Stosunki UE-Chiny (2012/2137(INI)).

Y.

mając na uwadze, że Chiny współpracują w ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SOW) z Rosją, czterema państwami Azji Środkowej (Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem i Uzbekistanem) oraz czterema państwami obserwatorami (Indiami, Iranem, Mongolią i Pakistanem); mając na uwadze, że chińskie inwestycje w Azji Środkowej wzrosną w następnym dziesięcioleciu z poziomu 20 miliardów USD do 100 miliardów USD, jak zostało to ogłoszone na szczycie SOW w Pekinie w dniu 6 czerwca 2012 r.;

AA.

mając na uwadze, że gwałtowny wzrost gospodarczy Chin nigdzie na świecie nie jest bardziej widoczny niż w Afryce i Ameryce Łacińskiej; mając na uwadze, że świadczy o tym - zgodnie z danymi udostępnionymi przez chińskie Ministerstwo Handlu - imponujący wzrost o 80 % wolumenu wymiany handlowej między Chinami a Afryką, który osiągnął w latach 2009-2011 166,3 miliarda USD; mając na uwadze wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych Chin w Afryce o 58,9 % do 1,7 miliarda USD w 2011 r.; mając na uwadze, że chińskie interesy w Afryce widoczne są za sprawą dużych przedsięwzięć budowlanych, takich jak koleje, drogi i projekty w zakresie dobrobytu społecznego;

1.

popiera zobowiązanie podjęte publicznie przez UE i Chiny w ramach dialogu strategicznego wysokiego szczebla UE-Chiny, który odbył się w Pekinie w dniach 9-10 lipca 2012 r., aby partnerstwo strategiczne UE-Chiny oparte na wspólnych interesach stało się dobrym przykładem współpracy międzynarodowej w XXI w. i wzajemnego zrozumienia; popiera dialog sektorowy pomiędzy UE a Chinami obejmujący niemal 60 obszarów, wyrażając przekonanie, że ściślejsze i wysoce zaawansowane partnerstwo będzie obopólnie korzystne zarówno dla UE, jak i dla Chin; życzyłby sobie jednak wzmocnienia tego dialogu w takich dziedzinach, jak prawa człowieka, ochrona środowiska, bezpieczeństwo, energia, a zwłaszcza walka z podrabianiem produktów w związku z konsekwencjami tego zjawiska dla zdrowia i bezpieczeństwa publicznego; zachęca do podjęcia wysiłków na rzecz aktywnego poszukiwania synergii pomiędzy chińskim 12. planem pięcioletnim a strategią "Europa 2020" w celu pogłębienia praktycznej współpracy w różnych dziedzinach; uważa pondato, że koncepcja partnerstwa strategicznego wymaga lepszego sprecyzowania; apeluje, aby coraz ściślejszym stosunkom handlowo-gospodarczym z Chinami równolegle towarzyszyły postępy w zakresie dialogu politycznego dotyczącego praw człowieka i praworządności;

2.

oczekuje, że państwa członkowskie udzielą Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ), a zwłaszcza jej delegaturze w Pekinie, wyraźnego mandatu do zacieśnienia partnerstwa strategicznego UE-Chiny za sprawą przemawiania jednym głosem podczas rozmów z chińskim rządem i powstrzymają się od wdrażania dwustronnych inicjatyw polityki zagranicznej, które mogą narazić na szwank wysiłki czynione przez ESDZ; apeluje o to, by Unia wdrożyła długoterminową strategię wobec Chin, z zapewnieniem koordynacji operacyjnej zarówno między instytucjami UE, jak i między Unią a państwami członkowskimi; oczekuje, że chińskie władze na wszystkich szczeblach politycznych wzmocnią partnerstwo strategiczne UE-Chiny poprzez spójne i przejrzyste stosowanie wzajemnych i międzynarodowych umów i zasad;

3.

z zadowoleniem odnosi się do porozumień uzgodnionych podczas 15. szczytu UE-Chiny, który odbył się w Brukseli w dniu 20 września 2012 r.; apeluje o szybkie nadanie im operacyjnego charakteru oraz ich wdrożenie, co wzmocni stosunki pomiędzy UE i Chinami;

4.

z zadowoleniem przyjmuje także zobowiązania podjęte na 15. szczycie UE-Chiny, dotyczące w szczególności negocjacji w sprawie umowy inwestycyjnej i rozpoczęcia regularnego dialogu poświęconego zagadnieniom obrony i bezpieczeństwa;

5.

uważa, że stosunki pomiędzy UE i Chinami zarówno na szczeblu gospodarczym i szczeblu handlowym, jak i w kwestiach kulturowych i społecznych, mogą być jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi oraz ulepszeniu obu społeczeństw, i w związku z tym postrzega tę współpracę jako mającą żywotne znaczenie dla interesów obu stron;

