Streszczenie decyzji Komisji z dnia 1 września 2016 r. uznającej koncentrację za zgodną z rynkiem wewnętrznym (Sprawa M.7758 - Hutchison 3G Italy/WIND/JV).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2016.391.7

Akt nienormatywny

Wersja od: 22 października 2016 r.

Streszczenie decyzji Komisji

z dnia 1 września 2016 r.

uznającej koncentrację za zgodną z rynkiem wewnętrznym (Sprawa M.7758 - Hutchison 3G Italy/WIND/JV)

(notyfikowana jako dokument nr C(2016) 5487)

(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)

(2016/C 391/05)

(Dz.U.UE C z dnia 22 października 2016 r.)

W dniu 1 września 2016 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie połączenia przedsiębiorstw na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw ¹ , a w szczególności art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia. Pełny tekst decyzji w autentycznej wersji językowej sprawy w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w stosownym przypadku w wersji wstępnej, znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pod następującym adresem: http://ec.europa.eu/comm/competition/ index_en.html.

I.

 PROCEDURA

(1) W dniu 5 lutego 2016 r., zgodnie z art. 4 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw, Komisja otrzymała zgłoszenie planowanej koncentracji w wyniku której przedsiębiorstwa Hutchison Europe Telecommunications SARL ("HET", Luksemburg) i VimpelCom Luxembourg Holdings SARL ("VIP", Luksemburg) przejmują, w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) i art. 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw, wspólną kontrolę nad nowo utworzoną spółką joint venture ("JV", Luksemburg) poprzez wniesienie do JV wkładu w postaci działalności gospodarczej każdej z nich prowadzonej we Włoszech ² . Strony zgłaszające zwane są łącznie "stronami".

(2) Po pierwszym etapie postępowania wyjaśniającego Komisja stwierdziła, że transakcja wzbudza poważne wątpliwości co do jej zgodności z rynkiem wewnętrznym i w dniu 30 marca 2016 r. przyjęła decyzję o wszczęciu postępowania na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c) rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw ("decyzja przyjęta na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c)"). W dniu 20 kwietnia 2016 r. strony złożyły wniosek o przedłużenie drugiego etapu postępowania o pięć dni roboczych, a w dniu 21 kwietnia 2016 r. przedstawiły uwagi na piśmie dotyczące decyzji przyjętej na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c). W dniu 8 czerwca 2016 r., zgodnie z art. 10 ust. 3 akapit drugi zdanie trzecie rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw, Komisja przyjęła decyzję przedłużającą drugi etap postępowania o dodatkowych 15 dni roboczych. Komitet Doradczy omówił projekt ostatecznej decyzji w dniu 17 sierpnia 2016 r. i wydał pozytywną opinię.

II.

 STRONY I KONCENTRACJA

(3) HET jest spółką zależną pośrednio należącą w całości do CK Hutchison Holdings Limited ("Hutchison"), wielonarodowej grupy z siedzibą w Hongkongu, której akcje są notowane na tamtejszej giełdzie papierów wartościowych Hong Kong Stock Exchange Limited. We Włoszech Hutchison prowadzi działalność za pośrednictwem należącej do niego pośrednio w całości spółki zależnej H3G S.p.A. ("H3G"), która prowadzi działalność jako operator sieci ruchomej, oferując usługi telefonii ruchomej pod marką "3", w tym usługi 2G, 3G i 4G.

(4) VIP jest spółką zależną pośrednio należącą w całości do VimpelCom Ltd ("VimpelCom"), międzynarodowej spółki telekomunikacyjnej z siedzibą w Amsterdamie, której akcje są przedmiotem obrotu na giełdzie NASDAQ Global Select Market. VimpelCom świadczy usługi przesyłu danych dźwiękowych i graficznych poprzez szereg tradycyjnych i szerokopasmowych technologii mobilnych i stacjonarnych w 14 krajach pod kilkoma różnymi nazwami handlowymi. We Włoszech VimpelCom prowadzi działalność za pośrednictwem należącej do niej pośrednio w całości spółki zależnej WIND Telecomunicazioni S.p.A. ("WIND"), która prowadzi działalność jako operator sieci ruchomej, oferując usługi telefonii ruchomej pod marką "WIND", w tym usługi 2G, 3G i 4G oraz dodatkowo usługi telefonii stacjonarnej pod marką "Infostrada".

(5) W dniu 6 sierpnia 2015 r. przedsiębiorstwa VimpelCom, VIP, Hutchison i HET zawarły umowę w sprawie wkładu i ustaleń ramowych oraz umowę udziałowców, uzgadniając, że wnoszą do JV wkład w postaci swoich włoskich przedsiębiorstw telekomunikacyjnych H3G i WIND ("transakcja"). Po zakończeniu transakcji H3G i WIND staną się spółkami zależnymi należącymi pośrednio w 100 % do JV, która z kolei będzie kontrolowana przez HET i VIP, a ostatecznie przez Hutchison i VimpelCom.

(6) Transakcja polega na uzyskaniu przez HET i VIP wspólnej kontroli nad JV, a zatem stanowi koncentrację w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw.

III.

 WYMIAR UE

(7) Transakcja ma wymiar unijny w rozumieniu art. 1 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw.

IV.

 ODESŁANIE SPRAWY

(8) W dniu 25 lutego 2016 r. włoski organ ds. konkurencji (Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato, "AGCM") na podstawie art. 9 ust. 2 lit. a) rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw wystąpił do Komisji z wnioskiem o odesłanie sprawy dotyczącej transakcji do AGCM. Po przyjęciu przez Komisję decyzji na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c) w dniu 30 marca 2016 r. AGCM nie przesłał jednak monitu zgodnie z art. 9 ust. 5 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw. Uznaje się zatem, że AGCM wycofał wniosek o przekazanie.

V.

 SEKTOR TELEFONII RUCHOMEJ WE WŁOSZECH

(9) Sektor telefonii ruchomej we Włoszech charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem penetracji rynku wynoszącym 158 kart SIM telefonii ruchomej na 100 mieszkańców w 2014 r. (w porównaniu ze średnią w UE wynoszącą 134 karty SIM telefonii ruchomej).

(10) Pod względem rozwoju technologicznego we Włoszech nadal dominuje rynek 3G, gdyż większość klientów telefonii ruchomej korzysta z sieci 3G, przy czym w nadchodzących latach spodziewany jest wzrost usług 4G. W odniesieniu do różnych segmentów rynku telefonii ruchomej większość klientów korzysta z przedpłaconych usług telefonii ruchomej: na grudzień 2015 r. 80 % usług przedpłaconych w stosunku do 20 % usług abonamentowych, a większość klientów to klienci prywatni: 84 % linii telefonii ruchomej to linie prywatne, 16 % należy do przedsiębiorstw.

(11) Popyt na usługi wiązane, tzw. pakiety "multiple play", w tym usługi telefonii ruchomej, jest obecnie na włoskim rynku dość ograniczony i klienci w większości przypadków nabywają osobno usługi telefonii ruchomej.

(12) Oprócz stron we Włoszech prowadzą działalność jeszcze dwaj inni operatorzy sieci ruchomej: TIM i Vodafone. Za pośrednictwem swoich stacjonarnych sieci telekomunikacyjnych TIM, Vodafone i WIND świadczą również usługi telefonii stacjonarnej, natomiast H3G świadczy jedynie usługi ruchome. Wszyscy operatorzy sieci ruchomej we Włoszech zawarli umowy w sprawie współdzielenia infrastruktury pasywnej. Żaden z operatorów sieci ruchomej we Włoszech nie współdzieli obecnie infrastruktury aktywnej, widma częstotliwości czy całej sieci.

