Decyzja wykonawcza 2020/758 w sprawie środków wprowadzanych przez Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do Xylella fastidiosa i Ceratocystis platani
Dz.U.UE.L.2020.179.8
Akt indywidualnyDECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2020/758
z dnia 4 czerwca 2020 r.
w sprawie środków wprowadzanych przez Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do Xylella fastidiosa i Ceratocystis platani
(Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny)
(Dz.U.UE L z dnia 9 czerwca 2020 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013, (UE) nr 652/2014 i (UE) nr 1143/2014 oraz uchylające dyrektywy Rady 69/464/EWG, 74/647/EWG, 93/85/EWG, 98/57/WE, 2000/29/WE, 2006/91/WE i 2007/33/WE 1 , w szczególności jego art. 52 ust. 4, w związku z art. 131 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej 2 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zgodnie z art. 127 ust. 1 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium w okresie przejściowym przewidzianym w tej Umowie. Okres przejściowy zakończy się w dniu 31 grudnia 2020 r.
(2) Zgodnie z art. 52 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031 Zjednoczone Królestwo powiadomiło Komisję w dniu 10 marca 2020 r. o środku unijnym, którego wprowadzenie przez Unię postuluje ono w odniesieniu do między innymi do Xylella fastidiosa i Ceratocystis platani ("określone agrofagi"). Zgodnie z art. 52 ust. 2 tego rozporządzenia Zjednoczone Królestwo powiadomiło również o tymczasowych środkach krajowych, które zamierza wprowadzić w przypadku braku takich środków.
(3) Jeżeli chodzi o Xylella fastidiosa, Zjednoczone Królestwo stwierdziło, że przechwycenie w 2018 r. zakażonych drzew oliwnych przez Belgię oraz niedawny przypadek dotyczący barwinka we Włoszech w 2019 r. pokazują, że istnieje ryzyko przemieszczania zakażonych roślin na terytorium Zjednoczonego Królestwa bez wystąpienia widocznych objawów na tych roślinach. Zjednoczone Królestwo stwierdziło również, że obecne środki unijne dotyczące tego agrofaga nie uwzględniają zagrożeń, na które zwrócono uwagę w ocenie zagrożenia agrofagiem 3 dotyczącej Xylella fastidiosa, oraz że nie ma dowodów na to, że obecny przegląd środków unijnych obejmowałby wymogi uprzednio zaproponowane przez Zjednoczone Królestwo. Stwierdzono również, że obecne środki unijne przeciwko Xylella fastidiosa ustanowione na podstawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/789 4 i projekt aktu przedstawiony państwom członkowskim w celu wymiany poglądów, mający na celu uchylenie tej decyzji, nie uwzględniają potrzeby zaostrzenia wymogów w odniesieniu do tych gatunków żywicielskich. W związku z tym Zjednoczone Królestwo stwierdziło, że nadal istnieje niedopuszczalny poziom zagrożenia agrofagiem oraz że w związku z tym, wobec braku odpowiednich wymogów, których wprowadzenie przez Unię postulowało, planuje wprowadzić środki krajowe na podstawie art. 52 rozporządzenia (UE) 2016/2031.
(4) Zjednoczone Królestwo stwierdziło ponadto, że proponowany przez nie środek dotyczy między innymi zakazu wprowadzania do Zjednoczonego Królestwa z państw trzecich, w tym z Unii, roślin - innych niż owoce i nasiona - Coffea i Polygala myrtifolia L. Zjednoczone Królestwo określiło również wymóg, zgodnie z którym wprowadzanie lub przemieszczanie na jego terytorium roślin - innych niż owoce i nasiona - Olea europaea L., Lavandula, Nerium oleander L., Prunus dulcis L. i Rosmarinus officinalis L., które uprawiano na obszarach Unii, na których nie stwierdzono występowania agrofaga, jest dozwolone jedynie wówczas, gdy były one uprawiane przez co najmniej rok przed wywozem w zarejestrowanym i nadzorowanym miejscu produkcji otoczonym strefą o szerokości 200 m, o której wiadomo, że jest wolna od agrofaga, przy czym roczne kontrole opierają się na intensywnym pobieraniu próbek i badaniu, a bezpośrednio przed przemieszczeniem przeprowadzana jest dalsza kontrola. W przypadku wprowadzenia lub przemieszczenia do Zjednoczonego Królestwa nieukorzenionych sadzonek Lavandula, Nerium oleander L. i Rosmarinus officinalis L. sadzonki te muszą pochodzić od roślin matecznych, które spełniają powyższe warunki. W przypadku obszarów, na których stwierdzono występowanie agrofaga, przywóz Olea europaea L. i Prunus dulcís L. z Unii do Zjednoczonego Królestwa jest dozwolony jedynie wówczas, gdy są one uprawiane w miejscu fizycznie chronionym przez okres czterech lat przed wywozem lub - w przypadku młodszych roślin - w całym ich cyklu życia.
