Sprawozdanie roczne dotyczące podatków (2011/2271(INI)).

A.

mając na uwadze, że rynek wewnętrzny UE, charakteryzujący się mobilnością osób, usług, towarów i kapitału, nie funkcjonuje w pełni oraz że w dalszym ciągu istnieją obszary, które wymagają poprawy;

B.

mając na uwadze, że obywatele UE pracujący na terenie więcej niż jednego państwa oraz przedsiębiorstwa UE prowadzące działalność o charakterze transgranicznym doświadczają utrudnień podatkowych, które prowadzą do istotnych barier w zakresie rozwoju i zatrudnienia na rynku wewnętrznym UE, oraz że bariery te należy zlikwidować w celu urzeczywistnienia bardziej konkurencyjnej Europy, tworzącej wzrost i zatrudnienie;

C.

mając na uwadze, że koszty administracyjne ponoszone przez średniej wielkości przedsiębiorstwa w związku z systemami podatkowymi są w niektórych państwach członkowskich wysokie i stanowią niepotrzebne obciążenie;

D.

mając na uwadze, że obecny kryzys gospodarczy i finansowy doprowadził do znacznego wzrostu zadłużenia publicznego w Europie; mając na uwadze, że nadmierne zadłużenie publiczne i prywatne w państwach członkowskich wywołało obecny kryzys finansowy; mając na uwadze, że w tym kontekście automatyczne stabilizatory państwa opiekuńczego pozostają bardziej niż kiedykolwiek istotne z punktu widzenia zapewnienia wzrostu i spójności społecznej;

E.

mając na uwadze, że skuteczne opodatkowanie jest kwestią zasadniczą dla władz publicznych, zwłaszcza w Europie, zważywszy na ich zadania i obowiązki, a także oczekiwania obywateli; mając na uwadze, że państwa o wysokim deficycie stoją obecnie w obliczu potrzeby zastosowania środków zmierzających do podwyższenia podatków, jednak środki te nie mogą wywierać szkodliwego wpływu na wzrost;

F.

mając na uwadze, że należyta konsolidacja budżetowa, w połączeniu ze sprawiedliwszą i lepiej ukierunkowaną dystrybucją obciążenia podatkowego, jest niezbędna do zapewnienia wiarygodności finansowej, a redukcja zadłużenia wymaga zarówno ograniczenia wydatków, jak i zwiększenia podatków, przy czym priorytetowo należy traktować zmiany w zakresie podatków ukierunkowane na wzrost gospodarczy; mając na uwadze, że stworzy to podstawy długofalowego wzrostu gospodarczego;

1.

zauważa, że centralną funkcją systemów podatkowych jest finansowanie usług publicznych - takich jak edukacja, opieka zdrowotna, transport publiczny i infrastruktura, ochrona dóbr publicznych - przez pobudzanie np. produkcji i konsumpcji produktów przyjaznych dla środowiska oraz ograniczanie nierówności społecznych przez zapewnienie bardziej wyrównanej dystrybucji dochodu i bogactwa;

2.

zauważa, że opodatkowanie pozostaje przedmiotem suwerennej decyzji krajowej, a w niektórych przypadkach lokalnej oraz że w związku z tym należy respektować różne struktury systemów podatkowych państw członkowskich; zauważa, że aby przenieść procesy decyzyjne dotyczące polityki podatkowej ze szczebla krajowego na szczebel UE, konieczne byłyby zmiany w Traktacie; zauważa, że w związku z tym wzmożonej kontroli procedur budżetowych przez Komisję powinna towarzyszyć większa kontrola demokratyczna ze strony Parlamentu Europejskiego;

3.

zauważa, że usprawnienie jednolitego rynku i ewentualnie pewna harmonizacja podatkowa mogłyby być kluczowymi czynnikami pobudzającymi wzrost i tworzenie miejsc pracy; zauważa, że celem polityki podatkowej musi być sprzyjanie europejskiej konkurencyjności i obniżanie kosztów dla europejskich przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich;

4.

zauważa brak koordynacji polityki podatkowej w UE, który może prowadzić do znacznych kosztów i obciążeń administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną w UE;

5.

wzywa państwa członkowskie, aby uczyniły swoje systemy podatkowe bardziej przyjaznymi poprzez ulepszenie formy podatku i wdrożenie przesunięć w stronę mniej zniekształcających podatków przy jednoczesnym zabezpieczeniu celu w zakresie społecznej gospodarki rynkowej;