(13) We Włoszech działa również 16 wirtualnych operatorów sieci komórkowej, którzy oferują usługi telefonii ruchomej, nie będąc właścicielami sieci. Obecność wirtualnych operatorów sieci komórkowej na włoskim rynku jest bardzo ograniczona i wynosi łącznie [0-5] % udziału w rynku pod względem przychodów oraz [5-10] % pod względem abonentów.

VI.

 RYNKI WŁAŚCIWE

(14) Transakcja obejmuje świadczenie usług detalicznych telefonii ruchomej i hurtowych usług dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej we Włoszech. Właściwy rynek produktowy i geograficzny w odniesieniu do tych usług określa się zgodnie z poniższymi ustaleniami.

a) Detaliczny rynek usług telefonii ruchomej

(15) Komisja uważa, że zgodnie z jej praktyką decyzyjną usługi telefonii ruchomej stanowią oddzielny rynek w stosunku do usług telefonii stacjonarnej. Ponadto Komisja uważa, że usługi telefonii ruchomej i usługi OTT nie są substytucyjne, ponieważ, aby uzyskać dostęp do komunikatorów OTT i usług głosowych, wymagane jest co najmniej połączenie danych mobilnych. Biorąc pod uwagę ograniczony udział ofert pakietów "multi play" z elementem telefonii ruchomej w rynku we Włoszech, do celów niniejszej sprawy nie jest konieczne określenie oddzielnego rynku produktowego dla ofert wielu usług obejmujących element telefonii ruchomej.

(16) Jeżeli chodzi o detaliczny rynek usług telefonii ruchomej na rzecz odbiorców końcowych, Komisja, zgodnie ze swoją wcześniejszą praktyką decyzyjną, stwierdza, że istnieje jeden ogólny rynek produktowy detalicznych usług telefonii ruchomej i nie ma konieczności definiowania oddzielnych rynków produktowych na podstawie:

1) rodzaju technologii (2G, 3G i 4G);

2) rodzaju usługi (głosowa, SMS i przesyłu danych);

3) rodzaju umowy (przedpłacone lub abonamentowe); oraz

4) rodzaju klienta końcowego (przedsiębiorstwo lub osoba prywatna).

(17) Ponadto w niniejszej sprawie Komisja nie uważa, aby usługi telefonii ruchomej sprzedawane w ramach umów obejmujących kupno telefonu i zwykły abonament na usługi telefonii ruchomej stanowiły oddzielne rynki produktowe.

(18) Zgodnie ze swoimi wcześniejszymi decyzjami oraz z opinią stron Komisja stwierdza, że właściwy rynek geograficzny do celów oceny niniejszej sprawy to rynek krajowy odpowiadający terytorium Włoch.

b) Hurtowy rynek dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej

(19) Zgodnie ze swoją praktyką w poprzednich sprawach Komisja stwierdza, że właściwym rynkiem produktowym do celów oceny niniejszej sprawy jest rynek usług hurtowego dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej. Komisja stwierdza, że zakres geograficzny rynku obejmuje terytorium Włoch.

c) Inne rynki właściwe

(20) Poza wspomnianymi powyżej dwoma rynkami transakcja dotyczy również innych rynków właściwych, na których działalność stron pokrywa się lub jest powiązana pionowo.

(21) Komisja zidentyfikowała i zdefiniowała rynki właściwe:

1) hurtowych międzynarodowych usług roamingu;

2) hurtowych usług zakańczania połączeń w sieciach ruchomych; oraz

3) hurtowych usług zakańczania połączeń w sieciach stacjonarnych. Komisja zidentyfikowała rynek hurtowych usług dosyłu dla sieci stacjonarnych, pozostawiła jednak otwartą kwestię dokładnej definicji rynku. Komisja stwierdziła, że transakcja nie stanowi zagrożenia dla konkurencji w odniesieniu do któregokolwiek z tych rynków.

VII.

 OCENA WPŁYWU NA KONKURENCJĘ

a) Detaliczny rynek usług telefonii ruchomej

(i) Nieskoordynowane skutki horyzontalne wynikające z wyeliminowania istotnych czynników presji konkurencyjnej

(22) W wyniku transakcji nastąpi połączenie działalności H3G i WIND, odpowiednio czwartego i trzeciego podmiotu telefonii ruchomej na detalicznym rynku świadczenia usług telefonii ruchomej we Włoszech, co spowoduje pojawienie się lidera rynku pod względem liczby abonentów i przychodów oraz znaczne zwiększenie poziomu koncentracji na rynku.

(23) W ostatnich latach H3G była najbardziej agresywnym handlowo i zakłócającym rynek operatorem sieci ruchomej, oferując konsekwentnie najtańsze usługi telefonii ruchomej, co wywołało "wojny cenowe". H3G prowadziła agresywną konkurencję na rynku niezależnie od faktu, że jej sieć 4G jest (obecnie) słabiej rozwinięta. Jak wspomniano w pkt 11 powyżej, Komisja zauważa w tym względzie, że usługi 4G nie są jeszcze obecnie dobrze rozwinięte, a większość klientów telefonii ruchomej we Włoszech korzysta z sieci 3G. Komisja zauważa również, że brak zdolności do zaoferowania usług telefonii stacjonarnej nie zagroził konkurencyjności H3G, gdyż połączone oferty telefonii stacjonarnej i ruchomej wciąż są we Włoszech bardzo ograniczone, a klienci zazwyczaj nabywają usługi telefonii ruchomej oddzielnie. Ze względu na zachowanie się H3G na rynku pozostali operatorzy sieci ruchomej zmuszeni byli do obniżenia swoich cen i do dalszego oferowania obszerniejszych pakietów usług telefonii ruchomej, aby dorównać agresywnym taryfom H3G.

(24) W przypadku niedokonania transakcji H3G prawdopodobnie nadal będzie działało w sposób silnie konkurencyjny. Na podstawie dostępnych dowodów zawartej w swoich aktach sprawy Komisja uważa, że jest mało prawdopodobne, aby zdolność H3G do konkurowania uległa istotnemu pogorszeniu ze względu na jej ograniczoną skalę, brak oferty usług telefonii stacjonarnej lub domniemany brak zdolności do utworzenia swojej sieci 4G. Komisja zauważa, że H3G miała dobre wyniki na rynku, zdobywając przez szereg lat klientów, zwiększając udział w rynku i swoje dodatnie wyniki EBITDA. Komisja uważa, że prawdopodobnie w nadchodzących latach H3G będzie stawała się coraz bardziej rentowna i będzie w stanie kontynuować działalność i inwestować w rozwój sieci 4G w nadchodzących latach, gdy wzrośnie znaczenie usług 4G. W związku z tym konkurencyjność H3G nie ulegnie pogorszeniu, gdyż będzie ona w stanie tworzyć swoją sieć 4G i wypełni lukę w stosunku do TIM i Vodafone.

(25) W związku z tym, na podstawie ustaleń drugiego etapu postępowania wyjaśniającego, Komisja uważa, że zgodnie z pkt 37 wytycznych w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw H3G przed transakcją stanowi ważną siłę konkurencyjną lub w każdym razie wywiera znaczną presję konkurencyjną na rynek detaliczny świadczenia usług telefonii ruchomej we Włoszech oraz może nadal wywierać taką presję w przypadku niedokonania transakcji.

