Struktury wojskowe UE: stan obecny i przyszłe perspektywy (2012/2319(INI)).

1.

odnotowuje z coraz większym zaniepokojeniem niedostateczną zdolność UE do reagowania na kryzysy międzynarodowe skutecznie i w odpowiednim czasie, pomimo jej długoletniego zobowiązania do utrzymania pokoju i ochrony praw człowieka, zapobiegania konfliktom i wzmocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z zasadami określonymi w Karcie Narodów Zjednoczonych; podkreśla, że w interesie UE oraz państw członkowskich leży spójne działanie w roli podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo nie tylko w Europie, ale również w innych częściach świata, zaś szczególnie w krajach sąsiadujących;

2.

raz jeszcze podkreśla stanowczą wagę, jaką przywiązuje do całościowego podejścia do zarządzania kryzysowego przy włączeniu szerokiego wachlarza środków dyplomatycznych, ekonomicznych, rozwojowych i w ostateczności wojskowych, co wyraził zwłaszcza w swoich rezolucjach w sprawie sprawozdań rocznych dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) i wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO); podkreśla, że struktury i zdolności wojskowe są integralną częścią takiego całościowego podejścia, które stanowi podstawę zdolności UE do reagowania na zagrożenia, konflikty i kryzysy, w tym kryzysy humanitarne i klęski żywiołowe, w razie gdyby wszystkie inne środki zawiodły;

3.

odnotowuje z ubolewaniem, że niedawne operacje wojskowe w Libii i Mali ukazały brak postępu na drodze do prawdziwie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony i podkreśla potrzebę lepszej koordynacji i współpracy na poziomie europejskim, jeśli UE ma być skutecznym i wiarygodnym aktorem na scenie światowej;

4.

przypomina, że zgodnie z Traktatem Unia Europejska musi podjąć działania mające na celu sformułowanie postępowych ram wspólnej polityki obronnej Unii, która mogłaby doprowadzić do wspólnej obrony; ponadto przypomina o zobowiązaniach państw członkowskich wynikających z klauzuli wzajemnej obrony;

5.

ponownie podkreśla swoje poważne zaniepokojenie ciągłymi i bezwarunkowymi cięciami w krajowych budżetach obrony, które utrudniają wysiłki mające na celu zlikwidowanie braków w zdolnościach i osłabiają wiarygodność WPBiO; wzywa państwa członkowskie do zatrzymania i odwrócenia tej nieodpowiedzialnej tendencji oraz do podjęcia na szczeblu krajowym i UE wysiłków w celu ograniczenia jej konsekwencji poprzez pogłębienie współpracy, a także łączenie i udostępnianie zdolności wojskowych;

6.

nawiązuje do swojej rezolucji w sprawie wpływu kryzysu finansowego na sektor obrony w państwach członkowskich UE i potwierdza swoje zalecenia dotyczące przeciwdziałania negatywnemu wpływowi kryzysu na zdolności wojskowe na szczeblu UE poprzez lepszą koordynację planowania obrony, łączenie i udostępnianie zdolności, wspieranie badań nad obronnością i rozwojem technologicznym, budowanie bardziej zintegrowanej, zrównoważonej, innowacyjnej i konkurencyjnej europejskiej bazy przemysłowej i technologicznej sektora obronnego, urzeczywistnienie europejskiego rynku sprzętu obronnego oraz znalezienie nowych form finansowania na szczeblu UE;

7.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do podjęcia niezbędnych środków w celu ułatwienia restrukturyzacji i konsolidacji zdolności przemysłowych sektora obronnego w celu redukcji istniejących nadwyżek zdolności produkcyjnych, które nie mają zrównoważonego charakteru;

8.

z zadowoleniem przyjmuje pracę Grupy Zadaniowej ds. Sektorów i Rynków Obrony Komisji Europejskiej, a także komunikat Komisji z dnia 24 lipca 2013 r. pt. "W kierunku bardziej konkurencyjnego i wydajnego sektora obronności i bezpieczeństwa" (COM(2013)0542), oraz wzywa Komisję do opracowania wniosków dotyczących sposobu wykorzystania szerzej zakrojonych strategii politycznych i narzędzi UE, w oparciu o elastyczne podejście, do wsparcia realizacji celów w zakresie obrony i bezpieczeństwa, w szczególności w obszarach o charakterze transwersalnym takich jak technologie podwójnego zastosowania;