6.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie i pomyślne przeprowadzenie pierwszej rundy dialogu wysokiego szczebla między narodami UE-Chiny; wyraża zadowolenie z postępów i osiągnięć Roku Dialogu Międzykulturowego UE-Chiny oraz zwraca uwagę na porozumienie zawarte podczas 15. szczytu UE-Chiny dotyczące szeregu działań następczych w różnych obszarach edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży;

7.

zachęca Komisję, Radę i właściwe władze chińskie do ułatwienia, we współpracy z Parlamentem, przepływów turystycznych z Chin do UE poprzez zharmonizowanie i skrócenie procedur wydawania wiz dla obywateli chińskich, zwłaszcza w ramach turystyki biznesowej i kongresowej;

8.

z zadowoleniem przyjmuje apel obu stron wyrażony podczas 15. szczytu UE-Chiny o zainicjowanie kompleksowego dialogu UE-Chiny dotyczącego mobilności i migracji na odpowiednim szczeblu oraz ich wzajemne zobowiązanie do kontynuowania działań na rzecz poszukiwania sposobów służących ułatwieniu podróżowania obywatelom Chin i UE, w tym wzajemnego zniesienia obowiązku wizowego dla posiadaczy paszportów dyplomatycznych;

9.

podkreśla, że Chiny są nie tylko drugą największą gospodarką na świecie i największym eksporterem w gospodarce światowej, ale stanowią także coraz istotniejszą potęgę polityczną;

10.

podkreśla, że w ostatnich dziesięcioleciach Chiny osiągnęły znaczący postęp społeczny; podkreśla, że w przypadku ogromnego kraju taka poprawa jakości życia w tak krótkim czasie jest unikatowa w historii; zauważa, że wzrost gospodarczy w Chinach wydźwignął z ubóstwa od roku 1990 ponad pół miliarda ludzi;

11.

odnotowuje 12. plan pięcioletni (2011-2015), zatwierdzony przez Narodowy Kongres Ludowy w marcu 2012 r., w którym to planie ma zaradzić niekorzystnym skutkom ubocznym wyjątkowego okresu długotrwałego wysokiego wzrostu gospodarczego, takim jak: dotkliwe zagrożenia ekologiczne, brak równowagi regionalnej, coraz większe różnice w poziomie dochodów oraz ciągłe zbiorowe protesty powodowane głównie problemami społecznymi, gospodarczymi i prawnymi;

12.

zauważa znaczenie znalezienia punktów zbieżnych strategii "Europa 2020" i planu pięcioletniego Chin;

13.

z zadowoleniem przyjmuje sukces polityki gospodarczej Chin, ale podziela krytykę niezależnych chińskich uczonych i obserwatorów, zdaniem których trwałości tego trendu poważnie zagrażają skandale korupcyjne, brak przejrzystości i "czerwona arystokracja", którą tworzą bliscy członkowie rodzin byłych i obecnych przywódców partii posiadający olbrzymie majątki dzięki swoim koneksjom politycznym i biznesowym, co jest poważnym problemem, który niedawno obnażyła sprawa Bo Xilai;

14.

z niecierpliwością oczekuje szybkiej realizacji przez nowe kierownictwo partii wielokrotnych postulatów dotyczących demokratyzacji i reform politycznych wewnątrz KPCh; uważa, że tylko skuteczne reformy polityczne zmierzające do ukształtowania zintegrowanych, demokratycznych i odpowiedzialnych instytucji odzwierciedlających etniczną, religijną, polityczną i społeczną różnorodność Chin utorują drogę do stworzenia zrównoważonego wzrostu i stabilności i ograniczą niemal całkowitą niezależność bezwzględnych szefów partii na szczeblu prowincjonalnym, powiatowym i lokalnym, którzy w dużym stopniu szkodzą reputacji kierownictwa państwa chińskiego zarówno w kraju, jak i za granicą, a to z powodu nadużywania władzy ze szczególnym uwzględnieniem bardzo kosztownych i powszechnych przypadków korupcji; uważa, że takie przypadki należy zwalczać przez wprowadzenie mechanizmów rozliczania osób odpowiedzialnych, jak przyznał przewodniczący Hu Jintao na 18. zjeździe KPCh w listopadzie 2012 r.;

15.

podziela i popiera stanowisko chińskich prawników, którzy stanowczo nie zgodzili się na obowiązkową przysięgę na wierność KPCh, argumentując że chodzi o zamach na system prawny, który stanowi rażące naruszenie międzynarodowych standardów prawnych, gdyż każdy prawnik powinien składać przysięgę na wierność konstytucji, nie zaś partii czy organizacji politycznej;

16.