(26) Podczas drugiego etapu postępowania wyjaśniającego wykazano, że WIND również odgrywa istotną rolę konkurencyjną na rynku. WIND jest drugim najtańszym i najbardziej agresywnym operatorem sieci ruchomej po H3G na rynku detalicznym. W związku z tym Komisja uważa, że WIND wywiera znaczną presje konkurencyjną na włoski detaliczny rynek usług telefonii ruchomej.

(27) Komisja uważa, że akcjonariusze WIND mieliby motywację, aby w razie potrzeby wspierać finansowo WIND w celu utrzymania jego konkurencyjności na rynku, a w przypadku niedokonania transakcji WIND nadal miałoby zdolność oraz motywację do wywierania znacznej presji konkurencyjnej na całym rynku telefonii ruchomej i w segmencie rynku opartym na danych.

(28) Komisja uważa również, że wszyscy operatorzy sieci ruchomej na włoskim rynku detalicznych usług telefonii ruchomej ściśle ze sobą konkurują.

(29) Transakcja spowodowałaby wyeliminowanie presji konkurencyjnej, jaką H3G i WIND wywierają na siebie wzajemnie oraz na pozostałych operatorów sieci ruchomej, co doprowadziłoby do znacznego osłabienie konkurencji na rynku detalicznym. JV stałaby się największym operatorem sieci ruchomej, mającym niewielką, o ile w ogóle jakąkolwiek, motywację do agresywnej polityki cenowej.

(30) Na podstawie ogólnych dowodów znajdujących się w aktach Komisji wydaje się prawdopodobne, że po transakcji JV będzie konkurowała w mniej agresywny sposób i podniesie ceny. TIM i Vodafone po transakcji również będą konkurowały w mniej agresywny sposób i prawdopodobnie, idąc za przykładem JV, podniosą ceny.

(31) Nie jest prawdopodobne, aby antykonkurencyjne skutki transakcji zostały zrównoważone przez wirtualnych operatorów sieci komórkowych. Obecność wirtualnych operatorów sieci komórkowej na włoskim rynku jest bardzo niewielka i wywierają oni już ograniczoną presję konkurencyjną przed transakcją. Biorąc pod uwagę nieznaczną rolę i ograniczoną zdolność wirtualnych operatorów sieci komórkowej do konkurowania, w szczególności w zakresie danych, oraz do wdrażania innowacji w wyniku ich uzależnienia od operatorów sieci ruchomej, Komisja uważa, że nie będą oni w stanie przeciwdziałać utracie presji konkurencyjnej spowodowanej transakcją.

(32) Komisja przeprowadziła również szczegółową ocenę ilościową prawdopodobnego wpływu eliminacji konkurencji na rynku detalicznym na ceny. Taką ocenę ilościową przeprowadzono w sposób szczegółowy w załączniku A do decyzji ³ . Zważywszy na brak dodatkowych szkód wynikających ze skutków skoordynowanych, Komisja uważa, że po transakcji wystąpiłaby znaczna zachęta dla stron do podniesienia cen. Analiza ilościowa przeprowadzona przez Komisję wskazuje w szczególności, że w segmencie prywatnym H3G i WIND miałyby motywację do podniesienia cen.

(33) Komisja uważa, że jej analiza ilościowa stanowi oparcie dla wniosków sformułowanych w ramach jakościowego badania rynku. Zdaniem Komisji transakcja może stać się silnym bodźcem do podniesienia cen na rynku telefonii ruchomej we Włoszech.

(ii) Skoordynowane skutki horyzontalne

(34) Na podstawie drugiego etapu postępowania wyjaśniającego Komisja uważa, że transakcja może spowodować zrównanie czynników zachęty dla operatorów sieci ruchomej na włoskim rynku telefonii ruchomej do angażowania się w koordynację. Transakcja doprowadziłaby do zmniejszenia liczby podmiotów na wysoce skoncentrowanym rynku z czterech do trzech. Spowodowałaby również wyeliminowanie H3G, które było operatora niezależnym cenowo i posiadającym rozbieżne interesy handlowe na rynku przed transakcją. Dzięki transakcji powstałby również wysoce skoncentrowany i stosunkowo symetryczny rynek, gdyż po transakcji JV, TIM i Vodafone miałyby podobną skalę działalności i podobny udział w rynku. Dzięki temu interesy operatorów sieci ruchomej stałyby się zbieżne.

(35) Komisja uważa również, że dzięki transakcji może wzrosnąć zdolność operatorów sieci ruchomej do spełnienia warunków koordynacji. Detaliczny rynek telefonii ruchomej we Włoszech charakteryzuje się pewnymi cechami (takimi jak przejrzystość, ograniczony stopień zróżnicowania produktów i łatwość porównania taryf telefonii ruchomej), dzięki którym po transakcji możliwe by było spełnienie warunków koordynacji. Ponadto Komisja przeanalizowała wcześniejsze przypadki, w których operatorom sieci ruchomej zdołali z powodzeniem podnieść ceny w sposób równoległy, szczególnie w czwartym kwartale 2013 r. i pierwszym kwartale 2014 r. W takich przypadkach koordynacja nie była do końca stabilna ze względu na czynniki związane ze strukturą rynku przed transakcją, w tym zakłócające zachowanie H3G. Po transakcji jednym z najbardziej prawdopodobnych głównych celów koordynacji operatorów sieci ruchomej byłoby utrzymanie obecnego udziału operatorów sieci ruchomej w rynku. Taki mechanizm koordynacji nie tylko jawi się jako najbardziej rozsądne rozwiązanie w świetle symetrycznej struktury rynku po transakcji (w sytuacji, gdy każdy operator sieci ruchomej kontroluje ok. [30-40] % detalicznego rynku telefonii ruchomej).

(36) Komisja uważa również, że po transakcji koordynacja może mieć bardziej zrównoważony charakter. W szczególności operatorzy sieci ruchomej dysponowaliby kilkoma bezpośrednimi i pośrednimi instrumentami, które umożliwiłyby im sprawne i skuteczne wykrywanie odstępstw od warunków koordynacji. Operatorzy sieci ruchomej mogliby nakładać kary za odstępstwa od koordynacji, angażując się w wojnę cenową, co stanowiłoby realne zagrożenie, które mogłoby przede wszystkim zniechęcić operatorów sieci ruchomej do takich odstępstw i nakłonić ich do przestrzegania warunków koordynacji. Ze względu na znikomą siłę zarówno klientów jak i bieżących i istniejących wirtualnych operatorów sieci komórkowej, a także z uwagi na brak nowych operatorów sieci ruchomej wchodzących na rynek, reakcje podmiotów zewnętrznych prawdopodobnie byłyby niewystarczające, aby zagrozić koordynacji między operatorami sieci ruchomej po dokonaniu transakcji.

(37) Ponadto Komisja uważa, że po transakcji operatorzy sieci ruchomej mogliby wdrożyć różne możliwe praktyki, które prawdopodobnie mogłyby ułatwić koordynację. Chociaż żadna z tych praktyk nie byłaby bezwzględnie konieczna, aby doszło do koordynacji i aby ta koordynacja miała po transakcji trwały charakter, mogą one ułatwić przestrzeganie warunków koordynacji i przyczynić się do jej trwałości. Praktyki te, które operatorzy sieci ruchomej już obecnie stosują, obejmują wydawanie przez kierownictwo wyższego szczebla operatorów sieci ruchomej oświadczeń publicznych jako instrumentu wysłania "sygnału" konkurentom, wymianę informacji za pośrednictwem banków inwestycyjnych oraz częste kontakty na wyższym szczeblu między kierownictwem operatorów sieci ruchomej.

