Sytuacja na Białorusi.

A.

mając na uwadze, że w praskiej deklaracji ze szczytu partnerstwa wschodniego potwierdzono zobowiązanie, m.in. ze strony Białorusi, do przestrzegania zasad prawa międzynarodowego i podstawowych wartości, takich jak demokracja, praworządność oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności,

B.

mając na uwadze, że w dniu 25 października 2010 r. Rada wezwała władze Białorusi do zapewnienia, że wybory (prezydenckie) zostaną przeprowadzone zgodnie z międzynarodowymi normami demokracji oraz ze zobowiązaniami Białorusi wobec OBWE i ONZ,

C.

mając na uwadze, że Białoruś zobowiązała się rozważyć zalecenia OBWE i OBWE/ODIHR dotyczące zmian w ordynacji wyborczej w celu dostosowania jej do międzynarodowych norm demokratycznych wyborów, a także konsultować proponowane zmiany z OBWE; mając na uwadze, że Zgromadzenie Narodowe Białorusi przyjęło reformę ordynacji wyborczej bez wcześniejszej konsultacji z OBWE,

D.

mając na uwadze, że Rada potwierdziła "gotowość do pogłębienia stosunków z Białorusią stosownie do rozwoju sytuacji w tym kraju w kwestii demokracji, praw człowieka i praworządności, a także gotowość do wspierania Białorusi w realizacji tych celów; jeżeli Białoruś dokona postępów w tych dziedzinach, Rada gotowa jest podjąć działania zmierzające do zacieśnienia stosunków umownych z Białorusią",

E.

mając na uwadze, że po dokonaniu oceny rozwoju sytuacji na Białorusi Rada podjęła decyzję o przedłużeniu stosowania środków ograniczających wobec niektórych urzędników białoruskich, zawieszając jednocześnie stosowanie ograniczeń dotyczących wjazdu do UE do 31 października 2011 r.,

F.

mając na uwadze, że z oświadczenia Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i OBWE/ODIHR w sprawie wstępnych ustaleń i wniosków dotyczących wyborów prezydenckich na Białorusi wynika, że w okresie poprzedzającym wybory nastąpiła pewna poprawa sytuacji, jednak na samych wyborach cieniem położyły się poważne nieprawidłowości, które miały miejsce w dniu głosowania, oraz akty przemocy dokonane w nocy 19 grudnia 2010 r.,

G.

mając na uwadze, że w dniu 19 grudnia 2010 r. za udział w demonstracji w Mińsku zatrzymano ponad 700 osób (większość z nich została zwolniona po odbyciu krótkiej kary administracyjnej), a 24 działaczom opozycji i dziennikarzom, w tym 6 kandydatom na prezydenta, zarzucono "masowe zakłócanie porządku" połączone z aktami przemocy i zbrojnym oporem, za co grozi kara do 15 lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że wkrótce zarzuty usłyszeć może kolejnych 14 osób,

H.

mając na uwadze, że rozpędzenie przez policję demonstracji w dniu 19 grudnia 2010 r. oraz dalsze działania organów ścigania wobec demokratycznej opozycji, wolnych mediów i działaczy społeczeństwa obywatelskiego zostały potępione przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, Wysoką Przedstawiciel UE oraz sekretarza generalnego ONZ,

I.

mając na uwadze, że adwokatom reprezentującym demonstrantów, opozycję polityczną lub ich rodziny grozi utrata licencji lub wykluczenie z palestry,

1.

zgodnie z ustaleniami zawartymi we wstępnych wnioskach Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i OBWE/ODIHR uważa, że wybory prezydenckie z dnia 19 grudnia 2010 r. nie spełniły międzynarodowych norm wolnych, uczciwych i przejrzystych wyborów; uznaje te wybory za kolejną straconą szansę na demokratyczne przemiany na Białorusi i apeluje, by w związku z licznymi i poważnymi uchybieniami, o których informuje OBWE/ODIHR, wybory przeprowadzono ponownie, w wolnych i demokratycznych warunkach, zgodnych z normami OBWE;

2.

