Sprawozdanie specjalne nr 11/2006 dotyczące wspólnotowego systemu tranzytowego, wraz z odpowiedziami Komisji.
Dz.U.UE.C.2007.44.1
Akt nienormatywnydotyczące wspólnotowego systemu tranzytowego,
wraz z odpowiedziami Komisji
(przedstawione na mocy art. 248 ust. 4 akapit drugi Traktatu WE)
(2007/C 44/01)
(Dz.U.UE C z dnia 27 lutego 2007 r.)
WYKAZ SKRÓTÓW | |
EWG | Europejska Wspólnota Gospodarcza |
EWS | Early Warning System (system wczesnego ostrzegania) |
Dz.U. | Dziennik Urzędowy |
MCC | Minimum Common Core (minimalna wspólna podstawa) |
NCTS | Nowy skomputeryzowany system tranzytowy |
OLAF | Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych |
UE | Unia Europejska |
DG BUDG | Dyrekcja Generalna ds. Budżetu |
DG TAXUD | Dyrekcja Generalna ds. Podatków i Unii Celnej |
WE | Wspólnoty Europejskie |
STRESZCZENIE
I. W latach 1990-1994 system tranzytowy był narażony na nadużycia, które spowodowały stratę w dochodach budżetu wspólnotowego szacowaną na 320 mln ECU. Parlament Europejski, Rada i Europejski Trybunał Obrachunkowy zaleciły wówczas komputeryzację procedur tranzytowych, reformę podstawy prawnej oraz wzmocnienie kontroli fizycznych z wykorzystaniem wspólnego systemu analizy ryzyka.
II. W odpowiedzi na te zalecenia w 1997 r. Komisja przedstawiła "plan działania w zakresie tranzytu w Europie". W 2001 r. Komisja ustanowiła zmodyfikowane ramy prawne i koordynowała, do końca 2005 r., wdrożenie nowego skomputeryzowanego systemu tranzytowego (NCTS), który pozwala na elektroniczną wymianę wiadomości między urzędami celnymi wszystkich państw członkowskich.
III. Trybunał zbadał stosowanie nowych przepisów, jak również wdrożenie NCTS w 11 państwach członkowskich. Badanie Trybunału dotyczyło zamykania procedur tranzytowych, poboru wynikających z nich należności celnych oraz działań w zakresie zwalczania nadużyć. Główne ustalenia są następujące:
a) Komisja dobrze koordynowała i wspierała wdrożenie NCTS;
b) nowe przepisy dotyczące uproszczonych procedur, postępowań poszukiwawczych i procedur odzyskiwania należności w odniesieniu do niezamkniętych procedur tranzytowych często były niewłaściwie stosowane w państwach członkowskich objętych kontrolą;
c) państwa członkowskie w rozbieżny sposób stosowały przepisy dotyczące księgowania należności celnych w odniesieniu do niezamkniętych procedur tranzytowych, co prowadziło do opóźnień w udostępnianiu tych należności budżetowi wspólnotowemu;
d) do końca 2005 r. jednostki Komisji wciąż nie przeprowadziły w państwach członkowskich żadnej kontroli w zakresie tranzytu mającej na celu ocenę skuteczności stosowania nowych przepisów;
e) w większości skontrolowanych państw członkowskich zarządzanie ryzykiem w zakresie tranzytu okazało się pobieżne, a kontrole fizyczne towarów objętych procedurą tranzytową nieliczne;
f) informacje, którymi dysponuje Komisja na temat nadużyć w dziedzinie tranzytu, nie są na tyle wiarygodne i kompletne, aby móc określić, czy reforma przepisów i projekt NCTS zmniejszyły poziom nadużyć w dziedzinie tranzytu.
IV. Brak danych dotyczących nadużyć i niedociągnięcia w zarządzaniu ryzykiem w państwach członkowskich wymagają skoordynowanych działań na szczeblu europejskim. Komisja powinna mieć dostęp do szczegółowych informacji z NCTS do celów analizy ryzyka i promować, na podstawie najlepszych praktyk, strategie kontroli fizycznych towarów objętych procedurą tranzytową.
WSTĘP
Definicje i obszary ryzyka
a) do przewozu towarów niewspólnotowych oraz, w pewnych konkretnych przypadkach, do towarów wspólnotowych (zewnętrzny tranzyt wspólnotowy);
b) do przewozu towarów wspólnotowych, które między dwoma punktami obszaru celnego Wspólnoty muszą przekroczyć terytorium państwa trzeciego, jeżeli taką możliwość przewiduje umowa międzynarodowa (wewnętrzny tranzyt wspólnotowy).
Działania naprawcze podjęte w następstwie problemów doświadczonych w latach dziewięćdziesiątych
a) zapobiegać klasycznym formom nadużyć, na przykład wykorzystywaniu sfałszowanego stempla lub sfałszowanych dokumentów;
b) sprawdzać w czasie rzeczywistym, czy towary przybyły do urzędu celnego przeznaczenia oraz, w przeciwnym razie, na-
Wykres 1
Standardowa procedura tranzytowa w ramach NCTS (zewnętrzny tranzyt wspólnotowy)
Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
a) wyraźniejszy rozdział między standardowymi procedurami tranzytowymi a procedurami uproszczonymi (inne metody dozoru celnego w procedurach uproszczonych) oraz lepsze określenie kryteriów wiarygodności przedsiębiorców korzystających z tych procedur;
b) ustanowienie systemu gwarancji na podstawie wiarygodności przedsiębiorców oraz ryzyka związanego z danymi towarami, wprowadzając tym samym pojęcie towarów o podwyższonym stopniu ryzyka (towary wrażliwe)(8);
c) harmonizację postępowań poszukiwawczych i procedur odzyskiwania należności w przypadku niezamkniętych procedur tranzytowych oraz skrócenie terminów wszczynania tych procedur.