(38) Komisja stwierdza zatem, że transakcja może spowodować skoordynowane skutki antykonkurencyjne na włoskim rynku usług detalicznych telefonii ruchomej. Dzięki transakcji zwiększy się prawdopodobieństwo, że trzej pozostali operatorzy sieci ruchomej będą mogli koordynować swoje zachowanie i podnosić ceny w zrównoważony sposób, nawet bez zawierania umów lub uciekania się do uzgodnionej praktyki w rozumieniu art. 101 TFUE.

(iii) Czynniki wyrównawcze

(39) Na podstawie badania rynku Komisja uważa, że nie występują czynniki wyrównawcze, takie jak wejście na rynek lub siła nabywcza, które zrównoważyłyby ewentualne antykonkurencyjne skutki transakcji.

(iv) Wniosek

(40) Ponieważ opisane wyżej skutki antykonkurencyjne nie mogą być zrównoważone przez korzyści związane z efektywnością (zob. sekcja VII lit. c) poniżej), na podstawie powyższych ustaleń Komisja stwierdza, że transakcja doprowadzi do znacznego zakłócenia skutecznej konkurencji na detalicznym rynku usług telefonii ruchomej we Włoszech ze względu na nieskoordynowane i skoordynowane skutki horyzontalne.

b) Hurtowy rynek dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej

(i) Nieskoordynowane skutki horyzontalne wynikające z wyeliminowania istotnych czynników presji konkurencyjnej

(41) Oprócz rynku detalicznego strony prowadzą działalność na hurtowym rynku dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej. Na tym rynku operatorzy sieci ruchomej świadczą usługi hostingowe na rzecz wirtualnych operatorów sieci komórkowej, którzy z kolei oferują usługi detaliczne klientom końcowym.

(42) Obecnie wszyscy czterej operatorzy sieci ruchomej oferują hurtowy dostęp wirtualnym operatorom sieci komórkowej we Włoszech. Największym podmiotem świadczącym hurtowe usługi hostingowe jest obecnie Vodafone, która nieznacznie wyprzedza TIM. WIND jest trzecim największym podmiotem świadczącym usługi hostingowe. H3G jest najmniejszym podmiotem świadczącym usługi hostingowe hurtowego dostępu i przewiduję się spadek jego udziału w rynku w ciągu najbliższych lat ze względu na migrację jedynych wirtualnych operatorów sieci komórkowej będących jego klientami (DIGI i Fastweb) do TIM.

(43) W odniesieniu do WIND Komisja uznaje na podstawie drugiego etapu postępowania wyjaśniającego, że WIND wywiera znaczną presję konkurencyjną na pozostałych operatorów sieci ruchomej przed transakcją i że presja ta będzie kontynuowana w przypadku niedokonania transakcji.

(44) Na podstawie drugiego etapu postępowania wyjaśniającego Komisja uznaje, że pomimo zmniejszającego się udziału w rynku H3G również wywiera znaczną presję konkurencyjną na pozostałych operatorów sieci ruchomej przed transakcją i że presja ta byłaby kontynuowana w przypadku niedokonania transakcji.

(45) Komisja uważa, że ograniczenie liczby podmiotów świadczących hurtowe usługi hostingowe po transakcji przyczyni się do pogorszenia pozycji konkurencyjnej wirtualnych operatorów sieci komórkowej. JV będzie prawdopodobnie miała mniejszą motywację, aby oferować dostęp do usług hostingowych wirtualnym operatorom sieci komórkowej na atrakcyjnych warunkach handlowych niż miałoby to miejsce w przypadku przedsiębiorstw WIND i H3G działających na rynku niezależnie. Dodatkowo ograniczenie konkurencji na rynku hurtowym prawdopodobnie nie zostanie zrównoważone przez pozostałych konkurentów na rynku, tj. TIM i Vodafone. Komisja zauważa, że ograniczenie konkurencji na rynku nie wpłynęłoby przez szereg lat na wirtualnego operatora sieci komórkowej odnoszącego największe sukcesy na rynku, czyli PosteMobile, (który posiada ponad połowę udziału w rynku wirtualnych operatorów sieci komórkowej we Włoszech). PosteMobile ma kilkuletnią umowę z WIND na hurtowy dostęp. Fastweb, drugi największy wirtualny operator sieci komórkowej na rynku, zawarła ostatnio umowę dotyczącą udzielenia dostępu wirtualnemu operatorowi sieci komórkowej z TIM. Transakcja wpłynęłaby głównie na tych wirtualnych operatorów sieci komórkowej, którzy nie są związani umową z operatorem sieci ruchomej w perspektywie krótkoterminowej. Komisja ustaliła również, że transakcja miałaby wpływ na potencjalnych wirtualnych operatorów sieci komórkowej wchodzących na rynek. Komisja zauważa jednak, że nic nie wskazuje na to, aby istniały konkretne plany wejścia na rynek wirtualnych operatorów sieci komórkowej w najbliższej przyszłości.

(ii) Czynniki wyrównawcze

(46) Na podstawie badania rynku Komisja uważa, że nie występują czynniki wyrównawcze, takie jak siła nabywcza lub wejście na rynek, które zrównoważyłyby ewentualne antykonkurencyjne skutki transakcji.

(iii) Wniosek

(47) Ponieważ opisane powyżej nieskoordynowane skutki horyzontalne nie mogą zostać zrównoważone przez korzyści związane z efektywnością (zob. sekcja VII lit. c) poniżej), na podstawie powyższych ustaleń Komisja stwierdza, że transakcja doprowadzi do znacznego zakłócenia skutecznej konkurencji w zakresie hurtowych usług dostępu do sieci i rozpoczynania połączeń w publicznych sieciach telefonii ruchomej we Włoszech.

c) Korzyści związane z efektywnością

(48) Strony twierdzą, że transakcja przyniesie dwie korzyści związane z efektywnością:

1) synergię kosztów i przychodów, wraz ze zmiennymi i stałymi składnikami; oraz

2) utworzenie trzeciej sieci o wysokiej jakości porównywalnej do sieci spółek TIM i Vodafone, biorąc pod uwagę, że JV umożliwiłaby szybsze wdrożenie technologii LTE pozwalające objąć zasięgiem większy odsetek ludności niż w przypadku niedokonania transakcji.

(49) Strony twierdzą, że oszczędności na zmiennych składnikach mogą stanowić bezpośrednią motywację do zaoferowania klientom korzyści w formie niższych cen i korzystnych planów taryfowych. Strony twierdzą również, że oszczędności w zakresie kosztów stałych przyniosą korzyść konsumentom, gdyż złagodzą one ograniczenia inwestycyjne, z którymi strony mają obecnie do czynienia, i umożliwią JV finansowanie inwestycji mających na celu budowę sieci zgodnej z aktualnym stanem techniki. W rezultacie klienci otrzymają produkty wyższej jakości, a JV będzie mogła konkurować pod względem jakości z TIM i Vodafone, co nie byłoby możliwe w przypadku niedokonania transakcji.

(50) Wskazywane korzyści związane z efektywnością wynikające z lepszej sieci, są zdaniem stron skutkiem szybszego wdrażania trzeciej sieci LTE o wysokiej jakości, charakteryzującej się większym zasięgiem i większą prędkością niż sieci, które każda ze stron mogłaby wdrożyć w przypadku niedokonania transakcji. Aby określić ilościowo korzyści dla klientów związane z tą efektywnością, strony przedstawiły badanie polegające na symulacji połączenia, z którego wynika, że skutki transakcji sprzyjające konkurencji przeważają nad skutkami antykonkurencyjnmi oraz że transakcja zasadniczo przyczyni się do poprawy dobrobytu konsumentów na włoskim rynku telefonii ruchomej.