9.

podkreśla, że struktury wojskowe UE istniejące na szczeblu unijnym, wielonarodowym i krajowym nadal muszą być wykorzystywane w procesie transformacji do budowania modułowych, interoperacyjnych i nadających się do rozmieszczenia sił zbrojnych dostosowanych do operacji wielonarodowych;

10.

z zadowoleniem przyjmuje to, że w grudniu 2012 r. Rada Europejska dała ponowny impuls do zwiększenia efektywności operacyjnej i skuteczności operacji WPBiO oraz wzmocnienia współpracy europejskiej w celu zapewnienia ukierunkowanych na przyszłość zdolności i wypełnienia krytycznych luk, a także do wzmocnienia europejskiego sektora obrony;

11.

wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/Wysoką Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (WP/wysoką przedstawiciel) do przedstawienia - z uwagi na posiedzenie Rady Europejskiej w grudniu 2013 r. - wniosków odzwierciedlających zalecenia określone w niniejszej rezolucji i obejmujących możliwości wzmocnienia współpracy europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony między państwami członkowskimi, które wyrażają taką chęć, w oparciu o przepisy Traktatu dotyczące stałej współpracy strukturalnej, w razie gdyby nie można było osiągnąć porozumienia w sprawie ambitnej agendy między wszystkimi państwami członkowskimi;

12.

postanawia przygotować - w ramach swojego programu na następny konwent konstytucyjny - propozycje, mające na celu wzmocnienie Traktatów w odniesieniu do rozwoju WPBiO;

Poprawa zdolności UE do planowania i prowadzenia operacji wojskowych

13.

odnotowuje z ubolewaniem, że dziesięć lat po pierwszej autonomicznej operacji wojskowej prowadzonej przez Unię Europejską nadal nie dysponuje ona stałą zdolnością do planowania i prowadzenia operacji wojskowych, oraz ubolewa nad tym, że sytuacja ta hamuje zdolność UE do reagowania na poważne kryzysy; przypomina, że obecne ustalenia, które wymagają doraźnego uruchomienia centrali krajowych, są przejawem czysto reaktywnego podejścia i nie zapewniają środków na niezbędne planowanie z wyprzedzeniem;

14.

uważa, że uruchomienie centrali operacyjnych, mimo że ich rola w koordynowaniu misji w Rogu Afryki jest pochwalana, stanowi niewystarczający krok w kierunku zapewnienia takiej trwałej zdolności ze względu na jego ograniczone zasoby i funkcje o charakterze ściśle wspomagającym; ubolewa nad tym, że inicjatywa pięciu państw "Weimar Plus" nie przyniosła żadnych istotnych rezultatów; apeluje do państw członkowskich o wyrażenie najpierw zgody na powierzenie centrum operacyjnemu operacyjnego zaplanowania misji niewykonawczych takich jak misje szkoleniowe UE dla Mali i Somalii;

15.

ponownie apeluje o stworzenie w pełni sprawnej Kwatery Głównej Operacji UE w ramach Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ), w razie konieczności za pośrednictwem stałej współpracy strukturalnej; podkreśla, że struktura ta powinna mieć charakter cywilnowojskowy i powinna odpowiadać za planowanie i prowadzenie zarówno unijnych misji cywilnych, jak i operacji wojskowych, z oddzielnymi cywilnymi i wojskowymi strukturami dowodzenia;

16.

zwraca uwagę, że stworzenie Kwatery Głównej Operacji UE znacznie zwiększyłoby pamięć instytucjonalną UE w odniesieniu do zarządzania kryzysowego, a także przyczyniłoby się do rozwoju wspólnej kultury strategicznej poprzez delegowanie pracowników krajowych i maksymalizacji korzyści płynących z koordynacji cywilnowojskowej, umożliwiłoby łączenie określonych funkcji, ograniczyłoby koszty w perspektywie długoterminowej oraz ułatwiłoby Parlamentowi i Radzie sprawowanie nadzoru politycznego;