potępia brutalną akcję milicji i służb KGB wobec demonstrantów w dniu wyborów, a w szczególności wyraża oburzenie brutalną napaścią na Uładzimira Niaklajeua, gdyż są to przykłady poważnego naruszenia podstawowych zasad demokracji, takich jak wolność zgromadzeń i wolność słowa, a także praw człowieka; wyraża ponadto zaniepokojenie próbami objęcia przez białoruskie władze kurateli nad Daniłą Sannikauem, trzyletnim synem kandydata na prezydenta Andreja Sannikaua i dziennikarki śledczej Iryny Chalip: od wyborów, które odbyły się w dniu 19 grudnia 2010 r., oboje przebywają w areszcie; jest szczególnie zaniepokojony stanem zdrowia Mikołaja Statkiewicza, który od 30 dni prowadzi strajk głodowy;

3.

zdecydowanie potępia aresztowanie i przetrzymywanie uczestników pokojowych demonstracji oraz większości kandydatów na prezydenta (na przykład Władimira Nikołajewa, Andrieja Sannikowa, Mikołaja Statkiewicza i Aleksieja Michalewicza), przywódców demokratycznej opozycji (na przykład Pawła Siewiarynca, Anatola Lebedko), a także wielu działaczy organizacji społeczeństwa obywatelskiego, dziennikarzy, nauczycieli i studentów, którym grożą wyroki do 15 lat pozbawienia wolności; wzywa do przeprowadzenia niezależnego i bezstronnego międzynarodowego dochodzenia w sprawie tych zajść, pod auspicjami OBWE; wzywa do natychmiastowego odstąpienia od zarzutów postawionych ze względów politycznych;

4.

potępia represje i z naciskiem wzywa władze Białorusi do natychmiastowego zaprzestania wszelkich form prześladowań, zastraszania i gróźb wobec działaczy organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym nalotów, rewizji i konfiskaty materiałów w prywatnych mieszkaniach oraz biurach niezależnych mediów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a także wydalania z wyższych uczelni i zwalniania z pracy;

5.

żąda natychmiastowego i bezwarunkowego zwolnienia wszystkich zatrzymanych w dniu wyborów i po wyborach, w tym osób uznanych przez Amnesty International za więźniów sumienia; wzywa władze Białorusi do zapewnienia zatrzymanym nieograniczonych spotkań z rodziną oraz dostępu do pomocy prawnej, a przede wszystkim do opieki medycznej;

6.

ubolewa nad decyzją białoruskich władz o wypowiedzeniu mandatu biura OBWE na Białorusi i wzywa białoruskie władze do zmiany tej decyzji;

7.

potępia zablokowanie licznych ważnych stron internetowych w dniu wyborów na Białorusi, w tym portali społecznościowych i stron internetowych opozycji; podkreśla, że obowiązujące białoruskie prawo medialne nie spełnia norm międzynarodowych, w związku z czym wzywa władze Białorusi do jego przeglądu i nowelizacji;

8.

wzywa Radę, Komisję i Wysoką Przedstawiciel UE do dokonania przeglądu polityki UE wobec Białorusi, w tym do rozważenia ukierunkowanych sankcji gospodarczych i zamrożenia wszelkiej pomocy makro-finansowej świadczonej w formie pożyczek z MFW oraz operacji pożyczkowych prowadzonych w ramach programów EBI i EBOR; podkreśla, że kierunek europejskiej polityki sąsiedztwa i pomocy dla Białorusi powinien ulec zmianie, by zapewnić odpowiednie wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego; ponownie wskazuje na znaczenie skutecznego korzystania z europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka;

9.

wzywa Komisję, aby wspierała wszelkimi środkami finansowymi i politycznymi wysiłki białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów (w tym telewizji Biełsat, Europejskiego Radia dla Białorusi, Radia Racyja i innych) i organizacji pozarządowych na Białorusi mające propagować demokrację i przeciwstawiać się reżimowi; dostrzega konieczność zacieśnienia i ułatwienia stosunków białoruskich organizacji pozarządowych z międzynarodową wspólnotą organizacji pozarządowych; apeluje równocześnie do Komisji Europejskiej o wstrzymanie obecnej współpracy z białoruskimi mediami państwowymi oraz o zaprzestanie udzielania im pomocy; jednocześnie Komisja powinna sfinansować ponowne wydanie i dystrybucję poezji Władimira Nikołajewa, które zostały ostatnio skonfiskowane i spalone przez władze białoruskie;