ZAKRES KONTROLI I PODEJŚCIE KONTROLNE
Główne cele kontroli
Podejście kontrolne
a) zarządzanie ogólne, jak również aspekty informatyczne NCTS w skontrolowanych państwach członkowskich;
b) wydawanie pozwoleń na stosowanie uproszczonych procedur tranzytowych (upoważniony nadawca/odbiorca i korzystanie z gwarancji generalnych);
c) postępowania poszukiwawcze i procedury odzyskiwania należności w przypadku procedur niezamkniętych w terminie. W trakcie kontroli zbadano 620 spraw i 26 zgłoszeń tranzytowych.
USTALENIA KONTROLI
Wdrażanie nowego skomputeryzowanego systemu tranzytowego
Właściwa koordynacja ze strony Komisji
Niedociągnięcia związane ze środowiskiem informatycznym państw członkowskich
Działania kontrolne Komisji po reformie podstawy prawnej
Niedociągnięcia w stosowaniu nowych przepisów
Niejednolite stosowanie przez państwa członkowskie zmienionych przepisów
Uproszczenia procedur
Ramka 1
Kryteria, które należy spełnić, aby otrzymać gwarancję generalną lub zwolnienie z ustanowienia gwarancji
Postępowania poszukiwawcze
Procedury odzyskiwania należności
Opóźnienia w ustalaniu należności w przypadku niezamkniętych operacji tranzytowych
Konieczna poprawa w zakresie zwalczania nadużyć i zarządzania ryzykiem
Ograniczona rzetelność i kompletność danych
Dane NCTS
Dane OWNRES
System wczesnego ostrzegania (EWS)
Niedociągnięcia w zarządzaniu ryzykiem i analizie aspektów nadużyć
WNIOSKI I ZALECENIA
Wdrożenie NCTS
Komisja powinna: |
a) rozważyć zawarcie porozumienia operacyjnego z państwami członkowskimi dotyczącego zarządzania NCTS, w szczególności w sytuacjach krytycznych mających wpływ na ciągłość jego funkcjonowania; |
b) niezależnie od swojej roli koordynatora, wzmocnić prowadzony nadzór, w szczególności w zakresie informatycznego środowiska kontroli NCTS w państwach członkowskich. |
Stosowanie nowych przepisów
Komisja powinna uwzględnić przy opracowywaniu przepisów wykonawczych do przepisów dotyczących statusu upoważnionego podmiotu gospodarczego niedociągnięcia ujawnione w ramach kontroli Trybunału(33). |
W zakresie postępowania poszukiwawczego Komisja powinna: |
a) dopilnować, by komputerowa obsługa postępowań poszukiwawczych pozwalała na szybsze uregulowanie niezamkniętych operacji tranzytowych i poprawę komunikacji między państwami członkowskimi oraz, w odpowiednich przypadkach, podejmować działania naprawcze; |
b) zaproponować stosowanie sankcji w przypadku podmiotów, które utrudniają postępowania poszukiwawcze. |
W zakresie procedur odzyskiwania należności Komisja powinna: |
a) wzmocnić inspekcje w państwach członkowskich, ukierunkowując je na procedury odzyskiwania należności wynikających z niezamkniętych operacji tranzytowych; |
b) objaśnić interpretację przepisów dotyczących odzyskiwania należności w dziedzinie tranzytu i zaproponować zmianę przepisów celnych w celu skrócenia terminu dziesięciu miesięcy i ułatwienia odzyskiwania należności wynikających z niezamkniętych operacji tranzytowych poprzez wprowadzenie obowiązku podawania w zgłoszeniu tranzytowym pewnych niezbędnych informacji takich jak kod i wartość towarów. |
W zakresie systemu gwarancji Komisja powinna: |
a) kontynuować starania w celu zapewnienia poprawnego i spójnego stosowania zasad postępowania w kwestii należności objętych gwarancjami; |
b) wzmocnić inspekcje w państwach członkowskich, aby zapewnić poprawne i jednolite stosowanie przepisów. |
Zwalczanie nadużyć i zarządzanie ryzykiem
Komisja powinna podjąć działania w celu poprawy rzetelności źródeł informacji na temat nadużyć oraz lepiej je wykorzystywać, opracowując strategie zarządzania ryzykiem. |
W ramach ustanawiania wspólnych ram zarządzania ryzykiem(34) Komisja powinna dążyć do zapewnienia zasadnej liczby kontroli fizycznych przesyłek objętych tranzytem i opracowanie automatycznych profili ryzyka specyficznych dla tranzytu. |
Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Trybunał Obrachunkowy w Luksemburgu na posiedzeniu w dniu 14 grudnia 2006 r.
W imieniu Trybunału Obrachunkowego | |
Hubert WEBER | |
Prezes |
______
(1) Artykuł 94 ust. 2 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92 tychmiast wszczynać postępowanie poszukiwawcze. Rady z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 302 z 19.10.1992, str. 1).
(2) Patrz: COM(95) 108 wersja ostateczna. W późniejszych okresach nie dokonywano takich oszacowań.
(3) Decyzja nr 210/97/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. przyjmująca program działań dla ceł we Wspólnocie (Cła 2000) (Dz.U. L 33 z 4.2.1997, str. 24).
(4) Sprawozdanie końcowe (PE 220.895/wersja ostateczna) z dnia 20 lutego 1997 r.