17.

podkreśla potrzebę zapewnienia stałej zdolności planowania i prowadzenia operacji wojskowych również w odniesieniu do obowiązków wynikających z klauzuli wzajemnej obrony i klauzuli solidarności oraz podkreśla konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu gotowości i szybkości reagowania w razie odwołania się do którejkolwiek z tych dwóch klauzul; wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą do zaproponowania ustaleń politycznych dotyczących klauzuli wzajemnej obrony w celu zdefiniowania reagowania na szczeblu UE;

Wzmocnienie grup bojowych UE: unijny instrument szybkiego reagowania i stabilizacji

18.

uznaje wkład grup bojowych UE w transformację sił zbrojnych państw członkowskich, zwiększanie interoperacyjności wojskowej oraz promowanie współpracy wielonarodowej; ubolewa, że nie udowodniono jeszcze użyteczności tej koncepcji jako instrumentu szybkiego reagowania podczas operacji i że bez istotnych modyfikacji osiągnięcie porozumienia w sprawie jej wdrożenia wydaje się mało prawdopodobne; zauważa, że sytuacja w Mali jest niewykorzystaną szansą na pierwsze użycie grup bojowych UE;

19.

zauważa, że należy zwrócić szczególną uwagę na skład grup bojowych w celu zwiększenia ich efektywności, pamiętając o tym, że zasadniczo państwa z tego samego regionu w podobny sposób postrzegają zagrożenia, co może ułatwić odpowiednią reakcję;

20.

jest zdania, że zmieniony mechanizm ATHENA regulujący zarządzanie finansowaniem wspólnych kosztów operacji wojskowych w dalszym ciągu nie uwzględnia odpowiednio specyfiki koncepcji grup bojowych, oraz apeluje o znaczne rozszerzenie zakresu wspólnych kosztów operacji szybkiego reagowania, tak aby w pełni obejmował on koszty zaangażowania grup bojowych; uważa, że stosowanie zasady "przypisania kosztów do miejsca ich powstania" do grup bojowych stawianych w stan gotowości w sposób dobrowolny i rotacyjny jest sprzeczne z zasadą sprawiedliwego podziału obciążenia;

21.

wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą do przedstawienia wniosków mających na celu dostosowanie mechanizmu ATHENA do specyfiki grup bojowych, w razie potrzeby w ramach stałej współpracy strukturalnej, tworzonej jednocześnie ze stałym sztabem operacyjnym; jednocześnie apeluje do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej o przedstawienie wniosku dotyczącego utworzenia i finansowania funduszu początkowego dla ćwiczeń przygotowujących do operacji wojskowych UE, zgodnie z wymogami ustanowionymi w Traktacie;

22.

odnotowuje wysiłki podejmowane w ramach Rady i ESDZ mające na celu zwiększenie elastyczności i użyteczności grup bojowych, które to wysiłki przyniosły, jak dotąd, mało namacalne rezultaty; zwraca uwagę, że potrzebny jest wysoki stopień interoperacyjności, nie tylko na poziomie technicznym, lecz także na poziomie proceduralnym i koncepcyjnym, w szczególności w celu dostosowania zasad zaangażowania i przekazania uprawnień oraz zlikwidowania ograniczeń krajowych;

23.

zachęca Radę Europejską do zbadania możliwości usprawnienia procesu podejmowania decyzji politycznych na szczeblu UE i szczeblu krajowym, w celu urzeczywistnienia mechanizmu szybkiego reagowania; nalega, by okazać wolę polityczną, niezbędną do zmierzenia się z wyzwaniami; zachęca do zastanowienia się nad możliwymi uproszczonymi procedurami rozmieszczania grup bojowych na czas ograniczony, pod warunkiem spełnienia pewnych jasno określonych i uzgodnionych warunków wstępnych, takich jak specjalny wniosek Organizacji Narodów Zjednoczonych;

24.