podkreśla, że pomimo ścisłego zakazu przymusowej aborcji w Chinach urzędnicy odpowiedzialni za planowanie rodziny ustawicznie zmuszają kobiety do nieludzkich praktyk, takich jak przymusowa aborcja lub sterylizacja; potępia tzw. opłatę społeczną za utrzymanie, tj. często wygórowaną grzywnę, którą rodzice muszą zapłacić w przypadku dodatkowych dzieci, co miało miejsce w tragicznej sprawie Feng Jianmei; zwraca uwagę, że zgodnie z oficjalnymi statystykami z 2011 r. otrzymano 8 400 skarg w związku z nadużyciami władz odpowiedzialnych za planowanie rodziny; całkowicie popiera chińskie postulaty dotyczące zniesienia polityki jednego dziecka, w której istnieje wiele luk prawnych, a jednocześnie podkreśla jej bardzo szkodliwe skutki społeczne i psychologiczne, takie jak różnice społeczne, pogarszający się brak równowagi między płciami, rozpowszechnione negatywne emocje związane z narodzinami dziecka płci żeńskiej, wciąż rosnący brak równowagi pomiędzy liczbą niemowląt płci męskiej i żeńskiej, który powoduje powstawanie u dzieci syndromu "małego cesarza" oraz zakłócenie tradycyjnej struktury rodziny, a ponadto zmniejszanie poziomu absorpcji młodych ludzi przez rynek pracy; wzywa chińskich przywódców, aby traktowali rozwiązanie tego problemu jako najważniejszy priorytet;

17.

poważnie traktuje zdecydowane protesty pracowników w fabryce firmy Foxconn i domaga się poszanowania praw pracowniczych; popiera dążenie do uzyskania godziwej płacy i godziwych warunków pracy;

18.

z zadowoleniem odnosi się do wysiłków Chin na rzecz utworzenia do 2015 r. ogólnokrajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji, który mógłby w przyszłości zostać zintegrowany z innymi systemami handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla, zwłaszcza z unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji; odnotowuje jednak, że Chiny nie posiadają jeszcze w pełni funkcjonującej, dojrzałej gospodarki rynkowej, która jest oczywistym warunkiem wstępnym dla należytego funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji;

19.

apeluje do rządu chińskiego o zintensyfikowanie działań w dziedzinie pomiaru zanieczyszczeń i emisji, aby rozwiązać problem braku rzetelnych danych dotyczących emisji dwutlenku węgla, utworzyć lepszą infrastrukturę prawną oraz zwiększyć budowanie potencjału na szczeblu administracyjnym; z zadowoleniem odnosi się w związku z tym do zawartego w dniu 20 września 2012 r. porozumienia finansowego pomiędzy UE i Chinami, w ramach którego promuje się ochronę środowiska, przejście na gospodarkę niskoemisyjną oraz obniżenie poziomu emisji gazów cieplarnianych w Chinach;

20.

odnotowuje decyzję szefa administracji Hongkongu o niewdrażaniu na siłę kontrowersyjnego programu "edukacji narodowej" po masowych demonstracjach i powszechnym sprzeciwie społeczeństwa; wzywa władze w Pekinie do pełnego przestrzegania zasady "jeden kraj, dwa systemy" zgodnie z porozumieniem podpisanym przed oddaniem byłej brytyjskiej kolonii pod rządy KPCh; z zadowoleniem odnosi się do wysokiej frekwencji w ostatnich wyborach do Rady Legislacyjnej i oczekuje jak najszybszego wprowadzenia systemu powszechnego głosowania w odniesieniu do wyborów wszystkich członków tego zgromadzenia;

21.

wyraża podziw i poparcie dla odwagi i aktywności tych obywateli Chin, którzy działają w odpowiedzialny społecznie sposób, aby promować powszechnie uznawane prawa człowieka i prawa społeczne, ich bronić oraz wskazywać i eliminować znane zagrożenia społeczne/przestępstwa, takie jak: korupcja, nadużywanie stanowiska, szkody w środowisku, zakażenie HIV, zatruwanie żywności, oszustwa budowlane dotyczące szkół oraz bezprawna konfiskata gruntu i mienia, często popełniane przez lokalne władze partyjne; sprzeciwia się wszystkim przypadkom stosowania działań odwetowych wobec tych obywateli Chin; apeluje do przywódców Chin o poparcie odpowiedzialności obywatelskiej za przestrzeganie społecznych praw człowieka oraz oficjalne zrehabilitowanie prześladowanych i karanych obrońców tych praw; przypomina ponadto przywódcom Chin o konieczności ścisłego poszanowania krajowych i międzynarodowych praw człowieka;

22.