(5) Sprawozdanie roczne dotyczące roku budżetowego 1994 wraz z odpowiedziami instytucji (Dz.U. C 303 z 14.11.1995, str. 1).
(6) COM(97) 188 wersja ostateczna z 10.6.1997.
(7) W szczególności rozporządzenie Komisji (WE) nr 2787/2000 z dnia 15 grudnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 330 z 27.12.2000, str. 1).
(8) Załącznik 44c zmienionego rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 253 z 11.10.1993, str. 1). Dotyczy on na przykład zwierząt żywych, papierosów lub niektórych napojów alkoholowych.
(9) Główna część: komputeryzacja wspólnotowych procedur tranzytowych, dla których stosowano jednolity dokument administracyjny.
(10) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 837/2005 z dnia 15 grudnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 139 z 2.6.2005, str. 1).
(11) Belgia, Niemcy, Hiszpania, Francja, Włochy, Łotwa, Węgry, Niderlandy, Polska, Słowenia i Szwecja.
(12) Przykładowo decyzja nr 210/97/WE i decyzja nr 105/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 1999 r. (Dz.U. L 13 z 19.1.2000, str. 1).
(13) "Podręcznik w zakresie procedur tranzytowych" został przewidziany w planie działania i opracowany przez DG TAXUD. Zawiera on szczegółowe postanowienia dotyczące wszystkich aspektów systemu tranzytowego, zgodnie ze wspólnotowymi przepisami celnymi, i datuje się na 1 maja 2004 r.
(14) Artykuł 379 ust. 2 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(15) Artykuły 380 i 381 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(16) Artykuł 377 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(17) Główny zobowiązany jest osobą uprawnioną do korzystania z procedury wspólnotowego tranzytu zewnętrznego - art. 96 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92.
(18) Artykuł 365 ust. 1a i art. 366 ust. 1 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(19) Artykuł 366 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(20) Szczegółowe przepisy mające zastosowanie do procedury poszukiwawczej w formie papierowej (na przykład komunikacja między państwami członkowskimi, używane formularze, organy administracyjne w każdym państwie członkowskim) są sprecyzowane w części IV podręcznika tranzytu.
(21) Artykuł 366 ust. 3 i 4 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93.
(22) Na początku 2006 r. moduł zarządzania poszukiwaniami w ramach projektu NCTS (faza 3.2.2) był wdrożony praktycznie we wszystkich państwach członkowskich. Zastępuje on postępowanie poszukiwawcze w formie papierowej.
(23) Patrz: art. 450a zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2454/93 i art. 215 ust. 1 tiret trzecie zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92.
(24) Sprawy C-460/01 i C-104/02 z dnia 14 kwietnia 2005 r. (Dz. U C 132 z 28.5.2005, str. 1 i 2).
(25) Artykuł 218 ust. 3 i art. 219 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92.
(26) Sprawozdanie specjalne nr 8/99 na temat zabezpieczeń i gwarancji we Wspólnotowym Kodeksie Celnym ustanowionych dla zabezpieczenia poboru tradycyjnych zasobów własnych, wraz z odpowiedziami Komisji (Dz.U. C 70 z 10.3.2000, str. 1).
(27) Artykuł 218 ust. 3 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92.
(28) Artykuł 219 ust. 1 zmienionego rozporządzenia (EWG) nr 2913/92.
(29) Zmienione rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r. wykonujące decyzję 94/728/WE, Euratom w sprawie systemu środków własnych Wspólnot (Dz.U. L 130 z 31.5.2000, str. 1).
(30) Artykuł 6 zmienionego rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1150/2000.
(31) Z wyjątkiem Austrii i Finlandii.
(32) Artykuł 6 ust. 5 zmienionego rozporządzenia (WE, Euratom) nr 1150/2000.
(33) Artykuł 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 648/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 kwietnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 117 z 4.5.2005, str. 13).
(34) Artykuł 1 ust. 3 i art. 2 rozporządzenia (WE) nr 648/2005.