(51) Zdaniem stron wszystkie przedstawione przez nie korzyści związane z efektywnością można zweryfikować w oparciu o wymagane normy, nie można ich zrealizować w porównywalnym stopniu w przypadku alternatywnych w mniejszym stopniu antykonkurencyjnych rozwiązań i są korzystne dla konsumentów.

(52) W odniesieniu do twierdzenia dotyczącego korzyści związanej z efektywnością w zakresie kosztów zmiennych Komisja stwierdza, że korzyści związane z efektywnością spełniające wymogi trójstopniowego testu określonego w wytycznych w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw są ograniczone i mało prawdopodobne, aby mogły zrównoważyć szkodę wyrządzaną przez JV. Dochodzi ona do tego wniosku nawet nie biorąc pod uwagę, że JV może ograniczyć presję konkurencyjną do tego stopnia, że będzie mało prawdopodobne, aby oszczędności wynikające z kosztów zmiennych były przeniesione na konsumentów tak, aby zrównoważyć szkodę (biorąc pod uwagę skoordynowane wyniki i rynkowe oczekiwania konkurentów dotyczące prawdopodobnej naprawy rynku).

(53) Ponadto Komisja uważa, że oszczędności w zakresie kosztów stałych nie przyniosą korzyści konsumentom, gdyż zostaną prawdopodobnie wykorzystane do spłacenia długu JV (wniesionego przez WIND), a pieniądze będą raczej kierowane do udziałowców, nie zaś wykorzystywane do finansowania wyższego ogólnego poziomu inwestycji, który w ujęciu ogólnym ulegnie spadkowi w porównaniu z sumą inwestycji dokonywanych przez strony samodzielnie. Dodatkowo Komisja zauważa, że korzyści dla konsumentów wynikające z poprawy jakości sieci związanej z oszczędnościami w zakresie kosztów stałych, stanowią już część oddzielnego zgłoszenia i zostaną uwzględnione tylko raz, aby uniknąć ich podwójnego uwzględnienia.

(54) Ponadto w sprawie twierdzenia dotyczącego wyższej jakości sieci z oceny Komisji wynika, że umowy dotyczące wspólnego korzystania z sieci są istotne do celów oceny transakcji, gdyż mogą one stanowić dla przedmiotowej transakcji alternatywę w mniejszym stopniu antykonkurencyjną przy podobnych korzyściach związanych z efektywnością. Z analizy Komisji wynika, że: 1) umowy dotyczące współkorzystania z sieci są realistycznymi i przyjętymi alternatywami; 2) strony należą do grup, które zawarły liczne umowy dotyczące wspólnego korzystania z sieci na innych rynkach geograficznych telefonii ruchomej; 3) [...]; 4) strony miałyby motywację do zawierania takich alternatywnych umów dotyczących wspólnego korzystania z sieci, a umowa taka przyniosłaby takie same lub podobne korzyści dla konsumentów jak korzyści przedstawiane przez strony w przypadku JV, co wynika z oświadczeń stron dotyczących korzyści związanych z efektywnością; oraz 5) model użyty przez strony do analizy scenariusza konkurencji po powstaniu JV nie jest spójny z naprawą rynku i dowodem świadczącym o skoordynowanych skutkach, więc powoduje niedoszacowanie antykonkurencyjnych skutków transakcji. Z powyższych powodów Komisja stwierdza, że zgłoszona elementy efektywności związane z poprawą jakości sieci nie stanowią specyfiki połączenia. Ponadto przedstawione badanie polegające na symulacji połączenia ma pewne wady, które podają w wątpliwość możliwość weryfikacji uzyskanych na jego podstawie szacunków.

(55) Zasadniczo Komisja stwierdza, że stronom nie udało się wykazać na podstawie wytycznych w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw, że przedstawione oszczędności w zakresie kosztów stałych oraz ulepszenia związane z siecią stanowią specyfikę połączenia, że ich realizacja jest prawdopodobna i że mogą one przeciwdziałać antykonkurencyjnym skutkom w zakresie konkurencji, które zdaniem Komisji mogą w przeciwnym razie być wynikiem transakcji. Jedyną część wskazywanych korzyści związanych z efektywnością, która spełnia trzy warunki testu określonego w wytycznych w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw (część twierdzenia dotyczącego kosztów zmiennych) również uznaje się za zbyt ograniczoną, aby mogła zrównoważyć prawdopodobny antykonkurencyjny skutek utworzenia JV.

VIII.

 ZOBOWIĄZANIA

a) Procedura i harmonogram

(56) W celu rozwiązania zidentyfikowanych przez Komisję problemów w zakresie konkurencji na detalicznym i hurtowym rynku usług telefonii ruchomej w dniu 6 czerwca 2016 r. strony przedstawiły zobowiązania ("zobowiązanie operatora sieci ruchomej"). W dniu 8 czerwca 2016 r. Komisja rozpoczęła badanie rynku w związku ze zobowiązaniem operatora sieci ruchomej ("badanie rynku"). Kwestionariusze przesłano:

1) obecnym i potencjalnym przyszłym dostawcom usług telefonii ruchomej we Włoszech, a także stowarzyszeniu wirtualnych operatorów sieci komórkowej MVNO Europe; oraz

2) krajowym organom regulacyjnym sektora telekomunikacji, w tym włoskim organom regulacyjnym sektora telekomunikacji AGCOM. Ponadto swoje opinie dotyczące zobowiązania operatora sieci ruchomej przedstawiły AGCM oraz krajowe organy ds. konkurencji Zjednoczonego Królestwa, Niderlandów i Niemiec.

(57) W świetle wyników badania rynku i informacji zwrotnej Komisji dnia 5 lipca 2016 r. strony przedłożyły zmienione zobowiązania ("zmienione zobowiązanie operatora sieci ruchomej"). W dniu 18 lipca 2016 r. strony przedłożyły następny zestaw zobowiązań ("ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej"), którego treść jest identyczna jak w zmienionym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej ⁴ .

(58) Strony poinformowały również Komisję, że dnia 1 lipca 2016 r. zawarły wiążące umowy przyrzeczone obejmujące:

1) umowę w sprawie ustaleń ramowych i przekazania;

2) umowę w sprawie krajowych usług roamingu;

3) umowę w sprawie współdzielenia sieci dostępu radiowego; oraz

4) umowę w sprawie kolokacji (łącznie "umowy dotyczące nowego operatora sieci ruchomej") z przedsiębiorstwem Iliad SA ("Iliad"), które przedstawiły jako możliwego nabywcę pakietu środków zaradczych. Umowy dotyczące operatora sieci ruchomej następnie zmieniono i ponownie zrealizowano dnia 18 lipca 2016 r..

b) Opis zobowiązania operatora sieci ruchomej

(59) Zobowiązanie operatora sieci ruchomej składa się z szeregu elementów opracowanych w celu umożliwienia wejścia na włoski rynek czwartego operatora sieci ruchomej ("nowy operator sieci ruchomej"):

1) widmo częstotliwości;

2) możliwość nabycia/kolokacji placówek dostępu do sieci ogólnej;

3) możliwość zawarcia umowy w sprawie współdzielenia sieci dostępu radiowego;

4) umowa w sprawie krajowych usług roamingu; and

5) [...]. Zostały one kolejno opisane poniżej.