(5) W odniesieniu do Ceratocystis platani Zjednoczone Królestwo wskazało, że w następstwie przeklasyfikowania tego agrofaga jako agrofaga kwarantannowego dla Unii zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2019/2072 5 oznaczenia stref chronionych zostały cofnięte i istnieje obecnie możliwość przenoszenia drzew Platanus ze stanowisk produkcji na obszarach zakażonych z zastrzeżeniem spełnienia szczególnych wymogów. Zdaniem Zjednoczonego Królestwa nowe wymogi pkt 17 załącznika XIII do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 przewidujące dodatkową możliwość, zgodnie z którą rośliny mogą być produkowane w miejscu produkcji wolnym od tego agrofaga, nie zapewniają takiego samego poziomu ochrony fitosanitarnej jak wymóg, zgodnie z którym rośliny powinny być produkowane na obszarze wolnym od agrofaga, zważywszy również na fakt, że we Francji potwierdzono nowe ustalenia dotyczące agrofaga.
(6) Na podstawie powyższych rozważań Zjednoczone Królestwo zaproponowało w swoich środkach, aby rośliny Platanus L., przeznaczone do sadzenia, inne niż nasiona, musiały być w całym swoim cyklu życia uprawiane na obszarze wolnym od agrofaga lub w strefie chronionej Unii.
(7) W proponowanych środkach Zjednoczonego Królestwa określono również, że rośliny te objęte jego środkami dotyczącymi Xylella fastidiosa i Ceratocystis Platani można będzie przemieszczać do Zjednoczonego Królestwa wyłącznie wraz z urzędowym oświadczeniem potwierdzającym zgodność z powyższymi wymogami.
(8) W powiadomieniu ze strony Zjednoczonego Królestwa zawarto również propozycje środków przeciwko agrofagom Agrilus planipennis i Candidatus Phytoplasma ulmi, które są bardziej rygorystyczne niż obowiązujące przepisy unijne. Komisja rozważy te środki i omówi je na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz podczas przeglądu tych środków.
(9) W dniu 1 kwietnia 2020 r. Zjednoczone Królestwo poinformowało Komisję, że środki krajowe dotyczące określonych agrofagów wejdą w życie w dniu 21 kwietnia 2020 r., będą miały początkowo zastosowanie w Anglii i zostaną wkrótce potem rozszerzone na inne części Zjednoczonego Królestwa.
(10) Na podstawie informacji przekazanych przez Zjednoczone Królestwo Komisja uznała, zgodnie z art. 52 ust. 3, że wskazane w tym przepisie zagrożenie zostało odpowiednio zmniejszone za sprawą art. 9 decyzji wykonawczej (UE) 2015/789 w odniesieniu do Xylella fastidiosa oraz za sprawą pkt 17 załącznika VIII do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 w odniesieniu do Ceratocystis platani. W szczególności Komisja uznała, że nie istnieją żadne nowe dowody naukowe ani techniczne, które uzasadniałyby zmianę tych środków. Komisja poinformowała również państwa członkowskie o powiadomieniu ze strony Zjednoczonego Królestwa i zwróciła się do nich o przedstawienie swoich opinii do dnia 24 kwietnia 2020 r.