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK I
PRZEGLĄD UWAG DOTYCZĄCYCH 11 SKONTROLOWANYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
PRZEGLĄD UWAG DOTYCZĄCYCH 11 SKONTROLOWANYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
DE | ES | FR | IT | BE(*) | LV(*) | HU(*) | NL(*) | PL(*) | SI(*) | SE(*) | |
Wdrożenie NCTS | |||||||||||
Problemy techniczne w stosowaniu aplikacji MCC | X | X | X | X | X | ||||||
Czasowa niedostępność związana z problemami migracji aplikacji MCC | X | X | X | X | X | X | |||||
Brak włączenia NCTS do krajowych systemów informatycznych | X | X | X | X | |||||||
Ogólne problemy informatyczne lub problemy związane z informatycznym środowiskiem kontroli | X | X | X | X | |||||||
Stosowanie przepisów i wdrożenie reformy podstawy prawnej | |||||||||||
Gwarancje generalne: kontrole w zakresie pozwoleń nie zostały przeprowadzone lub udokumentowane | X | X | X | X | X | X | X | X | X | ||
Upoważniony nadawca/odbiorca: kontrole w zakresie pozwoleń nie zostały przeprowadzone lub udokumentowane | X | X | X | X | X | X | |||||
Nieprzestrzeganie terminów podjęcia poszukiwań | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
Brak współpracy ze strony głównego zobowiązanego | X | X | X | X | X | X | |||||
Nieprzestrzeganie terminu 10 miesięcy ustanowionego w przepisach celnych | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | |
Nieprzestrzeganie terminów odzyskiwania należności i księgowania | X | X | X | X | X | X | X | X | X | X | |
Problemy komunikacyjne między państwami członkowskimi | X | X | X | X | X | X | X | ||||
Kwoty objęte gwarancjami generalnymi, a mimo to wpisane w konto B | X | X | X | X | X | ||||||
Zwalczanie nadużyć i zarządzanie ryzykiem | |||||||||||
Automatyczna analiza ryzyka słabo bądź wcale niezintegrowana z krajową aplikacją NCTS | X | X | X | X | X | X | X | X | |||
Niski wskaźnik kontroli fizycznych (~ 1 %) | X | X | X | X | X | ||||||
W większości przypadków brak kontroli fizycznych uproszczonych procedur | X | X | X | X | X | X | X | ||||
(*) Kraj korzystający z aplikacji MCC. |
ZAŁĄCZNIK II
Ramka 2: Artykuł 373 przepisów wykonawczych do Wspólnotowego Kodeksu Celnego |
1. Zezwolenie określone w art. 372 ust. 1 udzielane jest tylko osobom, które: |
a) prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty z zastrzeżeniem, że zezwolenie na korzystanie z gwarancji generalnej może być udzielone wyłącznie osobom, które prowadzą działalność gospodarczą w państwie członkowskim, gdzie gwarancja została udzielona; |
b) regularnie stosują ustalenia dotyczące tranzytu wspólnotowego i o których organy celne wiedzą, że są w stanie wypełnić zobowiązania wynikające z ustaleń lub, w związku z uproszczeniami określonymi w art. 372 ust. 1 lit. f), regularnie odbierają towary umieszczone pod procedurą tranzytu wspólnotowego; i |
c) nie popełniły żadnego rażącego lub wielokrotnego naruszenia przepisów celnych lub podatkowych. |
2. W celu zapewnienia właściwego korzystania z uproszczeń zezwolenia udzielane są wyłącznie w przypadku gdy: |
a) organy celne mogą zapewnić nadzór i kontrole procedury, nie podejmując wysiłków administracyjnych nieproporcjonalnych w stosunku do wymagań danych osób; i |
b) osoby korzystające z uproszczeń prowadzą ewidencję umożliwiającą organom celnym przeprowadzenie skutecznej kontroli. |
PODSUMOWANIE
I-II. Komisja usprawniła tranzyt celny dzięki wprowadzeniu nowoczesnego i solidnego systemu komputerowego w całej Wspólnocie.
III.
b) Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami dokonanymi w wyniku niedawnych kontroli przeprowadzonych przez Komisję w niektórych państwach członkowskich odnotowano już poprawę stosowania niektórych uproszczeń. Komisja analizuje możliwości usprawnienia postępowań poszukiwawczych oraz procedur odzyskiwania należności.
c) Monitorowanie niezakończonych operacji zostało poddane ocenie podczas kontroli rachunków B państw członkowskich. W przypadkach gdy opóźnienia administracyjne pociągnęły za sobą opóźnienia w udostępnianiu tradycyjnych zasobów własnych, do państw członkowskich zwrócono się o przeprowadzenie dalszych postępowań wyjaśniających i o uiszczenie odsetek od odnotowanych opóźnień. Jeżeli państwa nie zastosują się do tego wniosku, wszczęte zostaną procedury w sprawie naruszenia przepisów.
d) Na podstawie własnej analizy ryzyka Komisja zdecydowała o odroczeniu wszelkich szeroko zakrojonych kontroli operacji tranzytowych do czasu całkowitego wdrożenia systemu NCTS, aby umożliwić wyciągnięcie wniosków dotyczących jego skuteczności w zakresie pełnego spektrum możliwości systemu.
e) Przyjęcie i realizacja rozporządzenia (WE) nr 648/2005 nałoży na państwa członkowskie obowiązek opierania kontroli celnych na analizie ryzyka.
f) Komisja uzyskuje informacje o podejrzeniach dotyczących nadużyć z różnych źródeł. Ogólnie rzecz biorąc, istnieją przesłanki, by sądzić, że liczba nadużyć związanych z operacjami tranzytowymi spada.
IV. Komisja podejmuje niezbędne kroki, aby uzyskać dostęp do danych NCTS, które umożliwią jej uzyskanie ogólnego obrazu skonsolidowanych tras przemieszania wrażliwych towarów objętych procedurą tranzytową oraz umożliwią przeprowadzenie strategicznej i operacyjnej analizy dotyczącej takich towarów.
USTALENIA KONTROLI
20. W odniesieniu do współistnienia aplikacji MCC (minimalnej wspólnej podstawy) oraz aplikacji krajowych, te ostatnie muszą również opierać się na uzgodnionych specyfikacjach funkcjonalnych i technicznych, które są wspólne dla wszystkich państw członkowskich.
21. W lipcu 2006 r. zawarto z państwami członkowskimi porozumienie operacyjne.
24. Państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za działanie własnych krajowych aplikacji do obsługi systemu tranzytowego, a Komisja nie posiada uprawnień ani zasobów pozwalających na kontrolowanie systemów krajowych pod względem informatycznym. Jednak Komisja dołożyła wielu starań, aby zapewnić wsparcie i koordynację projektów w zakresie opracowań prowadzonych przez administracje krajowe, a obecnie przeprowadza okresowe przeglądy jakości usług zapewnianych przez te administracje.