(60) Strony zobowiązały się do przekazania ogółem 2 × 30 MHz widma ("zbywalne widmo"), należącego do różnych pasm częstotliwości, mianowicie:

a) blok widma 2 × 5 MHz w paśmie częstotliwości 900 MHz, wykorzystywanej na potrzeby technologii 3G;

b) blok widma 2 × 10 MHz w paśmie częstotliwości 1 800 MHz, wykorzystywanej na potrzeby technologii 2G;

c) blok widma 2 × 5 MHz w paśmie częstotliwości 2 100 MHz, wykorzystywanej na potrzeby technologii 3G; oraz

d) dwa bloki widma 2 × 5 MHz w paśmie częstotliwości 2 600 MHz, wykorzystywanej na potrzeby technologii 4G;

(61) Strony zobowiązały się do udostępnienia nowemu operatorowi sieci ruchomej do [...] placówek sieci ogólnej ("zbywalne placówki"), z których:

a) [...] jest dostępnych na potrzeby przekazania; oraz

b) [...] jest dostępnych na potrzeby kolokacji na standardowych warunkach kolokacji między operatorami.

(62) Strony zobowiązały się do przekazania zbywalnego widma i zbywalnych placówek zgodnie z planem przekazania dołączonym do zobowiązania operatora sieci ruchomej, dokonując przekazania widma i placówek do dnia [...] r.

(63) W przypadku możliwości wejścia na rynek nowego operatora sieci ruchomej strony zobowiązują się do zwiększenia liczby zbywalnych placówek tak, aby objęły dodatkowe [...] zbytych placówek i [...] placówek przeznaczonych do kolokacji, w obu przypadkach na najmniej zaludnionych obszarach Włoch ("placówki rozszerzone").

(64) Strony zobowiązały się również do zaoferowania możliwości wdrożenia rozwiązania polegającego na jednostronnym (niewzajemnym) współdzieleniu sieci dostępu radiowego pokrywającej mniej zaludnione obszary Włoch ("możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego"). Możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego obejmowałaby technologie 3G i 4G i byłaby wykorzystana w maksymalnie [...] placówkach. Możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego byłaby dostępna przez okres do [...] na warunkach handlowych uzgodnionych między stronami i nowym operatorem sieci ruchomej.

(65) Strony zobowiązały się do zawarcia umowy w sprawie krajowych usług roamingu na okres przejściowy z wykorzystaniem sieci H3G i WIND w zakresie technologii 2G, 3G, 4G i 5G (jeżeli doszłoby do ich handlowego wprowadzenia na rynek i po takim wprowadzeniu) ("umowa w sprawie krajowych usług roamingu"), początkowo na okres [...] z możliwością przedłużenia o [...]. Struktura opłat w odniesieniu do obydwu okresów ma zostać uzgodniona między stronami i nowym operatorem sieci ruchomej.

(66) Przez pierwszy okres obowiązywania umowy w sprawie krajowych usług roamingu nowy operator sieci ruchomej nie będzie mógł świadczyć usług hurtowych na rzecz osób trzecich. Po upływie tego okresu uzyska on pozwolenie na świadczenie hurtowych usług na rzecz osób trzecich, lecz maksymalnie do wcześniej określonego odsetka całkowitej przepustowości usług roamingu nowego operatora sieci ruchomej.

c) Ocena zobowiązania operatora sieci ruchomej

(67) Badanie rynku przyniosło ogólnie pozytywne wyniki dotyczące kwestii zobowiązania operatora sieci ruchomej; uczestnicy rynku, a także AGCM, AGCOM i inne krajowe organy ds. konkurencji uznały, ze zasadniczo zobowiązanie operatora sieci ruchomej stanowi strukturalne rozwiązanie zidentyfikowanych przez Komisję problemów w zakresie konkurencji, dotyczących rynku detalicznego i, pod warunkiem usunięcia włączonego do zobowiązania zakazu świadczenia usług hurtowych, rynku hurtowego. Respondenci wykryli jednak szereg niedociągnięć w każdym z elementów zobowiązania operatora sieci ruchomej, którym należy zaradzić, aby zobowiązanie operatora sieci ruchomej skutecznie zniwelowało te wątpliwości.

(68) Komisja uznała, ze zobowiązanie operatora sieci ruchomej nie jest wystarczające w odniesieniu do ilości lub składu widma. Komisja zauważyła, że H3G ma obecnie do dyspozycji 45 MHz widma w porównaniu z 30 MHz uwzględnionymi w zobowiązaniu operatora sieci ruchomej, z których wyłącznie jeden blok obejmuje widmo częstotliwości do 1 GHz i tylko dwa bloki z licencją do wykorzystywania technologii 4G. Ponadto znaczną niepewność wzbudziła kwestia zbywalnego widma. Po pierwsze, zgodnie z warunkami określonymi w zobowiązaniu operatora sieci ruchomej uznano, że strony postępują zgodnie ze zobowiązaniem, zawierając umowy w sprawie przekazania widma, gdy przekazanie jest uwarunkowane zatwierdzeniem ze strony włoskiego ministerstwa rozwoju gospodarczego ("MiSe"). Po drugie, dzień wygaśnięcia licencji na niektóre bloki widma (w szczególności na blok 1 800 MHz) przypada już w [...], a każde przedłużenie okresu obowiązywania licencji wymaga zatwierdzenia ze strony MiSe. Po trzecie, każda zmiana zagospodarowania zbywalnego widma na potrzeby wykorzystywania technologii 4G wymagałaby również zatwierdzenia ze strony MiSe.

(69) W odniesieniu do zbywalnych placówek zobowiązanie operatora sieci ruchomej obejmuje wyłącznie zobowiązanie do "udostępnienia" nowemu operatorowi sieci ruchomej pewnej liczby placówek, nie daje zatem żadnej pewności co do tego, czy nowy operator sieci ruchomej przejmie jakiekolwiek/wszystkie zbywalne placówki. Komisja zauważa, że H3G posiada obecnie ok. [...] placówek na całym terytorium Włoch. Z wyników badania rynku wynika, że aby krajowa sieć była konkurencyjna powinna posiadać 10 000-15 000 placówek. Umowa w sprawie zbycia obejmowałaby jednak jedynie do [...] placówek, chyba że wykorzystana zostanie możliwość udostępnienia placówek rozszerzonych lub możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego. Z drugiej strony badanie rynku ujawniło, że lukę między placówkami oferowanymi w ramach zobowiązania operatora sieci ruchomej a liczbą placówek niezbędnych, aby krajowa sieć była konkurencyjna, można wypełnić aktywami, którymi dysponują przedsiębiorstwa stawiające maszty antenowe.

(70) W odniesieniu do możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego Komisja uważa, że może ona stanowić dla nowego operatora sieci ruchomej opłacalny środek służący rozszerzeniu zasięgu na najmniej zaludnionych obszarach Włoch. Ponieważ jednak obydwie możliwości objęcia zasięgiem najmniej zaludnionych obszarów Włoch przez nowego operatora sieci ruchomej mają charakter fakultatywny, nie ma wystarczającej pewności, że nowy operator sieci ruchomej będzie tworzył sieć pokrywając cały kraj. Ponadto brakowało bardziej szczegółowych informacji dotyczących warunków handlowych w zakresie możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego. Ponadto istnieje ryzyko, że nowy operator sieci ruchomej nie byłby w stanie oferować usług w technologii 2G na obszarach współdzielenia sieci dostępu radiowego ze względu na wyłączenie roamingu, ponieważ współdzielenie sieci dostępu radiowego obejmuje wyłącznie technologie 3G i 4G.