(11) W dniu 3 kwietnia 2020 r. Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa o bezzwłoczne przełożenie przyjęcia takich środków. Komisja poinformowała również Zjednoczone Królestwo, że wymóg dołączenia dodatkowego oświadczenia do odnośnych towarów nie jest zgodny z przepisami rozporządzenia (UE) 2016/2031 dotyczącymi przemieszczania w obrębie Unii roślin objętych przepisami. Komisja zastrzegła również możliwość przyjęcia aktu zgodnie z art. 52 ust. 4 tego rozporządzenia.
(12) W dniu 20 kwietnia 2020 r. Zjednoczone Królestwo udzieliło odpowiedzi, podając dalsze powody, dla których uznało, że projekt środków krajowych ma zostać przyjęty.
(13) Jeżeli chodzi o Xylella fastidiosa, zwróciło ono uwagę na ustalenia dotyczące unijnego materiału roślinnego, który był przedmiotem handlu lub był przeznaczony do handlu (np. przechwycenie tego agrofaga w Belgii), oraz wnioski Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") na temat okresów, w których objawy danego agrofaga nie są widoczne ("okresy bezobjawowe"), które to elementy nie zostały uwzględnione w prawodawstwie unijnym. Według Zjednoczonego Królestwa oba czynniki wskazują, że istnieje ryzyko wywozu z Unii materiału zakażonego (w tym materiału bezobjawowego).
(14) Jeżeli chodzi o Ceratocystis platani, Zjednoczone Królestwo dodatkowo zaznaczyło, że jego środki są odpowiedzią na sytuację powstałą po tym, jak przedstawiło dodatkowe informacje na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz w listopadzie 2019 r. Te dodatkowe informacje dotyczyły nowych ustaleń w związku z obecnością agrofaga we Francji, gdzie doszło do porażenia na terenach położonych znacznie bardziej na północ, niż miało to miejsce w przypadku wcześniejszych ustaleń, i w którym to przypadku nie ma potwierdzonych dowodów na temat źródła zakażenia. Według Zjednoczonego Królestwa rozprzestrzenianie się agrofaga na północy, wraz z niepewnością co do jego drogi przenoszenia, uwidacznia zwiększone zagrożenie związane z tym agrofagiem i jest powodem wprowadzenia tych środków.
(15) W dniu 21 kwietnia 2020 r. rozporządzenie z 2019 r. w sprawie kontroli urzędowych (zdrowie roślin i organizmy zmodyfikowane genetycznie) (Anglia) (instrument ustawowy 2019/1517) zostało zmienione przez wspomniane środki krajowe, w szczególności przez przepisy nr 2 pkt 6 lit. b) ppkt (iii), nr 2 pkt 7 i nr 2 pkt 8 rozporządzenia z 2020 r. w sprawie kontroli urzędowych (zdrowie roślin i organizmy zmodyfikowane genetycznie) (Anglia) (zmiana) 6 ("rozporządzenie Zjednoczonego Królestwa"). Środki te weszły w życie przed podjęciem jakichkolwiek dyskusji na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz.
(16) Jeżeli chodzi o Xylella fastidiosa, w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa określono środki, o których Zjednoczone Królestwo powiadomiło Komisję w dniu 10 marca 2020 r.
(17) W decyzji wykonawczej (UE) 2015/789 ustanowiono środki przeciwko zadomowieniu się i rozprzestrzenieniu Xylella fastidiosa w Unii. W oparciu o postęp naukowy i techniczny wymogi dotyczące przemieszczania w obrębie terytorium Unii roślin żywicielskich tego agrofaga zostały zmienione kilkoma aktami, z których ostatni to decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1511 7 . Podstawą dla tych środków były najnowsze opinie naukowe Urzędu 8 . Określono wymogi dotyczące przemieszczania w obrębie terytorium Unii roślin podatnych zarówno z wyznaczonych obszarów, jak i z innych części Unii. Środki te zostały następnie omówione na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz w celu przyjęcia nowego rozporządzenia wykonawczego Komisji, które uchyli i zastąpi decyzję wykonawczą (UE) 2015/789.