25. Na początku realizacji projektu NCTS kilka państw członkowskich, które nie chciały opracowywać krajowych aplikacji do obsługi systemu tranzytowego, zwróciło się do Komisji o stworzenie standardowej aplikacji. Aplikacja MCC przedstawiona przez Komisję jest odrębną aplikacją. Państwa członkowskie mogły więc zdecydować albo o samodzielnym opracowaniu aplikacji NCTS i wynikających z tego korzyściach związanych z integracją jej z ich własnymi istniejącymi systemami, albo o zastosowaniu odrębnej aplikacji MCC dostarczonej przez Komisję. Podczas kontroli tranzytu przeprowadzonych w 2006 r. Komisja sprawdzała, czy w państwach członkowskich istnieją stosowne procedury umożliwiające kontrolę towarów przechodzących z procedury tranzytu do innych procedur celnych oraz towarów przechodzących z innej procedury i obejmowanych procedurą tranzytu. Systemy stosowane w państwach członkowskich odznaczają się pewną skutecznością, nawet jeżeli nie są w pełni zintegrowane.
27. Reforma prawodawstwa w zakresie tranzytu rozpoczęła się w 1994 r. Komisja ujęła tranzyt w swoich programach kontroli na lata 1996, 1997 i 2000. Następnie ze względu na ograniczone zasoby dostępne na kontrole Komisja zdecydowała o dalszym odroczeniu kompleksowych kontroli do czasu, gdy będzie można sprawdzić, czy system NCTS rzeczywiście przynosi oczekiwane korzyści. Jednak niektóre konkretne aspekty tranzytu były kontrolowane, zazwyczaj jako element innych zagadnień.
29. Komisja szczegółowo sprawdzi ustalenia Trybunału i zweryfikuje ustalenia z własnych kontroli oraz zwróci uwagę państw członkowskich na obszary, w których występują przypadki braku zgodności podlegające korekcie. W przypadkach gdy odchylenia od wymogów prawnych spowodowały straty dla budżetu wspólnotowego, od państw członkowskich zażądano bądź zostanie zażądane udostępnienia własnych środków i płatności odsetek.
35. Komisja również natrafiła w tych państwach członkowskich na przypadki niekompletności danych dotyczących kontroli przed wydaniem pozwolenia i podkreśliła, że niepełne przestrzeganie przepisów wspólnotowych może mieć konsekwencje finansowe.
36. Odnośnym państwom członkowskim ponownie zwrócona zostanie uwaga na znaczenie dokumentowania kontroli i przeglądów przed wydaniem pozwolenia. Fakt, że w stosunku do podmiotu gospodarczego można wszcząć procedurę odzyskiwania środków, nie oznacza automatycznie, że należy wycofać przyznane ułatwienia. Państwa członkowskie muszą dokonać oceny każdego indywidualnego przypadku. Jeżeli niewłaściwie przyznana obniżona gwarancja lub zwolnienie ze złożenia gwarancji doprowadziły do określonej straty dla budżetu wspólnotowego, dane państwo członkowskie będzie musiało udostępnić własne środki i spłacić wynikające z ewentualnych opóźnień odsetki za zwłokę.
38. W wyniku przeprowadzanych przez siebie kontroli Komisja wykryła również, że postępowania poszukiwawcze rzadko są wszczynane bezzwłocznie. Powołano grupę ekspertów analizującą kończenie oraz rozliczanie operacji tranzytowych, w tym procedury w sprawie odzyskania należności i postępowania poszukiwawcze; grupa ta ma złożyć sprawozdanie do końca 2006 r. Opracowane przez grupę ewentualne wnioski w sprawie zmian zostaną przeanalizowane w 2007 r.
41. Na wypadek braku współpracy ze strony głównych zobowiązanych administracje dysponują już środkami polegającymi na nieprzyznawaniu lub wycofaniu ułatwień tranzytowych - takich jak gwarancje generalne lub przyznane obniżenie kwoty referencyjnej. Przy wprowadzaniu reformy władze celne otrzymały możliwość wszczynania procedury zwrotu należności niezależnie od zakresu, w jakim główny zobowiązany jest skłonny do współpracy. Dalsze sankcje i kary zależą obecnie od państw członkowskich, chociaż wniosek Komisji dotyczący zmienionego Kodeksu Celnego(1) ustanawia ramy zbieżności systemów.
42. W przypadku postępowań poszukiwawczych w formie papierowej odnotowano opóźnienia. Wprowadzony w styczniu 2006 r. elektroniczny moduł NCTS "zarządzania poszukiwaniami" stworzono właśnie po to, aby rozwiązać ten problem. Ustalenia z przeprowadzonych ostatnio kontroli wskazują, że moduł ten spełnia swoje zadanie. Poza tym w przepisach ustanowiono termin, przed upływem którego urząd wyjścia musi podjąć działania w celu ustalenia należności. Komisja będzie monitorować te odnotowane przez Trybunał przypadki, w których podmioty gospodarcze same zgłosiły odbiór towarów, ale jednak nie podjęto szybkich działań w celu zapewnienia, że towary zostały zgłoszone do objęcia inną procedurą celną.
43. Kontrole prowadzone przez Komisję nadal trwają, ale istnieją przesłanki, by sądzić, że przypadki obejmowane postępowaniem poszukiwawczym są szybciej rozwiązywane.
45. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w październiku 2006 r. orzekł w kilku sprawach dotyczących szczegółowego wpływu różnych przepisów w zakresie operacji niezakończonych (w tym objętych konwencją TIR). W trzech orzeczeniach, które mają wpływ na obowiązujące przepisy, ETS potwierdził stanowisko Komisji(2).