całkowicie zgadza się z krytycznymi komentarzami chińskich prawników i ekspertów w dziedzinie prawa, że upokarzające przetrzymywanie podejrzanych przez ponad 15 dni jest niezgodne z międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP), który Chiny podpisały w październiku 1998 r.; wyraża zaniepokojenie faktem, że chiński rząd z niechęcią odnosi się do ratyfikacji ICCPR, która wciąż nie została przeprowadzona; ubolewa nad tym, że zgodnie z nową ustawą o procedurach karnych z 2013 r. policja i państwowe organy bezpieczeństwa mogą przetrzymywać osobę podejrzaną nawet przez ponad 14 miesięcy bez umożliwienia jej dostępu do jakiejkolwiek pomocy prawnika; w pełni popiera krytyczne stanowisko chińskich ekspertów w dziedzinie prawa wobec tego, że policja zachowuje prawo nie tylko do przetrzymywania podejrzanych w areszcie domowym, ale także do przetrzymywania ich w "areszcie znajdującym się w określonym miejscu"; popiera wszystkie inicjatywy chińskich ekspertów w dziedzinie prawa na rzecz rzeczywistej reformy przepisów dotyczących postępowania karnego w ChRL;

23.

wzywa Chiny do przestrzegania minimalnych norm socjalnych; podkreśla znaczenie zachowania zgodności ze wszystkimi przepisami Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz szybkiego ich wdrożenia, m.in. prawa do swobodnego zrzeszania się w niezależnych związkach zawodowych; z zadowoleniem odnosi się do wdrożenia przepisów dotyczących umów o pracę oraz apeluje, aby ramy prawne uzupełnić przyjęciem przepisów w zakresie rokowań zbiorowych; apeluje do władz chińskich, a także do europejskich inwestorów i przedsiębiorstw działających w Chinach, aby przestrzegały międzynarodowych norm w dziedzinie prawa pracy w celu zapewnienia w Chinach godziwych warunków pracy i poszanowania prawa człowieka; jest zdania, że UE nie powinna zezwalać na wprowadzanie do obrotu towarów, które zostały wyprodukowane z wykorzystaniem dzieci lub w miejscach, w których dochodzi do poważnych naruszeń międzynarodowych norm w dziedzinie prawa pracy i łamania praw człowieka, takich jak więzienne obozy pracy;

24.

uważa, że nierównowaga w handlu między UE i Chinami odzwierciedla różnice w modelu społecznym, gospodarczym i demokratycznym; uznaje, że przyczynia się do tego poszanowanie w niewielkim stopniu lub brak poszanowania niektórych praw w Chinach; podkreśla potrzebę określenia strategii prowadzenia dialogu z Chinami, począwszy od zagadnień rynku pracy;

25.

obawia się, że liczne kary śmierci wykonane na więźniach na podstawie chińskich przepisów, a także przyspieszony tryb procesów i następujących po nich egzekucji, stoją w sprzeczności z duchem prawa człowieka do wolnego i uczciwego procesu, ponieważ przy szybkim tempie rozstrzygania spraw przez władze chińskie może dochodzić do wydawania wyroków w nieważnych z punktu widzenia prawa procesach lub przeoczenia innych błędów procesowych, co z kolei może prowadzić do egzekucji niewinnych osób; uważa, że poważnym błędem jest stosowanie kary śmierci w ramach nieklarownego systemu sądowego, któremu brakuje pełnej przejrzystości oraz w którym prawa więźnia nie są jak na razie w pełni opracowane; wzywa władze chińskie do ponownego przeanalizowania polityki dotyczącej kary śmierci;

26.

podkreśla, że partnerstwo strategiczne między UE i Chinami uwzględnia wolność mediów na zasadzie wzajemności, co oznacza wolność prasy dla chińskich mediów w Europie, a także wolność prasy dla europejskich mediów w Chinach; oczekuje, że europejskie instytucje będą zdecydowanie popierały tę fundamentalną zasadę praw człowieka w kontaktach z chińskimi partnerami;

27.

wyraża ubolewanie z powodu kontrolowania i cenzurowania internetu przez chińskie władze; zauważa z niepokojem, że władze Chin zaostrzają obecnie nadzór nad internetem w drodze nowych przepisów zakazujących ludności ujawniania tajemnic państwowych, osłabiania dumy narodowej, szkodzenia jedności etnicznej państwa czy nawoływania do "bezprawnych protestów" lub "masowych zgromadzeń"; stwierdza w związku z tym, że praktycznie rzecz biorąc, cenzura i prześladowania nie mają już granic; wyraża zaniepokojenie brakiem stosownych zabezpieczeń w nowym ustawodawstwie, co otwiera drogę do wykorzystywania tych przepisów w sposób stanowiący nadużycie; podkreśla, że sformułowania "bezprawne protesty" i "masowe zgromadzenia" powinny być wykorzystywane jedynie w sytuacjach, w których istnieje i jest skutecznie stosowane prawo dotyczące pokojowych i legalnych protestów; zachęca rząd Chin, aby zezwolił na wyrażanie różnych opinii w internecie, w mediach oraz, w ujęciu bardziej ogólnym, w sferze publicznej; przypomina, że prawo do wolności wypowiedzi w internecie zostało niedawno uznane przez Radę Praw Człowieka ONZ;

28.

wyraża zaniepokojenie w związku z wejściem w życie nowych przepisów dotyczących kontroli internetu, w których zalegalizowano zamykanie blogów, a także przewidziano surowe kary dla blogerów, dziennikarzy i broniących ich adwokatów;