z zadowoleniem przyjmuje ponowne zobowiązanie się państw członkowskich do utrzymania poziomu ambicji koncepcji grup bojowych oraz deklarację zaplanowania wniesienia wkładu na podstawie regularnie powtarzających się zobowiązań w celu uniknięcia luk w kompozycji grupy bojowej w przyszłości; zachęca do rozwoju grup bojowych jako partnerstw długotrwałych, funkcjonujących poza okresem gotowości, w celu maksymalizacji korzyści wojskowych i gospodarczych płynących ze wspólnego zamawiania sprzętu i usług oraz z łączenia i udostępniania zdolności wojskowych; odnotowuje, że umowa ramowa o świadczenie podstawowych usług logistycznych na rzecz grupy bojowej UE będącej w stanie gotowości w drugim semestrze 2012 r., zawarta przez Europejską Agencję Obrony (EDA), jest konkretnym przykładem wspomnianego rozwoju;

25.

zwraca uwagę, że wszelkimi kosztami niezwiązanymi z operacjami wojskowymi, takimi jak koszty związane z przygotowaniem i gotowością grup bojowych, można by obciążyć budżet UE;

26.

podkreśla, że grupy bojowe są specjalnym instrumentem o ograniczonej wielkości i zrównoważoności, dostosowanym do określonej liczby scenariuszy, którego nie można uznać za uniwersalne narzędzie służące zarządzaniu w sytuacji kryzysowej; przypomina, że początkowy wojskowy cel podstawowy z 1999 r., ponownie potwierdzony przez Radę Europejską w 2008 r., zakładał zdolność UE do rozmieszczenia 60 000 osób w ciągu 60 dni w przypadku poważniejszej operacji; zauważa, że cel ten, mimo że nie został formalnie odrzucony, nigdy nie został faktycznie urzeczywistniony ze względu na ciągłe braki w zdolnościach; zwraca uwagę, że zamiast wyznaczać przypadkowe cele, które zagrażają wiarygodności UE, należy niezwłocznie podjąć zrównoważone działania mające na celu zlikwidowanie braków w zdolnościach oraz poprawę formowania i przewidywania obsady sił w odniesieniu do operacji wojskowych UE ogółem;

Budowanie struktur i zdolności w celu zaradzenia głównym brakom w zdolnościach

27.

przypomina o misji i zadaniach EAO przewidzianych w art. 42 ust. 3 i art. 45 Traktatu UE, a zwłaszcza jej podstawowej roli w rozwijaniu i wdrażaniu unijnej polityki potencjału obronnego i zbrojeń, harmonizacji potrzeb operacyjnych, proponowaniu wielostronnych projektów, koordynowaniu programów państw członkowskich, wzmacnianiu europejskiej bazy przemysłowej i technologicznej sektora obronnego oraz zwiększaniu efektywności wydatków wojskowych; apeluje do państw członkowskich, zważywszy na silny nacisk EAO na gospodarność, o zapewnienie odpowiedniego finansowania w celu wykorzystania jego pełnego potencjału oraz ponawia swój apel do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej o przedstawienie wniosków dotyczących pokrywania kosztów zatrudnienia pracowników Agencji i jej kosztów bieżących z budżetu Unii;

28.

ubolewa nad niepodjęciem przez państwa członkowskie stanowczych zobowiązań w odniesieniu do zdolności oraz wzywa Radę do dopilnowania wdrożenia powiązanego wymogu oceny określonego w art. 42 ust. 3 i art. 45 ust. 1 Traktatu UE; wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą do przedstawienia w związku z tym odpowiednich wniosków; uważa, że Parlament powinien być regularnie informowany o postępach w budowaniu zdolności wojskowych istotnych z punktu widzenia wdrożenia WPBiO;

29.

zachęca do osiągania dalszych postępów we wdrażaniu sporządzonego przez EAO planu rozwoju zdolności i apeluje, w kontekście jego przeglądu w 2013 r., o jego lepszą integrację w ramach krajowego planowania obronnego, które wymaga dalszej harmonizacji; ponawia swój apel do państw członkowskich o uruchomienie zinstytucjonalizowanego procesu zwiększenia koordynacji planowania obronnego zarówno między sobą, jak i w ramach Komitetu Wojskowego UE, w szczególności na podstawie doradztwa EAO; zwraca uwagę na ogólną konieczność zwiększenia współpracy między Europejską Agencją Obrony a Komitetem Wojskowym Unii Europejskiej/Sztabem Wojskowym Unii Europejskiej; oczekuje, że szefowie państw i rządów rozpoczną przegląd dziedziny obrony europejskiej podczas posiedzenia Rady Europejskiej dotyczącego bezpieczeństwa, które odbędzie się w grudniu 2013 r.;