6.

podkreśla, że wszyscy mogą wyciągnąć konstruktywne wnioski na przykładzie tych państw członkowskich, w których opodatkowanie i pobór podatków przynoszą sprawdzone rezultaty;

7.

podkreśla potrzebę uproszczenia systemów podatku VAT w celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania i biurokracji w odniesieniu do pracodawców;

8.

podkreśla, że niski poziom podatków ma zasadnicze znaczenie nie tylko dla społecznego bezpieczeństwa rodzin i gospodarstw domowych, ale także dla konkurencyjności i nowych miejsc pracy; podkreśla potrzebę zapewnienia kontrolowanych i efektywnych wydatków publicznych oraz stabilnych finansów publicznych;

9.

podkreśla, że wnioski Komisji dotyczące opodatkowania muszą przyczyniać się do europejskiej konkurencyjności poprzez eliminowanie zniekształceń konkurencji, które wynikają z różnorodności obowiązujących systemów podatkowych; podkreśla także, że wnioski Komisji nie mogą przyczyniać się do wzrostu obciążeń podatkowych;

10.

zauważa, że państwa członkowskie, które cechuje wysoki deficyt lub które doświadczyły najdotkliwszego spadku wzrostu PKB, będą musiały starannie zbadać przyczyny tego deficytu, zwiększyć przychód z podatków przez skuteczne i sprawiedliwe opodatkowanie, kontynuować efektywną redukcję wydatków, zwalczyć oszustwa podatkowe oraz zwiększyć oszczędności publiczne; podkreśla, że w ramach reform podatkowych należy nadawać priorytet likwidacji luk prawnych i poszerzaniu podstawy opodatkowania, nie wpływając na zdolność państw członkowskich do poboru podatków;

11.

uważa, że federalizm budżetowy może być użytecznym narzędziem służącym osiągnięciu odpowiedzialności podmiotowej w zakresie zarządzania podatkowego na szczeblu regionalnym, a tym samym niesie z sobą większą efektywność gospodarczą;

12.

odnotowuje ostatnie inicjatywy Komisji w dziedzinie opodatkowania, takie jak wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych, podatek od transakcji finansowych, przyszły unijny system VAT i działania w dziedzinie energetyki;

13.

z zadowoleniem odnosi się do wprowadzenia europejskiego semestru jako możliwego źródła przychodu dla państw członkowskich za sprawą wymiany najlepszych praktyk na rzecz lepiej skoordynowanego i trwałego kierunku działań budżetowych;

14.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dalszą współpracę w zakresie ich poszczególnych polityk podatkowych przeciw podwójnemu opodatkowaniu, oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania, mającą na celu zwiększenie przejrzystości oraz ograniczenie luk prawnych i niejasności w zakresie poboru podatków z myślą o przedsiębiorstwach i obywatelach, zwłaszcza w odniesieniu do obowiązujących w poszczególnych państwach procedur administracyjnych dotyczących składania wniosków o zwrot podatku; w związku z tym jest zdania, że Komisja wraz z Radą powinny przyjąć zdecydowaną wspólną inicjatywę dotyczącą jurysdykcji zapewniających tajemnicę transakcji, co byłoby lepsze niż po prostu umowy dwustronne między poszczególnymi państwami członkowskimi a tymi jurysdykcjami;

15.

jest zdania, że państwa członkowskie powinny, na ile to możliwe, usiłować zmniejszyć koszty przestrzegania przepisów podatkowych w przypadku MŚP poprzez upraszczanie procedur i zmniejszanie kosztów związanych z biurokracją; zauważa, że państwa członkowskie mają różne podstawy podatku od osób prawnych, co w praktyce może przełożyć się na transgraniczne bariery handlowe dla wzrostu i zatrudnienia; popiera wniosek Komisji dotyczący wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych w UE;

16.

podkreśla, że wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych pozytywnie wpłynęłaby na wzrost i prowadziłaby do tworzenia większej liczby miejsc pracy w Europie poprzez zmniejszanie kosztów administracyjnych i ograniczanie biurokracji w przedsiębiorstwach, szczególnie w małych firmach działających w kilku państwach UE;

17.

wzywa państwa członkowskie do szybkiego przyjęcia istniejących wniosków, a Komisję do przedstawienia wniosków zgodnych z wnioskami Parlamentu Europejskiego dotyczącymi kwestii takich jak opodatkowanie dochodów z oszczędności, opodatkowanie ekologiczne i opodatkowanie konsumpcji, przeciwdziałaniem oszustwom podatkowym, dobre zarządzanie oraz podwójne opodatkowanie;