29.

podkreśla, że w kraju, w którym ponad 500 milionów ludzi korzysta z internetu, jedynym sposobem na prężnie rozwijającą się cyberprzestrzeń są wolności cyfrowe; wzywa władze chińskie do zabezpieczenia i ochrony ogromnej cyberprzestrzeni, która rozwinęła się w ich kraju, oraz do ukierunkowania wysiłków w stronę jej usprawnienia, a nie cenzurowania i kontrolowania;

30.

stwierdza, że władze Chin włożyły znaczny wysiłek w rozwój gospodarczy Tybetu i Sinciangu oraz uznaje wpływ tych działań na społeczności wędrowne i tradycyjne style życia; apeluje do władz Chin o politycznie odpowiedzialne postępowanie przejawiające się w istotnym angażowaniu Tybetańczyków i Ujgurów w zagadnienia dotyczące sprawowania rządów, w tym zarządzania zasobami i priorytetów rozwoju gospodarczego, oraz w poszanowaniu, a nie eliminowaniu, elementów kulturowych, takich jak język i religia; zdecydowanie stwierdza, że rząd Chin nie osiągnie trwałej stabilności w Tybecie i Sinciangu lub harmonii społecznej pomiędzy Chińczykami, Tybetańczykami i Ujgurami poprzez przymusową asymilację, niszczenie kultury lub represyjne metody policyjne i sił bezpieczeństwa, a jedynie dzięki poważnemu potraktowaniu wszystkich lokalnych problemów, w celu stworzenia prawdziwie wspólnej odpowiedzialności za prawidłowe funkcjonowanie obu prowincji autonomicznych; wzywa rząd chiński do zakończenia praktyki zakazywania wjazdu niezależnym obserwatorom do tych regionów;

31.

zaznacza, że pomimo surowej polityki represji następuje w Chinach odrodzenie religijne, którego wyrazem jest ponowne otwieranie lub odbudowywanie niezliczonych miejsc kultu; apeluje do władz Chin o wycofanie się z polityk i praktyk, które naruszają podstawowe prawo każdego obywatela do wolności wyznania i przekonań;

32.

wzywa chińskie władze do oficjalnego uznania domowych kościołów protestanckich i podziemnych kościołów katolickich, a także świątyń innych wyznań; podkreśla w związku z tym, że międzynarodowe prawo w dziedzinie praw człowieka uznaje wolność religii lub przekonań niezależnie od statusu rejestracji, zatem rejestracja nie powinna być obowiązkowym warunkiem wstępnym do praktykowania określonej religii; zdecydowanie potępia wszelkie próby pozbawienia niezarejestrowanych kościołów podstawowego prawa do wolności wyznania ze strony władz poprzez nakładanie wymogu prowadzenia działalności pod auspicjami kontrolowanego przez rząd organu zarządzającego oraz poprzez konfiskatę ich majątku, i stosowanie praktyk, takich jak przetrzymywanie i uwięzienie, mających na celu ich uciszenie, co narusza ich autonomię religijną i w poważnym stopniu ogranicza ich działalność;

33.

zgadza się z krytyczną opinią chińskich prawników, że fundamentalne mankamenty chińskiego kodeksu prawnego dotyczącego religii mają swe źródło w konstytucji, ponieważ zasada "wolności religii", o której mowa w klauzulach 1 i 2 art. 36, stoi w sprzeczności z zasadą "ograniczeń związanych z religią", o której mowa w klauzulach 3 i 4, przy czym nie wskazano, która z zasad ma charakter nadrzędny; przyłącza się do apelu chińskich prawników, aby w konstytucji nadać wolności religijnej charakter zasady nadrzędnej;

34.

docenia wysiłki poczynione w dziedzinie kontrolowania i ostrożnego stosowania kary śmierci w Chinach, ale w dalszym ciągu wyraża zaniepokojenie tym, że chiński rząd kontynuuje politykę nieujawniania szczegółów dotyczących liczby więźniów, którzy zostali straceni w danym roku, traktowania informacji dotyczących kary śmierci klauzulą tajemnicy państwowej; nadal apeluje do chińskich władz o zaprzestanie wykorzystywania kary śmierci do celów politycznych oraz do zapewnienia gwarancji proceduralnych w krajowym systemie prawnym służących ochronie osób skazanych na śmierć, w tym zapewnienia im prawa do rzetelnego procesu sądowego zgodnie z normami międzynarodowymi;

35.