30.

apeluje o przyjęcie bardziej ustrukturyzowanego podejścia do zaradzenia głównym brakom w zdolnościach na szczeblu europejskim, zwłaszcza w odniesieniu do najważniejszych czynników warunkujących i wzmacniających potencjał sił - takich jak inteligencja, nadzór i rekonesans, strategiczne mosty powietrzne, helikoptery, wsparcie medyczne, tankowanie w powietrzu i amunicja precyzyjnego rażenia - w ścisłej współpracy i pełnej komplementarności z NATO; z zadowoleniem przyjmuje wstępne wyniki inicjatyw na rzecz łączenia i udostępniania zdolności wojskowych, zarządzanych przez EAO, lecz podkreśla, że osiągnięcie postępów w tej dziedzinie i w innych dziedzinach jest konieczne; ubolewa nad tym, że mimo iż europejskie siły zbrojne wielokrotnie doświadczały braku tego rodzaju czynników warunkujących i wzmacniających potencjał sił w ramach WPBiO i innych operacji, żadna wykryta luka w zdolnościach nie została jeszcze wypełniona w zadowalający sposób;

31.

wzywa do oceny utworzenia stałego magazynu WPBiO (o zadaniach zbliżonych do zadań Agencji Wsparcia NATO) zapewniającego zintegrowane wielonarodowe wsparcie dla wojskowych struktur UE i państw członkowskich, w tym podstawowe wyposażenie dla wszystkich misji bez konieczności przeprowadzania kłopotliwych procedur zakupowych;

32.

podkreśla potrzebę rozwinięcia przez UE niezbędnych, wydajnych i proporcjonalnych zdolności i strategii, odpowiednich do rosnących cybernetycznych zagrożeń dla jej bezpieczeństwa i interesów strategicznych; podkreśla, że do pomyślnych wyników niezbędna jest współpraca z sektorem prywatnym, pełne przestrzeganie wolności cyfrowej i prawa międzynarodowego oraz zagwarantowanie właściwego nadzoru demokratycznego;

33.

zaznacza przykład Europejskiego Dowództwa Transportu Lotniczego, które w trakcie operacji udowodniło swoją funkcję i wartość dodaną jako szczególnie przydatny model łączenia i udostępniania zdolności wojskowych, na podstawie transferu określonych kompetencji do wspólnej struktury, bez rezygnowania z własności narodowej; apeluje o powielenie modelu Europejskiego Dowództwa Transportu Lotniczego również w innych obszarach wsparcia operacyjnego, a zwłaszcza oczekuje na wyniki pracy EAO nad Wielonarodowym Skrzydłem Helikopterowym, które ma zaradzić innemu ważnemu brakowi w zdolnościach;

34.

ponawia swój apel do państw członkowskich o rozważenie wspólnej własności określonych drogich zdolności, a zwłaszcza zdolności przestrzennych, bezpilotowych statków powietrznych czy strategicznych mostów powietrznych; z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji mające na celu zbadanie możliwości rozwoju zdolności UE, wykorzystania potencjału synergii pomiędzy obroną a potrzebami związanymi z bezpieczeństwem cywilnym, na przykład w dziedzinie ochrony ludności czy ochrony granicy;

35.

podkreśla potrzebę wypracowania wspólnego europejskiego podejścia do rozwoju wytrzymałego systemu zdalnie sterowanych statków powietrznych na średniej wysokości (MALE RPAS) i zachęca Komisję i państwa członkowskie do wypracowania innowacyjnego podejścia do osiągnięcia tego ambitnego celu;

36.

