliwiła partiom opozycyjnym udział w życiu politycznym na równych warunkach; w tym kontekście wzywa władze do uwolnienia i rehabilitacji ściganych oponentów politycznych, w tym Julii Tymoszenko, Jurija Łucenki i innych działaczy;

14. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie zmienionej umowy o ułatwieniach wizowych między Unią Europejską a Ukrainą, która to umowa zdecydowanie usprawnia wydawanie wiz obywatelom Ukrainy w porównaniu umową obowiązującą obecnie; wzywa Radę do poczynienia postępów w rozmowach między UE a Ukrainą na temat liberalizacji reżimu wizowego przed szczytem partnerstwa wschodniego, który odbędzie się w Wilnie w listopadzie 2013 r.;

15. z całą mocą apeluje do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej Komisji Catherine Ashton i komisarza Štefana Fülego o większe zaangażowanie UE w stosunki z Ukrainą oraz o dalsze zaangażowanie w prace mające na celu pełne wykorzystanie potencjału stosunków między UE a Ukrainą z korzyścią dla obywateli zarówno Ukrainy, jak i UE, między innymi przez zapewnienie stałych postępów w dialogu w sprawie liberalizacji systemu wizowego;

16. z zadowoleniem przyjmuje konkluzje z posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych w dniu 10 grudnia 2012 r.;

17. wzywa Radę Najwyższą do odrzucenia projektu ustawy nr 8711, przyjętego w pierwszym czytaniu w październiku, który ogranicza wolność wypowiedzi w odniesieniu do orientacji seksualnej i tożsamości płciowej; wskazuje, że ustawa ta stanowi wyraźne naruszenie europejskiej konwencji praw człowieka i Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, które zostały ratyfikowane przez parlament Ukrainy;

18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ), Radzie, Komisji, państwom członkowskim, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy oraz Zgromadzeniom Parlamentarnym Rady Europy i OBWE.

¹ Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0545.

² Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0221.