Sprostowanie do dyrektywy Rady 74/148/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do odważników od 1 mg do 50 kg o dokładności większej niż średnia
Dz.U.UE.L.2007.217.42
Akt jednorazowySprostowanie do dyrektywy Rady 74/148/EWG z dnia 4 marca 1974 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do odważników od 1 mg do 50 kg o dokładności większej niż średnia
(Polskie wydanie specjalne, rozdział 13, tom 02, str. 63)
(Dz.U.UE L z dnia 22 sierpnia 2007 r.)
1) Strona 63, art. 1:
zamiast: "Niniejsza dyrektywa dotyczy odważników o dokładności większej niż średnia, których wartość nominalna jest równa 1 mg lub większa i jest równa lub mniejsza niż 50 kg.
Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do odważników metrycznych w karatach lub do odważników specjalnych omówionych w innych dyrektywach.",
powinno być: "Niniejsza dyrektywa dotyczy odważników klasy dokładności wyższej niż średnia o masie nominalnej równej 1 mg lub większej i równej 50 kg lub mniejszej.
Niniejsza dyrektywa nie dotyczy odważników karatowych lub odważników specjalnych omówionych w innych dyrektywach.".
2) Strona 63, art. 2:
zamiast: "Odważniki, które mogą otrzymać oznakowania i symbole według EWG, są wymienione w wykazie w załączniku. Nie są one przedmiotem zatwierdzenia typu według EWG; muszą one przejść przez procedurę wstępnej weryfikacji według EWG.",
powinno być: "Odważniki, które mogą otrzymać oznaczenia i cechy EWG, są wymienione w wykazie w załączniku. Nie są one przedmiotem zatwierdzenia wzoru EWG; muszą one przejść legalizację pierwotną EWG.".
3) Strona 63, art. 3:
zamiast: "Żadne z państw członkowskich nie może odmówić, zabronić czy ograniczyć wprowadzania na rynek lub wprowadzania do użycia odważników określonych w art. 1 i posiadających znak wstępnej weryfikacji według EWG.",
powinno być: "Żadne z państw członkowskich nie może odmówić, zabronić lub ograniczyć wprowadzania do obrotu lub do użytkowania odważników określonych w art. 1 i oznaczonych cechą legalizacji pierwotnej EWG.".
4) Tekst załącznika zastępuje się tekstem w brzmieniu:
"ZAŁĄCZNIK
1. Definicje
1.1. Odważnik
Fizyczna miara masy, której konstrukcja i charakterystyki metrologiczne są określone poprzez kształt, wymiary, materiał, wykończenie powierzchni, wartość masy nominalnej i błąd graniczny dopuszczalny.
1.2. Komplety odważników
Komplety odważników są przeważnie umieszczane w skrzynce, w takim zestawieniu, które pozwala na ważenie wszystkich ładunków o każdej masie w zakresie od wartości masy nominalnej najmniejszego odważnika do wartości masy sumy wszystkich odważników, z taką rozdzielczością, w której wartość masy nominalnej najmniejszego odważnika kompletu stanowi jednostkę.
Zestawienie odważników w komplecie jest przeważnie następujące:
(1; 1; 2; 5) × 10n kg
(1; 1; 1; 2; 5) × 10n kg
(1; 2; 2; 5) × 10n kg
(1; 1; 2; 2; 5) × 10n kg
W tych wyrażeniach n przedstawia albo zero, albo dodatnią lub ujemną liczbę całkowitą.
1.3. Wzorce
Odważniki stosowane do sprawdzania wag i innych odważników nazywane są wzorcami.
2. Wartość masy nominalnej
Wartość masy nominalnej odważników musi być równa 1 × 10n kg lub 2 × 10n kg, lub 5 × 10n kg; w tych wyrażeniach n przedstawia albo zero, albo dodatnią lub ujemną całkowitą liczbę.
3. Masa umowna
3.1. Dla odważnika ważonego w temperaturze 20 °C masa umowna jest masą wzorca o gęstości 8.000 kg/m3, który go równoważy w powietrzu o gęstości 1,2 kg/m3.