podkreśla kluczowe znaczenie zasobów satelitarnych dla współczesnych operacji, w szczególności w odniesieniu do inteligencji, nadzoru i rekonesansu, zdolności komunikacyjnych i nawigacyjnych oraz do potrzeby maksymalizacji wykorzystania skromnych zasobów w oparciu o wspólne podejście i wszystkich możliwych synergii cywilnowojskowych w celu uniknięcia zbędnego powielania; w tym kontekście zachęca do dalszej współpracy między Europejską Agencją Kosmiczną, EAO i Komisją oraz nalega na dalsze finansowanie programów Copernicus (GMES) i Galileo ze środków UE;

37.

zachęca do osiągania dalszych postępów w realizacji programu MUSIS w celu ułatwienia udostępniania obrazów satelitarnych z kolejnej generacji satelitów obserwacyjnych ziemi oraz apeluje do UE o bezpośredni udział finansowy w tym programie i o stowarzyszenie Centrum Satelitarnego Unii Europejskiej w celu zapewnienia dostępu do obrazów satelitarnych dostosowanych do potrzeb UE, a w szczególności WPBiO;

38.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie kodeksu postępowania w zakresie łączenia i udostępniania zdolności wojskowych jako ważnego kroku w kierunku pogłębienia współpracy w Europie oraz podkreśla potrzebę ustanowienia do końca roku pierwszej strategicznej oceny wdrożenia tego kodeksu; oczekuje, że w grudniu 2013 r. Rada Europejska poczyni ważny krok naprzód i da impuls polityczny do łączenia i udostępniania zdolności wojskowych oraz przedstawi jasne wytyczne wdrożeniowe; zwraca uwagę na potrzebę zwiększenia działań informacyjnych po stronie UE w celu zwiększenia roli łączenia i udostępniania;

39.

podkreśla znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa dostaw sprzętu potrzebnego siłom zbrojnym państw członkowskich do wywiązania się ze swoich zobowiązań w przypadku kryzysów międzynarodowych; jest poważnie zaniepokojony rosnącą zależnością od nieeuropejskich technologii i źródeł dostaw, a także jej wpływem na autonomię europejską; podkreśla strategiczne znaczenie sektora obrony oraz wzywa EAO i Komisję do nasilenia swoich działań mających na celu określenie najważniejszych zdolności przemysłowych, które należy chronić lub rozwijać w Europie, oraz ograniczenie zależności Europy od dostaw;

40.

ubolewa nad coraz skromniejszymi budżetami krajowymi na badania nad obronnością i nad tym, że badania te są głównie podzielone według granic krajowych; zwraca uwagę na możliwości UE w zakresie wniesienia istotnej wartości dodanej za pośrednictwem europejskich ram współpracy i większych synergii między badaniami nad obronnością i bezpieczeństwem cywilnym; podkreśla w szczególności potrzebę skupienia się na inwestycjach w kluczowe technologie wspomagające takie jak robotyka, nano- i mikroelektronika oraz dopilnowania, by środki UE przeznaczane na te obszary zaspokajały również potrzeby obronne;

Zwiększenie spójności stałych struktur wielonarodowych państw członkowskich UE

41.

odnotowuje istnienie wielu dwustronnych/regionalnych/wielostronnych inicjatyw partnerskich w Europie, ukierunkowanych na łączenie zasobów i wspieranie interoperacyjności, które mogą wnieść wkład w operacje koalicyjne w ramach UE, ONZ, NATO lub ad hoc; z zadowoleniem przyjmuje korzyści płynące ze współpracy i w pełni popiera przesłanki koncepcji łączenia oraz jednocześnie wspiera pewną formę racjonalizacji i lepszej koordynacji wielu struktur w ramach wymiaru wielonarodowego, które rozwinęły się bez żadnego globalnego spójnego planu;

42.

wzywa do wzmocnienia powiązań między Eurokorpusem a Sztabem Wojskowym UE oraz zachęca więcej państw członkowskich do dołączenia do wielonarodowej struktury Eurokorpusu, która mogłaby być zaczątkiem w pełni zintegrowanego elementu europejskich sił zbrojnych;

43.