(18) W tym względzie środki przewidziane w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa nie są proporcjonalne do stwierdzonego ryzyka. Pomimo faktu, że niektóre przepisy mają zastosowanie do roślin pochodzących z obszarów innych niż obszary wyznaczone, gdzie nie stwierdzono występowania Xylella fastidiosa, rozporządzenie Zjednoczonego Królestwa wymaga, aby były one uprawiane przez okres co najmniej jednego roku przed wywozem w zarejestrowanym i nadzorowanym miejscu produkcji oraz aby ich miejsce produkcji było otoczone strefą 200 m, o której wiadomo, że jest wolna od agrofaga, oraz by były one poddawane rocznym kontrolom, opartym na intensywnym pobieraniu próbek i badaniu, a także dalszej kontroli bezpośrednio przed ich przemieszczeniem. Środek ten wprowadza dodatkowe ograniczenia w stosunku do art. 9 decyzji wykonawczej (UE) 2015/789, którego przepisy określają już zaostrzone warunki przemieszczania tych roślin, jeżeli pochodzą one z obszarów innych niż obszary wyznaczone. Środek ten jest nieproporcjonalny do stwierdzonego ryzyka, ponieważ poważnie i ex post zakłóca handel przedmiotowymi roślinami w bardziej rygorystyczny sposób niż jest to uzasadnione najnowszą opinią naukową Urzędu 9 opublikowaną w maju 2019 r. Co więcej, od czasu ostatniej zmiany decyzji wykonawczej (UE) 2015/789 w 2018 r. w Unii odnotowano bardzo niewiele przypadków przechwycenia w związku z przemieszczaniem roślin żywicielskich Xylella fastidiosa w odniesieniu do danego obrotu handlowego, a w 2020 r. nie odnotowano żadnego takiego przypadku. Ponadto w odniesieniu do okresu bezobjawowego zakażonych roślin, o którym wspomina Zjednoczone Królestwo, Urząd stwierdził w swojej najnowszej opinii z maja 2019 r., że kontrole na podstawie widocznych objawów mogą być problematyczne w odniesieniu do wczesnego wykrywania agrofaga u niektórych żywicieli, również z powodu wielu czynników przyczyniających się do pojawienia się tych objawów (np. rodzaj gatunków roślin, poziom inokulum bakteryjnego, podgatunki Xylella fastidiosa, a także warunki klimatyczne). Z tego względu w odniesieniu do roślin, których dotyczy rozporządzenie Zjednoczonego Królestwa, decyzja wykonawcza (UE) 2015/789 stanowi, że należy przeprowadzać intensywne kontrole w oparciu o pobieranie próbek i badania, niezależnie od objawów. Dyskusje na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz w sprawie projektu aktu, który ma uchylić i zastąpić wspomnianą decyzję, potwierdziły to podejście w oparciu o dostępną ocenę naukowo-techniczną.
(19) W związku z tym środki tymczasowe przyjęte przez Zjednoczone Królestwo nie są odpowiednio uzasadnione. Ponadto wyniki intensywnych działań monitorujących prowadzonych przez państwa członkowskie zgodnie z tą decyzją potwierdzają obecność Xylella fastidiosa w częściach Włoch, Francji, Hiszpanii i Portugalii, gdzie obszary ognisk zostały właściwie wyznaczone i podlegają surowym środkom kontroli.
(20) To samo ma zastosowanie do środka określonego w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do przywozu Olea europaea L. i Prunus dulcis L. do Zjednoczonego Królestwa z obszarów, na których stwierdzono występowanie agrofaga, który to przywóz zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem jest dozwolony jedynie wówczas, gdy rośliny te są uprawiane w miejscu fizycznie chronionym przez okres czterech lat przed wywozem lub - w przypadku młodszych roślin - w całym ich cyklu życia. Obecne środki unijne już wprowadzają rygorystyczne warunki w odniesieniu do tych roślin uprawianych na wyznaczonych obszarach. Przewidziany w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa okres czterech lat ma na celu zapewnienie upływu odpowiedniego czasu, aby mogły uwidocznić się objawy występowania agrofaga, w przypadku gdy jest on obecny na roślinie. Cel ten został uwzględniony w art. 9 decyzji wykonawczej (UE) 2015/789, który nakłada obowiązek produkcji tych roślin w miejscach zabezpieczonych przed dostępem owadów oraz intensywnego pobierania próbek i przeprowadzania badań w trakcie ich cyklu wegetacji, niezależnie od występowania objawów, w tym urzędowych kontroli możliwie jak najbliżej ich momentu przemieszczenia.