(71) W odniesieniu do umowy w sprawie krajowych usług roamingu Komisja miała wątpliwości natury merytorycznej dotyczące warunków handlowych umowy, gdyż w zobowiązaniu operatora sieci ruchomej zawarto bardzo mało szczegółowych informacji. Podczas okresu przejściowego od momentu rozpoczęcia działalności handlowej przez nowego operatora sieci ruchomej do momentu utworzenia przez niego własnej sieci handlowej (co może wymagać kilku lat po zakończeniu przekazania placówek i widma) działalność nowego operatora sieci ruchomej opierałaby się na umowie w sprawie krajowych usług roamingu. Warunki tej umowy mają zatem zasadnicze znaczenie w kwestii zdolności i motywacji nowego operatora sieci ruchomej w zakresie skutecznej konkurencji. Z drugiej strony niezwykle istotne jest uzyskanie równowagi w celu zapewnienia, aby nowy operator sieci ruchomej miał wystarczającą motywację do tworzenia swojej własnej sieci, a nie polegał na umowie w sprawie krajowych usług roamingu w perspektywie średnioterminowej do długoterminowej. Nie dysponując żadnymi szczegółowymi informacjami dotyczącymi struktury kosztów umowy w sprawie krajowych usług roamingu zawartymi w zobowiązaniu operatora sieci ruchomej, Komisja nie może stwierdzić, czy którykolwiek z tych celów mógłby zostać zrealizowany, stwierdza zatem, że zobowiązanie operatora sieci ruchomej nie jest wystarczające, aby rozwiało jej obawy.

(72) Ponadto Komisja uważa, że zakazanie nowemu operatorowi sieci ruchomej świadczenia hurtowych usług w początkowym okresie obowiązywania umowy w sprawie krajowych usług roamingu (a następnie ograniczeniu jego przepustowości do określonego limitu) sprawia, że zobowiązanie operatora sieci ruchomej nie rozwiewa obaw istniejących na rynku hurtowym.

d) Opis ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej

(73) Ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej ma tę samą ogólną strukturę i charakter, co przedstawione powyżej zobowiązanie operatora sieci ruchomej, lecz wprowadzono w nim poprawki o charakterze merytorycznym i dodatkowe szczegółowe informacje.

(74) Strony zobowiązują się do zbycia na rzecz nowego operatora sieci ruchomej 2 × 35 MHz widma ("zmienione zbywalne widmo"):

a) blok widma 2 × 5 MHz w paśmie częstotliwości 900 MHz, obecnie wykorzystywanej na potrzeby technologii 3G;

b) blok widma 2 × 10 MHz w paśmie częstotliwości 1 800 MHz, obecnie wykorzystywanej na potrzeby technologii 2G;

c) blok widma 2 × 10 MHz w paśmie częstotliwości 2 100 MHz, obecnie wykorzystywanej na potrzeby technologii 3G; oraz

d) dwa bloki widma 2 × 5 MHz w paśmie częstotliwości 2 600 MHz, obecnie wykorzystywanej na potrzeby technologii 4G.

(75) Na obszarach gęsto zaludnionych strony zobowiązują się do zbycia/kolokacji [...] placówek sieci ogólnej na rzecz nowego operatora sieci ruchomej ("zmienione zbywalne placówki").

(76) Na obszarach mniej zaludnionych Strony zobowiązują się do:

a) zbycia lub kolokacji [...] placówek sieci ogólnej na rzecz nowego operatora sieci ruchomej ("zmienione placówki rozszerzone" ⁵ ); albo

b) Uruchomienie możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego wykorzystywanej w co najmniej [...] placówkach ("zmieniona możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego").

(77) Strony zobowiązują się, że zmienione zbywalne placówki wraz ze zmienionymi placówkami rozszerzonymi lub placówkami z możliwością współdzielenia sieci dostępu radiowego będą w stanie zapewnić nowemu operatorowi sieci ruchomej możliwości objęcia zasięgiem na wolnym powietrzu [...] % ludności Włoch w paśmie częstotliwości 900 MHz ([...] % w odniesieniu do zasięgu w budynkach) ⁶ . Zobowiązanie operatora sieci ruchomej i ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej pozostają niezmienione w zakresie podzielonego przekazania zbywalnego widma i zbywalnych placówek.

(78) W odniesieniu do okresu przejściowego strony zobowiązują się do zawarcia umowy w celu:

1) świadczenia krajowych usług roamingu w technologii 2G ("usługi roamingu 2G"); oraz

2) wdrożenia i obsługi usług MOCN 3G/ 4G ⁷ ("usługi MOCN 3G/4G") (na podstawie "zmienionej umowy w sprawie krajowych usług roamingu"). Krajowe usługi roamingu 2G i usługi MOCN 3G/4G będą świadczone przez początkowy okres [...] z możliwością przedłużenia o [...]. Krajowe usługi roamingu 2G i usługi MOCN 3G/4G będą miały zasięg krajowy, przy czym w przypadku usług MOCN 3G/4G zasięg ten będzie zmniejszany wraz z upływem czasu zgodnie z planem przekazywania widma i placówek oraz w miarę udostępniania możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego, jeżeli zostanie ona wykorzystana.

(79) W ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej ujęto procedurę przyspieszonego rozstrzygania sporów i określono, że pełnomocnik ds. monitorowania podczas trwania jego mandatu jest uprawniony do zasięgania w niektórych kwestiach opinii doradczych ekspertów z AGCOM.

e) Ocena ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej

(80) W odniesieniu do zmienionego zbywalnego widma w ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej w paśmie częstotliwości 2 100 MHz ujęto o 2 × 5 MHz więcej widma niż w pierwotnym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej. Odpowiada to ilości widma, którą według wielu respondentów badania rynku można uznać za umożliwiającą nowemu operatorowi sieci ruchomej konkurowanie w szczeblu krajowym. W odniesieniu do ilości widma częstotliwości do 1 GHz w ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej Komisja uważa, że w przypadku:

1) rozwiązania obejmującego korzystanie z pasma częstotliwości 800 MHz stron na potrzeby usług 3G/4G MOCN;

2) możliwości zakupu dodatkowego widma w ramach nadchodzącej aukcji; oraz

3) [...], nowy operator sieci ruchomej będzie w stanie konkurować w wystarczającym stopniu pod względem ilości i składu zmienionego zbywalnego widma.

(81) Komisja uważa również, że w ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej rozwiązano problem wcześniejszej niepewności związanej ze zbywalnym widmem. Po pierwsze, kryteria ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej nie zostaną obecnie spełnione, jeżeli MiSe nie zatwierdzi przeniesienia zmienionego zbywalnego widma na rzecz nowego operatora sieci ruchomej. Po drugie, strony i MiSe dały Komisji wystarczającą pewność.

(82) W odniesieniu do zmienionych zbywalnych placówek na gęsto zaludnionych obszarach strony zobowiązały się do zbycia na rzecz nowego operatora sieci ruchomej lub do kolokacji z nim w przypadku określonej minimalnej liczby placówek, co daje pewność, że nowy operator sieci ruchomej będzie tworzył sieć krajową. W odniesieniu do obszarów o najmniejszej gęstości zaludnienia strony zobowiązują się do zbycia/kolokacji w przypadku zmienionych placówek rozszerzonych, chyba że zostanie wykorzystana możliwość współdzielenia sieci dostępu radiowego. Daje to pewność, że nowy operator sieci ruchomej uzyska zasięg na obszarach o najmniejszej gęstości zaludnienia. Ponadto w ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej przedstawiono dodatkowe informacje szczegółowe dotyczące procedur przekazania placówki i wyboru placówki. Komisja uważa zatem, że ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej pozwoliłoby nowemu operatorowi sieci ruchomej skutecznie konkurować w odniesieniu do zmienionych zbywalnych placówek.