46. Komisja również stwierdziła, że mimo istnienia jasnych przepisów prawnych państwa członkowskie często z opóźnieniem ustalały należności wynikające z niezakończonych operacji tranzytowych. Podjęto działania w celu odzyskania udostępnionych zaangażowanych zasobów własnych, a w przypadkach opóźnień naliczono odsetki za zwłokę. Gdy opóźnienia zdawały się mieć charakter systematyczny, zwrócono się do państw członkowskich o przeprowadzenie dalszych procedur wyjaśniających, w celu określenia wszelkich kolejnych przypadków opóźnień. Komisja podejmie działania w trzech państwach członkowskich dotyczące przypadków określonych przez Trybunał.
48. W przypadkach poruszonych przez Trybunał, które mają wpływ na tradycyjne zasoby własne, zostaną podjęte działania następcze w odniesieniu do stosownych państw członkowskich.
49. W zgłoszeniach tranzytowych należy obowiązkowo podawać kod towaru w przypadku towarów wrażliwych (patrz: 9. przypis Trybunału) oraz w niektórych innych przypadkach(3). Jeżeli wartość i kod towaru nie są podane w zgłoszeniu tranzytowym dotyczącym określonej operacji, wówczas informacje konieczne do obliczenia długu celnego uzyskiwane są zazwyczaj w ramach postępowania poszukiwawczego. W pozostałych przypadkach dług celny naliczany jest zazwyczaj na podstawie najwyższej taryfy celnej.
51. Komisja poruszy z państwami członkowskimi kwestie wynikające z ustaleń Trybunału.
53-54. Przepisy dotyczące ujmowania na rachunkach części należności objętych gwarancjami są jednoznaczne - część ta musi być wpisana na rachunek A, chyba że przed terminem udostępnienia zasobów zostanie złożone pisemne odwołanie, które może zmienić jej kwotę. W przypadku wpłynięcia powyższego odwołania, część ta może zostać wpisana na rachunek B. Mimo jednoznaczności przepisów oraz tego, że wszystkie państwa członkowskie zostały pouczone na temat prawidłowego postępowania, Komisja zdaje sobie sprawę, że niektóre urzędy celne błędnie ujmowały należności objęte gwarancjami i że w trzech państwach członkowskich, należności te były systematyczne wpisywane na rachunek B. Niedawne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawach przeciwko dwóm z tych państw członkowskich(4) potwierdziło, że takie postępowanie nie było zgodne z prawem. Podjęto działania mające na celu zapewnienie, że wszystkie państwa członkowskie znają orzeczenia Trybunału oraz pobranie kwot tradycyjnych zasobów własnych, które nie zostały udostępnione, powiększonych o odsetki od ewentualnych opóźnień.
56. Rzetelność i kompletność danych na szczeblu UE zależy od poprawnego stosowania wymogów prawnych i procedur zgłaszania nadużyć finansowych i nieprawidłowości przez państwa członkowskie, zgodnie z rozporządzeniami (WE) nr 515/97 i (WE, Euratom) nr 1150/2000. Dane OWNERS nie zawsze odzwierciedlają tendencje w zakresie nadużyć finansowych i nieprawidłowości związanych z tranzytem, zwłaszcza kiedy porówna się je z danymi pochodzącymi z innych dostępnych źródeł i wskaźników (komunikatów w ramach wzajemnej pomocy, systemu informacji celnej, systemu wczesnego ostrzegania). Dla przykładu od 2001 r. OLAF rozpatrywał bardzo niewiele przypadków nadużyć finansowych związanych z operacjami tranzytowymi. O tendencji zniżkowej świadczy również spadająca liczba wydanych przez urząd informacji w ramach wzajemnej pomocy państw członkowskich dotyczących nadużyć finansowych związanych z operacjami tranzytowymi (od średnio 35 % ogółu informacji w ramach wzajemnej pomocy wydawanych rocznie na początku lat dziewięćdziesiątych do poziomu poniżej 3 % od 2001 r.) oraz brak przypadków operacyjnych bezpośrednio związanych z operacjami tranzytowymi w Systemie Informacji Celnej (CIS). Obecnie jedynie jeden przypadek na 620 objętych CIS dotyczy operacji tranzytowych.
57. Komisja przykłada dużą wagę do analizy sytuacji niezakończonych operacji tranzytowych. Skupia się ona na analizie operacji międzynarodowych, ponieważ dane ich dotyczące są jedynymi niezależnymi danymi dostępnymi we wspólnym systemie.
59. Jak wskazano w niedawnym rocznym sprawozdaniu Komisji dotyczącym walki z nadużyciami finansowymi, panuje opinia, że dane OWNERS nie odzwierciedlają rzeczywistych tendencji w zakresie nadużyć finansowych związanych z operacjami tranzytowymi. Dane te są sprzeczne z innymi dostępnymi wskaźnikami (systemem wczesnego ostrzegania, komunikatami w ramach wzajemnej pomocy, systemem informacji celnej), patrz również: odpowiedź na pkt 56. Komisja powiadomiła władzę budżetową w 2004 r., że system OWNRES nie jest wiarygodnym źródłem informacji, ponieważ dane zapisywane w państwach członkowskich nie są ani pełne, ani aktualne. Zwrócono się do państw członkowskich o poprawę wyników w tym zakresie. Państwa członkowskie podjęły pewne działania. Odnotowano znaczną poprawę w przekazywaniu danych, a ostatnie wyniki pokazały, że dane OWNRES dotyczące rachunku B są obecnie porównywalne w 90 %. Komisja będzie nadal ściśle monitorowała działania państw członkowskich.