18.

zauważa, że obecny kryzys gospodarczy i finansowy doprowadził do znacznego wzrostu zadłużenia publicznego w Europie oraz że aby zmniejszyć to ogromne zadłużenie publiczne potrzebne jest zarówno ograniczenie wydatków, jak i zwiększenie podatków;

19.

wskazuje, że państwa członkowskie, które doświadczyły najdotkliwszego spadku wzrostu PKB, to te państwa, które musiały najbardziej podwyższyć podatki, natomiast ogólnie państwom członkowskim, które zdołały zmniejszyć podatki, udało się ograniczyć ubytek realnego PKB do poniżej 4% 9 ;

20.

wzywa państwa członkowskie, aby uczyniły swoje systemy podatkowe bardziej przyjaznymi poprzez ulepszenie formy podatku i wdrożenie przesunięć w stronę mniej zniekształcających podatków przy jednoczesnym zabezpieczeniu celu w zakresie sprawiedliwości społecznej;

21.

stwierdza, że koordynacja polityk podatkowych mogłaby stanowić istotny element strategii na rzecz konsolidacji budżetowej na szczeblu UE i poprawić efektywność nowych polityk podatkowych państw członkowskich;

22.

zauważa, że wyeliminowanie przeszkód podatkowych może odegrać znaczną rolę w zwiększeniu potencjału i zaufania obywateli w odniesieniu do pracy, przechodzenia na emeryturę, zakupów oraz - co dotyczy również przedsiębiorstw - inwestowania w UE;

23.

z zadowoleniem zauważa, że w komunikacie w sprawie eliminowania transgranicznych przeszkód podatkowych dla obywateli Unii przedstawiono najistotniejsze skargi obywateli UE dotyczące transgranicznych przeszkód podatkowych, oraz oczekuje wniosków Komisji w tej dziedzinie;

24.

z zadowoleniem przyjmuje wyrażoną przez Komisję chęć zwiększenia wysiłków na rzecz zagwarantowania wszystkim obywatelom UE dostępu do potrzebnych im informacji i porad na temat przepisów podatkowych w UE;

25.

zauważa, że państwa członkowskie zgodziły się co do tego, że obywatele powinni mieć lepszy dostęp do informacji podatkowych;

26.

podkreśla znaczenie zadbania, aby obywatele nie napotykali przeszkód podatkowych w korzystaniu ze swobód na rynku wewnętrznym;

27.

wzywa Komisję do dzielenia się informacjami na temat najlepszych stosowanych w państwach członkowskich UE i w innych krajach OECD praktyk w zakresie informacji podatkowych dla obywateli i przedsiębiorstw oraz zwraca się do Komisji Europejskiej o rozwijanie skutecznych narzędzi w celu ułatwiania i wspierania wymiany tych informacji i najlepszych praktyk w zakresie opodatkowania, jak np. uruchamianie projektów pilotażowych, z myślą o sprzyjaniu europejskiej konkurencyjności w perspektywie długoterminowej; podkreśla ponadto, że Komisja powinna zadbać, aby Eurostat gromadził i weryfikował dane statystyczne dotyczące unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania w całej UE;

28.

uznaje, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły uproszczone procedury występowania o zwrot podatku w ramach swoich umów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz że niektóre państwa członkowskie stworzyły strony internetowe dla podatników niebędących rezydentami lub podatników zagranicznych, zawierające informacje i formularze w różnych językach;

29.

zwraca się do państw członkowskich o poparcie planów Komisji dotyczących poprawy koordynacji i współpracy z administracjami podatkowymi i między administracjami podatkowymi państw członkowskich w zakresie właściwych rozwiązań mających na celu zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu i innym transgranicznym przeszkodom podatkowym;

30.

zauważa, że podwójne opodatkowanie stanowi barierę dla działalności transgranicznej i inwestycji oraz że istnieje potrzeba opracowania skoordynowanych rozwiązań w celu przezwyciężenia tego problemu;

31.

wzywa Komisję do zaproponowania sposobów uproszczenia przestrzegania przepisów podatkowych w sytuacjach transgranicznych;

32.

z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzone przez Komisję konsultacje społeczne dotyczące spraw takich jak podatki od dywidend wypłacanych za granicą na rzecz inwestorów portfelowych i indywidualnych w UE, usuwanie transgranicznych przeszkód związanych z podatkiem od spadków, a także oczekuje przyszłych wniosków Komisji w tej dziedzinie;