uważa za godny ubolewania stały brak znaczących postępów w dialogu UE-Chiny na temat praw człowieka oraz brak konkretnych i widocznych w nim rezultatów; przypomina, że w związku z przyjęciem nowej unijnej strategii dotyczącej praw człowieka ministrowie spraw zagranicznych UE zadeklarowali w czerwcu 2012 r., że UE będzie obecnie "zdecydowanie podnosić kwestie prawa człowieka we wszystkich stosownych formach dialogu dwustronnego, w tym na najwyższym szczeblu"; wzywa nowo mianowanego Specjalnego Przedstawiciela UE ds. Praw Człowieka, ESDZ, Radę i Komisję do zintensyfikowania wysiłków na rzecz nadania temu procesowi nowego impulsu i uczynienia tego dialogu bardziej skutecznym i ukierunkowanym na uzyskanie konkretnych rezultatów, w tym poprzez spotkania przygotowawcze z międzynarodowymi i lokalnymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i organizacjami pozarządowymi w obecności władz reprezentujących obie strony; jest zdania, że taki dialog powinien być elementem wszystkich kontaktów z oficjalnymi przedstawicielami partnerów strategicznych, takich jak Chiny; podkreśla znaczenie kompleksowego rozwiązania wszystkich problemów dotyczących praw człowieka i praworządności w Chinach i UE; uważa, że szczyty UE-Chiny i rozmowy na temat praw człowieka powinny obejmować dyskusję dotyczącą szeregu przejrzystych zagadnień oraz konkretne wartości referencyjne; apeluje do wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Catherine Ashton, o wyrażenie zaniepokojenia łamaniem praw człowieka w Chinach oraz publicznego odniesienia się do konkretnych przypadków i kwestii, które były przedmiotem dyskusji podczas wszystkich spotkań z oficjalnymi przedstawicielami Chin; zachęca urzędników państw członkowskich UE do działania zgodnie z tymi samymi standardami w sposób spójny i skoordynowany; wzywa unijne przedsiębiorstwa prowadzące działalność w Chinach do przestrzegania wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka oraz apeluje do UE i państw członkowskich o ścisłe monitorowanie, czy rzeczywiście są one przestrzegane;

36.

przypomina o unijnym stanowisku w sprawie jedności Chin; z zadowoleniem odnosi się do coraz częstszych kontaktów pomiędzy ChRL a Tajwanem; podkreśla poprawę w stosunkach ChRL-Tajwan, choć poważną przeszkodę nich wciąż stanowią chińskie rakiety wymierzone w Tajwan i międzynarodowa izolacja Tajwanu ze strony Chin; popiera prawo Tajwanu do istotnego uczestnictwa w organizacjach międzynarodowych, które to prawo poparła Rada w deklaracji 9486/ 09 z dnia 8 maja 2009 r.;

37.

z przyjemnością odnotowuje ogromne zainteresowanie milionów obywateli Chin wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi na Tajwanie w dniu 14 stycznia 2012 r., które po raz pierwszy można było śledzić na bieżąco w internecie;

38.

wyraża uznanie dla silnych i rozwijających się powiązań gospodarczych łączących Chiny i Tajwan, a także dla nowego otwarcia się Tajwanu na chińskich turystów i współpracę kulturalną; uważa, że umiędzynarodowienie handlu i inwestycji stanowi najlepszą gwarancję stabilności Tajwanu; wzywa w związku z tym rząd Tajwanu, aby oprócz inwestowania w ChRL inwestował także w innych krajach;

39.

apeluje do ChRL o wykorzystanie swojej pozycji na świecie w bardziej odpowiedzialny sposób, przede wszystkim w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, której jest stałym członkiem dysponującym prawem weta; podkreśla w tym kontekście, że Chiny muszą zaprzestać wetowania każdej rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, aby umożliwić przeprowadzenie interwencji w Syrii w celu zakończenia wojny domowej i umożliwienia Syryjczykom wzięcia przyszłości ich kraju we własne ręce w ramach demokratycznego i wolnego procesu; podkreśla, że Chiny powinny także postępować w sposób odpowiedzialny w celu rozwiązania światowego kryzysu gospodarczego, stosownie do ich globalnego wkładu, na szczeblu G20 i dostosowując się do zasad Światowej Organizacji Handlu oraz przestrzegając wszystkich międzynarodowych umów i traktatów, których jest stroną;

40.

apeluje do ChRL o jednoznaczne zobowiązanie się do przestrzegania Karty ONZ i prawa międzynarodowego podczas realizacji celów swojej polityki za granicą;

41.

docenia, że Chiny zapewniają największą liczbę sił pokojowych spośród stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, na co zdecydowany wpływ ma szybka modernizacja chińskiej marynarki; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje nasiloną współpracę z UE w zakresie zwalczania piractwa w Zatoce Adeńskiej; wzywa Chiny, jako stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ, do odpowiedzialnej współpracy ze społecznością międzynarodową w budzących niepokój ważnych kwestiach dotyczących bezpieczeństwa na świecie, takich jak sytuacja w Syrii i w Iranie;

42.

wyraża uznanie dla odpowiedzialności Chin w zakresie zapewniania bezpieczeństwa swoim obywatelom oraz pełnienia roli propagatora pokoju i stabilności na świecie oraz z zadowoleniem odnosi się do większego angażowania się Chin w działania ONZ; apeluje jednak do Chin ściślejszą współpracę z UE i ONZ oraz większą przejrzystość w tych kwestiach, a także o unikanie izolacji w ramach rozwijania chińskiej polityki zagranicznej;