64. Przyjęcie i realizacja rozporządzenia (WE) nr 648/2005 pozwoli na wprowadzenie w życie jasnej podstawy prawnej kontroli celnej przeprowadzanej w oparciu o analizę ryzyka i nałoży na państwa członkowskie obowiązek prawny w tym zakresie (art. 13 rozporządzenia (EWG) nr 2913/92 zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 648/2005). Korzystanie z dobrze dostosowanych profili i wspólnych kryteriów oraz priorytetowych obszarów kontroli będzie pozwalało na wydajniejsze działanie niż w przypadku wprowadzania od początku minimalnej liczby kontroli, która może doprowadzić do przekierowania zasobów z wrażliwych przesyłek na inne, tylko w celu osiągnięcia minimalnej liczby kontroli. Mimo tego Komisja nie wyklucza, że w oparciu o zdobyte doświadczenia będzie wprowadzać dalsze zmiany do tych przepisów.
W kwestii kodów towarowych proszę sięgnąć do odpowiedzi Komisji na pkt 49.
65. Obecnie Komisja proponuje, aby wybór przesyłek poddawanych kontroli odbywał się z uwzględnieniem elementu losowego. Poza tym państwa członkowskie w ramach procedury komitetowej mają uzgodnić wspólne priorytetowe obszary kontroli - które poddawane będą wzmożonym kontrolom celnym w danym okresie, wybranym w oparciu o analizę ryzyka przeprowadzoną przy zastosowaniu wspólnych kryteriów. Obawy i zalecenia Trybunału zostaną zgłoszone Komitetowi Kodeksu Celnego.
66. Obecnie Komisja nie ma dostępu do danych - ma kontakt jedynie z kopertą, w której zawarto wiadomość, ale nie zna jej treści. Jednak Komisja podejmuje niezbędne kroki, aby uzyskać dostęp do danych NCTS, które umożliwią jej uzyskanie ogólnego obrazu skonsolidowanych tras przemieszczania wrażliwych towarów objętych procedurą tranzytową oraz pozwolą na przeprowadzenie strategicznej i operacyjnej analizy dotyczącej takich towarów.
WNIOSKI I ZALECENIA
68. Komisja podejmie działania następcze dotyczące problemów technicznych i niedociągnięć wykazanych przez Trybunał w każdym konkretnym przypadku, zwłaszcza gdy należy wyciągnąć konsekwencje finansowe; Komisja będzie również monitorować sytuację oraz zachęcać administracje do poprawnego stosowania przepisów.
W tym celu zweryfikuje ona jednoznaczność przepisów prawnych i w stosownych przypadkach zaproponuje wprowadzenie zmian. Komisja zapewni dalsze szczegółowe wskazówki w zakresie sposobu stosowania niektórych przepisów za pomocą uregulowań administracyjnych, takich jak Podręcznik w zakresie procedur tranzytowych. Jeżeli nie wszystkie wątpliwości zostaną rozwiane, Komisja podejmie dalsze kroki w tym celu.
W ostateczności, w należycie uzasadnionych przypadkach niestosowania lub niewłaściwego stosowania przepisów prawa wspólnotowego, Komisja rozważy możliwość wszczęcia wobec państw członkowskich postępowań w sprawie naruszenia przepisów.
Patrz również: odpowiedź na pkt 66.
69.
a) Zgodnie z zaleceniami Trybunału w lipcu 2006 r. przyjęto szczegółowe porozumienie operacyjne obejmujące krytyczne sytuacje mające wpływ na dostępność i ciągłość NCTS.
b) Wzmożono monitorowanie działania NCTS, a dalsze ulepszenia w tym zakresie zostaną wprowadzone w 2007 r., patrz również: odpowiedź na pkt 24.
70. Komisja zdecydowała o odroczeniu wszelkich szeroko zakrojonych kontroli tranzytu do czasu całkowitego wdrożenia systemu NCTS, aby umożliwić wyciągnięcie wniosków dotyczących jego skuteczności.
71. Komisja również ustaliła, że niektóre państwa członkowskie po wydaniu decyzji nie były w stanie wykazać, że przeprowadzono wszystkie niezbędne kontrole w celu weryfikacji, czy przedsiębiorstwo kwalifikuje się do objęcia procedurą uproszczoną. Jednak ewentualne straty dla budżetu wspólnotowego są niewielkie: jeżeli okazałoby się, że niewłaściwe przyznane gwarancje są niewystarczające, wówczas dane państwo członkowskie ponosiłoby odpowiedzialność za wszelkie utracone zasoby własne i w stosownych przypadkach również za odsetki.
Prowadzone niegdyś postępowania poszukiwawcze w formie papierowej wiązały się ze zbyt wieloma przypadkami operacji, które sprawiały wrażenie niezakończonych ze względu na opóźnienia w przekazywaniu dokumentów i inne problemy wynikające z procedury. NCTS rozwiązuje problem nagromadzenia dokumentacji. Ponadto trwa przegląd systemu prowadzony przez grupę ekspertów (patrz: odpowiedź na pkt 38).
Jeżeli podczas rutynowej kontroli lub w wyniku działań Trybunału Komisja ustali występowanie opóźnień w udostępnianiu tradycyjnych zasobów własnych, państwa członkowskie będą musiały uiścić należną kwotę zasobów własnych, w stosownych przypadkach powiększoną o odsetki za zwłokę. W przypadku istnienia dowodów na to, że dana nieprawidłowość występuje systematycznie, państwa członkowskie muszą zbadać wszystkie przypadki opóźnień i dokonać niezbędnych korekt finansowych.
72. W stosownych przypadkach Komisja podjęła działania mające na celu zapewnienie, że państwa członkowskie dokonują kompensaty na rzecz budżetu wspólnotowego wszelkich kwot zasobów własnych, które powinny były zostać udostępnione, ale nie zostały, ponieważ państwa członkowskie nie podjęły w terminie działań dotyczących niezakończonych operacji tranzytowych.