33.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do jak najszybszego znalezienia sposobów usunięcia przeszkód podatkowych w podejmowaniu pracy za granicą i w mobilności transgranicznej, tak aby cele strategii "Europa 2020" - w szczególności podniesienie poziomu wzrostu gospodarczego i zatrudnienia - mogły zostać osiągnięte tak szybko, jak to tylko możliwe;

34.

wzywa Komisję do bardziej aktywnego rozpatrywania skarg oraz do zapewnienia większej przejrzystości i dostępności informacji dla obywateli w zakresie wyników rozpatrywania skarg dotyczących przepisów podatkowych państw członkowskich oraz wyników postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczętych w obszarze podatków, a także informacji na temat działań następczych;

35.

apeluje do Komisji do dalszą pracę w ramach Europe Direct i Twoja Europa oraz o dalsze rozwijanie portalu internetowego Europe Direct, tak aby obywatele UE mogli znajdować informacje pochodzące od organów podatkowych 27 państw członkowskich UE; podkreśla potrzebę dostarczania tych informacji w formacie przyjaznym dla użytkownika;

36.

wzywa Komisję do zacieśnienia współpracy administracyjnej pomiędzy państwami członkowskimi w dziedzinie podwójnego opodatkowania, także poprzez skoncentrowanie większej liczby przedsięwzięć i zasobów programu "Fiscalis" na rozwiązywaniu konkretnych problemów podatników;

37.

podkreśla znaczenie rozwiązania problemów takich jak podwójne opodatkowanie przedsiębiorstw i osób, niespójność między różnymi systemami podatkowymi i brak dostępu do informacji o krajowych przepisach podatkowych;

38.

zaznacza, że w interesie przedsiębiorstw i obywateli leży utworzenie jasnego, przejrzystego i stabilnego środowiska podatkowego na jednolitym rynku, gdyż brak przejrzystości w zakresie przepisów podatkowych stanowi przeszkodę w działaniach i inwestycjach transgranicznych w UE;

39.

zwraca szczególną uwagę, że podwójne opodatkowanie obniża konkurencyjność objętych nim przedsiębiorstw, a także hamuje rozwój jednolitego rynku jako całości;

40.

z zadowoleniem odnosi się do komunikatu Komisji pt. "Podwójne opodatkowanie w obrębie jednolitego rynku" dotyczącego strategii UE i rozwiązań problemów w zakresie transgranicznego podwójnego opodatkowania;

41.

uważa, że Traktat UE zobowiązuje państwa członkowskie do rozwiązania kwestii podwójnego opodatkowania, co powinny one uczynić zgodnie z art. 4 ust. 3 i art. 26 TFUE, dotyczącymi rynku wewnętrznego;

42.

stwierdza, że dwustronne umowy podatkowe między państwami członkowskimi nie rozwiązują wszystkich problemów związanych z dyskryminacją i podwójnym opodatkowaniem obywateli i przedsiębiorstw;

43.

z zadowoleniem przyjmuje przedstawioną przez Komisję ideę powołania grupy roboczej do spraw problemów związanych z podwójnym opodatkowaniem, do której włączone zostaną organy podatkowe państw członkowskich oraz, w stosownych przypadkach, stowarzyszenia konsumentów; wzywa Komisję do wzmocnienia grupy roboczej UE ds. opodatkowania przedsiębiorstw, Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych (JTPF) oraz zacieśnienia współpracy ze społecznością przedsiębiorców i obrońcami praw konsumentów;

44.

zwraca się do Komisji o utworzenie nowego forum ds. VAT, wzorowanego na JTPF, gdzie przedsiębiorstwa mogłyby przedstawiać kwestie dotyczące VAT dla przedsiębiorstw i spory między państwami członkowskimi;

45.

wzywa państwa członkowskie do usprawnienia procedur umożliwiających małym i średnim przedsiębiorstwom wcześniejsze występowanie o zwrot zapłaconego podatku VAT, a tym samym skrócenie terminu zwrotu podatku;

46.

wzywa Komisję, aby zaproponowała wiążący mechanizm rozstrzygania sporów, zgodnie z propozycją zawartą w sprawozdaniu M. Montiego, obejmujący podwójne opodatkowanie dotykające osoby i przedsiębiorstwa;

47.