3.2. Błędy graniczne dopuszczalne, wymienione w pkt 4, odnoszą się do masy umownej.
4. Błędy graniczne dopuszczalne przy legalizacji pierwotnej EWG
4.1. Błąd graniczny dopuszczalny, dodatni lub ujemny, dla każdego indywidualnego odważnika, podany jest w miligramach w poniższej tabeli:
| Masa nominalna | Klasa E1 | Klasa E2 | Klasa F1 | Klasa F2 | Klasa M1 |
| 50 kg | 25 | 75 | 250 | 750 | 2.500 |
| 20 kg | 10 | 30 | 100 | 300 | 1.000 |
| 10 kg | 5 | 15 | 50 | 150 | 500 |
| 5 kg | 2,5 | 7,5 | 25 | 75 | 250 |
| 2 kg | 1,0 | 3,0 | 10 | 30 | 100 |
| 1 kg | 0,50 | 1,5 | 5 | 15 | 50 |
| 500 g | 0,25 | 0,75 | 2,5 | 7,5 | 25 |
| 200 g | 0,10 | 0,30 | 1,0 | 3,0 | 10 |
| 100 g | 0,05 | 0,15 | 0,5 | 1,5 | 5 |
| 50 g | 0,030 | 0,10 | 0,30 | 1,0 | 3,0 |
| 20 g | 0,025 | 0,080 | 0,25 | 0,8 | 2,5 |
| 10 g | 0,020 | 0,060 | 0,20 | 0,6 | 2,0 |
| 5 g | 0,015 | 0,050 | 0,15 | 0,5 | 1,5 |
| 2 g | 0,012 | 0,040 | 0,12 | 0,4 | 1,2 |
| 1 g | 0,010 | 0,030 | 0,10 | 0,3 | 1,0 |
| 500 mg | 0,008 | 0,025 | 0,08 | 0,25 | 0,8 |
| 200 mg | 0,006 | 0,020 | 0,06 | 0,20 | 0,6 |
| 100 mg | 0,005 | 0,015 | 0,05 | 0,15 | 0,5 |
| 50 mg | 0,004 | 0,012 | 0,04 | 0,12 | 0,4 |
| 20 mg | 0,003 | 0,010 | 0,03 | 0,10 | 0,3 |
| 10 mg | 0,002 | 0,008 | 0,025 | 0,08 | 0,25 |
| 5 mg | 0,002 | 0,006 | 0,020 | 0,06 | 0,20 |
| 2 mg | 0,002 | 0,006 | 0,020 | 0,06 | 0,20 |
| 1 mg | 0,002 | 0,006 | 0,020 | 0,06 | 0,20 |
5. Ogólny kształt odważników
Odważnik jednogramowy może posiadać kształt odważnika o wielokrotności jednego grama lub kształt odważnika o podwielokrotności jednego grama.
5.1. Odważniki jednogramowe i wielokrotności jednego grama.
5.1.1. Odważniki klasy dokładności M1 powinny mieć kształt odważników średniej klasy dokładności.
5.1.2. Odważniki innych klas dokładności mogą mieć zewnętrzne wymiary odważników średniej klasy dokładności.
Odważniki od 10 g do 1 grama mogą mieć także kształt walca lub lekko ściętego stożka zakończonego główką.
5.1.2.1. Wysokość korpusu powinna być w przybliżeniu równa średniej średnicy, dopuszczalna różnica pomiędzy średnią średnicą a wysokością wynosi pomiędzy 3/4 a 5/4 tej średnicy.
5.1.2.2. We wszystkich odważnikach wysokość główki powinna zawierać się pomiędzy średnią średnicą a połową średniej średnicy korpusu.
5.1.3. Odważniki klas dokładności E1, E2 oraz F1 nie muszą posiadać główki; mogą one stanowić jednolity korpus w kształcie walca.
5.1.4. Odważniki klasy dokładności E1 oraz E2 muszą być wykonane w całości; inne odważniki mogą mieć jamę adiustacyjną zamkniętą główką lub w jakikolwiek inny odpowiedni sposób. Objętość jamy adiustacyjnej nie powinna przekraczać 1/5 całkowitej objętości odważnika.
5.2. Odważniki jednogramowe oraz podwielokrotności jednego grama.
Odważniki jednogramowe oraz podwielokrotności jednego grama powinny być wykonane jako wieloboczne blaszki lub odpowiednio ukształtowane druciki, ułatwiające posługiwanie się nimi.
Kształty odważników powinny wskazywać na ich masę nominalną.
Wieloboczne blaszki, ich kształt i wartości:
trójkątne dla 1 - 10 - 100 - 1.000 mg
kwadratowe dla 2 - 20 - 200 mg
pięciokątne dla 5 - 50 - 500 mg
Wielosegmentowe druciki i ich wartości:
1 segment dla 1 - 10 - 100 - 1.000 mg
2 segmenty dla 2 - 20 - 200 mg
5 segmentów dla 5 - 50 - 500 mg
Tam, gdzie dwa lub trzy odważniki w komplecie są identyczne, powinny być one rozróżniane odpowiednio jedną lub dwiema gwiazdkami lub kropkami w przypadku odważników blaszkowych albo odpowiednio jednym lub dwoma wygięciami w przypadku drucików.
5.3. Odważniki 20 kg i 50 kg, inne niż klasy dokładności M1, mogą mieć kształt przystosowany do sposobu posługiwania się nimi.
6. Materiał na odważniki
6.1. Odważniki powinny być wykonane z metalu lub stopu metalu. Metal lub stop powinien być takiej jakości, żeby w normalnych warunkach użytkowania zużycie odważników było pomijalnie małe w stosunku do błędów granicznych dopuszczalnych dla danej klasy dokładności odważników.
6.1.1. Gęstość odważnika powinna być taka, żeby odchylenie gęstości powietrza o 10 % od gęstości przyjmowanej (1,2 kg/m3) nie spowodowało błędu większego niż 1/4 wartości błędu granicznego dopuszczalnego.