Przy opracowywaniu przepisów wykonawczych dotyczących statusu uprawnionego podmiotu gospodarczego (UPG) Komisja uwzględniła niedociągnięcia, których istnienie stwierdzono na różnych obszarach. Kwestia ta zostanie uwzględniona ponownie podczas opracowywania wytycznych dotyczących statusu UPG. Artykuł 14q przepisów wykonawczych do rozporządzenia (WE) nr 648/2005 przewiduje, że po przyznaniu statusu UPG, władze prowadzą monitorowanie danego podmiotu pod kątem zgodności z ustanowionymi warunkami i kryteriami. Ponadto organ celny, który przyznał status UPG, przeprowadza ponowną ocenę dotyczącą jego przedłużenia, każdorazowo gdy zmienią się właściwe przepisy wspólnotowe lub gdy organ ten posiada uzasadnione wskazania, że podmiot nie spełnia już odpowiednich warunków.
W odniesieniu do postępowań poszukiwawczych:
a) Komisja może potwierdzić, że komputeryzacja postępowań poszukiwawczych już przyczynia się do przyspieszenia ich obsługi. W stosownych przypadkach podjęte zostaną działania naprawcze, a jak wskazano w odpowiedzi na pkt 71, obecnie prowadzony jest odrębny przegląd postępowania poszukiwawczego. Po wprowadzeniu systemu NCTS Komisja zamierza między innymi skrócić limity czasowe.
b) Przy wprowadzaniu reformy władze celne otrzymały możliwość wszczynania procedury zwrotu należności niezależnie od zakresu, w jakim główny zobowiązany jest skłonny do współpracy. Sankcje i kary zależą obecnie od państw członkowskich, chociaż wniosek Komisji dotyczący zmienionego Kodeksu Celnego ustanawia ramy zbieżności systemów (patrz: pkt 41).
W odniesieniu do procedur odzyskiwania należności:
a) To zalecenie uwzględniono w programie kontroli na 2006 r., który skupiał się głownie na operacjach tranzytowych. Do zasadniczych celów przeprowadzanych kontroli należało sprawdzanie zgodności stosowanych w państwach członkowskich procedur monitorowania operacji niezakończonych z właściwymi przepisami oraz prawidłowego obliczania, ustalania i wykazywania zasobów własnych.
b) Komisja przeanalizowała zagadnienie wprowadzenia wymogu umieszczania kodu oraz wartości towaru na wszystkich zgłoszeniach tranzytowych (tj. oprócz przypadków opisanych w pkt 49). Ponieważ w tranzycie zgłaszający często nie jest ani eksporterem ani importerem, należy ze szczególną uwagą rozważyć dodatkowe koszty ponoszone przez podmiot w celu zapewnienia tego rodzaju informacji oraz przeanalizować to pod kątem niewielkiej liczby procedur o odzyskanie należności wszczynanych przez organy celne. Komisja uznała zatem, że do celów tranzytu nie należy wymagać tego rodzaju informacji w przypadku wszystkich zgłoszeń tranzytowych oraz że uda się odzyskać stosowne kwoty należności celnych, pod warunkiem że organy celne z należytą starannością prowadzić będą postępowania poszukiwawcze. Patrz również: odpowiedź na pkt 72 a).
W odniesieniu do systemu gwarancji:
a) Komisja będzie nadal monitorowała procedury stosowane przez państwa członkowskie.
b) Komisja będzie nadal dokonywała wyboru zagadnień kontroli zgodności przez państwa członkowskie, stosując analizę ryzyka. Operacje tranzytowe miały być przedmiotem kontroli przed 2006 r., jednak zdecydowano o nieskupianiu kontroli na tym zagadnieniu, ponieważ Komisja chciała poczekać na pełne wdrożenie systemu NCTS. Komisja uważa, że w 2007 r. prawdopodobnie przeprowadzone zostaną kolejne działania kontrolne dotyczące operacji tranzytowych.
73. Komisja uzyskuje informacje o podejrzeniach dotyczących nadużyć z różnych źródeł. Ogólnie rzecz biorąc, istnieją przesłanki, by sądzić, że liczba nadużyć związanych z operacjami tranzytowymi spada.
74. Przyjęcie i realizacja rozporządzenia (WE) nr 648/2005 pozwoli na wprowadzenie w życie jasnej podstawy prawnej kontroli celnej przeprowadzanej w oparciu o analizę ryzyka i nałoży na państwa członkowskie obowiązek prawny w tym zakresie (art. 13 rozporządzenia (EWG) nr 2913/92 zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 648/2005).
Funkcjonuje już FIR (formularz informujący o ryzyku) czyli zasadniczy element, na którym opiera się wymóg opracowywania wspólnych ram zarządzania ryzykiem wprowadzony przez rozporządzenia (WE) nr 648/2005, które to ramy ułatwiają wymianę informacji na temat ryzyka między państwami członkowskimi dotyczących zagadnień kontroli celnej, w tym operacji tranzytowych.
______
(1) COM(2005) 608 wersja ostateczna z dnia 30 listopada 2005 r.
(2) Sprawy C-105/02, C-377/03 i C-275/04, orzeczenia z dnia 5 października 2006 r.
(3) Każdorazowo gdy zgłoszenie tranzytowe dokonywane jest przez tą samą osobę w tym samym czasie co zgłoszenie celne, w którym podany został kod towarowy.
(4) Sprawy C-105/02 oraz C-377/03.
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.