odnotowuje zlikwidowanie EUROFOR-u oraz uznaje jego wkład w operacje UE i kompozycję grupy bojowej; zwraca uwagę na szczególny wkład EUROMARFOR-u, EUROGENDFOR-u, bałtyckiej i nordyckiej współpracy w dziedzinie obrony, brytyjsko-holenderskich i hiszpańsko-włoskich sił desantowych, korpusu niemiecko-holenderskiego, belgijsko-holender-skiej współpracy morskiej, anglo-francuskich inicjatyw na rzecz zbudowania połączonego wspólnego korpusu ekspedycyjnego, zintegrowanej lotniskowcowej grupy uderzeniowej i połączonych wspólnych kwater głównych sił zbrojnych oraz innych istniejących lub powstających regionalnych i dwustronnych stałych struktur;

44.

ponownie podkreśla potrzebę zapewnienia ogólnej spójności na szczeblu UE i zachęca państwa członkowskie do ściślejszej koordynacji swoich inicjatyw w ramach Komitetu Wojskowego UE, na podstawie opinii EAO;

Wzmocnienie wymiaru europejskiego w dziedzinie kształcenia, szkolenia i ćwiczeń

45.

wyraża pełne poparcie dla europejskich struktur i projektów w dziedzinie kształcenia i szkolenia oraz podkreśla, w szczególności, wkład Europejskiego Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony (EKBiO) w promowanie wspólnej kultury bezpieczeństwa, a także jego potencjału w identyfikowaniu i opracowywaniu wspólnych projektów oszczędności kosztów między instytucjami krajowymi; z zadowoleniem przyjmuje podjętą w dniu 12 kwietnia 2013 r. decyzję Rady o wzmocnieniu Kolegium poprzez zapewnienie mu zdolności prawnej i finansowania z budżetu Unii; uważa, że może to stanowić model wsparcia budżetowego UE dla innych struktur WPBiO, takich jak Europejska Agencja Obrony i Centrum Satelitarne UE; wspiera dalszy rozwój inicjatywy europejskiej na rzecz wymiany młodych oficerów, wzorowanej na programie Erasmus, oraz zachęca europejskie instytucje zajmujące się kształceniem i szkoleniem oficerów wojskowych do udziału w programie Erasmus;

46.

zdecydowanie popiera inicjatywy łączenia i udostępniania w dziedzinie kształcenia i szkolenia, które mogą przyczynić się do znacznych oszczędności bez wpływania na suwerenność narodową w kontekście rozmieszczania sił operacyjnych; podkreśla sukces programu szkolenia helikopterowego Europejskiej Agencji Obrony i z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie przez EAO ćwiczeń taktycznych w transporcie lotniczym, co powinno doprowadzić do opracowania stałego europejskiego kursu szkoleniowego w zakresie taktyki lotniczej; oczekuje dalszych postępów w rozwijaniu wspólnego zintegrowanego systemu szkolenia przyszłych pilotów myśliwców; z zadowoleniem przyjmuje działania EAO podejmowane na rzecz szerszego dostosowania szkolenia w dziedzinie obrony cybernetycznej, przeciwdziałania stosowaniu improwizowanych urządzeń wybuchowych i operacji morskich do koncepcji łączenia i udostępniania zdolności wojskowych; zwraca uwagę na konieczność uwzględnienia przez EDA (Europejską Agencję Obrony) potrzeb w zakresie szkoleń państw członkowskich, które posiadają statki powietrzne produkowane przez przedsiębiorstwa spoza Unii;

47.

podkreśla możliwy wkład grup bojowych UE w wykształcenie wspólnego programu szkoleniowo-ćwiczeniowego; zachęca państwa ramowe grupy bojowej do zapewnienia dostępu do ćwiczeń grupy bojowej również innym uczestnikom, takim jak podmioty mogące wnieść wkład w rozwój zdolności strategicznych/operacyjnych i organizacje partnerskie, na przykład ONZ;

48.

zwraca uwagę na konieczność uniknięcia możliwych duplikacji z NATO, np. w zakresie szkoleń z bezpieczeństwa teleinformatycznego;

Zwiększenie korzyści płynących ze współpracy UE-NATO

49.

podkreśla, że wzmocnienie europejskich zdolności wojskowych za pośrednictwem silniejszych struktur UE przyniesie również korzyści NATO oraz przyczyni się do bardziej sprawiedliwego podziału obciążeń w ramach sojuszu; chwali pragmatyczną współpracę mającą na celu uniknięcie powielania działań podejmowanych w ramach inicjatywy łączenia i udostępniania zdolności wojskowych i inicjatywy inteligentnej obrony, zwłaszcza poprzez interakcję między EAO i Sojuszniczym Dowództwem Transformacji (ACT) NATO;