6.1.2. Metal lub stop na odważniki klas dokładności E1, E2 oraz F1 powinien być praktycznie niemagnetyczny.
6.2. Odporność na korozję i łuszczenie się metalu lub stopu stosowanego do wytwarzania odważników od 5 kg do 50 kg klasy dokładności M1 o kształcie prostopadłościanu powinna być co najmniej równa tej, jaką posiada żeliwo szare.
6.3. Odważniki walcowe klasy dokładności M1 o masie nominalnej mniejszej lub równej 10 kg powinny być wykonane z mosiądzu lub z materiału o jakości co najmniej równej tej, jaką posiada mosiądz.
6.4. Wymagania jakościowe podane w pkt 6.2 i 6.3 można uzyskać poprzez odpowiednią obróbkę powierzchni.
7. Stan powierzchni
7.1. Powierzchnia odważników, łącznie z ich podstawami i krawędziami, powinna być całkowicie gładka. Powierzchnia odważników klas dokładności E1, E2, F1 i F2 nie powinna wykazywać porowatości podczas jej oceny gołym okiem oraz powinna być dokładnie wypolerowana.
Powierzchnia odważników walcowych klasy dokładności M1 od 10 kg do 1 kg powinna być wypolerowana i nie powinna wykazywać porowatości widocznych gołym okiem. Stan powierzchni odważników prostopadłościennych klasy dokładności M1 50 kg, 20 kg, 10 kg oraz 5 kg powinien być porównywalny do stanu powierzchni odważników z żeliwa szarego dokładnie odlanych w formie z piasku drobnoziarnistego.
7.2. Powierzchnia odważników klas dokładności E1, E2, F1 i F2 jednogramowych i ich wielokrotności może być zabezpieczana metalową powłoką ochronną.
7.3. Powierzchnia odważników klasy dokładności M1 jednogramowych i ich wielokrotności może być zabezpieczana odpowiednią powłoką ochronną.
8. Materiał adiustacyjny
Odważniki klas dokładności F1 i F2 z jamą adiustacyjną powinny być adiustowane albo tym samym materiałem, z którego są wykonane, albo czystą cyną, albo molibdenem.
Odważniki klasy dokładności M1 mogą być adiustowane ołowiem.
9. Oznaczenia
9.1. Odważniki blaszkowe lub z drutu o masie nominalnej mniejszej lub równej jeden gram nie powinny posiadać żadnych oznaczeń wartości nominalnej.
9.2. Odważniki o masie nominalnej większej lub równej jeden gram:
- klas dokładności E1 i E2 - nie powinny mieć żadnych oznaczeń ich wartości nominalnej,
- klasy dokładności F1 - powinny mieć jedynie oznaczenie wartości nominalnej, jak to przedstawiono w pkt 9.2.1; oznaczenie to powinno być wybite lub wygrawerowane,
- klasy dokładności F2 - powinny mieć oznaczenia odważników klasy dokładności F1, dołączając literę F;
- klasy dokładności M1 - powinny mieć oznaczenie masy nominalnej w postaci cyfr z następującym po nich symbolem odpowiedniej jednostki, albo wytłoczone albo wyryte, na górnej powierzchni korpusu lub główki odważników.
Odważniki walcowe powinny być oznaczane literą M, albo wytłoczoną albo wyrytą; odważniki prostopadłościenne powinny być oznaczane literą M, która nie musi być wytłoczona lub wyryta.
9.2.1. Wartości nominalne odważników powinny być oznaczane w:
- kilogramach dla odważników 1 kilogram i powyżej,
- gramach dla odważników od 1 grama do 500 gramów.
9.2.2. Odważniki występujące w komplecie po dwa lub trzy powinny być rozróżnione jedną lub dwiema gwiazdkami lub jedną lub dwiema kropkami.
10. Cecha legalizacji EWG
Na skrzynkach zawierających odważniki klas dokładności E1, E2 i F1 oraz na skrzynkach zawierających odważniki jeden gram i podwielokrotności jednego grama powinna być umieszczona cecha legalizacji EWG.
Dla odważników klasy dokładności F2 cecha legalizacji EWG powinna być umieszczona na zamknięciu jamy adiustacyjnej, a w przypadku gdy nie ma jamy adiustacyjnej, na powierzchni podstawy odważnika. Dla odważników klasy dokładności M1 od jednego grama do 50 g cecha legalizacji EWG powinna być umieszczona na plombie zamykającej jamę adiustacyjną lub na powierzchni podstawy, w przypadku gdy odważniki nie posiadają jamy adiustacyjnej.
11. Przechowywanie
11.1. Pojedyncze odważniki i komplety odważników klas dokładności E1, E2, F1 i F2 powinny być umieszczane w skrzynkach.
11.2. Dla klasy dokładności M1:
- pojedyncze odważniki lub komplety odważników do 500 gramów powinny znajdować się w skrzynkach,
- odważniki o masie nominalnej większej niż 500 gramów mogą być umieszczane w skrzynkach, w podstawkach lub mogą być luzem bez zabezpieczenia.
11.3. Wieka skrzynek powinny być oznakowane tak, aby wskazywać na klasę dokładności znajdujących się w nich odważników, czyli: E1; E2; F1; F2 lub M1.".