43.

wzywa Chiny do dokonania przeglądu polityki "nieingerowania w wewnętrzne sprawy innych państw" w przypadkach poważnego naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego;

44.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęty w lipcu 2012 r. dialog UE-Chiny na temat polityki obrony i bezpieczeństwa; proponuje, aby dialog ten objął cały region Azji i Pacyfiku;

45.

zwraca się do Chin o rozwianie pogłębiających się obaw na świecie w związku z nieprzejrzystym budżetem wojskowym Chin;

46.

podkreśla znaczenie Morza Południowochińskiego w wymiarze światowym, przez które przepływa jedna trzecia światowego handlu; jest zaniepokojony rosnącym napięciem i w związku z tym pilnie apeluje do wszystkich zaangażowanych stron o odstąpienie od jednostronnych interwencji politycznych i wojskowych, złagodzenie tonu oświadczeń i rozstrzygnięcie spornych roszczeń terytorialnych dotyczących Morza Południowochińskiego w drodze arbitrażu międzynarodowego zgodnie z prawem międzynarodowym, a zwłaszcza konwencją ONZ o prawie morza, w celu zapewnienia stabilności w regionie;

47.

wyraża poważne zaniepokojenie narastającym napięciem pomiędzy Chinami i Japonią; z całą stanowczością apeluje do Chin i Japonii, aby przezwyciężyły wzajemne wrogie nastawienie i ubolewa, że nie wykorzystały 40. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych jako okazji do rozpoczęcia konstruktywnych negocjacji;

48.

w związku z tym, że Unia Europejska jest żywotnie zainteresowana bezpieczeństwem i stabilnością Azji Wschodniej, wzywa wszystkie zainteresowane strony (Chiny, Japonię i Tajwan) do wykazania rozwagi i podjęcia działań na rzecz uspokojenia sytuacji jaka wytworzyła się w sprawie spornych wysp; apeluje do wszystkich zainteresowanych stron o pokojowe rozstrzygnięcie sporów w duchu współpracy i z poszanowaniem prawa międzynarodowego, zwłaszcza konwencji ONZ o prawie morza oraz o uzgodnienie sposobów postępowania mających służyć obniżeniu poziomu napięcia w przypadku nieprzewidzianych incydentów;

49.

odnotowuje niedawną inicjatywę Tajwanu na rzecz wypracowania konsensusu w sprawie kodeksu postępowania na Morzu Wschodniochińskim i utworzenia mechanizmu umożliwiającego wszystkim stronom współpracę przy eksploatacji zasobów naturalnych tego regionu, w tym potencjału w zakresie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych;

50.

stwierdza, że rola Chin we współpracy pomiędzy obiema stronami na Półwyspie Koreańskim ma kluczowe znaczenie, oraz wzywa ChRL do aktywniejszego angażowania się w ściślejszą współpracę pomiędzy Koreą Północną a Koreą Południową;

51.

stwierdza i uważa za godne ubolewania, że przetrwanie dyktatorskiego i represyjnego reżimu w Korei Północnej zależy głównie od Chin; z zadowoleniem odnosi się do odpowiedzialnego zachowania Chin, które w dniu 15 kwietnia 2012 r. zagłosowały za zdecydowanym potępieniem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ dokonanej przez Koreę Północną nieudanej próby rakietowej, którą powszechnie uznaje się za próbę testu pocisku balistycznego; z niecierpliwością oczekuje, że Chiny będą nadal czuwać nad stabilnością na Półwyspie Koreańskim, że szybko zostaną wznowione rozmowy sześciostronne w sprawie zagrożenia bronią jądrową ze strony Korei Północnej, a przede wszystkim że nastąpi radykalna poprawa codziennych warunków życia obywateli Korei Północnej, do czego bodźcem będą działania podjęte przez Chiny;

52.

zauważa rosnącą rolę Chin w regionie Azji Środkowej za sprawą przedsięwzięć handlowych, gospodarczych i energetycznych; uważa, że Chiny mogą odegrać istotną rolę w rozwoju krajów w Azji Środkowej, oraz wzywa ChRL do promowania lepszych stosunków pomiędzy państwami w tym regionie jako zasadniczego kroku w stronę współpracy regionalnej; zwraca uwagę, że główne cele Chin w ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy to osiągnięcie pokoju i stabilności w Azji Środkowej poprzez zbiorową walkę z tzw. "trzema siłami zła": ekstremizmem, separatyzmem i terroryzmem; odnotowuje wielkie zainteresowanie strategiczne i gospodarcze Chin tym regionem za sprawą eksploatacji znajdujących się tam ogromnych złóż ropy i gazu oraz poprzez łączenie Azji Środkowej z chińską linią brzegową siecią kolei i autostrad;