(83) W odniesieniu do zmienionej możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego Komisja uważa, że obowiązek skorzystania z możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego w określonej minimalnej liczbie placówek w przypadku, gdy zmienione placówki rozszerzone nie zostały zbyte, zapewnia wystarczający stopień pewności. W ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej ujęto również istotne dodatkowe informacje szczegółowe dotyczące wdrażania i struktury kosztów możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego. Strony zobowiązały się do utrzymania krajowych usług roamingu 2G na obszarach współdzielenia sieci dostępu radiowego, aby zapewnić nowemu operatorowi sieci ruchomej możliwość konkurowania o konsumentów 2G. W wyniku tych zmian, ograniczenia niepewności i przedstawienia dodatkowych informacji szczegółowych Komisja uważa, że ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej pozwoliłoby nowemu operatorowi sieci ruchomej skutecznie konkurować w świetle zmienionej możliwości współdzielenia sieci dostępu radiowego.

(84) W odniesieniu do umowy w sprawie krajowych usług roamingu strony włączyły do ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej obszerne szczegółowe informacje dotyczące warunków handlowych. Komisja uważa, że warunki handlowe określone w poprawionej umowie krajowej zapewniają zdolność i motywację nowego operatora sieci ruchomej w zakresie agresywnego konkurowania oraz wyeliminowanie czynników ryzyka w trakcie obowiązywania zmienionej umowy w sprawie krajowych usług roamingu. Z drugiej strony Komisja uważa, że te warunki handlowe stanowią dla operatora sieci ruchomej odpowiednią motywację do rozwijania tej sieci.

(85) Ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej nie zawiera żadnych ograniczeń dotyczących możliwości oferowania przez nowego operatora sieci ruchomej hurtowego dostępu dla wirtualnych operatorów sieci komórkowej, rozwiewa zatem obawy Komisji zidentyfikowane przez nią w odniesieniu do rynku hurtowego. Nowy operator sieci ruchomej będzie stanowił rentowną alternatywę operatora sieci ruchomej świadczącego usługi hostingowe dla wirtualnych operatorów sieci komórkowej zainteresowanych hurtowym dostępem. W związku z powyższym Komisja uważa, że nie są potrzebne żadne dodatkowe środki zaradcze w celu rozwiania wątpliwości, jakie wzbudziła transakcja.

f) Ocena Iliad jako nowego operatora sieci ruchomej

(86) Komisja uważa, że Iliad spełnia standardowe wymogi dotyczące nabywcy określone szczegółowo w zawiadomieniu o środkach zaradczych pod względem niezależności, zasobów finansowych i braku wątpliwości dotyczących konkurencji na pierwszy rzut oka.

(87) Po pierwsze, Komisja uważa, że między Iliad a stronami nie istnieje relacja kontroli. Można zatem uznać Iliad za podmiot niezależny i niezwiązany ze stronami.

(88) Po drugie, Komisja uważa, że Iliad posiada zasoby finansowe, udokumentowaną odpowiednią wiedzę fachową oraz motywację i zdolności w zakresie wejścia na włoski rynek jako nowy operator sieci ruchomej działający jako rentowna i aktywna siła konkurencyjna konkurująca ze stronami i innymi konkurentami. W szczególności Komisja uważa, że biznesplan przedsiębiorstwa Iliad jest w wystarczającym stopniu realistyczny i agresywny, aby skutecznie wywierać znaczną presję konkurencyjną na detalicznych i hurtowych rynkach telefonii ruchomej we Włoszech. Struktura kosztów w zmienionej umowie w sprawie krajowych usług roamingu umożliwia konkurencyjność przedsiębiorstwa Iliad i stanowi do niej zachętę od początku jego działalności. Dodatkowo znaczne inwestycje przewidziane w biznesplanie przedsiębiorstwa Iliad stanowią bardzo wiarygodne zobowiązanie do utworzenia własnej sieci i do prowadzenia działalności jako operator sieci ruchomej. Ponadto początkowa inwestycja w nabycie zmienionego zbywalnego widma i zmienionych zbywalnych placówek stanowi dla Iliad zachętę do:

1) uzyskania w krótkim czasie znacznej bazy klientów; oraz

2) szybkiego przeniesienia ruchu na podstawie zmienionej umowy w sprawie krajowych usług roamingu z sieci stron do własnej sieci, aby pokryć koszty stałe i uzyskać rentowność.

(89) Po trzecie, Komisja uważa, że istnieje małe prawdopodobieństwo, aby zawarcie umów dotyczących nowego operatora sieci ruchomej zrodziło nowe problemy związane z konkurencją lub pociągało za sobą ryzyko opóźnienia wdrożenia ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej. Chociaż wymagane będzie uzyskanie niektórych pozwoleń określonych w przepisach, aby w pełni wdrożyć ostateczne zobowiązanie operatora sieci ruchomej, Komisja uważa, że można się spodziewać, że Iliad uzyska wszystkie konieczne pozwolenia od właściwych organów regulacyjnych.

(90) Komisja dokonała także przeglądu umów dotyczących nowego operatora sieci ruchomej zawartych między stronami a przedsiębiorstwem Iliad i stwierdziła, że ich warunki są zgodne z wymaganiami ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej.

IX.

 WNIOSEK I PROPOZYCJA

(91) W decyzji stwierdza się, że proponowana koncentracja nie spowoduje znacznego zakłócenia skutecznej konkurencji na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części pod warunkiem zachowania zgodności ze zobowiązaniami podjętymi przez strony. W związku z powyższym koncentrację uznaje się za zgodną z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 2 ust. 2 i art. 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw.

¹ Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1.

² Publikacja w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr C 58 z 13.2.2016, s. 40.

³ Ocena ilościowa przeprowadzona przez Komisję opiera się również na danych zgromadzonych podczas badania opinii klientów ("badanie"). Metody zastosowane w badaniu oraz kwestionariusz przedstawiono odpowiednio w załączniku B i załączniku C do decyzji.

⁴ Między złożeniem zmienionego zobowiązania operatora sieci ruchomej i ostatecznego zobowiązania operatora sieci ruchomej wprowadzono trzy poprawki; jedna z nich miała charakter merytoryczny i dotyczyła dodania nadzoru Komisji nad ostatecznym zobowiązaniem operatora sieci ruchomej.

⁵ Zmienione placówki rozszerzone odpowiadają kolejnym placówkom i placówkom rozszerzonym, o których mowa w ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej. W ostatecznym zobowiązaniu operatora sieci ruchomej placówki te traktuje się tak samo, a ich rozróżnienie ma na celu odzwierciedlenie umów dotyczących operatora sieci ruchomej. Suma placówek pierwotnych i kolejnych placówek wynosi [...], co odpowiada liczbie placówek zaoferowanych nowemu operatorowi sieci ruchomej w zobowiązaniu operatora sieci ruchomej.

⁶ O ile nowy operator sieci ruchomej zainstaluje odpowiedni sprzęt i podejmie wymagane działania, aby to osiągnąć.

⁷ Usługi MOCN 3G/4G obejmują technologie 3G i 4G oraz wszystkie przyszłe technologie (w tym 5G) po ich handlowym uruchomieniu przez JV, jak uzgodniono między stronami i nowym operatorem sieci ruchomej oraz pod warunkiem wykonalności technicznej.