(21) Środki tymczasowe wprowadzane przez państwo członkowskie zgodnie z art. 52 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031 w celu zmniejszenia zagrożenia, o którym mowa w art. 52 ust. 1, muszą stanowić środek wyjątkowy ze względu na ich ukierunkowany charakter. Ponadto, a także na podstawie dyskusji, które miały miejsce na forum Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz w 2019 i 2020 r., żaden ze środków przyjętych w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa nie został uznany za proporcjonalny ani uzasadniony, aby można go było uwzględnić w akcie, który uchyli i zastąpi rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/789. Środki tymczasowe, o których mowa w art. 52 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/2031, muszą stanowić środek wyjątkowy i nie mogą być narzędziem do obchodzenia głosowania większością głosów.
(22) Jeżeli chodzi o Ceratocystis platani, w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa określono środki, o których państwo to powiadomiło Komisję w dniu 10 marca 2020 r. Środki te są bardziej rygorystyczne niż odpowiedni wymóg określony w pkt 17 załącznika VIII do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 dopuszczający dodatkową możliwość, zgodnie z którą odpowiednie rośliny przeznaczone do sadzenia mogą pod pewnymi warunkami pochodzić z miejsca produkcji wolnego od agrofaga, a nie tylko z obszaru wolnego od agrofaga. Środki przewidziane w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2019/2072 w odniesieniu do wewnętrznego przemieszczania roślin Platanus L. przeznaczonych do sadzenia są oparte na najnowszej opinii naukowej Urzędu w sprawie możliwości oceny i zmniejszenia zagrożenia w odniesieniu do Ceratocystis platani w UE 10 . Od czasu przyjęcia tego rozporządzenia nie udostępniono żadnych nowych dowodów naukowych ani technicznych, a Zjednoczone Królestwo nie przedstawiło żadnych nowych informacji. W załączniku VIII do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 ustanowiono dodatkowe warunki w odniesieniu do wolnych miejsc produkcji w porównaniu ze środkami przewidzianymi w dyrektywie Rady 2000/29/WE 11 , aby dać większą pewność w odniesieniu do statusu będących przedmiotem handlu roślin Platanus L. przeznaczonych do sadzenia jako roślin wolnych od agrofaga. Środek określony w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa nie jest zatem odpowiednio uzasadniony żadnymi nowymi dowodami naukowymi lub technicznymi, które zostały opublikowane od czasu przyjęcia rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072.
(23) Ponadto rozporządzenie Zjednoczonego Królestwa stanowi, że wszystkie te rośliny i produkty roślinne można przemieszczać z Unii na jego terytorium wyłącznie wówczas, gdy towarzyszą im urzędowe oświadczenia potwierdzające zgodność z przepisami tego rozporządzenia.
(24) Po wejściu w życie rozporządzenia Zjednoczonego Królestwa Komisja poinformowała Zjednoczone Królestwo w dniu 28 kwietnia 2020 r., że wspomniane nowe środki krajowe wykraczają poza istniejące wymogi, nie są poparte najnowszym uzasadnieniem naukowym i są nieproporcjonalne. W związku z tym Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa o uchylenie lub zmianę tych środków zgodnie z art. 52 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2016/2031. Takie uchylenie lub zmiana nadal nie nastąpiły, a Zjednoczone Królestwo nie wskazało, że podejmie odpowiednie działania.
(25) W związku z tym należy podjąć decyzję, że środki określone w rozporządzeniu Zjednoczonego Królestwa, dotyczące określonych agrofagów i wprowadzające surowsze wymogi niż wymogi określone w przepisach unijnych w odniesieniu do przemieszczania w obrębie Unii danych roślin i produktów roślinnych, muszą zostać odpowiednio zmienione, aby to rozporządzenie było zgodne z prawodawstwem Unii.
(26) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
| W imieniu Komisji | |
| Stella KYRIAKIDES | |
| Członek Komisji |