50.

wzywa do podjęcia o wiele bliższej i bardziej regularnej współpracy na szczeblu politycznym między wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą i sekretarzem generalnym NATO w celu oceny ryzyka, zarządzania zasobami, planowania polityki i realizowania operacji tak cywilnych, jak i wojskowych; podkreśla konieczność rozwijania istniejących ram współpracy operacyjnej UE-NATO, począwszy od porozumienia "Berlin plus", którego wdrażanie w dalszym ciągu jest zablokowane przez Turcję;

51.

zwraca uwagę, że zdolności krajowe, niezależnie od tego, czy są rozwijane w ramach UE czy NATO, nadal podlegają władzy krajowej i w związku z tym mogą być wykorzystywane w operacjach wybieranych na szczeblu krajowym;

52.

podkreśla znaczenie norm NATO dla współpracy europejskiej w dziedzinie obrony oraz potrzebę rozwoju zdolności UE w celu zapewnienia pełnej interoperacyjności w ramach NATO;

53.

zauważa, że Siły Reagowania NATO i grupy bojowe UE uzupełniają się i wzajemnie wzmacniają inicjatywy, które jednak wymagają podjęcia podobnych wysiłków przez państwa członkowskie, oraz apeluje o podjęcie działań mających na celu maksymalizację synergii między nimi;

Przeniesienie WPBiO na wyższy poziom

54.

zachęca państwa członkowskie do podjęcia jakościowego kroku w dziedzinie obrony europejskiej poprzez wzmocnienie struktur wojskowych UE zgodnie z niniejszą rezolucją; państwa członkowskie, które pragną taki krok podjąć, zachęca do postępowania, w razie konieczności, zgodnie z art. 42 ust. 6 i art. 46 Traktatu UE, które dotyczą stałej współpracy strukturalnej, a także z zgodnie z art. 44 tego traktatu; uważa, że w przypadku nawiązania takich form współpracy powinna ona opierać się przede wszystkim na chęci uczestniczących państw członkowskich do wywiązania się ze swoich zobowiązań w ramach społeczności międzynarodowej oraz do lepszego przygotowania Unii do operacji w zakresie zarządzania kryzysowego;

55.

uważa w związku z tym, że stała współpraca strukturalna powinna obejmować, w szczególności, następujące aspekty ukierunkowane na zwiększenie skuteczności operacyjnej:

56.

zwraca uwagę, że państwa członkowskie również muszą wzmocnić swoje zobowiązania w zakresie budowania zdolności, zwłaszcza poprzez łączenie i udostępnianie zdolności, i że należy utrzymać maksymalną elastyczność i integrację w celu optymalnego wykorzystania różnych synergii dwustronnych, regionalnych lub wielostronnych; uważa jednak, że porozumienie w sprawie stałej współpracy strukturalnej powinno co najmniej obejmować zobowiązania do:

57.

zauważa, że w Traktacie wyraźnie wymagane jest ustanowienie stałej współpracy strukturalnej w ramach unijnych, z uwzględnieniem tego, że znaczna większość działań wypracowanych w ramach takiej współpracy mogłaby więc być finansowana z budżetu UE na takich samych warunkach co inne działania UE, zgodnie z art. 41 Traktatu UE;

58.

uważa, że stała współpraca strukturalna powinna również ułatwić zwiększenie spójności między wspólnymi inicjatywami europejskimi, w duchu integracji i elastyczności, poprzez wzmocnienie powiązań między różnymi wyspami współpracy powstającymi w wyniku wzmocnienia ram WPBiO;

o

o o

59.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, Radzie, Komisji, wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Zgromadzeniu Parlamentarnemu NATO oraz sekretarzowi generalnemu NATO.

Struktury wojskowe UE: stan obecny i przyszłe perspektywy (2012/2319(INI)).

Dz.U.UE.C.2016.93.144

Struktury wojskowe UE: stan obecny i przyszłe perspektywy