53.

z zadowoleniem odnosi się do rozwijających się stosunków pomiędzy Chinami i Afganistanem, w ramach których po raz pierwszy w historii doszło do rozmów przywódców politycznych wyższego szczebla; uważa, że Chiny mogą odegrać kluczową rolę w stabilizacji sytuacji w Afganistanie dzięki wykorzystaniu podejścia "miękkiej siły", oraz apeluje o rozwijanie ścisłej współpracy pomiędzy UE i Chinami w tej kwestii;

54.

zauważa, że nową amerykańską strategię ponownego zainteresowania się Azją przywódcy Chin postrzegają jako próbę zahamowania przez Stany Zjednoczone szybkiego zdobywania przez Chiny silnej pozycji gospodarczej i politycznej; zachęca Chiny i USA do uniknięcia napięć i wyścigu zbrojeń na Pacyfiku; apeluje do Chin o zapewnienie swobody przepływu na morzach;

55.

uważa, że należy bardzo poważnie przeanalizować gospodarczy, społeczny i środowiskowy wpływ coraz większych inwestycji Chin w krajach rozwijających się;

56.

odnotowuje, że coraz większa chińska obecność w Afryce przyczyniła się do rozwoju gospodarczego ze szczególnym naciskiem na projekty infrastrukturalne; docenia uznanie przez przywódców Chin ostrej krytyki niestabilnej, ukierunkowanej na surowce polityki Chin wobec Afryki podczas Forum Współpracy Chińsko-Afrykańskiej (FOCAC), które odbyło się w dniu 20 lipca 2012 r. w Pekinie, co pokazuje obecne otwarte dążenie Chin do zróżnicowania swojej działalności na kontynencie; z zadowoleniem przyjmuje deklarację szefa państwa i partii, Hu Jintao, złożoną podczas bieżącego posiedzenia FOCAC dotyczącą przyznania rekordowej kwoty 20 miliardów USD pożyczki państwom afrykańskim w ciągu trzech kolejnych lat z przeznaczeniem na rozwój ich infrastruktury, rolnictwa, produkcji oraz MŚP; z zadowoleniem odnosi się do wyrażonego przez Chiny poparcia dla Inicjatywy Przejrzystości w Branżach Wydobywczych (EITI) i zachęca władze chińskie do podążania śladem globalnych trendów w stronę większej przejrzystości oraz przyjęcia bardziej konkretnych zobowiązań w tej dziedzinie; apeluje do Unii Europejskiej o zachowanie czujności, jeżeli chodzi o polityczny, gospodarczy, społeczny i środowiskowy wpływ rosnących inwestycji Chin w Afryce;

57.

wyraża zaniepokojenie tym, że coraz większa obecność Chin w Afryce doprowadziła do poważnych napięć społecznych, ale z zadowoleniem przyjmuje fakt, że chińskie przedsiębiorstwa wyraziły gotowość do położenia większego nacisku na odpowiedzialność społeczną przedsiębiorstw w swojej działalności w Afryce; apeluje do chińskich władz o oparcie ich polityki względem Afryki na zasadach poszanowania praw człowieka, promowania zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa ludności;

58.

dostrzega coraz większy udział Chin w eksploatacji zasobów naturalnych w Ameryce Łacińskiej, o czym świadczy wzrost poziomu chińskiego importu takich zasobów o ponad 50 %;

59.

zachęca Chiny, największego na świecie emitenta dwutlenku węgla, do odgrywania bardziej aktywnej i konstruktywnej roli w zakresie wspierania współpracy wśród społeczności globalnej na rzecz rozwiązywania problemów związanych ze zmianą klimatu; z zadowoleniem przyjmuje białą księgę opublikowaną przez chińskie władze w listopadzie 2011 r. dotyczącą polityki i działań przyjętych w celu walki ze zmianą klimatu oraz wzywa do ich szybkiego wdrożenia;

60.

zwraca uwagę, że kontakty międzyludzkie mogą odegrać zasadniczą rolę w poprawieniu wzajemnego zrozumienia pomiędzy Chinami i UE, a także między Chinami i niektórymi z innych partnerów, jak USA; z zadowoleniem odnosi się w związku z tym do programów służących ułatwieniu mobilności pomiędzy Chinami i UE;

61.

apeluje do Chin, aby nadały zdecydowany priorytet działaniom mającym zapewnić pewność prawa przedsiębiorstwom zagranicznym dzięki przestrzeganiu zasad równości, wzajemności i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

62.

zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, ESDZ, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz krajów przystępujących i kandydujących, rządowi Chińskiej Republiki Ludowej, chińskiemu Narodowemu Kongresowi Ludowemu, rządowi Tajwanu i radzie legislacyjnej Tajwanu.

Stosunki UE-Chiny (2012/2137(INI)).

Dz.U.UE.C.2016.36.126

Stosunki UE-Chiny