10.

wzywa Komisję Europejską do opracowania mechanizmu rejestracji organizacji pozarządowych, którym z przyczyn politycznych odmówiono zarejestrowania na Białorusi, by umożliwić im korzystanie z programów UE;

11.

wzywa Komisję, aby nadal - i w większym stopniu - wspierała finansowo Europejski Uniwersytet Humanistyczny działający w Wilnie (Litwa), zwiększyła liczbę stypendiów dla białoruskich studentów represjonowanych za działalność obywatelską i relegowanych z uczelni, a także wniosła wkład w konferencję darczyńców "Solidarność z Białorusią", która ma się rozpocząć w dniu 2 lutego 2011 r. w Warszawie, a następnie odbywać się w Wilnie w dniu 3 i 4 lutego 2011 r.;

12.

wzywa Radę, Komisję i Wysoką Przedstawiciel UE, by niezwłocznie ponownie zastosowały zakaz wydawania wiz białoruskim przywódcom, rozszerzając go na urzędników państwowych, pracowników wymiaru sprawiedliwości i funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa, których można uznać za odpowiedzialnych za fałszowanie wyborów i brutalne represje po wyborach oraz za aresztowania członków opozycji, a także wzywa do zamrożenia aktywów tych osób; zauważa, że sankcje te powinny pozostawać w mocy co najmniej do czasu zwolnienia i oczyszczenia z zarzutów wszystkich więźniów politycznych i zatrzymanych osób; z zadowoleniem przyjmuje dobry przykład ze strony polskiego rządu, który nałożył własne restrykcje dotyczące wjazdu przedstawicieli reżimu z Mińska na terytorium Polski, ułatwiając jednocześnie obywatelom białoruskim wjazd do Unii Europejskiej;

13.

wzywa Radę, by najpóźniej na szczycie partnerstwa wschodniego w Budapeszcie rozważyła możliwość zawieszenia udziału Białorusi w działaniach partnerstwa wschodniego, jeżeli nie zostaną przedstawione zadowalające wyjaśnienia i nie dojdzie do zdecydowanej poprawy sytuacji na Białorusi; zawieszenie to nie powinno dotyczyć organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego;

14.

wzywa Komisję i Radę do bardziej wytężonej pracy nad wytycznymi dotyczącymi negocjacji w sprawie umów o readmisji i ułatwieniach wizowych, obejmujących przystępne opłaty wizowe i mających na celu zacieśnienie kontaktów międzyludzkich;

15.

oczekuje, że państwa członkowskie UE nie będą osłabiać działań UE, podejmując dwustronne inicjatywy z udziałem reżimu białoruskiego, podważającymi wiarygodność i skuteczność europejskiej polityki zagranicznej;

16.

wyraża pogląd, że wydarzenia sportowe, takie jak mistrzostwa świata w hokeju na lodzie planowane na 2014 r., nie powinny odbywać się na Białorusi, dopóki w tym kraju przetrzymywani będą więźniowie polityczni;

17.

wyraża ubolewanie z powodu zmiany stanowiska Federacji Rosyjskiej, która uznała wybory, a represje określiła jako "sprawę wewnętrzną"; zaleca, by Komisja Europejska nawiązała dialog, konsultacje i koordynację polityczną z sąsiadami Białorusi nienależącymi do UE, których tradycyjnie łączą szczególne stosunki z Białorusią, a którzy są także partnerami UE, a mianowicie z Rosją i Ukrainą, z myślą o jak największej skuteczności polityki UE wobec Białorusi oraz o współpracy na rzecz właściwej równowagi między reagowaniem na deficyt demokracji i naruszanie praw człowieka na Białorusi a potrzebą uniknięcia dalszej izolacji tego kraju na arenie międzynarodowej;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zewnętrznych i Polityki Bezpieczeństwa, państwom członkowskim UE, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Białorusi, a także Zgromadzeniom Parlamentarnym Rady Europy i OBWE.

Sytuacja na Białorusi.

Dz.U.UE.C.2012.136E.57