zauważa, że przeszkody administracyjne i niepewność prawna utrudniają obywatelom UE swobodne przemieszczanie się samochodami w granicach rynku wewnętrznego; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do zniesienia podwójnego opodatkowania rejestracji samochodów;

48.

wzywa państwa członkowskie do modernizacji i aktualizacji przepisów dotyczących ulg transgranicznych dla przedsiębiorstw oraz do uproszczenia i modernizacji przepisów dotyczących fakturowania elektronicznego w celu utworzenia jednego "wzoru europejskiej faktury elektronicznej";

49.

zauważa, że uchylanie się od opodatkowania i brak przejrzystości podatkowej zagrażają przychodom rządowym i kosztują miliardy euro;

50.

zauważa, że potrzebna jest właściwa równowaga między zwalczaniem nadużyć w interesie publicznym, unikaniem nieproporcjonalnych restrykcji w odniesieniu do działalności transgranicznej w UE i lepszą koordynacją stosowania środków zwalczania nadużyć w stosunku do krajów trzecich; wyraża ubolewanie, że niektóre państwa członkowskie zawarły z państwami trzecimi porozumienia, na mocy których możliwe jest dalsze unikanie opodatkowania i utrzymywanie tajemnicy podatkowej;

51.

wzywa państwa członkowskie, aby:

–

zakończyły wreszcie zablokowany na pewien czas w Radzie przegląd dyrektywy w sprawie opodatkowania oszczędności mający na celu zastosowanie automatycznej wymiany informacji, dla zapewnienia uczciwego i właściwego opodatkowania oszczędności w UE; podkreśla, że wszystkie jurysdykcje objęte zakresem tych działań powinny wdrożyć współpracę administracyjną, która nie naruszałaby przysługujących podatnikom praw proceduralnych i prawa do prywatności, oferując automatyczną wymianę informacji obejmującą również przedsiębiorstwa i fundusze powiernicze, a nie tylko osoby prywatne;

52.

wzywa Komisję, aby:

53.

wzywa państwa członkowskie do nadania najwyższego priorytetu walce z wykorzystywaniem rajów podatkowych do nielegalnych celów oraz wzywa Komisję aby we współpracy z Parlamentem Europejskim - uwzględniając w pierwszym rzędzie definicję oraz wykaz rajów podatkowych i jurysdykcji zapewniających tajemnicę transakcji sporządzone przez OECD - opracowała unijną definicję i wykaz; wzywa do stworzenia jednolitej europejskiej definicji w oczekiwaniu na uzgodnienie definicji na szczeblu globalnym;

54.

odnotowuje, że globalne forum OECD ds. przejrzystości i wymiany informacji do celów podatkowych jest czołowym forum międzynarodowym zajmującym się walką z uchylaniem się od opodatkowania i w związku z tym zdecydowanie popiera jego pracę; zauważa jego niedociągnięcia w związku z tym, że jest to forum o niskich wspólnych mianownikach; odnotowuje też racjonalne inicjatywy na szczeblu krajowym, unijnym i globalnym, których celem jest wypracowanie wykonalnego rozwiązania tego stałego problemu;

55.

zwraca się do Komisji o podjęcie szybszych działań dotyczących walki z uchylaniem się od opodatkowania i oszustwami podatkowymi;

56.

wzywa państwa członkowskie do zawarcia z Andorą, Monako i San Marino umów dotyczących wymiany informacji odnoszących się do walki z oszustwami i do opodatkowania, a także do zawarcia nowej umowy ze Szwajcarią i do późniejszego regularnego aktualizowania tych umów;

57.

stwierdza, że brak współpracy i koordynacji pomiędzy systemami podatkowymi państw członkowskich może skutkować niezamierzonym brakiem opodatkowania oraz prowadzić do unikania opodatkowania, do nadużyć i do oszustw;

58.

wzywa Komisję, aby przeanalizowała konsekwencje budżetowe wdrożenia europejskiego semestru i opublikowała sprawozdanie w 2012 r.;

59.

wzywa do zapewnienia odpowiednich zasobów budżetowych i kadrowych Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu oraz Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych, aby mogły one opracować skuteczne mechanizmy kontroli i nadzoru procedur budżetowych na szczeblu UE;

60.

wzywa Komisję do określenia i priorytetowego traktowania środków politycznych mających skutki podatkowe dla programów stabilności i konwergencji państw członkowskich oraz krajowych programów reform;

61.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom państw członkowskich.

Sprawozdanie roczne dotyczące podatków (2011/2271(INI)).

Dz.U.UE.C.2013.239E.89